Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
17 articles on this Page
geinion 1?r Jlwen, -:0:-
geinion 1?r Jlwen, -:0:- TALHAIARN. Yr oedd Mr. John Jones (Talhaiarn) yn fardd o fri, yn y mesurau caeth a rhydd. Tlystii a naturioldeb oedd ei arbenigrwydd mwyaf, Yr oedd yn Gymro gwladgarol, er iddo dreulio y t- 41 rhan fwyaf o'i oes yn Lloegr, fel arch-adeilad- ydd a mesuronydd llwyddianus. Cyfansodd- odd at yr Eisteddfod Genedlaethol awdlau ar Y Greadigaeth,' ac 'Albert Dda,' ac yr oedd ua o'r beirniaid yn ei ystyried yn oreu ar y diwedd jf. Ganwyd ef yn Llanfairtalhaiarn, Sir Ddinbych, yn 1810, ac yno y gorplienodd ei yrfa yn 59 mlwydd oed.
TOWYN.
TOWYN. Dikwestiaeth.—Nos Wener, cyulialiwyd cyfrinfa y Temlwyr Da, a derbvniwyd aelodau newyddiou. Nos Sabbath ya nghapel yr Aunibynwyr cyuhaliwyd cyfarfod uuaebol, llywyddwyd gau y Parch. R. Joaes ac areithiwyd gall y Parchn. If. Williams, D. C. Edwards, M.A., a Air. J Maethlou James. DAJiLiTU.-r-NosLan diweddaf, traddodwyd darlith yn nghapel y Methodistiaid Caliin- aid Bwlch, gau y Parch. Hugh Pug-h. Pon-y-graig, ar 4 Diwygiad Crefyddol 1S6M.' Yr oedd y Darlithydd yu ei hwytiau goreu a ehafwvd gauddo wiedd o'r fwyitl dant. eitiuol. Yr oedd yr elw yu cael oi drosglwyddo i duyu ieuauc sydd weili ei ddal gan aliochyd bliu yu y gyaiydogaeth er's rhai blynvddoedd.
LLANGEL YNlii.
LLANGEL YNlii. Bwitoi) Ysgol.—Cynhaliwyd cyfarfod o'r uchod dydd Badwrn, yu Isgoidy y Bwnld. Mr. Oweu Jones ya v gadair. Darlieawyd adroddiad y swyddog goriodol, a pheudc-i- fynwyd rhybudilio amry w rieni am esgeuluio anion eu plant i'r ysgol. Gadawvd mater cytlenwad dwfr Hlwsiefaiu ya ngoial Mri. J. P. Richards a J. 0. Jones. in uaol a rhybudd, cynygioddj cadeirydd nudueduynt yn taiu 0 llYII aUuu ond yu unig gytlog yr ysgolfeisti yn iisol—yr holl iiliau i'w talu Ö 'I' I yu chwarteroL Cariwyd yn uni'rydol. Ap- wyntiwyd cynrychioiwyr ar Fwrdcl L!y\ odraotlioi—Mr. VV. Lloyd ar Fwrdd Towyn, a Mr. T. Lowis ar Fwrdd Aberinaw. (Jyil- wynodd Air. li. Owea beaderfyaiad dros gyfari'od cylioedilus ar raa caaiatau i'r ysgolfeistr gaol aros yn ei swydd, yacynwys siciwydd am y grant, yu OIL gofynion y Bwrdd. Y cadeirydd a wrthwyuebodd rai ymudroddion yn y peaderfyaiad yaghyd ag' eawau y guarantors, ac awgiyjnai i'ou v matei yu cael ei gytlwyno yu ol. Cydolygwyd a hyn, a bod y clerc i barotoi guarantee form. Cyliwynwyd y c)'i'riion ariauol y cLerc, ynghyd a'r adroddiad, a of geisio ceisiadau am ei argrai'fu. iVnderfyu- wyd aufoa at Mr. Tiiomas, RiiOsiefaiu, i ofyn idtlo dd'od i gyfarfod arbenig o'r Bwrdd nos Feicher, er ciirio inaterion penodoS.
ABERGYNOLWYN.
ABERGYNOLWYN. Galwau.—Deallwn fod v Parch. Owen Joaes wedi cael gaiwad i lugeiiio eglwys Dolwyiideleu, AriOiI, ,lit fod yu bwrianu syiuuU yno yu fuan. Daaiweixiau.—iioreu dydd G.vcacr, tt-IL,u diiyu ei alwodiguetu yn ciiwarci iiryuegtwya, syrtiiiodd carug uroiu law — Lvtuis, gall ei hanafu yn uost. Brou yr an auog, ut-tii liaw bachgen o'r eaw Sylvan us Pugu, i beiriaut, a uerbyniodd yntuu taweidiau irw m Mao y ddau yu gweiia yu dda o dun oial Dr. Jones.
TALYBONT.
TALYBONT. CYMDEITIIAS y Bobl I e uai.nc. -Nos Furcher, Rliagfyr 2il, traddodw\d Dariith yn aghapel Bethel, gall y Parch. Beu Davies, Paateg, ur 'Twin u'r Nid ydyw darlitiiiau yn bethau poblogaidd yiiii, iiiwY nag mewn llawer o i' uiau eraill. Gweisoiu yma rai o brif ddarlith wyr Cyiaru cyu hyn, a dim iinvy i-ia thii ileli bed war d wsut ya cu gwraudo, ond yr oedd y tro itw u yueituriad- ol, ieallai fo-i mwy nag uu lheswui yn cyfrif am hyn. Yr oedd y darlithydd yn onwog fel bardd llwyddianus, ao weoi cyraedd pen yr ysgol yu y cyfeiriad hwuw, hefyd yr oedd testyu y ddarlitii yn ddyddorol ac atdy-niadol i lawer, fei y daeiu canoedd o gynulleidfa at eu gilydd o hub dosbaith yn y gyindogaeth, o'r mwyaf hyd y lleiaf. Gwnaetli y darliLhydd ei wai.th; y-n 7 Z.. dedwng o hono ei hun, yr oedd yn Hi; t:¡. fanau iiapusaf, rh.Mdodd bortread liawiI'"o fywvd a, thynodd y ty i lawr (il-iua yn yr addysgiada u a dyaai oddiwrili oi banes. Liaawodd Dj-. James y swydd o gadeirydil i foddlonrwydd pawb, y darlith- yilJ M'r gy nulleidia. Gwr pa rod ydyw y Dr. bob amser wedi nod gyda chyinduiu.ua y bobl ieuainc, a chyda p:wlJ achos da yn yr ardal. Wedi talu y diolchiadau arforol, a clialiti yr hen eniyu adnabyddua Ha.u dy fendith wrth Y IlULdael, ymwahauwyd wwdi treulio dwy awr ddedwydd.
ABERYSTWYTH.
ABERYSTWYTH. Makchmad Y Gwyliau.-—Cynhelir ardd- angosfa dafednod, ymonyn, a chaws, it y Talbot liolei, dydd Ma wrth, Rliagfyr gan Gwmui'i^Farchuad. Rhoddir 21 p. menu gwobrwvon i ymgeiswyr yu preswylio o fewu 35 xuilldir o Aberystwyth. CxiWAliELWYK 0 BiCTHESDA.— YlliWtdodd dau ddirprwywr tiros chwarelwyr Bwth«i»da, a'r dref i wueyd aptd am help i'w cyiioi tinvyu. Cawsant dderbyuiad da gan amryw u'r dyuiou blaeuaf, a chasglwyd 3op. yu y dref. Priodas.-—Dviid Merch«r, yn Ruuddian, gweiuyddwvd Liefod brio-.iasoi rnwug y Parch. J. A. Morris (B.) AbensUym, a iliss Jaue Hughe*, St. Asaph Bireet, lbyl. Bwriada eglwys y Bcdyddwyr Cyimvig gymeryd inauiais ar yr atngyleuiad i wneyd tystob iddo, yr hwn iu yu fugail iddynt t'r'a dros 25aiu miynedd.
[No title]
Un o'r lleoedd goreu am aiutiin, broocJwt, amodrwyau auryw masnachdy W. Wiihamsf Dolgellau.
CVVYMPIAD Y DAIL.
CVVYMPIAD Y DAIL. Odfa gwastraff ac adfail Ydyw dydd cwympiad y dail; Gwywodd anadl y gauaf, Ar ei hynt, dlysni yr haf Mae pob deilen felen fu Yn y lhvyn yn llawenu, Ar y Uawr yn awr mewn nych, Yn yr eirlaw neu'r oer-wlych Neu'n sport i hynt y gwynt gau, Oer ei lithriad ar lethrau. Yn y daith aeth fy mron, do, Yn farwaidd wrth fyfyrio Ar dynged anweledig, A mawr wynt yn llymhau'r wig. Yn awr nid oes fawr o.fudd Is y wybren ddwys obrudd "Ira mwy i'r daith, trwm yw'r dydd I henafwr anufudd, Wrth dremio ar dro yn drist, 0 lethrau ar hil athrist Irdwf yr haf yn ngafael Ysbryd distryw, gwyw, a gwael, Yn gwastraffu llu y llwyn Yn ynfyd ac yn anfwyn— Afrad odfa, difrod adfail, Ydyw dydd cwympiad y dail.
Ar yr Olwyn.
Ar yr Olwyn. Ar fy hynt, ymwelais a hen dref Machynlleth Nid yn unig mae hi yn hen. ond yn henaidd hefyd yn ei goruchwylion cyhoeddus. Darfod- edig yw ei masnach law-weithfaol. Cofiaf am dri tanws, gwaith cwrier a glwfer, ynghyd a lluaws o weithydd gwlaneni, y rhai oeddynt mewn sefyllfa llodeuog, yn rhoddi gwaith i ugeiniau o bobl. ac yn dwyn elw i'r dref. Nid oes ond cysgod o'r rhan fwyaf yn aros, a'r adeiladau yn adfeiliedig, heb odid un anturiaeth gyffelyb wedi codi yn eu lie. Mae y dref wedi bod ar ol ei hoes mewn sef- ydliadau cyhoeddus ac ysbryd gwleidyddol. Dylasai fod yno Fwrdd Lleol er's ugain mlynedd beth bynag, oherwydd yr oedd digon o waith iddo, ond ni chafwyd ef nes y gorfododd y Idywodraeth ei seiydlu dan y ddeddf ddiweddar. Tr-vy y Cyng(r Trefol l'e mae rhai ysbrydoedd bywiog, mae y dref wedi deffro o'i hun oesol, ac yn troi dalen newydd yn ei hanes. Y mae yn awr Fwrdd Ysgol yn y dref. Mae ei weith- rediadau yn guddiedig i'r cyhoedd, ond credal fod yno ysgol lwyddianus o dan ofal athraw galluog. Gwnaeth y Cyngor Trefol ei hun yn destyn cryn siarad yn ddiweddar. oherwydd ei waith yn newid yr ysgrilenydd ac yr oeddwn bron a chymeryd fy anadl atat wrth ddarllen hanes y Cynghorwyr pybyr yn cym,eryd gafael megis yn y tarw gerfydd ei gym. Er mai gwr arglwyddaidd sydd yn gadeirydd, y mae symudiad cryf ar droed i ddarpar anghenion gwareiddiad, sef dwlr glau a charthfTosydd o'r diwedd i'r dref. Ymddengys hefyd nad oes dim aflendid na rhwystraeth yn dianc sylw y swyddog iechydol, Dr. Davies. Geilw sylw diarbed a pharhaus at bobpeth a allant gynyrchu afiechyd ac anghysuron yn yr heolydd a'r tai, ac yn hyn y mae yutau i'w gymeradwyo. Yn ddiweddar, ar ei anogaeth ef pasiodd y Cyngor fod yr heolydd i gael eu clirio o'r ysbwriel a'r boxes a osodid o ilaen y tai, a'r siopau, ond ni thyciodd y rhybuddion. Pa fodd bynag, cymerod 1 digwyddiad le ellir ei gyfrif dipyii yti dd-i-rifol, a roddodd ysgogiad i'r amcan hwn. Ryw ddiwrnod tra yr oedd plant y dref, ) n ol cu harfer, yn chwareu mic o gwmpas y buxes, daetli yr heddgeidwad ar eu traws, ac i roddi terfyn ar yr afreolaeth rhuthrodd i gyfeiriad y bechgyn ar draws un o'r boxes, yr hwn a ymagorodd dan bwysau y swyddog corphol, ac yn lie cystywio neu garcharu y troseddwyr, gwnaeth y box garcharor o hono ef. Tua'r un dyddiau, aeth un o swyddogion y Cyngor ar draws box yn y tywyllwch yn Heol Maengwyn, ac anafodd b ychydig ar ei goes. Digwyddodd tro lied ddig- rifol arall yn yr un heol, tua'r un adeg. Fel yr y 11 oedd hen swyddog i'r Idywodraeth yn myned adrcf un noson lied dywyll, aeth dros fur bychan oedd wedi ei godi i roi railings arno, a'r anhap fu, disgynodd mewn ca!ch poeth at ei haner .Y Dywedir ei fod wedi gorfod cael c6t fawr ac umbrela newydd mewn canlyniad. Pan ddaeth y digwyddiadau i'r gwyr da hyn i glustiau y Cynghorwyr, pallodd eu hamynedd, a chynhyrf- wyd hwy i'r fath raddau fel y rhoddwyd rhybudd terfynol fod raid symud rhwystraeth o ba natur bynag heb oediad pellach. Ac yr oeddwn yn gweled y dydd o'r blaen fod y wys wedi ateb y diben, ac ufudd-dod o'r diwedd wedi ei roddi. Dywedai un er's tro yn ol na chodid pont ar yr orsaf hyd nes y byddai i un o arglwyddi y tir gael ei ladd gan y tren, ond cafwyd un heb i drychineb o'r fath gymeryd lie, a da genyf weled na bu raid wrth ddim mwy na'r anffodion uchod i ysbrydoli y Cyngor i gario allan eu ,o,waith.ITIIEI,
0'r âffatt.
0'r âffatt. Gan Llkw. Yn yr arwerthiad blynyddol o eiddo wodi ei adael, ac heb ei liawiio, yn y trens ar liuell y Great Northern, yr oodd dros 2,000 o fenyg, miloedd o wlau leni, a choedwig o ffyn o bob lliw a llun. Yr hyn barodd i'r cenawon waeddi allau pau glywsaut y ffaith a dyna lie yr oedd bargeu. Cyhoeddid yu y newyddiaduron y dyddiau a basiodd fod y Frenhines Victoria yn llwyr- ymwrthod-wraig er's tair blynedd, a mawr y bri a osodid ar hyny gan ryw rai, ond nid gan ddirwostwyr egwyddorol sydd wodi bnvydro blynyddoodd yn orbyu gelyn sydd yu aurheithio ein gwlad, Both sydd i'w rvfeddu at hyn, out ddylasai hi a phob pen corouog arall fod yu blaid i lwyryinataliad a buasai gwell gwedd ar oili gwhul wod'yn, 0 I:) uag" sydd yu bresenol. Oadwyd y Bui diweddaf o Tachwedd yu Bab both Dirwestol mewn nifer luosog' o addoldai yu y wlad, a C, gwnaed gwaith effeitliiol laewn inanau. 0 Darfu i'r Ysgrifeaydd Oartrefol, mewn araeth o'i oiddo yn ddiweddar yu Perth, wneyd datganiad iddo ryddhau y carcharoriou Gwyddelig, yn unig am resymau meddygol. A'r un rlioswm sydd yn cyfrif fod Dr. Jameson wedi ei ollwug yn rhydd. Yr oodd sefyllfa ei iechyd yu gyfryw fel y berniil mai doeth oedd rhoddi gollyugdod iddo, fel os mai ei gipio wneir gau angeu, i hyuy fod ar dir rhyddid. Y11 ol yr adroddiad diweddaf, parhau yn bur wael y mae y meddyg byd- enwog, a thoimlir cryn bryder am ei adferiad. Yn ystod yr wythuos ddiweddaf traddod- wyd ainryw o areithinu Iihyddfrydol mown gwahauol fanau o'r Deyruas. Gwnaeth Mr. Asquith gyfeiriad at ddiwA'giadau llafui tY y Llywodraeth llaenorol, yu Leicester, y nos o'r blaen, ac ymosododd yn gi-eulawn ar Lywodraet'u Balisbury am gaisio gwtliio d^ddfwriaeth yu ei hoi, a newid Addysg (xeuedlaethol am un Euwadol. Dangosodd Byr. H. Campbell Ikiunermaa, yu Biieffield, y modd y mao y L'ywoJraeth yu modi yu ei llywod-ddysg dramor yr hyu a hauodd. iJadleuai Mr. T. Ktlis yn gryf dros ileyil ewestiwn y tir yu gwestiwn byw o flaeu y wJuJ. A maw r y gwasanaoth a wnaoth Air. Jjloyd Georgo i'w biaid drwy ei areithiau ardderchog yn Mlienarth a mauau eraili. Y mae y Methodistiaid wedi colli coloin gref yn symmiiad y l'arcb. Julia Morgan, iihiwbwys, yr hyn a gymerodd 10 Bait bath Tachwedd 29aiii, yu ei 56 mlwydd oed. Oymerwyd ef yn giaf iawn yu lironaut ychydig Buliau cya ei farwolaeth. Yr oedd Mr. Morgans yn ddyn nodudig o barchus, yn bregethwr cryf, eglur ac adeiladol, yn ddiii-lleiiwr mawr, yn ncillduol ar dduwiu- yddineth, yn gyfaill diddua, a chyaiydog caredig. CafodJ gladdedigaeth aurhydeddus Bydd bwlch mewn gwahanol gyh-li- oedd ar 01 Mr. Williams, M.A., iJrif Arolygydd ysgoliou yu Ngliymru, yr h wn a fu farw yu oi breswylfod, Tachwedd 2-lain, yu 63 oed. Yr oedd yu aeiod o Gvngor Goleg Aberystwyth, a Baugor, a pherthynai yn agos i bob sei'ydiiad addysgol yn y wlad mewn rhyw H'urf ueu gilydd. .Deallai bwnc addysg yu dda, a meddai ar fara addled bob amser. Does dim amheu- aetli nad oedd yn un o'r dyaiou mwyaf aeth Had oedd yn un o'r dyaiou mwyaf egwyddorol a fag-odd Oymru; a cjmslia'i yn 0 wustad bob rliitli a cliasiueb calon. Parha- odd ar hyd ei oes yn ffyddlon i'w geuedl, i'w enwad a'i JJduw. Gwasauaethodd swydd diaeon yn Eglwys Seisaig Portland] Street, Aberystwyth, gyda ffyddloudeb, a theimla Mr. Penry, y gweinidog, a'r og-lwys yn ddwys ar ei q1,
DOLGELLAU.
DOLGELLAU. DIRWEST.-Nos Woner diweddaf, cvuhal- iwyd cyfarfod dirwestol yn ysgoldy yr Anuibynwyr, dan lywyddiaeth y Parch. 11. G. lioberts (B.) Cafwyd gair gan Mri. E. OWlm, a 0. D. Pobcrtis. Ilof yd cafwyd can swynol iawn gan Mrs. Evans, a chafwyd can gan n. A. Pugh. Nos Sabbath diweddaf cynhaliwyd cyfarfod dirwcstol yu ligliapel yr Aunibynwyr, gan ei bod yu Babbath dirwestol, daii lywyddiaeth Mr. E. Oweu. Siaradodd y Parch."ll. Alorris, M.A., Bala, ydghyd a myf'yriwr arall. Y Gyjideithas LE-NYI)DOL.-Nos la u, Tachwedd 26, dan lywyddiaeth y Parch. E. I Roberts, darllenodd Miss Hughes, Old Post Office, bapyr byuod o ddvddorol, ar, 'A ydyw cigl'wyd yn aagearhoidiol er cynhal- iaeth dyu.' Cuiwyd sylwad&u hefyd gau y M, ri. D. n. Mills, II. Morris, W. Griffith, O. D. lioborts, R. James a'r llywydd.
BRYNCRUG.
BRYNCRUG. Cyfakfod Llkxyddol.—Cynhaliwyd hwn Nos Forchor, mown cysylltiad a'r Gym-1 deithas Ddirwostol. Cadeiriwyd gaa y Parch. J. It. Jones. Yr oedd y rhagleu fel, y caulyn: Can gan H. DAvies, Towyn; adroddia.d gau Mr. M. Roberts; call gall Miss E. Evans; araeth ddifyfyr, gwobrwy- wyd MrÏ. E. Jouos a G. Lloyd deuawd Mri. G. Lloyd a H. Davies; adroddiad Mr. H. Lewis; can Mr. G. Jones; dadl ddifyfyr, Mri G. a L. Lloyd i cydgan Mr. W. Jones a'i barti; adroddiad Mr. G. Lloyd can Miss A. Humphreys; am araeth ddirwostol Mr. L. Owen, g'au yr hwa y cafwyd can a clian gau Mri. li. Roberts a II. Davios.
YSGOL GANOLRADDOL ABERYSTWYTH.
YSGOL GANOLRADDOL ABERYSTWYTH. Cynhaliwyd cyfarfod o'r Llywoiraethwyr yn y Neuadd Drefol dydd Gwener. lieu- adar Pvtor Joaes yn y gadair. llysbysodd y Parch. T. Levi fod y pwyllgor ymwehadol yu rhoddi adivddiad iiafi-iol am sefyllfa yr ysg'oldy. Y mater nosaf ddaeth dan sylw oedd peuodiad is-athraw i ddysgu gwyddou- iaetii arbrawiiol (experimental science.) Der- byaiwyd ugain o gtsisiadau, ac ymddiriedwyd y mater i bwyllgor i wneyd ymcliwiliad iddynt.—Mewn cyfarfod gohiriedig a gyu- hahwyd ar gyuygiad y Parch. T. Levi a tn chefnogiad Dr. Baape, paiiwyd ya uafrydol fod Air. Dewi Ellis, B. c., Great Darkg-ate Street, yu cael ei beuodi i'r swydd.
[No title]
0111 bydd arnoch eisiau Watch Aur tiet4 Ariau ragorol, un o'r lleoedd biaenaf yw t) maanaclidy AVilliam Williams, Greenwich House, Dolgellau. t3
I IDIFFYGION AMAETHYDDOL,…
DIFFYGION AMAETHYDDOL, CYMDEiTHASOL, A CHREFYDDOL MAWDDWY, A'R FFORDD I'W SYMUD. I Gajt Tegwi'i\. XV. Piffyg arall yu Mawddwy ydyw cynal cyfarÎodycld aaweddus yn yr addoldai. Teimlwn yn grvf ar y mater yma. Oam- gyaieriad mawr ydyw i ui agor ein haddoldai i bob math o gyfarfodydd. Nid bob amser y mae eiti cyfarfodydd cystadJollo1, cyng- herddau, a pholiticaidd a. gyuhelir yu ein 11 addoldai yu cael eu dwyn yu mlaeu mewn dull sydd yn weddus i dy yr Arglwydd. I'r cyfarfodydd ainheus hyn yr ydym yn credu, y geliir olrhain y gwamalrwydd a'r hyftlra, yr ydvm wodi bod yn CWYllO o'i lierwydd yn ein cyfarfodydd crefyddol. Y mae yn Avir fod llawer yn goddef pothau na ddymunout a hyny oddiar y dibeuion goi-ou, am Had oes mown lie g-wledig fel Mawddwy le arall cylleus nt gynal cyfarfodydd o'r fath. Dywedir yu amlIHtd ydyw y coed a'r cerig y 0 yn gysegredig; gwir meddwn, ond y mae rhywbeth J'll y diben y codwyd yr adeiliad iddo, ago sydd yu hawlio parch. Y mae pob addoldy yn lie sanctaidd i Dduw yn ngolwg pob Cristion. Cyduabyddwn yu riiwydd y dylem wneyd y gwasanaeth crefyddol mor ddeuiadol ag y gallwn, eto. c b uill ydym i ddwyu arferiou augliydnaws i cliretydd or gwaoutluir hyav. Yr ydym yu dra diffvgiol yn ein parch i'r addoldy. Ni ddylom foddloui i rhyw fath ar gyngherddau, eisteddfo iaa, lieu gyfarfodydd poiiticaidd gael ei gynal yuo. Ilefyd, aid oes g'an lawoi-yn Mawddwy y parch a ddylai fod i Dd/dd yr Arglw/dd. Yrydymyu d liflygiol iawa yn iiyu. Yu wir y mat; siarad am y byd a'i helyntion ar y Bab ba (li, ya beth mor gyffrediu fol y mae llawer yn ymoliwng i'r arferiad hob feddwl fod dim o le yuddo. Yr ydym fel ardalw) r yu duiffygiol iawu mewn ysbryd defosiynol mown claddedigaethau. Siaredii am bob math o fasuach, am brisiau gwlûu, defaid, gwartheg, a cheffylau, a hyny ya y inyaweniydd yn ami. Betli bynag yw eill I zn bain am y gwasanaeth, r toulu sydd yu eu galar, parchwnylle; yno y mae llwch ein tadau it'n iiiaiiiali, ao yuo y byddwu ninau yn huuo cyn bo hir. Ni l'yjiwu ar un cyfrif ddywedyd, ond a fyddo yu garodig am yr Y sg-olioll Sul, yn Mawddwy, oud y mae yn rhaid addef mai uid bob amser y mao pethau yn cael eu dWYll yu mlaeu yaddyut gyda'r difrifwcli sydd yu g-vvadd-i i'r dydd, y gwaith, a'r lie. D.tagosir ynddyut, weithiau gryn yiuiyson yn nghylclL geiriuu, y cwestiynau ffol, a'r cyndyu ddadlu sydd mewn rhai dosbarthiad- ZLIL. Y sarhad persouol a deflir hefyd, weithiau wrth vmdrafod a Llvfr Duw. Dyiai ar bob cyfrif, fod genym barch mawr i'r L'y h, y Dj dd, ac i'u gilydd, yn y fath le. DilIyg c.efyddol amlwg ydyw defuyddio rlianau o'r Babbath i barotoi corau ar gyfer cysladlu mown cisteddfodau. A clilywais yn bor.?oMol ilaenonaid corau yn ceisio g-au bn-geihwyr a bluenoriaid fod yn fyr gyda'r gwasanaeth crefyddol, er lllWJll idJynt hwy, bid siwr, gael di. im o amser, i ddysgu y darnau eisted'lfodol. Beth, a ydyw hyn ddim ya benrhvddid gyda plHthau cyseg'- redig ? A y.1.rw addoliad y Duw byw i gael ei gwtogi er rhoddi lie i gaueuon oistedd- fociol er euill Gwareded yr Arglwydd oil, (!ttntoi-io!i riiag y fatli ysbi-yd auefosiynol, capeli rhag y fath wasanaetli bydol. (I barhau)
OYfARwD YSSOLIOH M.G. BQLOELLAU-
OYfARwD YSSOLIOH M.G. BQLOELLAU- Cyuhaliwyd Tachwedd 29, yn Llwyngwril. Cymt rwyd y gmiair gan y Parch M. Roberts, Llunelltyd. ir oodd y plant a'r Dosbarth l hvuaf yu ateb yu rhagorol wrth gtiel Oil hoii gan Mr. Roberts. Y11 y prydnliawn cafwyd papyr rhagorol gan Mr. D. Caradog Evans, ysgrifeaydd y cyfarfod ysgolion, ar Ddarlluniad y Beibl.' OafwyJ hefyd sviwadau gan rai o'r cynrychioiwyr sef Mri. Ellis Jones, Penmaen, Ellis Roberts, a Robert James, Dolgellau. Caed cyfarfod- ydd da a buddiol.
.. ABERMAW '-
ABERMAW DIRWEST.-Cafodd yr achos hwn ei ddwyn i sylw yn y gwahanol addoldai perthynol i'r mneillduwyr y Sabboth olaf o Tachwedd. Nos Fawrth drachefn bu y Parch. Garret Roberts, AberdyÜ, yn traddocli piege'ffiT^ddir- wcstol i gynulleidta luosog yn nghapel y Tref- z_1 ny d d i 0 n Yr YSCOL Ganolraddol —Dydd Mercher, cynhaliwyd cytarfod o'r 1 .lywoilraethwyr Lleol. Yn m\-sg petiu-iu- eraill nodwyd dan aelod i gynrychioli yr ysgol hon ar bwyllgor gwaddol- iad Mary Parry, Llanbcdr. Ymuucngys fod swm y gwaddol yu 40p., yr hwn a gyfrcnir trwy roddi ysgoloriaethau yn yr ysgol ym t, i blant o'r phvyf uchod. Yr oedd yn liawcr.ydd gan y Llywodraethwyr ddeaii fod pCJb rinvystr oedd ar ffordd trosglwytldo y tir y bwriedir codi yr Ysgoldy arno wedi ei symud. Gan fod ceis- iadau eisoes wedi dyfod i law oddiwrtii amryw o rieni am i'w plant gael derbyniad i'r ysgol y term nesaf, bydd yn angenrheidiol cael cyn- ortlnvy ysgolfeistres ychwanegol. Gohiriwyd gwneyd y trefniadau gorphenol hyd y cyfarfod nesaf. Cynhelir cyfarfod cyhoeddus i wobrwyo yr ysgolorion llwyddianus ar y 17g o'r mis presenol, pryd y disgwylir Mr. T. E Ellis, A S., ac eraill i fod yn bresenol, ac i roddi anerchiadau ar addysg. Geliir dweyd fod llwyddiant yr ysgol hon wedi bod tuhwnt i bob disgwyliad. Rhif yr ysgolheigion y term presenol ydyw 66, a bydd nifer yr agoriad nesaf, sef dechreu lonawr, dros 70. Yn ol y scheme nid ydym i barotoi ysgcldy i gynwys ond haner cant o blant, felly gwelir y bydd yu angenrheidiol codi adeilad bellach gogyfer a chant o leiat".