Y Negesydd

I CYFARFOD CYSTADLEOOL Y CEMMES. Cynhaliwyd yr uchod yn nghapel y M.C., IIdydd Iau, pryd y cafwyd gwledd o'r fatli oreu. H Cyfarfod y Prydnawn.—Llywydd, Mr. W. gEdwards, Gwastadgoed. Arweinydd, Mr. R. Jones. Dechreuwyd trwy i blant y gob- gEdwards, Gwastadgoed. Arweinydd, Mr. R. Jones. Dechreuwyd trwy i blant y gob- ^eithlu ganu, ac yna aethpwyd ymlaen gyda'r B^hag-len, a chafwyd cystadleuaeth ragorol ar gbob peth, gwobrwjnvyd y rhai canlynolMod- Pulator Test i rai dan 10 oed, E H Jones a MJoseph Evans; anerchiad gan y Llywydd; Ifadrodd emyn 118 (dan 10 oed), R J Huglies i IR H Evans; darllen darn heb ei atalnodi* 1 Henry Butler; Pencil Sketch o Front y Shop,' g Johny Edwards; unawd i ferched. 'Can yt ff Eos,' Annie Evans aC J Evens; ateb chwe' icwestiwn o'r Rhodd Mam (dan 10 oed), R J EHughes a R H Evans; Modulator Test (dros 10 oed), Edy Powell a Tommy Rowlands ateb cwestiynau o-r oll o'r Rhodd Mam (dros 10 ■ oed), George Parry ac A Evans; adroddiad, H Bessie Jones, A Evans, a H Butler deuawd, i'Mair Magdalen,' Jennie Jones ac Edward if Jones. Hefyd, cyfl wynwyd g wobr ychwaneg ol i R J Hughes a E H Jones, gan Mrs D Evans a Mr R Evans. Ac wedi cael can gan y plant, 1' Pob peth yn dda,' cafodd y plant a phawb eu If digoni a the a bara brith, yr hwn a ddarparasid P gan y boneddigesau perthynol i'r capel. K Cyfarfod y Hwyr.—Llywydd, Dr. Edwards, p U.H. Arweinydd Mr I) J Owen. Agorwyd y | cyfarfod hwn trwy i Mr D B Evans, ganu I' Cyniru,' yr hyn gydag anerchiad gan y llywydd |rhoddodd gychwyniad rhagorol i'r cyfarfod. iGwobrwyd y rhai canlynol:—Prif draethawd, I Mr R W Jones; eto i ferched, Miss E I Humphreys; eto 1 rai dan 2ioed, Mr D P 1 Evans;| penillion 'Efe a wylodd,' Mrs R W Jones, a Chorsen Ysig (yr hwn nid atebodd i'w eiiw) ei[iglyti I Brwdi'r),,cie-'d,' Mr W Roberts, | Aberangell ton Giynderwen,' Parti Cemmes; Her Unawd, Ofy hen Gymraeg,' Joe Howells; Ipedwarawd 'Ti wyddost beth dywed ty ngholon' I Uyfi Quartette; deuawd, Mr E Edwards a J Jones; unawd Tenor, Mr E Vanghan unawd I Baritone, Mr D Jones; Ail Her Unawd (cyf- yngedig), Miss M J Lewis a Mr 0 J Davies; cyfeithiadau, Mrs Tom Hughes a Mr 1 H | Evans adroddiad, Miss E Hughes; arholiad, i Miss E Pugh,' a H HJonts. Beirniadwyd y Gerddoriaeth gan Mr R Evans, Drefnewydd, alt Aniry%viaeth, gan y Patchn R W Jones, Aberangell, a D G Richards, Sammah.

JJin TrfTirTTngrnTriffpvaw>^ir-i^ ACHOS MR. W. 0. JONES. Hysbysir y bydd i Mr. W. O. Jones, yn ddiatreg, anfon apel ysgrifenedig am ail brawf i ysgrifenydcl Oymdeithasfa Chwar- terol y Gogledd, dan yr amod fod y dystioi- aeth i gael ei dadguddio ac i brawf agoxed gael ei drefnu.

ABERANGELL. j Cynhaliwyd;gwasanaeth coffadwriaetliol am y Frenfiines yn nghapel y M.C., 0 dan lywydd- y Parch. R- W-. Jones, yr hwn wedi darllen wnaeth amry^ sylwadau ai amcan y cyfarfod yna rhoddodd- b'enderfyniad o gydyuideimiad a'r teulu Brenliinol, ac o longyfarchiad i'r Brenin newydd, gerbron. Cynygiwyd y cyfryw gan Mr. R. Jones, Hyfrwerthwr, a chefnogwyd gan Mr. J. Richards, Maesygamdda, a phasiwyd yn unfrydol, yna canwyd a therfyn- wyd trwy weddi.

DERWENLAS. DARLITHIAU — Yr wythnos ddiweddaf, bu Miss Draper, o'r National Health Society, yn traddodi cyfres 0 ddarlithiau ar Weinyddu ar y claf.' Yr oedd y cynulliadau yn lluosog a'r darlithiau yn cael eu mwynhau yn fawr.

PEti ARGLWYDD Y TRANSVAAL. Dydd LIun, cyhoeddwyd y Brenin lorwerth VII. yn Pretoria, gyda rhwysgmawr. Yr oedd y petryal mawr yn y dref yn llawn 0 bobl ac o fil wyr, a darllenwyd y proclamsiwn gan y Cadfridog Maxwell. Canwyd yr Anthem Genedlaethol Seisnig, a chwyfiwyd y faner Brydeinig. Yna galwodd Arglwydd Kitchener am dair hwre i'r Brenin, ac fe'u rhoed. Gorphenwyd drwy danio ergydion o'r gaerfa. Y peth mwyaf nodedig ynglyn a'l proclamasiwn oedd mai yn 'Ben Arglwydd y Transvaal' y cyhoeddwyd ei fawrhydi, teitl na chlybuwyd am dano o'r blaen, ac y mae cryn ymddadleu ynghylch ei yetyr. Gallai y Boriaid foddloni iddo. Tybir mai ar awgrym Ymherawdwr Germani y gwnaed y teitl.

CYFLOGAU Y MWNWYR. Cyfarfu y Sliding Scale Joint Committee o feistriaid a gweithwyr glofeydd Deheudir Cymru a Sir Fynwy, ddydd Mercher, yn Nghaerdydd. Agorodd y pwyllgor adrodd- iad seliedig y cyfrifwyr am y ddau fis yu diweddu Ehagfyr Slain diweddaf, a dywed- wyd na bydd cyfnewidiad yn nghy fiogy rnwnwyr am y ddau fis nesaf.

ARGLWYDD BOSEBERY YN TALU TEYRNCED I'R FRENHINES. Dydd Mercher bu Arglwydd Rosebery yn anerch Llys Llywodraethwyr y Gorphoraeth Ysgotic Frenhinol. Mabwysiadwyd cynygiad ar fod i anerchiad gael ei anfon i'r Brenin yn datgan cydymdeimlad ar farwolaeth y Fren- hines Victoria, ac yn llongyfarch y Brenin ar ei esgyniad i'r Orsedd. Yn ystod ei anerchiad cyfeiriodd Arglwydd Rosebery at deyrnasiad y Frenhines Victoria, a dywedodd na ddarfu i farwolaeth yr un Teyrn gyffwrdd. a chalonau cynifer 0 drigolion y ddaear ac- a wnaeth marwolaeth, ein..diweddar Frenhines. Tybiai ar brydian", er yr oil a ysgrifenwyd, had oeddym I v wedi sylweddoli ein dyled i'r Frenhines. Pan y'deuxm Gyfi"ghorau Prydain Fawr dygai gyda hi y fath wybodaeth nad ydoedd yn meddiant yr un hanesydd. Yr oedd yn benaeth y Penau Coronog yn Ewrop a phan gofir am y dylan- wad mawr a feddai ar Gynghorau Ewrop, yr hyn oedd bob amser yn ffafr heddwch, rhyddid, a llywodraeth dda, nid yw yn syndod fod y byd yn teimlo colled ar ol cyfeilles mor ragorol o dda. Diau y bydd i hanes groniclo ddarfod i'r Frenhines ein galluogi fel Ymherodraeth i ddringo yr ysgol am dros 63 o flynyddoedd. Hi a greodd gyfnod, ac yn ymyl y cyfnod yma y mae cyfnod y Frenhines Elizabeth yn gwelwi. Bu yn foddion i osod y Frenhiniaeth ar seiliau cadarnach nag yr oeddynt pan yr esgynodd hi i'r Orsedd. I'r rhai fu byw o dan ei theyrnas- iad hi a gofir fel gwraig, mam, a dynes-dynes a roddodd esiampl i'r byd o'r cymeriad mwyaf arddercliog.

ABERGYNOLWYN. EIN BRENHINES.—Ymunodd y tri enwad Ymneillduol a'u gilydd i gynal gwasanaeth angladclol prydnawn Sadwrn, am 1-30, yn nghapel yr Annibynwyr, fel arwydd o barch i'n diweddar Frenhines, dan lywyddiaeth Mr. D. Humphreys. Darllenwyd a gweddiwyd gan y Parch. Hugh Jones (W.) Anerchwyd y cyfar- fod gan Mri. H. Roberts, Meirion House, Edward Griffiths, a'r Parch. J. Roberts (M.C ) Dadganodd y Parti Meibion Y Delyn Aur,' ac Wedi pererindod bywyd,' dan arweiniad Mr. Rees Watkins, yn dra effeithiol Canwyd hefyd yn ystod y gwasanaeth amryw donau, Cawn esgyn o'r dyrus anialwch,' • Bydd myrdd o ryfeddodau.' Yr oedd y canu a'r anerch- ladau yn dra effeithiol, a chynulleidfa 0 bobl 1 w gweled yn teimlo ac yn mwynhau yr oil o'r gwasanaeth. CWPAN ARIAN YN ABERGYNOLWYN.—Mae beirdd, cantorion, a llenorion ein hardal wedi d'od o dro i dro a llawer o wobrwyon pwysig i'r pentref, ac yn ddiweddaf oil wele Gwpan Arian hardd a chostfawr. Cyfeirio yr ydym at lwyddiant anghydmarol Mr. Isaac Jones, Water Street, yn nghyngerdd cystadieuol Derwenlas nos Iau, Ionawr 3Iain. Llawenydd mawr oedd ei weled yn d'od gartref a'r cwpan yn ei feddiant. Nid oedd dim yn syn yn y peth, dyn ieuainc ydyw wedi enill safle a gwneyd enw iddo ei hun ar lwyfanau ei wlad. Mae dyfodoi disglaer yn ei aros fel dadganwr sydd yn sicr 0 roddi boddlonrwydd i bob cynulliad y rhydd ei wasanaeth ynddo. Dos ymlaen ydyw iaith yr Aberwyr yn gyffredinol.

FFESTINIOG. GALWAD.—Y Sabbath diweddaf, penderfyn- odd egJwys yr Annibynwyr Jerusalem, roddi galwad i Mr. Gwilym Rees, 0 Goleg Aberhon- ddu, i ddyfod i'w bugeilio yn yr Arglwydd Mae gobaith cryf y bydd iddo ateb yn gadarn- haol gan fod yr alwad yn unfrydol. CYMDEITHAS Y BOBL IEUAINC.—Nos lau, yn nghyfariod Cymdeithas y Bobl Ieuainc, darllenwy,{jjp.ai^r alr/f Dylanwad darllen ffug- chwedlau at Fywyd Cymerwyd rhan yn yr ymdrafodaeth ddilynodd gan amryw o'r ael- odau. Caed cyfarfod buddiol iawn.

iMaMsawanroyniwBag.miiiiw.wiiiwumwiiiiyi—BWW—W—■— KW»s«tM BA AM GYMRU. Un o'r newyddion mwyaf cysurlawn a KW»s«tM BA AM GYMRII. Un o'r newyddion mwyaf cysurlawn a welais yr wythnos aeth heibio oedd fod carcharau Caerfyrddin ac Aberhondda i'w cau. Y mae yn iechyd i enaid dduriien peth tebyg i hyn. Hen genedi anwyl wedi y cwbl yw cenedl y Ovmry, dywed y Sacson beth a fyno. Bob amser ydaw y Sais a'i dylwyth i'n plith y mae ardal yn gwaethygu. Colled foesol bob amser yw dyfodiad Saeson i ardaloedd Cymreig. Gwyr pob ardal lofaol beth ydyw gwerth yr anwariaid hyn. Beth ydyw y rheswm fod bechgyu gwlad yr haf mor ddiwrtaith, nis gwyddom, ond y maent yn ddieithriad yn fwy o ddrwg nac o dda lie bynag yr elont. Heb ddim. cysgod .Y 0 o ragiith gellir honi bod Cymru yn hynod rydd oddiwrth droseddau ofynant sylw yr ynadon a'r llysoedd uwch. Tyner enwau y Sao-son oddiar rhestr troseddwyr prif drefi Cymru, a bydd ein tudalen yn llawer glanach nac ydyw ar hyn o bryd. Ar bwys y ffaith bod carcharau Caerfyrddin ac Aberhonddu i'w cau, y mae un peth yn wers i ni. Bywyd y trigolion gwledig. Dynion crefyddol sydd yn ardaloedd gwledig Cymru. Yn y wlad eto, er cymaint ydyw llygredd yr oes, y mae llawer o barch i grefydd a phethau crefydd. Taedd y dref ydyw gadael yr hen Iwybrau. Anwyl ddarllenwyr Cymreig, cedwch yn baichus iaith y wlad-yr hen Oineraeg, ac nac anghofiweh grefydd boreu oes. Mae yn y ddwy elfen ddedwyddwch pur. Fe fyddai llawer mwy 0 gareharau yn cael eu cau pe byddai dylanwad goreu Cymru yn lledu. Mae y byd yn gwella wedi y cwbl. Diolch am gyraedd yr 'oasis' hwn yn anialwch sych yr oes.-T. H.

Y OWYDDELOD A'R FRENHINES. Yn nghyfarfod Corphoraeth Dinas Dublin, y dydd o'r. blaen, bu agos i ymdrech i atal cydymdeimlad a'r Teulu Brenhinol yn eu profedigaeth fod yn llwyddianus. Yr Arglwydd Paer, Syr Thomas Pile, a ddygodd y bleidlais gerbron. Ond cyn iddo orphen ei araeth, wele aelod o'r enw Hutohinson yn ei alw i drefn, ac yn dyweyd mai dewis Arglwydd Faer yn ei le ef ydoedd y pwnc cyntaf y dylid myned ato. Addefodd ei arglwyddiaeth fod hyny yn eithaf cywir fel mater o drefn, ond ei fod ef yn gofyn am ganiatad arbenig i atal y rheolau sefydlog am y tro. Cymerwyd plaid y gwrili wyneb- wyr gan Mr. Harrington, A.S. Aeth yn daeru blin rhwng yr aelodau a'u gilydd a desgrifiad un o'r olygfa ydoedd ei bod yn gywilyddus.' Rhanwyd y ty,' a chafwyd 42 ymhen 35 yn 'erbyn rhoddi caniatad. Yna dewiswyd Mr. Harrington, ynArgIwyddl Faer.

CEMMES. AMAETHYDDOL. Nos Fawrth, traddodwyd darlith gan Mr. Tom Parry, o Goleg- Aber- ystwyth ar godi anifeiliaid. Dr Humphreys yn gadeirydd. Yr oedd cynulliad gweddol o'r amaethwyr ynghyd. CYFARFOD YSGOLION.-Cynhaliodd M.C., Dosbarth Dyfi eu. cyfarfod ysgolion, y Sabbath cyn y diweddaf, pryd yr etholwyd Mr. Richard Rees, U.H., yn ysgrifenyddamyddwy flynedd ddyfodol. CYFARFOD CYSTADLEUOL.Da genym weled y bobl ieuainc yn cedi cyfarfod o'r natur hwn yn yr ardal, ar ol i'r hen ddwylaw ei adael yn farw am saith mlynedd, ac yn ddiddadl cyfarfod rhagorol ydoedd o'i dechreu i'r diwedd. Yr oedd pobpeth yn dda ac yn chwaethus, ac a thuedd ynddo at ddyrchafu'r hen wlad yn ei hoi.' Credwn fod pawb. oedd yn bresenol yn teimlo eu bod wedi cael gwledd lenyddol o'r radd flaenaf, a gobeitho y bydd y pwyllgor yn myn'd ymlaen i sefydlu y cyfarfod yn fiynyddol. Mae y ddau frawd sydd wedi gwasanaethu fel Trysorydd ac Ysgrifenydd yn haeddu can- moliaeth nid bychan am eu Hafur gyda'r cyf- arfod, sef, Mri. L. M Morgan, a H. H. Jones. ANGLADD EiN GRASUSAF FRENHINES.— Dydd Sadwrn, cauwyd y Masnachdai yn y pentref hwn o 12 o'r gloch hyd 4 yo y prydnawn, a chynhaliwyd gwasanaethyn Nghapel y M.C., pryd y dechreuwyd drwy ddarllen a gweddio gan Mr. W. Evans. Yna cafwyd anerchiad rhagorol gan y Parch R. Edwards, Llwyn, seiliedig ar Diar, xxvi., 29, a chwareuwyd yn ystod y cyfarfod gan Mr. D. B. Evans, a chafwyd y Dead March in Saul ar y diwedd.— [I Hefyd cynhaliwyd gwasanaeth yn yr Eglwys Sefydledig pryd y daeth cynulleidfaoedd lluosog ynghyd i ddangos parch i'w Mawrhydi. PERSONOL Drwg genyf, mai gwanllyd iawn yw iechyd y Parch J. O. Jones yn dal yr hwn sydd wedi myned i Ysbyty Broomton, er dydd Gwener diweddaf. Hyderaf y bydd iddo gaal adfcriad buan.

DROS Y WERYDD. Dydd Llun, Rhagfyr 17, yn Granville, N.Y., bu farw Jane Humphrey, gweddw y diweddar Richard Humphrey, yn 70 mlwydd oed. Bu yn fam i 14 o blant, o ba rai y mae neg yn fyw. Bu yn fFyddlon gyda chrefydd hyd y diweddd. Merch ydoedd i Owen Owens (Llijiwr j, Corris. Cafodd ei magu gyda'r Wesleyaid yn Ngharmel. Wedi priodi, ym. fudodd i'r America, tua 50 mlynedd yn ol. Am gyfnod bu yn byw yn Fair Haven, ac yn aelod yn yr eglwys gymysg 0 Annibynwyr a Wesleyaid. Wedi hyny, yn Granville, ymun- odd a'r Trefnyddion Calfinaidd, am nad oes yno Wesleyaid. Yr oedd yn chwaer i Mr. David Owen, Bryn- awel (gynt), yn awr o Lundain, a chwaer i Mrs. Ann Edwards, Glanydon, Corris.

PORTHMADOG. ADDYSGOL.—Mae Mr. O. D. Griffith, mab Mrs. Griffith, Garth Terrace, wedi enill ysgolor- iaeth gwerth Bop. yn Ngholeg yr Iesu, Rhyd- ychain. Addysgwyd ef yn yr Ysgol Sirol. CYMDEITHASA.U LLENYDDOL.—Yn Nghym- delthas Len) ddol y labernacl, nos Lun, enill- wyd y Medal Aur am yr Her-unawd i ferched gan Miss J. A. Roberts.—Yn Nghymdeithas y Garth, testyn yr ymdrafodaeth oedd Y pwysig- rwydd o feddu hunan-adnabyddiaeth.' Yn Nghymdeithas Ebenezer, darllenwyd papyr gan Miss Kate Williams, Snowdon Street, ar Gwersi yn Hanes Mair a Martha.'

GEIRIAU OLAF Y FRENHINES. Pedwar diwrnod ar ol marwolaeth y Frenhines, yr oedd Arglwydd Wantage yn anerch cynuiiind yn Newbury, ac yn ei araeth dywedodd mai y geiriau olaf a glywyd oddiar wefusau y Frenhinea oedd, Oh! that peace may come'—' 0 na ddeuai heddwch.'

CORRIS. Cynhelir Cyngerdd nos Fawrth nesaf, yn yr Ysgol Genedlaethol, pryd y disgwylir cerddorion o fri i gymeryd rhan ynddo. Mae yr elw tuag at draulyr ysgol yn y lie. GWASANAETH COFFA.—Am dri o'r gloch, dydd Sadwrn, cynhaliwyd gwasanaeth coffad- wriaethol am ei Mawrhydi yn Eglwys y Drindod, o dan arweiniad y Parch. R J; Edwards, ficer. Cyfeiliwyd gan Mr. W. R. Jones, Brynhyfryd. Yr oedd y gwasanaeth yn dra effeithiol.

CYFARFOD MISOL CORLLEWIN MEIRIONYDD. Yu'canlyn mae'r Ystadegau am y flwyddyn yn diweddu Ehagfyr 31, 1900. Gwrandawyr, 15,093, leihad o 227; cymunwyr, 8,874, lleihad o 84; plant yr eglwysi,4,280, lleihad o 2l; aelodau yr Ysgol Sul, 10,916, lleihad o 98. Casgliad at y weinidogaeth, 5,575p., cynydd o 37p. Talwyd o j ddyled capelau 3,462p. Casgliad y cenliaduetliau, 573p., lleihad o 88p. Cyfanswm yr holl ga:ogliadau, 12,912p., cynydd 0 533p. Dyled bresenol y capelau, 16,4G0p. j

ABERLLEFENNI GWASANAETH COFFA.—Prydnawn Sad wr s, cynhaliwyd gwasanaeth ercofarn ein diwe<id;,r • Frenhines yn nghapel y Methodiiitiaid. G¡,eill- yddwyd ar yr achlysur gan y Parch. J. J. Evans.

METHODISTIAETH CORRIS A'R. CYLCH. Gan Mr. R. Owen, Bronygog, TREM AR HANES CYFODIAD A CHYNYDD Y METHODISTIAID CALFINAIDD YN MHLWYF TALYLLYN A draddodwyd ar yr achlysur a gyflwyniad Tysteb i Mr. Humphrey-Davies, U.JI., Aber- corris, a'r teulu amau gwasanaeth ffyddlon i'r achos yn Rehoboth- (Yr ydym yn ddyledus am rai o'r ffeithiau boreuaf i Lyfr y Parch. G. Ellis, M.A.) Mae yn agos cliwech ugain mlynisda er pan ddechreuwyd pregethu gan y Methodistiaid yn mhlwyf Talyllyn. Gwraig o'r enw Jane Roberts a ddaethai i fyw i'r Rugog 0 ardal Dolgellau, a fu yn offeryn amlwg i hyny. Yr oedd gan Jane Roberts luaws e-blant; ac enw un orhenynt oedd Elizabeth. Y pryd hwnw yr oedd yn byw yi!" Tylnyceunant wr a gwraig o'r enwau Humphrey Davies, a Mary Howells; ac, yr oedd ganddynt tab o'r enw Dafydd Hwmphra. I dori y ston yn fyr aeth yn garwriaeth rhwng Dafydd o'r Ty'nyceunant ac Elizabeth o'r Rugog; ac fel pobl ieuainc gall, fe, ddarfu iddynt briodi mewn amser priodol, gwnaed hyny yn Eglwys Talyllyn ar y a6ain o Chwefror 1781. Wedi priodi buont yn trigianu am ychydig yn y Rugog. Yn dra buan wedi eu huniad; aethant a'r gais Jane Roberts gyda. hi i wrandaw ar bregethwr Methodistaidd yn Aber- gynolwyn. Cafodd Dafydd Humphra ei ddwys- bigo' yn ybregeth hono, a theimlai angen ac awydd am gael y cyffelyb yn Nghorris Ar Fawnog Ystradgwyn y cafodd y gyntaf wedi hyn, ymhen tua blwyddyn. Yn, dra buan wedi y bregeth ar y fawnog/ cafwyd pregeth ar y Sabbath i fyny yn Nghorris—y gyntaf mae'n debyg»-a gynhahwyderioed yn Nghorris. Cynhaliwyd hon yn y ceunant ychydig yn uwch na'r Hen-factory Mae llawer o honom yn cofio Dafydd Tomos, Ty'nyberth yn dda. Yr oedd ef yn blentyn bychan yn Haw ei fam yn y bregeth hono; ac Edward ei frawd yn faban ar ei braich. Yroedd Edward yn dad i Mrs. Anne Griffiths, sydd yn byw yn awr yn Bethania Terrace. Dafydd Cadwaladr oedd y pregethwr, a bu cynhwrf yno nid ychydig, gan elynion i'r dull newydd o draethu y gwirionedd. Wedi hyny, buwyd yn pregethu yn y Fron- heulog Erbyn hyn y mae yn ymddangos yn chwithig iawn myned i bregethu i Ie mor uchel ac anhysbell. Ond nid mor chwithig yn y dyddiau hyny. Yr oedd allan o gyrhaedd unlon- gyrchol erlidwyr, y rhai gan mwyaf a ddeuent o leoedd eraill. Yr oedd hefyd yn gyfagos i bentref Maesygyrwyr (neu yn ol rhai Maes-y- gwyr-goreu), yr hwn oedd y lie mwyaf poblog- aidd yn y plwyf. Gyda Haw bu y lie hwn yn lie enwog iawn y rhan olaf o'r i8fed a'r rhan gyntaf o'r jgeg. Yma y trigianai John [. Athelstan Owen, y bardd a'r ysgolhaig mor- wrol gwych. Mae yn ein meddiant gywydd o'i waith ar ddrylliad y'Roth say Castle,' Awst 17eg, 1831. Dyma i cl-i.N i ddau englyn o gyfres a draddodwyd ganddo mewn Cytarfod Bly-n- yddol Cymdeithas y Beiblau. Cymdeithas—urddas heirddion—y Beiblau Gwna bobloedd yn gydlan; Dangos i hirnos wna hon, Is awyr Fynydd Sion. Hon a bryna Air ein Brenin-lesu I oesoedd yn ddibrin A rhyddhawr gwaredawl rin, G Lyfr lor i lwfr Werin.' Symudwyd yn dra buan o'r Fronheulog i Llainygroes, ond ni buwyd yno and am amser byr. Wedi hyny symudwyd i'r Ysguborgoch a buwyd yno am ddwy flynedd pryd y gorfod- wyd symud eto oherwydd Hid y ddraig.' Y lie nesaf y cawn y pregethu yn cael ei gynal ydyw ar ben careg wrth y Castell. Cyn hir gosodwyd y Castell am ychydig ar dreth i wr o'r enw Vaughan Jones, ar yr amod ei fod i'w roddi at wasanaeth y pregethwyr a ddeuant heibio i draethu y gwirionedd. Yr oedd Vaughan Jones yn gefnder i Dafydd Humphra, ac yr oedd yn fardd dawnus a defnyddiol at use gwlad. Felly y mae y gwr a anrhydeddir yma heno yn ddysgynydd o un o Feirdd Ynys Prydain. Yr oedd llawer o'i waith ar lafar gwlad hyd yn ddiweddar. Wedi y symudiad i'r CasteU sefydlwyd yno Seiad, neu cglwys gan Dafydd Hwmphra. Yr aelodau oeddynt D. Humphra, ac Elizabeth Owen ei wraig, Jane Roberts, Jane Jones, a Bety Lewis. Cymerodd hyn le yn y flwyddyn 1790, yn mhen 9 mlynedd wedi priodas D. H. a'r flwydd y ganwyd Humphrey Dafydd. fl barhau).

Dywed y Daily JS>ews y gofynir yn fuan gan y Senedd y swm o 70,000,000p. yn ych- wanegol at y symiau a basiwyd tuag at ddwyn traul y rhyfel yn Ne Afirica.

YN E1S1AU. I BACHGEN i weithio ar Fferm ac i ofalu am wartheg. Cyfeirier, lftg. Edwardi, Yioarage. i Corna. y DYDD GWYL DEWI 1901, | CYNHELIE CYFARFOD LLENYDDOL | M.C. PBNNAL B^YNIAU, 1 .V\N\W\V\X\ V> | MAWRTH ldfy IS01. 1 »\vv\v\v\V\v !1 Pryd ygwobrwyir-y buddtigw-yr-mow.; RHYDDIAETH, ti BARDDONIAETH, -j CEEDBORIAETH, 4 ADEODDIADAU, &o | Rhestr o'r Testynau, Amodau, &c., barod, ac i' \v chael ond anfon Stampec^ TLMP Envelope at f HTJGII, -ONES, 'Ysg." Graiandy, Pennal. p ABEllDULAS, COitlUS. C i'W. j; to inform the;.Public that he is givinv? Ics-fcO'-v i' mmim of' mm, AND #ayiho. | TERMS QN-. APPLICATION. 'J DALifER DARPAB1ADAU /1 1 _.¡ ,1 0- MAWJUOS I AT Y GAUAP. I VN 1 Paris House, I Machynlleth. MAE 1 RICHARD BEES, • | Wedi prynu Stoc Ysblenydd o bob math o | Nwyddau Drapery Al- y IGA UIF. I BARGEINION DIGYFFELYB. I "Y Y Stoc fwyaf Ffastytiol mewni k Gapes, Jackets. Maikiu-i toshes, Dresses, MillineryJ Hats, Bonnets, &jc, 0 D1LLADAU .P^ROD 1 O 303 MATEL f. I DDYNION A Pill,ANT STOC ARBENIG' 0 OVEREOATS. Plancedi,Cynfasau, ^wlaneni,| Flannelettes, Crysau, TiesJ Coleri, Umjbrellas; ^letiauJ Mufflers, Oilcloths, &c., | Cofier cyn pryim ajb, y^j Gauaf, ymweled yn gyntaf a'r hen Fasnachcly Adnabyddus: y PARIS HOUSE, MACHYNLLETB I. THE NEW YEAR I Has now Commenced; and N YOU cannot DO ..BETTER., Than buy your GROCERIES &S PROVISIONS at the g STAR STORES, | PENRALLT STREET, | MACHYNLLETH,, | Everything at the Lowest possible! Prices. B Arthur's Pure Teas at is. 4d., is. 6(1., j is. 8d., & 2 S. per lb., cannot be beaten. Have you tried Shreded Wheat Biscuits, 7 d. per box. p Hartley's Jams & Marmalade always! in Stock. §1 Smoked Hams & Bacon of the Finestp Quality. 1 -1 Pure Welsh Butter, is. per lb." PUrel Fresh Butter from the District, at Market Prices. i HOME REFINED LARD, 5D. PER LB.1 Orange, Lemons, Nuts, Figs, Dates3. Prunes. 't All orders repectfully solicited. i r, J;¡ G. M. ARTHUR Proprietor

-¡: IS am yn agos i ddwy ulidir, Aeth. heibio j Buckingham Palace, yna i Piccadilly, a jthrwy Hyde Park i orsaf Paddington. Yr oedd tyrfaoedd mawrion wedi.ymgasglu at hyd y ffoidd. Yr oedd arvvyddion galar i'w waled ar hob Ihw. Am haner awr wedi un eye.Iswynwyd y idaith am Windsor. Pel yu Llundain yr jgjoedd yr lienlydd yno 311 orlawu o bobl. BDodwyd yr arcli eto ar wn-gludydd i'w dynu Si gastell Windsor. Digwyddodd yma am- Egylchiad tra lhyfodd. Yr cedd y ceffylau || wedi liir sefyll yn yr oei ni yn gwrthod gwneyd Beu gwaith ac yn afionydd. Yn y eyfrw-ng pdaeth llyngcswyv ymluen a tbynasant yr 11 Barcb at gnpel St George. Dygwyd r arch gi'r capel gan y Granediers, a chynlialiwyd y || gwasanaeth claddu gydag ychydig gyfnewid- Biau ar y dull arfeiol. Wed'yn symudwyd ftyr arch i Gapol Cofiadwiiasthol Albert hyd dydd Llun, pan yr aed drwy y gwasanaeth olaf, ac y gosodwyd y gweddillion marwol y || Frenhines i orpbwys with ochr ei hanwyl llbriod yn Meddrod Progmore gevllaw. M Yr un adeg ag y cyuhelid y gwasanaeth yn Windsor, yr oedd gwasanaethau cy- Khoeddus bron ymliob lie drvyy'r deyrnap. Yu l,luudaiu WestuiiDster Abbey, St. fg Paul's Cathedral, a St. Maigaret's Church. M Yr oedd aelodau Ty'r Arglwyddi yn benaf yn breeenol yn Westminster Abbey, ac aelodau Ty'r Cyffrediu n'u eyfeillion yn y 1 gwasanaeth yn Eglwys St. Margaret.