Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
25 articles on this Page
Cynghor Sirol Arfon.|
Cynghor Sirol Arfon. C^ANs(>iH)iAD y PWYLLGOR ADDYSG. 'Art^^wyd cyfarfod blynyddol Cynghor Sirol -VM Nghuernurfon, ddydd Ian, Mr Maurice Jn n 'y ^deirydd ag oedd yn mvned o swvdd) '■ywyddu. A C'YDYMDFIIMLAD. Qyj* SJttygM y Cadeirydd pasiwyd pic id! a is o ^J^deimlad a then hi y diweddar Mr William ffvJ'f' J*°ddgci&rt, yjf bwn a- ddeegrifiai fel a clod. iawn o'r Oynghor. n ETH01.IAD CADEIRYDD. H'^odd Mr Wm. George ethol Mr J. R. v pv j Caernarfon, fel cadeirydd y Cynghor am *l**yn ddyfoJol Yroedd Mr Hughes, cbai, pj,r-Uri ° aelodau mwyaf cyson y Cynghor, a i n .i" <oilai gyfarfod o owyllgor. Bu yn rheol At Wl y is-gadeirydd am y swydct, ond yr oedd 0. Jones, \\Ta-euf&v. r, wedi gwrthod yr .V.nJp|Wj^ hyn gan Mr T. \V. Griffith, a sylwodd iod vare*»gar ir byddai i Mr Hughes, gan *i da drigianydd yn Ngha.'rn: rfon, gadw aei- i P -•aer.na.rfoa ineivn trefn. 5 ^.rn\vd y ?yttyg'iad yn unfiydol. -V ekii o sn-yJd am yr hyn- cd(] 1^ c.Yffredinol gafodd tr yn y gadair. { &f- i ga> ufuil-dod fel cadeirydd, a dymunai dalu WreirW-Vr • Pwyllgorau am v gwai'h rhagorol J Cva^ar,t. yr hy.n a hwylusodl weithrcdia,liu {&|r °Rnor. Dymunai yn arbenig en.vi'r Clsrc <Jioiok r*>' Roberts), yr hwn a deilynga eu ^•psarweh. it ddiolch i'r Cynghor, datganodd Mr J. j-j, ei obaith y carid gwaith y Cyughor d<jr n'aen m«wn modd boddhaol. Yr oedd yn STantldo gymeryd y gadair pan oedd y y Hr. Yn y fath vslad ddirwasgsdig. Fel ag t\\y y<*dai yr aelodau, yr oedd y dirwaagiad yn hyj ,la" o fewn oof unrhyvr un o honynt, a chan g'0f'l oedd yn bwysig i bob pwyJigor arfer y 'nwyaf i osgoi unrhyw draul ddiangen- y e VVrth gwrs, yr oedd llawor o befchau ag Cynr),ont eu gweled yn c-ael ou gwneud yn y •hor^ L 011 dylent gadw mew n cof bob amser tpocj ba.wdd ydoedd i'r trothdahvyr dalu'r Oedd"' fihaid fyddai gohirio j>ob diivygiad nad KanrlriV° pa'vv ftm sylw bua.n. Yr oedd yn ddrwg cyT,^c't' aruthrol yn nhraul y prif- YrW- Griffith: Clywch, clywch. J1 vrr^adeirydd Mae yn dda genyf gly wed Mr tk- -yn dweyd hyn yna, ao yr wyf yn qyj^ "'° y bydd i bob aolod ystyriod, pan yn Cari Un° i adgyweiriadau neillduol gael eu tretj.- yn ei ardal arbenig ei hun, fod y wYr, oynyddu. Foe ddyvved yr Arolygydd y arno. y flwyddyn nesaf yn unig, c.vnydd o 1250p yn y trouliat, yr hyn ag r raid wrtlio os w'r ffyrdd i gadw i fyny Vr c .;v gorphenol, y cynydd hwjiw i'w briodoli -ydd yn rhif y oerbydau-rnodur a'r gvvag- y fifv iJUr". ddatganotld y farn y d.yla.i tr»aul etl0Jar5'c' iod yn fater oenedl, ao wrth derfynu tyr^' i'r aelodau i roddi nmv o'u amser i'r 0rwv,iOr' ac aros fics y byddid wedi rnyned r oil o'r rhaglen. 0ynf>, Lloyd Carter, fe! yr aelod ieuengaf o'r ^^d'rl a ^d^chodd i'r Cadeirydd ag oedd y,n M nJ'dd° am ei garedig*rwydd a'i oddefgar- beji-i • Vywedodd iddo woifhredu yn ddoeth. Go- ,Vj) u.ai b-efyd y oaffai Mr J. R. Hughes flwydd- tUl^; 'n V^diant jti ei swydd—swydd yn yr hon ni lljen1^.Vnhau j rhyddid ag oedd yn eiddo iddo c'r c})L (chwcrtiiin). Gobeithiai allu gwneud gor- Mr Hughes mor hawdd ag oedd posibl. IS-GADEIRYDD. tadJ Vyc' ^r- A. Priohard, C'onwr, yn w- Ufrir;,dd. v PENODI PWYLLGORAU. tano,\acth y Cynghor vn mlaan i y gvva- t>|{ bwyllgorau, Mr Jones Morris yn cynyg yr v Jw°! l( Conwy, Llandudno, a wrthwyneb- Savj.4.10 ar un pwyllgor. a dywedodd ei fod ya (Uw fW,yna^u biwnes wedi ei drefnu v,n mluen ff'l hyn. r Lloyd Carter vntau a wrthwynebai wcith- Sa ar a«dl- Ni ofynodd neb iddo ef A_r'5S|' fod e.r y pwyllgor arbonig hwnw. íe S'ymodd Mr Jones Morris roddi Mr C ir- j^ar brt-yllg-orau arbenig. Virfaf Lloyd Carter: Iloffwn fod ar bwyU'for neu J Jil-1' chaniatowch i mi. lyn/rt ones Morris: Mae u.n pwyllgor na chewch arno. tl 1r 1 Lloyd Carter: Gallesid gofyn i'r aelodau iV- Haw ar ba. bwyllgorati yr hoffent fod. tod Yn meddwl y dyleaid ca-niatau i aolod.; u ar bwyllgorau lie y gallent fod o fwyaf o ^ngraipht, caraswn i fod ar bvv-uii r°r vr Arolygvdd neu ddau neu dri o ^11 go rap eralll. %rv^rc'yliai y Cadeirydd y gallesid ystyried aw- Jr rj-Vi3, r Lloyd Garter y flwyddyn nes:af, gan ^°rau 1 ° 8"v'northwy inwn fTurfiad pwyjl- u.. JOIia9 Morris rhagddo i gynyg y 0 Jisor Addysg Sirol, pan y gofynodd" Mr H. 1 l»v ,n°6nt a oeacl gan Mr Morris yr hawlfraint ^iiYi S yr bwyllgorau hyny. "Yr wyf yn "UUo evnyg dau foneddwr — y Parch W. ^"rin a Mr Richard Conwy," ebai Mr Yin- DGrfc; floth rhagddo i ddweyd fod y blaid ag y ^r,vyVnai> er .VQ fechan, yn cynrychioli xm °'.r Cynghor, tra y cynrychiolai y plant olion yr EglwY6 ddwy ran o bump o'r Oo,.) j ftg oedd dan hyfforddiant yn y sir. Yr apelio at synwyr o gyfiawnder y Cyng- So|a~lu ddyksai ei blaid ef gael gwell cynrvcli- f 7 Pwyllgior Addysg? Yr oedd "bob ° r farn fod gtaa ei wrthwynebwyr achos i >typ yn nglyn a'r mater o benpdi llywodraeth- VVr.ysgolion annarparedig. Nid oedd ei wrth- ^i*P yn oi ystyried yn dog, tra y disgyn- **kl tr L'li,%nt yn gyfartal ar ysgwyddau pawb, i Var o Jywo-draothwyr yr ysgolion hyny gael bb.- eu pcnodi gan y blaid Eglwysig, ac na tU/hi on-1 dau ddyfod o'r tu allan. Dadiouid y dylai y gyn- rychiolaeili fod yn gyf<irt-a 1 i'r trotliiant.^ Wci, ynte, nid oedd yn deg i bob plaid o'r Cynghor Sirol gaol eu cynrychioli ar y Pwyllgor Addysg'. Nid oedd er budd gorcu adtlysg v sir gada,-i Tna- terion addysgol y Cynghor Sirol yn nwyiaw n:n, ar hugain. o aelodau, wyth ar hugam o ba rai oeddynt yn perthyn i un blaid, ac yt ooddynt j-n cynrychioli dwy ran o bump o'r plant add- ysgid yn y sir, tra, yn ymarferol, na chynrycli- iolid eu plaid o gwbl ar y Pwyllgor Addysg. Yr oedd yn flic." y by ddai y Parch W. Mcygan a Mr Conwy, y rhai oeddynt yn hyddysg mewn H'ateriou addysgol, y.n gaffacliad i'r pwyllgor. Eiliodd Mr Richar.t Thomas. Y Cadeirydd t syhvodd fod cynygiad yn dyfod .-It-rbron yn ymv.-eeud a'r un mater. Mr Vincent a atebodd mai ind yr un peth yd- oedd yn hollol. Ei bwynt ef ydoedd y dylai y gynrycliiolaoth ar y Pwyllgpr Addysg fod yn gymhesur a'r gynrychiolaeth ar y Cynghor Sirol. Yr oedd ganddy,nt ddog o aelodau ar y lyng- Lor Mr Jones Morris a ddywedodd y byddai i r pwvilgor a gynygiai of gvnwys dau aelod o blaid Mr Yinocnt, un o Caernarfon a'r H ill o Gonwy, ac yr oedd y ddau wedi cymeryd rhan flaenllaw yn ngweinyddiad addysg am Lawer blwyddyn. Mr Lloyd Carter: Dim ond dau? Darllenodd Mr Junes Morris enwau'r pwyllgor f-el a ganlyn:—Mri D. P. Williams, Abel Wil- I'anis, W. J. Parry, J. R. Prichard, John Owen, P. Mclntyre, R. Roberts, C. H. Darbishire, R. Davies, J. Issard Davies. R. B. Ellis, Inigo Jones, R. E. Jones, R. 0. Jones, Maurice Jones, J. T. Jones. Parch W. W. Lloyd, Mr Robert, Ow n, Parch 0. G. Owen. Mri W. George, J. Evan Ro- berts, R. Jones Roberts. Parch Ceidiog' Robert.?, Mri G. Hughes Roberts, Edward Thomas. W. G Thomas, J. Allanson Pictan. Ralph Fisher, Dr. Robert Owen, Dr. Prichard, Conwy, a Mrs Jones, Llanberis. Eiliodd Mr T. W. Griffith. Meddyliai Mr Lloyd Carter y dylid penodi ath- raw ar y pwyllgor,a chynygiodd yr atiu'.iw Mr Herb ert King, Bangor. Eiliwyd hyn gan Mr C. Pozzi, Bangor, ac ateg- wyd gan Mr II. C. Vinoent. Ond mab'.vysiadwvd fel ag ei cyHwynwyd gan Mr Jones Morris. Y MODUR-GLWB T-PENIIINOL A'R FFYRDD. Cynygiodd Mr C. II. Darbishire fod yr Arol- ygydd Sirol i'w gyfarwyddo i hysbysu y Modur Glwb Brenhinol pan ddigwyddai unrhyw both anarferol yn ystad pjif-ffyrdd y sir. Eglurodd fod cynygiad tebyg wedi ei fabwysiadu gan g'yng- horau sirol cylchynol. Mr Jones Morris a wrthwynobai'r cynygiad, a dywedodd .na ddyla.i'r C'ynghor fvned allan o'i ffordd i foddio i>erchenogi(>n eerbydau modur. Bydded iddynt hysbysu trethdalwvr a dalcnt am gadwraeth y ffyrdd, ac nid ymwciwyr achly«UK)l. Y Cadein dd, mewn atebiad i Mr J. R. Pritch- ard, a ddywedodd na olygai y cynygiad ond traul o geiniog ar lythyrnod, Cariwyd y evnvgiad. PONT liLA NRWST. Darllenwyd llythyr oddiwrth Gynghor Ell' Ddinbych yn cvnwys amrvw beiiiderfyniadau i'r perwyi y dylid rhoddi rhybudd ar Bont Fawr Llanrwst yn dweyd nad oedd y bonk yn abl i ddal niwy o bw.ysau nng a gyroerid yn gyflredin drosti yn yr ardal; hefyd bendcrfyniad arall yn aw- grymu arc'twilio't' bont ga.rt berson annibyno!. Mi Dart)ishif&, eaoeirydd Pwvilgor yr Arolv..r yda, a cHywedodd na syniu neb pe syrthkii'r bont. Fodd bynag, dylai'r rhai a'u dinystrient fod yn gyfrifol am ei hadg.vweirio. Yr oedd efe o'r farn y byddai yn bcth cia. iawn i'r Cynghpr pe mai i :awl' yr elai'r bent, a chodi porit arall yn ei lie. Cvflwynwvd y mater i'r Pwyllgor Arianol. ADEILFAN AFIACJI IIONEDIG YN MHENMACIINO. Y Parch Wm. Morgan (St. Ann's) a ymholodd ai gwir fod adeilfan ysgol ncwydd yn Mhen- machno yn an-tch. Fc'i sicrhawyd cf ei bod, ao y bvddai'r arogl n,nnymunol yn niweidiol i ieehyd y plant, yn yr haf. Mr Darbishire: Dywed y medd.vg ag v cvmer- asom ei gynghor ei fod y rlian iachaf o Ben- niachno. Mr Vinceiit: Ai nid etc yw perchenog y tir? Mr Darbishire: le, cfo yw'r gwerthwr. Wedi'r cyfan, mater i'r awdurdod iechydol ydyw. Mae ar ucholdir, ac yn uwoh na'r fforddj a meddy!- nu'r pwyllgor ei fod yn un o'r manau iacaaf yn Mhenmachno. Y Parch W. Morgan a ddywododd nad oeM wodi ei foddloni. Ai onid oedd vn bpsibl cyf- lWYllo yn ol yr argymhelliad yn .ng'lyn a'r mator. Mr D. P. Williams a eglurodd nad oedd ond dwy adeilfan ar gael, a'r un a ddewiswyd oedd yr oreu yn ddiau. Ni wnawd dim yn nglyn a'r mater. GWAITH YN CHWAREL Y PENRIIYN. Pan ooddys' yn trafod pwnc y diwaith, Mr H. C. Vincent a ddywedodd fod goruch- wyliwr Chwarel y Pcnrhv.n wedi gofyn iddo hys- bysu ond nid yn swyddogol—fod prinder llafur- wyr yn Chwarel y Penrlivn, ac yr oedd yn barod J g.vflogi gweithwyr cymhwys. Gobeithiai Mr Vinoent y byddai'r hysbysrwydd o ryw fudd i Bwyllgor y Diwaith. ADEILADAU HEDDGEIDWADOL LLAN- DUDNO. Cyflwynwyd cofnodion y Pwyllgor Hoddgeid- vndol yn nglyn a darp-iu adeiladau newyddian i' heddlu yn Llandudno, yn nghyda chopiau o bendprfyniadau a basiwyd gan c'ri o fyrcidau gwarcheidwaid yn protestio yji erbyn -gwarw ulan ar y cyfryw Mr Jones Morris a ddywedodd ot-bod yn dob- ygol y g'olygai'r cy.nllun ag <„ead o dan y.siyr- Lveth y Pwyllgor Heddgeidwadol draul o 7000n, yr liytt a fy. ddai yn wagtraff dybryd ar arian. Fo ystyriai Mr Jones Morris mai yr oil ag oedd cis- ieu oedri adeiladu oelloedd newyddion, a chan
Advertising
Three Points ¡ Soap must have to ho hoot value. ..f\C\DS'. WA"It, .o. ?'o ir r. 1 f ¡ perfecHofl :,¡ IF c 10 The Great Household Soap, j Not only-tuir.-anteed Pun and Genuine. J Not only-Manufacfii.-od Full Pound Weight J Not Only—Stm at tbo reduced Price 3d I THERE IS BESIDES The Wrapper Dlsceunt—A 3d. tablet of the finest Herb g Toilet Soap far every It wrappers (see instructions), fi making "Perfection" the cheapest Soap and most | reliable value In the market.
ACHOSA DIFFYG TREULIAD LLYM
ACHOSA DIFFYG TREULIAD LLYM Deimlad o Tygiad. Diolchgarwch Llafures Eglwysig i Dr. Cassell's Tablets. inlact y ffurfiau gymer yr ellyll hwnw, diffyg trouliad, yn amryfal, a chododd y teimlad o dagu boenodd Miss Polly Hunter, Groon Lano Cot- tages, Tvne Dock, South Shieldps, yn aicr oddi- wrtli gyflwr sur a didrefn y cylla. a'r organau treuliol, a g'wellhawyd hi yn llwyddianus gan Dr. Cassell's Tablets. Mm Hunter yogrifena:- "Eu'm bob amser yn cymeryd mawr ddyddor- deb i-newn gwaich eglwvsig, yr hyn a garaf n fawr, ac yn ddiweddar poenid fi yn arw gan deimlad o dagu yn fy ngwddf, yr hyn a'm rhwys- trodd i ganu yn yr eglwys, a drwg genyf fu hy.n. Cymerais a-mryw gyfFunau, ond yr oil yn ofor, ac o'r diwedd rhoddais brawf ar Dr. Cassell's Tab- lets Cøfail sampl, a crwelaia fod yr ychydig hyny yn gwneud daioni i mi, ao yn awr yr Wyf wedi fy llwyr wella, ao ni chefais ddycliweliacl o'r anhwyldeb. Nis gallaf ganniol gormod ar y tab- ledi hyn." Gellir cael Dr. Cassell's Tablets gan unrhyw fferyllydd am IOjC y blwch, ac y maent yn fedd- yginiaeth berffaith at holl anliwylderau y giau a'r cylla.
Llys Trwyddedol Porthmadog.
Llys Trwyddedol Porth- madog. DIDDYMU DWY DRWYDDED. Dydd Mercher, Dr. S. Griffith yn y gadaar, cynJlalIwyd y llys uohod. CYDYMDEIMLAD. Dywedodd y Cadeirydd fod Mr J. Davies, aelod o'r Fainc, wedi colli anab yn ddiweddar. Bachgen addawol ydoedd. Cynygiodd y CadeiryJdbl-cidlaifi o gydymdoiuu- lad: a.'r teulu, a phasiwyd hyny. CASTLE INN, ORJOOIETH. Gofymwyd am adnewyddiad! y drwydded gan. Mr Lloyd Carter. Ymddaiigoeai y Parohn. Wil- liairn Willisums a. John Owen, M.A., ao eraill i w.rthwyndbu. Cymerodd llawer o ddadleuon Ie rhwng Mr LIQyd Carter (ar ran daliediydd y drwydded), y Fainc a'r clerc yn DlghylCh yr hyii oedd gertxron y llye. Dywedodd y Clerc fod yr aohos wedi ei ohirio o',r Uye blaenorol er mwyn i'r uetuisiaid roddi rhybudd o wrfchwynebiad i'r ty, ac yr oedd y mater geribron yn awr er mwyn i'r Fainc bender- fynu a oedd) angen am y ty ai peidio. Rhoddodd yr Arolygydd Jones dystiolaoth i ddangOs fod mwy o daiarnau yn y lIe nag oodd, yn gyidmariaethol, mewn lleoedd oraill. Ond eyfaddetfodd y by,ddai tua 2000 o ymwelwyr yn dyfod i'r drdf yn yr haf, hob son am y bobl ddeuent i'r ffeiriau. Hhoddodd y Parch John Owen dystiolaeth yn erbyn, adnewyddu trwydded y. dafarn. Artfonir yr achos at y Pwyllgor Trwyddedol or mwyn i iawn gael ei dalu am ddiddyrnu y drwydded. OROSS PIPES INN, GARIN. Gwnaeth Mr Lloyd Carter gai am adnewydd- iad y drwydded. Tystiwyd fod y dafarn yn citel ci ohadw yn ifoddhaol.—Caniatawyd y eaiis. QUARRYMEN'S ARMS. Barnai yr usituaiaid nad oedd ci&ieu y Quarry- .men's Arms Inn, Porthmadog, ac felly fcelid iawn i'r perchenog ion.
HELYNT YSGOL BRYMBO.
HELYNT YSGOL BRYMBO. Bwriada Bwrdd Addysg nid yn unig ymchwil i'r helynt yn nglyn a'r ysgol uchod, ond hofyd i weinyddiad holl elusenau addysg blwyfol y parth hwitw o Wrecsftm.
Anrhydeddu Mr Lloyd George.
Anrhydeddu Mr Lloyd George. CYFLWYNO IDDO RYDDID BWRDEISDREF CAERNARFON. DEFOD JIARDD A DYDDOROL. Gwledd Fawreddog ac Areithiau Brwd. Ddydd G vvener anrhydeddwyd Mr D. Lloyd George, A.S., a rhyddid bwrdeindref Caernai fon, a. c.hyjnorodd y eeremcni y ffurf o arddangotiad anniholiticaidd. Yr oedd trefi Cymreig eraill eieoei wodi rhoct-di anrhydodd cvffelyb iddo. Kid a-eth demits heibio or pan v rhoddodd Ca«tdydd ei enw ar rbstr y breinwyr mygedol, ond yr oedd Pwllheli wedi cyflwyno iddo y cyfryw anrhydodd bum' mlyraedd yn flaenorol. Yn rhyfedd ddi- gon, fe arwhydeddwyd Mr Ritchie, yr hw.n oedd yri Llywydkl Bwadd Masnaoh ar y Pryd, yr un adeg yn Mhwllheli, hyny yn c-ynwrycl lie fel cy dnaibydd iaeih am wajsanaeth y ddau yn nglyn a'.r eynllun mawr er diwygio'r dref hoiio na-d yw eto wedi ei gwblhau. Aeth deunaw nilynodd heibio er pan ddyohivvel- wyd Mr Lioyd Goorgo gyntaf i gynryphioli bwr- doiadrefi Caernarfon yn y Senedd, ac fel yr aelod dnx; y bvv rdoisdrefi hyny y daetih ei enw yn adnabyddua lodled y deyrnas. Er gwactlia-f eu a nghydwelodiadau politicaidd, nid yw gwrth- wyrwibwyr "y gwlr anrhydetldut>" foneddwr yn ddun Uai eu hedmyyedd o'i aUuoedd—y rhai a'i cynoi'tihwyodd i esgyn o ddechi-eu oymharol faoh i -,afle o anrhydedd ac o bwysig-rwydd inawr vn y \Vla.dwriaeth-na.'i gardynwyr. Dyna ffd-d yn cyfrif am yr unfrydedd gyda pha. un y penderfynodd y Cynghor Trefol er ei fod yn gyiansodded'ig o 50 y ut o Geidwadwyr, rodiii i Mr Lloyd Georjgo freinlen y fwrdeisdref, oydnabyddiaeth," a dilfymi y pcnderIyniad swyddogol, "o'i c-aflo tbwysig fel aelod o Gyirin- Gynghor ei Fawrhydi, o'i nodedig i'r deyrnas fel gwladweinydid a Llywydd Bwrdd Masnaah, ao yn a-nig o'i lafur diflin ar ran Cymru fel eyurychiolydd Bwrtleisdixfi Arfon yn y Senodd." Mr LlcrdGcorge ywV trydydd i'w wneuthur yn .rhydd-ddine&ydd yn Nghaornarfon; y ddau flaen- orol i ddeuibyn yr anrhydodd oeddynt Syr W. H. Preooe K.C.B., a',c diweddar Mr J. H. Bodvel Robots, y,r hwn a fu yn ysgrifenyeld trefol aim dros 30aiii inlyncdd. GOLYGEEYDD SWYINOL. Cyrhaeddodd Mr Lloyd George, a chydag ef Mrs Lloyd George a'u dwy ferch fach, i Gacr- n arfon yn gynar wedi haner dydd. Gyda hwy yr oedd Mr a Mrs Ellis Jonea Griffith. Yn yr orsaf i groesawu Llywydd Bwrdd .Ma.,na,eh yr oedd Maer C'aernarfon (Mr R. Gwyneddon Da-
[No title]
iY Gm ANRHYDEDDU3 D. LLOYD GEORGE.
Yr A.S. Cymreig a Cyflynidra…
Yr A.S. Cymreig a Cyflynidra Cerbydres. Mevvu perihyna.s i'r ymohwiliad a wnaed yn N-hy y Cyffredin, yn vetod y dyddiau diweddaf, gyda golwig ar y cyflymder anairferol gyda pirn un y teithiai tren Hastings ar brydnawn Saihbotfo yn ddiweddar, yr oedd rheolwr Cwmni y Ffondd; Haia-rn wedi ysgrifenu at y Bwrdd Masnaoh y <1 hyaibysu nad oedd yr ymchwiliad a. wnaed yn dangoa fod y tren oedd yn rhedeg ar yr aobly&ur hrw-nw yn rhedeg unrhyw berygl, e.r T oydna- byddir fod y cyflyandar rhy w ychydig yn ormodol i'r hyn a osodir i lawr yn y rheolau. Nid ydyw y mynegiad hwn, modd bynag. yi\ laoddloni Mr CJememt. Edwards, a bwriada, er dy. ogeiweh teithwyr. wneud ymchwiliad pellaoh L'o mater. Yn y cyfamser dywedir, a hyny ar awdutidod dda, fod Bwrdd Masreacli yn bwriadu cymeryd y mater i fyny, a gwneud ymolnviliad i'r amgylohiadau.
Cynghor Sirol Meirion.
Cynghor Sirol Meirion. Cyfarfu y Cynghor ddydd Merober, pryd y bu i Mr Moses Kellow, fel cadeirydd Pwyllgor y Prif-ffyrdd gynyg fod 800p i'w talu ar y cyfrif o berthynas i'r draul o 1200p am Me gyweirio ffordd niwcidiwyd gan Traction Engine yn nortbarth Towyn. Yr oedd ûua. pedair miiltir o ffyrdd wedi ou hadgyweirio, a chariwyd y pen- derfyniad. Sylwyd fod 300p y filltir am waitlh: o'r fath yn orimod, ac nad oodd yn deg tafii* a.rian y trebhdalwyr i ffwrdd. Etholwyd Mr Andreas Roberts yn gadeirydd, a ohvfe-iriodd Mr Evan Jones, Bala, wrth adaei y gadair, at y golled gafodd y Cyngor yn mar- woLaeth Mr D. G. Jones, Rhiw, yr hwn fuatsai yn oael ci alw i'r gtdair y diwrnod hwnw, sk phasiwyd pleidlaig o gydymdeimlad a'r teuiiu.
Bywddifyniaeth.
Bywddifyniaeth. Fod da-rnio anifeiliaid i amoanion (proffeaedigj giwyddoniaeth yn drosedd y dylid ei goepi ydoedd ¡baich yr areitliiau yn y gynadlodd wrtii-ddifynol a fu yn Paris, yr wythnos ddiweddaf. "Mae y dynion hyn oil yn drosoddwyr," meddai y Dr. otephon Snnrh, o Lundain; "ac fel troeeddwyr y dylid ymddwyn tuag atynt. Bydd y pathau dycnrynlljd a gyflawnir yn ctfrydfaoedd gwyddort- wyr Paris, yn y eyfeiriad hwn, yn cael ou dynoethi yn y Senedd un o'r dyddiiau netaf. Yn y gynadledd dadleuai un gwyddonydd dros ddofn. yddio yr "X-ravs," yn lie yr offer artcithio a ddefnyddir yn a.wr yn yr yamohwiliadaai hyn. Cael terfyn ar groulondeib tuag at anifeiliaid ydoedd amoan y gynadledd. )
Anrhydeddu Mr P. P. Pennant.
Anrhydeddu Mr P. P. Pennant. Heddywr (dydd Llun) mewn cyfarfod o Bvrylb gor Ymwelwyr a Gwallgofdy Gogledd Cymru, oyflwynir i Mr P. P. Pennant ddarlun ohono e.1 hwn ac anerdhiad hardd ar derfyn -40 mlynedct o wasanaeth fel aelod o'r pwyllgor, a 19 mlyn- edd fel cadeirydd. Y mae Mr Pennant vn un o wyr cyhoeddus blaenaf Gogledd C'ymrii. Gan. wyd ef yn 1834, a mab ydoe did i'r diweddae Barch George Pearson, rheithor Castle Ca.m.p Cambridgeshire. Dan ewyllys David Pennant, mab Thomas Pennant, yr mnesydd, etifoddodJ ran o ystad y boneddwr hwnw yn sir Fflint Y11 1853, a mabwysiadodd y eyfeiiw Pcnna.nt." Efe yw cadeirydd Brawdlys Chwarterol Sic Fflint. a dyrchafwyd ef yn ynad yn 1860. Y mae hefyd yn ddirprwy-raglaw, ac er 1874 alo yw ownstabl Castell Fflint.
Rhyddfrydwyr Bwrdeisdrefi…
Rhyddfrydwyr Bwrdeisdrefi Arfon. Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Rhyddfrydwyr Bwrdeisdrefi Arfon yn Nghaernarfon, d Sadwrn, dan lywyddiaeth Dr. Robert Pa.rry. Etihoiwyd y swyddogion oanlynol am y flwyddyn ddyfeKkJ :—Llywydd, Mr T. C. Lewis, Conwy; -is-lywycidion, Mri J. R. Pritdhard (Caernarfon), R. Muir (Bangor), a Dr. Wynn Griffith (Pwlt. heli); trysorydd, Mr Robert Williams, Caernar- fon; ysgrifenydd, Me N. Roberts, Ctertiarfon, Datgan wyd ymddiriodaeth yn Mr Lloyd Goorg* ao at^gwyd deddfwriaeth y Liywodraeth bre» senol.
Cynghor Dinesig Llanrwst a'r…
Cynghor Dinesig Llanrwst a'r Ffyrdd Mewn cyfarfod o Gynghor DÍtif\.q¡go Lfan. rwst, gynhaliwyd nos Wenor, Mr W. Hughes yn y gadair, dywedodd y Clerc ei fod wedi YI" grifenu at Gwmni Chwarel Penmaehno, Cyf., yn galw eu sylw at y niwaid honedig wneir i'r ffyrdd gan yr ihyn gymerir drostynt gyda:t-- traction engines, ao yn gofyn pa swin yr oedd! y owmni yn barod i'w dalu tuag at adgy. weirio y cyfryw. Derbyniodd atebiad yn dwieyd y byddai i gyfarwyddwyr y cwmni gyfarfod oyn diwedd y mis, pan y rhoddid hitwt y Cynghor ger eu bron. « a.
Advertising
io F r ■Miimjji IIM THE SETTLERS IDEAL HOME I NEW ZEALAND I Arrangements have been made with the Shaw, Bavill Wa "\rv* Albion Co., The New Zealand Shipping Co., and the CT a Federal Steam Navigation Co., for REDUCED "SnM -• f ARES for 2nd and 3rd Cla«s passages. At the TmM men able to milk cows and manage live stock, who, if a_Jm cC approved, must take £ 25 with them. Domestic (Women) I Aal Servants will be granted passages at the reduced rates |i w| jVjrJkj subject to their taking with them noi. iess than J02. For II U| Ikf application forms and further information apply to the V wj SB/, High Commissioner for New Zealand, 13, Victoria Street, 1 V Shipping t
Cynghor Trefol Porthmadog
Cynghor Trefol Porthmadog RIIEOLAU BEUDAI A LLAETHDAI. Non Fawrih cynhaliwyd y Cynghor ucliod, dan lywyddiaeth Mr J. R. Own. CYDYMDEIMLAD. Yn hcrwydd marwoiaetli ma.b i Mr J. Davies, aelod o'r Cynghor, cynygiodd y Cadeirydd eu liod yn anfon llythyr o gydy.mdeimlad at Davies a i dcu!u yn ou trallod, a phasiwyd hyny. Yr oedd Cadben John Jonos, Nether ton, yn wael, a diatganwyd cydymdeimlad ag yntau. ARJANOL. CasgLwyd 168p yn ystod y mis, ac yr oedd 1036p yn yr nriandy. Yr oedd y oostau vn itgivil a goleuu y dref, etc., yn llai o iua 3p. CADARiNHAU CYTLTNDEBAU. Ystyriwyd y cytundeb wnawd Jiefo Mr Com- lnin, pcirianydd y oarthffoeiad' mowydd, a.r cytun- deib rhwng Mr Anderson, cynllunydd adgywoit- iadau y nwy-dy, a chada.rn,hawyd y cyfryw. Ar gynygiad y Cadeirydd, yiv oa-el ei gofnogi gan Mr D. Griffith, pend'crfynwyd cario allan yr gan Mr D. Griffith, pendprfynwyd cario allan yr adgywoiriadau a'.r gwellian-tau yn y nwy-dy, y goat i fod yn 524Gp. OLOC Y DREF. Penoidwyd Mr John Percy Thomae i oialu aim gloc y dref, am 9p y flwyddyn. ail-ethocliad". Ail-etholwyd Mr M. Therms yn 'beiria.nvdd ac yn arolygvdd icehydol, ar gynygiad Mr Gait-h Jontsj. NWY I B0R1IIYGEST. Mr D. R. Evans ddiywododd y bwiiedid cywal cyifarfod cyhoeddus yn Mhorthygest i ystyried y oynygiad o estyn pilbellau y giwaith jfwy y no a.o i gysylku y lie a'r pell-loisydd. FFORDD PENAMSER. Talwyd 16p ar gvfrif lledu hon. Talai y Cynghor Sir lianer y gotst os y lledid y ffordd i foddlonrwydd y peinamydd gdrol (Mr Evum). YSGfOL TRiEMADOG. Yr oedd y ffordd arwciniai i'r yegol mown oyflwr drwg, a. cihynyigiodd y Pwyllgor Adxlysg dalu y goet (tua, 28p o drwisio y ffordd, os cymerai y Cynghor ei gofal yn y d),.odcol.-Ar gynygiad Mr W. M. JoncB pastwyd i Kld,,ePbyri y telerau. YR "ORil." Mr D. R. Evans dynodd gylw at y Ilwytbr a elwid yn gyffredin "Yr Ori." Arweiniai o ymyl diwodd ffordd uohaf y Borth (o dan Bronygarth) i Ion isaf y Borth, ac yr oodd wedi mynccl yn ddrwg' iawn. Y Clerc a ddywedodd fod carcfg y grisyn ar ben y 11 wyibr w<?di ei symud yma.ith er mwyn danger nad oedd yno lwybr. MrEvalla a ddy wedcxld fod y Cypglior wedi arfer trvraio gwaelod y llwybr. Daw y mater yn .miac-n eto. BEUDAI A LLAETHDAI. Cynygiodd Mr Gartth Jones eu bod yn rnab- wysiadu y rheelau yn nglyn a boudai, llaethdai, gwerthu llaeth, citc., a. phaaiwyd hyny. Bydd i'r arolygydd gymeiiyd earnplau o'.r JJcfrith a werthir bob ehwarter, er mwyn eu hanfon i gael eu dadansoddi. Bydd yn ofynol i bawb gadwant laeiihdai, ibeudai, etc., roddi eu theriwau a u cjfeiriadau i'r clerc. OVERSEERS. Pasiwyd y rhai oanlynol yn ",ovcrG.c,.eris: "Uri Owen Jones, Glaraymorfa, Ttemadog; David Grif- fith, Oei; D. R. Evans, Borth; a William Morris, Britannia-terrace. BODIXHAOL. Yr oedd y clerc wedi casglu dros 2000p o arian am y itwy yn ystod y flwyddyn, ac nid oedd ond lha. 5p 0 ddylodion drwg heb eu casglu. Ystyriai y Cadeirydd fod hyn yn adlowyrohu clod ma-wr ar y clerc ac ar y bolhl dalcnt am y txwy.
Y Wledd Fawreddog.
Y Wledd Fawreddog. Araeth Effeithiol Mr Lloyd George. Yn yr hwyr ymgrynullodd oddeulu tri chant i w'ledld fawreddog a arlwywyd yn y Royal Sportsman Hotel gan y Maer a'r Gorpbo-raot-h o warogaeth i Lywydd Bwrdd Masnach. Yr oodd lmtniau neuadel y wledd wedi eu harddu. a tharianau yn dynodi arfbeisiau Pymtheg Llwyth G wynedd. Llywyd'dai y Maer. ac yn mhlith y gwesteion, hebiaw Mr Lloyd George, yr oedd Mrs a Miss Lloyd George, Mr Ellis Griffith, A.S., a Mrs Griffith, Mr W. Jones, A.S., Mr Ellis W. Da- vies, A.S.. Maer Bangor (Mr David Owen), Cadeirydd y Cynghor Sir (Mr J. R. Hughes), a. Mr Wm. George. Darllenwyd llythyrau yn datgan gofid am eu habsanoldeab odd) wrth Mr J. E. Greaves Li (Argiwydd-Raglaw y Sir), Mr Assheton-Sinith, Syr Owen Rotberts, Mr Osmond Williams, A.S., Arglwydd Penrhyn, Syr John Puleston, y Barnwr Bryn Roberts, Mr a Mrs Herbert Lewis, Pardh J. W. Wynne Jones, Mae rod Conwy a Pwllheli, Mr Allanson Pieton. Syr Harry a Lady Reichel, Mr Herbert Roberts, A.S., a Capben Pritchard y "Mauretania." Cynygiwyd 11 wnodestyn y noson "Y Gwir Anrhvd. David I.loyd George, A.S. mewn ar- aetlh napus gan Faer Caernarfon, ao fe'i han- rhydeddvvyd yn swn cyng'hanedd. MR LLOYD GEORGE YN CYDNABOD. Pan gododd Mr Lloyd1 George i gydmbod, rhoed iddo'r derbyniad gwresocaf, oododd e holl gynutliad ar eu traed a pharhaodd y ban- llefau am rai munudau. Mi Lloyd George a ddymunai ddiolch idd'ynt oil am y modd calonog y derbyniasant y HWllC- destyn. Yr oedd ei enw wedi ei osed ar restr dineawyr anrhydeddus Pwllheli, Caerdydd, a Chaerna,rfmi--tair dinas fawr Cymru (cymer- ad'wyaeth). Deaila-i i'r anrhydedd gaol ci estyn iddo am resynmu hollol anmthleidiol, am wasan- aeth yn nglyn a materioll nad oedd gwahaniaeth barn yn eu cylch, ac nad apelient at un adran o'i gydwladwyr yn unig. Yr oedd yn hyfrydwch iddo y prydnawn hwnw gyfarfod d'ynion ag yr oedd yn ystod yr ugain mlynedd y bu'n gysylltiol a Bwrdeisdrefi Caernarfon wedi ou cyfarfod yn benaf ar faea y frwydr (chwerthin). Rhoddwyd ergydloin trymion, a thvbiai na roddwyd yr oil gan un oohr, ond buont bob amser yn abl i ysgwyd llaw wedyn. Dyna'r math o ymiadd yr oedd pobl yn falch o'i waled (chwerthin a "Oywcb, clywoh"). Ni ddywedodd erioed nad dyn plaid ydtood-d, ac ofer fuasa/1 iddo ddweyd hyny oanys pleidgarwr ydcedd. FEL LLYWYDD BWRDD MASNACII Daliai olygiadau orvfion ar rai pynciau, ond yn ffodus nid oedd y pynoiau hyny yn cad lie yn Mwrdd' Masnach. Tyb;ai mai un o'r profion goreu o graffder y Prif Weinidog ydcedd iddo ei roddfi ef (y siaradwr) yn Mwrdd Masnach lie nad allai weithredu ei oflygiadau personol (chwerthin a ohymieradwyaeth). Ceid' yno waith caled ao ami y dymunai i ogwvddor y dydd wyth awr gael ei gyfaddasu at waith Gweinidog Gwladwriaethol (ohwerthin). Cyfeiriodd y Maer at y ddediiywriwtli y bu ganddo ef (Mr Cteorge) a wnelo ag of. Part-lied Deddf Marsiandiaoth oredai mai y pwynt mwyaf dyddorol yo nglyn ag ef ydoedd iddo gyflwyno holl ckilarpariadau y ddeddf i'r marsiandwyr a'r morwyr cyn i'r Mesur ymddangos yn Nliy'r Cyffredin. Arbrawt ydoedd hyn na chofiai iddo erioed gael ei wneud yn tlaenorol. Bu'n dra lliwyddianus. Amlygodct raeistriaid a gweiithwyr awyddfryd i ddod i gyd- ddlealltwriaoth, ao y,r oedd y oanlyniad yn bob- peth ellid ddymuno. Creaar y gellid jjender- tynu amryw drafodaethau eraiu trwy gyifelyb foddioo (cymeradwyaeth).. MESUR Y BREINTEBAU (PATENTS BILL) Credai yr effeithiai Mesur y Breintebau yn fawr ar ffyniant masnach yn y wlad. Eisoea yr oedd yn dwyn i'r wlad hon fasnaohau oed<l yn flaenorol yn gvfyngedig i wlcdydd tramor h, Olywch). Pan vvelodd y bobl hyny nas gallent ddefnyddio deddfa-u Prydain i dagu di- wydianau Prydain deuent yma. gan scfydlu gweithfeydd, a chredai ef y gallent cyn hir ym- ffrostio yn y ffaith i'r mesur hwn yn unig fod yn foddion i roddi gwaith i ddogau o filoedd o Brydeiniaid (cymeradwyaeth). Aeth y Mosur drwy'r Senedd heb air o feirniadaeth nac. o drafodaeth. Llwyddwyd hefyd i rocRfi oriadur- on tra.mor ar yr un tir yn hollol ag oriadiurcwi Pryde:<nig, ao nis gellir mrwyaoh werthu oriawr fel aur 08 na bydd o'r defnydd hwnw (cymer- adwyaeth). HELYNTION GWEITIIFAOL. Yr oedd terfynn cwerylon masnachol a gweith- faol o fwy o bwys na hyd yn nod y ddeddfwr- iaetli y_ cyfeiriwyd ato. Barnai fod cyfnod! y streio a'r sefyll allan ar ben, neu o'r hyn lleiaf dylai fod. ar ben (oymcradwyaeih). Nid ydynt "WWn gwirionedd yn ponderfynu cyfiawnder nen anghyfiawnder unrhyw bwynt mown dadl. 0 bosibi eu bod yn penderfynu nerth y pleidiau fo'n ymryson a'u gilydid yn union fel v gwna. rhyfel. Penderfvnant pwy yw y blaid gryfaf a chan bwy y mae mwyaf o adnoddau, ond aiff y gwan i'r wa-1 pa un bynag a ces ganddo gyf- iawnder o'i du ai nad oes. Ceir math o greu- londeb dall yn nglyn a hwy (oymeradwyaeth). Pwy sydd yn dyoddef oddiwroi st-reic a sefyll allan ? Nid y rhai sydd yn erbyn eu giTydd. Cymerer, engraipht, y gweithwyr. Fel rheol, pan mewn ymrafael fawr y maent wedi eu trefnu yn dda ao yn meddu cronfoeyckl mawr- ion wrth eu oefn. Cant eu talu o'r gronfa yn ystod y streio. Gwir na chant lawer o foethau and cant, didigon i gyfarfod eu hanghen yn ys- tod y streio. Ond pwy sy'n dyoddef? Y gwa- hanol grefft.au sy'n dibynu ar y fasnach hono (cymeradwyaeth). Ni eheir yr un fasnacih a streio yn nglyn a hi na bvdd ami fa-snael-i arall ar hyd a Had y wlad yn dyoddef oblegrd hyny. Fe'i synwyd' pan aeth i geisio setlo yr' au.ghyd- fod yn y fasnaoh gotwm yn Manoetinion i gan- fod crefftati dirifedi, mawrion & bychain, oiedd yn dyoddef ao yn gwywo o'r herwydd. Pwy sy'n dyoddef ? Y llafurwyr difedr, y rhai yn fynych sydd hftb drefniant ao heb gronfeydd, ao i'r rhai y mae Niyttinos allan ow-aith yn gvfystyr a thlodi a dyoddefaint (oymeradwyaeth). A phwy sy'n dyoddef? Y gwra.godd a'r nlant, y gwa.n a'r ben. Ni bu streio erioed mown un- rhyw barth nad oedd yn oael ei dilyn gan gyn- ydti yn nifer y marwx*laet.hau (cymeradwyaeth) Yn sior, yr oedd yn bryd i wlad fel yr eiddoni .v ni, lie yr oedd gwaroiddiad a deddfau. ao ym- wybyddiaeth o gyfiawndbr. feddu gwc-11 peirian- Avaith na streio a sefyll allan i benderfvnu an. nghvdfod. ANHAWSDERAU HEDDYCHWR, Gan fyned yn mlaen. sylwodd Mr George- — Y mae'r yefcydier a welais o streio yn peri i mi arswydo rhagddynt, ac yr oadd' ymwneud a hwy yn rhan o'm swydd (cymeradwyaeth). Teimlai ma.i fy nyledswydd a'm liymffrost yw gAvneud fy ngorcu yn fy safle fel Llywydd Bwrdd Mas- nach i ata.1 deohreuad streics a'u Uedaeniad (oymeradwyaeth). Gwyddooh nad gwaith liawdd 3^v hyny. Nid dymunol swydd n<3) fo'n ymvr- yd mewn cweryl. Pan yn yrnyryd yr ydveh yn symud me-wn awyj^yloh o rnexxTioyloh a dywyllir gan nwydau. 0 bosibi yr eorychir arnodh gan rai fel ymyrwr ao fel pteidiwr gan eraill. Un o'r dyledswyddau an- hawddaf ei gyflawni yw heddyohu dwyblaid. Er hyny dyma un o'r swyddi mwyaf gwynfyd- edig, oanys "Gwyn eu bv-d v tan^?■noff«^I^vv-r,' {cymeradwyaeth}. Un o'r pethau mw>af ma,r- wol i derfyniad streio yw v dybiaMh ei bod yn anooholadwy. Pe gellid dileu v dvbiaeth a ohael y pleidiau i gydnabod gwerth cyflafareddiad ctarfyddoi st eios yn ebrwydd. Yna diolchodd Mr George am y caredigrwydd a ddangoswyd ato gan bob piaid a safie er pan yr esgyn odd i'r swydd o Lywydd Bwrdd' Mas- naoh. Yr oedd wedi cyfarfod penaethiaid mas. nach a divvydianau y wlad, ao ni thybiai y rhaid ofni unrhyw wrthymgeiswyr tramor tra n-ieddai Prydain y fatih vvyr yn rhooli oi masnach ag a fwldai yn aw (cyTneradwyaeth). Cydnabvdd- odd hefyd y caredigrwydd a ddangoswyd iddo bob amser yn Nghaernarfon, lie ceid golud o gariad at Gymru a'r oil i berthynerit iddi •Dyna paham, meddai wrth der/ynu, "yr wyt yn falch uwchlaw nobpeth o fodl Vn ddinesydd o hen dref fawr Caernarfon" (oymoradwyacbh uohel). j tsuii Anrhydeddwyd llwnodestvn "Cymru," a srvn- ygiwyd gan y Parch Evan Jones, Caernarfon Sih jflFriifh, TkMri Wa- Jone.s, A s- EUiR Griffith, A.S. Cynygiwyd "Y Gwesteion Eraill" gan y Cynghorydd Lloyd Carter, yn cael ei eilk> gan Mr Elhs W Dav.es, A.S. < Maef a ChorXr aeth Caernarfon a gynyg, wyd gan Mr Llovct George a° a gydnabydd'wyd gan y Maer, Mr Daru.shire, ar Cynghorwr John Pritchard.
ISIWGWR A PHER GYFFJERI. -------
SIWGWR A PHER GYFFJERI. Dywed hen rigwm .mat o'.r rhai hyn y mae genethod wedi ou gwneuthur; ao er nad vw genetliod wedi eu gw neud o eiwigwr, eto 03 "na fwytant siwgwr mown rhyw ffurf neu gilydd. byd-dai iddynt mewn ame'&r beidio bod yn enethod'. Y mae Currants yr. cynwya dros ddwy ran o dair o siwgwr, pa. un sydd mown ffurf Ibarod i'w treulio, ac fUy, y mae yn un o foddion cynhaliaoth goreu a rhataf Natur. Dylai genethod a hogiau fwy (a Currants bob drdd i fod yn gryC ao iadli.
[No title]
Enillwyd un o brif wobrau y gyn-ideitlias uchod gan "Likely Bird," march Mr David Davies, A.S., Pks Dinam, Maldwyn.
Diffwyddiadau Erch yn Llundain.…
Diffwyddiadau Erch yn Llundain. Prydnawn odvctd Llun c-afwyd masnachwr adnaU byddua mewn gwlan, a'i enw MrMervyu Iluglhti, yn un o igorbydau- y tren rhwng Liundaln a Lawea wedi ei 6ucchu; a bu farw yn erbrwydict wedi ei ddwyn i'r meddyg-dy. Yn ddiwed>d^ arach, pan gyrhaetldodd y gerbydres i Easte (bourne, cafwyd dynes mown cerbyd Pullman yn ftHW, a hono, erbyn dcall. yn briod Mervyn Wedi saethsi eu hlipairttyr oodd y ddau. Dywedir i rywun hy.bvsu Mrs HugLea am dynged alaethiui ei phriod. Ar ei ffordd I F*a,)L- bourno at ,ryw gyfeillion yr oedd hi. Gyda hi yn y cerbyd yr oedd cyfaill. Hi a aeth ir ymoichfa. Ciywyd trwst orgyd, a fbrawyohodd y oyfaill wrth ei gweled hi- ya hir yn diyfod yn ei hoi. Galwyd am un o weisioa y fcren; aeth ef i mown i'r yrnolohfa, a oli rfodd y druanes yn hollol farw. Dyn ieuano, dan ei ddeiug mlwydd ar hugain oed, oedd ore. Y chydig- fkoedd wydd kir pain yc ymibriododld y ddau. Ni wyddis, ar hyn o brydj, pa beth a adho,sodd y gyflafan erchyli.
Arddangosfa Qeffylau Gogledd…
Arddangosfa Qeffylau Gogledd Cymru. Cynhaliwyd cyfarfod O Bwyllgor GweliSiioi yf uchod yn Nghaernarfon, ddydd Sadwrn, Mr M. T. Morris yn y gadair. Mynegodd yr ysgrif- enydd fod Mr Asslioton-Smith Faenol, wadi derbyn Uywyd-diaohh yr Ardduigosfa, sydd i'w chynal am y 28ain mlynedd yn olynol ddydd Llun y Sulgwyn nosaf. Addawai'r Llywydd roddi dwy gw^xtri arian i gystadlu am danynt.. Yn mhlith eraill a roddent wobrau arbenig yr oedd Arglwydd Boston, Mr Stewart Barnard, Capten Stewart, Mr V. P. Lort, Cymdeithas y Stalwyni, a. Ohyindcithas y Meirch Ysgeifir. Rhoddid 240p o wobrau mewn 35 o ddosbarth. iadau. Gan y oynhelir yr arddangosfa clem mown maes trefnir cystadleuon tuthio a eitedeg- feyddl.
Deufis am Ladrata.
Deufis am Ladrata. Gerbron ynaden Treffynon, ddydd I Ann, caod William Jones, cyn-filwr, Llaneilvvy, yn ouog a ladrata oriawr aur a ohadwen, yn ngliyda phwrtt. yn cynwys 12s, eiddo William Tallin, Penyfelin, Nannerch. Priodolai y cyhuddcdig y trosedd i feddwdod. Anfonwyd ef j garchaar 'am ddeuEs gyda 11afur oaled.
Ynadon Newydd Sir Fflint.
Ynadon Newydd Sir Fflint. Dyrchafwyd y boneddwyr oanlynol yn rnauJon yn sir FB.int; -Mri A. M. Ralli, Gnvaenysgor; Peter Roberts, Wyddgrug; John Frimston, Rhyl; George Wardle, White! lurch; Frank Ilurebult, Queensferry; a W. C. Glynne Gla4.. stone, Penarddlag.
A SPECIAL OFFER.
A SPECIAL OFFER. TO USERS OF FLUID BEEF AND MEAT EXTRACTS. We invite the readf"r3 of "Gwalia'* to test for themselves the advantages of the new preparation for making Beef Too Gravies. Soups, etc., called Fluid Ju-Vis. Fluid Ju-Vis is Beef strengthened and vastly improved in flavour by the addition of Vegetable Extract. Bluid Ju-Vis ia solely a Beef and Vegetable duct, and contains no adulterant whatever. In Fluid Ju-Via you get about double the usual quantity for the game money, and we are satis- fied that you will decide that it, is at lt equal in quality and flavour to any Extract you hava ued. Sea l tc your grocer for & 6d bottle tQ- day. FREE SAMPLE. If any difficulty in obtaining Fluid Ju-Vw, write us for a Free Sample. A Post Caret will do. Sufficient will br., sent (absolutely free) to enable you to prove its exceptional quality for yourself. G- Foetei' Clark nod Oo> (Depi Maidstone.
Cynghor Sirol Arfon.|
'v) i, n y i* (, gynygiai ou bod yn gofyn i'r Pwyllgor Hoddgetdwajol wario swm heb fod uwchlaw 2000p ar adeila lau heddgeidwadol. Eiliwyd h.n gan Mr D H. Daves. Mr Robert Roberts, Llandudno, a ddywedodd it al'r oil oeddys oisieu oedd adeiladau heddgeid- wadol cymh**vys, a phe bae'r Pwyllgor Heddgekl- wadol wedi derbyn cynyg Cynghor Llandudno part yn codi'' Neuadd Drofol gallesid d u-jmi'ii'r iuieilada.1 hyny ar linellau cynilach nag oodd yn bosibi ar hyn o bi-yd. Cvmerodd vmdrafodaetli faith le, a phender- fyrtwyd nid oedd yr adeg yn un glyfaddas i fyn- od y.u mlaen gyda'r dra,ul fwri*d.edig ag oc-dd o dan ystyriaeth v Pwyllgor Iloddgeidwadoi. ac fod y panderfvniadau a basiwyd gan y byrddau gw.ircheidiol i'w cefnogi. Y PWYLLGOR ADDYSG. Mr Lloyd Carter a gynygiodd fod yr awdur- dod roddwyd gan y Cjmghor i'r Pwyllgor Addysg i'w gymeryd oddiar y pwyllgor hwnw, ao fod cofnodion y cyfryw bwyllgor i'w cyflwyno i'r Cynghor Sirol i'w cadarnhau, tilogl3 cofnodion y pwyllgorau era ill. Eiliwyd hyn gan Mr Richard Thomas. Mr D. P. Williams, yii wyne-b y ff«it.h y bydd- ai i'r Cynghor, yn y oyfarfod ncgaf, ystyriod y priodoldeb o wncUlI materion addysgol yn fa'er- ion arbenig i'r Cynghor Sir ei hun i ymwneud a hwy yn uniongyrcliol. a gynygiodd ahirto y mater hyd y cyfa-rfud nesaf. Eiliwyd hyn gan Mr J. Janes Morris, a char- iwyd.
Anrhydeddu Mr Lloyd George.
—————— — viee<), Mr J. R. Hughes (cadeirydd y Cynghor j Siroil), Mr William George (brawd Mr Lloyd George), ac eraill. Yn ughanoi fbanllefau calonog aetJi Mr Lloyd George a,'i briod a'i ferched ytmaitb mown cerbyKI. Aan haner aw,r wedi tri deohrouiwyd ar 3 seremoni yn y Pafiliwn, ac yr oedd yr olygfa yn un ddyddorol a thar-awiadol. Yr oedid yno gyniulliad mawr, gan imwyaf o dref C'aernarfon; ei Jiun, tra yr oedd llawer yno o Fangor, Conwv. Llandudno, Pwllheli, a l'hanau eraill o'r air. Yr oedd y Guild Hall, wrth gwrs, yn rhy fach i'r amcan, ac nid oedd y Pafiliwn, yQ. yr hwn y iriae eifiteddlooedd ar gyfer wyth mil o bersonau, ond prin ddigon. Ar y llwyrfan yr oedd plant ysgoiion y drci-y rhai en wadol a'r rhai beob fod felly-a. datgano.dd y rhai hym alawon Cymreig mewn modd! swynol yn ystod y gweifchrodiada u. Yr oedd blaeii y i! wyf an wedi ei addurno yn brvdfertli a blodeu amryltw. Lleniwid y aodd flaenaf o'r cadeiri-au •gan aelodau o'r Cynghor Trefol, ac yn mysg eraill yn bresenol yr oedd Maer Bangor (Mr David Owe ni), Mr a. Mrs Ellis Joncti Griffith, Mr William Jones, A.S., Mr Ellis Davies, A.S., a. Mr W. A. Darbishire (cynt-Faer Caernarfon). Pan ymddangosodd Mr& Lloyd George a'i morohed rhoddwyd iddynt dderbyniad brwd- Erydig gan y cynoedd, a. chan; fyfyrwyr Bangor gyida'u "Oolog-gan." Yna daetdi y Maer a'r Clerc Trefol yn mlaen, yn nghyda Mr Lloyd George a phan welwyd yr olaf cododd yr holl dorf ar ei. thraod gan roddi iddo dderbyniad toilwnig o dywysog. Cyflwynodd Xiiemcih fach i'r Cynghorwr John Pritchard flodeuglwim i Mrs Lloyd George, ac yna awd yn mlaen gyda'r seremoni. TEYRiNGED Y DREF. Y Maer, yr bwn yntau a gafodd dderbyniad gwioisog, a ddywedodd ou bod wedi ymgynull i dalu teyrngod o beroh i fonoddwr ag oedd wedi cynryohioli Caernarfon yn y Senedd cyhyd. Yn ystod tymor o ddeuna-w inlyniedd yr oedd Mr Lloyd George wedi oocli i reiig flaenaf gTvIad- weinwyr P.rydain Fawr, ac nid oedd ond yn tiaCtoiol iddynt hwy yn Ngogledd Cymru ym- falonio yn y ffait,h fod un o'u plith eu hunain wedi cyrhaedd i'r lath eaflo uohel. Teimlai CJymru fod eu eenedl faoh wedi ei anrlivdoddu drwy gynhaeddiadau Mr Lloyd George. Yr oedd ei lwyddiant fel gwladweinydd wedi creu .rhyw ddLsg-wyliad fod Cymry yn awr ar gymeryd eu lie oohr wrth oohr a'r Gwyddelod a'r Ysgot- iaid yn llywodraethiad y wlad, a.o y clywid llaie "Cym.ru yn fwy hyglyvv yn y dyfodol Yll! mholiei llywodraothol Prydain Fawr (icyimeradwyaetdi). Er fod Mr LJoy-d George wedi esgyn i &a,.flo ag yr oedd gan ranau eraill o'r deyrnas hawl i'w ofal a'i eyhv ynddi, nid oedd wedi angihofio Cymru (clywch, clywoli). Ar yr un pryd, yr oedd yn dyfod yn ajigenrheidiol i'r bobl Gymreig ollwng non leihau yr Jiawl ag oedd ganddynt o'r blaen ar ei amn&er a'i yni yn. nglyn a materion yn perthyn yn gyfangwbl i'r Dywysogaeth, canyp, fel ponaeth i adran fawr o'r Wladwriaeth, y.r oodd ganddo i ofalu am fanach a marsi and iaeih Brydeinig lie bynag y bo. Yr oeddynt oil yn laIah o'r llwyddiant mawr ganlynodd ymyriad Mr Lloyd George mown anghydwelediadau mas- nachol mawr a diweddar (cyjmcradwyaeth). Y diwriwd hwnw yr oedd pobl Caernarfon yn bwriadiu ei wneuthur yn un o honynt ou hunain drwy roddi iddio ryddid prif drof Gogledd Cymru (oyimeradwyaeth). Diweddcdd y Maer ei anercihiad drwy alw ar y Clerc Trefol (Mr R. O. Roberta) i ddarllen penderfyniad y Cynghor Trefol. CYMERYD Y LLW. Wedi i Mr Lloyd George arwyddo memrwn y breiii.vvyr mygedol darllenodd y Clerc Trefol y llw arferol, a oihan guswu. Teotameiifc cymerodd Mr Lloyd George y cyfryw 1w. Cynwysai ym- rwyimiad i fod yn ufu-dd i' w Fawrhydi y Brerihin Iorwerth y Seifchfed a'i olyrtwyr; iifudd-d<xl i Faer Bwrdeisdref Cbernarfon yn ei holl ofynion cyfreithlon, ao i'w gynorthwyo i igyflawni ei ddy- lediswyddau hyd ag y w:a.e yn ei altu; i gadw'r heddwoh; i gyfranu i drefchu'r fwrdeisdref pan ofynir hyny ganddo, etc. MR LWYD GEORGE YN CYDNABOD. Wrth godi i gydiiabod yr anrbydedd, Mr Lloyd George, yr hwn a gafodd dderbyniad brvvdifryxii^ eilwaith, a ddywedodd:—Yr wyf yn awr yn un o "hogia'r dre," ao yr wyf yn diolch i ohwi o waelod fy nghalon am y caredigrwydd a'eh (■yiraheliodd i fy anrhydoddlu fel ag y gwnaethoeh heddyw, ao am yr anrfoeg hardd a roddasooh i mi. Mae yr anrhydedd o gael fy ngweud yn un o'oh -dinasyddion yn un fawr iawn i mi yn wir. Ddeunaw iinly-nom yn ol anfona&och fi i'r Senedd fel eich oynryohiolydd, ac er yr adeg fiono yr wyf wedi fy nyahwelyd genych bian' gwaitli, ond y rnae'r anrhydeda oeod'wyd arniaf hedd,yw, yn fy marn i, yn hrarwf oryfaoh o'oh YIm- ddirioda oth ynof. Yr oedd fy etholiad fel eisdh aelod i'w tbriodoli i eel politicaidd, ond y ma.e.'r anrhydedd osodwyd ariiaf heddyw yn arwydd o barch yr ardal yn gyffredinol. 0 hyn allan byddaf yn un o'oh dinasyddion. Yohydig ameer yn ol fo'm gwnawa yn ddinesydd o Gaerdydd, y ddimw fwyaf yn Nghymru, end teimlaf fy mod wedi fy anrhydeddu yn fwy wrth gael fy iigwnou- thur yn ddinesydd o Gaernarfon a<m ddau reulwm. Mae yr anrhydedd ihwn wedi ei oeod arnaf am eich bod wedi fy adnalbod yn hwy ag yn well na neb arall. Hefyd, yr wyf wedi bod mewn brwydr boiiticaidd a bron un lhaner o ddicasyxidioii Caernarfon. Rusnes y bobl hyny oedd fy nghadw o'r Semodd (chworthin). Maent wedi trefnu i'm cadw allan, maent wedi ymladd i'm cadw allan, ao fe wnant hyny eto. Ni fydd iddynt ymdrechu ddim llai g'wneutihur hyny am eu bod wedi cydsynio i osod yr anrhydedd hwn arnaf w, y mneiit yn iawn hefyd (ohwerthin). Ond eto, inao hyny yn gwneutliur yr anrhydedd hyny niwy—niae yn un fwy an- nhydedklais gan eu bod wedi ymuno a'm oyfeillioll politicaidd yn hyn o beth (oymeradwyaet.h). Mae hwn yn ibeth nas oeir yn mhob gwlad—dynion yn brwydro yn erbyn y naill y llall mewn ethol- iadau politicaidd ao yn y Senedd, ac yna yn cyfarfod mewn cydgord fel cyfeillion (eyrnerad- wyiaebh). A dyna. pabam y mae Prydain yn uwch yn y geltfyddyd o lywodraetihu nag unrhyw wlad arall. Mae ei gwyibodaeth o lywodraethu yn ganrifoodd oed, ao mao wedi enill y bwys-icaf o'r holl vy"aethau-Jiono But i anghytuno ac hcfyd i gytuno (cyme,radwya«e|th). M'r casket (yr ihwn oedd ar ffurf corn hirlaa) yn hardd ei gyniluri;, ond y fnao ynddo yr hyn nas gallesid ei roddi gan gyiwreinwaith yr arlunydd mwyaf medrus mae yna garedigrwydd, mae Jna. deim- lad da, mae yna gydymdeanhtc^ mae yna ddiolcii- garvwh, mae yna aur wedi ei dynu o galon Cytrri,ru—(cyimeradwyaeth uehel)—ac yr wyf yn dioleh i chwi am da no. Yr wyf yn falch fod tref Caernarfon wcdi rhoddi hwn i mi. Nid JOVf Q) y imackieuir i mi am ddweyd hyny, end tretf fechan o'i chydmaru a, threfi craili yn yr Yiirihe.rodraeth, <),nd, wed' 'r cyfan, nid: yw gallu a dylanwad t.ref, mwy nag eiddo per,-on, i'w fesur wrt.h faintioli, ac y mae hyn i'w gymhwyv-o gyda ohryn rym at Gaornarlfon. Alae Caernar- fon yri dref o en-wogrwydd mawr. Yr wyf yn meddwl y gallaf feiddio dweyd fod Caernarfon yn adnatbydtdus drwy'r byd gwareiddiedig;, Nid yn unig 1 mae yn hen dref; mae yn dref icuano hefyd. Yr oedd Caernarfon yn ganolbwynt gwareiddiad oddeutu deunaw c^rirjf yn ol, pan yr oedd v gwoddill o Brydain mo.r anwaraidd ag yw Uganda, heddyw. Yr oedd hwn yn ganoi- fan gvvareiddiad yr adeg hono, ac y mae yn ganolfan gwareiddiad hotkiyw, ac y mac ei ddy- ianwad yn tyfu ynlle lleihau. 06 yw yn hcii, nid yw yn dioddef oddiwrth ddarfodo&tgueth (clywoh, clywch). Yr wyf yn faloh o'r oyfle hwn i ddy. i fyag fy mghyd-ddinasyddiun, a'u cyfarfod mewn cw,rdd anmholitioaidd. Yr wyf wedi derbyn liawar o garedigrwydd gan babi ag ydynt wrth- wynetbol i mi iwewft barn holitieaidd, ao yn ystod yr ugain mTynedd ag y bum yn myd gwLeidyddiaebh yr wyf yn jnoddwl i mi dderbyn oyinmint o garedigrwydd gan bobl nad ydynt o'r un farn boliticaitid a mi a on an y bobl ag ydynt ty nsgmefnogwyr brwdfrydig (clywch, olywoh). Yr wyf yn falch o gydnabod yma, fel ag y cydraalbyddais yn Nghaerdydd, y teimlad carodig a gymhellodd 1. ddwy ddinas, air wahan i gredo neu blaid, i fy ngwneud yn rhydd- ddineeydd. Yn Nghaerdydd yr oedd y Gorpth- orae-th yn Doriaidd, etc yr oedd yr Arglwydd Faer yn Geidwadwr, ond yr oeddynt oil yn eyd- eynio i fy ngwneud yn ddinesydd, ao yr wyf yn falch o ddioloh i dhwi am wncuthur yr un path. Ma-e Caernarfon, yn fy tnarn i, yn dref a chwerv ra-n (bwyaig yn ha.nC6 dyfodol Cymru. Hi yw prif-ddinas y bryniau, ac fe wn mai am fy mod yn Gytmro yr ydych wedi fy ngoecd ar eidh meimrwn o anrhydodd. Digwyddaie fod y Cymro allai siarad Cymraog cyntai a. ddaeth yn aelod o'r Cyfrin Gynighor Pi-ydeiriig, ac yr wyf yn sylweddoli pwyeigrwydd hyny. Beriiir a bcirn- ia-dir pdb conedl ifach yn fwy manwl na chenedl fawr, a theimlaf ein bod ni, fei Cymry, ar cin prawf. Bernir ni yn ol beth a wna neu a fetha ein blaenwyr wneuthur, a phan y cefaia fyikediad i mewn i'r Cyfrin Gynghor, teimlwn y bernid Cymru i raddau mawr gan yr hyn a wmwn i. Maent yn dweyd y gall Cymry ganu —fel eosiaid-ao y gallant siarad yn dda, ond pan y daw yn fater o vmoUltnur rhywbeth rhaid cael Sais neu Yea-otyn, .meddir (chwerthin). Wel, yr wyf am ddwy flynedd wedi oeisio danges y I gall Cymry wneuthur iihywibefch (clywch, cly wohi). Mao Cyimro arall wedi ywiuno a mi yn mhercon Syr Sa-muel Evans—(cymoradwyaeth)—ac fe wn y bernir cut oenedl faoh gan bobl o bob enwad, credo, a phlaid yn 01 both a; wna Mr Herlbert Lewis, Syr Samuel Evans, a minau. Yr wyf yn ifajah nad ydynt wedi ein oondemnnio hyd yn hyn. Mae Bwrdd Masnaeh yn ifliedeg ei gwr& lawn cysrtal o dan lywyddiaeth Cyimro ag a wnaeth erioed gyda Sais yn ben iddo. Mae Cymru a Ohymry ar eu prawf, nid yn unig ¡ yr aelodau a enwyd, ond pob Oymro lie bynag y bo. Bernir ei wlad yn ol a wna etf, ac y mae yn rhan o'n buenes fel Cymry, er mwyn anrhyd- edd ac urddas ein gwlad i wmeud ein goreu, fel na bydd gan Caernarfon, nag unrhyw dref arall, gywilydd i roddi ein henwau ar eu mcunrwn o ddinaejddion (oohel gymeradwyaeih).