Y Negesydd

CYWYDD YR ADFAIL. Y mae Abram Williams (Bardd Du Eryri), neu fel yr adnabyddid ef yn gyffrediu-Bardd y Cwmglas, yn haeddu sylw fel un o feirdd an- adnabyddus Cymru. Ganwyd ef yn Llanberis, yn y flwyddyn 1755. Dywedir i Abram Wil- liams, John Williams, Waenfawr, DafyddDdu, a Gwilym Peris, benderfynu myned i'r America i chwilio am ddisgynyddion Madog ab Owain Gwynedd. Torodd y lleill eu calonau, a'r can- lyniad fu iddo fyned ei hunan yn y flwyddyn 1793, gyda'i ail wraig, a bu ynpreswylio mewn amryw fanau yn America. Gorphenodd ei yrfa yn Grist Flats, Pensylvania, Rhagfyr 27, 1828, yn 73 mlwydd oed. Bu yn athraw barddonol i Dafydd Ddu a Gutyn Peris. An- fonodd gywydd anerch i Gutyn Peris, sef Cywydd yr Adfail," ac y mae hwn yn dangos ei fod yn fardd rhagorol, hyd yn nod yn ei hen ddyddiau. WTele y cywydd Ydwyf ganddryll hyll a hen, Fe rewodd y fer awen Cla' iawn ddrych, mae'r clyw yn ddrwg, A gwaelaidd yw y vohvo- Pallodd, enciliodd y cof, Du wedd ing, deuodd angof; Y troed fu 'rioed ar redeg, Yn awr daeth yn ara' deg Tafod pan oedd yn tyfu, Llyfn y caed iaith y llain cu, Ei eiriau sydd yn arwach Na mynglyd iaith gryglyd gwrach. Dwylaw, fu hylaw eu hynt, Odiaeth, anystwyth ydynt; Y danedd a fu dynion, Yn awr 'does fawr ond rhyw f6n, A'r bon nid yw ddaioni, Pocn oil ydyw i'm pen i. Aeth y gwrid, ofid afiach, Ac eto byw, Guto bach Gwaed y traed a'm natur i, Sy'n arwydd sy' yn oeri! Yn awr mae'r corff ar orphen Yn myd ei waith a'i daith den. Poenau henaint, penwyni 0 hyd yw mywyd i mi Mae'r corff yn myn'd i orphwys I fol ei fam ddinam ddwys, Cyn hir bryd o'r byd i'r bcdd I Caf finau le cyfanedd.

CYNGHOR PLWYF TALY- LLYN. Cynhaliwyd y Cynghor hwn yn Ysgoldy y Bwrdd, Corris, ar yr 22ain cyfisol. Presenol: Mr. Humphrey Davies, cadeirydd, Parch. R.. J. Edwards, is-gadeirydd, Mri. Rhys Owen, Richard Owen, David Jones, William Edwards, Edward Jones, Tolin Hughes, Henry Jones, Hugh Evans, John Lewis, D. Ifor Jones, J Pugh Jones, a David Owen, clerc. Ar ol darllen a chadarnhau y cofnodion, ystyriwyd y ddeiseb o Talyllyn o blaid gwneud y plwyf yn ddwy ward; a darllenwyd llythyr oddivvrth Glerc y Cynghor Sirol yn hysbysu fod pwyllgor yn ystyried ceisiadau o'r fath yn oyfarfod yn Abermaw ar y 25ain cyfisol, a phasiwyd fod y mater i gael ei adael ar hyn o bryd.Rhodd- wyd adroddiad gan Mri. J. Pugh Jones a- David Jones mewn perthynas i gwter Dolybont, y rhai a anogasant i estyn y gwter ar hyd ymyl y ffordd at gwter arall islaw. Penderfynwyd anton yr awgrymiad hwn i'r Arolygydd fech- y ydol.-Derbyniwyd adroddiadau am dai afiach yn y plwyf. Cwynid yn fawr am ddiffyg tai bach yn ngwaelod pentref Corris a'r rhai y sydd ddim yn cael eu cadw mewn trefn. Gwneid defnydd gan luaws hefyd mewn manau neillduol o'r afon i daflu ysgarthion a budrejdi yn barhaus, nes y mae hwnw, wrth sefyll, yn cynyrchu arogl anymunol a heintus. Pender- fynwyd i'r adroddiad-gael ei anfon i'r Cynghor Dosbarth.—Daeth cwestiwn y goleuo dan sylw yn ei dro; ond, fel arfer, hysbyswyd nad oedd y pwyllgor wedi gwneyd ei waith, ac felly gadawyd y mater hyd nes y del.—Nid oedd pwyllgor y dwfr wedi cael amcangyfrif o'r y gost o ddwyn y dwfr yn Aberllefenni at y tai. Pasiwyd pan ddel yr adroddiad fod cyfarfod arbenig o'r Cynghor i gael ei alw i'w ystyried. Cafwyd adroddiad o ddadansoddiad dwfr Tyn- ycei gan Mr. J. Alan Murray, B.Sc., Coleg y Brif-ysgol, Aberystwyth, yr hwn sydd fel y canlyn :— parts per 100,000. Solids 5 -60 Chlorine 1-85 tree Ammonia 0^003 Albuminoid Ammonia 0-008 Hardness removable on boiling. 0-28 Hardness not so removable i-io Nitrates trace 1\Æ_- bin <5 siamP* yn glir a gloyw, heb arogl na fod 'ac,j I?ae y dadansoddiad yn dangos ei farn pi ff" h>'nod bur a meddab Yr wyf o'r hollol avm yn berifaith iachus i'w yfed, ac yn wys at bob aracan teuluaidd. J. ALAN MURRAY. v 0s°d y gwaith o adgyweirio ffynon William w^>er»yno^vyn) dan arolygiaeth Mr. buvll dwards. Rhodd wy d adroddiad gan llwvhrf1 y ^wybrau yn nghylch adgyweiriad a Dha f Tf yr -afon £ er Gaewern Cottage, evrrhnl f°d hyn 1 gael ei gwblhau vn union- Mr D Tf°S -I30"4 y rheilffordd.—Rhoddodd Cyngbor nesaf fod sylw y Bwrdd Masnach 1 ngorsaf r<"»"

O'R FFAU, GAN LLEW. Y mae llyfr o "Benillion Telyn," gan Watcyn Wyn, newydd ei gyhoeddi. I zny Ffrwydrwyd dwy belen yn Monopole, gerllaw Iluesty'r heddgeidwaid yn nhufain, ond ni laddwyd neb. Deallwn fod cronfa amddiffyn y Parch. W. I. Morris, Pontypridd, wedi cyraedd y swm anrhydeddus o 680p. Y mae y Genrnen ara Orphenaf, y Gymru, a'r TJysgedydd, yn rhifvnau rhagorol, ac yn cynwys ysgrifau gwerth eu darllen a' u cadw. Yn yr afon Ddyfl, yr wythnos o'r blaen, daliwyd lliaws mawr o eogiaid braf. Yr oedd rhai o honynt yn pwyso o ddeuddeg- i bymtheg pwys. nhywun o'r Deheudir a ddywed mai v Parch. Gurnos Jones yw Irving y pulpud Cyrareig, ond dywed y Faner o'r Gogledd fod y Parch. James Donne yn llawer tebycacli. Sibrydir fod trysorydd Coleg Dmvinyddol y Bala wedi derbyn dros un iil ar bymtheg o bunoedd (16,000), tuag at gronfeydd y Coleg, drwy off erynoli aeth y Parch. It H. Morgan, M.A., Porthaethwy. Go dda, onide ? Maentumir raai amcan y Toriaid yn Meir- ionydd yn gwrthwyixebu Mr. Tora Ellis yn yr etholiad presenol vdoedd ei gadvr y a ei etholaeth ei hun, rhag iddo fyned i gj-nortli- wyo neb arall. Druaiii o honynt, prawf arall o wendid. Ghvrthod yr alwad a dderbyniodd o Pen- cader, yn Nghyfundeb Ceredigion, a wnaeth y Parch. W. Pai-ri Huws, B.D., Ffestiniog, gan gwbl gredu alw o'r Arglwydd ef i Ddolgellau, lie y bwriada ymsefydlu yn fuan. Y Parch. G. Griffiths, Llanrhaiadr, sydd wedi vl gan eglwys Annibynol Gymreig y "Drefnewydd i'w bugeilio Ylllllhothau cys- egredig. Deallwn ei fod wedi ateb yn gadarnhaol, a'i fod yn bwriadu declireu ar ei ddyledswvddau yno yn fnan, Mr. Tora Richards, Pontyeymer, sydd wedi ei ddewis yn arweinydd Clndeb Cerdd- orol Annibynwyr Gogledd Ceredigion am y flwyddyn nesaf. Dyina imdeb sydd yn rayned rhagddo yn gyflym, ac yn enill neith y naill fhvyddyn ar ol y Hall, nid mewn cerddoriaeth yn a nig', ond hefyd gwybodaeth ysgrythyrol.. Gwneir ymgais ftyrnig i gadw Mr. Lloyd George allan o Fwrdeisdrefi Arfon, Mr. Nanney yw ei wrthwynebydd. Nid oes llysieuyn chwerwaeh i'r blaid Doriaidd ac Eglw ysig yn ein gwlad na Mr. Lloyd George. Y mae anwyldeb ei blaid tuag ato yn ol yr un graddau. Yr ydys wedi ymgymeryd a thalu treuliau ei etholiad. Bydd llygad y deyrnas yn gwylio y frwydr yn y fwrdeisdref hon. Y mae Bwrdd Ysgol Rhydypenau mewn helynt flin o achos diswyddo ysgolfeistr y Borth, ac mae Undeb Cenodläetho1 yr Ath- rawon wedi eymoryd ymater mewn flaw, a'r tebygolrwydd ydyw yr aiff yn gyfraith y ziY 1 rhyngddynt, oblegid y mae y Bwrdd eisoes wedi derbyn rhybudd fod yr achos yn cael ei osod yn y llys uwchaf yn Llundain, os na ddeuir i delerau teg a Mr. Prosser, yr ysgol- feistr. Y mao yn bryd i'r trethdahvyr fod a'u llygaid yn agored pa fodd y gwerir eai harian. Wedi yehydig fisoedd o gystudd trwm, hunodd y brawd ieuanc ac anwyl, y Parch. T. Evans, Glantwrch, yn yr lesn. Brodor o Dreforris oedd efe, ac yno y declireuodd bregethu, ac yr oedd iddo bareh mawr yn ardal ei enedigaeth. Addj-sgwyd ef yn Am- manford, Llansawel, a'r Bala. Fel myfyr- iwr gweithiodd yn ddiwyd ac yradrechgar. Yr oedd cymeriad uchel iawn iddo yn y coleg gan ei gydfyfyrwyr a'i atlirawon, a chwith ganddynt yw meddwl fod ei le yn wag. Urddwy ef yn Bethel, Glantwrch, yn y flwyddyn 1888. Pel gweinidog, yr oedd yn ofalus am y praidd yn llawn sel ac ym- drech dros ei Arglwydd. Pregethai woith- iau yn afaelgar dros ben, ac yn hynod o dlws. Ond ei ddiwedd yntau a ddaeth boreu Iau, Meliefin 2Bain. Caiodd gladd- edigaeth barchus.

TRO I'R AIPHT. ——— GAX GOEOXWY JOSES, ———— Tir. Gan aad oes ond ychyd g o wlaw vnyr Aifft, y mae amaothyddiaeth yn dibenu llsiwer ar orlifiad yr afon Nilus, bydd y wLid fel mor mawr ilydan o ddechreu Gorplienaf hyd ddiwedd Ilydref. Y mae caralesoodd ? eu cloddio ymaa thraw ymhob cyfeir- iad i dderbyn y dwfr yn ystod y goriiiiad, ae i fod yn ystor y gweddill o'r flwyddyn. Ehan hwysig o orchwyl yr amaethwr ydyw gwneyd y trefniadan gofjrnol or dyfrliau y tir o'r caralesoedd a'r pydowau, fe welir dvfr- ffosydd culion. ar hyd ac ar.drav.-s y meusydd \rn y fath f'odd ag i sicrhau fod yr oil o'r maes yn cael ei ddyfrhau 0 leiaf dd\vy waith yn y fe wneir ffosydd yn ein gdad ni i sychu y tir, ond yn yr Aifft i'w dyfriiau. D\rddorol ydyw sylwi ar y gwahanol ddulliaa sydd ganddynt i godi dwfr o'r canals a'r pydeavaii er dyfriiau y gwinllanoedd a'r meusydd. Mynych y gweiir dau ddyn ar lan camlas gyda'r l-ativeh, math o gawell a dwy raff o bobtu iddo, y maent yn ei weithio yn debyg iawn i ddau bleinyn yn ciiAvareu sJcippmff-i-ope, gan godi dwfr yn gyflym a 9 deheuig o'r ilr ffos fydd yn arwain i'r maes. Defnyddir hefyd. y shadoof, offeryn tebyg i glorian pwyso moeh, ryw ehwo' troedfedd o uehder. Yn un pen iddo y mae maea o'r pwysan gofynol, ac yn y pen arall lest r. Un dyn sydd yn gweitiiio hwn, a ehyfycl yn g}-flym a rhwydd y llestr yn yn llawn 0 ddwfr i uchdor 0 saith neu wyth troedfedd. Dull arall ydyw gyda'l' Sakeeyeli, peiriant henafol iavrn, tebyg 0 ran yraddang- osiad i ol'.ryn ddwfr ac engine gonlcli" yngiiyd, ac yn cael ei woithio yn gyifredin gan ych neu asyn, ac i godi dwfr o bydewau dyfnion, dodir riiaii—endless-rope am yr olwyn ddwfr uwchben y pydew, riiwymir wthi nifer o lestri pridd tobyg i rhy w droedfedd neu ddwy rhwng pob un, ac fel y try yr olwyn, disgynant ac esgynant yn rheolaicld gan g)rnyrchu ffrwd gref 0 ddwfr. Pe welir oddiwrth lien gerfiadau fod yr offeryn hwn mewn bri yn yr Aitlt filoedd o flynyddau yn ol, a diau mai dynwarediad o hono N-d yw y dredging machines y gwneir (ymaint defnydd o honynt y ddyddiau hyn i ddyfrhau a glanhau ein hafonydd" ni. lVIyuych y gweiir y llafurwr yn troi y dwfr i'r crocs-ffosydd a'r hyd wyneb y maes, drwy agor agen fechan yma ag acw, a hyny gyda'i droed-icl, felly y mae hyd lieddyw. Blin a llafurus iawn yw gorchwyl yr amaethwr yn yr Aiffr, a diau mai melus i Israel gynt ydoedd y inoddwl am feddianu gwlad, "sef tir yn llifeirio o laeth a rael," "nid fel tir yr Aifft yr hwn y daethoch allan o hono, lie yr heuaist dy had ac y dyfrheaist a'th drood fel gardd lysiau. Y mae yn wir fod yr Aifft yn wlad ffrwyth- lawn, ond i-liaid Avrlli laf ti-i, caled a pharhaus, 'does dim yn tyfu yno ond a licuir non a blenir, tir tywodlyd bran, dim croen nnw, ac ac yn gofyn ei ddyfrhau yn gyson oherwydd nid yw 113,11 yfcd dwfr o wlaw y nefoedd." Fe dyiir yno wenith, haidd, rice, indian corn, a ehotwni, a cheir tri neu bcdwar o walianol gnydau oddiar yr un darn o dir yn ystod blwyddyn. Mynych y defnyddir yr aradr nid i barotoi y tir i dderbyn yr had, eithr yn hytrach i droi wyneb y tir yn ysgafn arno. Offeryn syral iawn yw yr aradr, tri darn o broIl ar ffurf y llythyren A wedi ei gosod aT' ei hochor >. Y mae yr aradi-wr yn gafael ynddi a'i law eliwith yn unig, ac yn arwain y wedd ar llaw ddohau, dau ycli yn gyffredin ond y mae yn amlwg na fedd yr Aifftiaid lawer o bareh i orchyinyn Moses: "Nue ardd a'r ych a'r asyn ynghyd nac i gyngor Paul "Na ieuer yn anghydmarus," oherwydd gwelsom ami waith gamül acasyn, a gwelodd I cyfaill imi unwaith veh a geneth ieuanc wedi eu ieuo ynghyd i aredig. Un 0 hen bechodau yr Aifft yn ddiau ydoedd ieuo yn anghydmarus; ac y mae Moses yn ei waliardd yn bendant i'r Israeliaid pan ar eu ffordd i Ganaan. Trawst hir trwm yw yr iau, un pen yn gorphwys ar war un anifail, a'r pen arall ar war y Hall. Ni raid ond ei weled or sylweddoli ar unwaith mai cieulon- deb o'r mwyaf yw ieuo yn anghydmarus, yn enwedig i'r lleiaf a'r gwanaf o'r ddau greadur, ac fod clndo'r iau yn galotach gwaith nag hyd yn nod llusgo'r aradr. Ac mor gyfaddas i'r meddwl dwyreiniol ydoedd gwahoddiod tyner y Gwaredwr mawr— "Deuwch ataf fi bawb sydd ilinderog ac yn s iau sydd esnnvyth am baich sydd ysgafn." v

NODION 0 TO WYN. Y BWRDD CLADDU.—Cynhaliwyd cyfarfod y Bwrdd uchod, nos Sadwrn, yr 22ain o'r mis diweddaf, pan yr oedd yr aelodau canlynol yn bresenol, Mri. Adam Hunt (yn y g-adair), John Morgan, Richard Morgan, Williair Rowlands, Meyrick Roberts, IJ.II Wili'iam Richards, a Morris James. Deallwyf fod y Bwrdd Claddu yn gwneyd ei wairh i foddlon- rwydd cyifredinol y trethdahvyr. Yn y cyfarfod nos Sadwrn, cafwyd trafodaeth faith ar ym- ddvgiad gwarcheidwaid Machynlleth yr, gwrthod talu am gladdu un o dlodion Towyn anhawdd gwybod eu rheswm am hyny, ac YL neillduol pan ystyrir fod dros, 200p. o clreth blwyf 1 owyn yn cael eu g'wario ar dlodion rhar; Machynlleth. Fcl ag yr liysbyswyd rnewn festri a gynhaliwyd yn ddiweddar, llawer gwell i dlodion Towyn, a rhatach i'r treth- dalvvyr fyddai tori y cysylltiad a Machynlleth, a gofalu am eu rhan eu hun. YR ETHOLIAD.—Wei, dyna'r etholiad drosodd, ar Toriaid wedi gv/eled lie y safant unwaith eto. Yr oeddynt yn dirgel gredu buasent wedi codi llavrer, iawn yn yr etholiad hwn, ond dim ond dwy bleidlais yn 'llai gafodd liaelod. Wei done, Meirion —" ti a ragor- aist arnynt oll." Bu pobpcth yn liynod dawel yma, fel ag y gallesid disgwyl ymhlith pobl gall. Ni chlywais am neb wedi cwympo allan a'u gdydd, na neb wedi digio, ac eithrio un brawd wedi cynhyrfu wrth gadeirydd y cyfarfod cyhoeddus a gynhaliwyd yma nos Fereher am re, na fuasai wedi ei gyhoeddi ef i areithio yn y cyfarfod a all yn Abcrgynolwyn" nos 10 Lun. Dylai y brawd hwnw ymdrechu areithio pan y caiff gyile, fel na fydd dim perygl ei anghofio yn rhagor, ac y bydd YI1 rIiyw fantais i boblogrwydd cyfarfod i ei enw yn hysbys. Byddai hyny yn llawer mwy bonedd- igaidd na gwneyd rhuthr ar y cadcirydd parchus. Rhytedd fel mae rhai pobl eisiau eu gweled, ond y dnvg ydyw nad oes ynddynt ddim i'w wel'd, er craffu yn fanwl. MaRWOLAETH.—Bu yr hen chwacr Beti Rowlands, Maengwyn St., farw yr wythnos ddiweddaf, mewn oedran teg". Yr oedd hi yn un 0 hen deulu Towyn. Yr oedd yn wastad mewn iechyd da, hyd yn ddiweddar, pan y tarawyd hi gan ergyd o'r parlys. Chwith ydyw g-an drig-olion Towyn, fel rnanau craill, golli eu lien ddeiliaid. YilWELWYR.—Er em llawenydd, mae'r vm- wclwyr yn cynydduyn gyllym y dyddiau hyn. Bydd y dret yn !led lawn yn fuan iawn bellach. Croesaw iddynt medd— GWYLTEDYDD.

ABEBBYF1. Tmr 1 PyES'rmoo.—Dydd Linn, yr 8fed cyfisol, aeth Ysgolion Sul y Metliodistiaid a'r Aiinii.ynwyr, a rhan 0 Ysgol Sul y Wcsleyaid. i Ffestiniog—i fyd y chwarelau —am drip. Yr oedd y tywydd yn ffafrioL a rhifai yr excursionists dros dri chant, cvd- rlrwng plant a pliobl mewn oed. Yr oedd pwyng-or undebol wedi ei ddewis i drefnu pobpeth, a gweithiodd y brodyr hyn yn unol a deheuig, a golwg ddymunol dros ben oedd gweled y gnvahanol enwaduu. vm- wy] megis brodyr a cliAviorydd am un o'r Cafwyd lie eyfleus i drefnu dau bryd o fwyd yn ysgoldy" y Tabernacl (M.C.)^ Blaenau Ffestiniog, ac orbYll i'r ysgolion gyraedd 3110, yr oedd gwraig y ty capel wodi hulio y bwrdd a berwi dwfr, a Mr. Edward Williams, inspector, Abcrdyfi (yr hwn oedd wedi myned yno ddydd Sauwrn), wedi prynu y nwyddau angenrheidiol. Caivryd bwyd arddei-cliog y ddau bryd, ac ar oi olrhain y gost, ni chostiodd ond tua tair ceiniog y pen. Wedi y piyd cyntaf, aeth bron yr oil o'r aelodau i ymweled a'r chyfarelau o dan arweiniad Mr. Pestin Williams, B.S., Aberdyii, brodor o Ffestiniog. Yr oedd y lneistri a'r gweithwyr yn hynod 0 garcdig, a mawr oedd y siarad ar ol dyfod adref ara y rhyfeddodau a welwyd. Ni ddigwyddodd anhap i neb. Aeth ychydig o gyplau i Bettws-y-coed, ac os gwir yw y si, dywedir fod brodorion y lie prydferth Inrmv, wedi credu. mai priodas oedd wedi yifiYt-eled a'r 110, am fod y raerclied wedi gwisgo mewn dillad gwynion Feallai mai hyny ddigwydd ] un o'r pa ran ieuainc cyn bo hir, a pha 10 mor dyniunol i y mis met a Bettws-y-coed? Daeth yr ysgolion adref i Aberdyfi tua liaw o'r gloeh yn yr hwyr a barn pob un yn ddieithriad oedd ei fod y trip goreu a gnfwyd erioed. Dydd Sul, pasiodd ysgoI y Tabernacl I I zn bleidlais o ddiolchgarwch i Mrs. Morris, gwraig gweinidog y Tabernacl, Ffestiniog, y Parch. H. J. Williams, ac i Mr. E. Williams, yr arolygwr, am eu gwasanaeth ynglyn a'r trip.

Dy fir y 11. CVNGOR PLWYF.—Gorplienaf cvnlialiwyd cyfarfod o'r bwrdd Yn bresenol, Air. R Jones, cadeirydd, Morris Jones, R. jeer- B. Williams, Evan Jones,David-Jones, J. ] )res, E. p, Jones, a Griilith, clerc. Cym. vnwyd adroddiad y Pwyllgor Dwfr. Yroedd chwaneg- iad yn ngyllenwa I dwfr, ond awgrvnnwd f(- d cafnau pren i'w dodi mewn rhai lu-oedd. Penderfynwyd rhoddi archcb am danynt i Mri. Thomas a Parry Daeth dirpnvyaeth «' tretl- dalwyr gerbron y Cyngor, cynwyscclig o Mri R. a W. kobertf, mewn perthynas i'r dwfr y rhai gwvnenf am ei ddiffyg mewn swm ac ansawdd. Penderfynwyd galw cyfarfod arbenig- o'r cyngor i ystyried, ynghyd a'r oyfryw sydd mewn rhan o bentref LlanLeclr. Darllcnv.'yd llythyr oddiwrth Mr. f. E. Ellis, A.S., mewn perthynas i clusen Ellen Humphreys, ymha un y rhoddirci farn ei fod yn anenwadol, ac felly ydylid ei defnyddio at addysg ganolraddol. Pasiwyd i anion at y Dirprwywyr Addysg i ojyn am gopi o'r cynllun cynygiedig, a bod tri o'r aelodau i gvfarfod Pwyiigor Addysg y Sir ar y mater. Darllen- wyd llythyr yn cynyg dau le manteisiol i adeiladu ystafell blwyiol. Oedwvd yr yi iaeth o hoaynt hyd y cyfarfod nesaf.

LLAKTBHYKMAIR. YK ETHOLIAD. Y mae yma ftwdiVvdedd anghyifredin gy da'r etholiad, a chyf.ti todydd rhagorol wedi eu cynal gan y Rhyddfrydwyr, ac y mae y teimlad Rhyddfrydig wedi rtiedeg, vn uchel iawn 3-11 yr ardal. Xid oes yma neb heblaw Eglwyswyr egwvddorol yn foddlon cyf- addef yn gylioeddus mai Toriaid ydyn t. Mae y cynlronwyr sydd yma wedi tewi" er's rhai dyddiau yn ngwres y frwydr. Nos Lun, Gorplienaf ISfcd, cynhaliwyd cyf arfod yn ysgoldy y Wcrn, dan' lywyddiaeth y Parch. James Jones, Bont. Anerchwyd y cvf- arfod gan Dr. Owen Evans, Llundam Mr. Bebb, America Mr. Evans, o sir Fon Mr Daniel HOlycJ l, ac amryvv ereill. Nos Ferchcr, Gorphenaf 17cg, cynhaliwyd y gymanfa fawr boliticaidd yn yr Ysgoldy Brut anaidd, yn ngwaelod y plwyf, dan lywyddiaeth Dr. Owen Evans, Lluncbin. Anerchwyd y cyfarfod hwn gan Mr. T. E. Ellis, A.S. Mr. Daniel, Four Crosses Parch. John I tns, B.A., Dolgellau; Parch. James Jones, Bont, ac ereill. Yr oedd cynuJlcidfa luosog iawn wedi dyfod yn nghyd, ac yn ei rnvsg lawer wedi dyfod o'r plwyll anigyieliynol. Dyma y tro cyntaf i Mr. Ellis ddyfod yma i g-adw cyf- arfod; ond da genym allu hysbysu ei fod yn bwriadu dyfod yma eto. Cafodd dderbyniad croesawgar iawn. Nos lau, Gorphenaf i8fed, cynhaliodd pleid- wyr Mr. Robert Wyiin gvfarfod yn yr Y sgoldy Brutanaidd. Cadeirydd, Mr. Thos." Vaughan, Cwrncarnedd-uchaf. Traddodwvd areithiau gan Syr John Conroy Mr. Stable, Llundain Mr. Robert Wynn, yr ymgeisydd Ceidwadol; a Mr H. Lester Smith, agent Syr Watkin. Gofynai un brawd i'r llall beth. oedd ei farn am y cyfarfod hwn, ac atebai yntau, Wt l, nis galiaf ei ddarlunio yn well nag wrth ddweyd mai dyma y cyfarfod tebycaf i wylnos y bum ynddo eriocd."

Mr William Hnmphreye, Aberkin, yn y Ddalfa. Dydd Mereher, cyrliaeddodd \illiam Humphreys, Aberkin, un o aicratJiwvr mwyaf adnabvddus Gogledd Cvnuu, yn ol 0 Awst-ralia dan oial swyddog y g vtVaith; a boreu Iau cyh.udd.wyd-of yn ifurflol o flaen y Paine yn Ngiiaernarfon. o forgery Yll nghyda tliroseddiad o Ddeddfau iSL ti.daiiad, ond gohiriwyd yr achos. Fe goiii- i'r oar- charor, ddechreu y flwyddyn biesenol, ddi. iianu'n sydyn o'r wlad lion ond. ar ol holi a chwilio, olrhoiniwyd ei gamrau i Adelaide, AwstraLia. YllO cymerwvd of i fvny ar y 15fed o Fa wrth, ac yn gynar yu Mohefiu cyfb.vynwyd ef drosodd i'r Cwnsiabl Tlioraas Jones, Crieeietli, yr hwn oedd wedi myned yno ar ei ol. Ar ol mordaith o chweeli wythnos, cyrhaeddwvd i Lundain ar iwrdd y iMlarat." Wedi cyrhaedd Caemarlm foreu Iau, dygwyd y careharor « ilaen y Cadbcn Ynme Griffith. Yr oedd hdnl yn bresenol y Prif Gwnstabl (Milwriad ÜUlk) a'r Is-brif Gwnstabl Davies. Vodi i'r Cwnstabl Thomas Jones voddi tystiolaeth ffnriiol o gymeriady careharor i fyny 3-11 Awstralia, gofynodd yr Is-hrif Gwnstabl am olnriad hyd ddydd Mawrtli. Yr Ynad (wrth y careharor): Y-ewhl aHaf fi ddweyd, lu* Humphreys, yw fod yn ddrwg iawn genvf eich gweled. Y Caroli a ror Ydyw, syr, owl nid oes mo'r help. Mr H. Vinumt. ar ran y carcl.aror, a anerchodd y llys ar v cwestiwn o feichniaeth. Yn ystod yr holl ainser y bu mewn dalfa, meddai, ni wnaeth un ymgais i ddiaric; a'i apel of oedd fod i glerc yr ynadon gael liawl i nodi raeichiafaeth ellid ei dderbyn oddi wrth y careharor pan cldolai ger eu bron ddydd Mawrtli. Yr oedd yn achos pwysig iawn, a hyddai derbyn meiehiafaeth yn hwyiusdod mawr or parotoi yr aluddHlvmad bymudwyd y carcliaror cyn dvfúd i un rhyw benderiyuiad.