Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
19 articles on this Page
[No title]
HYNODWYD y flwyddyn a baeiodd gan lawer o ddigwyddiadau pwysig, ond yn 1899 beuaf gan ddau symudiad gwrth- gyferbyniol ac anghyson a'u gilydd. Agorwyd y flwyddyn gan wahodd- iad Yinheiawdwr Itwsia i'r teyrnasoedd i anfon cynrychiolwyr i G-ynhadiedd Heddvvcli er atal chwaneg o ymarfogiad, gwneyd rhyfel yu fwy dynol, a threfnu cynllul1 os yn bosibl i atal ymi-ysotiitu gwaedlyd. Derbyniwyd y newydd gyda brwdfrydedd gun bluid rhyddid a buddiant ceuhedloedd. Ond trodd cyn- hadledd Hague yn siomiunt ar yr achlysur cyntaf. Pruffesodd yr Uuol Dalaethau a Vhrydain awyddfryd mawr am heddweh, ac ymuuodd y ddau Allu mewn cynllun o gyf- lafareddiad. Dangoswyd yn fuan pa mor dwyllodrus oedd yr holl obeithion aill waWl- iatl amBer gwell. Ymdallodd yr Unol Dal- aethau gydag aweh newydd i'r rhyfel yn erbyn y Phillipiuiaid, y rhal na wnaethant ddim niwed i'r Americaniaid, ond yn hytrach a'u cyuurthwyodd i yru llywodraeth Spaen- aidd allan o'r Yuysoedd. Ac ar ol i'r Prydeiniaid ddatgan eu cariad at gyflafar- eddiud. gwitliodasant gydsyuio i gyflafar- eddu ar y cwestiwn cyntaf y bu aughydfod yu ei gylch ar ol i'r gyuhadledd derfynu, sef gyda'r angbydwelediad yn y Transvaal. Y canlyniad yw ein bod yn ngbanol un o'r rhyfeloedd mwyaf y bu y wlad hon ynddi yn ystod y ganrif. Yn y rhyfel hwn yr ydym yn gwadu egwyddorion crefydd, gonest- rwydd, a synwyr cyffiedin, trwy oddef i'r Llywodraeth fyned mewn cyngrair a miliwn- wyr y Rand, er mwyn ysbeilio y Boriaid o'u hawl i drin eu hachosion cartrefol, ag y mae gauddyut gystal hawl arnynt ag sydd genym ninau. Gwuaed pethau yn waeth drwy i ni wawdio y Boriaid, eu galw yn llwfriaid ac anwybodusion. Mwyaf y cywilydd i ni pan y darfu i'r ffermwyr a ddiystyrasom, ein gyru yn ol, a dwyn ein balchder i'r llwch. Bu ysbryd rheibus Pi-ydain ar waith yn meddianu y Soudan. Hefyd aeth yn ym- rysonfa rhwng Rwsia, Germani, a Phrydain, am y flaenoriaeth i ysbeilio China o'i thir- iogaethau. Gorfodwyd Ffraiuc i grynhoi ei sylw at ail agoriad prawf Dreyfus, ac wedi rhoddi dedfryd eilwaith arno a gyffrodd y byd i ddigllonedd, tawelwyd y storm drwy i'r Arlywydd roddi pardwn iddo. Mae'r uewyn sy'n cymeryd lie yn gyfnodol yn India wedi ymweled eto a'r boblogaeth dlawd yno. Ar ddiwedd y fiwyddyn yr oedd lhai miliynau wyneb yn wyneb a'r newyn. 0 herwydd yr amser dreuliodd y Senedd gyda helynt y Transvaal, ni phasiodd y Llywodraeth un mesur diwygiadol, a theimla'r Toriaid yn ddiau y gallant roddi ff arwel am lawer blwyddyn i'r cri am Fl wydd- dal i'r Oedranus, Rhyddhau'r Prydlesoedd, Dadgysylltiad, &c. Yr unig Fesur o bwys basiwyd oedd eiddo Mr. Robson i wahardd gweithio plant mown glofeydd a ffactrioedd dan ddeuddeg oed, ond gofalodd y Llywod- raeth adael rhwng y Ty a'r Mesur fel na byddai hi yn gyfrifol am dano. Mae masnacli yn ei holl ganglisuau wedi bod yn llwyddianus, ac heb i sefyll allan ei ddrygu. Y dadforion a'r allforion wedi cynyddu, glofeydd a gweithfeydd yn llawn prysurdeb, prisiuu pob uwyddau o'r bron yu uwch nag y gwelwyd hwy er's 20 mlynedd, a chyllid y Llywodraeth yn .fwy cynyrchiol nag y bu erioed.
ARGLWYDD KITCHENER A'R RHYFEL.
ARGLWYDD KITCHENER A'R RHYFEL. Cyhoeddodd un o bapyrau Liepzig ym- ddiddan honedig rhwng Arglwydd Kitchener a meddyg Germanaidd yn Cairo. Dywedir fod Arglwydd Kitchener wedi dweyd fod pethau wedi eu bwnglera yn Aftrica. Nid oedd fai ar y cadfridogion. Ar y wasg Jingoaidd a gweinidogion neillduol yr oedd y bai. Gwrth- odwyd gwrando ar y dewr Syr William Butler, a bwnglerwyd ar hyd y ffordd, Yn awr, cym- erai 150,000 0 ddynion a blwyddyn o amser i drechu'r Boers.
YR AHNIBYNWYR A'R FORWARD…
YR AHNIBYNWYR A'R FORWARD MOVEMENT. Dyddiau Llun a Mawrth, cyuhaliwyd cyfar- fodydd o bwyllgor gweithiol Forward Movement yr Annibynwyr, yn Llandrindod, dan lywydd- iaeth Mr. J. Parry, Y.H., Bala Penderfynwyd ar nifer o adranau i fyned i'r trust deed. Rhoddodd y Parch. O. L. Roberts, Lerpwl, adroddiad calonogol o'r ymdrechion a wneir fan eglwysi Gogledd Cymru ac yn y trefydd eisnig, mewn cyfranu tuag at y drysorfa o 2o,ooop. y bwriedir ei chodi. Rhoddodd y Parch. J. Towyn Jones, Cwmaman, adroddiad o'r un gwaith sydd yn cael ei ddwyn ymlaen yn Neheudir Cymru Addawodd amryw o aelodau y pwyllgor gyfraniadau 0 ioop. a 5op. yr un, yn gwneyd i fyny i.ooop., ar yr amod fod yr eglwys yn cyfranu g.ooop., er gwneyd y cyfanswm yn ddeng mil o bunau, yn ystod y geuddeng mis uesaf,
I RHYFEL Y TKAKSVA,\L.
I RHYFEL Y TKAKSVA,\L. MAES Y RIIYFEL. EGLUKHAD AR Y MAP TJCHOD., Islaw mae enwau'r gwledydd y eerir y Rhyfel ymlaen, gyda'r rbifuodau ar y Map gyferbyn a hwy: 1 Natal (Prydeinig); 2 Basuto L,,tnd(PrydeiDig); 3 Orange Free State (Gweriniaeth Boraidd) De- heuol; 4 Eto, eto, Gorllewin; 5 Y Transvaal Chilevvinol; 6 Y Transvaal Oglecldol; 7 Y Trans- vaal Ddwyreiniol. Ychydig 0 ddigwyddiadau 0 bwys gymerodd le yr wythnos a basiodd. Gwnaeth y Cad- fridog French i'r Boriaid gilio o Colesberg, yn Ngogledd Cape Colony, drwy droi ar eu haden dde, a bu yno beth ysgarmes. Ni wnaed un symudiad pwysig gan Methuen na Buller. Disgwylir i Roberts a Kitchener lanio yn fuan yn Capetown, a thybir y bydd cynllun eu cadgyrch yn gwahaniaeihu oddiwrth yr hyn ydyw. Sibrydir ein bod ar fin amryw frwydrau pwysig yn Modder River a Colenso. Daw ad- roddiadau am brinder bwyd yn Ladysmith. Parha y Boriaid i danbelenu y-dref. Gwnaed un rhuthr llwyddianus arnynt gan Syr George White. Meddianwyd un o'u safleoedd, gan wneyd colled iddynt mewn dynion a gynau.
NATAL.
NATAL. COLENSO. Hysbysir fod yr afon Tugela wedi llifo dros ei glanau, gan sgubo pont y Boriaid y tu ol i Fryn Hlangwane ymaith, fel mae 400 o honynt yr ochr dde i'r afon. Saethwyd peleni lyddite at y Boriaid foreu Sadwrn, a dywedir eu bo i '.vedi gadael eu cysgod a'u ceffylau. Dywedir fod y Boriaid wedi cael y deg gwn mawr a gollodd Buller, ac wedi eu gosod yn barod i wrthsefyll y Saeson. Aeth nifer 0 wyr meirch o'r gwersyll gyfeiriad Bryn Hlangwane, i'r dwyrain o Coleuso. Taniwyd gyda'r gynan mawrion 0 wersyll Chieveley dydd Sadwrn, a dywedir y lladdwyd amryw o'r Boriaid. Bernir fod tua 60,000 o'r Bóriaid rhwng Colenso a Ladysmith. Credir y bydd y frwydr nesaf yn un dostach na'r un a fu eto. Gwersyll Chieveley, Rhagfyr 23ain.-Dech- reuodd y gynau morwrol danbelenu gwarch- gloddiau'r gelyn ar doriad gwawr foreu heddyw, 1 9 a buont wrthi am awr. Wecli hyny, talodd y Cadfridog Buller a'i staff ymweliad a'r rhengoedd blaenaf, ac aethant mor bell a'r bryncyn yr oedd yr adran forwrol wedi ei gym- eryd yn ystod brwydr Tugela. Y mae yn amlwg fod y B6riaid yn dyfal wylio ein holl symudiadau, a'u bod yn danfon pob gwybod- aeth a gant yn uniongyrchol drwy gyfrwng heliograph i'w pencadle Yr ydym yn cadw nifer dda o wyr meirch wrthi yn ddyfal o hyd ymhob cyfeiriad. Gollyngodd rhai o feirch- filwyr Thorneycroft heddyw amryw ergydion, ond ni chymerodd y B6riaid unrhyw sylw.
CAPE COLONY.
CAPE COLONY. MEDDIAMU COLESBERG. Mae'r Cadfridog French wedi enill buddug- oliaeth ar y Boriaid, ac wedi meddianu Coles- berg. Ar ol ymladd dydd Sadwrn, ele a ymlidiodd y Boriaid yn galed, ac ymdeithiodd ymlaen nos Sul. Gyda'r wawr. ymosododd y gwyr traed a'r cyflegrwyr ar eu ffrynt, troes y gwyr meirch a gwyr y gynau ysgeifn am eu hystlys dde. Cwbl synwyd a gorthrechwyd y Boeriaid, a ffoisant tua'r dwyrain.
YSGARMES YN MAFEKING.
YSGARMES YN MAFEKING. Yn ol neges o Pretoria, hysbysir ddarfod i'r Boriaid drechu cais a wnaed gan y Prydeinwyr i enill un o'r caerau sydd wedi eu codi er mwyn gwarchae ar Mafeking. Lladdwyd y Cadbeniaid Vernon a Sandford, a chlwyfwyd Arglwydd Edward Cecil,ac Arglwydd Bentinck Rhifai'r culled ion Prydeinig 109. Collodd y Boriaid ddau wedi eu lladd a saith wedi eu clwyfo.
MAN ION.
MAN ION. Mewn atebiad i neges trwy arwyddion nos Sadwrn, anfonodd trigolion Kimberley ffiachiad yn ol yn arwyddo Diolch pobpeth yn iawn.' Dywed brysneges gaed o Cradock y clywyd swn ergydio brwd yn nghyfeiriad Stormberg; a rhoir pwys mawr ar y ffaith fawr fod y Cad- fridog Gatacre wedi meddianu Dodrecht. Mae Arglwydd Methuen o'r diwe.ld, meddir, wedi gorfodi y B6riaid yn Afon Modder i ddangos safle eu gynau, a bu tanio brwd yno ddydd Mercher. Z,
.----..__esgairgeiliog.
esgairgeiliog. BUDDUGOLIAETH Y COR MEIBI^N Fel y gwelir yn adroddiad o Eieted-.it'od weinon, enillodd Cor Meibion y lie hwn fuudugoliaeth bwysig, yn enwedig pan y cofir mai dymu eu hail ymgeisiad, a bod cor Mei biun en wog Machynlleth yngliyd a chor o Lan- uwchllyn yn uystadlu a. hwy. Mae yu glod mawr iddynt hwy a'u harweinydd galluog Mr. H. li. Humphreys. Hydorwn y bydd hyn yn symbyliad iddynt i fyned ymlaen, ae enill clod mwy eto.
CARNO.
CARNO. EISTEDDFOD.—CynhaliwyJ Eisteddfod flyn- yddol dydd Nadolig, yn yr ysgoldy, ac yr oedd cynulliad da yn bresenol. Cadeirwyd gan Mr. D. Owen, Llanbrynmair, beimiad y farddoniaeth oedd Pedrog, a Mr. D. Lloyd Evans, Machynlleth yn clorianu'r gerddoriaeth. Enillodd paition Carno a Comminscoch ar ganu, y blaenaf ar y brif wobr; traethawd, E. Rowlands, Llanbryn- mair cywydd, Afonoga William Pugh; Pryddest, Ac ni ddvsgant ryfel mwyach' yy. Pugh, &c.,
ETPTKODFOI) MEERI0N-
ETPTKODFOI) MEERI0N- Gyiihaliv,yd is M.>ige!iau, dydd Calan. 1 v oedd yr iiin yn li.ii' :oi iawn. hyny fod iiai o bold yu y d ef. G-resyu | hffyd fud W,N, yii cael u cynai, pa i-.<! oeddyus fel y eiywsoai \xi bur boblogaidd, ac oherwydd hyny, yn etfeitbio petli ar gynulliadau yr Eisinddfod. Er y pethau hyn, cued Ei»t«udtod lewyrebus a llwyddianus iawn. Teilynga yr ysgrifen- yddion llafurus glod mawr am Iwyddiant yr Eisteddfod. Llywy.id cyfarfod y boreu oedd Mr. W. Evans, Birmingham, ac arweinid gan Llew Meirion. Dechreuwyd trwy i Mr. Ffestin Jones ganu can yr Eisteddfod. Gwobrwywyd fel y canlyn :—Ffon, Mr. E. Tudur, Traws- fynydd. Lhwareu ar y crwth, Miss Birknall, Bangor Rhiangerdd, Athron, Ffestiniog. Unawd, Love in her eyes,' Mr. E M. Evans, Abermaw. Cyheithu, Miss o well, Penrhyn- deudraeth. Y corau meibion, Cor Cei iws, dan arweiuiad Mr. H. K. Humphreys. (-or ynlletii yn unig gynygiodd am y wobr u 4°P. a i p. i'r unawdwr a bathodyn aur i'r arweiii) (id, a dyfarnwyd haner y wobr iddo. Unawd Bass, R. Jones, Llanfrothen. Corau merched, Cor Dyfiryn Nantlle. Y Gadair, testyn T. E. Ellis, A.S. Dyfnalit, Trawsfynydd. Dtu.iwd, Gutyn Eifion a R. Jones, Llanfrothen. Music Stand, D. J. Owen, Llanbrynmair. Uuawd, Eryri Jones, Garn. Euglyn lng,' Artro, Lerpwl. Corau heb fud dros 520 nifer, cyn- ygiai Corau Machyidleth, Aberystwyth, Dol. geliau, Lianegryn, Adwy'rclawdd, a Thraws- tynydd, goreu, Dolgedau. Prif draethawd, Parch. E. J. Edwards, Arthog. Yn yr hwyr, cynhaliwyd cyngerdd dan lywyddiaeth Mr. O. S Wynne. Peifforiiilwyi 'Stjohn's Eve' a rhanau o'r I Elij:ih.' Cymerwyd rhan yn y cyngerdd gan Miss Maggie Davies, Miss Lizz!e Teifi Davies, Mr. Ivor Foster, Mr. Maldwyn Humphreys, Mr. W. L. Barrett, Orchestral Band, a'r Idiis Choral Society, oil dan arweiniad Mr. 0. O. Roberts.
MACHYNLLETH.
MACHYNLLETH. OEN CYNHAKOL.—.Dydd Mawith, rhoddodd dafad i Mr. John Jones, Cattle Dealer, enedigaeth i oen. Pur gynar onide. LLWYDDIANT.- Yn y Brif Gystadleuaeth, yn Eisteddfod Merion dydd Llun, cafodd Cor y Graig ganmoliaeth uchel gan y beirniad. Oherwydd nad oedd cystadleuaeth haner y wobr g'awsant.
CORRIS.
CORRIS. Nos Wener nesaf, am chwarter i saith, yu nghapel Salem, cynhelir cyfarfod Cym- deithas Ddirwestol y Merched, pryd y bydd Miss Jones, Glanaber, yn darllen papyr ar Grefydd Betsonol a'i dylanwad,' hefyd bydd Miss Jones, Tyn-y-ffridd, yn gwneyd sylw- adau ar 'Fywyd Miss (Yillard.' Gwneir casgliad ar diwedd y cyfarfod.—M. H. Davies, Isff. MARWOLAETH.-Nos Fawrth, yn ei chartref yn Heol y Bont, bu farw mewn oedran teg, Mrs. Jane Roberts, priod y diweddar Barch. Hugh Roberts, Corns Un o hen frodorion yr ardal ydoedd, ac yn perthyn i deulu sydd wedi ymgarighenu yn dra lluosog yma. Ganwyd hi yn Ty'nllechwedd, Corris Uchaf, yn y flwyddyn 1811, a chafodd weled ei phriodas euraidd. Magodd luaws 0 blant, ac y mae y rhai sydd yn fyw mewn sefyllfaoedd parchus. Perthynai i eglwys Rehoboth (M.C.) Yr oedd yn addurn i grefydd—ffyddlawn i holl foddion gras, ei rhodiad yn weddus, o dduwiolfrydedd pur, yn meddu ysbryd tawel, dirodres a dioddefgar, ac enillodd barch cyffredinol ei holl gydnabod. Gadawodd dri mab, dwy ferch, a pherthynasau eraill mewn chwithdod a galar ar ei hoi. Cleddir ei gwedcilllion yn mynwent Rehobot'h, dydd Sadwrn. GWLEDDA CHYFARFOD.Prydnawn Gwener diweddaf. cyfranogodd plant Band of Hope, Rehoboth, 0 de a theisenau yn Ysgoldy y Bwrdd, rhodd haelionus Mrs. Roberts, Aely- bryn Mwynhawyd y wledd yn fawr gan lu 0 blant. Gwasanaethwyd wrth y byrddau gan y Eones Jones, Mount Pleasant Morgan, Tanrallt; ,Davies, Tanrallt; Bonesig J. Owen, Tanrallt; M. Jones, Park Terrace; S. Rowe, Heol y Bont; G., Jones, Tanrallt; C. Jones, Heol y Bont; M. Wood, Aelybryn L. Evans, Abercorris; C. J. Lewis, Gaewern; E. A. Williams, Brynafon; E. Hughes, B.G. Terrace. Yn yr hwyr, cynhaliwyd cyfarfod adloniadol yn y capel, dan lywyddiaeth y Parch John Roberts, pryd yr aed drwy raglen ddyddorus, yr oil gan y plant, yr hon oedd fel y canlyn Ton gan y Plant, adroddiad o'r Salm Gyntaf, ac adroddiad o Weddi yr Arglwydd anerch- iad gan y Llywydd; unawd, Mr. R. 0 Thrower; adroddiad, Martha W. Roberts pedwarawd, Sarah Humphreys, Jenny Owen, Morgan Owen, a Tommy Jones adroddiad, Willie Williams deuawd, M. E. Lloyd a J. A. Davies; holwyddori penod o'r Holwyddoreg Dirwestol; ton gan barti; adroddiad, Ernest Ellis; can, M. E. Davies; can, Annie M. Humphreys adroddiad, William J. Davies can, Tommy Jones; dadl, D. W. Wood a D. Griffiths; ton gan y Plant; adroddiad, Morgan Owen; can, Richard Griffiths; adioddiad, Annie R. Jones triawd, Iorwerth E. Roberts, Lottie Roberts, a Dilys Jones; can, J. A. Davies; adroddiad, Rowland G. Davies; deuawd, Dilys Jones a Lottie Roberts; ad- roddiad, Tommy Jones; can, Iorwerth E. Roberts adroddiad, Mri. E. Lewis ac Wmphre Huws triawd, Martha W. Roberts, Helen Lewis, ac Annie R. Jones; pedwarawd, Iorwerth E. Roberts, Maggie May Roberts, Lottie Roberts, Dilys Jones; ton gan y Plant. Arweiniwyd y canu gan Mr. R. 0. Thrower. Pasiwyd yn unfrydol diolch gwresog i Mrs. Roberts am ei charedigrwydd ar gynygiad Mr. H. Davies, U.H., a chefnogiad Mr. E. Lewis, Gaewern. Cafwyd cyfarfod campus a'r plant yn eu hwyliau goreu.
LLANERFYL.
LLANERFYL. Cyfranwyd gan Mr. Davies, Caestwbwrn, goruchwyliwr Mr A. Chamberlain, ddydd Nadolig, roddion gwerthfawr ac amrywiol i'r tenantiaid a'r gweithwyr ynghyd a'u teuluoedd sydd ar etifeddiaeth Mr. Chamberlain. Der- bynir yr anrhegion hyn bellach yn flynyddol, a gorphenir gydag areithiau diolchus am y car- adigrwydd a ddangosir gan Mr, Chamberlain.
I. DIMS MAWBD'v*:
DIMS MAWBD'v* MARWOLAETH MR. ROBERT TV'J:- YBRAICH.—Bu tarw yr uchod AN) hi- ;i\:v | ? v yth o'r gioch no; on o!?v :■ j yn 62 mlwyctd oer C « tuvi o irjl.iienza r,. hear" r yn dd;) ei iec'tyd er's ararv a^'ou iiyddlawn gyda'r A-- colled neillJuol ar ei ol yn Ysgol Sabbocho! .Hermon. Vr oedd yn athraw diíyr ia\vn, ac yn gyfarwydd yn athrawiaethau y BeibL Gelwid arno yn lied fynych i lioli yn nghyfar- fodydd Undeb yr Ysgolion Annibynol Etc oedd i holi yr Ysg-ol yn Hanes Isaac yn y cyfaifod nesaf yn Salem, Cwmceuwydd, yr --it Sabbath o'r mis hwn, ond ef oddiwrth ei larur at ei wobr. Llafuriodd lawer ynglyn a cherddoriaeth flynyddoedd yn o! cyiansoddodd ugeiniau lawer o donau cynuil- eidfaol ac anthemau pan yn lied ieuanc. Bu yn fuddugwr rai gweithiau mewn cystadlcuon | am wneyd tonau, ac hefyd englynion a chan- j t'uoit, Ymddangosodd llawer 0 englynion o'i waiti; yn y NEOESYDD o dro i dro efe a wnaelh yr englynion hyny ar ol y diweddar j Mr Morris Evans. Bu yn aelod ar Gyngor Dosbarth Mallwyd am y tair biynedd cyntaf ar ol ffurfiad y Cyngor. Bydd yn chwith ar ei ol am amser maith, yn enwedig yn nghyfarfod gweddi Hermon. Byddai ei weddi bob amser yn edifeiriol, a'i gyngor yn effeithiol ac i'r pwrpas. Claddwyd ef (heddyw), dydd Mercher, yn mynwent y Dinas. Hedd i lwch y Cristion didwyll, tawel, a siriol, hyd foreu yr adferiad
CWRDD CHWARTER MALDWYN.
CWRDD CHWARTER MALDWYN. Cynhaliwyd Cwrdd Chwarter Maldwyn, yn Llanrhaiadt, yr wythnos ddiweddaf, o dan lywyddiaeth y Parch. W. L. Evans, Penybont- fawr, yn absenoldeby Cadeiryddam y fl wyddyn. Ymysg y penderfyniadau, pasiwyd fod y Cwrdd nesaf i fod yn Aberhosan, ac fod symiau sylweddol i'w rhoi i'r achosion yn Penegoes, Meifod, Trallwm, Glanhafren, &c ar amodau neillduol, tuag at ddiddyledu y capeli. Hefyd, P;Asi%yc.l-' Yii gymaint a'n bod yn deall fod amryw deuluoedd Annibynol yn ardal Eglwys- fach, Glandyfi, yn gorfod teithio milldiroedd cynJcael^eglwysi'ij'ymaelodijJein bod fel cyfundeb yn eu hanog i godi achos yn y He, ac yn addaw cynorthwy iddynt i fyned ymlaen, ac yn penodi y Parch. J. C. Jones, Llanfyllin, ysgrifenydd y cyfnndeb, ynghyd a'r Parch, josiak Jones, Machynlleth, i ymweled a'r lie, gyda'r Parch. E. Wnion Evans i hyrwyddo y gweithred- iadau.' Pregethwyd yn ystod yr odfaon gan y Parchn. Evans, Pontrobert; Elias, Llanidloes; Thomas, Aberhosan; Richards, Sammah; Thomas, Llansilin; Wnion Evans, Derwenlas; ac Edwards, Birmingham. Calwyd. cyfarfod rhagorol, a chynulleifaoedd mawrion,
CEMMES..
CEMMES.. Y GYMDEITHAS LENYDDOL.-Nos Wener, cynhaliwycl mewn cysylltiad a'r uchod gyf- arfod cystadleuol. Llywyddwjrd gan Mr. Edwards, Doldwymyn ac arweiniwyd mewn dull dolieuig gan Mr. Demetrius Owen, Llanbrynmair. I ddechreu, cafwyd anerch- iadau barddonol gan Mr. Ellis Jones, Aberhiraeth, a'r Arweinydd. Enillwyd y gwobrwyon gan y Misses L. A. Breese, Eli) dygwiail; Nellie Lewis, Gwastadgoed Maggie Jones, Aberliiriaeth M. Edwards, Owniilune; Lizzie Hughes, eto; Mri. R. 0\\ en, Machynlleth; T. Jones, Cemmes; E. Powell, Gwastadgoed; D. Morris Jones, Cemmes E. J. Jones, Cwmllune E. Jones, Abeihiriaeth a'r Bardd Newydd,' yr hwn nid atebodd i'w enw. Cafwyd caneuon gan Mr. H. Hughes, Cemmes a'r Arweinydd ae adroddiad gan Mr. E. Davies, Ty'ullwyu. Cyfeiliwyd gan Mr. T. Phillips, a bei) uiud- wyd y gwahanol gystadleuon gan Eos Maldwyn, Mri. J. Whittington, H. Jones, Cwmeidrol, a'r Llywydd. Diffyg mawr y cyfarfod oedd prinder cystadleu wyr. Pa Ie 'roedd cantorion ac adroddwyr yr ardal ? Disgwylir papyr ar destyn dyddorol gan Mr. Edwards, Doldwymyn, yn y cyfarfod nesaf (Iouawr 17eg), cynygir hefyd wobr dda am y dadganiad 0 unrhyw unawd, a gobeithiwn. weled amryw yn cystadlu. Ni chodir tal am fynediad i mewn.-H. W. JONES.
(B OLJ^BXFUTLJTUR,
(B OLJ^BXFUTLJTUR, CYFARFOD MISOL GORLLEWIN MEIRIONYDD. Syr,—Dymunaf hysbysu drwy eich colofnau am amryfusedd bychan a lithrodd i mewn i Dafleni yr Ystadegau, ac os bydd y swyddog- ion yn y gwahanol eglwysiyr anfonwyd y. Tafleni iddynt, mor garedig a'i gywiro, bydd yn atal rhag iddo fyned ymhellach. Yn lie Ystadegau am y flwyddyn 19°0,' rhodder Ystadegau am y flwyddyn 1899.'—Yr eiddoch yn gywir, HUGH ELLIS, Ysg. DERWENLAS. Syr,—Fe gyhoeddir yn eich colofnau gyda chysondeb adroddiadau 0 weithrediadau Byrdd- au Ysgolion bron bob lie yn y Canolbarth ond Isygareg. Yr ydym yn dewis neu yn ail ddewis bob tair blynedd bump aelod i fod ar ein Bwrdd Ysgol, a dyna'r cyfan a gawn wybod am danynt hyd nes y de) eu tymor i ben. Gwelwn ysgolfeistr neu ysgolfeistres yn ymadael ac eraill yn cymeryd eu lie, weithiau yn uniongyrchol, bryd arall ymhen ychydig wythnosau, a 'does genym ond cymeryd yn ganiataol wrth gwis mai'r pump aelod fydd genym ar y Bwrdd fydd yn rheoli y trefniadau hyn. Yr ydym am iddynt dcteall nad ydym yn foddlawn ar fod yn gwybod hanes holl ysgolion y cylch tra mewn perffaith anwybodaeth ynghylch ein hysgol ein hunain, a chan eu bod yn gyfrifol i ni fel trethdalwyr, a bod y NEGESYDD yn cael mynediad i bron bob ty yn y plwyf, disgwylir iddynt o hyn allan gyhoeddi eu gweitbrediadau ynddo gan y bydd hyny yn degwch a hwy a ninau. A dymunir hysbysu y bydd yn rhaid yn y dyfodol i bob un addaw cydymffurfio a hyn cyn y dewisir ef yn aelod o'r 13wrlid, am nad yw hyn wedi ei wneyd yn y mynedol. Dymunir cael eglurhad y Bwrdd presenol ar a ganlyn Yn gymaint a bod Mr. D. Lewis, Moiben Mawr, yn aelod o'r Bwrdd, ac wedi bod a'i wedd am ddiwrnodau yn cario graian i'w roddi o gwmpas yr ysgoldy, pa un ai gwneyd hyny am ddim neu yn cael ei dalu :,an y E, i- ;(I neu rywun arall yr oedd ? Disgwylir atebiad trwy'r colofnau THDALWR.
Advertising
> S t OliilA) f.¡' 'l:TA,XS. j: .,> ii.. s i. i". riiS. Feddygon, Dadansoddwyr', a Fferyliwyr. A chanmoiir .;c:. bawb sydd wedi llioddi prawf d.; i1 Lt. or Lysleuol, Meddyidn Lwyddianus, f,CU )'r Ges. GwelirJ felly fod y Quifiue JBittta-s li 11 yn Feddygiuiaet.il anmhris- iadwy, a barnu oddiwrt-h brof- iad Doctorinid; TeithIVyr, Fferyllwyr, G weinidogioii, a chanoedd lawer 0 gleifion wedi gv/ella. Siae Fedclygiiiiac-fl anilaeiedig. F'a.m. y dioddefwch mwyach odddwrth y doluriau uchod, pun y mae Meddyg- iiiiaetii aaturiol, syml ac eSeitliiol i'w jChael.' Y idAE Y1: 0 1) rl I NEETHTI'R GWAK, YD 5'WIKfcAlj BY¥-YB I BAWB :,=. BlTT±jE'3' G-WILYM EYANS. ,v 1TTEE8 G WILY At EYANS.; 'I.<r;;7':W'<2!i'] Tystiolaebli Bwysig. Py]e, Awst i?, 1893" Anwyl Syr,-Ptin ddj^ckweltus adref'yciiydig ddyddiau yn ol, ar ol llafurio yn gated am -rai wythuosau, teimlwn yn lluddoclig iawn ac.. wedi ilwyr ddiffygio, ac mewn augen am dome da i'm kadgryt'kau. Anogwyd fi i roddi prawf ar eich Quinine Bitters enwog. Gwnaetkuin hyny, a cliefais ef yn hyuod efieithiol. Mae yn rlioddi yni newydd ynof,, ac yn bywiocau yr ysbryd; mewn gair, teimlax ei fod yn gwneyd dyn newydd ohonof. (Parch; GUIINOS JONES. -=-:=:.a- BITTEiiS GvVILY M EVANS. ""i< 'ç.¡;-4"2"-x." gal .BHYBTJDD Gochehvch Dwyllwyr. Edrychwch fod enw Gwilym Evans ar bob Label, Stamp a Photel. Gwerthir hwynt mewn poteli, 2s.9c. a"4S.'6c. yr un; Blychau yn cynwys tair potel 4s. 6c. am 12s. 6c. Tw cael ymhob man, neu danfonir hwy yn rhad am y prisiau uchod yn ddiogel drwy y post oddiwrth y perchenogion-,—1 QUIKIHE BITTERS MAfiUFASTURINC COMPANY LIMITED, LliANELLY, SOUTH WALES. Goruchwyliwr yn America- Mr. R. D. WILLIAMS, Plymouth,, PennJ SVAtrrED.. A Competent CLi'CEE, who .is conversant with the accounts o- iinsirries and Slate Mills. Apply, i, > ,e,iuired, and giving one or two Ie to: Tiie Ei\^ ii imes, Ceinws, R.S.O -"w_ IL YN EIBIAU yn ddioed, dyn ieuanc, yn deiliwr tyn yu medrus. Gwaith pai-kaus i ddyn sobr. Ymofyner a Evan Jones, Cemmes, R.S.O., Mont. -e 11T j) 0 BWYS. 'i;L.f''< ""4. ..t.t>¡, DALiER S Y L W. /-1 JL. A ii i. JL< W -< Dymuna H P. Humphreys, ¡¡ l,U.l. 'A CORR S AC ESGATRGEILIOG, wneyd yn hysby's i'v/ liiosog gwsrher- iaid-ac eraiil y bydd ganddo., ar werth yr WYTHNOS HON Hefyd y cyfiawnder arferol o MUTTON. Rhodder archebion ar unwaitK. 17 DAY! HORSE POWDER A 7 Y D WFR. AT Y BLEWYN. AT Y GWAED.. AT YSTWYlHO I CYMALA U. Davies's Horse Powder ydyw y moddion uiogelaf at gadw Ceffylau mewn cyfiwr da, ac at godi Ceffylau fyddo w edi eu gweithio yn ormodol, a thrwy hyny wedi myned i edrych yn salw eu gwedd. Argymhellir ef yn nei'llduol at wella y blewyn, at y dwfr, ystwytho y cymalau, yn ogystal a chodi ysbryd yr anifail. Nid oes dim A utininny ynddo, nac unrhyw gytfyr peryglus arall, ac y jnae yn ddiogel i anifail ymholi r. Mewn T[ y\ yr un, i b s. y dwsin. (Teiir c I L, unrhyw gyfeiriad ar dJ ,c Order am 10s). HUGH '■ ist., Ni acllynileth,