Y Tyst

CADLE. Claddedigaeth.—Claddwyd y diweddar Mr. W. F. Samuel, ysgolfeistr, Cadle, ddydd lau, Gor- ffennaf y 6ed, yng nghladdfa Bethel, Scety. Yr oedd y gwasanaeth yn un tarawiadol neill- tuol, ac hebryngwyd ef i'r capel gan lu o'i berthynasau a chyfeillion, ynghyda llawer o'i hen ddisgyblion yng Nghlade, yn ogystal a'r athrawon presennol a'r disgyblion. Daeth ael- odau Cadle a Soar yn enwedig yn lluoedd i dalu eu gwarogaeth olaf o barch i'w goffadwriaeth. Gweinyddwyd gan y Parchn. J. Davies, Cadle J. H. Hughes, Soar; D. O. Rees, Scety; S. Williams, Glandwr, E. J: Hughes, Calfaria, a J. H. Stewart, ficer, Scety, y rhai oil a ddyg- asant dystiolaeth i'r golled drom i gymdeithas, addysg, moes a chrefydd o golli dyn mor rhag- orol. Gwasanaetliwyd wrth yr organ gan Mr. Davies, organydd Bethel, yr hwn a chwareuodd 0 Rest in the Lord' a'r Dead March in Saul gydag effeithiolwrydd neilltuol. Arweiniwyd y canu gan Mr. D. J. Richards, Cadle. Derbyn- iwyd nifer fawr o lythyrau o gydymdeimlad, ac yn eu mysg rhai oddwrth Mr. D. Lleufer Thomas, ynad cyflogedig, Peaitypridd T. Powell, arol- ygwr ysgolion, Castellnedd; W. Bryn Davies, arolygwr ysgolion, Barry, ac E. Samuel, M.A., Ysgol y Sir, Porth. Ymhlith y rhai oedd yn bresennol gwelwyd y Mri. D. B. Thomas, Dow- lais W. Evans, Llanelli; E. Powell, Castell- nedd D. Grey, Cadeirydd Bwrdd y Gwarcheid- waid, Abertawe, &e. Ganwyd yr ymadawedig ym Merthyr, Mawrth y X4eg, 1857. Mab hynaf oedd i'r diweddar Barch. F. Samuel, Soar, Aber- tawe—un o gewri Annibyniaeth yn Abertawe a'r cylchoedd am flynyddoecld meithion, cqffadwr- iaeth yr hwn sydd eto'n annwyl a bendigedig yn y cylch-ac yr oedd yn fab teilwng o dad mor deilwng. Apwyntiwyd ef yn ysgolfeistr yng Nghadle yn 1879, a daliodd y swydd hon yn anrhydeddus bron hyd ei farwolaeth. Fel ysgol- feistr ar yr ysgol hon am 37 mlynedd, yr oedd ei gymeriad unplyg, ei ymroddiad cydwybodol i'w waith, ei dynerwch, ei barodrwydd i gy- northwyo pob achos da a theilwng, wedi gadael argraff ddofn ar yr ardal, yr hon ni ddileir byth. Bu'n drysorydd eglwys Cadle am flynyddoedd, ac yn ddiacon, trysorydd ac athraw yn yr achos Annibynnol Saesneg yn y Gendros am gyfnocl hir, a gwerthfawrogid ei wasanaeth yn fawr. Cynhaliwyd oedfa coffadwriaethol iddo yng Nghadle nos Sul, Gorffennaf y gfed, a phreg- ethwyd gydag arddeliad gan y Parch. J. Davies, Cadle. Yr oedd y capel yn orlawn—tystiolaeth gref o'r parch a'r cariad deimlir tuag ato gan yr ardal yn gyfiredinol.

LLANDEILO A'R CYLCH. Marwolaeth a Chladdedig(ieth.-Dydd Mercher, Awst yr 8fed, ymadawodd ysbryd Mrs. Elizabeth Lewis, Canton, Llandeilo, at yr Hwn a'i rhoes, ar ol cystudd maith a chaled. Dioddefodd y cyfan yn dawel ac amyneddgar iawn, ac er gor- fod cefnu ohoni ar dorf o berthynasau a chyf- eillion. yn yr oedran teg o 74 mlwydd oed, nid oes yr un amheuaeth ym meddwl neb na fu marw yn elw iddi. Bywyd llawn o rinweddau fu ei bywyd nid oedd ball ar ei chymwynasau a'i gweithredoedd o gariad tuagat y rhai oedd mewn angen a chyni, a chyflawnodd y cwbl yn ddistaw a llednais ni wyddai neb ond. y rhai agosaf iddi gymaint o garedigrwydd a gyflawn- odd. Yr oedd yn un o aelodau mwyaf annwyl a ffyddlon eglwys y Capel Newydd tra y par- haodd ei nerth, a'r mwyaf selog yn y cylch grefyddol i'w gweinidog, i'r achos ac i'r En wad. Prawf y ffaith ganlynol ei gofal am yr achos yr oedd wedi gosod o'r neilltu arian gogyfer a'r wyl flynyddol sydd i'w chynnal diwedd Medi. Bu'n ddyfal a diwyd yng ngwasanaeth ei Har- glwydd hyd ddiwedd ei hoes. Cyfunid ynddi natur foneddigaidd, meddwl diwylliedig a gras- usau lawer. Mawr yw colled eglwys y Capel Newydd ar ei hoi, a dwys fydd ein hiraeth fel eglwys a thref ar ol un mor annwyl a thirion am amser maith. Dydd Llun, Awst y i3eg, claddwyd yr hyn oedd farwol ohoni ym myn- went y Tabernacl yng ngwydd cannoedd lawer o'i chydnabod. Gweinyddwyd yn y ty gan y Parch. W. Davies, ei gweinidog, yn cael ei gy- northwvo yn y capel gan y Parchn. C. Davies (W.), D. Rhydderch (M.C.), D. Williams (M.C.), D. Thomas (B.), Carmel, a T. Thomas, Elim. Wedi'r rhannau arweiniol, pregethwyd gan y Parch. W. Davies ar y geiriau, Gwerthfawr yngolwg yr Arglwydd yw marwolaeth Ei saint Ef.' Sylwodd fod gan yr Arglwydd Ei saint yn y byd-. pobl wahanol a gwahaniaethol oddiwrth bobl y byd o ran eu hanian, eu hysbryd, eu gwaith a'u hamcanion. Pobl y mae sylw Duw arnynt, Ei ofal am danynt, a'i ras sanctaidd ynddynt. Fod y saint i. fariv fel pobl eraill. Mae bod yn saint yn eu dwyn i lawer o freintiau arbennig ac yn eu cadw rhag llawer o ddrygau rhagor pobl y byd, ond rhaid. i'r saint farw. Nid yw sancteiddrwydd yn cadw angeu draw. Nid yw undeb achubol a Christ yn atal marwol- aeth y corff. Ond os yw'r saint i farw fel eraill, maent yn cael marw yn wahanol iawn marw yng ngafael gobaith—gobaith gwynfydedig yr Efengyl. Y cyfiawn a obeithia pan fydd yn marw.' Maent yn cael marw inewn undeb a'r Gwaredwr Marw yn yr Arglwydd.' Yn yr Arglwydd y maent yn byw, ac yn yr A~gl-wydd y maent yn cael marw. Mae'r saint yn cael marw lie maent yn byw. Fod marivobieth Ei bobl yn werthfawr gan Dduw. Duw yn edrych ar farwolaeth Ei bobl yn wahanol iawn i farw dynion a'r perthynasau galarus Gwcrthfawr yngolwg yr Arglwydd yw marwolaeth Ei saint Ef.' Mae eu cymeriad yn cael ei berffeithio mae llygredd a phechod-yr holl amherffeith- rwydd—yn marw ym marwolaeth y saint. Dim pechu mwy sancteiddrwydd cyfiawn. Mae cy- meriad a chyflwr felly yn werthfawr gan Dduw. Maent wrth farw yn clyfod ato. Mae'r saint am fyned at Dduw yn y nef, ac y mae Duw am eu cael yno ato. Maent wrth farw yn myned i safle bwysicach a chylch ehangach o fywyd, i wneud gwell gwaith a mwy o waith mewn cylchoedd pwysicach mwy o wasanaeth i Dduw, i'w gilydd ac i lywodraeth Duw. Maent wrth farw yn derbyn gras neilltuol—gras ar gyfer marw—gras cynorthwyol i gerdded trwy lyii cysgod augeu --gras weithiau sydd yn orfoledd yn yr enaid yn adeg marwolaeth y corff-yn foddion i roddi tystiolaeth ganmoliaethus am wirionedd yr Efengyl, am ffyddlondeb Duw i'w addewidion, ac yn cynhyrchu disgwyliad sanctaidd am y nef yn ei gogoniant a'i gwynfydedigrwydd an- nhraethadwy. Nid peth i'w ofni yw marwol- aeth, ond bod yn sicr o fod YR saint. Dyrna gysur ar ol y saint ymadawedig. Un o'r cyfryw, yn ddiau, oedd Mrs. Iewis-sant gwell a mwy heddyw. A dyma gyiiihelliad i ni oil i ymestyn at feddiannu'r fath gymeriad urddasol a gogon- eddus. Wedi canu emyn diweddwyd trwy weddi gan y Parch. D. Rhyderch (M.C.). Ar derfyn gwasanaeth mor gysurlawn ac eneiniedig, nid oes gennyni ond cyflwyno i ofal tyner a thadol yr Hwn sydd wedi cael buddugoliaeth ar angeu a'r bedd y chwiorydd amddifaid Misses Mary ac Elizabeth Lewis yn ogystal a gweddill y teulu. Y Parch. W. D'avies.Wele bregethwr mawr y Tabernacl a'r Capel Newydd wrth hoff waith ei fywyd eto o bregethu'r Efengyl a gweinyddu i amrywiol alwadau ei bobl. Hir yr arhoso yn ei nerth i wasanaethu ei Dduw. Y Milwr Tom Rees.-Clwyfwyd y milwr Tom Rees rywle yn Ffrainc y mis diweddaf yma. Da gennym ei fod wedi ei ddwyn trosodd i Lundain i un o'r ysbytai, a'i fod ar wellhad, er cysur i'w fam a'i holl berthynasau. Darlith Boblogoidd.Fel y niynegais o'r blacii, erys dylanwad darlith y Parch. Dyfnallt Owen, Caerfyrddin, Tri mis yn Ffrainc,' yn fawr yn ein cylchoedd, a mawr y gofyn sydd am ei thraddodi. Du Dyfnallt yn Llanymddyfri a Llanwrtyd yn ddiweddar yn dweyd hanes ei ymweliad a Ffrainc, ac ar fy nheithiau drwy'r Gogledd yn ddiweddar gwelais ei fod mewn amryw leoedd yno, Da y gwnaed ym Mhen- rhiwgaled a'r lleoedd uchod. Pob llwydd iddo eto i ddweyd ei hanes a goleuo ein cynulleid- faoedd o'r hyn yr a ein bechgyn trwyddo er ein mwyn y blynyddoedd hyn. Mr. Watkins, Llwydcoed.—Gwn y bydd yn flin gan bawb o gydnabod Mr. D. Watkins, y Llwydcoed, Penybanc, glywed am ei anhwyldeb. Un o'r brodyr ffyddlonaf i achos crefydd yn y wlad 3Tdyw. Dymunwn iddo adferiad buan i'w gynefinol lechyd. TYWIFAB.

Siloa, Maerdy. Codi Cyflog ein Gweinidog -Dian y bydd yn dda gan y rhai hynny sydd yn earn pyrth Seion ac yn meddu parch i'r weinidogaeth glywed fod yr eglwys hon wedi gwneud gwaith tra rhagorol un nos Saboth yn ddiweddar, pan y penderfynwyd rhoddi i'w gweinidog, y Parch. Hope Evans, anrheg o bymtheg punt o war bonus am y tair blynedd sydd bellach wedi dirwyn i ben. Rhoddodd y meddyg Mr. Glanville Morris, Y.H., todd o bum' punt i wneud yr anrheg yn ugain punt, yr hyn barodd lawenydd mawr i'r bugail a'r praidd. Mae'r meddyg hawddgar h'i galon yn agored bob amser i helpu yr achos goreu. Bydded iddo ef a'i briod a'i ferch i gael blynyddoedd lawer eto i fod o ddefoyddioldeb yn yr eglwys a'r cyloh. Y mae'r gweinidog bellach ar ei wyliau yn ei hen ardal yn Llanon, Aberteifl; ac yn ei absenoldeb penderfynodd yr eglwys ymhellach i roddi iddo godiad sylweddol yn ei gyflog. Taer gymhellodd yr ysgrifennydd ar i fechgyn ieuainc yr eglwys i ddvblu eu eyfraniadau, er gwneud i fyny i raddau gyfraniadau eiu bech- gyn gwrol sydd wed! gorfod wynebu maes y gyflafan, er mwyn diogelwch i'r rhai hynny sydd yn cael mwynhau breintiau cartref ac eglwys yn y dyddiau ofoadwy yma. Gobeithio na fydd i'r cymhellion taer & roddwyd nos Saboth i ddisgyn ar dir diffrwyth, ond y bydd iddynt gael dyfndor daear a dwyn ffrwyth ar ei ganfed. MBIRIONA.

CYFARFODYDD. GLANAMAN.-Cynhaliwyd cyfarlod hanner- blynyddol Bryn Seion, Sul, y 9fed eyflsol. Pregethwyd gan y Parch. D Eurof Walters, M.A., B.D., Abertawe. Yr oedd yn falch gan bawb weld y Parch. Rhys J. JlUWB wedi gallu dod i'r cyfarfod fore a hwyr Mae erbyn hyn wedi mynd i Landrindod, a hyderir y derbynia lea mawr yno. GOSBN, RHYMNI.-Cynhaliodd yr eglwys uohod ei ohyfarfodydd blynyddol y Sul a nos Lun, Medi 9fed a'r lOfed, pryd y cafwyd gwas- anaeth y Parchn, W. Bowen, Penygroes, Llan- dybie, a W. Rowland Jones, B.A. (B.), Oasnewydd. Oynorthwywyd yn y rhannau arweiniol gan y Parchn. R. B. Peregrine, B.D., Seion; J. R. Salmon, Pontlotyn; a W. Davies (W.), Rhymni.