Gwalia

i MarvvoJaeth Mr W. A. Dew, Bangor. Gofidua genym or--<)dl oofnodi marwolaoth Mr W. A. Dew, Well field, BaTtgor, yr hyn a gyrni- erodd le yn ei drigfod yo.iydig cyn wyt-h o'r gloclh toreu Gwener- AGrKodj y newydd prud-doidd y gofid a'r synUod mwyaf yn y dJmaa, gan na wyddai'r mwyafrif o'r trigoli-on iiid (.-odd Air Dow yn ei gysne&n. iechyd a'i fod ,;1ll diiio&ni. Nid cedd Mr Dew- yn -mwynhau ei ieohyd a-riierol Or's jta-iih am^ar, ory yr oedd yn abl 1 dddyn oi ddyiedswyddau fol a-rwertihwr, ac yr oedd y g-adwadau yn y cyeinad1 hwnw wedi bed yn lJicwog anarforol yn ystod yr ychydig fisoedd diweddaf- Yn didlw&ddair 3 iedwyd arworthiaratau pWYIg yn Sir Caernar- fon iddo, a ddvddiau liiun a Mawrth yr wjti^i- noo ddiweddaf bu yn a-rwain arwerthiant ddod1- ,rei n yn Mrynoelh Du, yn Mon. Nos Fawrth, iodd byn-ag, cymorodd ei waeleJ ffurf ddi- fri-iotl, ao fe woinjxldwyd a;-no gan Dr- E- J. Lloyd- Ddjdtt Mcrchor gwwethvgiodd, ac ym- gymg'iioradd Dr. Elliott (Cae-r) a Dr. Lloyd, ond ioreu GAenar bu farw Mr w el y nodwyd, a phriodoilriid1 oi fiirwolae-th i tetniant y galon, L-lod-aenodd. Y nawydd yn juan, ac yr oedd arwyddion o i'w oanfv»j vn y mwyafrif o faanachdai Bangor, tra y cybwfanid y faner ar half-mast ar Adeiladau'r GoijMKiraoto.- Ganwyd Mr WiUiam Arthur De^v- ar y 26ain o Uhftvefnor, 1851, ac yr oodd ytn fab i'r diwedd- ar Mr William Dew, yr hwo a 6odydlodd y ffirtn onwog o arwerthwyr tag sydd wodi onill enwog- rwyddl inawr iel y cyfryw er's droe ihanor oanrif beliia-oh. Wedi gadael (1olcg Iyerpwl, We y cwbthaodd ei addysg o daft hyfFoird-diant Dr. Howson, pnentisiwyd1 Mr Dow gyùa'r Mri Mills a Fleifcaher, iurolygvvyr ac ys.bad-oruohwylwyr, yn Birkenhead. Ar ol hyny, ymgynierc-dd a pheir-. ia-nwia-itih am both a.m¡'KIr,' ao y-rba r. fod yn wert-hwir anifeiliaid a.m vchvdisr. vn Kr- worbhwr cyffredmol, ao yn 1373 ymunodd' mewn partneriaoth a'i dad yn y flirinr idwactnir fyth or thyny fol eiddo'r Mri Dew a'i Fab- Er Hydr.oc, 1885. (pan y bu Mr Dow yr hynaf farw), Mr W- A- Dew fu unig aeJod y (firm, a chwadwod'd i fyny ci honw da, Daeth Mr Dew yn \od o SefydLiad Ar- worthwyr y Doyrn-as Gyfunol vn 1887, ac an- rhyd,-d,dod y Sefydliad hwn ef yn 1890 drwy roddi iddo sedkl ar ei Gynghoir, ac ar 01 hyny fe'i dyrohafwyd yn llywydd y Se'vdliad. Yr ood'd Mr Dew yn aelod o Sefvdliad yr Arolyg- wyr hefyd- 9 Mae magwyr anreij iaid oaitrof yn NgogLodd Cyrnru dan ddyled i'r diweddur Mr Dew am ei ymdrechion ar eu rihan fel, v^grifenydd myged- ol Cymaithas Gwartheg DutOn^Gog-I'eo'd Cymru, ac. fel golygydd yr "Herd Book," gwnaetih wiaifah raagoroi i'r gymdt-nifchas, yn yr hon y cymM-odd ei did ddvddiordob "mawr. Gollir doBgnfio Rirm y diwcddkr Mr Dew fel y flaenaf yn niy.Sig arwort.tiw-yir Gogledd Cymru, ac yr oedd iddto d'a fel pris-iwr, yn e'lnved' ig ar eiddo tirol. Yr oedd ei enw yn gvsyjltiol a'r hail brif arweivhiantau yn y rhan hon o'r wlad, ao ni dd'ygid urwhyw eiddo o bwye i'r farch,nad ma ymddiriedid pi-ort-hian,t y oYffryw i Mr Dew. Gwnaeth cysylltiad Mr Dow ag ar- wonlihiantau eidtfo y diweddar Ardal- ydd Mon lawer da'r (firm yn hysbys y tu Ihwtnt i ororau Cymru. Cymerodd Mr Dew1, yn ei flynyddau boreuar, dldyddordeb mawr yn mhobJ a p-bethau dinas Bangor, ac Jei hied'rrfceg-id ao fe'i perch id yn fawr gan bob dosbartli o'r bobl- Yr oedd o dueddfryd Ion a chaldnog. a mawr ood'd ei bob- logr vvyicLd- Yr oedd yn ktilod gweitihgar a de". nyd'diol o'r pwy^gor vir ymddiriedwyd iddynt i ddwyn oddianrgyJeh ymgorfforiad y ddinas, ao fe'i heShoiwyd yn aelod o'r Cynghor Dincsig cyntaf. Fe'i aiwhyd-ed'd'wvd a'r awydd o Faer yn 1892-3, ac ife'i ILanwod-d g-ydag wrddas. Yr oedd yn aelod o Gvfrin, a- "Leek Lodge" y Seuri RJiyd'Hon, a bu )1fi y gadair. P]giw\xswr ydoedd a Cheidwa,dwr cadarn, ac yr oedd yn aeicd o Glwb Cyfairascddladal Mon ao Arfon. G-edv woddw, tair meroh (Mr3 Kennedy, Mrs WiJitiains-Meyriok. a Mrs TAloyd Griffith).'a dau fab {Mr W. C. p. Dew a Mr Noel Dew) i alaru eu colled* gyda'r irhad y ffyna'r cyd'ymdeimlad I llwj'ra. YR -.I.DD Cymerodd yr -a.ngJ&i:ld'.fe ddydid- Llun, yn Myinwent. Glanadda. Er o nod wed d a.ii^hyho^dd oaed amlygiadau o alar a pharch drwy'y ddinas oil, canys yr ocdd lien ar ffencetri y rr bron ar hyd y ffordd i'r gladdfa, a'r baiieri ar yr adeiladaiu cyhoeddus yn "half-mast." Gweimyddwyd gan y Parchn. Ddoon Bangor a'r Arohddiacon Morgan. Y prif alarwyr oeddymtMri W.-C. P. Dew a Mr Noel Dew (meibion), Mr Sam R. Derw (brawd), Mr Kennedy, Mr Lloyd Griffith, a Mr Williams-Meyriok (meibion-yn_ng.hyfraith). Ar flaen yr orymdaith yr oedd Milwriad Syr Thomas Marshall, C.B., Cadben N. P. Stewart Mr Eric Piatt, Mr H. C. Vincent., Mr H. Lloyd Carter, Mr W. Pugho, Mr Bertie Rowlands Mr F. Bell its, Dr. E. O. Price, Mr Sam Lewis, Mr John Pritchard,, Mr James Smith, Dr. Grey Edwards, a Mr J. S. Edwards. Mewn da.u gerbyd cludid y blo-deudyreh hardd a lluiosog, a. ddanfonwyd o hobrhan o'r wiad, gan gynwya un oddiwrth Mr Apsheton-Smith a Llywydd Sefydliad yr Ariwerthwyr, Llundain. 6

Ymgeisydd Seneddol a'r Cyfreithiwr. Ar ddyrchafiad Mr Bryn Robortg i fod yn Fa-rn- wir Itlyis y Man-Ddyledion a.ct.h Fodd Seneddol Eifion yn wag. Daeth amryw ymgeis-wyr yn mlaen am dani, ao yn eu myag yr oedd Mr Howell WiiliaJnis, Llundain.. Cyflo.o'odd ofe Mr A. 1. Parry, cyfreithiwr, Pwllheli, i weithredu drosto yn Lleyn. Oymerodd digwyddiad cyffelylb le yn nglyn a chynrychiolaet.h Dwyreinbarth Sir Ddinibyoh. Gweithred-odd Mr Parry droti ym- geisiaeth Mr Williams yno hefyd. Oododd dadl rhwng y ddaH parthed y gwafianaeth roddwyd gan Mr Parry yn Sir Ddirtbych, a. gwrandanvyd yn Nyled Lyis Pwllheli, d'vdd Mawrt.h Mr W. Llewelyn Williams, A.S., oedd dadleuvdd Mr fiowell Williams, a Mr Wool un Mr Parry Mr fiowell Williams, a Mr Wool un Mr Parry Tyratiai yr hawlydid i'r diffynydd dalu iddo Bap I am weithrediu droato am tua. 16e.g diwrnod vn Lloyn. Yetyrid hyn yn diai haeliomus. Cyn- f wysai v Rwm gyflag Parry a'r arian dalasai etfo [ drus y d,fTy.n,ydd. Pan orphenwyd y g»wait.h detr- byniodd y.r hawlydd yr arian gyda thread y post. Nid oedd efe yn adnabod y diffynydd yn llaonoro] 1 w ymgeisiaeth yn Eifion. Gctfynwvd iddo weithredu dra> Mr Willia,nK pan yr ymg-k iodd efe^ am gynrychiolaeth Dwyreinbarth Sir Ddinbyeh Aeth yno a gweithiodd ar -ran yr ymge'sydd, gan ddoall ei fod i gaol yr un tal y dydd a 1 gosbau) ag a gawaai yn Eifion Pan yr oedd yr hawlydd yn Ngwreiam yn fyr o arian, a rhoddodd Williams gini iddo "'d ^rry «ruol,yr wi yr LhoiS; a chyflwynodd yr ymgersydd i sylw yr IJu yno am tua chwo diwrnod. Pan anffvin.rl/1 ofyn o.™ dai m «faMd S drachefn a dcrbymodd 7p 7a. Hawliai efe 31n las. Ni o.n!fol)Jood d derby neb, oherwydd teimlii vn fW'n 0hr"ydCJ ,b>'ch^r swan anfonwyd ll r oherwydd bychander y eaf- 5Qo' M Htv-irW<Klckf k-nthyg oup gan Mr W lllfaims, ond ni cha-foWH SrS,ei dd'vl<Kk>b darfu i'r olaf wadu fod arno y swm, gan ddat-gan ei dyfc i Parry w'0|thredu fel cyfaill" Methodd Parr^ d.dod o hyd, lytljyr William., vn 0i beS yn onichwyhwr. on<l dangosodd y 'pellebvr vn cadarnhau y llythyr'. pwKt>yr >n Croeis-holwyd Parry gan Mr Llewelyn Wil- yaehwe^d?lrn0odS,r rdl"^°h Bwllheli'yn ,-stod y onwe diwrnod. Gwnai yr un gwaith vn Sir Dambvoh ag a wnai yn Eifion, Newidiodd dderbymodd am 7p 7s er na chvd nawi. yr oedd y "cheque' a/m fwv n swm ^l?06)'au- Nid fcl cyfaill i aethai 1 weithio dnosto. » irJ3!^30^ Willianrffl oedd mai fel crfa-'ll v gofynodd efe 1 Parry ci ^!il 1 Wwr Tu sLrStK,- vtt Pa.r.ha"odd ,v oymgh.1W6 y,n hir,ao yn y diwedd 'rh'Ûdd,wJ'd y yn ffafr y diffynydrd. "TT— — ||h,.

Deddf lawn i Weithwyr. HAWLIAU YN NYLED LYS PWLLHELI. Mr Cradoc Davies a i'r Barnwr W. Ev-a>ni: yn Nyled Lys, Pvtllheli, dydd Mawrdi, ar r.n David Roberto a'I-,N Pcmhyd-lyniog, ■am {LaJiad iddynt alian o'r iawn guniato-wyd mown oanlyniad i Ioddi.a.d ttu rrab a.r fwrcid Hong porthynol i'r "Mi.'Kksippi and Dominion Ccjn- pany." Y swm cedd 200p. Oaniatawyd If) yn y mis. Mr Lou-is Joii-.ti ofynodd i'r Parnwr arm iddo wneud archcb fed y &wm o 300p ganiaUwyd gr.n banchenogion v llong "Alervinian" i weddw Owen Gwen. Bolle Vue. Nefyn, yr hwn a'fu fod!di t.ru..hruO'f llong uichod, ,10 i'w blai.i, gaell eu talu.—lOOp i'r weddw, a lp yn y mis a-r gyder y plant. G iViaaiW'd yr arche'b.

(lo; mesu'r Athrawon Er fod y Bwrdd Addysg yn Llundain wztii gorchymyn ar fod i'r athrawon yr Ysgolion Eg- lwysig AbertAwe gael eu talu fel athrawon yr ysgolion eraill, nid yw yr Awdurdod Addysg Lleol wcdi talu unrhyw 6ylw i hyn. Yn y gor- phanol, mae iiheolwyr vr Ysgolion Eglwysig wedi rhoddi 500p o'u llogellau eu hunain er talu cyf- logau yr athrawon, ac ychydig arwydd sydd' y cant eu had-dalu gan yr awdurdodau. Yr ocdd cyflogau yr athrawon yn ddyledus ddydd LIun di- weddaf, ond ni chawsant eu talu, ac y mae v safyllfa yn ddifrifol.

BRONCHITIS, CATARRH, Asthma, a Phoeri Gwaed. Dyoddefodd 2oain Mlynedd. M-ci JoelC-hapman, Mauloen-road, Fiit-wick gor Amptmll, Bed«. a-. yt^grif ona.:—Am dreB 20ain mlynedd dyoddefars yn fawr oddiwrth bronchitis *c- -asthma yn nghy-da catarrfi ffrotnawl a phoeri waed. Ymdd-angocai pob ymctodiad fawn fel a phrin y gahwn -aimdlu ohei- ca?^'ia^ nlom y.n y trwym a'r gwddf -IVieddyliais na byddwn byth yn wodi gan fv .pteJ! o.r 01 dcgn- a o6rfa,s *'»» Gu,ll wit airadlu yn rhydd a Paturic4 drw., fy ffroenau ac ataliwyd y poeri gwaed ar un- Wa,V/1'1 4 y ff*orn f.V'iy, a chofais gymaint o lyddlniad fel gaJJaf dd.ialch digon 4wi ,r hyn UShtDi,:S &us'h Maje Veno's I^srhtnin-? Co-W f„ro /„,u im-aeth. ddyoigel a pier at, bewwe'h ac an'wvd brS- a^fch™a' «*tar.rh, a holl anhwyldenau r fy.iwes ar gwddf. Pri„ S^c, Is lic a 2s 9c v fcoMrel, gan yr holl fferyllwyr. 2 9° 3

Brawdlys y Gogledd. Ail-agorwyd y Frawdlvs ddvdd M.in W^iryri' ° £ &Z'1 y Barn.wr Sutton. V William Roberts, ceidwad helwr'aelh T l-m sa-Tian. a gyhuddwyd o faethu Edwin'Jones* gyda r bwnad oi rnwoidio, haner awr wodi dee w^ii ^P0rph8naf-16" MaG y many-lion w^cii eu eynoeddr genym eisces. C-afwyd ef vn yn'n"^d° y" fwriado1' ^»y4wyd 'ef Cyhuddwyd Elizabeth Jones, gwraig tafarndy yn Trefeglwys, Maklwvn, o dyngu anudon yn .nglyn ag achos yn oodi yn nghylch yf d ar am. ser anghyfreithlon yn ei thy. Cafwyd hi yn ddi- euog. Cyhuddwyd Ellen Pcnketh. teuluyddes Mr Phillip Yorke, Erddig Park, VVrecsani, o ddef- nyqaio i w phwrpaa personol Arian roddwyd iddi i brynu pothau.a.t wa^^fiaoth ei ohvflog"vdd. Caf- wyd hi vn ddieuog1. 1

¡- ,,¡;1R'l£:"S.UI ABHSYLDERAD GIEUOLI I jf Tdij\t TO LUCkw V Peleni byeha.in at anhwyiderau gieuol mawrion |9j I H fi I meg is dyepepsia gieuol, our pen, poen ya y H I O j| EftO |4]fA| TU ll 0 I ceifn, poen yn y galon, curia-d y galon, pen H I II U I y.sgiainder, Uewyg, lludded, sciatica, iselder Hi | 1 ^'tt MAkT f EPTAIN I Oi ysbryd, digalondid pruddglwyfedd, hyUfria, jg U vtK<Air« M J diffvg owsg, ac anhwyiderau yr afu a'r elwlod S C ft flf IT WITM n fr yw Coleman's "Nervlettes." Mae'r oil a H U jy uchod yn bod oherwydd g we rid i d gieuol. H u NERVLETTtS# d t 7 sawl a gymer beleni rhyddhaol at yr B if anihwylderau hyn yn gwneuthu.r y gwendid B gieuol yn fwy amlwg a.'r anhwyldeb yn waoith. B Ni wneir gweliiantau parhaol gan fywiogrwydd B I gael Ymwared o'r | MR FRED CRIPPS, cyn-aelod o'r West Coast of Africa. 11 (m Constabulary, yagrifena- o 113, Rock Avenue, Gillingham, H Ieimlad LlDddfidi^' YDS Kent, dydaiedig Hydinef 30ain, 1907: — "Yohydig linella.u i'oh — O J hyabyau am yr effaith ryfedidol gafodd eich 'Nervlet.tes' arraaf. Dyodd«fak oddiwrth "deimlad liuddodig," nas gallai unpeth ei ymlid ymaith nes i mi roddi prawf ar Coleman's 'Nervlettes.' Teimlais benyagafn- der a lludded allaf olrha-in yn glir fel effaith clefyd gefais yn Cape Coast CVujtlo rai misoedd yn ol. Mae eich medd-yginiaeth. gieuol gampus wedi gwneud i mi deimlo yn fywiog iawri eto; mae fy ngiau yn gryfach, fy ymenydd yn gliriacb, a'm hiechyd cyffredinol yn well o lawer, yr oil mi groda.f a aohoswyd gan y 'Nervlettes' rhagorol hyn. Gafalai am cu oael bob amser wrth law yn y dyfodol. Anforiais rai i fy hen gyfaill. Sub-Inspeotor Allen, West African Coast Constabulary, pa rai nid oe,s genytf amheuaeth fyddant ddefnyddiol." COLEMAN'S NERVLEHES YN RHAD. I FWYNHAU BYWYD. ARWYDDWCH Y FFURFLEN HON. Alao rchoo yn dueddol iawn i wendid Eniw gieuol, ac ni raid eynu at hyn pan y oofiwn y gymenant le yn eu natur. Cydemad Pe byddai merohed Lloegr ond yn Kwybod aID alluoedd cryfhooi "Norvlettes" .I a rhoi prawf rhad arnynt byddai yohvvanog ° nerth yn y genedl a ll&wer mwy o fwyn- Cwalia, iiha^fyr lOfed, 1907. had mewn iecliyd a nerth.. Wedi pra.w{ rhad geliir cael "Nerviettes" I gacl y feddyginiae-th rhyfeddol hon yn gan unrhyw fferyllvdd .ncu yfetordy am rhad, anfonweh doron i J. Chapman a'i Is l^c, 2s 9c neu 4 6c y goutrel; ircu an- Gwmni, Cyf., Norwich, neu g&llwch an.fotn fonweh lythyrnoclan aon y miaint sydd eisieu post gerdyn, os y crybwyllwch y newydd- yn uniongyrchol i J. Chapman a'i Gwmni, B ladur hwn. Cyf., Norwich. B Anfonweh y Toron yn uniongyrchol i J. Chapman a'i Gwmni, Cyf., Norwich. B

IPILENTYN PWY ? HUNANQOFIANT HOQYN 0 ARFON 5ETLO YN Y DDINAS.-Y LLYS BARN.- iUiWYDDYN HAPUS.—MARWDLAETH WHITE.—YR EWYLLYS. i yn agoahau 'twin at denfyn fy anas, 'tydw i ddim yn bwriadu rhoddi deegrif- iad helaeth iawn yn nghylch fy mywyd yn Bir. Gingham. Treullais flwyddyn haptii yno—blwyddyn o tltilhiu calad a chyson, a bi-wydidyn o fywyd hefo'r hen wreigan: ()oCodd yu lianw lIe ltJ.arn i mi.. Ar 'chydig iawn o anhaiwsder cefis waith J^dd yn fy siwtio yn mewn ffactri fawr, a /°edd jiiyn'd adra ar b'nawn Sadwrn hefo'r cyf- .g (er mor fycha-n oedd hwnw) yn peru plesar aid bycban i mi. .Yn yetod y fiwyddyn dysgaia fwy nag a ddtysg- a", yn hoM gwrs fy oes cyn myn'd i'r d.re' fawr. digwyddodd llawar o bethe, fuasant yn werth "lu croniclo mewn horm6 fel hwn. Ond fel y 'udig i ,1' blaen, 'rydw i ar fin t-orfynu, fan fy tn i yn dwad at yr hyn m'th ddtwadd ar fy ^Shrwydro, a'r hyn oedd. mown gwirionedd yn fy mywyd, sef cael ailan pwy oedd fy fnieni, a than ba amgylchiadau y ^adawyd fi yn „un vn nghwt gwair Dafydd. telly 'rydw i yn bryeio dros y deuddeg mis **a-Siodd dros fy rahen yn Birming.h<ajn, «c yn J^ad at vr a.mgylchiad fuo'n achoti i mi adal y adi nas. Kfallai v dylwn i jeet dclead gair bach yn hyich y lleidar hwnw fuo'n foddion i ddlwad a I ) gyfarfyddiad a'r hen wreiga.n. Fel y deu- ?ls i o'r biaen 'roedd yr awdurdodau wedi trefniu Icid rhybudd i'r hen wraig a. minna pen fydda 44gea am i ni fyn'd i'r llys ba.rn, i Toid tystiol- "th yn orbyn y troscddwr. A rhyw ddeuddydd ar ol y digwyddiad yn y ^'cn daeth yr alwad, ac- aotihom ill dau i'r llys *ru<!erchog sy'n seiyll yn ngihanol y ddinas. Hoeddwn i yn rhyw ofn rhyifadd wrth i mewn trwy'r porth a chymyisgu hefo'r ^r-ra- fawr oedd yn yr "hall" fawr—pob un yn '^iddangoe fol pe dan bwysa rhyw ,helynt na'i tlJYdd. Tra yn disgwyl, mi sylwis ar hen wreig- y ir, » n yn wylo yn ddistaw mewn corkgol. 'Roedd yin avchmygu fod mab n.e ferch iddi hi wedi ytlawni rhyw ddrygioi, ac fod yr hen fam druan ^di dwad i roid gair dra? yr un amcidifad, ao i dj"7n t.rosfco- Mown man arall, 'roedd 'na ^ynes ifanc hefo babi ar ei braich, a phlentyn fall wrth ei hochor, ac 'roedd ci liygaid hitha j.n S'ichian gan ddagra. Yn mhob cyfeiriad, °«dil 'na arwyddion o brydar a gofid, a 'roedd rhyw drymdar rhyfadd yn dwad trosta i th fddwl aim cfTcithia difni,fol drv nuz. .4- 'Roedd v yn dechra am vm-ar-ddeg, a mi a'th Mrs White a minna i mewn, yri ngofal y Bwydidog oedd wedi dwad i'n cyrchu. 'Roedd'a ni yn feta yn mhlith y evhoedd oedd yn lilenwi y wQbi y.n ngliofn y llys. i aroe oin t.wrn. Rofrdd1 y ''dock," Lie 'roedd y oarohar- orion yn sefyll yn eu tvvrn, rhyngom a'r uetus- iaid, a llawar golygfa doiroalonus Vvelia i v bora hwnw- Cafais allan^ achos gofid yr hen wrcigan o&dd yn wylo cyn i'r llys ieta, pen alwyd bachgeri tua ugain oed i'r dock. Roe-dd o yn ymddanigqs yn foi nobl o ran corph. ond na arwydd- ion diota ar ei wynab calad, a 'roodd o ar ei dreial am guro oi hen fam druan pan mewn diod. Ao or hyny, 'roedd yr hen fonyw druan, heto r dagira J'U1, powlio i lawr ei grmMia., yn erfyn yn am faddeuamt iddo. Fo oedd ei unig fab, mcdda;, a. MoeciU o ddim wodi bwr- iadu ei tha.ro. A phan ddoofry-d wyd y rriab an n,atu.riol i (is o garobariad 'roedd' vr hen wireigan Lei pe ar dori ei ohalon. Daebh eiii twrn o'r diwadd a rhoddwyd bystiolaeth yn orbyn y Ueidr gan Mrs White, a manna, a rhai o swyd'dogion y rheilffordd- A phan y boa i lawr y grisia o'r "dook," roedd o i fod yn garcbaror am dri miis. Ar ol gorpli-an cin gwaith yn y U\1S, 'rwdd yn dda gyno ni ill dau adal y lie. ,R,D&dd Mrs Whito-modryb oeddwn i yin ei mewn gwbh o oodran. a 'rooddwn i yn syiivvi ei bod lhi yn "tori" yn gyflym iawn. Yn j bora oynfca' 'roedd hi yn f aloh iawn o g wp- anad o i mi fynd allan at fy ng-wttiih, ac "Ili oao am. gyWbrthwy parod y cymydogion lyti filaea yn ddrwg iawn anni ihi lawar d'ydd u? y flvvr-vddyn y«- tyny at therfyn, » phen oodd y tywydd jnn wiyb ao ocr, f-waoth J'r ^°n fenyw gynnaint fel v bu iraid iddi hi gadw yn ei gwely- j Yin y nosweithia, ar <>1 dwad adra o'r ffactri, rocddAyn i yn a.rfar (rouiio ori<v wrth orchwyn ex frvi^ly, gan &ownsio .hefo hi a thendio arni gora giallwin. 'Roedd' y i'tyn.iad wedi gafael yn gry.f yn ei mheddwj oi bod hi yn brViSur yn tyny at ddiwadd c-i Ihccee, ao yn naturfol iawn roedd hi vn bur d'digaioft u Ond | roeddiwn i yn fwy digalon o la war iawn, a roedd meddwl am ei oho!Li yn achoei poen a- galar ofnadwy i mi. Roedd hi wedi bod mar dynar a charedig wrtha i-wedi bod YI) la-m wirioneddol, a 'rceddwn LnLVn ^imio at-dyniVl rhyfad<} tuag aii hitha. Ao wrt<h feddw<l am ei oholli, a moddiwl am gyfnod arzar o i»nig,rwydd. 'roetMwn i yn ? awydd oredu fod na rhyw ffawd greulon yn fy ngfaianlyin i, yn dwyn pob anghyaur ar draws fy Ihvybr- Ar ol gadkel vr h?n gartra, roeddwn i wedi dod o hyd i ffrindia, ond wedi eu colli hob un. A rwan '.rooo'wn i ar fin colli y cyfaidiL gora gefais i. "Mi fydd yn chwith gynoch am dana i, ma.ch- gan i," ebai'r hen wcJtig un nowaith, paa oedd- wn i yn ista .vrth oohor ei gwely. •, Fodrwn i ddim attb gan deimlad, onr' rhoddais fy Ilav- ar ei llaw dena. hi, a phwys&ia fy mhon ar vmyl y gwily y dagra poethion y.n ffrydio o'm llygaid. Tei'rdais ei bysedd yn cau yn dynn am fy ilaw, a chlywais ocheriaid. I "Pyda ni 'cd.i treulio blwyddvn hapus hefo'n gilydd,' m^ddai hi, "a mi fu,ga'n dda gin i ta.cwn i yn «uel cyf nod eto o dv gwmni di ar y ddaca.r ma, fy mab. Ond ma'r hen gorpli wedi gwisgo allan, a'r yabryd wedi blino, machgan i. Mi fydd yn dda i hen greadures eiddil fel fi gael gorphwys." Toe mi ofynodci i mi agor dror yn yr ystafell hefo goriad oedd yn un o fwns gadwai bob am- »ar dan ei. chobenydd. a dwad a bwndel o bapura. iddi hi. Oymerodd un allan o'r bwndel, a gwelaia ma envilop hir ydoedd. "Dyrna fy ewyllys," meddai, "a ma'n dda gin i feddwl, machgen i. mod i yn abl trwy hwn wneud dy ddyfodol di yn fwy wylh nag y buasai,-efallai,, Po bac ti heb fy nghyfarfod 1. Roedd na un, flynyddau yn ol, fuasa wedi bod yn y He rwyt ti ynddo heno. Ond ma hwn\v we-dil mynd allan o'm byd i en; llawer dydd, a ma'r hen woddw unig yn diweddu ei hoea hcb bcr- thynas i ffarwelio a hi." Rhoddwyd y papurau oil yn ot yn y dror, a chlowyd hi. Cyfarwyddodd yr hen wreigan fi i roddi pob peth ar ot ei mharwolaeth yn nwylaw hen dwrna oedd yn byw heb fod yn mhell, a'r hwn oeddwn i wedi ei gyfarfod yn y ty rhyw bythefnos cyn hyn. Feddyliais i ddim ar y pryd beth oedd y busnas oedd gan y ddau ar law. Rhyw ddeuddydd ar ol hyn bu farw yr hen wreigan anwyl, gan fy ngadael i yn amddifad unwaith eto. Hefo oalon drom ac ysbryd toredig, oariais allan ei chyfa rwyddlada, a rhoddais bobpeth yn nwy- law yr hen dwrna. Pen alwais i yn ei dy. a phen dorais y newydd wrtho, ysgydwodd fy Ilaw yn garedig. "Draan o honi," msdda fo, "druan o honi. Ma'r byd yn waeth allan o golli gwragadd fel hi." "Wei, machgan i." medda fo wedyn. "Ryda -hi w.}rii colli cyfaill oalon i chi, a mi gewch weld ci bod wedi actio yn nobl tuag atoch. Rydw i yn rhydi i ddeud wrthych ei bod u wedi gaoael ei h-.il eiddo i chi, ac er nad oedd neb yn tybiad hvny roedd hi yn gyfoethog iawn." (I'w orphen yn y neaaf).

NAC ESGEULUSWOH EICH CROEN! Awgrymiadau Qwerthfawr at y Gauht. Mao'n debyg na bylweddola y bobi hyny ddy- oddafaiab yn awx od-diwrth d'dwytaw tKWWig a theimlad anifyr ar eu lnwynebau. gydd-au, a broiohiau, y gall arwatn i learnt y oroen a aohosa go-si rnawr, \r hwn fydd yn ariihawrid iawn cael ymwared. Nalo aimgihofiwcih fod arwynebedd y croen yn oaeil ei wisgo ymaith a'i adnewyddu drwy dXI- iant croen newydd'. Nao angboliwcii fod dydd- iau blaith. ao oar Rliagfyr vn gwneud i'r croein d-ori. M os y iloniwir y tyUau ohwys rywfodd daw yr aranihurdeb allan yn y oroein newydd yn lie cael oi (Iaflu vmaith yn y fford-d arferol. Nao doriad neu ddo-luir rhag ofn gwaed-wemvyniad ncu enyniad. Zam-Buk yw in odd ygmi a ettih wrth we ri w y nioA oreu y byd!. Os mai codh,ni adhotswyd gan cer.el lSydnl yw yr anhwyldeb, oh wydd ao enyniad odd'iwrth "dor- iadau" diwrnod go!ohi, neu dd'oluriau anwyd wedi ei aohosi drwy fynycih rwbio—oedwoli eioh blwoh o Za.m-Buk wrth law a defnydd'iwch ef yn hielaeth a. diattreg- Maoe y balm gwellhaol liwni yn ddyledus am ei lwydd a'i dd'ylanwad rfhyfedd ar y croen i suddon lljisieuol pvc-Uhaol cy-'oethog, a'r dull y maQ y sud-don hyn wedi ou d'arpai u. Gweitihreda Zam-Buk Law yn Haw a Natur fed y teilynga ei haniad mturiol- Mown aohos o doriad, yisigaldiad, I-Icog-iad, etais, neu unriiyw dariad agored, oi waith on-ataf fydd llad/d y pryifetaeh ydvnt yn fytth-breaenod vn yr a'.vyr, ac a orphwysant ar y oig noothgan aclhofi enyniad a gw aed wen wy ni ad. WedIi difa'r boen ac atal yr enyniad, ac adnewyddu rediadau pwjisig y croen i wditth""),rwoh oyn- ort.hwya Zanv-Buk i wella y nhanau afia-ch a d'olurus drwy iaoh, ao yai diuSweddaf gor- dhuddia yr olil gyd.a ohroen pryd. erth.,— mewon un wedd yn debvg i'r "croon" ffurfia ar wymiab owpalIlJaid o "cocoa" wedi ei adae4 i SERYILT- Mae y gwaiiJl !hwn o ail-fywiogi mor fallwi fol y bttwa4 yn ang-virlveidioit ioliwvdd-"dr oryf i wylio v gwaitih o wneuthur v m.:ln-W1Ø ne- wydd. Cyffelybir y gwaiith i adeiLadvdd' yn ♦oodti nhiee o dai. Gwneir celloadd nswycMiooi nes y yr hoil arwyniebedd doiluirus ac afiaoh. Gydia. galwg ar y gwaibh vma, gwahan- iacitha Zam-Buk oefdiwrth, ac y mae yn an- mfhriaiadwy weU na phob eii a chymysgedd.au rha.d Yr hyn svlwa y dyoddefydd fwyaf a.rno fel y panheir gydta'r cymhrwyui-adau o Zam-Buk yw y lleddfir pob om-a a doluir yn gyflvm. Mown adhias o afieohyd y croen atelir poen y rhanau Ilo^gawil, pyoha y toriad'au a ohaagliadau i fyny ac arnt yn llai ac yn y diwedd. didlo,-i i drefn ddeKrydol Zam-Buk, ymiidir pob arwydd ym- aith- Nid1 cdryoha y en mor dda, ac nid yw yn wir mor fedd.a!, cyfain, nac mor iaoh drwyddo, a'r croen »yAd wedi cael cymhwysiadail ami o Zam-Buk. Mae y perffeitt hwn yn fwy na. "dvfnder cro.en" gan y gwelwn fod oi-oen iach (wadji ei iarfiau gan Zam-Buk) yn dylan- wadu ar y gweddil!! o'r corph Nis gallwoh ffordd'io esgeuhiiso eich oroein. Rhoddwch mown cyfiwr perffaith drwy "driniaetli gampllS Zam- fiuk.

Pwy Lesola'r Tlodion ? Dywedodd Arglwvdd Robert Cecil vn Rhvd- ychain, noa Fercher, mai yr unig ddosbarth o grefyddwyr oeddy.nt yn cael gafael ac yn gwneud llee i'r tlodion yn y wlad ynia oeddynt Eglwys Loegr a'r Pabyddicn.

-t:'aTa Y BEIL. ) Y i t I Mae Bile Beans Chas. FORDE yn B Feddyginiaeth Barhaol. a 1 Mae Mrs Mabel Callas, to, Churchland Road, Bed- B E minster, Bristol, yn un o lawer o bersonau ag ydynt yn •' B ■ falch o dystiolaethu fel ag y mae Charles Forde's Bile s ra H Beans wedi eu gwella, unwaith ag am byth, o'r beil ac H G anhwyiderau difrifol eraill. Wel"e lynegiad Mrs Callas:- B g Ychydig flynyddoedd yn ol deu- yn ddim ond cysgod ac adfail o'r hyn fl I ais yn ddyoddefydd oddiwrth beil oeddwn yn flaenorol. MRS.2\ LLAS B | cyfnodol. O'r diwedd, yn gynar yn Yn y cyiamser, yn fy nghyflwr 9 ■ 1903, cefais y fath ymosodiad difrifol gwaullyd daetlium yn aberth i an- YN 1 A f!H A LT/0N DftWY FT,YN- B ■ o gyfog a rhyddni, nes y daeth fy wydwst, a ychwanegodd hyn at fy vnT v„ miTWFmu T> nil i ■ nghorph yn oer megys rhew, ac am nhfyeni. Yr oeddwn yn y cyfiwr JLIUJJ UN U1H V> JJI'J'AHAuil. B g wythnos wedi hyn bum yn gorwedd mwyaf anobeithiol pan y perswad- B wrth ddrws angeu. Gwellheais, i iodd fy chwaer fi, wedi i'r holl gyffur- awr» dros ddwy flynedd yn B ddim ond i gael fy nhaflu yn ol i iau eraill fethu, i roddi prawf ar ddiweddarach, ysgrifena Mrs Callas ■ anobaith yn fuan eto. Daeth yr yni- Chas. Forde's Bile Beans. Yn fuan I ddweyd — Achosodd Chas. B osodiadaa hyn yn barhaus gydag caniyddaisfodyfeddyginiaeth briod- Forde's Bile Beans adnabyddus well- I ychyaig amssr rhyngddynt. Deffro- ol genyf, dychwelodd fy arenwaeth, u j. « j- j fl wn yn y boreu gyda'm tafod wedi ei adfywiodd fy ngobeithion, a deuais trwyadl. Yr wyf wedi derbyn ■ orchuddio gan sylwedd blewog," yn berfFiith Ion. Daliais i gymeryd ami*yw lythyrau oddiwrth bobl yn fl yr hwn a ddangosai fod fy ystumog Charles Forde's Bile Beans, peid- dymuno arnaf gadarnhau fy myn- B mewn cyfiwr drwg. iodd anhwyiderau y cylla, ac yn awr egiadymddangosoddyny newydd- fl Difunodd fy archwaith a deuais yr wyf wedi'm llwyr wella." j.j, fl J %J J 3 iadur, acyr wyf wedi gallu gwneu- fl thur hyny pob tro." B RHYBUDD PWYSIG. 1 I (Fan j n prynu eich cyflenwad nesaf^o Bile Beans, gwelwch eich bod yn cael rhai Gallwch gaol Biwch Saaipl Rhado Chas. B gwieiadiol a gwirioneadol Chas. FORDE, y feddyginiaeth sydd wedienill ymddiriedaeth FORDE'S iiilo Baans gwirioneddol drwy H hvyraf miliynau o ddefnyddwyr, oherwydd eu rhagoriaeth mawr ar boboeth arall anfon y toroa hwn, eich caw a'ch cyfeiritwl, B rV »?f d^»" broa cystal' Nid c«^ I dim bron cystal a r Chas. tORDE S Bile Leans gwirioneddo!. Gwalia," Uhagfyr lored," 1907. fl Li I lack) par,,& -A.A IC TISO# "A frYrrAL4LE WEAK III" .5. $At OW ALI ZlVrR nay ab

LLANDUDNO A BWDaU r Sl^rT c-yf"rfod 'yn Llandudno 'i ystvried »« £ *»*<»** Qrd^wrol yn b^rt" aPnod«i7" L rvyd^ai Mr Ro Wimlad y dref ar^mater' edrydl oedd JU-ViS BEEF TEA"^S'' additions. A Breakfast Cup for a Id.

CAPT.^N JACK. PWMP Y PENTRA. Er fod dwr pwmp t antra Aberdaron wedi cael ei ddefnyddio gan y trigolion am flynvdd- oedd lawer, y mae y doctor widi -yhoecidi riad ydi o ddim yn ffit i gael ei yfad 'rwan. Gedir ei iwsio at olchi ac felly yn y blaen. Be by wedi digwydd i'r dwr, 'does neb yn gwbod, ond dyna r ffaith am dano fo 'rwan. Rhyw chwartor milltir o'r i>entra y mae Ffynon Fair, a dywedir fod ei dwr hi yn bur. Ond sut i'w gael i Aber- daron sy gwestiwn. Gelwir hi yn Ffynon Fair am yr arferai yr hen seintiau Pabyddol yfed dwr o honi pan yn arcs yn yr ardal ar eu ffordd i Ynvs Enlli, a rhodda3ant enw Mair iddi. yn Lleyn ac yn nghyfeiriad Clynnog amryw o ffynorau o'r un enw. Safant ar y ffordd a gy- marai yr hen eeintiau pan ar eu pererindod i ao o Ynv3 Enlli. TYNIAU GWEIGION NEFYN. Mae gan wahanol bobot walianol bethau i'w pooni. Diffyg gwaith sy'n Stiniog. Dim galwad iim lechi a llonga sy'n Mhorthinadog. Ataliad yn y gwaith o wneud rheilffordd o Beddgelert i'r Port, sy'n Meddgalc-rt a Nanti Or. Stopio gwo.th. io yn Chwarel Llanaelhaiarn. Pobol Abersoeh isio gwella eu pentra ar goat pobol Llanengan sy'n poelli pobol y lIe olaf. Cynghor Gwledig Lleyn yn gorfodi pob-I y Sarn i gael cyflenwad newydd o ddwfr sy'n distyrbio trigojion y pen ra hwnw. Ond yn Neofyn tynia, gweigion sy'n poeni y tri- golion. Tvdi ddim iW6 claddu y tynia hyn yn y tywod ar Ian y mor, oherwydd bydd y mor yn ru tirio i fyny drachofn ac yn eu gwasgaru ar hyd y glanau. Pan y bydd ladies hefo traod ten- der, neis. yn vmdrochi y,n yr haf yn nglan y mor. tydi o ddim yn beth brat iawn i'w traed nw fvnd" i fewn i'r tynig, pigog nyn. Gwneir i'r ladies feddwl mai h^n granccd mawrion fydd yn yn bavod i fyta bodia eu traed nhw. Y cwestiwn ag sy'n poeni pobol Nefyn y dvddia hvn ydi, "He nAwn ni hefo'r tvnia yma?" Trdi ddim iws f]--• <rwv 1 pobol i beidio bvta y tinned samona, ao felly rhaid trefnu moddion i gael 'madael a'r fcvn'a. Fv a wsrrymiad vw. wTlelcr bedd mawr, a chlad,der y tvnia ynddo. Wedi iddo gael ri lenwi rhedder cftreg bedd vno. ac arni y goirit: "Bedd v Tvnia Samons." WtLl IE MEWN PROFEDIGAETIT, Yr cedd Willie mew.n te parti jr dydd o'r blaen. Dyw -flo ld rhoddwr y wledd wrrh Willie. "Byt- wch crvmint a leiciwch chwi, Willie." Bwvta- c-dd Willie gymint fel nai gallai fyta chwaneg, a. c^riodd. Aeth rhvwun ato a gofvnodd iddo both cedd y mater ei fod yn crio Willie a atebodd fod rhoddwr y wledd wedi deyd wrtho am fyta erymaint a leisiai efe. ond nas gallai efe wneud hjiy Y DAIONT O FOD YN HWYR. Y Sabboth o'r blaen yr oedd hen wr braidd yn hwyr yn dyfod i'r oedfa Siaradwyd ag ef gan y gweinidog ar o\ y gwasanneth, a chyfeir- iwyd at anfwddioldeb dyfod yn hwyr i'r moddion. "Does dim daioni yn dyfod i'r bobol fydd yn bwyr yn myned i'r moddion," moddai y gweini- dog. Yr hen wr a ddywadodd, "Tydi'r dywed- iad vna. ddim yn gywir os y gwnewch chi o yn osodiad cyffredinol. Mae eithriad yn bod, cofiweh." Gofynodd y gweinidog a allai ei gyfaill roddi engraipht. o grefyddwr a fyddai yn hwyr yn dvfod i'r moddion. a fyddai yn gwncud rhyw "ddaioni vfprydol? "Gallaf," ebai yr hon wr. "Rhoddwch i mi glvwed yr engraipht, meddai y gwr parchedig. Yna dywedodd yr hen I wr vr hanes canlynol: "Mi gychwynais i i'r moddion mewn pryd heddyw. Pan yn pasio ty Mr clvwais rhvwun yn euro y ffenast, cd- rvchaia & grw&hus brcsr&t.Hwr yn y j>arJ"wr. Gwnaeth arwydd arna'i høfo'i law. Aethum at ffenast. a dviiia fo yn deyd fod pobol v ty wedi cloi y drysau ac w(')di mynd i'r capel, ac nag gallai o f.vnd i'w gvhoeddiad y bora hwnw heb i rhvwun agor v drvsau iddo. Rhedaifl i gapel teulu v tv, a dyna. lie yr oedd y gvnulleidfa yn dis^wvl i'r gwasanaeth ddechreu a'r prescethwr brb s-vrhaedd. IJwvddais i gael gafael ar y wraif a dvwedais wrthi fod v pregethwr wodi ei gloi yn ei thy hi! RVdodd v wraisr allan 0' capel, ac adrof. Yr oedd agoriadau y ty vn ei phoo^d. Agorcdd v drvsau. a rhvddhaodd y pregethwr. Pan vn vmadael o'r t.v tybiasai fod y ?wr t)at t wedi mVnd i'r oan!I. a phlodd y drv-au Oni b!11.<\i i mi hnct i ddwevd wrth v wriCY' am v precrethwr (\pc1.<1 vn nf^are^ar vn i tiiv h\ bua=a ■ v evrmll»i/H*a wedi pr^Er^th ^.n Vo'ddrw. Dvnia vr i mi fod vn hwyr, a gwelwch fod wedi pi-cfi o wasanaeth ys- pry(leI i rai I-)obol

Owaith yr Eglwys yn Nghymru. YSTADEGAU TEJLWNG 0 YSTYRIAETH. Wele gyfrif o waith yr egwyddor wirfodJol mewn cyoylltiad 3, adeiiadu, adlgyweirio, a do- drofnu eglwysi, gwaddoii bywoliaothau, adcil- adn, peimndai, a helaethu claddifeydd, y. flwyddyn 1903: — Bangor.—Adeiiadu cgtwyE.), 5079-p; gwaddol. iada.u, ° 19609 persondta-i, 1023p; claddieydd, 804p; cyfaru-wiii. 886op. Llanelwy.—Adeilad'u o-glwy^i, 13,157p; gwa,dd- oliadau, 1300p; pereondai, 1244p; claddfcydd, 936p; cyfanswm, 16,637p. Y cyfanswrn dros y ddwy, 25,503-p. Rhoddaf yn nesaf y rhoddion gwir-foddot am 20ain mlynedd, 1884—1903:— Bangor.—Adeiiadu cglwysi, 144,323,p; gwadd- oliadau, 46,893p; cladd'feydd, 5461p; pensondai, 13,592p; cy fansrvwn# 210,269p. Llanelwy.—Adeiiadu eglwysi, 246,970p; gwadd- 0!iadau, 17,307p; claddfeydd, 9525p; pereondai, 26,412p; cyifiansiv.m, 299,214p. Y cyfamswrn yn y ddwy, 509,483p. Dyma eto rc^tr Bedyddiadau am ddeng mlvnodd:— 0 Bangor. Llanelwy. 1894 676 823 1895 1230 3350 1896 1272 1162 1897 178 3160 1898 — 1107 1899 2047 3152 1900 6Q5 1357 1901 1443 2962 1902 702 1328- 1903 1574 2980 Cyfaniswin 9727 21 301 Y niter gawsant t edydd Eiiigob mewn <k>Rig mlyniodd yn Ng\hymru, 1884-1893, ydvw 95 382^ 1894-1903, 105,521. Y nifer gawsunt Fedydd Ea?ob yn y flwyddyn 2165; Llan- elwy, 3500; cyfanrif (1905), 5405. At waith Eglwysig yn y ddwy Krgoba-etJi am flwyddyn, yn unig, 1903—1904:—Gofala," gau allan o'r daflen hon, fel o'r lloiil, bob rhodd oddi- wrth y Dirprwywyr Eglwysig a C'hronfa'r Fren- hjnos Ann, ac ni chynioraf i .me.vn gyfraniadau y cyimdoi t has a u a gynhelir trwy gvdweithrediad I Eglwyswyr ac Ymr.efHduwyr,' niegis y Feibl Gymdeit.haB, C'ymdeit.har, y Traethodau, Cenhad- actbau Tramor, a eofydliadiau elitsenol :— Bangor.—At offeiriaid plwyfol, 7454p 10s 11c- treuliaiu Eglwysig, 69&3n 3c; Ysgolion Sul' 5575p 103 7c; Cymdeithaiiiau Eglwysig, 349&p -Lg 15s 3c; amicanion eraill, eluendai, etc., 1901p 80 5c; cyfaniswm, 25,416p 14s 5t> f Llanelwy.—At offciriaid dIw^oI, 8582p 158 Oc; treimau Eghvylsig, 13 601 p 18s 3c; Ysgolion Sul| ll,AX)p 4s lc; Gymdeithaeau Eglwysig, 6170o Is ge; amean.T-on eraill, elusendai, etc., 70671> 8s 2c; cyfanswm, 45,622p 7-s 3e. Cyifanswin y rhoddion gwirfoddoi a gyfranwyd gan y ddwy Esgobaeth hyn at hclaethiad gwaith .Figlw.y.iig am 1903 ocdd 97,544p lis Ile; o Fan- gor, 34,283p 4a 4c; ac o Llanelwy, 52 261 p 7" Te. Os cymer y darllenydd y drafferth i -c.ylwi vn weddol ota-iiis ar y ffigyrau uehod, cenfydd vn adigon a.mlwg mai gwir a ddywedodd Mr Glad y'^C! ara-°^ .yn y Senedd, Chwefror 20fed 1891:- Mae yr Eglwys Seifvdledig yn Nghymru y, yn gynyddol, yn Eglwys weithfar, yn Eglwys fyw, ac, yr wyf yn gabcithio yn hyderug Wwn, yn .E^lwys sydd yn barha,ue yn ym'^cdi o UC j j jri1 ucVdTr! Hyd nes y cx4r cyfrifab grefyddol awdupdn^diu, ofer yw cei,io ydyf(l;u 1 j]1 rvw 1 E^glwyewyr y ddwy Esgobaeth O"- leddol mwy nag yn y De. Mawf chei^nir y bydd 1 r Dd.rprwyaeth Frerhhinol eydd yn awr >n e?»- jy^rwyddo y Senedd i wneud cvfrifeb awdurd.odedig er mwyn penderfynu v mater tin waith ac am byth.-Q'r "Ge.nmen U"'

Cymdeithas Ddirwestol Gog-ledd Cymru. Mowi cyi^i'focPo RwyiLijor Gweithiol Cvmdeith, IJdir^estol Gogledd LN'Piru. a gyiihaaw-yd R*rth;rf»T<i -Sir J-llSSr, Rob rts A S., ytn lywydd' y Gynukitlms, ac ;mJ- o.hohvvd 0f y,, gnde.:rydd y pv.yilgor. Ail- yr wyth arall- O.'flwynwvd ad- r<x,diad yr labwyl-^or a be nodwyd yn 'y oyf- ■ai .od Wyimhtol yn Lerpwi i vstvried' period;ad ysgrifonydd trefnradol i'r Gymdteithas,' « wvs-adwyd y oyfryw- Cyme.r^lwyodd y pwyll. i'r vsffri enydd ci h:,n\n^r i wait,h y Gymdeithas am gyflog o lOOp y flwydd- yn a'i gostau. Gofynwyd i'rVbJli £ 1 WIT 1 SWydd- pendeirfyn- pet.lo' owesiiiyniau trwyddedol ynTi^ol aTh^lad- att y am ar wa,h.a.n. i GYM-U a M.f'l1rWY'

Pure Soap to the Front. fflSlm H.K. ih* lit** 9 !pertecMoH I THB GREAT HOUSEHOLD SOAP. Guaranteed pure and well made. A reliable and fast all-round washer. Best value, compare weight and price. Still an<* So,d at worth it. lb. Every Tablet manufactured full pound weight and hard-finished by new improved process. hTFBEJES 15 3E*,AJEt>IlflE3EI» H WILL KEEP UP HIS MILK SUPPLY H G9 by using Large Quantities of HH (Improved Procett) MEAL: (improted Proce88) I ^5 in place of equal quantities of grain or other fodder. Its effects on Cows are simply marvellous. |B |gg[ Sold by all Corn Merchants, and ilie H9 ^^OLASSINE Co.(1907), Ltd., 56, Mark Lane, London, E.C. I J 17 t!

Cig Afiach a Dirwy Droin. Yn llys yr ynadon yn Mangor, dydd Mawrth. cyhuddwyd Edward Jones, dyn canol oed, yn byw yn MoUnL-street Bangor, o gynorthwyo mewn trosedd o dan Gyfraith yr lechyd Cyhoedd- us. \r oedd yr achos, fel y desgrifiwvd ef gan Mr D. Griffith Davies, clorc C'ynghor Dosbarth ijin- esig Bethesda, yn ganlyniad erlyniad blaenorol dyn o'r enw Thonias-Evans, am gynyg ar wertfi yn marchnad Bethesda ranau o ysgerbwd buwen afiach. Cafodd Ealn ci ddirwyo i 101> a'r cosr- au; a dattgosid, meddai Mr Davies, fod y diftyn- dd prc?enol yn gyfranog a.g Evans yn nghyf- lawntad y trosedd hwnw. Profid fod y diffyn- ydd presoncl wedi prynu buwch yn fferm Sigla i Bach am 7s 6c. a iddo ei chymeryd i ga-I ei lIadri yn Mhorthaethwy. Cafodd y cig ei rod-ii wedi hyny mewn cerbjd gan Jones, gyda chlor- ian a p::wysa-u. er iddo gael ei gymeryd i beth- esda. Byddai i Thomas E%,D.is ddieyd iddo gaol ei gy-nhell i fynvd i Bethesda y diwrnod dywed- edig gan y diffynydd, yr hwn a gynygiodd y cig am "oris isel Byd.lai i Mr Matthews, meddyg anifeili.iid yn Mangor, ddweyd iddo fod yn gweiin ar fuwch yn Siglan Bach, ac iddo ef ry- buddii Edward Jones na ddylid defnyddio y cig yn ymborth dyno!. Cym'rwyd y rhai fwyaf o'r dydd i wrandaw y dystiolaeth. Galvvyd Dr. Fraser, y swyddog meddygol, Mr Matthews, a .nifer luosog o dystion eraill, yn gya- tal a Thomas Evans a'i wraig. Dirwywyd v diffynydd i lOp a'r costau, yn niffyg talu mis o garchariad.

j Marwolaeth y Parch Griffith Hughes is Pwllheli. || Boreu dydd Gwener bu farw y Parch Griffith '[ HuighcG, Soutih Beaeh. Brodor o Faragor ytioocki, k a bu yn gy&ociydid aim rai blynydidoodd yn swvdcifa y Chronicle." Aeth yn ger.ihad'wr i India, lie y bu yn gwaj?ani3ethu era flynyddoedd. Dycliweiodd ookiiyno. Ar ol bod yn byw am beth amser yn Mhonygroe?,, daeth ywx i gartrcfu. Pregetliai bnon bob Sul. Yohydig o wythnosau yn ol ewymi>odid yn yr o'i'a.f, ac ni bu y.r un byth ar ol hyny. l £ fo oedd yn preget.hu yn Sou.-h Beach i'r Sjbboth diweddaf. l#a.et-hai yn dru anetiiiant.w yn ddiwecWa-r. Er ynddyn goleuedi.g a g-Wybc.di^ iawn, e!o nid oedd yn ibobloga:dd fel proget.hwr, ohierwydd nad oedd ei diAawn ymadredd yn rhydd na hymvdJ. Y t" oedd yn hawdicf-aeh gwert'lnfaiwrogi ci allu mown ymgiom bonicricl ag ef raig oedd wrth wra-ndiw arno yn preget-hu, Yr oedd yn 68 m lwydd oe<k