Y Negesydd

Oa bydd arnoch eisiau 'V ath Aur HCIlI Arian ragorol, un o'r lleoedd b.n:u.tf yw tD masuacluly William Williams, Grc«m>^yJl House, Dolgellau.

EMRYS. Ganwyd y Parch. William Ambrose (Emrys) yn Manor, Awst iaf, 1813. Wedi derbyn addysg dda, rhoddwyd ef yn egwyddorwas mewn siop yn Lerpwl. Symudodd wcdyn i Lundain, lie y dechreuodd bregethu. Dychwel- odd i Bangor, ac ar anogaeth Christmas Evans, Caledfryn ac eraill, penderfynodd gysegru ei hun yn gwbl i'r weinidogaeth. Cafodd a 1 wad gan eglwys Annibynol Porthmadog, ac yma y treuliodd weddill ei oes gyda llwyddiant a chymeradwyaeth mawr. Ileblaw bod yn bre ..etlnvr rhagorol, yr oedd yn lienor coeth, ac yn fardd awenyddol. Dangosai ynddynt oil gyneddfau gwych, wedi eu diwyllio yn drwyadl. Dacth i'r amlwg fel bardd tra yn Llundain. Cyfansoddodd lawer o farddoniaeth o radd uchel, a bu yn fuddugol amryw weithiau yn y prif eisteddfodau. O honynt y mwyaf nodedig vw awdlau ar y I Grea(lig'aetli,' I Albert Dda,' a Rhagorai yn y tlws, y tyner a'r toddedig. Cyhoeddwyd ei weithiau gyda chofiant iddo gan Dr. William Rees.

Y TYWYSOG ALBERT YN EI DEULU. Awn eilwaith ar ymdaith rydd, I fwynhau tremfa newydd— Ti-entfa wefreiddia y fron— Golwg- wna les i'r galon. Wele lys, lIe'r erys rhin, Yn ei phryd anghyffredin Breiniol bar yn darpar dvsg— Rhieiniol, iwyddol, addysg, Rhcddant wers i'r eiddynt oil, Mewn adeg deg a digoll With real yr athrawant, Ifeb ludd eu gobeithiol blant Ni cheir, am aur na cl.oron Ysgol ail i'r ysgol hnn. Y fani, a wen 1 mewn bwyl, Yn ngwyneb ei rheng anwyl. Teimlad o'i llygad nun- sydd yn siarad, Dan chwyf ei chariad, ni chofia'i choron. Ei phriod hoff ar ei (le-iiiewii iechyd, Yn gwenu'n hyfryd fel gwen y nwyfre. Y Tad, mewn awdurdod teyrn, Yn eistedd fe: hynawsdeyrn (Gwr yr hon a gororiw),(.],- ;,c nid hi, Sydd i reoli ar sedd yr aelwyd).' ANW YR OES 40 MLYNEDD YN OL.

GAN Pit. D. ltEES, 11RONANT. Cymerodd yr ymddiddan canlynol le yn yr amser uchod mewn eglwys flodeuog, ac yr oedd amryw o frodyr llygadgraff a duwiol yn flaen- el oriaid ynddi. Yr oedd yno un hen chwaer hynod iawn, yn enwedig yn ei chyscndeb i ddilyn y moddion, ac nid rhinwedd bach yw hyny, ond un sydd yn cael ei ddibrisio gan lawer y blynyddoedd hyn. Os gellir dyfod unwaith i'r capel y Sabbath bydd hyny yn beth mawr, yn enwedig Sabbath y cymundeb, i'r diben o wneyd iawn am bech- odau y mis, ond nid felly yr oedd yr hen chwaer hon. Un noswaith, yn nghyfarfod preifat yr cylwys, galwyd ami i ddweyd gair o'i phroli.id, ac ar ol lioli tipyn ami, a hithau druan ) n bur aniben yn ateb, gofynodd y gweinidog iddi (yr hvvn oedd vno yn ei dro\ Beti fach a ydych cliwi yn treio cadw y ,-oi,cl-)-niytiioil '0 ydw Mr. joties bacli.' meddai hithau. Wei (ta iawii yn wir,' meddai Mr. Jones. I'a sawl gorcli- yiiiyn sydd yn y BeiLl j' w cadw Beti 'lri,' atebai hithau yn sitiol. I Pa rai ydynt Beti < 0, y Pasg, y Sulywyn, a Ffair Fawr Biyste,' meddai. X3t;, meddai y presethwr yn ol yn lied gynhyrfus, na y maent yn ddeg, ac mae yn rhaid i chwi eu cadw hwynt i gyd hefyd.' Dyn a'ch helpo cliwi,' meddai yr hen y chwaer '11 i cadw uhw i gyd, ledra i ddim cadw un ohonynt heb son amgadw deg. Mae yn ddigon figllt arna i gadw fy hunan—dau swllt wyf fi yn gael i gadw fy hunan, a pha fodd y gall-Affl gadw deg.' Pa fodd y bu hi wed yn ar dynged Beti nid yw yr hanes yn dweyd, end mae yn lied debvg fod tipyn 0 ddarllen y Gylraith wedi bod uwcii i phen hi, cyn galw y nesaf ymlaen Erbyn heddyw, mae haul gwybodaeth yn uchel yn eiii hoes ni, ond mae lie i ofui fod goriuod o dywyllwch eto yn yr oes oleu hon na ddylai fod yn ngwyneb cymaint o fanteision.

~LLANFAIILCAEREINION. Yn Y sa or. cyfarfod oil- 1 J1 ywodraethwyr dydd Merchor, Ah. Theodore y 11 y gadfiir. llysbyswyd fod y trysorydtl WKIi del byn oddiwrth y LlyHOU- I'uethwyi- 8ifol 23Sj) 158. De., a 6(;71). 7s. 4e., y'' hyu uedd ddylodus fc! iucwm i Mawrtli ¡ 31 uin, a'r gyfran tuag at yr adeiladu. Gwnnotl trofuiadau peliaeli tuag at ddwyn yr addewidiou at yr ysgoldy i mewn.

0'r gtfait. GAN IiLEW. Yn ystod y cyfuod maith y bu y diwoddar Ddoethwr AL orris yn Biifatlivaw CoSa-wdwra-othol Aborlioiuldu, derbyuiodd yu agos i 2,500 o woinidogiou eu liaddysg gauddo. liygir gan y rliai hyny ag sydd fyw iieddyw dvstiolaeth dda i'vf gymwysdor- 1111 fel athraw, a satai yn llohel yn eu g'olwg fol dya a Cliristioii. Y11 nghyindoithas Cymiu FNftlcl vtl y Barry y dydd o'r b!ao:i, fol y eauiyu y eoisiodd un o'r aelodau foddyliwn osod allall yr hyn oedd gauddo vn Gyniraog. 'l,'o(I y negatife yu dangos fod responsibility mawr yn yr issue ac y mae yn manifestly unfair (ac yr wyf yn dweyd yn advisedly.) os ydYHl ni yn accepto y pothau v 111110 nhw yn ddangos i ni.' Ni fit orioed y fath liwdweli a dic-slion-dafyddio pethau a dynia y boys sy'u gwneyd lielynt yn ngyleli Cyniru Fydd. Gwarehod pawb io, a gwaiedir in rhagddi os mai dyma fydd. Y nine y rliau fvvyaf o atlirawon yr Ysgolion Eifenol yn Kcheudir Cyniru wodi derbyn oil liaddysg yn Ngholog Norinalaidd liangor. Y luue adroddiad blynyddol y sefydliad wodi ei gyhoeddi. Dongys fod y myfyrwyr presenol yn 59 mewn nifer, o ba rai y mae 19 yn Fotliodistiaid, 18 yu Annibynwyr, 13 yn Fedyddwyr, 5 yn Eglwyswyr, a 4 yn AYesloyaid. Felly mao y iligyrau liyn yn myned yn erbyn yr awgrym a wnaed veilvdig amscr yn ol, mai sefydliad llethodistaidd uotId y Colog liwn yu liangor. AYrtli siarad liu-wn niun yn ddiwod<lari dywodai Mr. Giadstono llIHi H'i>linul< mawrj Ofidd i bob bachgun a gai sg«d. \vuddol dda f< diiwl am fyned yu giorc, luaii <KiiIyn rliyw alwedigaeth y.^gafu arall. Y mao y J'anlmad lion eisioes yn iiit Lawn, ac nid ydyw y gyduabyddiawtli ond c\ lnliarol fyelian. Tolir crelftwyr cvffi'ediu yu awr Y11 llawor gwoll, ac y unwell byvrytl os yn ddynion diwyd, sobr, a darbodus yn llawer esmwythach. Does dim ainhouaeth uad yw y dyrstiolaotli. yn gywir, a dylai oin pobl iouainc ai gymeryd i'w ystyriautii. Y mae amryw o siroodd yu Ngliymru yn awr yu fyw gvda mattir y lioiiityrdd Ysgeifn. Yu fuan hydd y llinellau hyn yn troiddio trwJ ein lhoedd mWJuf anhygyrch, ac yu evsylltu gwlad a tliref wrth eu gilydd, yr hyn fJdd yti svnibyliad lIwydd i faenacli a hyrwyddiunt i Lob trafuidiaetli. liydd agoriad y rhai lLyu yn agoriad cyfuod newydd yn ein gwlad. Bwriodir cyllwyno eais i'r ouedJ y tymor iicr.,if i gael llineh felly o Aberystwyth i Boutadyuóteh, a delir allau y bydd cael lion yn fautais uid yu uuiy i'r dref a'r cylcli, ond i'r ail yn gylfradinol. Eto, y mae rhai yu eicio yu ddychrynliyd yn ei liorbyu. Oud dyim, pwy \\i«]odd ddiwyg- iall erioed mewn Lyd liac eglwys, ua bnidai rhywrai yn grwgnaeh ac yu gwitliWYIIGLU 1I.n1 thhttf ou gallu. Y guir am y mao tSanbaiat ll'i achau o hvd yn fyw. Auluiwdd iii(,stii- LwUrli mawr wnaed yn symudiud Dr. Enoch Ihivies, Hrynteiti, yu my wyd gwluidyddol Corediyion. ymhlith mil ooif.il vr yiuadawodig. ISid oedd ond yehydig yt) fwy adnabyddus nag ef yn v Do. Vr owdd yn wleidydtiwr^olouodig, yn liiiydd- frydwr ac Ymnei.Lluwr eudaiii. Nid chwim obihi ei sol, Diid ajgyhuoddiad dwtn, yn eodi oddiar wybodaoth eangac eiddigedii tiros gwiiiouedd. (Jafodd uniaeihwyr ei sir ef > n gei-ll eaduni, ac ansigledig, ac vrth hyny ueth drwy lawer brwydr yu du:ogel. l'a 1.1 (iorodd rh \fel y d«gwin allau yn y gymy. :og- b 3J aethau cylchynol, tfe oedd y r arwi, a [.liiofodd oi 1,1111 Vit yn N gwkhunol holyntionliyn. Gafodd gyilousdrn d achefn i wnt-yd gwaBauj.»th i'r ama*thwyr ar aelilysur yinweliad y Ddiiprwya#th vir, Gorffolodd eu tystioluotliau gait ddwJII aHun eu gryin i eglurder rhagorol. Oil(I oi ddiwodd yntau a ddaeth, ac ohedodd ei ysbryd i wlad sydd well, gan adael ilu o aiarwyr ar oi ol. Cafodd gladdedigaetli dywvs«,gaidd.

LLANEKP YL. CyxmmnD.Cruhaii w yd cyngerdd yu yr Ysgoi. Gt'lledlHtttl;ol, ilos lau, tuag at {jyii nwi cor jglwys t. Krfyl a liyfrau liyumau, o dan lJwJùditûth y I'arch. C. lUrrington. Gymerwyd rhau yuddo gan barti moibion Llanerfyl, ac amryw 0 fon»ddig«sa;i a L'ouo-'ddigiou y lie.

Uuo'rlleoedd goreu iiii chains, iruuc/itt, a modrwyau aury w masnaclidy W. Williams, Dolgellau,

ABSITDYFI. Nos Woner, vii Ysgol y Lhv.-dd, cafwyd Hnercliiad riiagorol gau y Prifathraw Hoherts, Aboryst.vyth. mown loysvlltiad ysgol noj sydd vu hynod lwyddiauuc y tymlior liwn. 1thifa oddeutu 50. Y mae ysgol ddvddiol y B .vrdd yn dod yn miaou yu lliagorol m#vrn rhif alltifur. Gobe-thio y o gwiu; yr iouenety.l ddal ar .gyngliori-ui gworthfawr v Prifathraw. L'ywyddwy<i gau y Parch J. 0. Tiioniaj, M.A. Yn nghyfarfol y Gyngor Dosbarth a gynluliwyd dvdd G woner, dau lywyddiaelh ,\Lr. W. J. llughorf, derbyniwyd cynygiad Mri. Hughes ac Edwards i roddi plbollau o'r gronfa newydd i'r hen groufa. Ail ethulwyd Mi-. D. H. Davies, Ysgol Ganolraddol Towvn yu Llywodraetliwr Goleg liangor dros y cyngor. 1' si wyd i apelio am fenthyciad o 5,5001). tuag at adeiladu Marchnadfa Towyn a ciiroufa a chartlilfosydd Aberdyfi.

CEMMES. Y11 YSGOL GKXKDLAETHOL.—Oynlialiwyd jumble sale lwyddianus tUltg at ddwyn traul y-t' ysg'ol iton dydd Sadwrn. Yroeddy trefu- o iadau tiaii aiolygiaeth Mrs. a Miss Richards, a Mrs. Norton tic ei-itill. Anrhegwyd y rhau fwyaf o'r oiddo oedd ar worth gan y plwyfolion. Gwnaed swm dda at gyllid yr ysgol.

UNDEB DOLGELLAU. lhnnm Y GwAliCHEIIWAID. Oynlialiwyd Ithagtyr 5od. Mr. J. Evans, Abermaw, yn y gad air. Gvi'itifox.—Tahvyil mown out-relief vn ystod y pytliefnos fel y canlvn 1 >osi;arth ALerinaw 7G].> 10h. lie. i .)U o u.o.iion DosLarth Taiyilyn G7p. 17s. 3c. i 211 u Ilk i i T v Grwvdriaivl a j2. G weddill yn y bam.- ;ji9p. 0s. -1 C'y tJl{TH WYOX .drod-odd S1 r. y Wadwru blaenorol, ae wodi myne.l drwy n strau y (ynoituwyon, gunymwimyd a phob euw ar v liyfr. lr oeddvnt wedi gwneyd trefuiasiau gyda golwg ar acLosion ag y dyUi plant gyfrauu at gadw OIL rhieni. Ar gyiiygiad Air. Alevrnk Roberts, it ehefnog- iud Mr. J. Griffith, pasiwyd mabwysiadu yr adroddiad. Ar gynygiad Air. 1) Davies, pasiwyd fod y gwaifh o edrych dros restr ) cynorthw yon i ddilyn darlleniad y gweith-1 rediadau blaenorol o hyu allau. LLETYDAI GYITKLDIX YN N OI.GELLAU.- Darlienwyd llythyr o Gyngor Dosbarth Dolgellau yn hysbysu eu bod yn gobeithio gallu gwneyd trofuiadau ar gyfor erwydriaid y rhai ar hyn u bryd nad oudd darpariaeth diligonol ar eu cyfer yn y dref. V TLOTV.— Y clorc a ddarlleno Id adrodd- iad yr ymwelwyr, yn dangos fod y Tv yn y a'r t o-lioli yn laIl a chysurus. Pasiwyd ilioddi y eiuiaw arÎel"Ol ar .y Nadulig i'r tlodiou. DYN DOEXIIACH GWAI'.CMIEIDWAID.— Gaiwodd \ii-. John Griffith sylw at ddyn yr iiwn syiid yu cysgu yr agorea 0 dlllI graig vchydig uwciilan i'oigellat:. Y elurc a ddyweuai mai yr iiodtigoidw aid yn uiiig a allai y 1113 raeth yn yr aeiios. Awgrymui uu o'r Gii-it, y dyiosid odrych ar ei ol os oedd rhywbeth r mater ar ei syuhwyrau. Mr. Thomas I'any, lielieviug Olilcar, a ilae y dyn yn gallacli na dim un o aolodau y livvnld, gvu yciiwanegu fod y dyn yu apelio itill bar o vsgidiau. l'usi wyd ernyg y Ty iddo.

LLANWItII-7. MAKWOLAETH MK. \V WILLIAMS, BRYN- •MLLVN.—Cymei'Ovki yr amgylchiad uchod I nos W'ener, Riiagtyr 4ydil, wedi byw 88 o tiynyddoedd, ac yn marw-jlaeth y brawd yr yilyin weui culli un ag oedd yn cydi. oes yr iicn wrth yr cei lioti. Vr oedd yn cotio adeiladu capel Sidon, pan ydoedd oddcutu deuddoèg oed, a bu yn aelod ílyddlawl1 a di- gwymp o'r eglwys hyd ei fedd, ac nid aelod diwerth fu. Yr oedd )-it arweinydd y canuyma am tiynyddoedd mtithion, ac er iddo weled t6 o gantorion'lewyddiou yn codi, ac yn ymaflyd yu y gwaith, nid oedd ef yn sori, nac yn centigenu wrtliynt, fel y gwnaeth lUwer o'i tl^en. 0 herwydd anhwvldeb corph'U'ol yr ueJd wedi ci luddias i roddi ei bresenoldeb vn y capel er's rhai blynyddoedd. Yr oedd gauddo of rhagorol, a me idai ar dalent neilliiuol i adrodd preethau a hanesioii, ynglyn a hen bregetlnvyr. Oud wele y croraic1 hwn wedi ein gadael, ac yr ydym bellach yn tcinilo gwa^le rhyngom a'r oesau o'r blaen. (.daddwyd ei we ldillion yn mynwent Eglwys y Plwyf Rhagfyr 7led, yn ol y drefn newydd, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch. T. F. Roberts, Machyrlleth. Heddwch i'w lwch.

DIFFlGION AMAETHYDDOL, CYMDELTHASOL, A CHREFYDDOL MAWDDWY, A'R FFORDD I'W SYMUD. GAN T P, a w Y N. XVI. Difiyg ainlwg yu Mawddwy, ydyw y caau cynulleidfaol. Mae yu wir, fed yuia ddigon o gau 11, ond rhaid addef, wrth gymharu ein cerddoriaeth gynulleidfaol or's ugain mlynedd yn ol, a'r hyn ydyw yn awr, fod dirywia.d amlwg wodi cymeryd lie. Atao liyn yn wir am y ti-i onwad. i ni nad ydyw ein cyd-ardalwyr wedi ou dihuno i'r mesur priodolary pwnc pwysig a thrit dyddorol hwn. Dylai ein heglvvysi, perthvnol i'l gwahanol enwadau, dalu 111 wy o sylw i'r niator hwn, ac i fed yu fwy gefalus a Uafurus yn ei gylch. Mao canu da yn coethi a chrefyddoli ein cynullwidfaoodd. Rhaid addef fod ynia ddilfyg iiiini-i- ar yr e»lwysi, ac yn galw yn uchel am ddiwygiad. Nid oes dim ilioi aruchel a phwysig a chanu mawl yn ngwasanaetli y cysegr—y mae yn foddion gras, ac yn gyfrwng i addoli Duw a eliaol lies ysbrydol. Fol yr oedd yn nyddiau y Bardd Cwsg, felly y mao yu y dyddiau hyn byJd- Rhai yn canu am gaol coining, o y Eraill am gtiol tlod.' Dyma y ddwy soct sydd yn difotha corddoriucth gynuileidfaol yn Alawddwy. V utae yn wir iud yma sect arall o'r rliai a ymdreehaut yn o !ol yn y gon;hwyl o wellhau cauiatlaelli grof, duol. GIKI vchydig ydynt niewn'gw iriouedd. bvlid dysgu eg-v/yddorion cerddorlaeta y canu. DyUd dysgu cauu mewn ysbryd, ac mown trefn hefy<l. Alae ritaifcipeyi[[n€ddwlf<idtrefuyn gyru ysbryd yiuaith o geiddoriaeth. Nis gellir canu yn gywir hob ddysgu darllen nodau cenldoriaeth, ac nis gellir dysgu lio6 gvual c)'faI'fodylltl i'r pvvrpas hyny. Alae y defnydd dlhuiJ a chyson a wnoir o'r Llyfr Tonau yu rliwystr, ae yn aufantais i addoli yn ol ein barn ni. Y iiiae y iiiwvafi-if yti gaeth, ac anghyi'arvvydd a'r gerddoriaeth, -1 tD felly yn 11avn Hwdaii a holbul. Yr ydym yn ered u fod iiio-eii am Lyfr Tonau, fel aat Ijyfr Ilymnau, ac y dylai un fod yn meddiullt pob un o'r gynulleidfa. Dylai y dou fod hefyd v.,odi ei dysgu, fel y gallo y niffddwl gael hamdden i yatyriod v syniadau a genir, ac i ymwtliio i fewn i'w hysbryd u'i thoimiad. Alitocitnu allau o don yn Lrofedigaotii cliwerw i ni, ac yu tueddu i ddifloddi pub gronyu o'r ysbryd defosiynol a fedd wn.

ABEEYSTWYTH. Asr..uEGu_D,-Hho,ldodd efrydwyr colog y Bodyildvvyr aurheg werthfawr i'w Prif- athraw, y Pai\!i J. I:> A. Morris, ar yr achlysur 0'1 briodas. Milo aalodau capel y Bedydd- wyr Gymroig hefyd yn arfaethu rhoddi aurhogion gweinidog. Y GoLEG.Traddodwyd anerchiad i efrydwyr y Golog twowu. cysylltiad ag UlHleb Grisiionog.d v Goieg giti y Parcli R. Oemlig Jenkins, o Ghiua, ilosi Sabbath, o v Prifathraw Roberts. Y testy u o«dd By wyd a gwaith yu China.' Alne Mr. Jenkins vn frodor o Penparke. BWRl) D VSGOL. — Oynlialiwyd Rhagfyr 8fod y CD iir. Peter Jones, yu y gadair. Coyinia th.—be iawyd Miss A. Dauiel, Brynhyfryd, Towyu, i'r swydd hon ar y telerau o 2p. yr wythnos tun y term o ddau tia. lVuderfvuwytl gwneyd cai. am y Neuadd Drefol i gynal y dosbsrthiadau, ac i ofyu cadanthad y 8wyddfa Addysg yn hyn. Disgwylir y hydil yr athi-awes yu mheu auisor vn eynal dosbarthiadau i l'ai tu allan i'r vsgol. Presenoldeb.—Yr oedd y presenoldeb yu dangos gwelliaut. Y 11 ysgol y bechgyu am y mis, 92 y CHut, y merciied 87*5, babanod 95, yr uwchaf a wnaed eriuod. Priodolid y gwelliant i ymdrech y swyddog gorfodol.

DERWENLAS. MARWOLAKTII.—Bu farw Mrs. Ann Roberts, priod Mr. John Roberts, yn 73 nilwydd ood. Yr oedd Air. a Mrs. Roberts wedi trigiiinu yn Derwenlas am dros liauen can mlynedd. Yr oeddynt yu datlilu ou priodas euraidd y flwyddyu ddiweddaf. Ciaddwyd hi y (lydd Lluu canlynol yn Cemetery Maciiynlieth. Gwasanaethvvyd gan y Parchn. Josiah Jones, Perkins, Pennal, E. W. Evans, T. Griffiths, Forge, J. Owens (M.C.,) Pennal.

EISTEDDFOD GADEIRIOL M E11110 M DOLGELLAU, CALAN, 1897. Llawenydd genym dde;all fod rhagolygon yr Eisteddfod uchod yn fwy addawol nagerioed—■ cystadleuaeth dda ymhob adran. Mae yr Eisteddfod hon erbyn heddyw yn hawlio y safle o fod yn un o brif Eisteddfodau Cyniru ymhob ystyr, am yr hyn y mae y rhan helaethaf o'r clod yn ddyledus i'r Ysgrifenyddion llafurus. Yn canlyn ceir rhestr fFugenwau- y gwahanol gyfansoddiadau PRIF DliAKTHAV.'I).—Sant Colman, Ysbryd Glyndwr, Pro Bono Publico, Wnion, Ap loan o'r Nant, Hall Caradog. PRACTICAL GUIDE — Meirionfab, A Rambler, Meirion. TRAETHAIYD, Y Llynges Brydeinig.'— Miriam o Feiiion, Maldwyn, Juvenis, Victor, Neptune, Nelson, Caleb Carthew, E. C. B., A Youngster. CYFIKITHIAD, Peidiwch gofyn i mi gaau.'— Minor, Alaw dan yr helyg, Caradog, Dwyjyf- j leha, Shelley, Cymro o'r North, Saxon Marian, Clydach, Hiraethlawn, Asaph, Gwilym, Salisbury, Smith Jones, Hiraddug, Lilian Dovey, Dolorosus, Onesimus, a Myrddin. CYFLEITHIAD, 'l,ives of Scholars Xfervin- iensis, Sigm 1, Alltud, Edwin, Glanymor, Ivanhoe, Gwallder, Salisbury,Iorwerth,Gwilym, Sere 11. TESTYN Y GADAIR, I No(ldfa.Hyderus, Myfyrian, Caradog, Eryr Idiis, Rhedegydd, Iieibulus, Hyder, Josuu, Gwyliedydd, Dameg Arall, Un ar ei Daith, Tanygraig. CnnnD.-Dychrynedig-, Mab Ofn, Eiddil, Dwysder. TUCHANGERDD --Glan Tegid. Gyda'r Wawr, Nid Glanygors, Mark Twain, Y.bryd I a Glanygors. ENGLYN.—Dyna hi, Eiiasar, Chwarelwr, Ap Cana, Dyfalwr, Rhyfeddwr, Credadyn, Silas, Butler, Crediniol (i), Y Tr-) Cyiitaf, Protestant, Adlais Natur, Crediniol (2), Lief Llafar, Ichabod, Abergregan, Darnodiad, Synedig (I), Rhagfyr, loan Aled, Delweddwr, Synedig (2), Aran Idris, John Foster yr ail, John Foster y trydydd, John Foster y pedwerydd, Dafydd Mathew, lago Gwan, Glan Hebog, Canwriad, Simon, Ap Ithel. Derbyniwyd nifer luosog yn adran yr Amryw. iaeth, yr hon sydd yn agored hyd yfory, yn ogystal a'r adran Gerddorol. Deallwn fod trefniant i gael tren rhad o Garris ddydd yr Eisteddfod.

COKBIS. Yu Granville, N. Y., nos Ferclier, Tachwedd 1 log, ymgynuliodd Ilu o gyfoili- ion i gartref y dad gau wr adnabyddus Llew Dulas, er datiilu wythfed a phedwar ugtliu pen blwydd yr heu wraiy Oathrino Richards, ei fain yn nghyfraith, yr lion fol y bydd yu dda gan luaws o'i chydnabod ddeall, sydd yn cial yn weddol gref ac iacli, er wodi cyraedd yr oedran aodfed it WH. Y liiuo oi ehof mor a'i ddoall mor glir a llwiliwou ddeuuaw oed. Rhyfedd meddwi ei bod yu saitli mlwydd oed pau di'ecliwyd Bouapari« ar faes gwaadlyd Waterloo. Auaml erbyu hyn yw'r dolenau ag sydd yn cydio yr oes lion a'r oes I10110. Ymfudoild i'r wlad hou o ardal Coiris, G. 0., oddeutu pymtlieg mlynedd yn ol.— O'r Drych.