Y Tyst

[ Cais 0 Kinmel Park. I Y.M.C.A. Hut, No. 4 Camp, Kinmel Park, Rhyl, N.Wales. ANNWYI, MR. GOL,—Yr wyf y mis hwn yn gwasanaethu gyda'r milwyr yn y lie hwn. Cwrddais eisoes a nifer o fechgyn o bob parth o Gymru, ond y mae yma lawer mwy o gwmpas yr hoffwn ddod i gyffyrddiad a hwy. Yr ydym newydd sefydlu cor o Gymry, ac wedi dechreu canu o ddifrif, ond nid oes gennym gopiau. Pe digwyddai fod gan rai o ddarllenwvr y TYST nifer o gopiau o ddarnau fel Y Delyn Aur,' Codwn Hwyl,' Hiraeth,' &c., fe deimlem yn ddiolchgar pe caem liwynt. Sylwer mai darnau i leisiau mc-ibion sydd arnom eisiau. Hoffai'r Parch. G. J. Williams, Birkenhead, a minnau wneuthur rhywbeth i helpu'r bechgyn. Ydwyf, yn gywir, P. H. LEWIS (Abermaw). I

Bodringallt, Ystrad Rhondda. I Derbyn Aelodau -'Newyddion.—Yng rgwasan- aeth nos Saboth ein Cymundeb diweddaf caw- Som y pleser fel eglwys o weled ein parchus weinidog, y Parch. T. D. Jones, yn rhoi deheu- law cymdeithas i 17 o aelodau newyddion—yr oil ohonynt yn ddeiliaid o'r Ysgol Sul. Er dechreu'r flwyddyn hon derblniwyd gennym yn y Cymundeb cyntaf o'r flwyddyn gynifer a 33 yn aelodau, fel y gwna'r ychwanegiadau hyn ac eraill y rhif a dderbyniwyd y flwyddyn hon yn barod dros 30 o rifer. Mawr obeithiwn y cant oil nerth i barhau yn ddilynwyr Crist hyd diwedd eu bywyd. Yckwanegu Cyfleusterau'r Demi.—Teimlwyd ers blwyddi y carem adgyweirio a gwella cyf- leusterau ein festri, yr hon nad yw yr hyn y carem iddi fod ond nid oedd yn bosibl gwneud hynny oblegid cyfyngder y lie o gylch y capel. Yn ddiweddar daeth tri o frodyr o'r eglwys, sef Ilri. David Jones, James Jones a John Isaac i wybod fod tri o dai, y rhai a safant yn gyfochrog i'r capel, ar werth. Ymddiriedwyd y mater o geisio eu sicrhau i'w dwylaw hwy, ac erbyn hyn y maent yn eiddo'r eglwys—yr oil wedi costio 1 ni dros £ 600. Teimlir yn awr, pan y daw yr adeg briodol, y gellir trefnu cyfleusterau y deml a'u gwella cryn lawer, a bydd gennym gyflawn- der o dir o gylch y deml i'w defnyddio a'i drefnu yn 01 y galw. Oedfa 0 Fawl.—Ax nos Saboth yn ddiweddar cynhaliwyd gennym oedfa o fawl. Bu cantorion yr eglwys am rai misoedd yn paratoi'r cantata, Gweddi y Cristion,' gan y diweddar Mr. Emlyn Evans. Cafwyd datganiad ohoni mewn oedfa a neilltuwyd i'r amcan, a theimlai pawb iddynt gael gwledd o foliant wrth eu bodd. Haedda'r brodyr D. Davies, L.T.S.C., a Samuel John, ynghydag eraill, ein diolchgarwch am yr ymdrech ynglyn a'r cantorion ac a cherddor- iaeth y cysegr. Ty Rhydd i'r Gweinidog.—Pasiwyd yn un- frydol mewn cwrdd eglwys yn ddiweddar i gyf- lwyno i'li gweinidog y ty yn gwbl rydd o bob gofynion, fel amlygiad o'n gwerthfawrogl 11 o'i lafur a'i ymdrech ynglyn a gwaith y WJiiu dog- aeth. JOHN .S V AC. I

Lloyd-street, Llanelli. I Ac efe ond llanc ugain oed, syrthiodd Lieut. Victor Roberts yn Ffrainc ar y 27ain o Orffennaf. Mab ydoedd i'r Henadur Joseph Roberts, Y.H., trysorydd ac un o ddiaconiaid yr eglwys uchod. Ymunodd Lieut. Roberts a'r 4th Welsh, ac wedi cael ohono ei gomisiwn, trosglwyddwyd ef i fataliwn sir Gaerfyrddin. Ychydig amser fu ar y maes cyn myned yn aberth i'r gyflafan. Un o blant yr eglwys ydoedd ef, ac annwyl iawn ydoedd yn ei golwg. Yr oedd yn ffafryn ymysg ei gyd-swyddogion yn y fyddin ac ymysg y mil- wyr oedd dan ei ofal; yn ddyn ieuanc gweddus ei rodiad a glan ei foes, ac yn hoff gan bawb o'i gydnabod. Cydymdeimlir yn ddwfn a'i rieni a'r teulu yn eu trallod, ac eiddunwn iddynt gwmni cyson y Gwr dry'r nos dywylla'n ddydd. Huned Victor yn dawel yn naear Ffrainc-daear sydd erbyn hyn wedi ei chysegru a gwaed llawer Cymro ieuanc—a diogeled engyl ei fedd bychan —bedd na chafodd rhieni a cheraint gymysgu eu dagrau a'i ro cysegredig. Cwsg yn enw Duw.'

WHITLAND. I Fel y gwyr llawer, mae'r Parch. Gwilym Higgs, B.A., wedi myned i Ffrainc am rai misoedd i weini ar ein milwyr o dan y Y.M.C.A. Gweddus yw nodi na chafodd ymadael heb i'w eglwysi amlygu eu teimladau da tuag ato mewn modd sylweddol, drwy gyflwyno iddo godaid anrhyd- eddus o aur, a datgan eu dymuniadau puraf am nawdd y Goruchaf drosto, a'i dywys yn ol i'w plith, lie y croesewir ef a breichiau agored. Gofala'r eglwysi hefyd am lenwi eu pulpudau yn ei absenoldeb. Un o weiuidogion ffyddlonaf y wlad yw ein hannwyl frawd. Dymunwn ninnau iddo fod Dan do aden y Duwdod hyd lies y cwrddwn eto. IFAN AFAN. I

I Bethania, Dowlais. I Dydd Sul, Gorffennaf 29ain, cyfarfyddodd yr holl ysgolion perthynol i'r eglwys uchod i gynnal eu cwrdd blynyddol. Cafwyd cyfarfodydd da a hwylus dan arweinyddiaeth ein gweinidog, y Parch. E. J. Rosser Evans trwy'r dydd. Melys odiaeth ydoedd gwrando ar y plant yn canu'r tonau dewisedig ac yn adrodd pennod allan o Holwyddoreg y Parch. W. Pari Huws, B.D., Dolgellau, sef Porth yr Eglwys.' Kfyfryd hefyd oedd clywed yr unawdau a'r adroddiadau gan blant a rhai hynach. Prueui na fyddai mwy o hyn yn ein gwlad y dyddiau yma, oherwydd y mae'n dysgu i'n plant unoliaeth addoliad; a gresyn na baent yn cael mwy o le yn ein gwas- anaeth arferol, canys pan glywir plant yn canu, rywsut neu gilydd anghofiwn helyntion y byd yn hollol cyfyd ni i fyny o'r dyfnder i'r uchel- ion, a phwy sydd nad ydynt yn barod i wrando ar blant yn wastad ? Ystyried yr eglwys yr awgrym, a swyddogion yr Ysgol Sul hefyd. Car- iwyd y gwaith o ysgrifennydd allan yn ddeheig iawn gan Mr. W. Jones, Muriel-terrace, a'r Cyng- horwr J. Davies, yr arolygydd, yr hwn fethodd fod yn bresennol yn herwydd anhwylder. Erys cauu'r plant jaig nghyfarfod yr liwyr vn ein clyw am amser.

SOAR, MAESTEG.—Diau y bydd yn dda gan ei gyfeillion i ddeall fod Thomas Idwal, mab ieuengaf y Parch. J. T. Parry, gweinidog yr eglwys uchod, wedi cael ei dderbyn i fewn i Lloyds Bank, ac wedi cael ei benodi i'r gangen bwysig ym Mhenarth. Mae 1 Tom yn boblog- aidd ymhlith ei gydnabod, ac y maent oil o galon yn dymuno iddo bob llwyddiant yn y cylch pwysig ac anrhydeddus y mae wedi dechrea ynddo.

ER COF Am Rowland Tones, C'aeacthgen, Ctmaet, Maldwyn, Cu iawn fuost i mi.' Cu iawn a fuost i mi, fy mrawd- Mae blodau atgo'n wyn ar dy rawd Telyn gefaist—'roedd gwres yn ei chân- Llaciodd y tannau, peidiodd y tan. 'Roedd heulwen befr yn dy lygaid di, Siriolai wybren fy mywyd i; Ni roddaist ddrain ar fy llwybr erioed— 'Roedd haf yn tyfu yn ol dy droed. Pan ar dy liniau, deuai'r haf yn nes, A'r nef ar awel tragwyddol des Cynhesai daear o dan dy lin, Wrth wres y weddi oedd ar dy fin. Buost' ar Ian yr Iorddonen ddofn' Yn oedi,' hwyrach, gan deimlo'i hofn'; Peidiwyd goleuo dy 'stafell di- Mae'r Jlenni 'lawr, a'r goleuni fry. Ar fin y llwybrau gydrodiem ni, Araf rhydd Ebrill ei falm a'i fri: Ai am dy roi yn yr amdo gwyn Mae'r lluwch yn oedi ar ael y bryn ? Ar lan y Llinau mae gaeaf siom Yn gwahodd y nos i'r gttlon drom; Er dued y nos, dywed eco'r nant Y ceni delyn fwynaoh ei thant. Fy nghyfaill, huna dy hun o hedd, A'r gawod ddagrau'n gwlitho dy fedd; Ni raid ffarwelio, bydd swyn dy gerdd Fel adlais engyl trwy'r fynwent werdd. Dorwy.

DEISYFIAD Y CRISTION. YN Dy gariad, Arglwydd tirion, Edryoh ar ein byd yn awr, Sydd yn griddfan yn ei glwyfau Ar gyfandir Ewrob fawr. Trist yw gweld y meysydd gleision Wedi'u lliwio'n gooh gan waed; Bywyd ieuanc y ddynoliaeth Yn sathredig o dan draed. Edrych, Arglwydd, mewla trugaredd Ar ieuenctyd pur ein gwlad, Sydd yn syrthio wrth y miloedd Nos a dydd ar faes y gad. Aed Efengyl hedd yr lesu Trwy bob cwr o'r ddaear gron, Nes bo heddwch a brawdgarwch Yn teyrnasu dan pob bron. Cofla, Arglwydd, famau'r gwledydd, Sydd gan hiraeth dwys yn friw, Heb un gobaith gweld eu meibioB Yn dychwelyd gartrp'n fyw Tywallt olew'th ddwyfol gariad I'w calonnau clwyfus, trist, Dyro iddynt y diddanwch Sy'n Efengyl lesu Grist. Bydd yii gysgod clyd i'r gweddwon A'u hamddifaid bach dinam; Taena'th aden dyner drostynt Rhag dioddef unrhyw gam Dyro broflad helaeth iddynt 0 Dy gariad pur a hael, Ac ymhob cyfyugder arnynt Bydd yn gymorth hawdd dy gael. Boed i'r Tesu pur orchfygodd Holl alluoedd uffern ddu, Lwyr feddiannu y teyrnasoedd Sydd yn tywallt gwaed yn Hi': Ein harweinwyr a'n brenbinosdd Yn ymostwug wrth Ei draed Gwledydd byd i gyd yn canu Am y fuddugoliaeth gaed. Brysia'r bore, Arglwydd grasol, Bydd magnelau angeu du Wedi tanio'u hergyd olaf Yma ar ein daear ni A theyrnasoedd byd mewn cariad Yn dyrchafu rhiu a moes, Dan deyrnasiad pur yr lesu Lwyr orchygodd ar y groes. J Irenywern. JOHN WILLIAMS.

RHWYMIR LLYFRAU 0 BOB MATH A MAINTIOU AM BRISIAU RHESYMOI,, AC O'R GWNEUTHURIAD GOREU, YN SWYDDFA'R 'TYST, MERTHYR.

2. A gyfrifa efe y Ddrama yn rhywbeth mwy esgymun nag eisteddfod neu gyngerdd ? Neu, a ddymunai efe gau drws yr hen gapel yn erbyn eisteddfodau a chyngherddau yn ogystal ? 3. A oes gwahaniaeth moesol pwysig rhwng gwaith 1 m dyn yn adrodd yston yn dramatic (megis y gwnai Hiraethog, ac megis y gwna'r Parch. Silyn Evans, Aberdar) a gwaith cwmlli o bersonau yn actio cvmeriadaii-r ystori ? 4. Beth all fod barn eraill o wyr y gadair ar y materion hyn ? Tybed y gellir cael gan rai ohonynt i draethu ? Hoffem gael arweiniad gweddol bendant, modd y gallom drefmi, os mai dyna sydd yn iawn, i wneud coelcerth o'r hen adeilad, Yr eiddoch, &c., I T. 1,1,0 YD JONES. I Pencadair, alias Pencader, Awst 3ydd, 1917.