Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

3 articles on this Page

HYN A'R LLALL 0 BABILON FAWR.

News
Cite
Share

HYN A'R LLALL 0 BABILON FAWR. GAN^EYNON. Cawsom lonydd gan y Zeppelins yr wythnos hon, er eu bod wedi anfon eu cyhoeddiad i roddi tro am danom. Drwy lwc, darfu iddynt dorri eu cyhoeddiad. Nid oes raid diolch i'r Kaiser am hynny, Ar hyn o bryd y mae ganddo heyrn newydd yn y tan. Mae'r Balkans wedi eu tynnu i fewn i'r pwll tro, a Bwlgaria-a ryddha- wyd gan dafod hyawdl Gladstone a chan gleddyf Rwsia-wedi ein bradychu, a bwrw ei choelbren i fewn gyda'r gelynion. Fer- dinand y brenin wnaeth hyn. Mae'r bobl fel arall, naw o bob deg ohonynt. Ond yma, fel yn Rwsia, nid y bobl sydd yn llywodraethu, ond yr ysbryd milwrol ac y mae Bwlgaria o dan draed y cleddyf, fel Prwsia ei hun. Pan ddaw y rhyfel hwn i ben, cyst i'r werin a'r miloedd bellach droi ar eu gorthrymwyr a'u hanfon i'w ffordd. Nid i greu sport i lonaid dwrn o ryw ffyliaid coronog fel y Kaiser a Fer- dinand o Bwlgaria y crewyd plant dynion. Ac onid yw plant dynion yn ffyliaid an- faddeuol i ddioddef peth fel yma cyhyd ? Cefais y fraint o roddi tro am Ben- mynydd ym Mon yr wythnos o'r blaen i roddi help i fy hen gyfaill, Keinion Thomas sydd yn fath ff esgob di-gyflog yn y rhan honno o'r ynys. Y mae Rhagluniaeth dir- ion wedi gwneud y gwasanaeth hwn yn bosibl iddo, ac y mae yntau yn ddedwydd iawn yn y gwaith. Melys oedd efengylu eto ynghanol y wlad, a chanu mawl heb help na thannau nac organ na dim ond y llais dynol. Cartrefol iawn oedd popeth, a syml dros ben, eto calonnog. Ac yr oedd cael camu yn ol o'r dull ffasiynol Seisnig o addoli i'r hen ddull Cymreig arferaswn ei ddilyn gynt tua Pen Cipin o dan deyrnasiad Jones, Trewyddel, yn amheuthun a dweyd y lleiaf. Mor trIte to nature (chwedl Wil Bryan) yw y saint annwyl hyn ac y mae gwreiddyn y mater ganddynt, yn sicr i chwi. Diolch am yr hen ddull Cymreig o addoli. Yr oedd Gogledd Cymru mewn galar mawr am farw yr hen wron ardderchog, y Parch Evan Jones, Caernarfon. Dyma hen ryfelwr na bu staen ar lafn ei gleddyf erioed. Yr oedd yn rhyfelwr o'i febyd. Bu yn dysgu'r grefft, meddai ef ei hun, yn hen Athrofa IIanbryiimair, wrth draed yr R-iaid '-proffwydi blaen y wawr. Tebyg fod Thomas Gee a Michael Jones wedi yfed o'r un ffynhonnau, ac y mae Mr Lloyd George ei hun yn cyfaddef ei fod yntau yn yr un Olyniaeth Apostolaidd. Ond at Bvan Jones yr oeddwn yn cyfeirio. Dar- llenais bopeth am dano a gyhoeddid yn y wasg yr wythnos ddiweddaf, ac yn sicr i chwi dyn mawr oedd y dyn hwn. Mawr fel pregethwr, mawr fel lienor newydd- iadurol, mawr fel arweinydd gwladol, a mawr fel gweinidog da i Iesu Grist. Cefais yr atirhydedd un tro yn Southport o ddadleu achos Cymru o tlaen y Saeson yn ei gwmni, pan oedd yr Eglwysi Rhydd- ion yn cadw eu cwrdd blynyddol yno. Cawsom ein gwasgu ein dau i gornel bella'r program fel arfer. Dyna oedd y ffasiwn efo Datgysylltiad bob amser, ac yr oedd Evan Jones, fel pawb ohonom, mewn tipyn o natur ddrwg pan yn ceisio dweyd y drefn. Coffa da am yr hen wron braf. Gadawodd ei fare ar Gymru, ac yr ydym oil yn dd}dedwyr iddo. Y mae Cymro arall wedi ei ychwanegu at y Cymry sydd eisoes yn gweinidogaethtt yn y Brifddinas. Ddoe (y Sul) y dechreu- odd Mr Emrys James ei waith yn fy hen eglwys fy hun yn Fins bury Park. Yno, rhyw 25 mlynedd yn ol, y cefais innau y fraint o godi'r faner i fyny yn y gymdog- aeth fawr flodeuog honno. Os ca Mr James gymaint o ddedwyddweh yno yn y gwaith ag a gefais i, bydd popeth yn dda. Nid wyf wedi ei weled na'i wrando yn preg- ethu erioed ond peth ddywed pawb sydd wir,' ac felly pan ofynnodd saint Finsbury Park i'w hen fugail am hanes a helynt 'this young Welshman' o Bont- ypridd, nid oedd yn anawdd ateb a dweyd Go ahead.' Felly y gwnaed a chan fod gan ein cyfaill y ddawn bregethwrol mewn mesur mor ddiamheuol, 'rwy'n proffwydo y clywir newyddion da o lawenydd mawr am ei weinidogaeth draw yng Ngogledd- barth Babilon. Bendith y nefoedd ar yr undeb. Y Saboth diweddaf oedd Saboth olaf Mr R. J. Campbell yn y City Temple. Gwnaeth yn ddoeth iawn i beidio cyrchu tua Leeds i'r cyrddau Hydrefol i ddweyd ffarwel wrth ei hen ffrindiau yr Annibyn- wyr. Darllenwyd llythyr oddiwrtho, ac ar ol ei ddarllen—wnaed dim sylwadau. Dymunir pob bendith arno ymhlith ei ffrindiau newyddion. Gobeithio y bydd yn fwy cartrefol yno nag ydoedd yn ein plith ni. Y cam doethaf yn awr fydd cael Jowett yn ol o New York i'r City Temple. Mae'n wir ei fod yntau yn Bresbyteriad yn yr Amerig ond yn y wlad fawr honno y mae y ddau enwad yn dewis gweinid- ogion eu gilydd fel y mynnont. Os daw, dyna'r bwlch wedi ei lanw—a mwy na'i lanw o ran hynny.

Trem yn ol yn Ebenezer, Arfon.

IColeg Caerfyrddin.