Y Tyst

CYFARFOD YDDCH WARTEROL. CYFUNDBB CYMRBIG PENPRO. Cynhaliwyd Cyfarfod Chwarterol diweddaf y Cyfundeb uchod ym Mhenygroes ar y dyddian Mawrth a Mercher, Tachwedd 23ain a'r 24ain. Cynhadledd am 2 o'r gloch y dydd cyiitaf, dan lywyddiaeth y Parch. D. M. Thomas, gweinidog parchus y lie. Yr oedd yn hresennol hefyd y Parchn. J. Stephens, llwynyrhwrdd H. T. Jacob, Abergwaun J. Evans, Gideon; R J. lloyd, Llandudoch D. lewis, A.T.S., Ford J. H. Evans, Trefdraeth J. J. Jones, B.A., Bryn Seion P. R Price, Giandwr W. Owen, y cenhadwr; a D. Williams, Maenclochog. Dechreuwyd trwy weddi gan y Parch. J. Stephens. Ar ol dalrlen a chadarnhau cofnodion y cyfarfod blaenorol, penderfynwyd 1. Fod y cyfarfod nesaf i gael ei gynnal yn Rehoboth, yn ol y gylchres. 2. Fod y Parch. D. M. Thomas, Penygroes, i bregethu yn y cyfarfod nesaf ar Brofiad o Grist.' 3. Fod gweinidog y lie y bydclo y Cyfarfod Chwarterol yn cael ei gynnal ynddo i bregethu ar y pwnc yn y cyfarfod dilynol. 4. Fod yr Ysgrifennydd i anfon gair at y Parch. J. T. Phillips, Hebron, i ddatgan cyd- ymdeirnlad y frawdoliaeth ag ef yn wyneb gwaeledd ei iechyd, ynghyda'u dymuniadau mwyaf diffuant am ei adferiad buan i'w iechyd cynefin,a'i ffyddlondeb a'i wasanaeth gwerthfawr i'r Cyfundeb- 5. Penodwyd y Parchn. E. J. Lloyd, P. E. Price, a'r Ysgrifennydd i ymgymeryd a'r gwaith o ad-drefnu cylchres y Cyfarfod Chwarterol. J 6. Galwodd y Parch. P. E. Price sylw at y Drysorfa Gynorthwyol. Siaradwyd ar y mater ] gan amryw frodyr, a dymunid yn daer am i'r personau sydd wedi eu trefnu i yinweled a'r gwahanol eglwysi i wneud hynny mor fuan ag I sydd bosibl. Da iawn oedd genxiyin oil weled y Parch, w. Owen, y cenhadwr, yn ein mysg. Cawsom ganddo anerchiad rhagorol ar y Genhadaeth-prif bwnc ei fyfyrdod a'i wasanaeth-a diolchwyd iddo yn gynnes am dano. GorfJennwyd trwy wcddi gan y Parch. P. R Price, Glandwr. Am 6 yn yr hwyr, ym Mhenygroes, dechreu- wyd gan y Parch. E. J. Lloyd, Tlandudoch, a phregethwyd gan y Parchn. D. Lewis, A.T.S., Ford, a D. Williams, Maenclochog. Ar yr un adeg, yn Antioch, pregethwyd gan y Parchn. J. H. Evans, Trefdraeth, a P. E. Price, Giandwr. Am 10 bore trannoeth dechreuwyd gan y Parch. D. Lewis, A.T.S., Ford, a phregethwyd gan y Parchn. J. C. Rees, D.D., Brynberian, a J. J. Jones, B.A., Bryn Seion. Yr oedd y blaenaf yn pregethu ar y niater rhoddedig iddo gan y Gynhadledd, sef Enwau Duw fel Cysuron i Saint.' Cafwyd ganddo bregeth werthfawr yn llawn o gysuron i'r saint ar gyfer eu treialoh a throion dyrys y daith. Diolchwyd iddo yn galonnog am dani. Am 2 y prydnawn dechreuwyd gan y Parch. J. H, Evans, Trefdraeth. Yn dilyn cafwyd anerchiad Cenhadol byw, diddorol a melys gan y Parch. W. Owen, y cenhadwr, a phregethwyd gan y Parch. J. Evans, Gideon. Am 6 yn yr hwyr dechreuwyd gan y Parch. H. T. Jacob, Abergwaun, a phregethwyd gan y Parchn. R. H. Williams, Tyrhos, a II. T. Jacob. Cafwyd cyfres o gyfarfodydd a hir go fir er. daioni yn ddiau. Yr oedd ein cyflawniadau yn cael eu dwyn yiulaen mewn ardal sydd yn nodedig am nifer yr enwogion a godwyd ynddi,. ymysg y rhai nid oes neb yn fwy na'r anfarwol Caleb Morris, yr hwn sydd yn noswylio yn yuiy] y capel oeddem ynddo a theimlem oil fod ein hagosrwydd at fan fechan ei fedd yn rhoddi ysbrydiaeth i ni ynglyn a'n gweithrediadau. Da iawn oedd gennym weled agwedd mor llewyrchus ar y frawdoliaeth ym Mhenygroes, a'n hannwyl frawd, y Parch. D. M. Thomas, mor barchus ymysg ei bobla thrwy yr ardal yn gyffreclii- lol, Rhoddwyd derbyniad croesawgar iawn ganddynt i'r Cwrdd Chwarter yr oedd eu darpariadau yn helaeth ar gyfer yr ymwelwyr, ac yn cael eu gweini gyda phob sirioldeb. Diolch- wyd yn galonnog iddynt am eu llafurus gariad. Bydded iddynt oil deimlo eu bod yn cael adgyf- nerthiad gyda'r gwaith da trwy y cyfarfodydd rhagorol a gafwyd. D. WILLIAMS, Ysg. I

1. RHYMNI.—Wedi penderfynu aros yn Rhyrani y mae'r Parch Fred Jones, B.A., B D ar oi yr alwad a gafodd o Lmidaia a'r 011 arall o hen eglwys barchus yr Hen Gapel, llanuwehilvn.

Seion, Treffynnon. Mae y flwyddyn hon yn hanes y Parch. T. Henry Jones, gweinidog yr eglwys uchod, a'i deulu, yn darllen fel rhamant. Daeth y ferch henaf, Miss M. Emily Jones, allan o Goleg Bangor wedi ennill ei thystysgrif fel athrawes gyda distinction yn Gymraeg, ac ymgeisiodd am le yn Wilmington Park School (yr ysgol fwyaf yn sir Gaer) ac er fod 18 o vingeiswyr, Miss Jones enillodd y saile. Y mae yr all ferch, Miss Bertha Ceridwen Jones, mewn safle anrliydeddus yn Rhyl er's pedair blynedd. Bwriada yn awr symud gyda'r tei-ilu i Market Drayton. Pasiodd Miss Alice Claudia ei Senior Certifi- cate (Central Welsh Board), ac ennillodd y prif safle -yn yr ysgol mewn tri o'r testynau, ac fe sicrliaodd le fel student teacher mewn ysgol gyf- agos i'w chartref. Paiodd y bachgen, Mr. Newton S. Jones, ei Honours Certificate (Central Welsh Board) er nad yw ond 17 oed, ac y mae wedi cael derbyniad anrhydeddus i Brifysgol Manchester. Pasiodd yr eglwys yn Seion yn unfrydol a chynnes iddo ddechreu pregethu, a phregethodd ei bregeth gyntaf nos Lun, Tachwedd 29ain, yn Gymraeg, o flaen cynulleidfa fawr, Bwriada bregethu ei bregeth Saesneg gyntaf yn y Tabernacl, Tre ffynnon, lie gweinidogaetha yr ysgrifennydd, ar y Sul cyntaf yn Rhagfyr. Galwyd y tad i gadair Cyfarfod Chwarterol Dinbych a Fflint am y flwyddyn. Mae wedi derbyn galwad unfrydol a thaer oddiwrth yr eglwys barchus yn Market Drayton gyda'r Saeson, ac y mae yntau wedi ateb yr alwad yn gadarnhaol. Dwys iawn oedd y teimladau yn Seion pan hysbysodd Mr. Jones ei fwriad i ymadael, ac y mae'r ffaith i'r eglwys yn Seion wrthod yn bendant ei ymddiswyddiad mewn distawrwydd dwfii. yn siarad cyfrolau am eu hoffter ohono ar ol 14 mlynedd o lafur difiino. Bydd y golled ar ei ol yn fawr, nid yn unig yn Seion. ond yn y dref a'r sir yn gyffredinol. Cyll y pulpud Cymreig hefyd un o'i pliregethwyr mwyaf poblogaidd a dawnus. Yn wir, bydd ei ymadawiad fel ymadawiad proffwyd—vn gadael bwkh ar ei ol. Nid llai dwys. v\v teimladau yr eglwys a'r cylch wrth feddwl colli Mrs. Jones, ei briod siriol a eharedig, yr hon sydd wedi ennill y lie dyfnaf ac anwylaf yn serchiadau yr ardal. Ei charedigrwydd y tuhwnt i ddisgrifiad (fel y gwyr llu o bregethwyr ac eraill) yn flaenllaw ymhob daioni, ac erys cof am dani yn hir yn Seion. Er mewn hiraeth wrth feddwl eu colli, dy- munwn i Mr. Jones a'i deulu hawddgar bob bendith a llwyddiant yn en maes llevvydd, Treffynnon. D. J. CHAPPLLL.

 ?W ?tt! tHEREALWELSHCURE_ ,???R3??? /111 IAYW^ 1111 BALSAM I MLMm j? I WELLHA ||| I BESWCH ac ANWY H ¡II A "'hsiawy gyda phla"t l'li Pote1i 1/3 da 3/. GAN OLL FFERYLLWYR A GROSBRS BKI IIII ¡II II! I ,ULu Jl1 ¡

eddaf, byddwn wedi colli ein cyfle, a'n tre tadaeth wedi ei rhoddi i arall. %■ Pregethu cryf, effeithiol greodd Ymneilltuaeth Cymru, a dyna hefyd a'i ceidw'n fyw felly dylasai unrhyw gynllun fyddo yn ceisio effeithioli y weinidogaeth yn ein plith gael cefnogaeth galonnog. yr holl eglwysi. Y mae ein hen gyn- lluniau i geisio cyfarfod yr angen wedi nietini yn druenus, oblegid y mae ami un o'n gweinid- ogion ffyddlonaf heddyw na dderbyniant bunt yn yr wythnos am eu llafur. Yn bendifaddeu, ni ddylai y pethau hyn fod. Rhaid i ni felly ymysgwyd o'n cysgadrwydd, a cheisio dyfeisio cynllun newydd mwy effeithiol na'r hen gyn- lluniau i wynebu problem y weinidogaeth. Y mae gan y Saeson gynllun effeithiol trwy yr hwn y rhoddir cyflog byw i bob gweinidog rheolaidd sydd a gofal eglwys arno. Ac y mae yn bryd i eglwysi Cymru ddeffro i'r ffaith na erys yr un dyn ieuanc teilwiig i'w gwasanaethu hwy am drigain punt tra y geill gael cant ac ugain trwy groesi at y Saeson. Diwrnod tywyll du yn hanes Annibynwyr Cymru fydd y diwrnod yr a eu bechgyn disgleiriaf drosodd at yr estron, gan adael gwlad eu genedigaeth i ofal gweiniaid. Ond nis geill neb eu beio am fyned drosodd at genedl arall, gan na rydd eglwysi Cymru gyflog byw iddynt. 2. Rhaid i ni hefyd gael eynllun trwy ba un y medr y cryf gynorthwyo'r gwan, a hynny heb beri poen i'w hunanbarch ef.-Nid cardod sydd yn eisiau ar y pregethwr, ond fel pob gweithiwr arall hawlia gyflog byw am ddiwrnod gonest o waith. Y mae gan rai Cyfundebau ddarpariaeth leol tuagat gynorthwyo y weinidogaeth mewn lle- oedd gweiniaid, ac y maent wedi gwneud llawer o ddaioni yn ddiddadl; ond gwneir y casgliad a rhennir yr arian mewn cylch mor gyfyng fel y mae lliw a bias elusen ar y cynhorthwy weith- iau. Y mae eynllun y Gronfa Ganolog yn cy- northwyo'r gwan, ac ar yr un pryd yn parchu ei annibyniaeth. Y mae mwy o eisiau annibyn- iaeth meddwl yn y pulpud heddyw nag a fu erioed, ac yn sicr nid ar ford cardod ac elusen y megir ef. 3. Rhaid i ni hefyd gael eynllun trwy ba un y gelliv dwyn hawliau y weinidogaeth adyaf at feddwl a chydwybod pob a-elod unigol trwy yr Enwad i gyd.—Gwastraff ar amser ydyw cynnal cyfar- fodydd a gyrru cylchlythyrau rhaid mynd at y bobl, a dwyn y pwnc hwn i sylw pob aelod. llwyddodd yr awdurdodau gwladol i gael gan filiynau o ddynion ieuainc i ymuno a'r fydd in trwy fyned i siarad a phob dyn ar ei ben ei hun. Os ydym am lwyddo gyda'r mudiad hwn, rhaid i ninnau fyned at y bobl. Ymddengys nad yw ein cyfoethogion yn malio llawer beth a ddaw o'r weinidogaeth yn ein plith, ond teimla y gwerinwr ddiddordeb angherddol yn y preg- ethwr a chredaf pe y gosodid y pwnc hwn ger bron Y bobl, y cawsid yr arian rhag blaen. D. STANLEY J ONUS. I