Y Tyst

Rhaid ei Fod yn Wir. I I'R PENDERFYNIAD YNA Y RIIAID I HOtL DDAR-I UENWYR MERTHYR DDOD. Nid dweVd am achos unigcl ym Merthyr wneir, ond y mae ugeiniau o drigolion yn tystiolaethu. Yr hyn a wireddir gan bobl a adwaenoch a ddug yr argraff o wirionedd. Nid yw yr un canlynol ond un o'r adroddiadau cyhoeddus wnaed ym Merthyr. Gorffennaf 23ain, 1909, Mr J. Rees, 18 Dan- y-Parc, Merthyr Tydfil, a ddywed Credwyf mai cael annwyd ar fy arennau ryw chwe mis yn ol a roddodd i mi y poenau saethol yn fy meingefn ac o gylch fy llwynau. Yr oedd y poenau hyn fel trywaniad cyllell, yn enwedig ar ol plygu. Cefais hefyd beth crydcymalau, ynghyda phoenau dirfawr yn fy inhen. Y moddion a roddodd i mi esmwythad fwy na dim arall oeddwn wedi gymeryd oedd Doan's Backache Kidney Pills. Clywais am danynt fel meddyginiaeth arbennig at yr arennau, a phrofais fod hyn yn hollol gywir. Esmwythasant fi o'r cychwyn, ac ar ol cwrs byr o'r pelennau gallasivii blygu gyda rhwyddineb, ac yr wyf yn cadw yn iach bytli.er hynny. Yr wyf bob amser yn cvmer- adwyo pelennau Doan gyda phob hyder, oblegid fy mod wedi profi eu gwerth. (Arwyddwyd) J. Rees. Mehefin 18fed, 1915-yn agos i chwe blynedd yn ddiweddarach-dywedodd Mr Rees Nid wyf wedi cael ond ychydig iawn a achos i achwyn er pan iachawyd fi gan belennau Doan chwe blynedd yn ol. Ar ol cael annwyd yr wyf yn cael brath neu ddau 0 boen, ond mae'r pelennau bob amser yn fy ngosod yn iawn. Nid wyf byth yn peidio eu cymeradwyo, a gwnaf hynny gyda'r parodrwydd ntwyaf." Os yw pob annwyd neu ryudod yn effeithio y cefn neu'r dwfr, os yw'r ymroad lleiaf vn eich gwneud yn flinedig, os ydych yn teimlo yn swrth ac yn annaturiol gysglyd, neu yn dioddef oddi- wrth y grafel, y garreg, y crydeymalau, y dyfr- glwyf, y llwynwst, bydd i Doan's Backache Kidney Pills eich eynorthwyo megis y cynorth- wyasant Mr Rees. Pris 2/9 y blwcli, chwe blwch 13/9, gan yr lioll fasnachwyr, neu oddiwrth Foster-McClellan Co., 8 Wells-street, Oxford-street, London, W. Peidiwch a gofyn am belennau at y cefn neu yr arenllau-gofynnweh yn eglur am Doan's Backache Kidney Pills, yr un fath ag a gafodd Mr Rees.

Abertawe. I Mae llawenydd mawr yn eglwys Henrietta- street am fod y Parch D. Eurof Walters, M.A., B.D., wedi ateb yn ffafriol yr alwad daer ac unfrydol roddwyd iddo gan yr eglwys i ddyfod i'w bugeilio. Mae Mr Walters wedi dechreu eisoes ar ei waith. Os oedd yr unfrydedd, y brwdfrydedd a'r ysbryd bywiog a duwiolfrydig amlygwyd yn y cyfarfod eglwysig pan yn pen- derfynu danfon yr alwad yn ernes o'r dyfodol, fe welir llwyddiant arbennig ar achos Henrietta dan ei weinidogaeth.

Hen Deulu'r Winlian. I Yr oedd hen ddynion cadarn, yn frodyr a chwiorydd, yn y Tabernacl, Efailisaf. Yr oedd Thomas Walters, o'r Faerdre Uchaf, yn ddyn goleu iawn ac yn golofn yr achos. Demetrius oedd efe, ac iddo air da ac fel Acwila, yn medru dysgu ffordd Duw yn fanylach. Yr oedd ei aelodau yn wan, felly yn ei gerbyd yr elai i'r moddion fel yr eunuch gynt. Os gwan ei aelodau, yr oedd o feddwl bywiog, a'i ffydd oedd gref yn y Gwr aeth yn angeu i angeu ac yn dranc i'r bedd. Dafydd Walters a'i briod ffyddlon oedd hefyd yn y Tabernacl. Yr oedd Dafydd yn diacon- iaethu yn yr eglwys yn drefnus gyda'r saint. Ffarmwr trefnus a Christion gweddus, ac efe a'i briod yn hoffi. mynd i byrth Seion a diolch, ac i'w gynteddau a mawl. Buont yn gwledda llawer ar freision bynciau y cyfamod disigl,' a'r hen esgob o'r Tabernacl yn medru coginio yn rhagorol. Bwyd iachus, cryf, o arfaeth Tri yn Un—hen yd y wlad, a bias hyfryd cariad trugaredd, rhad ras addas drefn Duw i gymodi y byd trwy'r lawn. Mae mab henaf y teulu yn y weinidogaeth er's blynyddoedd, y llall yn trefnu gyda'r saint yn Ebenezer, Rhydfelen, ac un yn Llanilltyd yn weddus frawd, a Mrs Tai- hirion Da vies yn golofn hardd yn y Tabernacl, lie bu ei phriod yn gweinidogaethu am tua 54 o flynyddoedd. Healthy food i'r praidd oedd yno, a hwythau yn datblygu i fod yn gryf ac iach. Nid ar fwyd gwan y codir praidd cryf. Nid gweiddi am Euclid, Groeg a LIadin mae enaid ar newynnu, ond am fwyd, a bwyd cyfaddas hefyd—gras i faddeu'r holl feiau, gras i'w evnnal. a gras yn oleu yn yr anial. W Dafydd ac Alice Shincyn, o'r Tydraw, fu yn teithio'n hir tua'r Efailisaf. Nid oeddynt, efallai, yn troi yn y dosbarth uchaf, ond buont ffyddlon i gasglu trysor a golud unvy gwerthfawr nag eiddo'r Aifft, ac yn parhau i fyw ar gyflawnder yr lawn. Yr wyf yn cofio yn dda am danynt yn cerdded fore a hwyr ar y Sabothau, ac yn yr wythnos hefyd, i'r moddion. Yr oedd cryn ffordd ganddynt, fel yr oedd gan y rhan fwyaf o'r aelodau, Yr oedd sel a ffyddlondeb y tadau a'r mamau i foddion gras yn tynnu llawer i'r cyrddau gweddi wythnosol. Peth cyffredin oedd gweled y gwrandawyr yn mynychu y cyrddau hyn hefyd. Ond heddyw niae'r arferiad da hwnnw wedi mynd yn anghyffredin, a hyuny gan y rhai sydd yn proffesu bod yn aelodau. Richard a Mari Williams (Richard Mills). Yr oedd Richard a Howell Williams yn cydweithio, a gweithient y nos yn anil. Wel, felly ni fedrent gael cyrddau .wythnosol,' medd rhai. O medrent. Elent i'r cwrdd yn eu dillad gwaith, ac o'r odfa tua'r lofa. Yr oedd y tadau yn gwneud aberth er mwyn y moddion. Nid. oedd yr hen saint yn gallu byw heb foddion gras ond mae lie i ofni y gall llawer o grefyddwyr wneud hebddi yn yr wythnos o un pen i'r flwyddyn i'r llall yn y dyddiau ■ yma. Yr oedd y ddau frawd uchod yn trefnu eu gwaith ar gyfer awr y cwrdd -arfer y byd heb ei gamarfer. Rhyw spare ti;i,te-aberth doff a dim aberth o gwbl-ydyw hi heddyw ynglyn a'r moddion wythnosol. Gall- asai hen ffarmwyr a ffarmwragedd, a hen lowyr, a phob dosbarth o ran hynny, gael digon o esgusodion dros absenoli eu hunain o'r moddion pe yn gwrandaw ar y gelyn ond yr oedd yr hen saint yn gallu dweyd Ymaith, Satan,' ac yntau yn ffoi dan grynu, a hwythau yn cael llonydd i addoli. Helped Duw ninnau i fod vn ffyddlon. CYFAIIX J OHN. I ■ I

CAPEL SEION, GLAIS.—Gwahoddwyd y Parch T. E. Nicholas, Llangybi (hen weillidog yr eglwys uchod) i wasanaethu yn ei chyfarfod- ydd blynyddol eleni, Medi 4ydd a'r 5ed. Caf- wyd pregethau grymus a dylanwadol. a chynull- iadau lliosog anarferol.Gol;ebydd.

CYPARFODYDD BLYNYDDOL CYMANFA DDIRWESTOL DEHEUDIR CYMRU A MYNWY. At Olygydd Y Tyst. SVR,—Dynnmir ar yr Undebau, Cymanfaoedd, Cyrddau Chwarterol a Misol, &c., i benodi cyn- rychiolwyr i'r Gymanfa uchod gynhelir yn v Stepney Hall, Llanelli, LIull a Mawrth, Hydref 11 eg a'r izfed, 1915, ac anfon eu henwau a'u cyfeiriadau, wedi eu dewis, i'r swy" ddfa, Irvonia, Abertawe. Medi 8ted, 1915. MORRIS MORGAN, Ysg.

j DIOLCH. At Olygydd y Tyst. A t Olygydd Y Tyst. SYR, — Mewn canlyniad i'r apel y buoch hynawsed a'i gyhoeddi yn y TYST diweddaf, derbymais bum punt yn ddienw o Lalldeilo, gyda'r nodyn canJynol Tipyn bach i'ch helpu yn eich cyfjoagder. Byddwch gystal a'i gydnabod yn y TYST.' Gwnaf hynny vn awr gyda gwir ddiolch calon. Pwy a enfyn yu uesaf ? Yr eiddoch yn llawen, I BODPAX.

Y CLWYPEDIGION YNG NGHAERDYDD I At Olygydd Y Tyst. SYR,—Daw niiloedd o filwja- clwyfedig o bryd i bryd am driniaeth feddygol i'r ddinas hon. Yn eu mysg ceir nifer o Gymry, a bydd yn dda ganddynt gael Cymro i ymweled a hwynt, a chael ymgom yn iaith yr aelwyd. Apwyntiwyd fi yn un o gaplaniaid y chvyfedigion yn ysbytai y ddinas, a theimlaf ddiddordeb yn achos pob Cymro clwyfedig y dof i gysylltiad ag ef. Fe ddichon, er hynny, fod yma Gymry nas gwn am danynt ac os oes gan rai o ddarllenwyr y TYST berthynasau neu gyfeillion yma, bydd yn bleser gennyf gario neges o unrhyw natur atynt ar eu rhan, a rhydd hynny gyfle i minnau eu hadnabod. Congregational Chaplain y gelwir fi, ond caf gyRe i siarad a phob milwr clwyfedig sydd yma ac os hoffai rhywrai sy'n byw vmhell o'r ddinas i mi fod yn gyfrwng trostynt" bydd yn dda gennyf wneud yr hyn a allwyf. Yr eiddoch, D. R. JONES (Bethlehem). I 9 Roath Court Place, Caerdydd. i 1 J

I CAIS MRS. LLOYD GEORGE. 11 Downing-street, Whitehall, S. W., September 6th, 1915. ■: SIR,—I shall be greatly obliged if you will kindly insert a paragraph in your next issue announcing that the Committee of the National Fund for Welsh Troops (of which the Countess 1 of Plymouth is President and I am Chairman) are now organizing an effort of a novel nature i in order to obtain funds for the supply of com- forts for our Welsh Troops at home and abroad during the coming winter. r: It is hoped the same splendid support will be given again by all those who so kindly helped in the St. David's Day effort. The Committee is in regular touch with all Welsh Troops, and constant supplies of comforts have been issued. Amongst other comforts sent were shirts, socks, pants, vests, mufflers, gloves, mittens, helmets, belts, cardigans, civilian clothes for recruits, oil- skin coats, sou'wester,s, clogs, soap, pipes, sweets, candles, tobacco, cigarettes, towels, condensed milk, handkerchiefs, writing-wallets, stationery, razors, brushes, combs, match-boxes, medical comforts, &c. Much work was done last winter and during the spring and summer months, thanks to the ready response of the public and it is hoped that the Mayors and the Chairmen of District and Rural Councils throughout Wales, with their splendid band of willing helpers, will repeat the very successful St. David's Day result, in spite of the many demands upon them. It is the intention of the Executive Com- mittee to invite the Mayoresses of the Boroughs and the wives of the Chairmen of the leading