Y Negesydd

Y liH YFEL. Mewn brysneges o Pretoria, dydd Sadwrn, hysbysa Arglwydd Kitchener fod y Mil. Gray, yda gallu o wyr New Zealand, a Llwynwyr, | ivedi ymosod ar gatf-odau o Foriaid., tuag 800 I o nifer, wyth milldir i'r gorllewin o Ventei sburg | Gadawodd y gelyn, yr hwn a ymlidiwyd yn | llwyr, bedwar o ddynion wedi marw, a dau | wedi eu clwyfo, ar y inaes. 1 Hysbysa Arglwydd Kitcnener i ymosodiadg «ael ei wneyd ar y golofn o dan y Mil Colville,|j 1 r gogledd o Standerton, dydd Iau, a bod yel nelyn we ii cael ei gyru yniaith, gyda choliedp drom. p Adroddir fod De Wet wedi cyrhaedd Ermelo, p lie y mae y Beriaid yn ymgasglu 0 dan Botha, j| a'i fod yn anog goresgyniad dioed ar Natal. g Bu Arglwydd Methuen, yr hwn a adawodd Vryburg dydd Sadwrn diweddaf, mewn ymgyrch | yn agos i Taungs, y Sabbath, gyda gallu a I gredir oedd 0 dan lywyddiaeth Delarey. I

DINAS MAWDDWY. j: Erbyn hyn, mae y cyfarfodydd gweddiau wedi myned heibio. Clywsom fod cyfarfadydd | pur dda wedi eu cael, ond mai teneu braidd oedd y cynulliadau. Caed amryw bregethau yn y gwahanol gapelau yma a thraw. | DARLITH.—Nos Iau, bu yr amryddawn Hwfa Mon yn dyddori cynulleidfa fawr yn | nghapel yr Annibynwyr, trwy draddodi eil ddarlith ar Y Dyn Ieuanc.' Y mae Hwfa ynl dal yr un o hyd, nid yw ei irder yn gwywo aa'i nerth ya pallu. |

I II HI LLAFUR YN NGOGLEDD CYMRU. Dywed y Labour Gazette fel y canlyn am waith yn Ngogledd Cymru yn ystcd y mis Ifweddaf: — Mwngloddio Deil gwaith mewn mwnan yn dda. Chwarelau: OdJigerth yn Methesda, mae y gwaith yn dda yn chwarelau Sir Gaer- narfon, ac yn weddol yn Ffestiniog Adeiladu: Yn Nghroesoswallt, mae gwaith yn slac; a weddol yn Ngwrecsam. Yn Ngholwyn Bay, y mae'n weddol gydag asiedyddion; a slac gyda phaentwyr. Peirianwaith Dywed peir- ianwyr yn Nghroesoswallt fod gwaith yn weddol; a da yn Rhiwabon; Gwrecsam, da a gwneuthurwyr cerbydau yn Rhyl yn weddol. Dilladau Caernarfon a Rhyl, araf. Argraffu Adroddir o Wiecsam ei fod yn dda Caernar- fon a Chroesoswallt, gweddol. Priddfeini Wyddgrug, yn dda Rhiwabon, araf.

Y MARCHNADOEDD. MARCHNAD YD LERPWL, Ionawr 22. Gwenith yn sefydlog ei brii, ond y galw yn fychan; y gwerthwyr yn gofyn prisiau dydd Gwener. Gwenith Califforniaidd 0 68 4c y can'pwya. Blawd yn gadam. Yr oedd galw gweddol am Indrawn MARCHNADOEDD ANXFKILIATD Llundain, Ionawr 21ain— Gwartheg—Tr oedd nifer gweddol 0 wartheg yn y farchnad; ond araf oedd y fasnach, a'r prisiau yn tueddu i ostwng am y biffiau goreu ac eilraddol. IJefaitl- Y r oedd. ll-ii o ddefaid yn y farchned ond araf oedd y lw. Leicester, Ionawr 19eg—Yr oedd tua'r cyimlliad arferol o brynwyr yn y farchnad, a dangoswyd 1 nifer gweddol 0 stoc. Yr oedd yno nifer lied dda i 0 fuchod a iieffrod eyfloion; ond nid oedd y galw I am danynt gymaint ag yn y farchnad ddiweddaf. IY rhai goreu yn cyraedd o 18p i 25p

MAllWOLAETH Y FRENHINES j EiJf Grasusaf Fnwrbydi y Frenhines j! Victoria nid yw rawy Pallodd yn ei hiechydj arferol rai misoodd yn ol; gvvanliaodd yn l-addol, nc ar ol oi cbaethiwo am ychydig ddyddiau i'w liystafell, bu farw yn dawel, yn ei plialas, Osborne House. Ynys Gwyth, dydd Mawrth, am 6-30 yr hwyr. Yn ei hymadawiau collwyd y teyrn goreu fu yn eistedd ar orsedd Prydam Fawr erioed, ac mae'n debyg yr oreu wolodd iiiii-hyw wl&d arall. Rhoddodd urddaa- chwanegol ar y Goron. Yr oedd ei holl weitlnediadau yn gyfansoddiadol, a ffyddlawn i'r Senedd. Amcan ei bywyd oedd eavio allan ewyllys a buddianau goreu ei phobl. Dylanwadodd yn fawr er daioni yn y llys, ar y llywodraeth, a pliob dosbarth o'r Wladvvriaetli. Niddaw 'byth yn wybyddus o bosibl yr holl ymdrech- ion ardderchog wnaeth i atal rhyfel dori I aUan rhwng gwledydd a'u gilydd. Mae'n hysbys pa mor wrthwynebol oedd ei i Mawrhydi i'r rhyfel presenol yn Ne Affrica, am iddi obeithio y buasai blynyddau olaf ei theyrnasiad maith a llwyddianus heb gael ei gymylu gan ryfel dinystriol. Nodweddid hi gan raddau helaeth o dynerwcb a obyd- ymdeimlad, yn gystal a doethineb, Trwy hyn yn arbenig yr enillodd galon ei phobl yn y wlad hon a'r trefedigaethau, ac y Bicrbaodd barcb. mawr ymhlith holl genedl- oodd y byd. Mae hanes ei theyrnasiad yn y cynnydd gymerodd le mewn masnach, addysg, celfyddydau, cb wanegiad ar gysuron cymdeithas, ac eangiad ar ein tiriogaethau, yn ffurfio y cyfnod disgleiriaf yn hanes yr, Ymherodraeth Brydeinig. Yr oedd sibrwd ar led ddechrou yr Wythnos ddiweddaf nad oedd iechyd y Fien- hines yn foddhaol; a'i bod yn dioddef oddi- wrth yr iselder meddw) y bu ynddo tua blwyddyn yn ol, mewn canlyniad i ddigwydd- iadau pwysig gymerodd le. I>ydd Llun, ueth Arglwydd Roberts ar alvvad, l daiU ymweliad a'r Frenhines yn Osborne, Ynys Gwyth, am ei bod yn biydorus ynghylch cvvvs y iliyfol yn Ne Afnioa. Dywediv fod y cyfarfyddiad yn un poenua, a bod Arglwydd Bobeits yn ymadael o'i pbresen- oldeb dan wylo. Arglwydd Bobeits yn ymadael o'i pbresen- oldeb dan wylo. Dydd Mawxtb, aeth y Freiihines allan yn ei cberbyd yn ol ei barfer. fyned allan dydd Iau, a daetli y cer y a ddor y palas, ond yr oedd yn rhy wael allu Bymud. Cymerodd cyfnewidiad pelhch I or gwaoth. Galwyd y teulu Brenhmol i Osborne dydd Sadwrn, a daeth Ymherawdwv Germani drosodd dydd Sul. i ei meddygon fod ei sefyllfa yn dia i Cafodd yr Ymheiavrdwr ei gweled, ond dim ymddyddan a hi. N03 Sul, hysbyswyd fod bywyd y Fronhînes yn tyrtu i'r terfyn a gwysiwyd ei holl beitbynasau i'r ystafell- Boreu Llun, cyhoeddwyd ei bod wid cryfhau ychydig, ac yn cymeryd lluniaeth, ac wedi cysgu. Parhaodd ei chyflwr heb gyfnewidiad hyd boreu dydd Mawlth, pryd y gwaethygodd yn ddifrifol, ac yr oedd arwyddion fod ei north yn gwanychu o hyny hyd y diwedd. Yr oedd yn anymwyb- odel oddieithr ar adegau. Am 6-30 p.m. hunodd ynidavrel yn mhresenoldeb ei phlant ao aelodau eraill'o'r teulu brenhinol. Ymddengys oddiwrth dystiolaethau y rhai agosaf at ei Mawrhydi, i'w hiechyd cryf arferol gael ei doii i lawr dri neu bedwar mis yn ol pan yn aros yn Balmoral, Ysgotland. Gobeithiwyd y byddai treulio rhan o'r gauaf yn awyr sych Ynys Gwyth yn dwyn gwelliant i'w hiechyd, ac felly y gwnaeth am enyd. Yr oedd y Frenhines yn dioddef oddiwrth an- hwylder ar y galon, a dywedai y meddygon i'r farwolaeth gymeiyd lie trwy ddiffyg cylchrediad y gwaed yn yr ymenydd. Enw y Frenhines oedd Victoria Alex- andrina. Ei theitl yn llawn — Brenhines Prydain a'r Iwerddon, ac Ymherodres yr India. Ganwyd hi yn Mhalas Kensington, yn Llundain, ar y 24ain o fis Mai, yn y flwyddyn 1819. Oddiwrth hyn gwelir ei bod hi yn min cyraedd ei 82ain flwydd o'i lioedran-oedran na chyrhaeddodd cymaint ag un o benaduriaid erioed mohono o'i blaen. Merch ydoedd i Edward, try dydd Due Caint; yntau yn bedwerydd mab i Sior III., ac felly yn frawd i Sior IV. a Willam IV., y rhai a fuont yn teyrnasu o'i blaen hi. Esgynodd i'r orsedd Meh-tin 20fed., 1837, ft cboroiiwvd hi mewn rlivvysg mawr ynf Westminster Abbey, Mehiifin 28, 18381 Ymhen Uai na dwy flynedd wed'yn yrnunoddf mewn glan briodas a'r Tywysog Albert, ol Sue Ceburg Gotha, pan yn Slain mlwyddf -ac_ Si' priodas 1 wedi ei threfnu' 1 J ydoedd, yr oedd hefyd yn briodas dwy | |galon. Profedigaeth lymdost i'w Mawrhydi | I oedd colli ei phriod a'i mam yr un flwyddyn i? (1861), ac o fewn ychydig lisoedd i'wgilydd. I O'r briodas ganwyd iddynt pump o f erched |a phedwar o feibion, yn y drefn a ganlyn:—I I Victoria Adelaide, cyn-ymlierodres Germani^ |(yn awr yn wael iawn); Albert Tywysog Cymru; Alice Maud Mary (a fug pfarw yn 1878); Alfred, Due Edinburgh; I Helena, priod y Tywysog Christian; Louise, |piiod Due Argyle; Arthur, Due Connaugbt;|l || Leopold, Due Albany (a fu farw yn 1884); | I Beatrice, priod Tywysog Henry Battenberg. t,,

I Y SEFYLLFA YN NE AFFRICA. | 1 TEIMLIK cryn lawer o bryder cyffredinol y Bdyddiau hyn ynglyn a'r rhyfel, ac ofnir fod^, |y sefyllfa yn wir ddifrifol. Anhawdd dweyd | g gyda sicrwydd yr hyn gymer le am fod cen- ladwriau Arglwydd Kitchener yn fyrion ac| annigonol i allu ffurfio barn am gyflwr y| rhyfel a'i ragolygon. Mae bron yr oil o| ohebwyr newyddiaduron wedi dychwelyd| adref, a gwrthoda y Swyddfa Ryfel roddil Bdyddiau hyn ynglyn a'r rhyfel, ac ofnir fod |y sefyllfa yn wir ddifrifol. Anhawdd dweyd | g gyda sicrwydd yr hyn gymer le am fod cen- ladwriau Arglwydd Kitchener yn fyrion ac| annigonol i allu ffurfio barn am gyflwr y| rhyfel a'i ragolygon. Mae bron yr oil o ohebwyr newyddiaduron wedi d'ehwelyd I adref, a gwrthoda y Swyddfa Ryfel roddil caniatad eilwaith iddynt i fyned i'r ffrynt. Drwy gyhoeddiad y lhestrau am y collodion | ymhen wythnos ar ol i frwydrau gymeryd lie | y gwnaed yr hysbysrwydd swyddogol cyntaf S am rai o'r trychinebau, er i adroddiad am i danynt gyraedd y wasg yn flaenorol. Ynl rhestr y collodion y cadarnhawyd y newydd-- am ruthriad y Boriaid yn Belfast, pryd y cymerasant tua phedwar ugain yn garchar-S orion, y rhai sydd erbyn hyn wedi eu rhyddhau. Nid yw Kitchener wedi crybwyll ti am y digwyddiad. Oymerwyd meddiant o wageni yn oynwys eyflenwadau Prydeiuig ar y fiordd i Iiustenburg, na addefwyd eto yn swyddogol. Ynglyn a goresgyniad Capei Colony mae'r telegramau yn fwy anehyflawnl It chamanveiniol fyth. Yma nid oos odid un oedd anffafriol hob eu orybwyll. Dywedodll Ia chamavweiniol gywir Yma nid o ymgyt-cli- Arglwydd Kitchener ar Rhagfyr 22, fod y I goresgyniad wedi ei atal, a bod y Boriaid yn dycliwelyd i'r gogledd, ao yn cael eu bymlid.| Yr hyn ddigwyddodd oedd, i'r Boriaid arferl eu hen ystryw o ranu eu byddin, a gadael i I ni feddwl mai y corph Ueiaf oedd prif goi-pli eu milwyr. Dilynodd ein meirch-filwyr yl gallu distadl hwn am amser, tra y trodd y prif allu tua'r de. Nid oes grybwylliadl swyddogol am ddal tri ugain o'r Canadiaidg jager Middleburg, nac am ddal y inoireli-filwyt- yu Britatown. Ionawr 14, onfyn Arglwydd| gogledd, ac ymhen deuddydd dy wed fod y 1 Kitchener fod partion yn dychwelyd i' q Boriaid wedi meddianu Aberdeen, yr hwnl le sydd tua'r deheu o Graff Eeinet, a 1681 milldir o Capetown. Mao diffyg nou fwriad | ein swyddogion a'r Swyddfa Ryfel i ddirgelul y wir sefyllfa yn creu cryn anesmwythderl ymhlith pleidwyr y Llywodraeth, Cwyna rhai o honynt fod raid cael buddugoliaeth a| gwell oadly wyddiaeth, neu na bydd yn rliyf-1 eddod ein gweled yn destyn gwawd papyraul y Cyfandir. 1 Mae'r anhawsderau sydd gan ein byddin-1 oedd i'w gorchfygu yn codi yn benaf oddiarl eangder maes y rhyfel. Nid dynion sydd genym i ymladd a hwy yn gymaint a maint y tiriogaethau, y rhai sydd dros fil o filldir- I oedd o hyd ac o led. Y mae hyn yn egluro mewn rhan leied a wyddom o weithrediadaul y rhyfel. Gwneir ymdrech yn awr i gasglu 1 milwyr o wahanol barthau o'r deyrnas ac o'r trefedigaethau i'w hanfon allan i wneyd i fyny y diffyg o dros 50,0001 o golledion a gafwyd. Ond mae rhifedi y Boriaid, eu bywiogrwydd a'u llwyddiantl yn gwneyd buddugoliaeth derfynol ganl | Brydain yn fwy ansicr nag erioed. Y fathi £ orchwyl aiuthrol yr ymgymerodd ein Llyw-i I odraeth ag ef gyda chalon lawen { Yeh-I I ydig o arafweh ac o ymdrafodaeth heddycholl I gan Ysgrifenydd y Trefedigaethau, ae. I ymatal rhag anfon 20,000 o filwyr i Natal i I herio'r Transvaal, yna buasai yr Outlanders I ymhen ycliydig flynyddau mewn meddianti I o'r etholfraint, a'r ddwy Dalaeth yn d'od yn eiddo Prydain fel afal addfed oddiar y pren. I I Ond dewisodd y Llywodraeth hon wrando ar I drachwant haid o'r cyfalwyr, a dilyn troseddl Jameson trwy gynyg am fywyd y Gwerin- iaethau. Mewn canlyniad yr ydym mewn helbul a dyrysni digyffelyb, a'r gwledyddi tramor yn manteisio ar ein cyfyngder. 0 aches y rhyfel llwyddodd Awstralia i gael Gwladwriaeth annibynol bron, mae Canada I drwy Syr W. Laurier yn arfer iaith a ystyrid 1 ynddiweddar yn deyrn-fradwriaeth, adwylaw 1 s y Galluoedd yn rhyddach oddiwrth ymyriad | Prydain i drin achos China. Gyda hyn gymaint o niwed wneir ac o esgeulusdra sydd ar fuddianau cartrefol. Dylem er mwyn ein diogelwch ein hunain a'n henw da gynyg i'r Boriaid y telerau a dderbyniant, hyd at adfer eu hannibyniaeth. Mae y rhesymau i roddwyd dros fyned i ryfel ar y dechreu I wedi diflanu. Nid yw llywodraeth Doriaidd | Kruger yn bodoli, ac un o'i phrif wrthwyn-1 I ebwyr oedd Louis Botha, yr hwn sydd yn awi with lyw y rhyfel. Mae cyfiawnder o du y r j Boriaid, ac ofer fydd yr ymgais i'w hatal i| 'jiMill ou hannibyniaeth. Os parha Prydain [. | 'w gormesu mae bron yn sicr o golli Deheu-§ | barth Afirica rhaa |

MARWOLAETH V PARCH. D. M. JENKINS. Yn Ngliaernarfoo. yn nhy ei feroh, Mrs E, M. Davies, dydd Bui, bu farw y Parch [ D. M. Jenkins, gyjit gweindog AnnibynoK jeglwysPark Road, Lerpwl, yn 63 mlwyddfl oed. Bu hefyd yn gweinidogaethu ynl ] Aberhoean, Diefnewydd, a Treforris. Yrt' oedd wedi gwaelu yn ei iechyd er's tro. I j |Boreu Sul, ar waith ei ferch yn rayned i'vv {ystafell cafodd ei fod wedi marw yn ystod yp] J nos. Yr oedd yn bregeth wi nerthol a awynol jiawn. Gadawodd dii mab ac uu ferch mewnH |galar a cholled ar ei ol. Bydd yr angladdf] dydd Iau, yn nghiaddla Smithdown Road,' Lerpwl. •'

CWESTIVffi CtAFR DEFAID. tl Mewn cyd-bwyligor o Gynghorau Sirol^S Trefaldwyn, Amwytbig, Fiiint, Dinbycli, a M Meiricfta, yn yr Amwythig, yr 8fed cynfisoljl gwrandawyd cais o Gyngor Meirion am eu thyddhau o'r orfodaeth i molchi defaid cyn J eu symud i sir arall. Rhoddwyd gwrandaw-y iad siriol i'r ddirprwyaetb (y Mri. J.S Williams, Gwernhefin; E. Watkins, li]iiwlas;B E. Jarrett, Plasyufaerdref; G. Roberts, |f Llanelidan Prif-gwnstabl Best), ondoher-' g wydd fod 53 o achosion o'r Clafr wedi digwydd yn ystod y tymor diweddaf, nili '¿ gallai y cyd-bwyllgor ganiatau y eais. Addawsant roddi ystyriaeth pellach i'r mater yn y cyfarfod nesaf. g

DRYLLIAD LL0NG GYMREIG. I 12 0 FYWYDAU WEDI COLLI | Y mae y llong hwyliau 'Moel Tryfan,' o Gaemarfon, gyda 18 o ddwylaw, wedi mynedl yn ddrylliau yn yr English Channel. Ni achubwyd ond 6 o ddynion. Glynasant wrth gilbren owch wedi ei droi, a llwydd- ffi agaut gyda chryn ymdrech i gyrhaedd y lang gar Clu vbourg. Fe anfonir hwynt adref H gan y Trafnoddydd Prydeinig. S

Y FASHACH LECKI YN FFESTINIOG- 1 Wrth eiarad mewn ciniaw, y dydd o'ri blaen, dywedai Mr. R. M. Greaves, un oil berchenogion y chwarelau eu bod wedi'l ymladd yn lew a'r llecliau tramor, ac y gellid disgwyl fod heulwou ar dori at ddechreu misfe Mawrth, a'u bod wedi gwneyd eu goreu o blaid y fasnaeh mewn pob rhy w fodd, er eu 8 budd hwy eu hunain a'r gweithwyr, ac i i gadw i fyny mewn cystadleuaeth aphawbl eraill. 3

BWfiDO DYFI, MAWODACH A GLASLYN. 1 Cynhaliwyd cyfatfod yn yr Abermaw, ddyddp Iau, o dan ly wyddiaeth Dr. John Jones, D«l-|| gellau. Ymddengys oddiwrth adroddiadaul ceidwaid yr afonytiti fod tymor claddu yr eogiaici j wedi bod yn dra llwyddianus ar hyd yr afcnydd, ac, felly, fod y rhagolygon am gyflawnder oil eogiaid yn dda. Y peth oedd o ddyddordebi Imwy cyffredinol ydoedd yr hysbysrwydd fod yn|| |ofynol codi trwydded i bysgota am fiithylliaid^ r ar ol y cyntaf o Chwefror nesaf.—Pasiwyd i|f wrthdystio yn erbyn cynllun Cwinni Rheilffordd|| y Catnbrain i roddi pont ddiagor dros afon^ 13ysynni. ij

LLANBRYNMAIR. 1 Y LLYTHYRDY.—Y mae Mr. John Edwards,! Llythyrdy, Llanbrynmair, yn ymneillduo, a'ri r ar 01 y cyntaf o Chwefror nesaf.—Pasiwyd i wrthdystio yn erbyn cynllun Cwmni Rheilffordd y Catnbrain i roddi pont ddiagor dros afon. 13ysynni. ij

LLANBRYNMAIR. 1 Y LLYTHYRDY.—Y mae Mr. John Edwards,! Llythyrdy, Llanbrynmair, yn ymneillduo, a'ri Ibusnes wedi ei bwrcasau gan Mr. J. H 1 Williams, Melinbyrhedyn. Symuda Mr. J. El Edwards i Brynflynon, Fenegoes. |

BWRDD YSCOL TOWYN A PHENHAL. 1 Cynhaliwyd yr uchod dydd Mawrth, dan | lywyddiaeth y Parch. R. Jones. Penderfynwyd | codi cyflog Miss Davies, athrawes Pennal, hydi Mehefin 30, yn ol 3op y flwyddyn.—Darllenwyd 1 llythyr oddiwrth Mr J.M.Jones, Culfylchau.g Ysgrifenydd y Trethdalwyr yn yr ardal hono.jg yn protestio yn erbyn codi yr ysgoldy newydd || yn Pantpet thog.—Pasiwyd anfon diolchgarwch i y Bwrdd i Mrs. Oxford, Bronffynon, am ei charedigrwydd parhaol i blant Ysgol Bryncrug. s Yr un modd hefyd i Mrs. Steel, Talgarth liall, am ei charedigrwydd i blant Ysgol Pennal.—1| Dymunwyd am gael adroddiad yr athrawon^ ynglyn a'r banc cynilo syadyaglyn a'r ysgolion. | Del byniwyd cynygiad Mr. Morris James am wneyd y gwelliantau angenrheidiol ar Ysgol T owyn CORRIS. I Deallwn y cynhelir cyfarfod cyhoeddus nos g Lun nesaf, yn nghapel Rehoboth, i gyflwyno || anrheg gan yr eglwys yn y lie i Mr. Humphrey Davies, U.H. CYFARFODYDD GWEDDIAU.—Yr wythnos ddiweddaf, cynhaliwyd yn yr ardal hon gyfar- fodydd gweddiau undebol. Cynhelid hwy ya y gwahanol gapelau ar gylch. Yr oeddy cynull- iadau yn dra lluosog, a'r gwasanaethau yn fendithiol.—Yr wythnos hon, pregethir yn y gwahanol gapelau gan weinidogion a phregeth- wyr yr ardal, a newidir pwlpudau. Mae yr elfen Undebol hon yn ddymunol, ac yn cryfhau brawdgarweh ymhlith yr enwadau. Gobeith- » iwn y gwelir arwyddion o ffrwyth da o holl gyfarfodydd y tair wythnos hyn. §1 CYMDEITHAS DDIWYLLIADOL SHILOH.- Cynhaliwyd cyfarfod o'r uchod nos Fereher, Ionawr 16eg, ar ol y Cyfarfod Gweddi, dan ly-E wyddiaeth y Parch. E. B. Roberts. Cafwyd papyrau ar Dyledswydd mam ar yr aelwyd,' if gan Mrs. Elizabeth Griffiths, ac ar Lie a dyl- anwad merched yn yr eglwys,' gan Mrs. JaneH Manuel. Siaradwyd gan frodyr a chwiorydd I ar y terfyn, a rhoed canmoliaeth uehel i'r pap- yrau gan bawb. K DARLITH. -Nos Wener, yn ngliapel Salem, P ymwelodd Hwfa Mon a'r ardal, a thraddododd j| ei ddarlith boblogsidd ar Y Dyn Ieuanc,' i || .^ynulliaii tiawn. /t' '¡edd y ddarlith yn add- ysu,iadol, heblaw ei bod dwyn nodweddion arbenig a hynod y tiariithydd enwog Cadeir- 1: jiwyd gan Mr. M. Thomas. C.S. Elai yr elwy tuag at ddi'ddyledu y capel. i <

CRICCIETH. I Y GYMDEITHAS LENYDDOL.—Testyn yr ymdrafodaeth yn y Gymdeithas uchod nosl Fawrth. oedd A ydyw Cymru yn cymeryd ei rhan briodol yn y Deffroad Cenediaettiol ?' | Cymerwyd yr ochr gadarnhaol gan Mr. Burnell, a'r nacaol gan Mr. T. G. Williams. Pleid- leisiodd y mwyafrif 0 blaid yr ochr gadarn- haol. CYNGERDD. Nos Fercher, cynhatiwydi cyngerddyn y Neuadd Drefol, gan G6r Meibionf y Peat-hyn. Elai yr elw tuag at gynorthwyo chwarelwyr Bethesda.

PWLLHELI. I CYFARFODYDD PREGETHU.—NOS Fawrth a dydd Mercher, cynhaliwyd cyfarfodydd pre- [ fethu! yo nghapeI Salem, pryd y pregethwyd [ yn rymus i gynulleidfioedd lluosog, gan y Parchn. D. Hughes, M.A., Caernarfon, a ] Owen, Wyddgrug I' DARLITH —Nos Iau, yn Ysgoldy Penlleiniau traddodwyd darlith ddyddorol ar y testyn Yn nghwmni y Cadfridog Roberts i Pretoria. Y darlithydd oedd y Parch. W. E Jones, Llanor, ac yr oedd cynulliad mawr yn bresenol.

DOLGELLAU. Ii. APWYNTIAD.—Yn nghyfarfod diweddaf llyw-1 odraethwyr Ysgol y Merched, apwyntiwydl Miss Dora Turner, yn athrawes gynorthwyoli yr ysgel uchod. g ANRHEGIAD -Dydd Ian, yn y Neuadd Sirol, dan lywyddiaeth Mr. C. R. Williams, cynhaliwyd cyfarfod er cvflwvno anrheg 0 lestri arian, ewerth io&p., i Mr. Jones-Parjy, ar eili ymneillduad o'r swydd o reolwr ariandy y| North and South Wales yn Dolgellau, yr hon| swydd a ddaliadd am flynyddau meithion. [ Diolchodd Mr. Parry mewn modd teimladwyllic am yr anrheg werthfawr. | CYMDEITHAS Y FAMABTH.—Cynhaliwyd y cyfarfod blynyddol ddydd Mawrth, dan lywydd- L iaeth Cadben Bailey Anerchwyd y cyfarfod ean y Parch. T. fJoyd, Dr. H. Jones. Dr [ Richards, Parch. H. N. Henderson, Mr. E. 3 Griffith, &c. j DARLITH.—Nos Wener, traddododdy Parch. | R. R. Williams, M.A., Towyn, ddarlith ddar- i luniadol i Gymdeithas Leayddol y Methodistiaid ar ei daith i'r Eidal. I

HARLECH. I NODACHFA.-Mewn cyfarfod a gynhaliwyd ddydd Meraher, ffurfiwyd pwyllgor i wne)d parotoadau ar gyfer nodachfa Ysgol Sicol yr Abermaw, a gynhelir yn mis Awst nesaf. Pen- odwyd Mrs. Dr. Jones, yn llywyddes, Miss Griffith (Penybryn), yn ysgrifenyddes, a Mrs. David Davies, yn drysoryddes. Cynrychiolid llywodraethwyr yr Ysgol Sirol yn y cyfarfod gan Mrs Richards, Pensarn; Mri. R. J. Williams, Dyffryn; a Hugh Evans, Abermaw.

ABERDYFI. DIRWESTOL -Yn y cyfarfod dirwestol a gynhaliwyd nos Sabbath, dan lywyddiaeth Mr. T. Owen, Penhelig, traddodwyd anerchiadau gan y Parch. T. Levi, Mr. R. Davies, a Mr. John Lumley. Dadganwyd anthem, Dyddiau dyn sydd fel glaswelltyn,' er coffadwriaeth am Mr. Phillip Evans, yr hwn a fu farw yn hynod sydyn y dydd blaenorol. MARW-GOFFA.—Dydd Llun, yn Ysbyty Bootle, bu farw Cadben J. Morgan, diweddar | 0 Aberdyfi, mewn canlyniad i ddamwain a gyf-1 arfyddodd yn West Hornby Dock y dydd olaf o'r flwyddyn ddiweddaf. Hebryngwyd ei gorph i Aberdyfi dydd Gwener, a rhoddwyd ef. i orwedd yn y gladdfa gyhoeddus. I Y COMMON.—Ymddangosodd Mr. Guthrie Tones, Dolgellau, o flaen y Cyngor Dinesig ynl eu cyfarfod diweddaf, ar ran Mr. Solomon I Andrews, i geisio dyfod i ddealltwriaeth ynglyn a chwestiwn y tir cyfifredin. Addawodd y Cyngor roddi yr hyn a ddywedai Mr. Jones oj, flaen y Commoners. r

GENEDIGAETHAU. I DAviics-lonawr 22ain, priod Mr William R Davies, | Braichgoch Terrace, Corns, ar fab. 1 PRICE,-Ionawr 17, priod Mr. David Price, Goedwig (Glanaber gynt), ar ferch. MARWOLAETH HUMPHREYS. lonawr 33am, Mr. John Humphreys, Carmel, Corris, ar ol hir a thrwm gystudd, yn 38 mlwydd oed, gan adael priod a saith o blant mewn galar a cholled ar ei ol. Cydyradeimlir a hwy yn eu profedigaeth fawr. Yr oedd j, Humphreys yn frodor o Penegoes, ac yn aelod gyda'r M.C yn Nghorris. Cymer yr angladd le yn Penegoes, dydd Sadwrn. 1

RHAG-HYSBYSIAD. TRADDODIR DARLITH YN NGHAPEL REHOBOTH, CORRIS NOS LUN, MAWRTH 18fed, IdOl j GAN Y PARCH. HUGH PUGH, 1 AR ] 'DIWYGIAD CREFYDDOL 1859.' CORRIS. Cynhelir (It uugtrhb Oiystahltuol gan y Bedyddwyr yn y lie uchod, NOS LUN, CHWEFROR 11, 1901 Beirniad Cerddorol. JOHtt WILLIAMS, YSW, QRCAHYOO. CAERHARFOH C7ST ABIE UAETH A U: 1. TJnrhyw Unawd at ddewisiad yr Ymg«igydd [agored i ferched, na enillasant wobr fwy na 10a, yn flaenorol]. Gwobr, 12a. 6c. 2. TJnrhyw Unawd i feibion eto [agored i rai na [agored i ferched, na enillasant wobr fwy na 10.. yn flaenorol]. Gwobr, 12a. 6c. 2. TJnrhyw Unawd i feibion eto [agored i rai na enillasant wobr fwy na 10a. yn flaenorol]. Gwobr, 12s. 6c. 3. HER UNAWD.—Unrhyw Unawd o ddewis. iad yr Ymgeisydd [agored i'r byd]. Gwobr, .tl is. Oc. AMODAU. 1. Pob Ymgeisydd i ofalu am gopi i'r Beirniad ac i'r Chwareuwr.1 2. Fob Ymgeisydd i anfon ei enw ac enw 11 Unawd. ynghyd a flc. 0 Entrant PII, yr hwn a roddir yn ol ar ei ymddangosiad ar y llwrfan. Yr enwau i fod mewn llaw erbyn Chwefror 7 fed* JOHN LEWIS, Pantyoelyn. CYFARFOD AGORIADOL VOEL, MALDWYN. Cynhelir y cyfarfod uchod, yn y Voel, not lau a dydd Gwener, Mawrth 21 a 22, pryd y pregethir gan y brodyr canlynol:- PARCH. R. THOMAS, Abermaw. E. EVANS, A.T.S., Lampeter. „ E. J. R. EVANS, Dowlais. ABERDULAS, CORRIS. laKWIS XaKWIS Begs to inform the Public that he is giving lessons in RUDIMENTS OF MUSIC, AND PLAYING. TERMS ON APPLICATION. TO BUILDERS & CONTRACTORS i TENDERS are invited for building a new C.M. Minister's House, near Cemmaes Road. Plans and Specifications are to be seen at Mr. Morgan's, Cue IIago, Llanwrin, to whom also Tenders are to be I sent on or before February 1st, 1901. I The lowest or any Tender will not necessarily be I accepted. I R. P. MORGAN, I 8urveyor, Towyn. ] THE NEW YEAR | Has now Commenced, and YOU CANNOT DO BETTER j Than buy your GROCERIES & I PROVISIONS at the STAR STORES, PENRALLT STREET, MACHYNLLETH. Everything at the Lowest possible Prices. Arthur's Pure Teas at I S- 4d., is. 6'J: is. 8d., & 2s. per lb., cannot be beaten, i Have you tried Shreded Wheat BIScuItS, 7 d. per box. i Hartley's Jams & Marmaladt always f in Stock. Smoked Hams & Bacon of the Finest Quality. Pure Welsh Butter, is. per lb. Pure Fresh Butter from the District, at Market Prices. HOME REFINED LARD, 5D. PER LB. Orange, Lemons, Nuts, Figs, Dates, Prunes. I Alls orders repectfully solicited. j G. M. ARTHUR, Propria