Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
Diacoma!d Ddoe HeddYw.I
News
Cite
Share
Diacoma!d Ddoe HeddYw. I GAN GRIFFITH JOHN. I IV I Uglwys fechan wiedig oedd X-— yr adeg lion—mor wiedig ei harferion a phe buasai ymhell o'r ardaloedd gweithfaol; nid oedd ond prin chwe milltir. Pan oeddwn i mewn cysyllt- iad a'r eglwys, yr oedd mor deyrngarol a moes- gar i'r weinidogaeth a'r un y bu a fynnof a hi. Ffurfiai, ynghyda dwy .eglwys arall, gylch gwein- idogaeth gwr tra adnabyddus unwaith ym Mor- gannwg. Ac iii pharchai eglwys ei gweinidog yn fwy nag y gwnai X-—— y Parch. H.vV. Cymerai ei air ei inegis oraci Duw, a dilynai yn llythrennol ei eirchion gyda golwg ar allan' olion yr achos. Deallaf fed yr eglwys yn awr wedi ei meddiannu gan ysbryd tra gwahanol yr ymddyga megis pe yr amheuai ddiffuant- rwydd yr hwn a a i mewn ac allan ar cu rhan hwy at allor Duw oblegid hynny llesteirir dylanwad y gweinidog i ledu a dyfnhau yr had da yn amgylchoedd poblog y capel. Ni turn i yn aelod o X———, cud oherwydd fy ngalwedigaeth mynychwii gynulliadau wyth- nosol yr eglwys, a hynny am o gylch biwyddyn a banner. Prof odd fy nghysylltiad a'r lie yn dra manteisiol i mi, yn enwedig mewn un cyf- eiriad tra yno trowyd ymaith y tyweirch, lie wedyn y rhowd i lawr sylfeini fy mywyd dyi- odol. Mae muriau'r 'bwthyn 'bychan lie y lletywn y misoedd hynny yn dystion ddarfod i mi ddiia. niter fawr o ganhwyllau cwyr cydrh\vng 10 o'r gloch y nos a 2 y bore. Ac yn llewyrch pwl y canhwyllau hynny y dangoswyd i mi y llwybr oeddwn i i'w droedio o hynny allan ac, i fesur, iddynt hwy yr wyf yn ddyledus am yr hyn sydd oreu yn fy hanes heddyw. Fy nymuniad, a'si gwcddi hefyd, ar ran X-- yw, i yshryd gwresog a defosiynol yr hen frodyr annwyl N.G. a W.E.B. i ddisgyn etc ami. Ylla, os gwna, gwarantaf ei llwyddiant ysbrydol rhag Haw, ac' fe ddeillia iddi mewn canlyniad wynfydedig- rwydd nas gwyr hi yn bresennol nemor i ddim am dano. Mae i X- fanteision a breintiau yn bresennol rliagorach a chyfoethocach nag oedd eiddo cydoeswyr y ddau frawd uchod felly y mae rliwymcdigaeth X- hcddyw yn llawer mwy na chynt. Am ddan yn unig o swyddogion X———, set N.G. a W.E.B., y mae gennyf adgonon. Erys perarogledd hyfryd ac esmwythol i'm teimlad o amgylch enwan a phersonau N.G. a W.E.B. Gwr o daldra cynredin oedd N.G., ond o adeiladaeth corfforol cadarn iawn. 'Roedd pryd- weddau ei wynepryd yn rhai amiwg, ac yn ddangoscg fod yn eiddo iddo ef gynheddfau meddyliol mwy na'r cynredin. 'Roedd ei drwyn, bargodion ei dalcen, a'i en, o ran gnrf a gwneuthuriad yn dweyd yn bendant mat gorch- wvl anodd, os nad amhosibi, iyddai ei argy- hoeddi ef o gamsyniad neu o gamgymeriad. A cha.riai'r nodwedd honno o'i gymeriad i'r addol- iad a'r gwasanaeth yn X——. Ychydig os dim a wyddai N.G. am lyfrau, oddigerth y Beibl. Mae'n amheus a brynodd ef newyddiadur erioed. Mi Wl1 i trwy bronad personol yr amheuai ddiogelwch crefydd y sawl a hoffai lenyddiaeth y papur newydd. Yn ddiau mai ei wrthwyneb- rwydd i ddarllen newyddiaduron wnaetliat ei AnghydSurnaeth yn elfen mor llipa yn ei gymer- iad. Cof gennyf ar adeg etholiad Seneddol, pan y pleidiwn vmgeisydd Rhyddfrydol, iddo dorri ar fy stori fel y canlyn Mac meistr,' set y perchen tir, wedi bod yn garcdig iawn i mi a'm teulu am flynydde, a mi fota i fel y myh' e. Mae meistr yn fwy o lawer i n a'r ffarm na'r set impudent sy'u cicio'r meistri tir fel pe na ba nhw'n ddim gwell na llygod Ffrengig. Beth ddese ohono ni, hawyr bach, pe base ni'n dypendo ar y clecwn sydd yn awr yn disturbo'r wlad y dyddie hyn 'Roedd N.G. yn dal yr un gredo am y meistri tir a hen brogwyd yr Alltwen. Cyfyngid AngliydNurnaeth a Rhydd- frydiaeth N.G. (os teilyngent yr enw) i wasan- aeth crefyddol X——, ac ystyriai y sawl a amheuai hawliau neu awdurdod perchenogion tiroedd y wlad fel cythryblwyr a phoenwyr cymdeithas. Ond medrai N.G. ei Feibl yn dda iawn, a dcfnyddiai gymaint o'i gynliwysiad ag a wyddai mewn dull ac i'r amcauion gydweddai a gofynion saint X-—— yr amncr hwnnw. A gwnaeth waith ardderchog yn ei ddydd—gwaith adawodd argraff ddoin er daioni ar eglwys X-, a hynny yn wyneb rhai diffygion anilwg ac anwybodaeth hollol o lawer o hanfodion crefydd ysbrydol. Ni chododd proRwyd fel efe yn x—— o adeg ei farwolaeth hyd heddyw. Gwr hollol wahanol i N.G. oedd W.H.B. Dyu o gorff cymharol fychan oedd efe—'un ag heb wiis o gnawd di-eisiau arno. Yr oedd ei dym- heredd mor fyw a'r arian byw, yn agored i gael ei hanonyddn gan bob awel. Bychan a. theneu oedd ei wyneb, ond rnor garuaidd ei swyn ag eiddo baban Ylllcysgn yn ei grud. Pan fyddai ci yn gwrando pregcth, a hoimo o dan yr eneiniad, ymdoimai hyfrydwch ar hyd ei wynepryd oil braidd na ddywedwn y treidd- iai trwy ei wallt. 'Roedd diniweidfwydd ac ysbryd llednais W.H.B. bob amser yn gwiieud yr addoliad yn X-—' yn ioddion gras i hyd yn oed y niwyaf difeddwl o'i fynychwyr. ]E)r inai gwr hollol anilythrennog ydoedd, teimlid fod y peth byw yn yintiyniud o fewn par- wydydd ei bersonoliaeth. Ac yn ddiau symledd ysbryd yw'r anhepgor i sicrhau'r icndith honno. A gwr syml ymhob ystyr oedd W.E.B. Wele enghraiSt o N.G. ar ei liniau 'Arglwydd da, dyma ni etc wedi dod, er ein hanwiredd i 'gyd, i 'iiiofyn gair oddiwrthyt. Gwel yn dda i dosturio wrthym, ac i drugarhau trwy edrych hcibio i'n lioll waeledde, er cytiient ynt. Oni wnei Di hynny, mae ar ben arnom ni am gael bendith yn y cwrdd. Gwyddost gyment rhy ni'n. of-ni bod ar goll i'r pcthe da yn y byd hwn. A rhy ui'n gweld. llawer iawn o'n cyd-ddynon wedi mynd ar goll fel hyn. 0 Pduw, dal Dy afel ynom ni, ie, yiiom ni sydd yina nawr. Ac os gwnei Di hynny, rhy ni'nL siwr na ollygi Di ddim o'th aiel ynom byth bythol. Gwyddost Di, 0 Arglwydd, fel mae'r diafol yn ymhel a ni, hyd y nod yn y cwrdd gweddi. Gyra ef i nwrdd heno fel y gallom Dy addoli wrth Dy fodd. Cadw'n trad ui ar IwybreY uniawn fel y byddwn ar y Nordd tuag i fyny, i wlad lie na chaiff y gelyn-ddyn flino neb ohonom. Ti wyddost y ineddyliwn ni fwy am Wr Dy dde- henlaw nac am neb arall. Mae'n calon wedi ei rhoi iddo Fe ers llawer biwyddyn bellach. Cuddia ni, 0 ein Dnw, yn Ei glwyfe dyfnion E.'
Advertising
Advertising
Cite
Share
Priodas Gweinidog.-Awst 13eg, yng nghapol Heol Awst, Caerfyrddin, priodwyd y Parch. TaHesin WiUiams, Pontyclun, & Miss Ada Evans, 57, Lammas street. Y Parch. Dyfnallt Owen a weinyddai, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch. W. Lewis (B.) Han- pumpsaint, yr hwn hefyd a gyflwynodd y briodferch. Yr Athro J. Oliver Stephens oedd y gwas priodas, a'r morwycion oedd Miss R. A. WiUiams, chwaer y priodfab, a Miss Jenny Nvans, chwaer y briodferch. Yr oedd yn bresennol hefyd frawd y briodferch, yr hwn oedd adref am ychydig ddyddiau cyn myned i'r frwydt yn Ffrainc. Wedi'r gwasanaeth aeth y cwmni priodasol i twynhau y neithior yng Ngweaty Jeremy, pryd y cafwyd gwiedd amheuthun, a He y rhoddwyd mynegiad cynoes i ddymuniadau da tuag at y par ieaanc. Cyfeiriwyd at fwyneidd-dra boneddigaidd y briodferoh, a doniau a gwasanaeth godidog y priodfab Yr un dydd ymadawsant i dreulio eu mis me! yn Tenby. Hir oes iddynt i was- anaethu eu crefydd a'u ceaedl ym Mro barad- wysaidd Morgannwg. Pel hyn y canodd DyinaIIt yn y wiedd briodas :— Wedi arcs a dirwyn-yr edau A'r rhwydwaith a'r gadwyn, Wele yng ngrip yr olwyn Ddau gaeth yn gwbl ddigwyn Dy loeaau, 0 Daliosin,—a ddoiwyd Gan ddyfais Caerfyrddin: Cost feroh lew o dre'r dowin 0 wedd a threm-hawdd ei thrin. j j ? HYARCHER? H J?G? OLDEHRETURNS jj ),¡Í ? ?aEetSTEnEp ??- ? ?? FIIHÏlIIÜB of One-owce. Wet. Atcdhef's Cotden Returns 'tT)* PtFfectton of Kp* TOO&CCO. C<M.,SW)ttT = FRAULWL
TREFFYNNON.
News
Cite
Share
TREFFYNNON. Gwledd yr Ysgol Sabothol.-Prynhawn dydd Mercher diweddaf cynhaliodd eglwys Gynulleid- faol Heol-y-Capel ei gwyl de BLynyddol i ddeil- iaid yr Ysgol Sul, pa un, fel arfer, oedd yn cael edrych ymlaen atl ers dyddiau gan yr ysgol- heigioii. Yr oedd y dydd yn bopeth ag y dy- munai pawb iddo fod, a darpariadau helaeth wedi eu gwncud er i'r wyl droi allan yn llwydd- iannus. Ymddiriedwyd y gwaith o drefnu go- gyfcr a'r achlysur i rai o foneddigesau'r eglwys, ac ymddengys eu bod wedi trefnu yn ddoeth a darparu cyflawnder o ddanteithion ar gyfer y wiedd. Gwisgwyd y byrddau a choedydd bythol- wyrdd a blodau amryliw, fel yr oedd yr olygfa yn hynod o ddeniadol. Gwasanaetliwyd wrth y byrddau gaii Mrs. Catherine Thomas, Panton- place Miss Hughes, Brynford-street; Miss C. Williams, Tndor Villa Mrs. Jones, The Stores Misses Williams, Bodlondeb; Misses Hughes, Utica House, yn cael en cynorthwyo gan amryw o chwiorydd ieuainc yr eglwys, a Miss Sarah Williams, Tudor Villa, yn arolygu'r holl weith- rediadau. Wedi dyfod yr amser penodedig, llan- wyd yr ystafell yn fuan iawn gan y rhai mewn oed, a lliaws mawr yn disgwyl eu tro fel v bvddai eraill yn darfod, nes yr oedd wedi 6 o'r gloch cyn iddynt orRen. Wcdi i bawb wneud cyiiawn- der a'r dantcithioTi, neilltuwyd i faes a fenthyc- iwyd yn garedig gan Mr. H. Pierce, Stamford Dairy, er mwyn i'r plant fwynhan eu hunain trwy gynnal chwareuon diniwed, a'r goreuon ohonynt yn cael eu gwobrwyo am eu gwahanol orchestion. Anfonwyd gerllyg (pears) gan gar- edigion yr achos i'w rhannu ymysg yr ysgol- heigion, a theimla'r ysgol yn ddiolchgar iddynt am danynt. Ymddengys fod pawb wedi mwyn- hau eu hunain gyda'r gwahanol chwareuon a diau y gwnaed cynawnder gan y brawd annwyl Mr. John L. Thomas, Caer (ysgrifcnnydd Undeb Ysgolion Sabothol Dosparth Trenynnon, vr hwn oedd ar ymweliad a'n tref), trwy wobrwvo'r buddugwyr. Da iawTi oedd gennym weld-Mr. Thomas yn gwneud ei hun mor gartrefol gyda ni, ac yn mwynhau ei hunan gyda'r plant. RhannH Tystysgrifalt.Prynhawn y Saboth o'r blaen buwyd yn rhannu tystysgrifau i'r plant dan nawdd Undeb Ysgolion Sabuthol Dosbarth TreNynnon. Ychydig Sabothau yn ol bu'r ddwy chwaer alluog, Miss Annie Roberts, Pisgah, Pen- ypyllau, a Miss L. Davies, Shorten, ar ymweliad a ni. Hwynt-hwy sydd wedi eu hapwyntio gan yr Undeb uchod i ymweled a holl ysgolion y Dosbarth fel arholesau yn y gwahanol safonau. Arwyddwyd y tystysgrifau gan y ddwy arhol- es a chan swyddogion yr Undeb, sef Mr. Arthur Roberts, Penypyllau (llywydd), Mr. T. H. Rees, Caer (trysorydd), a Mr. J. L. Thomas, Caer (ysgrifennydd gweithgar yr Undeb). Gwaith hyfryd ydoecld cynwyno'r tystysgrifau. Mae'n ymddangos fod y plant wedi gwneud yn bur dda ar y cyian, a llawenydd mawr ydoedd fod cymaint ohonynt wedi ennill y tystysgrifau, yr hyn sydd yn glod nid bychan i'r gwaith a'r ymdrech neilltuol sydd wedi ac yn cael ei wneud ers biynyddoedd bellach gan Miss Catherine Williams, Tudor Villas. Treth go drom ydyw bod yn athrawes am nynyddoedd ar fechgyn a genethod ieuainc sydd ond yn dechren dysgu ond fel y dywedodd yr hybarch dad Mr. GriHiths, Caergybi, unwaith wrth fy nhad, mai efe oedd yn cael y fraint fwyaf o neb yn yr ysgol trwy gychwyn y plant i ddysgu; felly gellir dweyd mai Miss Williams sydd yn cael y fraint gyntaf vn yr ysgoldy o gychwyn y rhai bychain hyn i ddechreu dysgu. Ac yn ddiau y mae y llwyddiant sydd wedi dilyn yr arholiadau yn y gwahanol safonau i'w briodoli i'r ymdrech wneir o'r naill Saboth i'r Hall gan y chwaer uchod, ac yn sicr y mae'n achos o lawenydd iddi wrth weld yr 61 sydd ar ei llaiur, ac mai nid am ddim y bu ei hymdrech. Gresyn na fuasai gennym fwy o rai hunanaberthol fel y chwaer hon. Hir oes a gaffo i rodio gan wneuthur daioni. J.T.W.
Pontyctun.I
News
Cite
Share
Pontyctun. I
Advertising
Advertising
Cite
Share
CAPEL MAIR, LLANFALLTEG.—Nos Sadwrn a'r Saboth, Awat 18fed a'r 19eg, cyNhaliwyd cyfarfodydd biynyddol yr egtwys uchod Y Paroho James John, L!austephan, a D&vies (M.C), y Tambtc, oedd y gwahoddedig- ion elefi. CARMEL, TREHERBERT.—Da. genuym ddeall fod y PMch. J. Rhedyaog Evans, gweinidog cymeradwy yr eglwys ochod, wedi gwrthod yr alwad a gafodd oddiwrth egtwys SUoh, Nant- ytIyllon.-Oyfaill.