Y Negesydd

HANES CREFYDDOL Y CYiVIRY. NODIADAU 0 DDARLITH DR. D. REES, BRONANT. Agwedd grefyddol y Cymry pan ddaethant i Gymru gyntaf, a'u heilun-addoliaeth yn amser y Derwyddon, a'r erledigaethau a gawsant, ac am oleuni'r efengyl yn gyru y pethau yna o Gymru. Cymru a Chymro. Mae yr enw hwn yn ddealladwy trwy holl Ewrob, ac yn America, Awstralia, a Califfornia. Mae llawer o'r Cymry ffordd yna—dyna eu henw cenedlaethol, Cymry. Mae y ddau air yma yn gwneyd enw y trigolion, cyn a bro, hyny yw, yn yr hen iaith Gymraeg ei ystyr lythyrenol yw, y cyn lwyth, y llwyth cyntaf yn Mhrydain. Nid oes achos i un Cymro na Chymraesgywilyddio yn achos eu cenedl, eu hiaith na'u henw. Mae bonedd- igeiddrwydd wrth wraidd eu henwau, am eu bod wedi hanu o hen genedl barchus Noah. Disgynant o hiliogaeth Gomer, wyr Noah; ac nid oes eisian i'r Cymry gywilyddio eu bod o waed yr hen dad Noah, er iddo ef golli ei le fel llawer Cymro. Yn Genesis x. 2 dywedir Meibion Japheth oedd Gomer,' &c. Dywed Josephus yn ei lyfr cyntaf o'i henafiaethau mai Comet a seiliodd y bobl hyny a elwir Gomeriaid, neu a elwir gan y Groegiaid Galatiaid. Dyna sydd yn rhyfedd, fe arhoscdd yr hen iaith Gymraeg yn nheulu Gomer o hyd. Wei web chwi r'ym ni y Cymry o gyff boneddigaidd. Actiwn yn foneddigaidd ymhob peth, a than bob amgylchiad. Ond fe ymadawodd Gomer a'i hiliogaeth i ynysoedd y Cenhedloedd. Daethant i barthau gorllewin- ogledd i Asia ond gyrodd y Scythiaid hwynt o Asia Leiaf. Wedi i'r Cymry ddyfod i gyffiniau Mor Germani—yr oedd hyn oddeutu mil o flynyddoedd cyn geni Crist—y Cymry oedd y rhai cyntaf ddaeth i Ynys Prydain. Mae y fendith a gyhoeddodd Noah ar Japheth a'i hiliogaeth wedi ei chyflawni mewn modd arbenig am y Cymry, sef Duw a helaetha ar Japheth, ac efe a breswylia yn mhebyll Sem (I barhan.)

LLANERFYL. CYNGOR PLWYF.—Mr. R. Gittins yn y gadair. Darllenwyd llythyr oddiwrth y Post- feistr Cyffredinol, yn hysbysu nas gellid cyd- synio i gludo llythyrau i siop Gosen. Cyflwyn- wyd y mater i'r Cyngor Sirol. Pasiwyd adroddiadau Pwyllgor y Llwybrau a'r Goleuo. Penodwyd J. L. Williams i oleuo am is. yr wythnos. Penderfynwyd adgyweirio llwybrau Penycryngoed, Drym, a Garddes, ac i godi pont draed dros yr afon Gam, ar y telerau fod y preswylwyr cyfagos yn ilioddi coed ati.

MALLWYD. Yn unol a'u Cadben a Mrs. St. George, Owmllecoediog swm maAvr o 16 yn mhlith tlodion y gym"- I vdogaeth. Bob dydd drwy y gauaf cyflenwir y tlodion a soup, a gwerthfawrogir eu caredigrwydd,

't' gifcut. GAN LLEW. Diben poiuif ymweliad Mr. Arthur Balfour a lIadclilJgton yn ddiweddar, ydoedd cynghori ei blaid i fod yn unol. Teimhd yn y Fxau alai nid hob achos y rlioddid y cyngor gwerthfawr ao amsorol hwn. Yn dymuno Nadolig llawen, a blwyddyn uow ydd dda, yr oedd ar gordyn a welsom y lliuellau a gaulyn yn argraffodig — i Ar hyd oich oos o flvyydd i flwydd, Bood ilwydd i chwi'n mhob lie Bondithion ill yn cacl eu rhoi, A'r byd yu troi 0 ddo.' y I Y mae Mr. Tom Ellis, A.S., wedi bod wrthi yn brysur yn ddiweddar, yn anerch ei etholwyryn Meirion. Bhoddwydtro effeith- iol ganddo ar y cwestiynau sydd yn cynhyrfu rnoddwl y cyhoodd ar hyn 0 bryd. Ni photrusodd gondomnio mewn modd diarbed apwyntiad Sais yn Brif Arolygwi Ysgolion yn Nghymru. tD Yr ydym 0 galon yn dymuno llongyfarch y Parch Wnion Evans, Derwonlas, a'r ei Iwyddiant, yn enill Cadair Eisteddfod Colwyn Bay, y Calau, allau 0 naw o ymgeis- wyr. Y mae lion y drydedd neu y bedwaredd gadair iddo. Bendith fyddo ar ei ben, yw dymuniad preswylwyr y Ffau. Golygfa nad anghofir yn fuan yn Nglxym- ydogaeth Aberdar ydoedd angladdau y trueiniaid gollasant eu hywydau yn nglofa ZD Abernant, pan drodd y dwfr i mewn a boddi y gwaith. Bernir fod o wyth i naw mil 0 bobl yn yr orymdaith bruddaidd, aphaw b yn ymddangos mewn cydymdeimlad d wfn a'r teuluoedd galarus. Da oedd genym ddeall i bob peth basio yn weddaidd ao mewn trefn. Gwelwyd pethau yn amgen cyn hyn, a hyny er gorid a galar i laweroedd. Barna y Cenawon mai da odiaeth ydyw englyn Gerallt i briodas y Parch. Ffrwdwen Lewis, ac er i ddarllenwyr y NEGESYDD gael golwg arno gosodwn of i lawr yma Ffrwdwen, yn dra phriodol—a'i Alice Aeth i ddoleii hudol, Deued nodded beunyddiol I'w mawrhau, heb ddim ar ol. Do, daliwyd Ffrwdwen, ond pa bryd y delir Gerallt ty bed, gan y ddolen hudol ? Dym- una yr Hen Lew a'r Llewes yn dda i'r par ieuanc, a mawr hyderir y bydd heulwen ddisglaer ar eu hywyd priodasol, ac yn dilyn ei ymdrechiou yntau yn eglwysi Trefor a Llanaelhaiarn. Mawr ydyw y bvlcliau sydd yn cael eu gwneyd gan angeu y dyddiau hyn. Torir i lawr dy wysogion yn Israel. Yn marwolaeth yr Hybareli William Evans, Aberaeron, a Dr. Herber Evans, collodd yr Annibynwyr ddau o'u gwyr bluenaf a galluocai. Chwith gan filoedd fydd meddwl 11a chlywent mor hen Biwritan duwinyddol o Aberaeron, a'r hyawdl Herber o Gaernarfon. Bu y di- weddaf yn tauio c-ynulleidfaoedd Cymru, ac yn eu hysgwyd fel coedwig o flaen y gwynt. Ni fu dyn erioad ag ynddo fwy o ddawn, ac os oedd bai yn perthyn iddo, gormod o ddawn oedd ganddo. Yr oedd yr oslef dyner, leddf, effeithiol oedd yn ei lais, yn cael ei dilyn gbln y floedd fawr gynhyrfus oedd ganddo yn nyddiau ei nerth, yn cario pob peth o'i flkton. Medrai floeddio 'Ere adgyfododd' lies gwofreiddio y miloedd, a phery iddynt gredu heb betrusder fod Iesu wedi codi fel blaenfIrwyth adgyfodiad pawb. Portreadai bob golygfa yn fyw o flaen pob meddwl, nes yr oeud pob peth fel pe yu troi yn farddoniaeth swynol. Ond y mae y pregetliwr seraphaidd a'r areithiwr hyawdl wedi ei dori i lawr yn nghanol ei ddefnyddioldeb, tra y dygwyd yr Hybarch Mr. Evans, Aberaeron, ymaith megys y cyfyd ysgafn 0 yd yn ei amser, ar ol 61 mlwydd 0 wasanatsth ffyddlon iawn i'w Arglwydd. Yr oedd ein hadnabyddiaeth o bono yn helaethach na'r eiddom o Dr. Herber Evans, oblegid cawsom y fraint o'i adnabod pan yn blentyn, a thyfodd ein parch iddo, a'n hedmygedd o hono hyd y diwedd a 'doedd ryfedd, oblegid ni bu neb yn fwy caredig wrtliyni yn nechreuad ein gyria. Cyfarwyddodd a chefnogodd ni mewn gwendid a digalondid, fel yr oeddem wedi bod yn ei bresenoldeb yn gryfach i wynebu y byd. A'i gymeryd oil yn oil, ni ddisgwyliwn weled ei cyfi'eljb yn fuan. Gwr Duw ydoedd yn 11awn ystyr y gair, a gwr da yn llawn or Ysbryd|Glan ac o ffydd.' Oaf odd y naill fel y llall arwyl teilwng o Aveinidogion da i Iesu Grist. Bydd eu henwau yn berarogl yn Nghyuiru am gen- edlaethau. Er eu bod wedi cu symud, 'y iii,,ient yu Ileftru eto,l

MACHYNLLETH. Rhodd Amsichol.—Rhoddodd Mr. J. W. Lloyd, barscl Nadolig, yn cynwys te, siwgr, bara, &c., i holl dlodion perthynol i gapel y Wesleyaid. Cyeheithiol.—Deallwu fod Mr. D. W. Marpole, diweddar o Machynllsth, yn awr o Firm Mri. Marpole a Marpole, Llundain, wedi ei apwyntio gan yr Arglwydd Gang- hellydd yn Commissioner i weinyddu llwon. RITAKU EIDDO.—Yr wythnos ddiweddaf, bu Mr. D. Evans, twrnai ysgutorion y di- weddar Hugh Price, Commes, yn rhanu yr eiddo rhwng' y perthynasau, yr hwn a gyf- rifid yn werth oddeutu 4,000p. AI'WYINTIAD.-M, ewn cyfarfod arbenig o'r Bwrdd Ysgol, nos Lun, apwyntiwyd Mr. J. Lloyd, Leedg, brodor o Meifod, yn athraw cynorthwyol i'r ysgol. Ni dderbyniwyd ceisiadau am y swydd o is-athrawes. Pen- derfynwyd gwahodd ceisiadau am y swydd o Attendance Officer, am y cyflog o 20p. Y Cyngor Treeol.—Cynhaliwyd cyfarfod arbenig dydd Sadwrn, Mr. R. Owen yn y gadair. Ar ol peth siarad, agorwyd y cyn- ygion am wneyd y gwaith dwfr, y rhai oedd yn 11 mewn nifer. Penderfynwyd i'r clerc wneyd ymholiad pellach ynghylch y ddau gyuyg; isaf, a hysbysu y peirianwyr am y cynygion a anfonwyd i mewn.

TALYBONT. CYMDEXTHAS Y BOBLIEUA..INc.-N osFercher Rhagfyr 30ain, cafwyd crynhodeb o'r 'Bregeth ar y mynydd,' gan Mr. D. 0. Edwards, Folinfach. Cyfeiriodd at wahaxiol nodweddion y bregeth a thynodd worsi tn cymhwys a buddiol. Ye Wythnos W-EDDIO.-Cynhelir cyfar- I fodydd gweddio yr wythnos hon yn holl eglwysi y Ilo. Hen arferiad dda ydyw treulio wythnos gyntaf y flwyddyn gyda Duw mewn gweddi, a gobeithiwn fod mwy ynddo nag arferiad yn unig. Anhheg.—Bu y boneddwr haelionus Mr. Molyneaux mor garedig ag anrhegu holl Ysgolion Sabbothol y lIe a rhoddion melus a chymeradwy. Gwr rhagorol ydyw efe, ag un sydd yn toixnlo dyddordeb neillduol yn y gymydogaeth, rwedi gwario ynddi filoedd o bunau a rhoddi gwaith i ugeiniau o ddynion ar hyd y misoedd. Hyderir y bydd ei anturiaethau amrywiol yn llwyddiant, ac y ca ei dalu ar ei ganfed. DR. Herber y newydd pruddaidd am farwolaeth sydyn ac anisgwyl- iad wy y boneddwr takntog uchod, wedi taro y gymdogaeth hon, fel cymdogaethau eraill a syndod pruddaidd. Nid gwr enwad oedd efe, ond gwr pob enwad, ae y mae ei golli yn golled gyffredinol.

DERWENLAS. Cyngor PLWYF Isygareg.—Nos Sadwrn Ion. 2il, Mr. Owen, Nawlyn. yn y gadair. Darllenwyd llythyr oddiwrth Gyngor Plwyf Uwchygareg, yn gofyn am i di-i aelod o'r Oyngor gael eu penodi i gyfarfod tri o'u Cyngor hwy yn Machynlleth, ddydd Mercher nesaf, i yetyried y mater 0 gael elor-gerbyd at wasanaeth y ddau blwyf, a phenodwyd D. Evans, H. Pugh, a J. H. Evans i fynad. Pasiwyd i anfon at Gyngor Dosbarth Gwledig Machynlleth, am ganiatad i osod tIIugnedycld wrth bistyll Derwenlus i gyileiiwi'r pentref a dwfr.

GERDDI Y FilBNIIINES A'R PEN GAItDDVfll. Y mae yn naturiol iybied fod gerddi y Frenhines sydd yn ta vrnasu ar ranau helaethach, ac ar boblog".aeth fwy nag^un penadur arall yn y byd cy.^n, yn cyfateo L urddas ac ei sefyllfa, ae; felly y maent. Mae l Castell Windsor, ei barcia n, a'i erddi, » wedi bod vn destynau caniadi* 11 Pope, Gray, ac eraill. Nis gellir yn liawdi' dd yehymygu am grynhoad 0 adeiladau 111 wj mawreddus na'r palas sydd yn sofyll ar i, y mae dyfroedd y Tafwys yn ymdroelH heibio, yn golclii ei lanau. Mae y Casteii 3'11 sefyLi yn uchel ar ganol dyffrynoedtl eano n firwythlawn. 0 ben yr uwcli&f O' r tyrau, y Twr Crwn, o-ollir gweled rhan o s* Üh, sir, ao y mae yr olygfa yn nodedig o "br^ di'ertii a tharawiadplv Dcclireuwyd adoilac 11 y Oastell gan Gwilym y Gorchfygwr, tuki at gadw ei garcharorion, end y mae wedi bod yn brif gartref y teYTll Prydeixxig; er's saith canrif, ac y xnae llawer o ddi,) hynod wedi cymeryd lie yuddra, ac yu gysylltiedig ag ef. Cyn hyn yr oedd y r, 1!1 rhan yrna o'r wlad yn goedwig fawnr., ac yu gyrchfan helwriaeth y bronhinoeddi. Saxoa- ly aidd, ac hefyd yn ol traddodiad i'r ibreniaan Arthur. Mae hanes y gerddi brexihinol yn dechreu yn y ddeuddegfed ga &rif, ond nid oedd dim n&illduol ynddynt y pryd hyny. Safeixt ar du gorllewinol f palas. Y gwinwydd a'i ffurfiexit yn benaf. :Gr\vnaed diwanegiadau atynt, ac yn amser "jiicliard III, yn 1483, cofnodir pexxodiad y prif ax'ddwr i'r swydd am ei oes, am y c yilog" o chwe' cheiniog y dydd, yn cyxateb* i dri swllt o'n harian ni. Mae y gerddi b)li er's llawer o amser wedi en troi yn lawnt. Yn 1240, pan oedd Harri III ar yr 0 rsedd y dechrexxwyd y gerddi presenol. Hyd amser y Frenhines Elizabeth yr oedd g( irddi Hampton Court, Beaulieu, a Greenwich, yn fwy pwysig nag eiddo Windsor, ac o'r gerddi hyny yn benaf y cyflenwid y C;tst«)ll a chynyrchion. Gwnaeth Elizabeth yn ystod ei theyrnasiad maith lawer o welLant- au yn anigylclxedd y Castell, ynghyd a gaxdd newydd. Yn y flwyddyn 1841, pasi.wyd Deddf i wneyd gerddi yn Frogmore gerllaw, i wasanaeth y gegin yn benaf, yn lie gerddi Raw, Oøanbourne &c., y rhai oeddyxxt inenvii lleoedd anghylleus. 0 fewn gerddi Frogniore y mae claddfa y diwaddar Dywysog Albert. Costiodil y rhai hyn 50,000p., a gorchuddiant 55ain o erwau o dir. Mae y berllan dros t edair erw o faint. Anfonwyd o honi y flwyddyn ddiweddaf dros ddwy fil o fwsieli 0 afalau, gyda ffrwythau eraill ar gyfartaledd. Alao cynyrch y gerddi yn dangos amrywiaeth a xhagoriaeth di- gymar. Dadblygir pob petu. i'r perffeith- rwydd m wyaf posibl. Gwelir yno y drefn oreu, ac y mao'1' olygfa ar adegau o'r flwyddyn yn ogonsddus. Llanwai gyfrol i roddi adroddiad llawn o filoedd c ffrwythau blodau, planhigion, palmwydd, gwimvycld, perthi, eoedydd, a'r tai gwydr a gynwysant. (1 barbau)

EISTEDDFOD GADEIRIOL MEIRION IONAWR IAF 1897. Llwyddodd Pwyllgor Eisteddfod Meirion eleni eto i wneyd yr Eisteddfod yn. un fawr ymhob ystyr,jm fawr o ran y nifer oedd yn yni" bresenol yn y eyfarfodydd, yn fawr o ran rhif yr ymgeiswyr, ac yn fawr o ran safon y cystad- leuaethau. Beirniad cerddorol, Joseph Bennett, Ysw. Cynorthwywyd ef yn arbrawfiadau blaenorol (-hrelitiz *nary contests) gan Miss Davies a Mr. Wilfrid Jones, Gwrecsam Beirniedid y Farddoniaeth gan Tafolog a'r Parch. Rhys J. Huws. Beirniedid y Traeth- odau gan Mri. T. E. Ellis, A.S., Dr. Jones Morris, Dr. Edward Jones, E. D. Jones, M.A., Edward Griffith, U.H., a J. Charles Hughes. Cynhelid yr Eisteddfod fel arferol yn y Public Rooms, a chynhelid arbrawfiadau blaenorol yn yr adran gerddorol mewn gwahan- ol leoedd yn y dref, a'r goreuon yn unig a ymddangosent ar y lIwyfan. Arweinid yn y ddau gyfarfod gan Llew Meirion a Dr. Jones y Morris. CYFARFOD Y BOREU. Llywyddwyd gan Dr..Charles Williams, Hengwm (Uchel Sirydd Meirionydd). Dech- reuwyd gweithrediadau y cyfarfod drwy i Llew Meirion ganu Hen Wlad fy Nhadau.' Cys- tadleuaeth ar unrhyw Reed Instrument, Gwobr ip. Goreu Mr. Bertie Rees, Tenbury. Cyfieithiad o 'Peidiwch gofyn i mi ganu.' Gwobr Jp. Goreu Mr. R. LI, Roberts, Maenan Board School, Llanrwst. Par 0 Hosanau wedi eu gwnyd o edafedd Dorset. Gwobr ip. is. Rhanwyd y wobr rhwng Mrs. Catherine Evans, Ty'nyceunant, Dolgellau, a Miss J. E. 1 1 arry, Porthygest, Portliiiiadog. Cafwyd )''(chydig- o eiriau gan y llywydd yn amlygu ei fildfelcligarwch am yr anrhydedd oedd wedi ei |i^ael drwy gael eistedJ yn y gadair, a'i ddym- |a«iad oedd ar i bawb wneyd eu goreu i gadw ii yr Eisteddfod i fyny. Cystadieuaeth arunrhyvy ;j Slide Brass Instrument. Gwobr ip. Dau | yxngS-siod^. Goreu Mr. Hugh Jones, Peny- graig-, 'Ccnis. Cor Meibion, Dewrion Sparta* :j Gwobr IOp. Daeth ti-I chor ymlaen, sef Tal- j sanrau dan arwemiad Mr. J. J. Thomas; Corns, dan arwemiad. Mr. H. S. Roberts, a Chefnmawr, dan arweiuiad Mr. G. W. Hughes, I A.C. Dyfarnwyd y wobr i gor Talsarnau, a rhoLidodJ Miss Griilith, Arianfryn, wobr o Sp. j' Cetninawr. Teg yw dwcyd y rllOddwyJ c.tiinMiiacth uchel i gor Corris, Englyn 'Gwyrth.' GWD!)L- IOS. Daeth 33 i law, Dyf- j arnwyd eiddo Mr. R. Williams (Croesfryn), | Penygroes, yn oieu. Wele yr englyn buddug- 0[;- Arwydd goruwchnaturiol-a roddwyd Er addysg ysbrydol, Ydyw gwyrth, nodedig ol Rhyvv Weithredwr eithriadol. .1 Unawd Soprano' T know that my Redeemer iiveth.' Gwobr ip. Goreu Miss Carrie Wright, Cefnmawr. Llawlyfr i Dolgellau.' Gwobr Sp. Dyfarnwyd y wobr i Mr. D. C. Evans, Swyddfa'r Goleuad, Dolgellau, a dym- unai y Beirniaid ar i'r Pwyllgor ei gyhoeddi. Y Cadeirio.—Pryddest, 'Noddfa.' Gwobr 7p. a Chadair Dderw. Darllenwyd y feirniad- aeth gan y Parch. Rhys J. Huws. Yr oedd I aeth gan y Parch. Rhys J. Huws. Yr oedd deuddeg o ymgeiswyr, ac ar ddau yn unig y darllenwyd beirniadaeth. Dyfarnai y beirniaid clarllenwyd oeirniadaeth. Dyfarnai y beimiaid eiddo 'Tanygraig' yn oreu. Hysbyswyd mai Eltyn, Ffestiniog, oedd y goreu, a chadeiriwyd yn y dull arferol. Cynorthwyid yn y cadeiriad gvan y Parch. Rhys J Huws, Parch. W. Parri Huws, B.D., Graienyn, Athron, Trebor, Abon, Cellon, Glan Wnion, Mr. Evan Francis, Llew Meirion, a S.iarl ap Ellyn, Hysbyswyd mai Buddugoliaeth' fydd testyn y Gadair y flwyddyn nesaf. Cystadieuaethy Seindyrf I'r Seindorf am chwareu 'Teyrnasoedd y ddaear' (J. A. Lloyd). Gwobr ISp. Ymgeisiodd tair Seindorf, sef Corris, Aberllefenni, a'r Royal Oakeley. Cafodd Seindorf Corris y ganmoliaeih uchaf posibl. Dywedai y beirniad ei bod yn Seindorf ragorol a dyfodol disglaer o'i blaen, a bod y gwahaniaeth rhyngddynt a hen Seindorf enwog Oakeley yn ychydig iawn, a'i bod yn glod i'r ardal lie yr oeddynt ya byw; ond dyfarnai y wobr y tro hwn i Royal Oakeley, dan arweiniad Mr. Alexander Owen. Am y Quick Step (Gwobr ¿p.,) dyfarnwyd y Royal Oakeley yn oreu. CYFARFOD Y PRYDNAWN Llywydd J. Bryn Roberts, Ysw, A.S. Unawd Tenor, 'In Native Worth' (Haydn). Gwobr ip. Goreu J. W. Jones, Llanberis. Design priodol i wyneb ddalen Rhaglen yr Eisteddfod. Gwobr 2p. 2s, Goreu Mr. J. Edwards, Bl. Ffestiniog. Pedol i geffyl gwedd. Gwobr ip. Goreu Mr. J. Jones, Llanuwchlyn. Cor 0 unrhyw nifer am ddat- ganu '0 Father whose Almighty Power' a 'Three Fishers.' Gwobr 4op. Cefnmawr dan arweiniad Mr. G. W, Hughes, a dyfarnwyd y wobr iddynt. Am y Dumb Waiter cerfiedig. Gwobr 4p. 4s, Goreu Mr. Griffith Jones, Dolgellau. Cystadleuaeth chwareu ar unrhyw Valve Instrument, goreu Mr. D Jones, Ffest- iniog. Cyfieithiad o 'Lives of Scholars,' gwobr Ip. Goreu Mr. W G. Jones, Swyddfa'r Goleuad, Dolgellau. Unawd Bass Y milwr clwyfedig,' gwobr ip. Goreu Mr Richard Jones, Llanfrothen. Cywydd 'Dinystr,' gwobr 2p Goreu 'Ap Rhydderch,' Porth. Traeth- awd ar 'Y Llynges Brydeinig.' Gwobr 2p. Rhanwyd y wobr rhwng Mr. Hughes, Abermaw, a Mr. D. Lloyd Jonas, Penrhyn. Tuchangerdd 'Yr anmhrydlawn,' gwobr 2p. Goreu Parch. W. Parri Huws, B'.D., Dolgellau. Deuawd 'Children pray this love to cherish,' gwobr Ip. ios. Goreu Miss Lumley a Mr. Lumley. Cor heb fod dros S2 0 niter a ddatgano yn oreu yr anthem Gwna'n llawen wr ieuanc,' gwobr 2p. Prysor Ebenezer Ffestiniog a Chor Undebol Talysarn. Dyfarnwyd Taly- sarn yn oreu. Traethawd ar Y Cyfnewid- iadau yn Nghymru yn ystod y chwartcr canrif diweddaf (a) yn gymdeithasol, (b) yn wleid- yddol,' gwobr 5p. Rhanwyd y wobr rhwn,- Mr. D. R. Jones, Co-operative Stores, Bi. Ffestiniog, a Mr. J. H. Roberts. Tynycoed. Bala. Cynhaliwyd cyngerdd mawreddog-yu yr hwyr. Yr oedd yr ystafell wedi ei haddurno ar gyfer yr Eisteddfod gan y masnachwyr adnabyddus W. S. Williams a Griffith, Commerce House.

Pa le y gellir cael Watch dda—Aur neu Arlan-am bris rhesymol ? Yn Masnaelidy William Williams, Dolgellau, am fod ganddo stoc fawr, a'i eiddo yn cael C4 gwarantu.

PROFIAD Y GLYN. Dyma rai o'i englynion diweddaf, cynyrch ei awen yn y glyn, lie y chwyth awelon byd avail Afiechyd ar Iwydion fochau, yn siwr Sy'n prysuro'iii siwrnau: Mae diweddiad i'm dyddiau, A gwys Ion yn agoshau. t, tl Daw diwedd ar nodau duon—fy oes, Pan wneir fi'n wir Gristion: A Haw frwd. o fcwn llyfr Ion Cyfnewidir cofnodion, Iesu Grist! i'w gyseg-r awn;cawn O'n DX-r, Cawn E'n Dad gwir g),-fiawii,- Yn Dduw Ion, yn ddyn uniawn,— Dyn a Duw,—dyna Dad iawn

DINAS NAWDDWY. CYNGERDD.Nos Fawrth, cynhaliwyd cyngerdd tuag at gynortliwyo tiysorfa Organ egIwys Mallwyd yn ysgoldy Minllyn. Gwasanaethodd y rheithior, Parch. T, Thomas fil cadeirydd ac arweinydd. Cym- erwyd rhan ynddo gan Miss Kate Hughes, Aberlltfenni, Miss Hughes, Dinas, Mri. H. M. Thomas, Mallwyd, T Richards, Cammes, T. Ashley, Llanfair, J. P. Jones, a D. Roberts, corau Perthyfelin, Nantnodyn, a Mallwyd, gyda String Band Mallwyd. Yr oedd y canu yn dra amrywiaethol, ac encor- iwyd amryw o'r datganiadau, ond y prif atdyniad yn ddiau oedd chwareuad Mr. W. L. Barrett o Lundain ar y Flute. Terfyn- wyd drwy gann y don genedlaethol.