Gwalia

Detholion o Wasg y Dydd. "GKLYN PENAF DYN." Mao yn resynus meddwl gymauit o fai dynioa ceo'lir ar Dduw, drwy briodoli i'w ragluniaetii briodoli drwg pec od a'i bashad i gyd yuiad a. rhag-drefniad Duw? A ellid gwneud petho'rfath drefaiad Duw? A cllir gwneud peth o'r fath heb argyhobddi dyn gyda Haw fod Duw yn gyd- weitbeedwr a drwg? Peiaied neb a chredu y fath gymsathrawiaeth. Nid 008 arfaeth yn atal dyn i fod yn sobr, a rhyddhau ei hun ychwaith o rwymaa oohiwetj o waith dynion. Nid yw Duw yn awdwr gorthrwm, pe hyny, dilynai y tlodion o Ewrop yma ga.n eu rhwystro i wellhau eu hunain yma. Dyn yw gelyn penaf dyn; ac y mae yn fwy felly na'r diafol ei hun. ) GWERIN-EIRIAU. Andro3; — "Andros o dro!" "Yr andros fawr!" "D03 i'r andros!" "Mao o well myn'd yn andros c ftin" neu ffyrnig. Mwy na thebyg mai Jlvgriad o'r gair andras ydyw andros. Ao ystyr y gair andros (meddir) ydyw "Malon y Fall, mam drwg" — maln yn dyfod o male Idrwg), mae'n debygol.—Carsiwn: "Yr hen gar- siwn budron." Llygriad ydyw hwn, mae broil yn sicr, o'r gait garrison (gwarchodlu). Ac y mae yn bur debygol ei fod wedi dyfod i fod ac arfer rvwbryd yn yr amseroedd pan fyddai milwyr yn cael eu goeod yn rhai o'n hen drefi i'n gwarchod rliag gelynion, neu i gadw gwastrodeth ar y bobl o'u mown. Nid anodd yw dirnad paham y dechreuodd y cyrph hyn gael enw drwg a pha ham yr awd i gyffelybu cyrph eraili o bobl idd- ynt.—-Ceriach: Yr hen geriach." "Han geriach isel ydyn hw." Yr esboniad a geir yn y geiriad- uron ar y gair ceriach ydyw "man offer, man gelfi"—o cer,—offer, taclau. Ac mae'n ddiau mai yr un peth a olygir wrth alw pobl a gyfrifir yn iselwajel yn "geriadh" ag a feddylir wrth eu galw yn "daciau." — Chwiwgi: "Chwiwgi di- ffaeth" ydi o. Meddwl y gair chwiw ydyw buan- dro, chwildro; a ehynelybu dyn i gi orwydfol, djffaet.h, a wneir yn yr enw "ohwiwgi"—neu i'r ci fydd yn troi o gwmpas dyn cyn penderfynu pa Ie i afail ynddo. YR AWYDU AM CHWIM-DEITHIO. A wehrch chwi'r ynfydrwydd sydd ar gynydd yn y byd, sef awydd pob! am deithio'n chwim (heb ar eu traed) o hyd; chwi welwcb hwn ar feisig fel rhvw epa orwm ei gefn, a dyna giwaid mewn gwyllt hwyl yn tramwy'r heol lefn; a'r .1r- dyva. uwcp ein pen awyrgeir megis brain a'u bryd ar fy.n'rl am dro i'r lloer, ond siomiant fydd eu sain Wet, ewch a fynoch, blant y Uys a my.-npv/y fawi yr oes, gwell genym geibyd Taid a Nain, hen gerbyd ein dwy goea! CINIO NADOLIG. Papyr rhyfedd yw "Punch." A w'd;J<xh chi Almanac "Punch" am 1908? Mae yno un darlan da iawn a elwir "The Christmas Se:mon." Gwelir yr Eglwys yn llawn eddolw.vr foreu Nad olig, a'r offeiriad-teneu braidd—a'i fraijh a))an yn apelio yn ddwys, ac yn ymddangos yn Uawn o'i destyn. Yn ymyl y pwlpud gwelir bepen fach dew foch-goch yn eistedd yn ymvl ei thad graenus a boidlon. Dacw'r hogen fach yn Hlal wrth ei thad: "Daddy, does he know we dine at ona Meddwl am ei chinio—am v twrci tew yn rhoatio yii y pobty—oedd yr hogen fach, dru- an fach Chwareu teg iddi. Mae yna ddigon yr un fath a hi ar ddydd Sul, heb son am dwrci a phlwm pwdin y "O! AMERICA." 0! America iawr ei breintiau a 11\\ yMiOg o dru- gareddau, a Uwythog iawn o bechodau, pa leth sydd gerllaw ? A ydyw dydd dy ymwiniad yn nesau? Pa betth ydyw yr eilunod yna sv-Jd Hfnyt yn lie y twir Pa beth ydyw v llt.niau a r delwau yina 8ydd genyt tua'th allorau, ac \n lien. wi dy ddmiau? Ac i bwy yr ydwyt yn ? mgrymu, a phwy ydyw. gwrthrych dy addoliid? fa tet h ydyw yr holl swn cablu a. glywir ger.yi? Paham yr ydwyt yn cyfro.ieddu ao yn nlethu ay ddyddanion, ac yn cymeryd enw yr yn Pa fodd y mae cyn lleied o'th fewn yn otni enw yr Srglwydd, ac yn mexi.'vvl am ei enw Rf, gan ei sanetieiddio? Y ma taflu golwg droa \merioa fawr 'y.n creu teimlai'i<»a ynof i "úedõi fel Jeremiah gynt, "0 na hae inhen vn ddyfr- cedd a'm Hygaid yn ffvnomv.i darau, fel y wyl- wn ddydd a nbs am aroholl briw" fy ngwlad en- edigolDuw a drugarh.io wrthyjr. a tliywyned ei wyneb arnom y dyddiau hvn, fel yr adwaener ei iacbawdwriaetb ef ar y "a^ar. HET DDRUDFAWR—DIM YN Y CASGLIAD. Y gwr doeth a ddyweJai f< d tpnyw lan heb synwyr felmodrwy irwvn hwch; eo nid Itawer gwell vw honyw hardd gyda hei gwerth 20 doler yn rhoi com. vn y ca?giiad mewn oedfa &r y Sabboth? Mae boneddigesau (hyny y maent yn galw) i'w cael yn en cofiau crwyn morloi costfawr na roddant gymaint ag un sent mewn cyfarfodydd. Nid vw hoiia I 20 doler a ?ho iau 50 doler y cyfryw and cynor'h»vy i ar- ddangos eu bychander f l bodau dynal. "GWASTRAFF PECHADURUS." Yr ydym yn ymdrabaeddu gormod, ebo un, i enill arian i gael afreidiau bywyd, a dyna y rhes- wm y gwneir ein hoes yn gymaint baich. Gof- yna dedwydd Neh haner-y nwyddau a'r teganau a brynir! Edryched dyn o'i amgyleh a cha fod gwastraff peohadurus o fewn cymdeitliaa. "Y BYD DDIM MWY NA PHYSEN." A'r byd hwc yn llai lai o hyd er ys tro (mae hyny y.n rhyfedd. on'd yw"); a diau nad yw ein byd mawr ni yn fwy na physen yn ngolwg trem Duw; bu amser pan oedd Efrog Newydd yn mhell o Lerpwl ar lanau'r Hen Bau; ond 'rwan nid ydyw y bwlch ond o hwyr .nos Sadwrn J ganoi nos Iau. DOGN 0 GERDDORIAETH. Bydd&i yn "idea" rhagorol pe gwnai y doctor- iaid logi cantorion da i ganu caneuon priodol i'r 'oleifioa o dan'eu triniaeth, ao yn lie ambell "dose" o stwflf drwg ei Has rhodder "dose" o gerddoriaeth gymwys (gyda chyfeiliant, wrtb. gwrs). Synwn i ddim y gwellheid mwy, ac y byddai meddyginiaeth y seiniau yn Ihwer mwy dy- munol na'r gymysgedd a gant yn fynych. Yn wir dynia faes Hewydd i feddyg ieuanc gynyg y.n- ddo. Hwyrach mai anffawd ydyw ei wneud mor gyhoeddus. ABSENU. "H^b Absenfi a'i Dafod." — Absenu yw (1) Cercl-kd o tan i fan; (2) i geisio cael gafacl ar rywhth, dvrna"r gair arferir am vspio; (3) all adrodtJyr hyn a gafael ynddo a'r tafod. Ni wel yr ibsertwr ond brychau, ao ni chlyw on" beiau Pwy sydd mor ffol a beio y dyn ei fod wedi svrthio -ganwaith p.1.I1 yn dysgu cerdded? Neu edliw i'r Vhifyddwr enwog fod adeg wedi dod yn ei banes pan na wyddai fod dau a dau yn gwneud pe&war? Neu da flu i wynob ieitHyadwr "oefili ei fod un adeg heb wybod ond iaith ei fan", a digon ychydig o Dyna wna. y hwn. Dyna rai o'i driciau; dwevd mai oorph gwan eWd3 sydd gan y dyn, ac anghofio. wrth gwrs, ddweyd fod yna enaid mawr yn y corph gWan; dweyd mai tatcen oul sydd gan y mab; a pheidio dweyd fod ei lysraid fol arian byw; dWeyd mai ymadroddwr tila yw'r aelod sentdd, ac anghofio dweyd fod pob gair yn em brvdfrth; daán gerbron gwlad mai athron- ydd ^-v*fcel ,wr dyn ieuanc, a chuddio peth a wyr yn dda—mai ef I} yw bardd goreu'r ardal; dweyd m&i digon disylw vw'r ferch, a pheidio dweyd fod ei shalon fel y dur. Dywed yr ludd ew ngellir meddwl am un felly yn ddyn da Atbybed ein bod ni am ganmol y dyn y mae luddew yn ei rgondemnio? CERDDORIAETH YN Y CARCHAR. Yn ngharrchar Wandsworth y mae dros 61 garoharorion. Gwnaeth oor yn Brixton gais 4 yr awdardodau am ganiatad i ganu darnau o'r prif wrfthiau, net "St. Paul" a'r "Elijah," i'r oarcharorion. Yr oedd yr awdurdodau 3D fodd- ta.w.n, ac aeth y oor, yn rhifo 70 o leisiau, yno. yn nghyda Miss Evelyn Wynne, a phcdwa.rawd offerynol. Yr oedd yn olygfa ryfeddol gwoled y oarcharorion yn gwrandaw ao yn ymgeisio am gael clywed pob nodyn a deall pob gair. Dywcd. ai y prif swyddog na welodd y fath drefn, ac yr oedd yno Iwyr ddistawrwydd. Yn mysg y car- oharorionyr otfdd rhai oeddynt y.n gwrthryfela yn erbyn pob disgyblaeth, ond o dan ddylanwad Celf y Celfau, yr oeddynt yn ymdoddi Tystiai un hen wr y teimlai fel pe bae y Nefedd wedi dod i'r ca.rchar! Y mae awdurdodau y carchar yn uCÐI grneradwyo y dull newydd hwn o gy- suro hi truain ac i cidwyn i mewn obaith i fvd y oarcharorion. Goboithio. gan hyny, y gwneir ymdrech i ddwyn oorddoriaelh i mewn i fvwyd eareharoriori drwy y deyrnas. Diau fod llawer rrlwv o "gospi" o fewn oarcharau ag sydd yn <>ffei'l>io er gwneuthur y cvmeriad yn waeth yn hvtrar;h M'i wella. Pe caffai dvlanwadau fel yr eidd J cerd loriaeth fwy ° lo yn hanes y truain y evfei-ir atynt. byddai mwy o obsith am eu dy- fodol wedi iddvnf ddod yn ol i blith dynion! Meddylier yn ddifrifol am hyn. DEDDFWRIAETH AMAETHYDDOL. N08 FaWrth, yn nghiniaw blynyddol Siambor Aroaetiqiddiaeth a Chlwb y Ffermwyr.traddododd A rglwydd Carrihgton araeth. Dywedai fod yu mwriad yr Llywodraeth adolygu y rheolau yn nglyn a symudiad mcch pan fo haint y traed a'r genau illewn ardal. Yr oeddynt yn fyw i bwys- ierrwydd y pwnc o drethiant tir, a bwriadant ddwyn ^n Feaur Tir-Briaiad y flwyddyn nesaf. Sylwod fod miloedd o geisiadau am fan- ddaiiadait amaekhyddol.

V Mae Arnaf Elsieu Hold- royd's os Gwelwch yn Dda. Jarmes Swift, AterclifFe, Sheffield, a ddy- wed :—"Rhoddodd y dogn cyntaf rydahad mawr i mi. Mae un Blwch o'r Peleni hyn wedi gwneuthur mwy o ddaioni na'r holl gyffariau wyf wedi gymeryd. MAe Holdtoyd'S Gravel Pills yn foddygin- iaeth lwyr at Grafel, Lumbago, Poenau yn y Cefn. Dyfrgfwyf, Afiechyd yr Eiwlod, Gowt, Sciatica, a Chrydoymalau. Os na foddlonir chwi> dychwelir yr arian. Is 1&0 gan bob ffervUydd, yn rhad drwy y post. 12 stamp, HOIiDROYID 3, Medical Hall, Cleckheaton, Yorks. I

CAPT t\N JACK. PRAICTEISIO CICIO. Wrth batao siop, y dydd o'r blazon, gwelais Yagrifenydd Cluib Pel Droed yn pnaoteisio oioio yn y eiop. 'Doedd gyno fo ddim pel. Gadw oi "stumps" yn yatwyth yr oedd trwy gicdo mor agios at y "oeiling" ag y gallai. Oai lienor er.wog cBdyddordelb mawr wrth edrydh arno, ac oeck" brawd o fretfhynwr port yn sefyll yn ynri) yn stand bei i rwbio Zam-Buk oo y fttteiniai y oioiwr ei goes. {?TRAiB0lN Y FFORCASTL. Yr oedd y boys wedi hel criw Hong a;rall atynt i'r fforcaetl, y noson o'r bisuen, a dyna lie y buiornt aim oriau yn smocxio a deyd istraeon. Dyina rai o'r ottaeon:- Japhetih: Pan ooddwn i yn trampLo o Grio- cioth drwy Cenin, Llawgytbi," ac i G'narfon, gal- wais mown t i,farn i gael tamJld a liymad o ym- barth. Doedd dim oyflouedora y pryd hyay, fol sy' 'rwan, i daibhio. Hon aniear hraf oedd hi yr adiag hono. Wel, wedi i mi ista. yn y dsaiarn, galwais am lasiad o gwrw. Dyma yr hen wriaig oedd yn f-ek-tixis yno yn d-wad a glas- ia.d i mi, m-orpyr4 bana oeiroh, a. dhaws. Rhodd- odd y 'mouyn yn dalpia. ar y bam oeirdh ,ac yna gWi'ychiodd oi bawd yn ei oheg a thaenodd y znenyn ar y beria coirch hefo'i bawd! Er fod gen i 'sttamog ddi y diwrnod hwnw, fodrwn i ddim byta y blra oeoToih a'r 'menyn tow ar 01 gwel'd yr hyn a welaas i, ac wedi i mi yfad y owrw a thalu wm dano, oydhwynaie drachofn ar fy foyadis. L. Hunt: Mae y stori yna rwbatih yn dohyg i bo ery' gen i i ddeyd. 'Roeddiwn i mown rhyw to yn Lleyn ac ieio Ibwyd. Deydodd y wraig y baim. hi yn ffrio lot o -ham i mi. Hongiai yr ham uwchben y ty. Aeth y wradg i cihwilio am bodall ffrio, ac wodii iddd ei eha-el, rhodoodd hi ar y ffendar, yji ymyl y tan. Yna tynodd yr ham i lawr, ac aetJi i'w thori yn y gogin gd,i). Tm yr oedd hi yno dooth oi mawr i mewn aAom ni, ac wodi swrffa o gwmynw, dyina fo yn myn'd at y badell ffrio, ao yn eoi. llyfu yn Ian. Wod'yn aeth all&n. Yna daoth y wraig a Uon'd plat marwir o eloisua o hain, a rhoddodd y eieisua yn y bicLell ffrio, a ffroi awe! Dynosodd pawb at y bwrdd i fyba, ond motlhodd pob un o honom ni ag oedd wedi g-welld y oi yn llyfu y badell ffrio, a chyffwtpdd a'r cig I Dartfu i ni hel eagus- odion dros beadio byta yr ham. Rolwe: Ma.' gen ina etori dda am facbgan a gajfodd oi Deoy-d mewn dull digri iawn. 'Roedd y llong yn yir hiarbwr, ac ar ol i'r criw noewylio diofchon at oin gilydd wrth y winiaas. Aan y gora gneyd man gampia oedda nhw. Mi 'ryda. ohi yn 'nabod W;l, mab met y "North Star!" Un garw ydi Wil am gastia. Fe ddeydodd o wrth De-iows Hopkins, o'r De, "Wldi., Doiows, mi fedra i dy neyd ti ddtwiad i lawr. oddiar ben y windlarg yna bob i mi na neb arall ddoyd na. gnoyd dim i ti!" Heriodd EXeiows iddo gario hyny allan. "O'r gora," moddai Ralws. Aeth Deiows i ben y windlass, a eafodd yno wedi cylymu ei freidhiau (foid arms) yn eu gilydd. "Dowoh ffordd ytma, boys!" dy wed odd Rolws wrth y gwoddill o'r oriw, w aothant ar oJ Rolws i'r Lan. Tybiodd Deiows ou bod wodi myn'd i geiaio Awljatih, neu i 'mofynrhyw ddyn i hwrtw ddwad a.to a'i wthio i lawr oddiar y windlas; ond ni ohymerodd hyny le. gafodd Doi- jtwb fol mast yn oi Ie. Yn mhen hir awar daeth y boys o'r Ian i'r llong, a ffwrdd a nhw hob ddwoyd dim wrth Deiows, i'w gwelyau yn y fforoastl. Gwelodd Deiows druan y pwynt, a daeth i lawr hob nob ddweyd na gneyd dim iddo fo! Uua.ws o atraooai erill ddywedodd y boys y noaom hono, ond nid oes gen i lo i ohwanag o bony' nhw heddyw. COLLI CARGO. Daeth newydd drwg iawn yma. heddyw. Clyw- ais fod y "May Dock Flier" wedi oolli yn ystod yr ystorm ddwoutha. Roodd hi air ei foyadtj o Port Skiipin i Borfchmadog, hofo Uwyth o "foot. warmers" a "t-.pitoons," i'w goeod ar y pal- mant, dan "verandah" y farchnadfa, or mwyn i'r sefyll wyr fydd yno yn sgwrsio am oriau, ac yn poeri, gael twymno e.u traed, a dhael lie i boeri yn lie bod yn gneud ihyny aim ben dillada merdhed a meibion a ddigwyddant fod yn pcusio. Gr^yn fod y golled. but, wedi oymeryd lie. Debyg ■gen t y bydd i'r sofyllwyr anfon potiwwn at y Cynghor i ofyn ididynt wnoud y polled i [yny. Does dim rheawrn fod cymaimt o ddyn- ion yn sofyll ar y polrnant y tywydd oer yrm&. BUSNEB YR I EUR. Bwriedflr yn fuan ail-gychwyn busnes ioir yn ardaJ y Gareg-ger-yr-fleii. Bu y manijiar yn fctimog yn ddiweddar yn cymeryd rhan yn nglyn a difiamad lar tra yn fceithio mown tren yr hif d-weutha Di^gwyiia y manijiar gaol eoeba.u oddiwrth yr adhos yiraa, ac y bydd iddo fod yn alluog 1 w rhoddi nhw fel oyfalai yn y bt^nes. Gworthir ioir o frid Aberdaron—Ihrid gona Weyn, pa rai a wamntir i drfodwy pan y ^dd wyau yn bnmon, yn enwodig tua'r Nad-

"PAHAM Y MAE PWDIN REIS BOB AMSER YR UN FATH?" Ni raid iddo fod Rhoddwcih brawf ar ych- wanegu ychydig "ourranta," a aynwoh wrth weled mor dda ydyw gan y plant. Dyma'r cyfarwyddiadau:— J' r PWDIN REIS A CURRANTS. ( Defnyddiau: Dwy wna q reis, dwy wns o currants, un peint o lefrith, un wy, un llond liwy fwrdd o »twgr man, haner wns o "beef suet," nutmeg wedi ei falu i roi bias. Y Modd t'w W.noud: Golcher a sycher y reis, yna coguiier of mown llefrith am ddang munud; cymhwyser y "currante" a'r siwgr. Torer y aiiet yn fan, a rhodder of gyda'r defnyddiau erarili. Curer yr wy, a chymhwyser ef. Ty- wallter y cymysgodd i ddysgl wedi ei hiro ag ymenyn Maier y "nutmeg" ar ben y cwbl, a rhodder y pwdin mown pobty &raf am t-uao- awr a haner. ° Rhydd eich Chwognwyddwr Lyfryn "Currante— A few Tasty Recipes," yn llawn o gynghorion dyddorol at y cimaw touluaidd yn rhad ond gofyn am dano.

"SAITII TYMHOR DYN" Babandod, dymhor heulwun, Mor felu3, ond mor fyr; Drwy'i nen ni%ed un felltan, A (haran fcyth ni thyrr Gofalon sydd yn dilyn Anwylioi drwy ei byrth, Ac aberth ar bob llecyn Yn gwenu megis gwyrthf Pk-ntyndod sydd yn agor Aur-ddorau dysg a Bwyn. A chlywir miwsig cynghor Ar fta ei awel fwyn; Egnion a gymhellant Chwareus ho, n a chan, Syniadau ymdiiiladant Mewn dimweidrwydd glan. Daw Mebyd mwyn i siarad Gobeithion gwynion gant, Mae breuddwyd yn ei lygaid, Ac alaw ar ei fant: Nis edwyn flin dreialan; Ni wel y gawod wlaw, Mae prydor a gofalon Yn gorfod cadw draw. Ieuengctid, ar mor llednais Y sang ar froydd sercih, Gynhyrfa ryw uchelgais Yn mynwes mab a merch; Sawl ysbryd tua'i gestyll Anturiodd siwrnai drom, I wel'd yr oil yn ganddryll Ar fryniau duon slom? Daw "pwys y dydd" yr awrhon Drwy lys priodaa Ion; Haul anterth ei helyntion Yw haul y fodrwy hon; Daw bywyd drwy ei frwydrau I siarad ambcU dro, A chlywir ei fagnelau Yn crynu cyrau'r fro! Yn rhwydd addfedrwydd ocdran Gyrhaeddir. er yn flin, A salmau'r dyddiau diddan Yn marw ar ein min; Mynegi cystudd calon Tyn llawer deigryn halit; A dweyd am ofnau duon Wna gwynder yn ein gwallt. Daw Henaint i'w dihoeni Ar dorfyn eitha'r daith; Ei gwmni yw Caledi, A'i wiag yw ewrnwl Lta-ith; Odfeuont yn't i ddewis Y fan i fythol fyw, M w mil o flwyddi megis Un dydd. yn nef ein Duw. BRYFDIR.

.Eiffel Tower. BUN FLOUR. A id. packet makes 15 delicious light buns with I certain success, Almond, Lemon, or Vanilla.

Nadolig Cymru Gynt. Y GWYLIAU. Gan nad 033 dim neillduol yn cael ei siarad am dano y dvc.diau hyn heblaw y Nadolig, ofallai y bydd i chwi fod gystal a chaniatau i Wil y Gvveithivvr nodi ychydig o'i hon adgofion am yr hon wyliau Nadolig sydd wedi eu cyfrif gyda'r pothatt a f u. CANU CAROLAU. Byddai mwy o gyrchu i blygain Gwaenysgor i ganu oarolau ar foreu Nadolig nac unrhyw eg- lwys yn y cyffiniau hyn, a hyny ofallai am yr unig neswm y byddai yr hen offeiriad yn bur hoff o glywod oanu carolau, ac fol cymhelliad i hyny oaffai pob un ymgoisiai ganu oarol swllt ganddo wodi gorphen y plygain. Hefyd, rhoddai drwydd- ed iddynt gael eu gweddill o gwrw poeth a bara chaw8 yn nhafarn y pentref agosaf i'r eglwys. Felly deuai pob math o gantorion yn nghyd, o'r Doheu, Dwyrain, Gogledd, a'r Gorllowin, rhai o Prestatyn, Galitmelyd. Dyserth, Cwm, New- market, Llanaaa, a Granant. Wedi gwaaanaeth feT galwai yr hen offoiriaid ar y rhai oedd yn myned i ganu carolau godi ar eu traed. Gwarch- od pawb! dyna lie byddai cynhwrf; rhyw ddwsin neu fwy yn ceisio am y flaenoriaoth, ond wedi cael gostog a threfn dechreuai rhyw ddau ar eu- carol, ond yr oeddynt wedi deohreu yn roy uehel, ao yna rh&id oedd tewi. Ar hyny dacw ddau arall yn dechreu. ond y maent hwythau wedi dechreu yn rhy isel. Felly, daoth eu gyrfa hwythau i ben, a rhyw hanor dwsin mwy i gwrdd a'r un aflwyddiant. Yn y man dajow hen wr tal a golwg ddifrifol arno yn oodi yn oi dro yn nghwmni nith iddo, geneth tua. deunaw oed, ac yn dechreu "Carol y Blwch," ond,cyn hyny fe'i gwelid yn rhwbio ei spectol a chlirio ei wddf, a Bmwrian y ganwyll wer a'i fyti a'i fawd. Dech- reuodd yn y man. gan adseinio yr hen adoilad gyda bloedd. Gwrandawai pob enaid, ond ar hyny dyna hi yn "full stop." Trodd at yr en- eth, a dywedai yn gamer: ItCana, bogan." Ail ddechreual, ond nid elai gam yn mhellach hob droi at ei nith druan, a phar o lygaid yn moll- tenu yn ei ben, gan waeddi. "Cana. hogan." Gwnaeth hyny tua dau ddwsin o weithiau cvn gorphen "hanor penill o "Garol v Blwch." ac am f a wyddom, onibae i'r hen offeiriad droi ato a'i i gvfarch yn addfwvn, "Hwn a hwn. yr ydych I wedi oalei digon ar ganu bellwh," nad vn yr eerlwys y buasem yn gwrando arno hvd y borou. Y mae tesrwoh yn hawlio arnom hvsbvsu fod I rhai cantorion modrus i'w cael y prvd hynv, ond caffai y gwael a'r gwych yr un faint o da-1 am eu erwasanaoth gan yr hvbarch offoiriad. Krbvn heddvw y mae yr hen drisrolion hyny, hvdorwn, yn canu yn hereiddiach m-wn frwlad well. GWNEUD CYFLATH. Y mae hynyn parhau fel oynt, ond nid o dan yr un amgylchiadau. Yn yr hen amser byddai cwmni o bol>l ieuaino yn hel at eu gilydd i d^ neiBduol i adrodd helyntion y flwyddyn, ao 1 wneud oyflath ar dan araf tua nos cyn dydd Nadolig. Ar un o'r digwyddiadau hyn yn mhlwyf DYSERTH yr oedd ewmni dyddan o bobl ieuainc mewn ty isel nos cyn y Nadolig yn oario yn mlaen yn llawen, a'r crochan ar dan araf yn berwi'r cyflath. Ond yr oedd yno gasgliad arall o lanc- iau ieuaino wedi ymgy.null y tuallon er oeisio cael dipyn o ddifyrwch ar eu traul. Yn mysg y rhai hyny yr oedd un yn oael oi gyfrif dipyn yn foddaiaoh ei bonglogkna'r lleill. Ebai un wrtho: "Doro dy ben ilawr y simneu, Jack, i wrandaw beth y maent yn ei siarad." Gwnaeth Jack, ond ar hyny gafaelodd un arall yn ei draed, ao i lawr ag ef a'i bon yn nghyntaf i gorn y simneu, nea gyru y croor-an cyflath un ffordd a'r cwmni trwy y drwa y ffordd arall, a Jack druan yn methu adnabod ei hunan, wedi ei drawsffurfio yn wr croendu. Y GATH A'R WYDD. Clywais ddau hen fwnwr yn adrodd pan oedd- ynt yn iouanc eu bod yn llettya gyda hen wr a gwraig lied gefnog o bethau y byd, ond yn lied grintachlyd at eraill. Un ciniaw Nadolig yr oedd ganddynt wydd dew, ond ni chynygias* ant ei phrofi i'w llettywyr; eithr wedi eu digoni o honi, rhoddodd yr hen wraig y gweddill yn ofalus yn y cwpwrdd i aros pryd aralL Ond wedi iddynt y noson hono fyned i'r gwasanaetii i'r eglwys, ymgynghorai y ddau fwnwr a u gil- ydd pa sut i gael profi yr wydd hep 1 r hen wraig wybod. "O," ebai un wrth y llall, gad 1 ra fwyta yr holl gig a rhoddi yr esgyrn yn y cwpwrdd yn eu holau, a chau y gath i mewn gyda hwy." Felly y gwnaod. Cawsant wledd ragorol ar draul y gath druan. Wedi i'r hen wr a'r hen wraig ddychwelyd yn ol a hwyho am swper ar gorpys yr wydd, P3"" ^„.ft. hen wraig ddrws y cwpwrdd rhuthrodd y gath allan, a rhoddodd yr hen wraig yfgrccb &Ilan: "Daliwch yr 'hen lafnas, a haner ljaddwcii hi, John, y mae wedi bwyta yr wydd i gyd hoblaw ychydig o'r esgyrn." Gall pawb ddyfalu M J hen gath wedi gorfod cadw allan o afaol yr hen wraig am hir amser ar ol hyn, and cafodd y ddau fwnwr wydd Nadolg ar ei chosb,

Y DIWEDDAR MR W. A. DEW. Yn Ynadlys Bangor, ddydd Mawrth, cyfeir- iodd Mr Hairry Olegg, y oadeirvdd, at farwol- aoth Mr W. A. Dew. Er nad yn aelod o r Fainc Ynadol, yr oedd yn wr mor gyhooddus fel y teimlai yr ynadon y dylid oyfoirio ato, a dat- gan cydyindeirnlad a r teulu yn eu gal&r. Ar ran y cyfreithwyr, amlygodd Mr Thornton Jones d-elirliad Oyffelyb.

IbirEByov || &OAP The Home that is cleansed with LIFEBUOY SOAP is safe and sure. See that the cupboards are washed with this Royal Disinfectant Soap. It is a wholesome precaution. Cleanse the Larder with Lifebuoy Soap and it will become a store of health. It is a healthy provision. LEVER BROTHERS, UMITED, PORT SUNLIGHT, ENGLAND. TIE IAlE LEYER 01 SMP 18 A GUARANTEE OF PURITY AID EXCELLENCE. CA MBMAN R AI L W AYS, Christmas and New Year Holidays. CHEAP EXCURSIONS TO ALL PARTS OF THE COUNTRY. ON TUESDAY, DECEMBER 24th, CHEAP BOOKINGS TO LIVERPOOL, MANCHESTER, BIRMINGHAM, etc., for 3, 5, 7, 8, or 15 Days. TO SCOTLAND FOR 3 and 10 DAYS. TO SOUTH WALES FOR 8 DAYS. Tickets at the WEEK END FARES will also be issued between Cambrian Stations (where Week End Tickets are in operation), on Tuesday, December 24th, Christmas Day, December 25th (Train Service permitting), and Tuesday, December 31st, available for return on the following Wednesday, Thursday, or Friday. EXCURSIONS TO LONDON ON DEC. 26th & 31st. POULTRY SHOW AT PWLLHELI, DECEMBEP, 26tti (CHEAP BOOKINGS). EVERY MONDAY, WEDNESDAY, ANI) SATURDAY, UNTIL FURTHER NOTICE, Cheap One or Two Days' Tickets ARE ISSUED FROM THE CAMBRIAN COAST STATIONS TO THE NORTH WALES COAST. SIMILAR TICKETS ISSUED IN THE REVERSE DIRECTION. Full particulars of the above Excursions can be had at the Stations, or from the Offices of the Company. C. S. DENNISS, Oswestry, *9°7- General Manager. ass= I CHRISTMAS PRESENTS-THE FINEST SHOW OF FURNISHING GOODS OUT OF LONDON I'PIONEER, BOLD ST., LIVERPOOL. I | Railway Station in Groat Britain. LOWEST ZPIE^/IOIEJS ILTT TIE3IIE3 IKIUDNTC3-ID02V3I. | es- CATALOGUES AND TERMS FREE. IEj ]iii! 5L :¡. • It v M'll, GEORGE S Pile & Gravel Pills ORG LE;% GRAAV PILLS Anwy] Syr.-Diolch yn fawr t eliwi am siah meddyginiaeth werthfawr: gwnaeth lea syiweddol i mi. Yr; dym bob amser yn Yr cadw eioh peleni yn y ty, ao edrychwn arn. ynt fel rhai o'r pethau hyny ag ydynt yn angcnrheidiol at gysur a dedwyddweh teuln- i'ch Peleni ganmoliaeth gyff- Jted.inol, ao yn bendifaddeu nid heb doilyng. dodo Nis gwn am un Feddyginiaeth yn Nghymru mewn cymaint o f. nao ychwaith wedi gwneud cymaint o ddaioni. Edrychir arnoch gan filoedd fel cymwynaswr i'ch cenedl Ni fu genyf erioed nemawr o ym. ddiried mewn Patent Medicines, ond yatyriwyf yr eiddoch chwi yn eithriad anrhydedduo- Gobeithiwyf y oewch flyn- yddau lawer i wneud Ilea i gleifion ein gwlad. D. OLIVER EDWARDS. (Gweinidog), MEWNBLYCHAU, ll flie a 2s 9c YRITN. DRWY Y POST, Is 3d a S. YR t1& PEItCHENOG: J. E. GEORGE, M.R.P.S., Hirwain, Aberdake. ARIANOL. DIM TALIADAU YN MLAEN LLAW. Benthyg Arian yn Gyfrinachol YN SYMIAU MAWRION NE UFYCHAIN (heb fod dan;810), AR PROMISSORY NOTE YN UNIG. MAE yr holl Symiau fenthyciwyd yn ystod yr ugain mlynedd diweddaf, gan yr un sydd a'i enw isod, yn cyrhaedd UWCHLAW 21,250,000. Apelier am Proepectua a Thelereu; un &i yn bcrsonol ynie trwy lythyr, at (ieorge Payne a'i Feibion 3, Crescent Road, Eiiyi, SBFYDLrtYD 1870. MAB Gymdelthas Fentajoiol Gonedlaothal WEDI ei oefydlu a'i chofrestru yn arbenig ao yn unoi a Deddf Seneddoi i roddi Benthyciadau Preifat heb ffurfiad Swyddfeydd Uenthyciol i bob dosbajrth (Dynion a Merchedj, 0 5p i lOp AR ADDEWID YSGRlFi'iNEDIG SYML I AD-DALU. at unrhyw angen umongyrcho4 i Gychwyn- Buares, Doorefnu eich Ty, Talu Rhent neu Drethi, neu unrhyw iinican preifat arali. GeUir tAtu'r benthyciad yn ol mown ejmiau bychain, nou gellir cadw'r aria.n am o flwyddyn i bum' mlynedd trwy daiu y llog- vn unig. Gan fod genym gyfalaf mawr bob amtier yn barod i'w .uddsodUi, gallwn fenthyoa ya gydym a rhad. Nid yw Pellder 0 ddim pwys. Mae'r Llog a'r Ad-d&iiad yr isaf yn Lloegr a Chymru. Rhoddir yr Anan yn nhy y benthyciwr ei hunan 08 dymuna, gan arbod iddo felly y draul a'r dratferth o'u hymofyn. Gwarontir y cedwir pob- peth yn gyfrinaehol. ac yr ynwldygir yn wyneb agored. Ni chyst ddim i ohwi, fe erbyd i oh-wi bun-oedd trwy apelio naill ai yn bcraonoJ neu trwy lythyr am ein Tafien Uad i'r NATIONAL LOAN SOCIETY. 41, CORPORATION-STREET, MAJSfCEINION neu i'r GANGHEN SWYDDFA DROS OGLEDD CYMRU. 11. DEAN-STREET. BANGOR. OASH ACCOMMODATION jBB to £1000. Loan £ 5, repay £ 6.. Loan £ 30, renav £ V> Loan £ 10, repay £ 12. Loan £ 50. re^aV Loin £ 15. re{>ay £ 18. I Loan £ 100, repay £ 120.' -4 APHOYUs"'B^GKogN' THK PEJDIWCH BENTH YCA YN EICH TKEjj" EICH HUN, LLE YR ADNABYDDIR CHWI A'R BiiNTHYCIWR. A NFONWCII am PROSPECTUS RHAD XSl dim ond dweyd pa swm aydd arnoch eieieu! ^ld 7L yD^COe.t,°ndiP^ chwi, ond fe arbeda bunoedd. Mae'r B. if Co. w«di et eofrcstruTTn y benedd i RODDI ARIAN YN GYFRlN AOHOr., o lOp i WWp, i bob dosbarth. heb Ufurhau arferol Swyddfeydd Monthyca. Llog ao Ad-dauadau Lloiaf yn Lloegr. 10p-16a yn Fisol. 40p-64s yn FuoL 15p-243 yn i w> 0t>-4p yn Fisol. 20p 62s yn FIBOL lOOp—7p yn FiaoL 20p 62s yn FUiOL lOOp—7p yn FiaoL Dim meiohiafon yn angcnrheidiol. Syiw buan i geiaiadau o r ardal hon. Telir ymaith fenthyc- iadau presenol a chynyddir hwy. aapSH FINANCE CO., 82, Market-etreet, Manchester. Telegrams; "MONEl'ARY," Man^ Chester. Nat. Tel. No. 642. £20 to £ 5»000 Advanced BY PRIVATE LENDER ON SIMPLE PROMISSORY NOTES. NO BILLS OF SALE taken, and absolute privacy guaranteed. First letter of appli- cation receives prompt attention, and intending Borrowers are waited upon by a Representative, who is empowered to cooaplo to transaction on Terms mutually arranged. No CHARGE being raado UNLESS BUSINESS ACTUALLY COM- PLETED. Special Quotations for short Loans. Write in confidence to— I C. WELLS, Corridor Ciambars, Leicester. MONEY. MONEY. MONEY. FULLERTON RIMMER, 63, ST. JOHN'S- ROAD, WATERLOO, LIVERPOOL, PAWNBROKER and JEWELLER. Cash ad- vanced to any amount on Gold and Silver Plate; Jewellery, Gold and Silver Watches, etc. Deal- ings by post a Speciality; all Parcela receive prompt attention; Highest Prices given. LOANS TSIO- TO IUOOO ON THESE TERMS. Loan 210 repay B12 Loan £50 repay fM. Loan £ 20 repay £ 24. j Loan £ 100 repay £ 120.. Loan £ 30 repay £ 36. J Loan £ 200 repay £ 240. APPLY, W. JACKSON, 29, FELL-STREET, KENSINGTON, LIVERPOOL. o Yn mihlith yr ysgolheigion llwyddiamus ddew. wyd yr wythncs ddiweddaf a-'ilan o nifer fawr o ymgeiswyr am yagoloriaeth Coleg Marlborough House, ceid Master Ronald Rinharcfe, mab y Purdh W. L. Richards, rhoithor Llangornyw. AWIANOL. BENTHYCIR AIDAN YN OL PUMP Y CANT Y FLWYDDYN, O«,Oi«ooo ar Wysti a Life Policies hefyd ar Nodyn Adda*' byml, yn ol gradd bach lawn o elw, i'w had- yu Un:T™u f!8vl. Chwarterol, neu Haner-blynyddol i Dai-ddalwyr cyfrifol GaU yr anan aros yn oi elw yn unig. Gwarentir gyfrinach fanyiaf Dim gwrthwynebiad i bell dcr. Ni wrthodir byth geisiadau y gellir di. bynu arnynt. Y sgrifenwch am prospectus rhad gan amgaa stamp ac anllen a'r cyfem&d arno i'r gwir fenthyowr, JOHN ROSE, 29, BUCKING- HAM-ROAD, TUE BROOK, LIVERPOOL Canghenau: 148. HIGH-STREET. BANliOR. ■ 67. Llandudno fief yalwyd 1887. £10 TO P.1000 ON THESE TERMS. Loan L10 repay £ 11 10s Loan 250 repay £ 56 10b Loan £ 20 repay £ 23. Loan £100 repay 2113 Loan 1;30 repay J654 10a Loan £ 200 repay 9227 APPLY, W. JACKSON, 25, EASTGATE- ROW, CHESTER. 2044o f 0s oes arnoch eisieu 9 fil mwynhau lechyd da, eisieu bod yn helnl m A a "fflt," ac yn barod I waith acbwareu, Z fl a bod mewn sefylifa gymhwys i gymeryd fl £ pleser yn amgylchiadau bywyd, rhaid i £ chwi gadw eich corph mewn cyUvvr prl- ■ cdol, ac i fod yn slcr o hyn nis geliwcb fe Z wneyd dim yn weil na chymeryd dogn Z P yn awr ac yn y man o Beechani's Pills, fl d pa rai, trwy yru anmhuredd allan o'r fa ,Ila a f,. I..Yd 7 corpli.aalluogantycyllaa'r afui wneyd 9 ■ eu crwaith yn briodol, fel y byddwch yn ■ abl I t ymgadw yn iach 2 ■ a mwynhau bywyd. Pan fyddo rhyw- m 7 beth yn afreolaldd yn nglyn a'r corph, ac B anhwyiderau megis cur yn y pen, rhwy- fe j medd, y beil, ac anhwyiderau ereitl yn Z y codi oddiar y cyl-la a'r afti yn ymddangos, fl ■ ceir fod Beecham's Pills yn effeithiol m iawn, ac yn rhoddi rbyddhad buan. I y fo4 yn lach ■ I a byw yn hir i ■ ywdymunindnaturiol pawb,acts[Crhau ■ 7 hyn gwna BEECHAJM'S PILLS fwy nag V ■ unrhyw feddyginiaeth arall et gadw y ■ B cylla mewn trefn, a'r afu mewn cyilwr Z y priodol. Mae'r ftattit darawladot fod P H Chwe' Miliwn o Flychau o'r PUI3 hyn ■ 7 yn cael eu gwerthu bob blwyddyn, ac 9 ■ hefyd eu bod yn cael eu defnyddio yn fe l rhoolaidd mewn miloedd o gartrefi, yn S fl ddigon o brawf o'u gwerth gwirlonedd-. fl n ol. Cymerant y lie blaenaf fel meddyg- £ 7 Iniaeth ddyogel, ac y gellir dibynu arni. v fe Os oes arnoch eisieu bod yn iach a byw ■ Z yn hir 7 7 CYMERWCH K Beecbams ffls owerthir hwynt yn rahob man mewn nlychau, mm 7 Prls, is. t 3c. (56 pills) a 2s. 9c. (153 pills). BOOK FOR MARRIED WOMEN. THOUSANDS of Women have written chat it is the beet Book they have ever read, and recommend it to their tnenda. Tho Con tents of the First and of the Thirteenth Chap- ters every Woman should know. 180,000 Copies of this Book e already boon Sold. t ;.s CM post free. in envelope, for Postaf Order, Is 2d 01 DR. T. R. ALLINSON. 97 Room. 4. Spanieh-plaoe. Manchester-square. London. W. MARRIED. 52 pag-«, iliustrated. A flj boon to every married person Post free. ■ ATKINSON' 56. HILL STKKF.T. 1 MIOOLESBROUGH Nam.. pa)f"r. BOOK FOR THE MARRIED. Over 200 pagee of valuable information and ad- vice to tcach the married and marriageable how to conduct themselves; aUo treating of common diseases, those peculiar to women, and the genera; care and treatment; largely illustrated; by a Medical Expert. From all Booksellers, Is nett, or direct, post free, for P.O. Is 2d. MOORL WILLIAMS aJid CO., Rave-nhill-read, Belfast. Argraphwyd a Chyhoedtiwyd cl-os y Waies Chrotiicie" Company, Ltd.. gan Jottn SUiphentson Edwards, yn y "North V a.lcó Chronicle" a r "Gwalia" Printing Works Cnxton House, High street, Bangor, yn Mhjwyt Bangor yn Sir Gaeruarfon. — Pydd Mawrtb, Rhg fy r 17" 1Q07, r