Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
HELIONS HULIWR.
News
Cite
Share
HELIONS HULIWR. Pwy a ddadleu dros y mud ? Dywed y BrÙish Weekly fod yn bryd dadleu dros y gwein- idogion a delir yn dlawd yn y cyfnod eithriadol wasgedig presennol, a. hynny yn fwy yngymaint a'u bod hwy a'u teuluoedd yn dioddef yn ddistaw. Nid oes wlad dan haul lie y mae hyn yn fwy angenrheidiol ac yn fwy o ddyledswydd nag yng Nghymru heddyw. Pa ragoriaethau bynnag a berthyn i'n cenedl, y maent i'w priodoli, yng ngeidau Cecil Rhodes am Brydain Fawr, i waith ein heglwysi Cristionogol,' ac yn enwedig i ffyddloudeb ac aberth ein gweinidogion. Eto gadewir iddynt ddioddef yn fud, heb ymborth na chlydwch digonol. Llawer yw y rhai a ddadlenant i'w herbyn pwy a ddadleu drostynt ? Yn ei ymgais ardderchog i wella amgylch- iadau gweinidogion tlotaf Eglwys Rydd Unol yr Alban, treuliodd Dr. Denney ei fywyd allan, a bu farw yn gynnar. Amcanasai godi lleiafdal y gweinidogion i £ 200 a thy, a llwyddodd i'w godi i £ 194. Da was! Ond pa bryd y llwyddir i godi lljiafdal gweinidogion Eglwysi Rhyddion Cymru i £ 94 Mewn ysgrif amserol a meddylgar yn y Welsh Outlook, dywed yr Aelod Seneddol A. F. Whyte, Ein bod wedi gosod ein bryd gymaint ar ennill y rhyfel fel yr ydym mewn perygl o golli yr heddweh.' Yr ydym wedi ymgolli cymaint yn yr offerynnau fel yr ydym yn anghofio'r nod. Y mae'n bryd i ni wybod ymha le y safwn mewn perthynas ag amodau yr heddweh a rydd foddlosirwydd, ac a ddiogela wobr deilwng o'r aberth aruthrol a wnawn. Dywed Esgob Burry, yr unig Sais gaiff ym- weled a'r carcharorion yn Ruhleben, fod cyflwr Germani y fath, oherwydd prinder glo a'r clef- ydau sydd yn ei holl drefi mawrion, fel y mae yn amhosibl peidio dyfod i'r casgliad ei bod yn ymyl y breaking point. Cyffelyb ydyw'r casgliad y daw John Bull iddo. Prin v disgwyliem i siaradwr yng Nghym- deithasia'r Methodistiaid yn Aberaeron i alw'r dref yn 'Aberaeron Fethodistaidd/ a swn dadl gref y Llywydd am undeb agosach rhwng yr enwTadau eto yn ei glustiau. Eglur yw fod gan yr Athro dysgedig rywbeth i'w wneud cyn y llwydda i osod ysbryd eangfrydig ar ei yrfa trwy bob aelod o'r 'CorfL' Ond na ddigalonned, canys y mae nerthoedd yr amseroedd o'i blaid. Mewn Uythyr at ei frawd Joseph, sydd newydd ei gyhoeddi, cwyna Howell Harris ar yr anfan- teision oedd yn gysylltiedig a thIodi yn ei ddydd ef. Dywed Yn awr y mae'r tlawd mor ddir- mygus fel y rhaid peidio gwrando ar ei resymau yn hytrach, yr wyf yn credu ein bod agos dod i hyn-na chydnabyddir fod gan y dyn tlawd enaid mor rhesyniol a'r cyfoethog. Er hynny nid wyf yn gobeithio nac yn dymuno bod yn gyfoethog. Fy ngolud i yw y rhai hyn Cyfaill, llyfr, gwrthlawdd digonol yn erbyn tlodi a dirmyg y byd, a gallu i letya cyfaill.' Dywedodd y Prifweinidog yn ei araith yn yr Albert Hall ein bod wedi colli llawer Uai o longau yn y mis hwnnw nag ym mis Ebrill diweddaf, a'n bod eisoes y flwyddyn hon wedi dinistrio cynifer ddwywaith o suddlongau ag yn ystod y flwyddyn ddiweddaf trwyddi oil. Anogai bawb i gynilo arian, ymborth, dillad a llafur ac uwchlaw'r cwbl, i arfer amynedd, cydymddyg- iad a dvfalbarhad. Hawdd yw creu digalondid. Nid oes bach- gennyn llawen na merch ddiniwed,' meddai Emerson, nas gellir eu digalonni a gair caled. Ië, hawdd yw hyn ond cynorthwyo'r enaid ieuane, ychwanegu ynni, ysbrydoli gobeithion, chwythu'r cols i fflam ddefnyddiol, troi gorch- fygiad yn fuddugoliaeth—hyn sydd waith dyn- ion dwyfol. Cofier hyn tra pery y rhyfel yn arbennig. Beiddgar yn W.R.W. ydoedd dywedyd nad. yw y Genedl Gymreig nag estrys na digrif-was.' ( Tyed. medd rhyw Sais. Trueni gyrru y cyfaill i benbleth hefyd. Os byth yr ymedy ei ragfarn a'i fynwes caifl loes ddolurus fore ei ffarwel, yr un modd a phawb o'i fath. Cyfeiria Chesterton at chwedl a ddywed, fod tadcu y Sais yn chimpanzee, a'i dad yn ddyn gwyllt y goedwig, a ddaliwyd ac a ddofwyd i rywbeth tebyg i ddealltwriaeth.
4 t I0 Y WERS SABOTHOL. :…
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
4 t I 0 Y WERS SABOTHOL. 6 u I ) Y WERS RYNGWLADWRIAETHOL. f I —■ A I Gan y Parch. D. EUROF WALTERS, M.A., B.D., Abertawe. Q 0 TACHWEDD iieg.-Gorchfygiacl trwy Feddw- dod. (Saboth Dirwestol y Byd)., -T Bren. xx. 1-21. Y TESTYN EURAIDIJ.—'A brenin Israel a atebodd ac a ddywedodd, Dywedwch wrtho, Nac ymffrostied yr hwn a wregyso ei arfau, fel yr hwn sydd yn en diosg.'—1 Bren. xx. 11. GAN ein bod yn ddiweddar wedi dilyn cwrs hanes y genedl yn ei dirywiad, y mae'n briodol ein bod yn cael ein harwain ar y Sul Dirwestol yn ol at yr un hanes am enghraifft o effeithiau meddwdod. Ond at helyntion Israel (Teyrnas y Gogledd) yn hytrach na Judah y'n harweinir ar hyn o bryd. Cawsom yn ein Gwersi diweddaf yn hanes Judah gynhorthwy ysgrifeniadau'r proffwydi; cawn yn awr broffwyd yn y golwg, sef Elias: ond nid yw efe yn un o'r proffwydi llenyddol. Cyfnod arwrol vdyw'r cyfnod yr yclym ynddo yn ein Gwers, a chymeriadau cryf- ion, beiddgar, yn y golwg ond ysywaeth cyf- nod dirywiad hefyd. Y brenin ar orsedd Israel ydoedd Ahab, ac fel rhyfelwr y daw ger ein bron yn y Wers, ac yn hyn yr oedd yn frenin cryf. Ystyr yr ^nw Ahab, mae'n debyg, ydyw brawd tad,' a golyga hynny efallai fod Ahab yn debyg iawn i'w dad Omri. Brenin cryf ydoedd hwnnw, hefyd am hir amser wedi ei ddyddiau ef gel- wid teyrnas Israel yn wlad ty Omri gan yr Assyriaid, a choir cyfeixiad at ddeddfau Omri' gan y proffwyd Micah (vi. 16). Yr oedd Omri wedi gorfod talu gwarogaeth i'r Syriaid, cymdogion iddo ond nid oedd Ahab yn foddlon parhau hynny, a daeth Benhadad, brenin Syria, a'i lu yn ei erbyn i Samaria. Bu rhyfel deirgwaith rhwng Ahab. a Benhadad y ddau dro cyntaf, Benhadad ymosodai; y trydydd tro, Ahab gymerai y maes yn erbyn Benhadad. Ceir fod y proffwydi o blaid Ahab y ddau dro cyntaf y trydydd tro gwrthodai efe gyngor y proffwydi. A'r cyntaf o'r rhyfeloedd hyn y mae ein Gwers yn ymwneud. (Ceir y nesaf yn yr un bennod, a'r olaf ym mhennod xxii.) Ar gyngor rhyw broffwyd peuderfynodd Ahab ymosod ar Ben- hadad, a chafodd fuddugoliaeth arno. Yr oedd gan Benhadad fyddin gref. iawn, gyda meirch a cherbydau rhyfel. fel y gallesid meddwl mai ychydig obaith oedd gan Ahab i'w wrthwynebu yn llwyddiannus. Danfonodd Benhadad gen- hadau at Ahab gyda'r geiriau: Dy arian a'th aur sydd eiddof fi dy wragedd hefyd, a'th blant, sef y glanaf, ydynt eiddof fi.' Gellid meddwl fod Ahab yn cydnabod awdurdod Benhadad, oblegid ei ateb oedd: Yn ol dy air di, fy arglwydd frenin, myfi. a'r hyn oil sydd gennyf ydym eiddot ti.' Neu, dichon iiiai ateb mewn gwawd wnai Ahab. Beth bynnag, daeth cen- hadau Benhadad eilwaith at Ahab gyda bygwth Ynghylch y pryd hwn yfory yr anfonaf fy ngweision atat ti a hwy a chwiliant dy dy di, a thai dy weision a phob peth dymunol yn dy olwg a gymerant hwy yn eu dwylaw, ac a'i dygant ymaith: Ar hyn galwodd Ahab ei hen- uriaid ynghyda, a'u cyngor hwy ydoedd gwrthod gofynion Benhadad. Aeth y cenhadau yn ol a'r ateb, ond dychwelasant drachefn gyda bygyth- ion newydd, a son am faint y fyddin a ymos- odai. Ond ni phlygai Ahab ac ar gyngor proff- wyd, penderfynodd wrthwynebu Benhadad. Tarawyd y Syriaid pan oedd Benhadad. a'i dywysogion yn yfed yn feddw Y11 eu pebyll. Bu lladdfa fawr, ac o'r braidd y dihangodd Ben- hadad ar ei farch. Priodol, felly, ydyw pennawd ein Gwers-Goyclifygia dtrwy Feddiudod. Adn. 1-11.—Benhadad, yn bygwth. Benhadad II., mab Benhadad (gweler i Bren. xv. 18) ydoedd hwn. Yn hanes y frwydr nesaf ceir i Ahab orchfygu eto. Gwnaeth Ahab heddwch a Benhadad ar amodau ysgeifn,. ac yn fuan wedi hynny aeth i'w gynorthwyo yn erbyli Shalmaneser II., brenin Assyria, ym nirwydr fawr Carcar. Yng nghofnodion ShalmaAeser (860-825 c.c.) cyfeirir at ymosodiad a wnaeth ar Syria yn 854 C.C. Yn Carcar cyfarfu a'r Syr- iaid dan Benhadad, a dywed fod deuddeg breniii wedi ymfyddino yn' ei erbyn—ac yn eu plith Ahab o Israel—-gyda o gerbydau a 10,000 o filwyr, ac iddo gael buddugoliaeth Iwyr arnynt trwy gynhorthwy ei dduwiau, Asshur a Nergal. Yma ceir Benhadad a deuddeg brenki ar hugain gydag ef yn gwarchae Samaria, prif- ddinas Israel. Wrth y brenhinoedd hyn yr ydym i olygu tywysogion ar y rhandiroedd oedd yn talu teyrnged i Benhadad (gweler adnod 24). Yn adnod 6 gofynna Benhadad ar i Ahab roddi i mewn yn ddiamod {unconditional surrender). Adnod 10.—Fel hyn y gwvelo y duwi-au i mi, (i)..c. Ffurf o lw difrifol (gweler xix. 2, &c.). Os bydd pridd, &c. Can mor lluosog ydoedd byddin Benhadad, yniffrostiai na fyddai digon o bridd yn Samaria i roddi dyrnaid. i bob milwr wedi iddo wneud y cwbl yn llwch. Etyb Ahab y bygwth bostfawr a diaieb, sef geiriau'r Testyn Euraidd Nac ymffrostied yr hwn a wregyso (ei arfau) fel yr hwn sydd yn eu diosg.' Rhaid ennill y frwydx cyn ymfrrostio mewn buddugol- iaeth. Gall yr hwn sydd yn diosg ei arfau wedi buddugoliaeth ymffrostio, ond nid gweddus yinffrostio pan yn ymarfogi. I Ad 11. I 2-2 I.-Gorchfygiad trwy Feddwdod. 'A plian glywodd efe y genadwri hon, ac efe yn yfed, efe a'r brenhinoedd, yn y pebyll.' Un gair yn unig ddaeth dros wefusau Benhadad, sef Ymosodwch,' neu Ymfyddinwch.' Mor sicr ydoedd efe o fuddugoliaeth Yr oedd ganddo beiriannau i ymosod ar y ddinas, a gosodwyd y rhai hynny ar unwaith yn erbyn y ddinas. Yn y cyfwng hwn ar Samaria daeth rhyw broffwyd a gair at Ahab. Dichon mai Micheah (Micaiah) mab Imlah ydoedd y proffwyd hwn (xxii. 8). Yn enw yr Arglwydd dywed y proff- wyd wrth Ahab y rhoddir y fyddin fawr ymos- odol yn ei law. Ymddengys fod tywysogion y taleithiau wedi ffoi i Sam aria o flaen Benhadad, a thrwy y rhai hynny y ceir buddugoliaeth (adnod 14). Ond pwy a ddechreua'r frwydr ? (Felly y gellir cyfieithu yn niwedd adnod 14.) A gymer Ahab y blaen ar Benhadad ? Etyb y proffwyd mai Ahab sydd i ddechreu, gan mor sicr yw'r fuddugoliaeth iddo. Byddin fechan mewn cymhariaeth oedd gan Ahab (adnod 15). Manteisiodd ar awr anterth—awr y gorffwys mewn hinsawdd gynnes-ac ar y pryd yr oedd byddin Benhadad yn ysgafala, ac yntau a'r brenhinoedd gydag ef yn feddw yn y pebyll. Daeth y gair i glustian Benhadad fod ychydig wyr wedi dyfod allan o Samaria. Nid oedd yn glir pa un ai i geisio heddwch ynteu i vinlad(I y deuent ond yn ei win rhoddodd Benhadad orchymyn i'w cymryd yn garcharorion. Ond haws oedd dweyd na gwneud, canys gwvr Sa- maria a laddasant bawb ei wr a'r Syriaid ffoisant, ac Israel a'u herlidiodd hwynt a Ben- hadad brenin Syria a ddiangodd gyda march a gwyr meirch.' Daethai yno i gymryd Samaria, ei phobl a'i thrysorau aeth oddiyno yn ddiolch- gar am gael arbed ei fywyd rywsut. Fel Gwers ddirwestol y mae hon mewn modd neilltuol yn y cyfwng presennol yn un daraw- iadol. Y genedl sobr gaiff y fuddugoliaeth. Gofynna'r ymdrech bresennol am feddwl clir vn ogystal a braich rymus.
[No title]
News
Cite
Share
Bydd llwyddiant Llynges Germani ym Mor- gainc Riga yn fwy adnabyddus ar gyfrif brad- wriaeth Rwsiaid y man ynysoedd a'r llynges nag am ddewrder eu gelynion, wedi yr el y rhyfel heibio. Gall Judas grogi ei hun, ac y mae yn rhwym o wneud; ond y mae uwchlaw ei allu i ddifetha ei Judasiaeth byth. Y mae gobaith o Rwsia yr ymwthia ei bywyd goreu i awdurdod. Mewn ymddiddan rhwng gohebydd i'r Times, dywedodd dau Rwsiad gwledig yn y ffosydd eu bod yn dlawd ac an- llythrenllog. Ond cofiwch,' meddent, y mae cant a phedwar ugain o filiynau ohonom.' Bendith arnynt Dywed Syr John Simon, yr hwn yn awr sydd wedi ymuno a'r Fyddin yn Ffrainc Er nad yw ond ychydig gynhorthwy i wr o'm hoedran a'm hyfforddiant i i ymuno a'r Fyddin ar y maes, yr wyf wedi dyfod i'r casgliad y dylwn, yn y sefyllfa bresennol, wneud hynny.' Fal cyfreithiwr enilla Syr John tua. ^30,000 yn flynyddol, a dengys hyn faint yr aberth ariannol a wna wrth wisgo ei arfan mewn atnddiffyniad i'w wlad. Gobaith yn dragywydd dardd yn y fynwes ddynol. Medd awdur enwog Y mae holl wrtaith ein cyfnod wedi bod yn llawn o'r syniad o amser da yn dod.' Ydyw, ac ly mae holl gyf- nodau hanes dyn wedi bod yr un fath ac y mae'n syniad rhy wir a gwerthfawr i olhnlg gafael arno.