Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
25 articles on this Page
---___oM--ftodion Amaethyddol,…
_oM ftodion Amaethyddol, Jkc. Mae Bwrdd Amaehhyddiaeth yn galw sylw at ddarpariadau Deddf Gwolliantau'r Tir, 1899, yr hm ddaw i weithrediad ar y laf o Ionawr nesaf. Mae'r Ddeddf hon wodi ei phasio mewn trefn i roddi manteision i berchehogion tir ddymunant gario allan welliantau rnaethyddol ao eraill gyda chynorthwy arian benthyg. Gyda'ra.mœn hwn mae y gyfraith newydd yn gwella yr "Improve- ment of Land Act, 1864," a Deddfau eraill aw- durdodant greu "rent charges" ar welliantau ar 7 tir. 0 dan y Ddeddf newydd yr amser hwyaf dros awdurdodiad "rent charges" y cania.teir ef ar ol dechreuad y Ddeddf hon ydyw deugain mlynedd. Drwy ddarpariaeth arall ga.U y tir y gosodir arno da-Had "rent charge" fod yn dir j gwahanol i'r hwn a we.lheir yn uniongyrchol. Mae cwmniau gwelliannol yn cael y gal.u (dxwy ljenderfyniad besir gan dair rhan o bedair o'r cyfranddalwyr presenol mewn cyfarfod anghyff- redin) i fabwysiadu, fel gwelliantau awdurdod- edig gan eu cyfreithiau neillduol eu hunain neu unrhyw welliantau wedi eu liawdurdodi gan Ddeddf Gwclliantau'r Tir, 1864, neu drwy un- rhyw ddeddfwriad yn ei gwella. Medd Bwrdd Amaethyddiaeth y gallu i hwyhau tymhor ad- daliad o dreuliau am welliantau greir (pa un ai cyn neoi ar 01 pasiad y Ddeddf), parthed planu eoedwigoedd neu goed, ar. gais yn cael ei wneud gan y tirfdillinydid ddim cynt na saith a dim yn ddi weddaraoh na. deng mlynedd o ddyddiad yr rircheb yn creu y "charge," ond darostyngedig i .rydteyniad y personau feddant hawl iddo.
[No title]
Yn nglyn ag arddangosfa Olwb Arddangosfa Anifeiliaid Tewion Siaithfield, gynhaliwyd yn Islington, Idundaiii, yr wythnos ddiweddaf, dywed y "Standard" -M.Pe Atheg Cj-mreig, y rhai sydd yn mhlith y goreuon fel anifeiliaid i'r cigydd, yn fwy niferus nag arfer, ac yn hollol ardderchog o ran ansawdd. Mor dda. oedd y Imstych fed y oymeradwywyd yr holl ddobbeirth gan y beirniad'. Prin y gall fod unrhyw gam- gymeriad wrth restru y gwartheg Cymreig fel, J lot <xreu o'u brid a walwyd erioed yn hon neu un- Thyw arddaJigusfa arall. Mae y Milwriad Piatt, fel arfer, ar y blaen, gan iddo gymeryd y wobr gyntaf yn nosbeirth yr heffrod a'r. "breed cup" Tind curwyd ef gan Mr W. E. Oakeley a Mr R. vHugbee yn n-biaxth, y bustych ieuangach, a eban Mr R. M. Greaves a Mr Hughes yn y d06- barth hynaf.
[No title]
Mac un ertihygl yn y "Live Stock Journal Al- manac" am 1900 yn cyfeirio at wartheg- Oymreig yn 1899. Dywed yr ysgrifenydd fod gwartheg Oymreig mewn hafau sychi<m yn cael fel rheol lawer gwell amser na llawer i frid arall ydynt lai ffortunus drwy na chant y meusydd gwyrdd- ion ac afonydd adfywiol gyda pha rai y cyflenwir v Dywysogaeth mor helaeth. Mae mwy o fagwyr, fe ddywedir wrthym, yn dyfod i'r maes, a rhaid fod y safle hynod foddhaol mae y dos- heirth Cymreig wedi enill yn Arddangosfa Hmithfield ers amryw flynyddoedd yn gymera- dwyaeth uchel i'r brid yn ngolwg y rhai vdynt ddyeithriaid iddynt. Dywed yr ysgrifenydd yn mhellach "nad oes dadl pe byddai i gefnogwyr y gwartheg ardderchog gadam Gogledd Cymru ddwyn eu 'favourites' o flaen y cyhoedd Seisnig a thramor ychydig yn amlach, ac yn fwy eu rhif, ym enwedig yn awr pan mae llaeth yn derbyn mwy o sylw (canys rhaid dwyn mewn cof fod llaeth y gwartheg hyn o radid uohel iawn, ac nid ydyw ond pur ychydig o flynyddoedd er pan wnaed y 'records' goreu yn Arddangosfa Llaeth- wartheg Llundain" gan y brid yma), fe edrychid arnynt yn fuan gyda mwy o ffafr ao fe hawlient yn bur fuan fwy o ofyn.
Hwnt ac Yma.
Hwnt ac Yma. —' PWT SYDD A'l DILYNA ? Y tro diweddaf y gwel&om y Duo Manceinion oedd yn Mhlas Newydd, yn Mem, yn cyiwrthwyo yr Ardalydd ieuanc gyda'i chwareuyddxaethau yn ystod yr haf diweddaf. Dyn ieuanc golygus YT olwg axuo, gyda mynegiant ar ei wynebprjd ymddangosaa i ni ar y pryd nad) yn hollol yn ei elfen gyda'r "man betheuach" hyny. Darllenwn heddyW fel hyn: Y sgrifena y Due Manceinion at olygydd y "Philadelphia North American:" -"Y r wyf wedi dewis newyddiaduraetih (a. sicr- haf chwi y hydd y llwybr gymeraf o Mddiill dif- rifol) yn. gyntaf fel cyfrwng i enill Wy mywol- iaeth yn hytrach m'i wasgu allan oddiar fy whenantiaid ydynt eisoes yn galed amynt. Yn )il, fel cyfrwng i'w hiaddysgu ar gyfer y bywyd politicaidd y bwriadaf ei fabwysiadu pan y baTn- wyf y byddiaf pi gymhwys yn ol fy nghyraedd- iadau i fod yn ddeddfwr. Dewisais y wlad hon gan y gobeithiwn yn nghanol cenedl o weithwyr na, ystyrid gwaith yn fychaiuad. "AO OS 0 GBYFDER,: ETC." Yr wvthnos ddiweddaf yr oedd uwch-ustus tref Douglas, Ynys Manaw, ar dro. yn Llvmdain, a jtlian yn hamddenol gerdded ar hyd heol y Strand, ysbonciodd rhyw ddyhiryn o'i guddfan vn sydyn a ohipiodd ymaith oriawr a. chadwen yr ustus; eadwodd yntau olwg arno, a rhedodd ar ei ol ac wedi yindrechfa galed daliodd y dyn., ond tra yn vmgipr^ s syrtihiodd y ddau. Pa fodd bvnag crmerwyd y lleidr i'r ddalfa. wedi ei ddal yn gaath gan yr hen ustus sydd dros ei bedwar n gain mlw-yddoeat METHUEN AIR MILWm Yn ychwanegol at yr rni a'r bywiogrwydd' y mae v Oadfridog Arglwydd Methuen wedi ea arddangoe er y evehwynodd gymeryd yr awenau v* v rhyfelgTTch bresenol, y mae yn oario allan yT egwvddor hono, nad o-es gwahamaeth i fod rhwng "Shon a'i fcistT" ar faes y gwaed-. Ei (irchymyn ydyw mid oes yr un g'wahaniaetli i ,a,e ucl yn ei ymborth ef ychwaneg nar 1 ei wne milwyr cvfEredin. Y m-xent oil i fwyta yr un hwyd. Mae y swyddogion eraill, hefyd, sydd <rydag ef i ymddiosg eu ncdau gwahamiaetihol. Er fod gwerth can oedd o bunau o foethau wedi eu llwvtho o Loegr gyda'r swyd^gion toilwrol, mvn Methuen ddangos a iArofi ir byd or fath ddefnydd y mao y nulwyr PiTd^ wedi eu gwneuthur. Dywedir maa mab wn o'r uni enw, ydyw, ao ei J John Methuen, Arglwydd-Ganghellydd yr IwSddon, ao fel llu o brif filwyr Prydam F^wr mae trwaed Oeltaidd yn ffrydio trvvy ei wythafen- Z7 Clwyfwyd y Oadfridog ymroddgar hwn gyda bwled vn ei glun yn mrwydr y iVIoddif wvthnos ddiweddaf, lie y oollasom, rliwiig lladd a chlwvfo, yn agos i 500 o filwyr. NBWyl)DION DIWF-DDARAF. Y tal arferol am bellebvr newyddiadurol o Ddeh^udirSnoa^r v gair, ond gan fod cyinamt o fynd ar j bi snes rn y linell yma yn bresenol, a metont i gael «nfondad buam o'r brysnegeseuau, ce^sir, S r newytldion trwy dalu pedwar ew lt y gaar ^UfoiVn oj /tolM oyffrediMl. ,:h»™t«ir i oh«Wyr iiCT Xildicm rh5 dim ond 150 o exriau vn ol y taliad h^n- af l troaglwyddir y newyd^on gydla r un axiero gwesgir hwy i g}'lfh ° o edriau yn o grot y fra-'r
OLD FALSE TEETH BOUGHT.
OLD FALSE TEETH BOUGHT. MMlY ladies and gentlemen have by them old uc distised false teetii, winch mighj a« weJl be turned bio moo»y. Meears R. • • • Fraser, of PrinoeMtreet, 1S53^ bur oW teeth. If y°u sentl TOOT toetfi io tfaeoi tt«y will rem* yo" re*jJ™ .4 po«fc Ae utoort valvw; or, rf preferred ttvey ffil iuk« yo* tbe beet offer, »nd hold the tee*h •wcr for your «piy. If apply io Mem* B»>jn tmd Co., IpniMb.
'-'.' Pigicn o'r "Drych."
Pigicn o'r "Drych." BUGAIL DA. Colled fawr i .gymdeithas yw salwch Mr Moody, a Ilawenydd dngymysg a chyffredinol fyddai ei ad feriad. Efe, yn ddiau, yw eiengrlydd penaf y byd y dyddiau hyn; a gallwn fforddio cydnabod hyny yn galonog. Nid oes aehlysur na dyben i eiddigedd ya nglyn ehymeriad fel Mr Mood^. Ftyna. gwahanol ciyigiadau mewn perthynas iff safle fel pregethwr. 0 ran dysgeidiaeth, hwyl, a hyawdledd, feallai nad yw gyfuwch a, Uawer; ond os y bernir ef yn mantol ei Arglwydd, sef wrlh eu ffrwythau vr adnabyddwch hwynt, y mae yn ddigymar. Nid pregethwr y taflu breiehiau, y gwaeddi, ar lluchio meddylddi ychau tanbaid a chyifrous yw, eitlir y cenad cyfrin ei ddylanwad yn medru cyffwrdd a c ha Ion au plant dynion fel celfwr ysbiydoledig a danfonediiig. Nid pregethwr neu areithiwr ym- ddangosiadus a thrystfawr yw, eithr argyhoeddwr; nid srwaeddi ac ymwylltio y mae y taiaJan i gaerau y calon, eithr myned i mewn fel paladr o oleum. Dangoswyd i'r hen brophwyd ers talm lie mae yr Arglwydd—nid yn y gwynt mawr a chryf yn rhwygo I y mynvddoedd ac yn dryllip ycrelglau, md. yn y daeargiyn, nid yn y tan erthr yn y lief debs,taw fain Nid clywed gwaedd uchel y mae y ddafad golledig, eithr llais mwyn y bugail; clvw hi y golledig, eithr llais mwyn y bugail; clvw hi y bugail yn hytrach na'r llais. BYDDED YN WR UN WRAIG. Nis gall y Gydgynghorfa wneud dim yn amigenaoh. ac yn weddusaoh na gwrthod sedd i Brigham H. Roberts, yr amlwreiciwr, cynrychiolydd Utah. Byd'dai ei scddu yn esiampl echrydus o dklrwg, ac yn ddiraddiad digamsyniol ar foes Cristionogaeth yn y wlad. Ymddengys yn warihruddiad amlwg hefydl ar y Blaid Ddemocrataidd. Nid oes eisieu dewis cvnrychiolwyr I)atriarel)-aicld, a Mahometan- aidd fel Roberts mewn gwlad Gristionogol fel ) Talaethau, yn llawn pobl gweddusach. Drwy oddefiad y ceidw Roberts ei bedair gwraig, a phob Mormon amlwreiciol gydag cr, oherwydd "caJed- rwydd eu calonau;" ond nid iawn fyddai troi y goddefiad liwn yn ogoneddiad iddo. Gain fod aml- wreiciaeth hefyd yn anghyfreithlon yn Utah iel talaetlh, ai nid iawnach a gweddusach fyddai i'r Mormoniaid yn gyson a r telerau ar ba rai y caws ant eu tiriogaeth yn dalaeth ethol i'w cynrychioli ddyn yn byw i fvny a'r cj-fryw? Yn ol telerau y Oyfan- soddiad, ni ddylai y Mormon amlwreiciol, gwrth- nysig bleidleisio o gwbl—llai fyth ymgymeryd a swydd dalaethol na than y Llywodraeth gyffredinol. Felly, nis gallwn weled pa fodd y medr y Gyd- gynghorfa wneud yn amgen na'i wrthod. Bydd el dderbyn yn gyfrtithloniad o amlwreiciaeth. DEWEY YN METHU CADW TY. Dyweder a fyner, gohna gryn lawer o wroniaeth i gadw ty a'i gadw yn anrhydedd'ns. Gall d'yn wneud llwyddiant o yru gwagen neu .gerbydres, camp hwyl-fad, -agcrlong, arwmncatrawd neu fyddin o ran hyny, a llywyddu eisteddfod hyd y nod, ac eto droi yn antfodus gyda cliadw ty. Gwyddai Vr apostol inor br;,vi-sig yw cadVy- ty, oblegid yn rhywle dywed "Oblegid oni fedr un lywodiraethu ei dy ei hun, pa. fodd y cymer efe of ai," etc. Grellid enwi lluaws o engreifftiau nodedig o ddynion enwog yi rheoli byddfinoedd a llywodraethu eyfandiroedd, ac eto yn fethiant cywilyddus mewn cadw ty! Pan yi! morio i mewn i Fair Manila, ac yn suddo llynges y morlywyd<l Yspaenaidd, Montojo, ymdeimlad Dewey, yn ddiau, oedd, y gallai gyflawni pob swydd a gorchwyl wedi hyny. Credai y "New York World," hefyd, y gellid yn ddioged ei benodi vii Arlvwydd ond gyda'i fod yn dechreu oadw ty, canfu ei fod1 yn .brif orcnwJly dydicti, ac yn gofyn v ffurfiau uchaf a pherffeithiaf ar bwyll a doethineb. Fel y gwyr ein darllenwyr, rhoddodd y bobl gartref yti anrheg i Dewey, a'r peth iawn fuasai. iddo gadV." y ty ar ei enw, o leld, hyd ei farwolaefchi, ac yna ei drosglwyddo i'w briod1, i'w fab, neu i ryw amcan da; ond yn rhyw fodd (tebyg fod y I weitlired, yn anesboniadwy) rhoddodd y ty i wr o'r enw Craw- ford, a. hwnw i Mrs Dewey, a hithau eto i Dewey, y mob. Achosodd hyn gylfro mawr, a phair chwerwder nid bychan i'r hen wron. GAlil UROS DDIWYLLIANT. Gwelir achwynion yn achlysivrol y^. newyddiad- uron Cymm ani y Cymraeg eymysglya a, dSrywiedig didefnyddir yn y pwlpudau ac ar fanlawr y wlad gan breigethwyr a llefarwyr cylioeddsus eraill. Yn fynych iawn,, gwelir ambell un yn beio a dynoethi camwedd y eyfrtw, gan syrthio i'r un amryfusedd ei hunan Yn ei ramadeg, cawn Caledfryn yn collfarnu y rhai a arferant eiriau Seisnig yn eu Cymraeg. lac ynt-au yn yr un frawddeg yn defnyddio y gair helpu." Nid petb hawdd iawn yn yr oes gymysglydi hon yw ysgrifenu a llefaru Cymraeg pur a. diledryw, am y rheswm digonol mai ychydig iawn sydd yn medru. Anhaclus a bongleraidd yw Cymrae^ llawer o n llenono'ii a n beirdd dibrofiad .c uchelgeisiol, y rhai sydd, fel rheol, am farddoni cyn dvsgu iaithi eu niciiniiu. YniQdengjs, hefyd, -i,-d llawer o Gymraeg cryno a destlus a ddysgir yn > in hathrofaii yn Nghymrii. Daw niferi allan o honvnt yn raddiedig wedi dysgu a meistroli ond ychydiig ar gyfansoddiad a chystrawen yr Hen Iaith. Y dos- barth hwn, serch hyny, waedda. uwchaf a ohrochaf am gadw y Gymraeg" Dillana celf yn gyflym o'r iaitb, ao oni cheir mwy o fyfyrio arni (a, hono yw yr unig ffordd wirioneddol i'w pharchu), a cyn on iiir, yn gyffredin, ta.eog a cliddiwyliiciiit. Ein pool addysgedig yw y rhai ddylent ei siarad a i hysgrifenu jawnaf, eto v tfaith yw mai gan y dosbarth nwn y mae y Cymraeg mwyaf llcelrywiog. Cofier hyn, hefyd, nad! vw iaith wael, garpiog, a diraddiedig yn werth ei defnyddio. Mae yn ddichonadwy ir Gymraeg ymddirywio mor ddrwg, a'n llenyddiaeth Gymmeg fyned mor ddisylwedd a dichwaeth. fel y bydd yif ddvledswydd ar bobl ddiwylliedig ymgadw rhag ei defnyddio. Drygir y meddwl gan iaith wael, fel y llygrir moes gan isel gyfeillach. KORESHANIAETH. Yn mhlith golygiadau am gread y byd, fftz¡ai rhai hynod ffol a digrif erioed, ond perffaith gyson ag amgyffiredion deall y bobl i coledident. I ni. yr oes oleu hon, ymddengys llawer o bonynt HI. nemawr ddim gwell na breuddwydion neu hninllefau. Y mae cynydd gwybodaeth. ac yrnddadblygiad y meddwl dynol yn dlwyn hen olygiadiau o'r braidd ar bobpeth i anfri ac amheuaeth ac i -bob eiry,dycld ystyriol mae hyny yn ddeddf y deall. Yn ndd^h cenedloedd gwareiddiedig Paganaidd a Chnstionog- ol, ffyna c<»el Ptolemy yn ei pherthynas a r bydysawd. sef fod y ddaear yn nghanol y cread, ac fod y lloer, a'r planedau yn troi o amgylch. F'TSf" ^h3wjdY" BevoSSta." SSL, 51 ™th y dymchwelid yr hen «!d a« y dingosid fod J ddaear yr. tioi o am £ ch vr haul fel v Ueuad a phlanedau eraill. Gymaint 'dd v gwrthwy nebi ad i'r at-hrawi^th f^I v oalwai Luther yr awdwr yn ffwl newydd fel :| « Me.ancthon yr awdurdod- haerllug, 3 0\ymadau drygionua. Ei ridlo rf ™ ^funLfn^dd m?f Wj. bresenol, ahi," ynW, -ydd yn yliau yagnfenwjT Cristion- 1 yingais i w gwrthb^ofi £ beilach iad. Yr ymgais ddiweddaf i wrthbrofi y gyto- drefn Gopernioaidd yw (Vrus T Ce'lca4^ sjdd fn°cS derbyniad gan ddosba'rfch 0 gredinpx CMstionfJol. era hon a plirofi mai hon yw athrawiaeth y Beib., yr hyn sydd yn dra anliebygol. Yn ol yr ^thraw- keth ddycitlir hon, pelen yw y byd, ar oil o^bob peth y tu mewn, nid: y tuallan 1 bksgyn y • MesuL y belen oddimewn ar ei thraws tua 8000 o SSiroedd, ao o fewn y gwagle hwn y bodola LTSav « » fodola- Nid bydorfd yw yr ta ■ T- f ="• y"r„rr iaelh"od y gwagle yn M^idrol, nrnwr o'r ffaith fod 5" b?d>'s™' jSil Yn ol y an, ac felly yn fwy anamgyffred wy. gyfundrefn newydd, 8000 o filldiroe y y ysawd vn lie mor fychan, ac fellv yn_ r g y cylch yn rhywle. O bob damcamaeth ddaeth i ben dyn y ennrifnedd diweddaf hyn, 4ilyma un o'r rhai maf afresymol; ond ni fydd hyny yn un rliwystr i filoedderi choelio 1\i hanwylo.
Advertising
"Mary, dywedais wrthych i gael y dwfr poeth i mi y peth cyntaf yn y boTeu." "Gwir, mam deuais ag ef i fyny, a gadewais ef wrth y drws neithiwr. fel as i chwi ei gael mewn pryd. EPPS'S OOCOA. —GRATEFUL AND COM- FORTING.—" By a thorough knowledge of the natural laws which govern the operations of diges- tion and nutrition, and by a careful application cu the fine properties of well selected Cocoa, Mr. Epps has provided for our breakfnst. and supper a delicately flavoured beverage which may ssvqius many heavy doctors' bills. It i by too judicioue uae of such articles of diet that a constitution may be gradually built up until strong enough to re- oist every tendency to disease. We may escape many a fatal shaft by keeping ourselves well forti- fied with pure blood and a properly nourished frame." "Civil Service Ga«ette."—Made simp'" with boiling water or milk.—Sold only in packets with boiling water or milk.—Solid only in packets and pound tins, by Grocers, labeled— James Epps and Co.. Ltd., Homoeopathic Ch«nifrte. Lon- don." 27254
-----( AMLWCH.
( AMLWCH. j Damwain.-Tra yn cynorthwyo gyda shuntio tren nwyddau yn Ngorsaf Rhosgoch, ddydd Gwener, caf- odd John Jones, porter, ei anafu vn ddifrifol drwy gael ei waagu rhwng y wageni a'r llwyfan. Symud- wyd ef i Lanerchyniedd,lle y cafodd driniaeth fed,dyg- ol, ac yn ddilynol aethpwyd ag ef i'w gartref yn Amlwch.
! BEAUMARIS.
BEAUMARIS. Pleser-long Newydd Syr Richard Williams Bulkeley, Bar.—Cyrhaeddodd y "Vagus," pleser- long newydd Syr Richard, v Fenai ddydd Sadwrn o Cowes, yn flaenorot i hw^diad y barwnig poblog- aidd am fordaitb; birfaith a. fwriada wneud yn ystod y gauaf, ac ar 00. un y cychwyna, yn ol a ddeallwn, tua diwedd yr wythnos 'hon. Mae'r "Vagus" yn "composite screw schooner" braif o 708 tuivell (mesur- iad y Dafwys), a dathilwyd ei ehyrhaeddiad yma, gyclia tha,nio "rockets" ac arddangosiad o faneri a,r y lanfa, Clwb y Pleser-longau, a Gwesty y Williams Bulkeley.
BETHANIA (LLANEILIAN).
BETHANIA (LLANEILIAN). Cyfarfod Ysgolion.—Cynhaliwyd cyfarfod ysgolion y cylch y dydd o'r blaen. Dechreuwyd cyfarfod y prydnawn trwy ganu ac adroddiad o'r 26 adnod cyntaf yn y 4 benod o Efengyl loan gan Hannah Thomas yn wir dda. Anerchwyd Gorsedd Gras gan W. Owen, Salem. Holwyd1 oddiar y 4 benod o loan gan J. Williams, Bethel, Rhosybol, yn rhagorol iawn,, ac yr oedd yr atebion yn wir dda, yr ateb- wyr yn1 fwy eu rhif nag yn y cyfarfodydd blaenorol fu yno. Diweddwyd y cyfarfod gan Isaac Roberts, Calfaria, Llanfechell. Y llywydd oedd Samuel Thomas, Cemaes. Yn nghyfarfod yr hwyr llywydd- wyd gan Isaac Roberts.. Dechreuwyd trwy ganu a darllen a gweddio gan John Williams, Rhosybrl Caiwyd adrodfdiadau gan Hannah Thomas ac An. Jone% yn rhagorol, ac hefyd can odd Miss Owen, Salem, yn rhagorol dros ben. Canodd William Owen, Salem, hefyd yn dda odiaeth, Holwyd y plant gan frawd o'r lie yn ilyfr Dr. Edwards, Caer- dydd, ar "Fedydd," a cliafwyd atebion da. Tra- ddodwyd anerchiad rhagorol gan Owen Jones, Pen- sam, a diweddwyd y cyfarfod gan J. M. Jones, Rhosybol. Yr oedd y cyfa.rfodydd yn rhai da a 1 buddiol. Mwy o'u cyffelyb sydd eisieu, a mwy o ddysgu ar eu cyfer.—Ysgrifenydd y Dosbarth.
CAERGYBI.
CAERGYBI. Trengholiad.-Dydd Llun, yr wythnos ddi- weddaf, cynhaliodd Dr. Roland Williams dreng- holiad ar gorph Mrs E. Potter, 57 mlwydd oed, gwraig briod, yn trigo yn Well-street. Oddiwrth y dystiolaeth ymddengys iddi syrthio i lawr grisiau ei thy. Cafwyd cynorthwy meddygol, ond bu farw yn mheoi oddeutu pedair awr. Dychwelwyd rheitlifarni o farwolaeth ddamwein- iol. Y Degwm.—"Y Degwm, ao eiddo pwy ydyw," ydoedd testyn papyr dyddorol gan Mr E. D. Jones, yn Nghymdeitbas Lenyddol Bethel nos Fawrth yr wythnos ddiweddaf, pryd y lIyyddid gan y Parch J. W. Williat-ns, a chafwyd sylwadau pellach ar y testyn gan amryw o'r aelodau. Yr Ysgol Ganolraddol.—Cynhaliwyd cyfarfod o Fwrdd Llywodraethol yr ysgol uchod yr wyth- nos ddiweddaf, o dan lywyddiaeth Mr W. R. Jones, Y.H., pryd yr ail-etholwyd Mr J. Lloyd Griffith, M.A., a. Mrs Michael yn aelodau. Cyfarfodydd Pregethu.-Noo Lun a dydd Miawrth cynhaliwyd cyfarfodydd pregethu blyn- yddol Mount Pleasant, pryd y gwasanaethwyd gam y Parchn. David Rees, Oapel Mawr; Lloyd B. Roberts, Caemarfon; ac R. R. Hughes, B.A. (M.C.), Kingsland. Y Bedyddwyr Seisnig.-Y noswaith o'r blaen cynhaJiwyd cyfarfcd i ddathlu pumed flwyddyn y gweinidog (y Parch Gomer Evans) yn y lie, j pryd y treuliwyd noswaith hynod ddymunol. j Fel arwydtd o barch yr aelodau tuagat eu gwein- idog, cyflwynwyd "Bywyd Dr. D.ale"i Mr Evans. Yn ystod y deuddeng mis diweddaf o'i weinidog- aeth y mae yr eglwys wedi cynyddu 17 mewn nifer, ac y mae yr Ysgol Sabbothol* y Gobeithlu, a'r cyfarfodydd wythnosol yn hynod lewyrchus yn y lie. Colofnau Enwogion Cymru.—Yn Nghym- deithas Lenyddol Armenia, nos Fawrth, o dan Ilywyddiaeth y Parch Thomas Williams, darllen- odd Mr Rees Lloyd Davies, Bodhyfryd, bapyr hynod ddyddorol ar "Gofgolofnau Enwogion Cymru." Yr oedd yn amlwg fod Mr Davies wedi myned i drafferth fawr i gasglu y defnydd- iau yn nghyd, ac wedi eu gosod wrth eu gilydd mewn ffordd hynod ddeniadol. Yn ddilynol siaradodd Mr Richard Roberts, Mr Owen Jones, y Oadben R. D. Roberts, Mr Mathew Lloyd Wil- liams, Mr Hugh Roberts (Bath-street), a'r Cad- eirydd ar y mater, a diolchwyd yn gynhea i Mr Davie3 am ei bapyr. Gwerthu Eiddo.—Dydd Sadwrn cyn y diweddaf bu y Mri W. Dew a'i Fa.b, Bangor a Llandudno, yn gwerthu cwrs o eiddb rhydd-ddaliadol, yn cyn- wys "resid'ential property," tir at adeiladu, a ffermydd, yr oil yn 98a. 3r. 27p. Y lot gyntaf ydoeddi y pailasdy a adnabyddir wrth yr enw Garreg- lwyd, gyda phleserdiroedd, ge.rddi, 3-sttblau, adeii- adau allanol, etc. Gwertbwyd hi i Mr William Thomas, Merton-road, Lerpwl, am lOOOp, yr hwn hefyd a sicrhaodd bump o lotiau at adeiladu, yr ell yn 11a. Or. 27p., am 1845p. Aeth y-fferm, Peniel Fawr, 28a. Sr. 33p., yn mhlwyf Llanfwrog, i Mr Thomas Griffith1, y tenant, am 900p. Gwerthwyd Aelwvd Uchaf. 7a. 2r. Op., yn mblwyf Llaivrliyddlad, i Mr "Owen Williams, y tenant. am 200p. Prynwyd fferm ■n-ill. Cefn Du Bach, 48a. 3r. lip, yn sefyll yn mhlwyfydi Lla.nrhyddlad a Llanfairynghornwy, gan Mr William Thomas, Merton-road, Lerpwl, am 1200p. Y Mri Carter, Vincent, a Douglas Jones, Bangor a Chaernarfo-n, oedd cyfreithwyr y gwerthwr. Cronfa y Rhyfel.—Ddyddiau Mercher a Iau di- weddaf rhoddodd yr Amateur Dramatic Society berfformiad iu campus yn y Neuadd Drefol er cyn- orthwyo y gronfa uchod. Yr oedd y seindorf linynol dan arweiniad Dr. Kendall. Nos Fercher llywyddwyd gan Cadben Johnson, o Ryfel-long ei Mawrhydi, y "Colossus." Nos Iau llywyddai Cadben Kendall yn absenoldeb anorfod Cadben Johnson, a datganodd ei foddhad fod y gronfa yn Ngbaergybi yn derbyn cefnogaeth gyffredinol. Chwareuwyd detholiadau yn gamp us gan y,sein- dorf. Rhoddodd aelodau y gymdeithas ber- fformiadl da iawn o'r farce "The Area. Belle." Prrtreadid yr eneth o forwyn gan Mrs Fox-Rus- sell gydag cffaith dda, ac yr oedd Miss Williams, Rhosygaer. yn llwyddiant. mawr fel y feistres. Creodd Dr. Fox-Russell, fel plismon, chwerthin parhaus, a gwnaeth Mr L. Williams, Rhosygaer, ei ran fel milwr yn bur naturiol,' tra yr haeddai Mr T. J. Jones glod am ei bortread o'r gwerthwr llaeth. Ar^»l y chwareuad rhoddodd Mr Cham- berlain adroddiad o "The Seven Ages," a chafwyd rtetholion ar y "bagpipes" gan Gunner Douglas. Rhoddodd y Se,indorf berffoimiad campus o'r "Gavotte Louis XV. aq ar ol hyny cafwyd ad- roddia.d o "The Absent-Minded Beggar gan Mr Tom Roberts, ac yn ystod yr adroddiad gwnaed casgjiad, pa un a gyrhaeddai 35s. Oanoddi Mr Jones, Victoria House, "The Soldiers of the Queen." Ar ol chwareuad arall gan y seindorf, cafwyd perfformiad o'r digrif-ddarn "Turn him out," yn mha un y cymerwyd rhan gan y Misses I Williams, Rhosygaer, Dr. Fox-Russell, Mr T. J. Jones, a, Mr Asquith. Dygwydi y gweithrediad- iau i derfyniad gyda chanu yr Anthem Genedl- aethol. Disgwylir y ceir elw Q 30p oddiwrth y cyfarfod. LLYS Y MANDDYLEDION. Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Mawrth, yr wyth- nos "ddiweddaf, gerbron ei Anrhydedd Syr Horatio Lloyd, barnwr. I HAWLIO 50p AM NIWEIDIAU PERSONOL. Mr Jeremiah Jones, Kingsland, a hawliai 50p o iawn oddiar Mr J. G. Jones, Tudno Stores, am niweidiau a ddlywedid, oedd wedi dderbyn trwy i gerbyd y diffynydd, yn cael ei yru gan ei was, redeg drosto.—Ymddungosai Mr J. Bryn Roberts, A.b. (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr T. R. Evans), dros vr Irawlydd, a Mr A. A. Tobln (yn cael ei gyfar- wyddo gan Mr R. E. Pritoha.rd.) dros y diffynydd.— Tystiolaethid fod, yr hawlydd yn cerdden yn Market- street, ac i gerbyd y ditfynydd fyned ar ei draws ac mewn canlyniad iddo fod yn gorwedd am 14 niwrnod. Hefyd, ei fod y-n* arfer "tniimo" cwi;, ond oherwydd y iiiwed ddtrbyniodd ei fod wedi colli y owaitb am y tymhor.—Mewn amddiffyniad, dywedid nad oedd y gyrwr yn ngwasanaeth y diff- ynydd ar adeg y ddamwam. Yr oedd wedi eadw noswyl, a'r cerbycl (hin ofal gwas arall, ond- trwy iddynt gyfarfod ymgymerodd ef a gym y cerbyd gSef. Pan yn ^.i'r hawlydd pasiodd "bl- cycle" yr hwn a achosodidl 1 r ceffyl fyned yn afreolus.—Dywedodd y Barnwr fod "merits" yr achos o blaid yr b-awlydd, ond yr oedd yna bwyntiau cyfreithdol wedi eu co<li. y rhai y buasai yn dewis darlleit arnynt, ac felly gohiriai ei ddyfarniad. HAWL AM GYFLOG. Ann Jones, Caergeiliog. a ddygaj gynghaws yn eTbyn O. G. Owen, Tylychyn, Rhosneigr, am 61), sf haner-blwyddyn. o gyflog.—Ymddangosodd Mr T. R. Evans dros yr hawlydd1, a Mr E. H. William: dros y diffynydd.—Yr oedil- Ann Jones wedi bod yn ngwasanaeth y dffynydJ nm wyth mis, a thalwyd ei chyiflog am yr lian< r-blwyddyn cyntaf. W èd'! iddi fod vno am ddau fis o'r ail dymhor, anfonwyd hi i ffwrdd, gan ei bod ar y ffordd i roddi genedig- aeth i blentyn, tad yr hwn oedd y diffynydd. Yr oedd y plentyn yn fa.rw-ancdig, a chytunoad y iliff- ynydd i roddi id-di 14p, yr hyn a wnaeth.—Yn awr dadleuid, fod yswm yna yn cynwys ei chyflog am y rhan o'r tymhor,ac os nad oedd,mai dau fis ogyflog oedd yn ddyledtis.-Pendtarfynodd y Bamwr nad oedd y cyflog yn gynwysedig yn y 14p, ac fod ganddi hawl i w chyflog am yr baner-blwyddyn yn Ilawn, a. rhoddodd ddyfarniad i'r perwyl yna. MATER 0 DDANEDD. Dygai Mr J. A. Wilson, deintydd, Bangor, "claiim" yn erbyn Mr W. Banks, dilledydd, Cacr- gybl, am wedd'iH o 2p 10s ddywedid oedd yn ddyledus yn nglyn a danedd gosod gyflenwyd i wraig y d-iffynyd-di.-Ymdd,a.no,sai Mr T. R. Evans dros y gofynvdd, a Mr R. E. Pr it el ward dros y diffynydd. —Dywedodd y Gofynydd mai'r pris y cytunwyd arno ydoedd1 2p 10s, a'i fod wedi gwneud gwaith pellaoh gwerth 10s 6c i ferched y d-iffynydd.-Dadl- euai y diffynydd mai'r pris ydoedd 5p. pa un a dal- wyd i'r gofynydd.—Rhoddwyd rheithfam o blaid y ditlynydd, gyda'r costau. DEGW I-NI. Mr W. W. Owen, Rhosbeirio Farm, ger Rhos- goeh,, a hawliai y swm o 4p 6s 8c oddiar y Parch Daniel Morgan, rheilhor Llantrisant, sef swm o "land tax" yr oedd Mr Owen wedi dalu dros y diffynydd o 1881 hyd. 1889 pan yr oedd y diweddnf yn rlieifchor Rhosbeirio, yr hwn sydd yn cynwys yr holl blwyf. Yr oedd rhybudd wedi ei roddi y cymerid ma.ntais ar y "statute of limitations," gan fod y ddyled dros chwe blynedd yn ol, ond yr oedd y rhybudd yn Pliv ddiweddar.—Ymddangosai Mr J. Bryn Roberts, A. (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr T. R. Evans), dros yr hawlydd, a Mr R. H. Pritchard, Bangor, dros y d-iffymycld.-Cytunai Mr Piritchard i ddedlfryd gael ei rhoddi o blaid yr hawlydd. Yr oedd y diffynydd, meddai, wedi ei gamarwain gan hen lyfr cyfreithiol, lie y dyfynid Deddfau ag oedd wecli-ou diddymu ers yn agos I 40 mlynedd.—Felly, rhoddwyd dyfarniad o blaid yr hawlydd. HAWL DEINTYDD. Hawliodd Mr J. A. Wilson, deintydd, Bangor, oddiar Mr Bankes, teiliwr, etc., y swm o 2p, sef gweddill honid; oedd yn ddyledus am set o ddanedd' gosod; gwerth 7p.—Sir T. R. Evans oedd dros y gofynydd, a Mr R. E. Prichard dros y diffynydd. —Dros y diffynydd dadieuicl mai 5p ydoedd swm y cytundeb.—Rhoddwyd dyfarniad, i'r diffynydd.
CEMAES.
CEMAES. Y Nadolig.—Mae y gwyliau llawen yn yr ymyl. fel y tys-tia y Christmas cards welir yn y ffenestri. Swn parotoi arfau glywir yma yn mhob cyfeiriad ar gyfer yr "Eisteddfod" yn y Village Hall, nos Nadolig. Deallwn y ceir cystadleuaeth gorawl ragoroll. Hai ati fechgyn gyda'r barddoni, a'r adrodd, a'r areithio hefyd! Bydd cantorion enwog oddiallan yn cymeryd rhan 3m ogystal.—Gohebydd. Village Hall.—Mae cyfarfodydd tymhor y gauaf wedi dechreu ers peth- amser; a da genym sylwi fod y cymilliadau yn well n&'r llynedd. Yr ydym eisoes wedi cael cyngherdd, darhth gan Proffeswr Lloyd, M.A., Bangor, a dadl gyhoeddrus ynnghydag anerchiad penigamp nos Wener diweddaf ar "Hunan- I ddiwylliant" gan y Parch O. Parry. Mae rbaglen ddyddorol iawn wedi ei thynu allan. Ceir anerch- iadau cyn diwedcl y tymhor gan holl weinidogion y lie; ac y mae lleygwyr parchus o bob oedran i gymeryd rhan. Haedda y cyfarfodydd hyn bob cefnogaeth, a bydded i drigolion Cemaes eu gwerth- fawrogi. v
LLANDDEUSANT.
LLANDDEUSANT. Anrheg.—Nos Iau diweddaf cyflwynwyd gan eg- lwys yr Annibynwyr yn y lie uchod i Mr Joseph Hughes,Groes,spectol aur,"case" a "silver pi ate" arno, ynnghyda ffon hardd. Yr oedd yn geraedig ar y "plate Rhodd gan eglwys Bethania, Llanddeueant, i Mr Joseph Hughes, Groes, am ei lafur gyda'r plant. Tachwedki, 1899." Y miaoe wedi) bod yn [ hynod lafurus gyda'r plant ers oddeutu tair blynedd ar ddeg, o'r dydd y daeth yma o Gapel Coffadwr- I iaethol Porthmadog, lie yr oed'd y Prifathraw Pro- ¡ bert, D.D., o Fangor yn awr yn gweinidogaethn ar y pryd. Y mae J. Hug yn ffefryn gyda'r plant, ac hefyd y mae felly g. bawb yn y cylch. gan y bydd yn arfer liali y plant yn nghymanfaoedd ysgolion y dosbarth. Y mae yn werth myned lawer o'r ffordd er mwyn ei glywed, ac hefyd ei weled gyda'r deigryn yn gwlychu ei rudd. Y mae yn feddianol ar un o'r doniau mwyaf prin yn yr oes hon, sef addysgu plant, ac nid yw yn cuddio y dalent hon, ond yn ei defnyddio i'r amcan uwchaf. Ein dymuniad ydyw am iddo gael blynyddoedd lawer eto i edrych trwy y "spectols" a phwyso ar y "ffon." Cyflwynwyd y rhodd, ar ran yr eglwys, ga_i yr aelod hynaf jti y lie, yr hen frawd J. Roberts, David-street, yr hwn sydd yn fab 80ain mlwydd oeCi.-Edmygwr.
I LLANERCHYMEDD.¿I'
LLANERCHYMEDD. ¿ Dau R.J.—Dealler fod dau ohebydd yn ysgrifenu i'r "Clorianydd" o dan y llythyrenau R.J. Na cham- gymerer y naiil am llall. Y Cyfarfod Misol. Cynhaliwyd cyfarfod mi sol Methodistiaid Mon yma ddyddiau Llun a Mawrth diweddaf. Pregethwyd gan y Parch Jones, Maelgwyn; J. Roberts, Taihen R. 0. Williams, Borth Amlwch; 0. Hughes, Amlwch J. Williams, Hyfrydle, Caergybi; J. Williams, Llangefni; 1'. Charles Williams, Porthaethwy. Yr oedd y cynull- iadau yn fawr a'r traethu yn hwyliog Rhuthr Enbyd'.—Tra y gwasanaethai un o fechgyn y LI an mewn masnachdy yma nos Sadwrn diweddaf, yn nghwmni un o'i gyfoedion, gwnawd, rhuthr enbyd i'r ty gan bedwar neu ra.gor o las-lanciau y dref, a dechreuasant larpio y gwas an aethy dd a'i gwmni. Ymddengys fod y pedwar cawr wedi taro ar rai yn gallu amd-diffyn eu hunain, a rhwystrwyd hwy felly i gyflawni eithaf eu dymuniad ysgeler. Sonir yn fynyoh am farbareiddiweh ac enbydrwydd anwariaid, a mawr j*w'r cri am efengyl hedd iddynt; ond, wele ysbryd anwaraidd yn ein hymyl, ac os na cheir Efengyl neu rywbeth arall i roddi terfyn buan ar ddymuniad,au a gwareiddio ychydig ar nwydau cyffelyb y pedwar hyn, caiff trigolion a t heuluoedd y Llan cyn bo hir achos gwrido oherwydd rhywbeth mwy na'r rhuthr presenol. Ymadawiad yr Heddwas.—Tarawyd ni a syndod pan glywsom fod yr Heddwas Thomas Hughes am ei 1 gadael. aNid oeddym wedi, nac yn breuddwydio, am y fath beth. Disgwyliem fwynhau ei gwmni ali was an aeth gwertlifawr am amser maith i ddilyn, ond ar ein. gwaethaf ni rhaid1 boddloni. Da genym allu cofnodi fod ei symudiad—oherwjrdd djrehafiad mewn sefyllfa—yn beth wrth fodd ein calon. Y mae Mr Hughes wedi ei ddyrchafu i fod yn "sergeant." Teimlwn yn ehwithig ddigon ar ei ol. canys perohid a ma-wrygid ef gan bawb o drigolion y Llan, oddigerth yr eithriadau hyny nas gall yr un lieddgeidwad eu boddio. Gwir fod gweinyddiad or swydd yn naturiol yn enill gwg a gwawd llawer- oedd, ond symuda Mr Hughes oddivma a choron cymeriad a chymeradwyaeth y mwyaf- rif o'n trefwyr ar ei ben. Y mae y boneddwr o Borth aeth wy (Mr Protheroe) yn gweled y teilwng, feddyliwn, ao yn rboddi y lie teil-wng iddo. Cred- wn yn ddios y byddwn yn datgan teimlad calon yr holl dteulu yma wrth ddymuno i ddyfodol oes Mr Hughes Llwydd! Llwydd! Llwydd !-R.J.
LLANFACHRAETH.,
LLANFACHRAETH. Y Bwrdd Y gol.-Cynhaliodd y Bwrdd hwn eis- teddiad byr nos; Wener, y laf cyfisol, pan yr oedd yn bresenol y Mri T. H. Williams, Mynydd (cadejr- ydd) G. J. Griffith, Bodla-san (is-gadeirydd) •, J. Lewis, Y.H., Llanllibio; E. Williams, Bryncelyn; J. Price, Penyrorsedd; a'r Clerc.—Darllenwyd cof- nodion y cyfarfod diweddaf, a. chawsant eu harwyddo.—Ai*wyddwyd hefyd "cheques" i gyfarfod ag amrywiol d'reuliau.—Uinig orchwyl pwysig y cyfarfod oedd darllen yn ffurfiol ymddiswyddiad Mr O. Hughes, Bodedern (y swyddog gorfodol).— Sylwodd y- Clerc fod yn dda ganddo weled yr holl aelodau yn bresenol yr oeddynt drwy hyny yn hwyluso llawer o'r gwaith oedd ganddo ef. Credai fod yr a,elodau yn llawer gwell am bresenoli eu hun- ain yn nghyfarfodydd y Bwrdd ar nosweithiau gwiyb a. diycinog, fel y noswaitn non, na pnan mae yn dywydd braf a theg. Ni wyddai a oedd rhyw- beth yn y tymhor hwn yn eu denu, gan feddwl cael "Christmas box." .Tymhor yr Adfent.—Mae y Parch R. Jones (ein curad mewn gofal yn awr nes claw y rheithor newydd yma. i drigianu) wedi trefnu cyfres o bregethau yn wythnosol hyd y Nadolig, ar ddeclireuad ein Blwyddyn Eglwysig. Pregethwyd nos Fercher, y 6ed cyfisol, gan y Parch 0. Hughes (Tyswyn), civrad Aberffvaw. Ma, y bardd-otfeiriad hwn yn draddodwr llithrig, gyda iaith goeth ac ehediadau barddonol a thlws yn addurno ei bregethau. Dis- gwylir eto i'n gwasanaethai y Parchn. James Jones, Caergybi, ac R. Hughes, Llangefni. Cyfeiriad Llythyr. Wrth gyhoeddi cyfeiriad llythyr o eiddo Machraeth Mon, at Mr E. E. Fournier, ys-grifenrdd Gwyddelig Cyngres y Cyd- Geltiaid, dvma fel y dywed papyr Gwyddelig, or enw "Fainne an Lae" ("cylch r.iCU doriad y dydd, YJ1 Gymraeg, medd Mr Fournier). "One of the most ingenious and curious postal addresses we have seen is borne by a letter ad- dressed by a. Welsh bard, to a contributor of ours. It is in a metre known as the englyn, and runs as follows Uchel gawr a bri dilychwin-arno, Fournier, Prisma. Dalkey; Nod ei rwysg a gwyd ei rin,— Ablaf wr dinas Dublin. The assonance and internal rhyme will be at once recognised as analogue to old Irish poetry." Der- byniodd y bardd' lythyr wedi ei ysgrifenu mewn Cymraeg pur oddiwrth Mr Fournier, vn nghyda ohopi o newyddiadur Gwyddelaeg a gyhoeddir yn Dublin. Mae v bardd byth er hyny yn dal i syllu vu fanwl ac i edmvgti y newyddiadur dan sylw, gai) ymroi o ddifrif i feistroli yr iaith Wyddelaeg. Ni fyddai yn syn i weled ganddo yn nwhrou yr" ugeiniedi ganrif doraeth o awdlau, toddeidiau ac cnglynion, yn bwrlymu o beiriant ei awen yn yr iaith hono, os hefyd y peidia roddi ambell "Irish wit" tua llwyfanau Eisteddfod an Conwy a Chaer- g)rbi yn ystod gwyliau y Nadolig. Llewenydd.—Teimlir llawenydd gan Eglwyswyr, ac amryw o'r plwyfolion yn yr olwg ar ddyfodiad y bardd-offeiriad, y Parch D. Jones (Odwyn), yn rlieithor y plwyf hwn. Mae y ddau ymweliad byr a roddodd Mr Jones yn ein mysg wedi gadael argraph dda yma, a'n cred ydyw fod Esgob Bangor wedi penodi yma ddyn da a gweithgar. Methodd un bardd Ymneillduol (sef Machraeth Mon) a phedio datgarn ei Ievwenydd o gael Odwyn, y bardd, yn rheithor ei blwyf genedigol, a mynodd ei awen gild dangos ei deimladiau yn y llinellau canlynol:- Ei fy.vydedd, ein plwyf edwyn—i'w braidd I Bugail brwd ddaw wedyn Ceir sant dan ogoniant gwyn Drwj- hudol burder "Odwyn."
LLANFAIR P. C.
LLANFAIR P. C. Marwolaeth.—Boreu Gwener diweddaf, ar 01 cysiudd caled, bu farw Mrs Pritchard, priod Mr Theophilus Pritchard, Mona House, yn ei 56 mlwydd oed. Collodd Mr Pritchard wraig dda. ac mae y plant, wyth o honynt, o ba rai sydd yn briod, wtdi eu hamddifadu o fam hynod dyner a gofalus. CydymdeimJir yn fa.wr a'r teulu gofidus yn eu galar. Clwb y Bel Droed.—Deallwn fod myfyrwyr Coleg y Brifysgol yn Mangor wedi talu ymweliad a Llan- fair d'lydd Sadwm diweddlaf i ymladd brwydr y bel, ac i'r dki,u glwb, wedi ymdrech deg, orphem gA'dfi.g un "goal" bob un. Mae yn amlwg fod Clwb Llantfair yn parhau i ymberffeithio pan y gallant ddii eu t r a clilybiau o safle un y brifysgol. Llwyddiant.—Mae yn hyfrydwch genym ddeall am Iwyddiant ychwanegol Miss Glena Gordon, -terrace (ac o Ys'gol Sirol Bangor), mewn cerddoriaeth. Yn n:glyn ag arholii-d-au Coleg Cerddorol y Drindod:, dosbarth Caer, pa^iodd mewn gwybod-aeth gerddorol ac mewn chwareu y berdoneg. Disgybles i Mrs Mathews, Ysgol y Bwrdd, Porth- aethwy, ydyw; a da genym weled fod Mrs Mathews yn parhau yn llwyddiarais yn yr a ldysgiiida.u hyn gyda'i disgyblion. Cyngherdd.—Nos Sadwrr, yn Y.sgoldv y Metho- j distiaid Calnnaadd, cynlhaJlWYd' cyngherdd llwydd- ianus gan Mr Will. Roberts (baritone), Bangor, a'i gor o feibion. Canasant unawdau, deuawdau, eyd- ganau, etc., gydag yni anarferol. Llywyddid gan y Cj^nghorydd T. J. Williams (ysgolfeistr), Bangor. Canai arweinydd y car yn ardderchog. a chafodd dderbyniad cynes. ELai yr elw i drysorfa yr "adeiladu," at yr hon yn ddiweddar y rhoddodd un hen laneclti chant o bunau.
LLANFECHELL.
LLANFECHELL. Addysg Ganolraddol yn Mon.—Nos Fercher di- weddaf cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn Ysgoldy y Methodistiaid i ymdrin a'r mater uchod. Dewis- wyd y Parch R. Robert, rheithor y plwyf, i'r gadair. Siaradodd! y Cadeirydd yn gryf ac yn eglur ar y pwnc, a datganodd, ei deiinlad yn bendant o blaid glynu wrth y drefn bresenol, gan ei fod yn credu yn sicr mai hyny oedd, y goreu iddynt hwy yn gyffrediinol. Yr oedd ef yn credu mewn cael un ysgol dda ac effeithiol, yn hytrach nag ychwanegu eu rlwf, a hyny ar dra-ul effeithiolrwydd. Galwodd v Cadedrydd ar Mr McKillop, Y.M., i anerch y cyfarfod, yr hyn a wnaeth trwy roddi hanes addysg ganolra.ddol yn Mon er y dechreuad. Hefyd, eglurodd pa. fodd yr oedd y 300p sydd yn perthyn i'r is-ddosbarth yn cael eu defnyddio mewn ysgolor- iaethau, etc., at wasanaeth y plant sydd yn myned i Ysgol Llangefni o is-ddosbarth Amlwch. Siarad- wyd yn miheflach i'r un cyfeiriad gan yr Henadur T. Williams, yr hwn a ddangosodd yn eglur i r go, cyfarfod fod gan yr holl blwyfydd yn yr is-ddosbarth yr urn bawl i'r 300p a phlwyf Amlwch, ac mai teg fuasai i'r llywodraethwyr addyse yn y sir gymeryd barn a theimlad yr holl blwyfydd cyn dyfod i ben- derfjTiiad, ar y mater. Yna cafwyd sylwadau pwr- pasol iawn. gan y Mri R. Edwards, H. Williams (Cromlech) Llewelyn Jones, ac eraill. Cynygiodd Mr H. Williams, Cromlech, ac eiliodd Mr Robert ( Edwards, Llanfechell, a phasdwyd yn unfrydol, y penderfyniad canlynol:—"Foa y cyfarfod hwn o driigolion Llanfechell a'r amgylchoedd o'r farn fod y trefniadau presenol yn nglyn ag addysg ganol- raddol yn is-ddosbarth. Amlwch, yn dra boddhaol, yn ateb y dyben yn well, yn cyfarfod ag anghenion y cymydogaethau yn llawnach. na phe cymerid y 300p a gyfrenir yn awr fel ysgoloriaethau, etc., tuag at g3"n.al ysgol yn Amlwch. —(johebydd.
LLANGADWALADR (Bodorgan).
LLANGADWALADR (Bodorgan). Claddedigaeth.—Dydd Llun diweddaf, yn eglwys y plwyf, fe gladdwyd gweddillion y di- weddar Barch David Thomas, rheithor, Llangad- waladr. Daeth cynulliad mawr iawn o'i gyfeill- ion a'i gydnabod yn nghyd o bell ac agos i dalu y gymw^faias olaf iddo., ac yr oedd y gruddiau gwlybion o amgylch ei feddlrod yn profi yn eglur ddigon pa. mor ddwfn yn eu serchiadau ydoedd yr ymadawedig. Gwasanaethwyd yn y ty gan yr Hybarch Archddiacon Pryce, M.A., ac yn yr eglwys ac ar Ian y bedd gan Archddiacon Pryce, y Parch J. Morgan, M.A., Llandudno, a'r Parch G. W. Griffith. M.A., Gaerwen. Y prif alarwyr oeddynt Parch L. D. Thomas, Whitchurch, Caerdydd Mri E. R. Thomas, Lerpwl, ac E. T. Thomas, Penrhyn Halen (meibion); Misses F. 1).. ac; Edith M. Thomas (merched); Parch Mr a Mrs Stephen Thomas, periglor, Rushton, swydd York (brawd); Dr. a Mrs Lloyd, a. Miss Lois Williams, Bangofr, a Mr E. H. Foulkes, Y.H., Bodrwyn. Yr offeiriaid yn bresenol oeddynt: Parchn. J. Richards ac Owen Hughes, Aber- ffraw; Richard Jones, Bettws-y-Coed; David Griffith, Llangwyfan; J. C. Jones, Llanfaelog I E. E. Hughes, Gwalchmai a'r honeddigion can- lynol, sef Syr George a Lady Meyrick, Bodorgan, Mri Griffith Williams, Y.H., Trefeilir, a'r Parch David Reeg, C.S., Capel Mawr, etc. Yr oedd yr arch o wneuthuriad Mr Owen Hughes, Aber- ffraw, ao yr oedd wedi ei gorchuddio a phlSeth- dorchau prydferth a Iluosog. Cariwyd y corph gan aelodau o'r Ysgol Sul a'r eglwys, sef Mri O. Richards, Hen Siop Thomas Muir, Bodorgan Owen Williams, Lodge Richard Griffith, Ken- nel Owen Pryce, a William Roberts, Hermon. Yr oedd y bedd wedi ei addurno yn hynod bryd- ferth a mwsogol a. blodau gwyn, trwy garedig- rwydd Syr George Meyrick, gan Mr W. Pilgrim, Bodorgan Gardens. Cludwyd yr arch allan o'r eglwys yn swn y "Dead March," ao ar diwedd y gwasanaeth, wrth y bedd canwyd "Bydd myrdd o ryfeddodau." Bydd yn chwith gan lawer ar 01 yr ymadawed'ig. Bu; yn offeiriad y plwyf am dros 21 o flynyddau, a thystiolaeth pawb a'i had- I waenai ydyw eu bod wedi colli cyfaill caredig a thyner. Duw fyddo yn nodded i Mrs Thomas a'r teulu yn eu profedigaeth lem a. chwerw. Er fod yr ymadawedig wedi bod yn nychu yn hir, eto daeth y diwedd yn lied sydyn. Heddwch i'w lwch.
LLANGEFNI.
LLANGEFNI. Gymdeithas Lenydd!ol Moria,h.Cyfarf(id- amryw- iaethol oedd eiddo y gymdeithas uchod yr wvthnos ddiweddaf, dam lywyddiaet.b Mr G. O. Williams, Caxton House. Cymerwyd; rhan ynddo mewn canu ac adrodd gan Miss Maggie Williams, Mona House Miss Maggie Jones a. Miss Jennie Jones, Regent House; Mri A. J. Williams, Bee Hive H. Osborne Roberts, J. R. Williams, Fred. Jones, a W. O. Williams, Mona; House. Dariithiau Duwinyddol y Parch D. Gwynfryn Jones.-Traddodwyd' y gyntaf o'r dariithiau uchod nos Lun. yn y Neuadd W esleyaidd. Y testyn ydoedd "Duw," 'a. chafwyd darlit-h benigamp. Dilynwyd gydag ymdrafodaeth ar y mater, yr hyn a agorwyd .b 1 11 1 .1 iD A yn hynod ddeneuig gan JYir n,. n,viui», j. Yscol Ganolraddol. Siaradwyd yn mhellach gan v Parch O. M. Jenkins, B.D., Mr R. H. Roberts, ironmonger Mr S. J. Evans, M.A., prifathraw yr Ysgol Ganolraddol; y Llywydd (Mr W. Thomas, Llythyrdy). Yr oedd y eyfarfod- yn ddyddorol ac I yn adeiladol o'i ddechreu i'w ddiwedd, a hyderir fod hyn yn argoel o'r rhai sydd i ddilyn. Talwyd diolchgarwch cynhes i'r llywydd' a'r areithwyr wrth dC(>agherdd LI wy ddi anus.—Nos Wener diweddaf cynhaliwvd cyngherdd yn v Neuadd Drefol i'r amcan 0 chwvd'do'r gronfa tuag at gynorthwyo gwra,gald a phlant ein milWJT dewr sydd ar hyn o hryd yn brwvdro yn Neheudir Affrica yn erbyn y Boeriaid cyfrwvsgalL a dichellddrwg. Dylid dweyd mai trwy vmdrechion diflino Mrs a Miss Stirrup y djg- wyd y cyngherdd oddiamgylch. Llywyddid gan Mr W. Thomas, postfeistr. Agorwyd gyda dadganiad da'o "Why do the Nations" gan. Mr A. J. Williams, Bee Hive. Yna cafwyd "Liberty Bell" gan Sein- dorf Llangefni, dan arweiniad medrus Mr William Thomas. Daeth. Mrs Price yn nesaf, a chanodd "Ancms Mat-don aid" vn ei dull hapus arferol. Ar ei liol hi rhoddodd Mr James E. Jones, London JJouse, ddadganiad campus o "Gwlad y Delyn." Yna. cawsom"Gwraig y Morwr" gan Miss Winme I Owen. Bangor. Nid oes eisieu dweyd ei bod; wed: canu yn ardderchog, oherwydd' dy-n harfer. Fe- a llai mai'r peth nesaf oedd un o ragorion y cyfar- fod, sef adroddiad ardderchog gan Miss Maude Hughes-Jone^, Fron, o The Absent-Miuoed Beggar." Yna cafwyd adroddia-d Cymreig gan y Cadeirydd. Wedi i'r seindorf chwareu "Soldiers of tie Queen" vn gampus, cafwyd "Dreams of Para- dise" gan Mr James E. Jones yn dda. iawn. Wedi 1 r scindorl chwareu "Rule Britannia" gydaig asbri I rvfclawl, canodd Mrs Price "Gyda'r Wawr" yn 7 f hynod effeithiol. Yna a d-yd "Y Banerwr" gan i Mr A. J. Williams gyda- hwyl anarferol, a dilyn- I wyd ef gan Miss Winnie Owen gyda dadganiad godidog o "The Heavenly 8c ng-" "edå cael y triawd piydferth "Duw. bvdd drugarog, gan Mrs Price. Mr Roberts, a Mr A. J. Villiams, traddododd y Cadeirydd araeth fer ar am Y cynulliad. Yna canodd Miss Winnie Owen "Ajtoth er Day yn hynod swynol, a dilynwyd hi gyda'r ddë uawd gynhyrfus, Excelsior," gan Mrs Price a Mr k. J. illiams, a diweddwyd cyngherdd hynod 1 gyda "Duw gadwo'r Frenhines. Cynlkadledd yr Athrawon.—CynEalSar, vd cyfarfod blynyddol cymdeithas leol Mon o- tTnick 'b Cenedl- aethol yr Athrawon yn Llangefni ddydd Sadwrn, dan lywyddiaeth Mr Richard Davies,, Ysgol y Bwrdd'.—Cyn myned at fusnes arferol y ev. faod, traddodwyd darlith ar egwvddorion arhati \aeth (drawing) gan Mr A. Taylor, cynrychiwi, ^dd Swyddfa Addysg dros Gymru a'r siroedd cyffim °1- Pasiwyd pleidlais gynes o ddiolchgarwcii i Jk M Taylor am ei anerchiadi, ac i Mr E Roberts, arholyda Taylor am ei anerchiadi, ac i Mr E Roberts, arholyda ysgolion. ei Mawrhydi, yr hwn a lanwai y gadair yn I ystod y rhan hon o'r gweithrediadau.—Y11 ddilynol, cymerodd ymgom Ie ar y dull o ethol cvnrychiolwyr o brifathrawon ysgolion elfe,nol Mon ar Lys Llyw- odraethol Coleg y Gogledd. Ar gynygiad Mr D. Pryse Jones, yn cael ei eilio gan Mr 0. Robert. penderfynwyd ymddiried rheoleiddio yr etholiad i'r Mri J. H. Yoxall, A.S., ysgrifenydd eyffredinol Undeb Cenedlaethol yr Athrawon'; T. Burneil, llywydd Un-deb Athrawon Gogledd Cymru; a Proffeswr J. E. Lloyd, M.A., cofrestrydd C-oleg y Brifysgol, Bangor, yr etholiad i gymery-d lie ar Ionawr 15fed, 1900.-Adroddodd, yr Ysgrifenydd1 (Mr D. Pryse Jones) fod nifer yr aelodau am y flwyddyn bresenol yn 67, cynydd o 10 ar gyfanrif y llynedd.—Mewn canlyniad i dreuliau ychwanegol yn nglyn a chynlialiad y gynores gyhoeddus yn Llangefni dro yn ol ar moddion gymerwyd gan y gymdeithas i wella, manteision aadvsgavrl disgybl- athrawon yn y sir. dangosai y sefyllfa ananol ddiffyg, a chytunwyd fod i bob aelod dalu Is, fel -a 0 ag i gyfarfod* a'r datfyg.-—Penodwyd y swyadogion am y flwyddyn fel y canlyn :—Llywvad, Mr H. E. Jones, xsgol y Bwrdd, Cemaes; is-lywydd, Mr G. W. Senogles, Ysgol Genedlaethol Porthaethwy; ysgrifecydd), Mr D. Pryse Jones, Ysgol y Bwrdd, Niwbwrch; trysorydd, Mr R. G. Oldfield, Ysgol Genedlaethol, Llangaffo; gohebydd nfwyd-diadurol a Seneddol, Mr Rowland Lloyd, Ysgol y Bwrdd Llangefni. Einwyd Mr H. A. Tilby, Rhyl, fel ymgeisydd ar "executive" Undeb Cenedlaethol yr Athrawon.— Pendterfynwyd cynal y cyfarfod nesaf yn Nghaer- gybi.—Dygwyd y gweithrediadau i derfyniad gyda pbleidlais o ddioldbgaiwch i Mr R. Davies am lywyddu.—Cynrychiolidi y flBrms canlynol yn y gyn- hadledd :—'Philip a'i Fab, Waddington a -Jackman (Bolton), Sisson a Parker (Nottingham), Davies a MongShton (Birmingham), Longman a,i, Gyf., a Bacon a'i Gyf. Y Oynghor Dinesig.—Oynhaliwyd oyfarfod misol y Oynghor hwn, nos Lun, dan lywyddiaeth Mr RacJiard Williams, YH. (cadeirydd). Yr oedd hefyd yn bresenol: Dr. J. Lewis Owen, Mri W. Hughes Jones, Thomas Jones, Robert Jones, J. E. Jones, Richard Jones, W. Barnett, O. Trevor Williams, L. R. Jones. E. H. Thomas, Owen Jones, Richard Parry, J. R. Williams, G. O. Williams (clerc), & John Owen (arolygydd).— Yn nglyn a Phwyllgor yr Iecliyd, adroddir fod pyst lampau wedi eu gosod: i fyny yn Penralltl a Field-street, ao hen "vent shaft" wedi ei gyfiadd- asu fel poet lamps yn Heol y Felin. Yr oedd y pwyllgor yn aoaalluog i ddweyd a oedd yn orfedol ar y Oynghor i adgywedrio y ffordd sydd yn paeio heibio Brynffynon a'r Fron yn nghyfeiriad Ty Mawr, ao argymhellent fod y mater yn cael ei ohirio mewn trefn i wneud yjnholiadau, ac fod y clero i bwrcasu "Pratt's Law of Highways." Cynygiodd Mr O. Trevor Walliaims fod y cofnod- i-oan yn cael eu cadarnhau, ac eiliwyd gan Mr J. 'E. jones. Gofynodd Mr Barnett a oedd gan- ddynt h&wl i wrthod cais chwech o ddeisebwyr parthed adgyweirio y ffordd grybwylledig.—Dy- j wedodd Mr Owen Jones nas gallai y pwyllgor benderfynu.—Sylwodd Mr Thomas Jones nad oedd dadl nad oedd y ffordd yn un gyhoeddus. Yr oedd, feHy yn y gorphenol, ac os bu unwaith byddai felly bob amser. Oeid ffyrdd cyffelyb yn Mhorthaethwy, ac adgyweirid hwynt gan y Cynghor lleol. Yr un fath, yr oedd ffordd yn ymyl y George Hotel, Bangor, ac adgyweirid hi gan y Oynghor Trefol. Perthynai y ffordd dan sylw i'r Oynghor hwn.—Penderfynwyd gohirio y mater er gwneud ymholiada-u. Argymliellai Pwyllgor y Farohnad fod ychydig lwythi o geryg calch. yn cael eu gosod ar y fynedfa i'r Farchnad a'r Neuadd Drefol Derbyniwyd cais am y Neu- add ar achlysur y Oyngherdd yn nglyn a Qhronfa y Rhyfel, a phenderfynwyd caniatau yocais yn rhad.—Cadtarnhawyd y cofnodion. ^Darllen- wyd cofnodion Pwyllgor y Oyllid a Ghladdu, pa un a ddymunai bwyntio all-an, pan awdurdodid swyddogion neu aelod o'r Cynghor i ordro un- rhyw nwyddau, neu i dderbyn tenders, ei fod yn angenrhoeidiol cyn rhoddi yrt "order" cael archeb ysgrifenedig o'r "order check book" gedwid gan y clerc. Byddai hyny nid yn unig yn gydymffurfio a gorchymyn yr archwiliwr, eithr cynorthwy ai y pwyllgor i "cheokio" y eyfrifon.-Ar gynygiad Mr Thomas Jones, yn cael ei eilio gan Mr Owen .Jones, adl-benodwyd Mr John Owen fel arolyg- ydd y "nuisances" am y flwyddyn yn dechreu Ion- awr 9fed, 1900, ao yndiweddu Ionawr 8fed, 1901.— Penodwyd yr aelodau canlynol ar y pwyllgor yn nglyn a Ohronfa y Rhyfel: Y Oadeirydd, Mri Richard Jones, O. Trevor Williams, O. T. Williams, W. Hughes Jones, Rich- aid Parry, a Dr. J. Lewis Owen. Cwynodd Mr Owen Jones yn nghylch y goleu sal oedd yn y Neuadd Drefol nos Wener. Dylid srwneud rhywbeth cyn y Nadolig gogyfer a'r Eisteddfod.—Oyfeiriwyd y mater i sylw'r pwyll- (Tor.-Rhoddodd Mr W. H. Jones rybudd fod lamp newydd yn cael ei gosod ar gongl Field- street, ao fod. y lamp gyferbyn a.'r Metropolitan Bank vn cael ei symud yn uwch i fyny a rhodd odd Mr O. T. Williams rybudd cyffelyb yn nglyn a lamp yn Upper Bridge-street.
NEW TREDEGAR.
NEW TREDEGAR. Bydd; yn ddai gan luaws cyfeillion y Parch W. Emrys Lloyd. Penygraig, Caerfyrddin, ddeall ei fod wedi cael galwad i fynoo! i weinidogaethu i Eglwys Uchdir, Tredegar Newjdd. Fel y gwyddis. un o blank Capel Mawr, Mon, yw Mr Lloyd. Yno y codwyd ef i bregethu. Aeth i Goleg Caerfyrddin, ac ar ddiwedd! ei dymor yno dierbyncoad. alwad oddi- wrth eglwysi parchus Peaiygraig a. Rama., lie y mae wedi treulio tua. thair blynedd vn gysurus a llwydd- ianus iawn. Hyderir y gwel ef ei ffordd yn glir i dderbyn yr alwadl hon, ac y parha. i lwyrldo, yr hyn sydd yn peri llawenydd mawr i bawb o'i gyfedllion yn ei hen sir enedigol, yn ogystal a. thrwy Gymru oil.
PENTRAETH.
PENTRAETH. Ymadawiad H,eddgead-&-Mae yn ddydd I genym gljrwed fod' Mr H. Williams, beddgeidwad PentraethT, yn rhinwedd ei swydd, wedi cael ei ddyrchafu i gymeryd gofal Goisai Heddgeidwadol Llanerchvmedd. Fe deimlir colled dirfawr ar ei ol yn Mhentraeth a'r a.mgylch<x'dd, ac yn wir iina-e v cwyno yn barod yn midith pob dosbiirth oherwydd y svmudiad'. Bu Mr Williams, yn gwasanaetbu y cylehoedd hvn am yr J^baid o chwe' blynedd, a ch.redwn na. bu neb yma. o'i ragflaenoriaad mor hir ag ef. Y mae Mr Williams yn ddyn diduedd. di- dwyll, gwynebagored, ac hefyd yn swyddog sobr a chrefyddol, ac oherwydd ei gallineb a'i synwyr cyif- redin cryf y nwe wedi enill cyineriad rhagorol .-(do ei hun vn y cyleliolcld gan. y cyfoethogion a'r wenr. yn gyffredinol. o. "A wado hyn. aed a hi, A gwaded i'r haul godi." Bu ei ddnll deheuig a diduectd yn mhob "case" a. fu ganddo yn glod iddo, a dylasai fod yn rhingj 11 neu -n arolygydd, ond credwn y caiff, oherwydd ni ymdrech ion, ei ddyrchafu yn fuan i un o'r swyddau hyn, oherwydd y mae yn gwir deilyngu y naill a r liall. Bydd Lla-Ticrchymadd ar ci hcnill o gael swyddog o'r iawn fyw, tra y caiff y cyhocdd yma golled nas gellir ei hadferyd. yn fuan. Tra. ar ei deithiau drwy y cylclioedd hvn. byddai Mr Wiuiajn^ jti galw ar adegan vn F ysgolion dvddiol. Yr oedd yn hoff o'r plant, ac hoffai roddi cynghorion i blant yr ysgolion. Yr oodd ed gynghorion ar bethau am- gvlcliiadol a chrefv-ddol. Ar ol rhoddi anogaeth \u buddiol iddynt, bvddaL yn eu holi, i edrych a fyddai ei sylwadau wedi myned i'r cof. Ni anghofir e: sylwadau anogaethol byth gan blant y cyleboedd hyn. Yr vdvm yn dynvuno pob bendith a llwydd. iant i Mr Williams yn ei faes newydd. ac hefyd 1 ? teulu vu. yffredii,. ol. -Owen Jones, County Council- lor, Pencraig, Llansadwrn, Mon.
' PISGAH (Llanddeusant).
PISGAH (Llanddeusant). Dj-dd Gwener diweddaf, ar derfyn blwyddyn "Band of Hope y He uchod!, mwynhaodd yr oil o aelodau yr Ysgol Sul, yn nghydag amryw eraill. wledd o de a bara brith. Yr oedd y chwiorydd wedi bod yn prysur barotoi yn ystod yr w^-thnos. ac yr wyf yn sicr eu bod wedi cael digon o did am eu llofur wrth weled pawb yn gwneud cyfiawnder a'r truga,reddau ardderchog oedd ger eu bron. ac yr oedd y sirioldeb oedd vn cael ei arddangos gan bawb yn ein gwneud yn fiollol gartrefol. G wasanaeth- wyd wrth y byrddau gan y boneddigesan a'r boneddigion canlynol:—Mrs Jones, y Ddol; Misses Jf)nes, Plais Newydd; w Miss Jones, Mynydd Add¡¡¡,; Mrs Williams. Lpxwn..t; Mrs willialms, I Mrs Pritchard, lVnyl £ • Mr, wt Mrs Pritchard, lVnyl £ • Mr, wt berts^Mraydd Add& E. a K. M. Owen, de Glai Ty Cariw/ f W- Williams', y Canwr Annie Wilii;;ms, Bodfeir- if' Roberts, Ca.stell M. Owens Brwynog; M. E. Roberts, Ta,nyivn-.re:;t w' ^eir'°o011: J. Jones, teiliwr. Cufwvd can g*n Mr 0. J. Williams, Cae Bach. Jfe K M Qwen, Cae Glas; a phedwarawd, "PtiJiwch gofyn i T R P G^,s^thwyd fel beirnir.id gan y Mri Wdhams, Gorphwyrfa J. Ro;berts. vStbool House; a J. C. Jones, Clwch. Cm vmadael 1 ^iTV whh11 y jnd! H"l>e 1 r plant. Teimlad f d' en d >We<h cael hailer diwrnod difyr dw.s ben a dymuniad am debyg eto yn fuan.Un o' u allan i'r gwersyll."
VALLEY.
VALLEY. Llys yr Ynadon.—Cvnhaliw-d y hwn ddydd Lum, gerteoni y Pardi John'Richards ac j nad on eraill. Dirwywyd John Darbyshire 1 20s neu 14 niw mod o garohatiad, am ladrata 278 a phar o esgirf'iiau oddiar long yr oedd yn un o'i chriw.—Rhoc*I dirwy i 10s "drwy'r costau ar Thomas Williams, Tymawr, Llantrisant, am feddwi.—Am yr un ta-oeedd, dirwywyd y rhai canlyno; William Riowiands, Nyth* y Gog, Niw- bwTch, 20s a'r oo^tau, neu garchar am 28 mwr- nod; William Hughes, Tynyrefail, Aberffraw, 5s drwy'r costau Thomas Jones, Ua,nvnahene&, 2s 6c a'r costau.—Dirwywyd Hugh Jones, Man- awfawr, i 5s drwy'r costau, am greulondeb at- geffTI.-A-m hela. owningod, dirwywvd John Wil- liams, Baker-street, Caergybi, a R-ciiarrf Jones, Sm =erhill,. i 5s yr un drwy'r costau.
Y Diweddar John C Jones, Warrior…
Y Diweddar John C Jones, Warrior Enn, Pa. Yr oedd John C. Jones yn enedlco. o. Tre Ddol, o ymyl Aberystwyth," Deheudir Oymcu- JDi rieni oeddynt Dafydd a Jeanetto Jor>e», so- wedi oael chweoh o blant, un o'r cyfryw a gÙld wyd yn bur ieuanc, a phan oedd gwrthiych> y nodvn jmat ond leuan" symudodid ei rieni i Go- ginan, yn yr un sir, sef rlian uchaf Aberteift, lie tra neil-Iduot i godi enwogion mewn ystyr foesol a chrefyddol, a gwnaeth Jones vfed; ya helaeth o'r ran ysbryd. Cafodd fenteipion ysr- golion cyhoeddus i'w gymhwyso at waith natur- iol, a'r Ysgol Sabbothol, y cyfarfodydd egwydcfc4- ori, a society y Methodistiaid i'w gymhwyso i fod- yn ddefnyddiol yn y cylch crefyddol. Yr oedd egwyddorion Teyrnas Orist wedi cael lie dwfn yn ci feddwl a'i gof er yn ieuanc, wedi eu casglu ganddo trwy gyfryrigau arferedig y pryd hwnw (ac nid ydys wedi cael eu gwell hyd yma), sef v "odd Mam," "Rhodd Tad," "Hyfforddwr," "Geiriadur Charles," ac "Esboniad James- Hughes," gyda help athrawon ffyddlon, yr hyn y bu efe YJlt termlo yn ddiolchgar am e-u gwasan- aeth lawer gwaith, ao yn svmbvliad iddo yntau gyflawni yr unrhyw ddyledswydid tua-gat, eraillr ac yn neillduol at ei deulu, a'r llafur hwnw wedi cael ei fendithio. Ymbriododd ag Elizabeth, merch i Ben ac Ann Rowlands, o'r un lie, Goginan, yn y flwyddyn 1864—35ain mlynedd yn ol, set amser y rhyfel, ymfudodxl i'r America, yn n.ghw;ni])eini James Roderick a'i ddiweddar frawd Richard Roderick, a sefydlaeanfc yn Wilkesbarre. Yn y flwyddyn 1872 cafodd ei ddewis yn oruchwyliwr ar weith- iau glo Warrior Run Mining Co., perchenog (hyd heddyw) A. J. Davies, yr hwn oedd wedi cael yr vmddiriedaeth lwyraf ynddo, ac mewn wyth mlynedd, sef yn 1880, rhoddodd bob peth i ofaJ yn hollol, yn brif T'uchwyliwr hyd ei salwch dri mis yn cJ, pan y cafodd ergyd o'r parlye, yr hyn oedd deimlad dwys i'w deulu a.'i berthynasau, ac hefyd i'w weithwyr a'i gymydogioti, y rhai oeddynt oil yn coleddu y syniadaai uchaf am dano fel gwr "cyfiawn, yn ofni Duw gyda'i holl dy, ac yn gwneuthur llawer o oluponan." Ac er yn coleddu syniadau ar rai prydiau am ei adferiad yn rhanol, oDd i'r gwrth- wyneb y trodd, ac a.r y 17eg o Dachwedd daeth yr alwad am ThaW" o'r gloch yn yr hwyr. Diodd- efoddi ei gystudd yn dawel a dirwgnach, yr hyn oedd elfen amlwg ynddo drwy ei fywyd. Yr oedd wedi sugno yn helaeth o ysbryd Tywysog y Tangnefedd, ac yr oedd yn dyfod allan yn am- lwg trwy ei wen siriol, a'i eiriau mwynpidd, a'i dosturi tuagat y tlodion, a'i elusengarwch i'r angr henus, yn nghyda'i galon fawr haelfrydig at ledr aoniad a ohvnhaliaeth gweinidogaeth ac egwydd- cricn yr Wangyl. Hefyd, yr oedd yn briod a thad oedd yn llanw y oymeriadau., Dydd Maw-rth. Tachwcdd 22ain. oedd ei ang- 1 acid, am un o'r gloch, pan y caed gwasanaeth vn v tv no ar lan y hedid yn mynwent Hollen- back, Wilkes->>arre. Gweinyddwyd ynddynt gan ei Aveinidtog, y Parch David J. Roberts, a'r Parch- edigion John Owen Jones, Wiil. E. Morgan, R. E. Williams, Wm. J. Lewis, a W. D. Jenkins. Yr oedd! yn bresenol luaws o wahanol weinidog- ion perthynol i enwadau yr eglwysi trwy y eylch. Cafodd angladd oedd! yn dystiolaeth amlwg fod awr mawr yn Lsrael wedi syrthio.—wedi ei golh With y gemedl—o'r gweledig, ond yn llefartt eto. Offrifir fod yr angladd y lluosocaf a fu x btrson unagol yn y fynwent erioed. Ceir gweled a.m hir aanser ei le yn wag iawn, yn y teulu, yr eglwys, y gwaith. a'r gymy dog aeth. Yr oedd enw John C. Jones yn enw poblogaidd ac anwyl tnvy hol) bentrefi a dinasoedd ein dyffryn, IlØ" wedi ei enill felly trwy ei weithredoedd teil- wng. Cydymdeimlir yn fawr a'r weddw, yr hon sydd yn wanaidd iawn ei hiechyd, yn y typhoid fever, ers wythnos an, wedi cael ei Uwyr wasgu i lawr can. orbryder am ei hanwyl briod pan yn ei gystudd trwm a pheryglus. Yr oedd mor wael fel na ch-aniataodd y meddyg iddi gael golwg ar gorph ei phriod, wedi i'r anadliad olaf fyned allan, ond cofeddir hyder am ei hadferiad. Yn rhestr y perthynasau, heblaw ei weddw, sydd yn teimJto yn dd!wys ar ei ol ydynt, cawn bump mab ac un fereh, y rhai sydd wedi derbyn yn helaeth o ysbryd Onstiottogol eu rhieni, ac oil yn aelod- au crefyddbl, yr hynaf, John R. Jones, yn brif gyfrifydd yn un o gwmpeini masnach coed yn W;lkesbarre, ac yn briod a. merch John Evan8 niasnachydd mewn dodrefn yn Wilkesbarre, ac ysi. meddu ar gartref ar South-street; yr ail, David O. Jones-, prif gyfrifTdda. rhan-ddaliwr srydta D. W. Jones, lID o Oouncilmen y ddinas, iJiinv store ar Market-street, ac yn briod a. merQti Jajnos Roderick, Hazel ton, a chanddo gartref hardd ar South-street; y trydydd, Ben R. Jones, distant district attorney y sir, ac yn cyfiym ddringo i enwogrwydd fel cyfreithiwr a dadlen- yàd y gyfraith y pedwerydd, Miss Jeanette R. Jones- arhosa gartref, ae, yn gysur mawr i w han- wyl fam. yn ei chystudd; y pumed, Thomas R. .r. .Tcme«, pyda civil engwiter, 71C \n i v, ddiweddar dad dros y gwaith y chweched, yr ieuengaf, Evan R. Jones, yr hwn sydd wedi gorphen ei ysgolion, ao wedi cychwyn i edfrydu v gyfraith gyda'i frawd. Hefvd txi brawd » chwaer irr ymadawedig. Evan C. Jones, un o ddiaconlaid eglwys y T.C., WarrioT Run Be Abraham Jones o'r un He; g^da chwaer Mrs Thomas Rees o'r un He, a. brawd i'r enwog Bm- ffeswr John Rhys, Rhydychain. L'oe<rr hefyd, Thomas Jones, sergeant police yn Manceinion* T, loegr. "Heblaw yr uchod di--i-ii fod llujtwn rrawr a fydd XTI teimio yn hira.ethus ar 01 c f^ill cywir 00 ,lw;.1 iarwn ganddynt, ord mri un c/t" rhai a. deimla. fwvaf ar ci ol r- frrw frddv diacow da a'r goruchwyliwr ff^ddla^n, Robert F. T,lt,Il. r cl bod d3'U gilydd f7¡"y va chw^- yn crdtrfurio p,h"d' "«i!-<luol gyd-arr cpviiith. a vhoh peth pwvs^ d3'r eglwys, ao- ',1 itoilldlioi pethau pwvsisr v rhan pnfar- wol erbyn y tn-d 30 ddaw. 0-r°d v perthyn- a'r evfeillion oil eu bnn».3T> trwv gredu yr .> atiirawiaeth, "Br colli, y {'pi.. rrwdd tudraw i'r- afon, m dilynwn eu hoi hwy." REES MORGAN.
Advertising
HATRDRE8SERS Tob;icef»nis'« Cornrawoing. See IBd. Gtf;d. (269 pqgee), 3d. FITTED up. How to one,, a Ci7itrRtnre 22D Hfi2000. Tnb^pconiKht OiitffttirT Co.-ISf). 50 :r-T"I. rrintntiioH. Ms nasty Estimate* Free. Henry Mvers.