Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
24 articles on this Page
'-..--....-Y RHYFEL. i
Y RHYFEL. i Bufld-ugoliaeth Brydeinig Ysblenydd. 71LADDFA FAWR. "Estcourt, prydnawn dydd Llun. I Y mae y manylion am y frwydr faiwr Bxydemag yn Ladysmith, ddydd M-eroher diweddaf, yn paa-- "hau i ddyfodi drwodd yn llraf. Eithr y male pob h,anias yn ciadiarnhiau yr ladroddiad i'r Boeriaid gael gwers lemaroyn y frwydr hon nag a gawsaait yn un frwydrr flaenofroL Dechreuodd y tanio gyda/r wawr drwy i'r Boer- iaid' wneud ymgais bendecrfynol i gyrbaedd fcerfyn :gogleddol L&dyamith• Yr oedd tan eu drylliau yn cael ei grynhod ar y saifle ymai; ao yn dangos y nifer mawro ddymotn a ddaaifonasanit yn nglyn a'r anturiaeth hon. At einhochr ni aadlwodd y dfryllwyr a'r Maxims •dan gwastadol. Nis gallai y gelyn ddyfod yn mlaen, a buan yr aimi gysgod. Yn Jrwyrichi yn 31 boreu. gweithiodd rhai ootrw- au o amgylch ochr y gelyn, ac enciliodd y Boer- safle o dam dan miarwol. Yr oedd colledioai y Bo>eriaid, yn dry mioiii i«.wn. Syrthiodd lluaws mawr o honynit rn dwylaw, llawer o honynit yn. glwyfedig,, wedi eai gadael ar y mae-s. Byohani oedd oolledion y<Prydednwyr c'u. cyd- maru aig eiddio y Boeriaid. Y IlIlJOO y gwiahainol adiroddLadlau sydd' yn dyfod i "law yn damgos fod y Cadfridog Joubert yni symud i'r de gydia cholofn gref, amcan, fed y tybiT, o ymosod ar Estcourt. Os try hyn allan yn gywir, laxwyddla yn eglur fod y Cadlywydd Boeraidd wedd rhoddi i fyny y gobaith o gymeryd Ladysmith drwy ymosodiad. Dywedir fod Joiibert wedi gadael colofri 111- w y r yn1 Ladysmith i rwystxor Cadfridog White i dori trwodd
Symudiad y Bweriaid yn Natal.…
Symudiad y Bweriaid yn Natal. I Y mae ncwyddion y gellir dibynu amynt weli cyrhaedd yma o gyrhaeddiad adiran o'r Boeriaid ar yr afon Mood', Slain -milldir isliaw Estcourt. 1 J>arganfvddwyd hwy yn fuan air ol toriiad y wawi foreu,heddyw. Nid oedd llawer iawn o hionynt yn0. Bernir niiai <211 Ih'amoan oedd yspealio a dyfetlia v rheilffyrdd a'r pcillc-tTon, yn hytrach na <nrneud \inrhyw yrao^odiad ar safleoedd Pryd- einig, er fod.gwneud ffug-ymœodoo ar Estoourt yn debygbl yn rhaii b'u bwriad. Yr oedd nifer fawr o wylwyr o'n hochr ni ailan ar hyd y boreu, yn arehv/ilio y wlad. Oyflewyd i wersyfl v Boeriaid yn agos i Mooi yn fuan wedi t-oriad y wmvr; ond cyn i finitoai ddyfod i fyny darfu i'r Boeriaid diaro eu gwersyll, a symud yinaith. Nis gwyddis ar hyn o bryd pa le y maent.
::.'PRINDER YMBORTH.
PRINDER YMBORTH. Y mae cymydogacth afon Mooi yn aurr yn llawn o lamaethwyr a'u teuluoedd'. Gyrarafc eaii liajiifedl- iaid o'u blaenau,, rhag iddynt gael eu 1-ladra.ta gam y gelyn. Dichon mai prinder ymbcwrth. yn ngwer- syll y Boeriaid f. yddl wedi peri iddynt wneud y rhuthr yma. i ddyffryn Mooi.
'Rhodd y Frenhines i'w Milwyr.
'Rhodd y Frenhines i'w Milwyr. Y mlll y Frenhines wedi aimlygn ei bwriad i anrhegu ei mjlwyr yn Nehetidir Affrioa \8¡ thmiad o '^oliooolate" bob un.
Diraddio ein Brenhines
Diraddio ein Brenhines TYWYSOCI CnIRU YNBYGWTH BOY- COTIO ARI> £ >ANGOSFA PARIS, 1900. Y mae nlllwrr 6'r newyddladurouFfrtmgig byth -a hefyd yn daiorna Pryd!an Fawr, yn zm., benitr er cyohwyn ein hÛynt yn N etheudir Affric^i. Yn awr y ma'e ihai o honynt wedi ymostwng i >-ddweyd pothau iselwaei a. difrifolam eia Bren- hines. "Ysgrifemaant yn ddirmygus am waitJh ei Mawrhydi yn an/fojii swm o "dioooiate" i'r mil- wyr sydd ar fa y 'frwyd'r. Dywedant am y nwydd naid ydyw yn; cddim ond toim wedi ei • galedu a gwaed!—torn bradwriaeth. a diysgog- j-rwydd' '^Seisnag. Oherwydd yr ymoeodiadiau bxyntion hyn dy- rwedir na fyad i Dywysog Cymru gym«ryd' rhan fywiog arddlangosfa ddyfodol yn Paris, *Jlim oxid -yr hyn a. ofyna moeagarwdi ^S'urfiol.
Postfeistres Ddewr: Trechu…
Postfeistres Ddewr: Trechu y Bweriaid. ;Cyrha«kJd^M y Boeriaidl i dief Lady feey, ac raethant i'r .Ilythyrdy, a gedwir gan$%a.esnes. 40hwyfi.ai yr "Unioni Jack 6'r lie, a thyw/ydl y ^faner i lawr^gan y Boeriaida chodiasasitr un y "Werinia^th yn ei lie. Gwrthwyneboddl y ;wraig "vn bemdant:i y ilythyrdy i fyny Mtdiyinfb, fa. hericidd hwyct i gy1fwrdd-a-geiddo y DrefGig- Hcfvdvtynodd hi i laWl" eu. basraer, « fhod- oda JT Union #ack yn ol. 'fTynodd, hi hëíyd i fffwrd'd broclairctsiwn y Bo«apnaid yn cym«aryd .medtLiaj^.t o'r 'dfc iogaeth, a goscdodd yn ea ;le J •proclamasiwn -yn erbyn teyrn-fradwnaeth. Aeth y B^wxriaM ymait.h, a'r hianes diweddaf yd- ioedd "fod y wraig ddewr yn paihaTJ yn y iiatjt 055" i Ilythyrdy-
iftwydd Rhoddi Arfaa i Fyny.…
iftwydd Rhoddi Arfaa i Fyny. i ( iCfipctown, ?vwyd!nia.wn Merchfr. jBrvshpgey- y News a <idywed: ^^xtir ihefiiflrw yv. yu'Oape Argus*' fod y G^csrcw'ifci ai •amrrrw o swydde^kxn cyhoedd-i. us m j ';Iyansvaal tvedi cuorio o 'l>elagoa Bay aia "jCapetoTSti, a'u hi# air y ifordd &i yr Axlyw- ydd Kttugeoc.. of At. :Wy IM1:fO!W«i hwy ni ^.vySdiis; ondi benur eu b-^l ar nogs-a « hed-dweh Oydn&b-; vdd meddir, Yr Arlywydd Kroger Ac Arlyw- Steyn wrhaid i'w.- byddiiKfedill «mcilio o "flaen v fy^diiji fawr Bry&fcdmg sydd arnyni, ae ymiwryddant •san aobub _^vl«dydd rhag disiy^f.
--..... BIlWYDl' FAWR YN BELMONT.I
BIlWYDl' FAWR YN BELMONT. I Saddugoliaeth Gyfiami i F/Min I Methuen. Gmo'r Safieoedd Bwsraidd a Blaen y Fidog. DAL A GWAjRTHEG: DINYS- o CAiD-DDARPARIAETHAU. øAIDiWm SWYDDOOOL. Derbysoi-wT!^ T genadwyi a ganlyn yn y #Swyddfa Jlytfcfl oddiwrth y Oadfridog a lywydda ImdPau y «vmundab, Qape Towm. (Dwbyn- iwyd dieg t/r gkxjh yn yr hrwy.) Ta.oh. 23aii).~3>aTbynhvyd y frysneges gan- lyrtol oddiwrth >Lrglivydd' Methuen. — mont, Taoh. 23w Darfu i m ymosod ar y gelm mtewn fiafe ga^as^i ar doriwad .gwiawr boTeu. heddyw. Oftiiiasom, osafieoedd yav olynol, 3J gwniaetliom yr ymosodmd oM gydia shrapn-el. "Ymddygodd y traed'S.Iwyr yn airdderchog, a darbyiniasant gij'Wjrfch^y y Navtai Brigade ar caa.gn'elau. e jL. "Ymladdodd y g«vyn «y^a medr 80 eotndra. pc. buaswn wedi aaw yn hwiy bob -wneud yr ym- osodiad, cawstm golledion tywrer fcryroach. "Y fuddugoli<8ieft¡b; j'n "Yr wyf wedi cymeryd dteug^i o garcharor- ac yn oaui msc y rhan fwyaf o'r Jiaddedi^aai tir ^wyfed^ian wedi eu eymeryd ymaitih gan cthi-ou., "Niferoedd mawrion o gdffylau gwarmQg wedi w eymeryd, a yr wyf W swm. mammmmmo—m—mam—— Yiia el y genadwri yn mlaem ii noSii ;nifer ::810 enwau y rhai gawsant eu Hadd U clwyfo, at rhai ar gall, y cyfanswm o'r .h.JÚ1 eydd fed y canlyn: — 3rd Grenadiers: Haddwyd uni swyddog a. 2b o ddynaoni; clwyfwyd inaw srwyildiÐg ¡a;; o dtdiyn" ion; ar goli, 13. 1st Ooldstreams: lladdwyd WJr1:h o ddynion; olwyfwyd un .5WJddog.&.7 o ddymion; ar goll, pump. 2nd CWdstreains: olwyfwyd1 dlau swyddog a chwech o- ddynion. 1st Scots Guards lladdwyd naw o ddynion clwyf- wyd tri swyddog a 34 o ddynion. 1st Northu>m- berlandte: lladdwyd dau ewyddlog acdleuddegi o ddynion; clwyfwyd ped/wnar swyddogi (a 32) o ddynion. 2nd Battalion S. Yoork: clwyfwyd tri o ddynion. 2nd Nortbampfcoam': olwyfwyd dlau swyddog. Oyfwnswm: tri swyddog a 55 o ddynioni wedi eu lladd 21 o swydxlogioin a .128 o ddynion wedi eu clwyfo; ia 18 ar goll. Yr oeddi colledion y Bweriaid yn drwm iawn, ond nid yw y nifer yn wybyddus.
Adroddiad Arall.
Adroddiad Arall. Gohebydd arbenig y 'Times," yn gyru o Bel- mont ddydd lau, a ddyry y manylion a. ganlyn a.m. y frwydr —Ar ol ymladdfa'r magnelau ddoa- ymladdwyd brwydr Iboeth yn Belmont boreu beddyw. Dechreuwyd hi tuai phedwar o r gloch. YTha, ar 01 ymdaith nosawl o bum' milMir, ym- osododd y Guards' Brigade ar siafle gynibaf y gielyn. Anhawdd fyddai rhoddi cammoliiaeth rhy uchel ar y modd y dringasant i fyny'r trum- iau yn ngwyneb tan trwm, anarferol, yr hwn a. gtadwyd byd ntes ooddynto o latheni. Ni didarfu i'r Guards d'anio ynol, dim ond defn- yddio y. bidog. Gydia hi gwnaethant waith go- didog. Ar ol clirio y safle am ddeng m,unud wedi pedwar darfu i'r Grenadier y Soots Guards, a'r 2nd Cold&treiams ruthro yn mlaen a chlirio yr ail a'r trydydd safle. "Barfu i'n mag- nelau wneud hafoc tost ar y gwersyU Bweraidd o'r tu ol. Ar ol y frwydr eafodd y gwer&yll ei losgi a'r c<idLddarpairiaethai 1 -bu dinystno. Ym- lidiodd y gwyr meixoh ar 01 y gelyn, ond buont amalluog i'w goddiweddyd, y rhai a ddiangasant gydia'ii ceCfi. Syrthiodd cxyn ewm: o ystorfeydd i'n dwylaw ni, yni nghydia nifer "fawr o geffylaiu a sfwartiheg. Ean colledioai ni oedd 226 wedi eu lladd clwyfo, yn eynwys Lieutenant and Ad- jutant Fryer. Cafodd y Laeutenanit Willough- by ei iSAETHU YN FIUDWHUS o-ian. Fweriaid a godtasanit y famer wen. Saetih- wyd y lieutenant BlundeJl gan Fweriad dwyf- edig, ar yr hWDJ yr oedd y swyddog yn1 gwein- yddu. Dangoswyd dewrd€r arbenig • gan Maijor Milton, King's Own 'Yorkshire Infantry. Ar derfyn1 y frwydr bu, i'r Mounted infantry, y rhai arweinid ganddo f, droi i ymguddfa a. ffoi. Efe a. roddodd ei geffyl ei hun i filwT ag yr oedd ei geffyl wedi ei ladd, ac yna,œni(Jiodtlymiâlithdan gawod drom o ergydion. Sibrydir fod bygytih- ielll i fradlofruddio y bwrdeiswyr ystyfnig ydynt wedi blino ar y rhyfel ac yn i'w cartrefi. Dywed y carcharon on fod y Bweriaid yn mèddL wI cyn y frwydr mas gallai holl fyddinoedd1 Ewrop eu direifio a.11;an o'u safieoedd. edi myned o'r frwydr drosodd, ANERCHODD ARGIJWYI>I> MEilfflCUEiN y milwyr fel y canlyn :—"Fy nghy dfitwyr, yr wyf yn each llongyfarch aim y H'wyddaant cyf- l'aiwni a gyxhaedldasoch chwi boreu heddyw. y tir dtros ba un y mae genjrm i y mladdi yn hygyreh ac anhawdd. ac yr oedd gemym fel gel-, ynion feistriaid medlrus ar drin "mOUJItrted fantry.' Gyda dymon tobyg i chiWi, ni raid i giadlvwydd ofni dlinn am y oanlyniadL Y miaie cchr brudd, ac yr ydych chwi a miaaau yn medd- wl cymaint am y rhai fuont feirw Idros 'anrhyd- edd eu gwlad lag, ydym o'n buddugoliaeth. Y mae cwynion chwerw wedi eu derbyn.am y camddtefnyddl bMbdwrus wna y gelyn .o'r faner wen. MWEDDAiRAJCH. Yn ol gwefreb ddiweddarach dyw«dir fod Qüllédion y Bweriaid, yn y frwydr Twahod, yn llawer trymach nag y tybid. Lladdwyd 81 o honynt; cymerwyd 64 o wageni oddaaimynt, nghydb swm mawr o "shells" a clxad-ddefnjTddiaai entill, y rhai a ddiinystriwyd. Felly diddadl i'r, gelyn- gael: dymod drom iawn.
Brwydr Arall.I - i
Brwydr Arall. METHUEN YN FUDDUGOL; ETO. Gpru y Bweriaid o'u Noddfeydd. i OOSIEfEMON TRYMION I'R FRYDEINT AIB. j Wedi brwydtr Belmont aeih oorphlu y Oad- Metliuen yn mlaen i gyfeiriad; Kimbertey hydl nes oyrhaedd lie o'r enw GraspaM, cithr nidi bob kwydr galed arall, mJm un y gyrodd efe y gelyn yn ol, y rhai a; giliasant. yn mhcllach i'r :.gogledd. Lie ydyw Grasptaii rhyw chwe' milldir i'r gogleddl 0 Bel- mont. jDywedfir i'r Bweriaid ymladd yn gyn- dyn a g^yrcl, a bod lwyddl Methuen. orcihwyl .ajih-awdd o'i flaiern i estyn adgyfnerthr ioai i Kiuiberley. Yn y fowyidr hon dioddefodd y Naval Brigade, yn drwm, y rhai a ymliadSasent fel llewod. Yn mhlith ^eu lladdedigion y Commander Efbhedsbora, o'r rhyfel-long "Powerful;" Major Plumoo. ox Eong "Doris;" Senior, or lloiKg ••'Monarch, ftra y clwyfwyd y Flag- Captain Prothero, o'r llong lEHoitfis," yn dost. Hetfyd clwyfwyd1 y Lieutenant Jones, o'r llong "Doris."
Cape Town a'r Fuddtigtiliaeth.
Cape Town a'r Fuddtigtiliaeth. ^JYFFRO ANGK^iRD^OiL: OT^RTHTWY I KIMBERLEY YN Y QOOWG. Gwefreb dlyddiedigt Cape Town, dydd'Gwener, mae Cape. Town -p& wylit gan droe fuddugoEaeth Belmont iCeir fod trwm ar y dyjidiiad' y bydd i JKinlberliey tijimbyn adgyfeertiuoii. Unw^aith y byddo yr ,&f*n Modder wedi -ei chymeryd, byfflfl y gwedd- ill. ö Sordd i SCimbealey yn wlad ag ft^itiaiodd y New Zealandiaid drw/r llehwn yn nghasiol brwdfrydedd mawffStddog.
Sefyllfa Ladysmith. tj
Sefyllfa Ladysmith. tj 1";1); jTMLADD CSERiWUAW ESTCOOSS- | j CEX'VllI ODBIWRTEE SYR GEQBGE', Dmt, dydd Gwener, saitibi yr hwyr.—Y sme oenadrri Vyddogol, dj^ddiedig yr 22ain cyfia^l, • wedi ei yn oddiwrtk y White yn Ladysmstfh yn dweyd foi y s^yllfa heb newid a boi y ynia.ch,asfei<li. Pelleibya: Arall o Capo TPcwm, :«yddiedag T, wedd 24n, a d%wed —Gwnaeth y iOAdfridttg White rutSar Mlwydtdianus o Lady^ariith, yn mha; saaji y cipio^d rai o ynau y gedyn.
BRWDRO CALED, yn NATAL.
BRWDRO CALED, yn NATAL. Y Cadfridog Buller yno. CYMUNDEB AG ESTOOURT \VEJ>I EI ADFER. Adroddir o Durban i'r Cadfridog Buller gyrbaedd yno nos Sa-dwrn, ao aetii yn mlaen ar un-waith i fyny y wlad. Yr oedd torfeydd mawrion yn dis- gwyl ei gyrhaeddiad, a. chafoddi groesawiad tywysog- aidd. CYRHAEDDIAD BULLER. Boreu Sul daeth pellebyr o Pietermarit-zberg yn dweyd) fod y Buller wedi cyrhaedd yno, .a. bod pobpetb yn dcla. yn Ladysnuth dVlydd Gwener. Yr oedd newyddion wedi dod o Est-court hefyd. Profa hyn fod y gwifrau i'r dref bono wedi t tL trwsio. Yn mhiellaeh ar y dydd daeth hysbysrwydd fod y Cadfridog Joubert yn cilio oSidiwrt-h y Mooi River i gyfeiriad Ladysanitn. BETH DDYWED Y BWERIAID. Adroddir o Pretoria iddynt dderbyn hysbysrwydd' yno fod y Cadfridbg Joubert- wedi taflu amryw tfrwydr-bclenaui i wersyll y PIJdeiniaidJ yn Estcourt, ond nad oedd unrbyw atebiad iddynt. Mae y trigolion ynr-adael y dref hono. Y GWN "SUZERAINTY." Pretoria, Dydd Sadwrn. Derbyniwyd y pellebyr camlynol o faes y rhyfel gerllaw, Ladysmith :—"Yr oedd y miiwyr Aydeinig yn Ladysmith yn bynod ddistaw heddyw..Nid yw ergydion y Bweriaid ond wedi ei ateb ychydig iawn. Nid yw yr awyren yn myned i fyny yn awr. Mae y gwn. mawr, sydd wedi ei alw gan y Bwer- iaid yn "Suzerainty," wedi ei osod .mewn saHe i dianio ar y dref heddyw. j "Cyrhaeddodd rhai swyddogion Germaxiaidd yma njejitliiwir. Meddyliai y cadfridogion Bweraidd y byddent yn alluog i ddwyn cwymp JMysmith o gwmpas erbyn diweddyr wythnoshon. Cafodd pedwar o Fweriaid a wyLient fagnel eu taraw gan fellten a'u niweidio'n dost." ANGHREDU'R NEWYDD AM Y FUDDUGOL- IAETH. Maritzburg, Dydd Gwener. Dywed y "Times of Natal" yn awr nad oedd y llwyddianau adioddtedig yn Ladysmith) .mor gyflawn ag y tybid ar y cyntaf, ond fod y gelyn wedi derbyn gorohfygiadau pellaeh. Diwedd'ara^li.—Nid oes gadarnhad wedi ei dderbyn o'r ymladd aciroddedig yn Ladysmith'. Y mae cenadwri swyddogol, modd bynag, wedi cyrhaedd y lie hwn oddiwrth Syr George White. Mae wedi ei dyddio Tachwedd 22ain, ac yn dweyd fod y sefyllfa heb newid, yn nghyda bod y milwyr .mewn ysbryd rhagorol.
Creulondeb y Bweriaid.
Creulondeb y Bweriaid. TANIO AR WRAGEDD A PHLANT. Durban, nos Wener. ,Y. mae golygydd lleol y "Critic," yr hwn orchy- mjTiW3rdi gran y Bweriaid i adael y Transvaal, wedi t cyrhaedd' i Delagoa. Bay (ebai y "Mercury") gyda 30 o weitbwyr rheilffordda thair o ferched, yr oil o ba rai a gymerwyd yn garcbarorion sc a anfon- dJ o'r cyffindir gorllewinol ar ol cael eu .cadiw yn y oarchiar am 36 o ddyddiau. Dywed ypap)" yn mihellach fod y Bweriaid yn- addef iddynt ladd gwragedd a. phlant yn Mafeking, ond mai mewn eamgymeriad y gwnaethant hyny.
Rhagor o Filwyr o Awstralia.
Rhagor o Filwyr o Awstralia. Mae cludiong newydd gyrhaedd Capetown ac wedi glanio dros 600 o filwyr efco o wahanol k-oedd yn Awstralia, yn ngbyda 200 o feirch. Y mae tair eraill o gludlongau wedi cyrhaedd o Loegr ddydd Sadwrn gyda..thair battery o gyflegrau trymion. I
.NEWYDDION DlWEDDAiRAF.
.NEWYDDION DlWEDDAiRAF. IETHIIBN YN FDDDDGOL AM Y DEYDEDD WAITH. COLLEDION ETO IR BWERIAID. •H«ddyw (ddydd :LJun) daw y newydd fod Ar- i ghvydd Methuen yn symud yn mlaen i gyfeir- 1 iad JKimberiey, Ar cIl brwyjdr Giriaspan ym- gynuUoddl y Bweriaid mewn cadiarnle o'r enw Honeynest Jiloof. Bu i Arglwydd Methuen a'i fyddin itm gyru ar gan gymeryd gwersyll y a rthoraetii mawr o axfau rhyfel. | Hefyd daw pallebvir i' law 01 Natal yn hys-bysu fod y fynidin Brydleinig yn symud i gyfeiriad Lady.so.uiiv Dyw edir fod y ffordd i Estcourt beilach yn nwylaw Syr Riedvexs Buller a bod desig mill jilwyr iPrydain yn cychwyn allan.
Japan yn Gwylio Rwsia.
Japan yn Gwylio Rwsia. Mae y BantWT -Baba, Mr K. Kosaka. (Chief Pro- cuxator Llys Ymherodrol Japan), a Mr Nakashoje yn LLundaini yn bresenol yn gwneuthur ymchwihad ar ran Japan i weinyddiad y uyfraith Seisnig. Wrth siarad gyda cbyrcryohiolydd,. Central News," Air Kosaka a ddyw.edodd nad oedd' ef yn meddwl fod unrhyw berygJ difrifol o ymrafael rhwng Rwsia a Japan. Credai, er hyny, fodi Rwsia yri y "wrong" yn nglyn a'r anhawsder diweddaraf yn Korea. Gofyn- wyd i Ymherawdwr Korea. gan Rwsia. i roddi i fyny dir neillduol oedd yn perthyn i Japaneaid preifat. Pwyntiodd yr Ymherawdwr allan fod. y tir wedi ei werthu i'r Japaiieaidi hyn. Tea'fyna y mater yma am y presenol. Mr Kosaka a ddywedodd yn mhelkch na. fyddai i Japan sefyll yn lIonydd pe gwnai Rwifi;i, vmgais i gymerjrd y tir trwy drais.
[No title]
Y mae'r dd.1.eIU." yr un mor fearod i dderbyn y J. ohwedh ao wyth." Y mae poblogaeth ymherodraoth yr Almaen yn fwy o ddeng miliwn na phofelogaeth Ffrainc. Oni chyd-ddygi a. beiau dy gyfaiU, ti a ddargosi dy feiau dy hun. Gorchfygodd Alexander Fawr y byd, ond methai a ^gO-xshfygu ei hunan. Gofyniai troseddwr un tro i'w ddadlenydd—"A ga? gyfiawnder yn y llys tybed?" "Na chei," &b 6'r.amddiffyjiiwr; oherwydd y fn»ent wedi poeio eisoeeia. beidio dy grogi di," "Ffordd trosedkiiwyr sydd galed." Dywedir na ahaiff lladron yn. Llundain ddim Ond 2p am. nodyn aris-nol gan y derbynawr, a. dim ond lOp neu aop am werth lOOp o lestri; a rhaid i'r llcidr fc»ryglu at fywyd a'i ryddid, ie, cario ei fywyd yn ei lair, er mwyn hyny. j DigwydtiQdd i farnwr Americaiwidd a Characex gy&r&d a/u lydd ar eu taith, & chvd-dedthio. Gcfysaiodd y Bamwr i'r CW<aoer;—"Pa fodlff yr ydyrfa chwi, y Owaceriaid, bob ameer yn cadw ooffyl- tewion, ac arian yn eich pocedau 1" "Mi ddywedaf wrttojut yn y man," Cwaoer. Oyn feir daetihant at dafai-n. Galwodd y barnwr am ksiad1 o wired, a chymlhellodd y Owacer i yfed'; ond gwrthododd, gan ddweyd, "Nid oes arnaf ddim angen. Yna galwodd y barnwr am bedwar chwart o geiroh i'w geffyl, a'r Chraoer am ohweoh i'w geffyl yntau. "Yn awr, a/betwf dy gwesbiwn," ebe'r Owacer. "Nåd ydym ni yn yfed gwirod. Pa faint delaist ti am dy lasiad?" "Ohwe cheiniog," barnwr. "Pa faint am y ceiroh 1" cheiniog," ebai eilwaith. Ebai y <3wacer, "Costiodd fy ngheirch i mi naw ceinirg. Pa ddaioni wnaetflv y gwirod i ti" "Wel, cyn- yrohodd arahvaeth ynof at fwyd," barnwr. "Yn awr, ti pa fodd yr ydym heb wario mwy o arian na tJti; iOO eta yn gallu cadw ein ceffylau yn trelil; a dhenym, fel y an»e yn lhwen genyf ddweyd, ychydig yn ein pooedau hefyd,"
Y KHALIFA WEDI EI LADD.
Y KHALIFA WEDI EI LADD. GORCHFYGU EI FYDDIN. Diangfa Osman Digna. MILOEDD 0 GARCHARORION. Cairo, Tachwedd 25.-Mae y Khalifa wedi ei ladd, a'i holl fyddin wedi ei llwyr ortiirecbu. CENADWRI SWYDDOGOL Rhoddodd1 y Swyddfa Ryfel yr hysbysrwydd can- lynol allaji:—■ "Oddiwrth y Sirdar, Kfrartouni, at yr Ysgrifenydd RhyfeL (Derbyniwyd 10.31, Tachwedd 25.) "Khartoum, Tachwedd 25, 7.35 y boreu.—Daeth oorphlu Wingate i wrthdarawUbd a'r Khalifa a'i fyddin, a rhoddodd gurfa dost iddynt ar ol brwydr ffyrn ig. Lladdwyd y Klualifa, ac mae yr oil o'r ,prif bemaethiaid un ai wedi eu lladxl neu yn garchar- orion, oddieat-hr Osman Digna, yr hwn a ddiangodd. Cymerwyd meddiant o'r boll wersyll, ac y mae mil- oedd wedi rhoddi eu huoiain i fyny ac yspail mawr wedi syrthio i'n dwylaw, yn cynwys gwragedd1 a phlant, gwarfcheg, etc. Yr oedd yn frwydr bender- fynoL Nid yw ein iiianffodion ,ni ond ysgafn—tri o ddynion wedi eu lladd a. deuddeg wedi eu clwyfo." Cairo, dydd Sadwrn (y 25ain).—Derbyniodd Arglwydd Cromer a ganlyn: oddiwrth y Sirdar — "Daeth byddin y Milwriad Wingate i gyfarfyddiad a chorphlu y Klualifa saith milldir i'r de-ddwyrain o Gedid, ac ymQsodasantJ arnynt. Gwedi ymladdfa benderfynol a ffyrndg, clpiasant y safle. Cafodd y Khalifa., yr bwn; oedd wedi ei amgylchynu gan warchodlu o benaethiaid (emirs), pi ladd, a lladdwyd yr oil o';r prif benaethiaid hefyd, a chymerwyd eraill yn garcbarorion. Modd bynag, llwyddodd Osman Digna i ddianc.'
Pricdas yr Anrh. Gwynedd Douglas…
Pricdas yr Anrh. Gwynedd Douglas Pennant. RHESTR. O'R ANRHEGION. Gyda' n hadroddiad o'r briodas uchod yn ein rhifyn diweddaf ymddangosoddl rhestr feohan o'r prif amrhegioni pricdaaol. Yn canlyn wele restr wn ANRHEGION Y BRIODFERCSH. The Bridegroom, three hoop rings (diamond, sapphire, and ruby), ruby and diamond ring, sapphire bracelet, jewelled bracelet, jewelled chain, amethyst and diamond cross, moonstone and diamond pin, antique brooch; Lord Penrhyn, ruby and diamond tiara, iruby and diamond Bracelet; Lady Penrhyn, travelling case, dressing case, old lace and furs; Sir Outhbert Quilter, diamond tiara; Lady Quitter, diamond and amethyst pendant; Dowager Lady Penrhyn, jewelled enamel necklace; Mrs Quilter, tea and coffee service; Gen. the Viscount and Vis- countess Falmouth, diamond star; Hon. S. E. and Mrs Douglas Pennant, opal and diamond brooch; Hon. Alice Douglas Pennant, diamond and sapphire ring; Hon. H. and Mrs Mostyn and Hons. H. J. and V. Douglas Pennant, diamond and turquoise bracelet, diamond and sapphire pendant; Hon. G. FR. Douglas Pennant, fur rug; Hon. C. Douglas Pennant, field glasses; Hons. L. W., M. N., and E. Douglas Pennant, pearl necklace Dowager Lady Magheramorne, diamond and peridot brooch; Mr and Mrs Alex. Muter, Venetian glass vases Hons. Mary, Adela, and Gertrude Douglas Pennant, pearl and enamel chain; Hons. Emma. and Eleanor Douglas Pennant, silver inkstand; Miss Glynne, Sheffield plate urn Hon. C. L. Lyttleton, crystal heart:; Hon. Louisa Douglas Pennant, enamel cadencens brooch; Miss Rushout, silver taper holder Viscount and Viscountess Cobham, pictures Hon. Maud Lyttleton, silver box; the Bishop of Rochester and Hon. Mrs E. S. Talbot, Miss Austin's novels; Hons. D. R. A. and G. McGarel Hogg, travelling clock; Lady Lyttleton, old silver bowl; Earl Fitzwilliam, pearl, enamel, and diamond brace- let Lady Alice W. Fitzwilliam, white fan; Hon. Mrs W. n. Gladstone and Mrs Gladstone, Dresden china bowl and pair of vases; Lady Augusta Mostyn, pair of silver-mounted soent bottles, and pair of silver candlesticks; Hon. Mrs A. Douglas Pennant* tortoise-shell and silver blotting-book; Miss Hazel and Dorothy Seymour, silver toast rack; Hon. Arthur and Mrs Saumarez, silver salt cellars; Hon. Gilbert and Mrs Johnstone, Thackeray's works; Hon. R. Iff. and Mrs Lyttleton, Chippendale lamp- stand; Miss Linda Douglas Pennant, siverpaence, case Hon. Spencer Lyttleton, Mrs GaskeH's novels Gen. Lord and Lady Williajpa Seymour, white fox boa and muff Gen. the Hon. and Mrs M. P. Lyttle- ton, inlaid tray; Mrs H. Drew, silver tea-knives; Mr and Hon. Mrs H. M. Gladstone, enamel links Rev. and Mrs S. E. Gladstone, silver cream jug; Mrs Gladstone, books; Capt. F. and Mrs Douglas Pennant, silver and velvet pin-cushion Bishop of Bangor, prayer book and hymn book in case; Earl and Countess of Morton, fur bag; Lady Frederick Cavendish, tea service; Miss Mabel Seymour, silver card case Mr and Hon. Mrs John Talbot, Brussels lace fan Lady Maria Porusonby, book Lady Alice Ewing, picture; Rt. Hon. Herbert J. Gladstone, jewelled pencil-ease Mr Archibald Douglas Pennant, jewelled pencil; the Duke of Grafton, coral necklace; Earl and Countess of Dundonald, embroidered blotter; Hon. Hilda Strutt, silver match box; Lord and Lady Muncaster, enamel and pearl brooch Lady Florentia Hughes, silver-mounted pin- cushion Mr Hughes, of Kinmel, jewelled clock; Miss L. and F. Wynne, silver tea-knives; Gen. the Hon. Savage and Mrs Mostyn, silver buttons Lady Belper, silver-mounted' blotting-book; Hon. Lady Leighton, silver-mounted looking-glass; Mr Lei- cesfcer Warren, pastle buckle; Viscount and Vis- counfbess Boyne, Chippendale table; Mr and Hon. M1"8 A. J. Robarts, pearl and diamond bracelet; Mrs Abram, d'oylev and antimacassar; Lady Bertha Anison, solver bonbonniere; Countess of Lichfield, silver tea-knives; Hon. Mrs John Dundas, book; Lady and the Misses ChoLmeley, silver and glass bell; Mr Justice and Lady Ridley, jewel case; Lord and Lady Boston, pearl and enamel brooch; Mr and Hon. Mrs George Campbell, pair of silver candlesticks; Mrs Williams, china ipkhtand Misses Marjorie, Laura, and Dorothy Robarts, en tout ens; Miss Adeane, tea-table; Lord Harlech, enamel and diamond watch Mr and Mrs Algernon Perkins, leather luncheon case; Mr and Mrs Molineux Mont- goinerie, revolving book-case; Hon. Florence Hamil- ton Russell, patience case; Earl of Haddington, dia- mond and enamel pendant; Miss Victoria Hicks- Beach, silver watering pot; Countess of Clanwilliam, Dresden china jardiniere; Lord and Lady Halifax, paiT of silver candlesticks; household, silver tea service; Madame and Mile. De BlUe, poetical works of Robert Herrick; Mr and Mrs Williams Wynn, double morning tea-set; Mr G. H. Finch, M.P., enamel box Major and Mrs Kinlock, antique French silver cup Mr and Mrs J. A. Combe, silver-mounted clock Hon. Edith Boscawen, silver mounted frame; Mrs Bromley Davenport,, gold and blue enamel chain; Hon. Mrs Egerton Warburton, silver box; Capt, and Hon. Mrs Hugh Sutton, fsilver butter tub;<>Mr W. Roberts, silver-mounted driving whip; Duchess of Grafton, amethyst seal; Mr E. H. Packe, silvfer string box; Earl and Countess of Jersey, folding oordtale; Lady Lticy Hicks-Beach., amethyst buttons; Miss Muriel Saumarez, silver barrel; Sir Richard and Lady Magdalen Bulkeley, en tout cas; Capt. and Hon. Mrs Heywood Lons- dale, white fan; Miss Leighton, picture Mr and Mrs C. W. Wickstoed, silver inpd; Mrs Rust, silver button-hooks and shoe-horn; Col. the Hon. Sackville West and Miss West, topaz seal; Mr and Mrs L. Carter, silver-mounted mirror; employees of Wicken, bureau and pair of vases; Rev. and Mrs Andrews, silver bowl; Misses Ethel and Gertrude Andrews, silver-mounted soent bottle; Mr and Mrs Frank Ludlow, silver-mounted hunting crop; em- ployees at Penrhyn stables, silver-mounted hunting crop; Mrs Henry Lambton, diamond and red enamel and pearl brooch; Mr Alfred Dutneal, silver bon- bomMere; Miss Mary Creighton, book; villagers of Wicken, silver spoons, pair of candlesticks; Mr H. Grant Tborold, silver oell; Miss A. W ood pair of. silver-mounted frames; Lord and Lady Alfred FitzRoy, silver-topped scent bottle; Irs Payne, cushion; Hon. Mark and Lady Gertrude Rolle, pair of silver candlesticks; Miss Rowley, gilt French bon. bonniere, Mrs Hamlyn, George Eliot's works Mr and J4Tø F. A. Denny, donkey; Lord and Lady Loch, ruby bracelet; Lady Newiton, antique fan; Miss Cowell Stepney, picture; Lord and Lady Charles FitzRoy, silver ornament; Mr and Mrs J. Coxhill, silver coffee-spoons; Lord and !4d:r Mostyn, an- tique silver creana jug and sugar basin tenants 01 Wicken Park, silver bowl; Hon. and Mrs John Duiidas, china inkstand Viscountess Morpeth. blotting-book; Mr and Mrs D. Prichard, pair of silver vases and silver bowl; Mrs Shields, pin- cushion Mary, Countess of Mar. and Kellie, silver quaich; Miss D. Rennison, frame; Miss Ameae Schmidt, two volumes of poetry; :E.1apt. and Lady Beatrice Pretyman, pair of vases Miss Wehrenppfenmg, Wordsworth's poems; Mr and Hon. Mrs Lionel Oaat, old Nuremburg figure; Sir Rartle Frere, silver toast-rack; OoL and Hon. Mrs Wynne Finch, silver dish; Capt. and MnBums Hartopp, enamel and wlver-gilt coffee-spoons; Mr end Mrs Chenovix Trench, silver-mounted carriage clock; Lord and Lady Magheramorne, silver tea- pot; IJffwager Lady Newton and Hon. Misa Legh, antique fitted box; Mr and Mí8 Canvin^ silver bntton-hook and shoe-horn Hon. Hilda G. Oalthorpe, book; Mrs Daxon Harris, antique cut- glass jug; Mrs Jonea (Uwynon), book; Messrs Felix T. and Herbert St. George Cobbold, pair of silver candlesticks; the Misses E. and S. Hicks- Beach, glass and silver sugar sifter; Mrs Heywood Lonsdale, carria.ge clock; Sir Charles Dalrymple, blotting-book; Mr and Mrs E. A. Young, travelling clock; Mr A. Hughes, porcelain dish; Messrs J. Welch and Co., antique spoons; Miss Katherine Wickhaa, brass pot; )1m Pritcbard (Bangor), por- celain bowl; Dr. and Mrs Grey Edwards, eilver lamp and shade; Mrs Langford Jones, long chain and purse; Mr Mervyn Wingfield, silver cream jug Mr Hicks-Beaoh, mother-of-pearl opera glasses; Mr Knibbs, china bowl; Mr George King, silver- topped scent bottle; Rev. W. and Mrs Morgan, pair of silver vases Mr. and Mrs Henry Duff, silver clock Lady Mary Trefusis, salver-mounted blotting- book; Mrs Dring, ivory ring stand; Mrs Pierce Jones, silver-mounted blotting-book; Capt. the Hon. E. and Lady Elizabeth Dawson, silver tray; Mrs Ricardo, tea-caddy; Lord and Lady Hather- ton. silver pen and pencil; employees of the Penrhyn instate, large silver tray and address; Mr andf Mrs Jones (Bangor), pair of vases; Mr and Mrs Duff Assheton Smith, antique fan; Mr and Mrs Thos. Jones, glass vases; Bangor professional gentle. men and tradesmen connected with Penrhyn, silver bowl and four silver vases and address; quarry officials, silver sauce boats; quarry pay-office, silver and slate inkstand; officials and men at Port Penrhyn, silver candelabrum; Earl and Countess of Desart, silver repousse spoon; Mr and Mrs Turner Failey, silver paper knife; Mr Donnell Post, en tout cas; Mr and Mrs Algernon Douglas Pennant, silver bonbonnieres Lady Robert Cecil, snuff-box; Mr and Mrs Cecil Chaplin, silver pen and pencil; Col. and Mrs Corkran, fitted writing-pad; Vis- countess Duncannon, jewelled clock; Rev. S. and Mrs Jones, silver spoon and sugar tongs; agricultural tenants at Aber, Bangor, Llanllechid, and Llandegai, piece of silver plate; Mr and Mrs Guy Fenwick, feather f:m Miss M. E. Lloyd, horse-shoe calendir I Mr H. A. Hore, silver bread basket; Mr Emden, picture; Mr Lloyd Carter, silver bowl;: Mr Arnold C. Quilter, bracelet; Sir Owen amd Lady Agnes Burne, antique silver-mounted bell; Hon,. E. G. V. and P. M. Boscawen, umbrella; Mr and Mrs d'Es^ville, o'old embroider}" Mr Iefan and Mr M. L. Mostyn, lamps; Hons. Sarah and Hester Lybtelton, en tout cas; Hon. Mrs William Mackenzie Smith, scent bottle. ANRHEGION Y PRIODFAB. Lady Penrhyn, pearl studs; Sir Outhbert Quilter and Lady Quilter, table plafte; Mrs Quilter, silver tea tray; sisters and brotlwrs of the bridte, s-et of silver-mounted drinking cups; the- HCJiI1¡. Alice Douglas Pennant, volumes or art; Mr and Mrs F. A. Denny, grandfather's clock and arm chair Mr and Airs E. M. Denny, two silver salvers and two hot water dishes; Mr and Mrs W. Cl P. Miller, set of Chippendale chairs; Mr E. F. Quilter, pair of guns Messrs Arnold, Roger, Percy, and Etostaoe Quilter, cart; Mr and Mrs Alexander Muter, three pictures Mr Mtd Mrg Ravingtoan, Sheraton bu- reau Mrs Upton, three- silver sugar castors; Irs Denny and Mrs Miller, Dresden dessert ser- vice Mrs W. P. Miller, eight volumes "Fur and Feather Series;" tenants, employees., and neigh- bours at P-awdsey, silver candlesticks and cande- labra servants at Alderton and Ramshiolt, silver coffee pot; servants at Sandhills Manor and1 Thistletcn, silver tea. caddy Major the- Roo. Algernon Sidney, silver telegram case; Mrs de Montmorency, tea table; Mr V. E. Hollond, cigarette lighter; Mr R. E. Holland, umbrella Mr and Mrs F. H. Payne, silver-mounted blot- ter Mrs McEwen, silver-mounted match. box.e..< Sir Joshua and Lady Rowley, green handled tea knives Mr and Mrs Head, antique salt and mustard pet; Mr and Mrs Stanley, antique glass; Mr and Mrs Tudway, silver box Mr and fN George Manners, silver paper weight; Miss Rowley, silver calendar frame; Mrs Elarle, old oognwing; the Rev. B. S. and Mrs Fryer, Shera- ton card table Mr Charles Eley, cheque; Miss Muriel Her on-M ax well, s.i,lver box for playing cards Miss Helen. Fullerton, silver horn; Mr W. E. Harrison, spirit stand Mr and the Hon. Mrs Fitzroy-Anstruther, silver cigarette c-ase; Mrs Kerry, paper cutter Mr and' Mrs Cuming Askin, seven volumes of books, Buskin, etc. Mr and Mrs Cyril DewhuTst, silver lamp; Mr Carter, engraving; Mr and Mrs R. Mills', em- broidered blotter; Mr and Mrs Powell, glass candlestick Miss Denz-elmann, dessert d'oylevs; Mrs Hutton, sofa cushion Dowager Lady Blods, ffilve,r framed calendar; Mr and Mrs John Hol- land, silver gilt fruit spoomi; Sir W. M. and Lady Hyde Parker, silver inkstand; Sir Mirle amd Lady Lubbock, silver salver Mr Henry Denny, silver onndelabTas Mr and Mrs Cosmo Bevan, satin wood flower stand; the Hon. Alan de Tatton Egerton, gun metal and silver "Bridge" box; Mr and Mrs Eric Hambro, folding card table; Mx and. Mrs Henry Lacon, silver cigarette box, cigar and cigarette, holdeirs; Messrs J. Tomlin- son, W. Beadle, J. Mitchell, and O. O. Clark, leather cartridge caee Mr John Oroker, silver- mjaunted claret jug; Mr Geoffrey Rarnardiston, cigarette holder in silver case; Sir Francis and Lady Maclean, silver coffee pot; Captain and Mrs Morse, silver-mounted claret jug Mrs Bur- rell, silver sugar basin and spoon; Mr and Mrs Fisher, silver salver the Rev. 0. J. Martyn, travelling clock; Mrs Bryne, leather photo frame; the Speaker and Mrs Gully, "Life and Art of Burne Janes;" the Hon. Douglas and Mrs Tollemaohe, old engraving; Colonel and Lady I. Florence Barnardiston, tortoise-shied! and silver paper knife; Mr and Mrs Long, silver flask; Mr Baissi, silver cigar lighter; Colonel and Mrs Harris, silver salt cellars; Mr and Mrs Alex. Henderson', silver lnksband; Miajor and MTS Bamjardi&ton, silver wine la.bels; Mr and Mrs Elmers Speed, silver hot milk jug Mr Fred. Davenporb, grenade cigar Tighter Mrs Fuilerton, double photo frame; the Rev. Filiner and Mrs Sullivan, silver pepper pot; Mr and Mrs Farrer Rnnson, picture; Mrs Bernard, tea cosy Mr and Mrs Sydney Pitt, silver dessert dish Mr and Mrs Piggott, leather book Mr Chas. Smith, tortoise-shell whist h()(X.; Mr Tom Miller, shoot- ing seal; Miss Miller, silver tea. knives Mr Al- fred Barnes, brass lobster inkstand Mr and Mrs H. L. Cole, case of knives and carvers Mr Her- bert Cannar, silvor inkstand Mr J. M. Jones, travelling bag; Mr and Mrs R. Price, silver cigarette box Mr and Mrs Seton Karr, silver piloto frame Miss Ma.ry Gkddard, pair of gold car.dlesticks Mr Reginald Studd, gold embroid- ered table cloth Mr and Mrs George Ooore, silver framed! calendar; Mrand, Mrs H. W. Price, two entree dishes Mr R Doakins, two silver-mounted decantirans; Mr and Mrs Fisor, coffee cups; Mr J. O. Murphy, pocket book; Mr and Mrs Goymour Cuthbert, silver boot; Mr Chas. Eastlake, book; Mr «nd Mrs Ohas. Bor- nerepearl and diamoind pin; Mr W. L. Lewis, psir of china, figures; Six J. and Lady Reckitt, silver inkstand Mr and Mrs Percy Macquoid, CSuarle? n. blubber Mr and Mrs Rupert Upton, four toast racks; Mr and Mrs Briton Riviere, a proof engraving of Sir Galahad; Mr and Mrs Packard, water-colour drawing Mr John Caven- dish, tortoise-shell paper knife the Misses Can- nan, silver ash-tray; Lady Broke Middleton, book-slide; Mr Arthur Studd, silver goblet; Mr and Mrs W. H. Henderson, silver ink- stand Miss Sarah Leggatt. brass inkstand; Mr Hargreaves, silver lamp; Miss Holland, silver- mounted blotter; Mrs Newman, silver-mounted match sband Mr Philip Cobbold, field glasses Mr H. W. Allen, silver flask; Mr F. M. Freake, silver-mounted telegram case; the Rev. W. and Miss De-ane, silver-mounted nytch st.and; Mrs Studd, pair of silver candlesticks; the Hon. Harry and MIS Pclham, ivory paper kmfe; Dr. Fond M Lander Brumton, flower vaee Mr and Mrs Hodgson, barometer; Mr E. CX Miller, silver pocket book Colonel and Mrs Gasoodgne, l- moimted blotter; Mr and Mrs Lioniel Upton, luncheon basket; Mr Gordon Outhbert and die Misses• Outhbert, sjjver mustard pot; the Horn. B. Gordon Lennox, silver cigarette box Master Jack Denny, silver-mounted letter case Mr W. Shute Harrington, silver-mounited umbrellia; Mr and Mrs Frank Parish, silver cigarette case and match box Dr. and Mrs Watt Black, set of silver handled tea knivæ: Mr and Mrs Bradshaw, Ve- netian glass vases Mr and Mire Simpson Roetron, Browning's poems and Shakespeare's sonnets Mr and Mrs Trevor Williams, silver-mounted magnifying glass; Mr and: Mrs Frank Roanner, box for writing taibl/e; Mr and Mrs R. M. Outh- bert, Tbnniyboinfs fworks; Mr Ernie Bomhiam, "Bridge" bar Mr D. Gordioni Lennox, cigarette box; Dr. Attler, silver cdgaiette case; Mr and MIra Evan H. Llewellyn., aneroid barometer Mr and Mrs J. Rudd, engravings; Mr and Mrs Han- on Walker, oil; Mr Gordon, engrav- DIg; Mr H. S. Corquodaie, picture.
I NODION j I -
I NODION j Prydtaawn dydd la*, gosodwyd caareg sylfaen Ysgol Sirol newydd í enetJicd yn Hengoed, gan. Miss Prosser, Treharris. Penodwyd Miss M. A. Anthony yn brif- athrawes Ysgol Genethod y Gwedthiau Copr yn Llanelli, 0 dan y Bwrdd Ysgol. Yn marwolaeth Mr Thomas Lewis, yr hyn a gymerodd le ddydd Gwener, collodd Abexaiiuan un o'i masnaohwyr hynaf. Nos lau, cynhaliwyd gwledd y Maer newydd (y Oynghorwr J. House) yn Myniwy, pan yr oedd tua cihiant o foneddigion yn cyfraikogi o'r arlwy. Oafodd dau o bersonau eu dirwyo yn Nghaer- dydd, ddydd Mawcrth, am eu bod yn eymeryd plant o dan oed i'w gwasairaeth yn ysfcod oriau yr ysgol. Boreu ddydd Mercher, bu farw Dr. Shapliey, Sidcup, Kent, yr hwn oedd wedi bod yn ewyddog yn rugwallgofdiy sirol Mioirganwg am liawer o flyn- yddoeddL Gafo^id .rf iSefydiliad y Pafpch Thocnas Watkinis, daweddar o Gaerdydd, ei gynal ym Nghapel Methodistiaid Oalfinaidd y Graig, Briton Ferry, prydnawn ddydd1 lau. Agoirwyd capel nwydrl gan yr Annibynwyr yn Nhrealaw, yr wythnos ddiweddlaf. Coetiodd dtroa 2000p, ac y mae ynddo le i 540 o bemontau edstedd. YInlae symudiadi ar droed mewn axaryw drefi yn Nehëudirr Cyirju i godi trysorfa. i l- wyo teuluoedd y milwyT sydd! yn bresenüJ. yn rhyfel y Transvaal. Gwnaed difrod omawr yn siop Mr W. Charles, ironmonger, Tredegar, trwy i dan dori. yno, ac ymledli gyda; clij^flymdler mawr. Yr oedd yn ddia. i Mr Charles ei fod wedi yswirio yr oil o'i eiddlo. Cynhaliwyd trengholiad yn Nghaerdydd, ddydd Mawrtb, ar gorph Mr John Morgan, paentiwr, yr hwn a. fu farw trwy ddiffyg gweithrediad y .galoni, yn cael ed brysuro trwy wneud ibrys i ddal y tren. Yn llys yr ynadom yn NghSaerdydd, ddydd lau, penderfyliwyd anfon Maiy Torrington i garchar am chwe mis a. llafur caled, trwy ei bod wedi esgeuluso ei thri phlentyn, a thrwy hyny achosi niwed i'w hieohyd. Yn ngfwiyneb fod y "diphthetria" wedi tori allan yn Oogan, y mae yr awdurdodiaiu wedi btamu yni ddoeth i gau yr ysgoEon dyddicl a'r Ysgolion Sabbothol yn y lie hw.nw hyd ax 01 y Nadoiig. Dydd fAun bu farw Mr (W. Fields, utra o weithwyr Llinell Ffordd Haiarn y Great W tem, mewn oanlyniad i niwedddau ddexbyn- iodd trwy gael ei daraw i lawT yn ngorsaf Peny- bont-ar-Ogwy, y dydd Mercher blaeniorol. Derhymod..i Mr H. A. Addis, cadeirydd Cyngr hor Dosbairth Dinesig Brynbiga, ohebiaeth oddi- wrth Fwrdd Amaethyddiaetih yn awgrymu na fydd iddynt ganiatau i'r farclinad gael ei chynal ar yr heoi ar oil mis Maiwrtli nesaf. Rhod'dwyd hysbysiad allan y dydd o'r blaen. fod y typhoid yn lied ddrwg mewn rhai teuluoedd yn Owmafon a'r cylch, ac fod amxyw wedi marw fel achos o'r clefyd' hwn. Un farwoLaeth gymerodd Ie o'r afiechyd hwnw. Bywiog yw y fasnach lo a'r fasnach alcan ar hyn o bryd. Nid oes melini segur yn Neheudir Gymru yn nglyn a'r olaf a derbynir archebion bratf yn barhaus yn y flaenaf. Y mae y farchnad yn oodi o hyd, a'r rhiagolygon yn dra chalonogol. Yn nghyfarfod Bwrdd' Ysgol Aberystwyth, .111(]6 Fawrth, deorbyniwyd ymddiswyddiad Mx T. Bevan, prifathraw AbertileTi. Amlygai y bwrdd ei werthfawrogiad o'i wasanaeth am 46 o llynyddr- oe<M, gofidient o h«rwydd ei fod yn gorfod yma- ddaswyddo. Addarwodd 8yr Lewis Morris, mewn cyfarfod y dydd o'r blaen perthynol i Goleg Aberystwyth, y byddai iddo anxhegu y llyfxgell Gymxedg a nifer fawr o hen lawysgrifau pexthynol i'w hynafiaid. Diau y bydd y rhodd werthfawr hon yn gafflaeliad pwysig i'r coleg. Cyhuddwyd D. Cameron, teiliwr, Queen-street, Oastallnedd1, o flaen yr ynadon yn y dref hono, ddydd Mercher, o fod) yn feddw ac afreolus, ac o ymofstd ar yr heddgeidwad. Dirwywyd ef i 108 a'r oostau am. feddwi, \:1; 20s am ymosod ar yr hedd- geidwad. Nos FWrth, cyflwynwyd amrheg i Mr D. Mathews, diweddar lywod'raethwT Gl-ofa. yr Ocean, Bla engarw, yr hwn oedd wedi ymneallduo, gadael y gymydogaeth, gan weitbwyr y lofa uchod, o anerchiad' oreuredig, a darlun mewn oTew o Mr a Mrs Matthews. j Yn nghyfarfod misol Bwrdd YaooJ Bedwas, a grr.haliwyd yn Maesycwmmwr, ddydd lau, pendlerfynodd y Bwrdidt yn unfrydol gadaai^ hau ail-etholiad Mr George) G. Lewis, Bedwas, yn gadeirydd am y bedwaredd waith; a phea> odwyd Mr Daniel Richards yn is-gadeirydd. Prydnjawni ddydd lau, cymerodd y seremoiii o csod i lawr giareg sylfaen Ysgol Sirol newydd Gel'Hgaer le yn yr Hengoed Llywyddwyd gan y Parch T. J. Jones, rheithor Gelligaer. YT oedd Mr Alfred Thomas, A. S., (Mr Owen Owen, prif arolygWT yr Ysgolion Sirol, yn myeg y rhai oedd yn bresenol. Cyhuddwyd tri o fechgyn ieuainc o Abenaioait, enwau Albert Edward Richards, W. Phillips, :1. David Jenkins, o flaen yr ynadon yn y lie hwnw, ddydd law, o ladrata 317 pwys o blwm. Ded- frydwyd Richards i dri mis o lafur ooled: dirwy- wyd Phillips i lOp, neu ddau fis o lafur caled a Jenkins i 2p, nm fis o garchar. Parha yr anghydwelediad masnadiol yn jGoi?*- cinion Garngoch. Cesglir yn Myniwy i gynorth- wyc y glowyr sydd yn sefyll allan. Yr oeddid unwaith vredi tybio fod y terfyn. yn y go-lwg, ond ni wnr., CYIIldlelÏthas y Meistriaid foddlüni ar ddiiu Uai nag ymostyngiad i ddyfarniad y cylafaredd- wyr. Yr oedd cymydogion Elizabeth Davies, gwraig weddw, Glendower-street, Dowlais, wedi oolli golwg arni yn ddiweddar; a phenderfynasant fyned i'r ty ddydd Mawrth, He y oawsant hi yn gonvedd ar lawr wedi marw. Yr oedd y m^dldyg wedi bod yn gweini arm yn ddiweddar. Tybir iddi fatrw mewn ll yg. Dydd MercheT, cynhaliwyd oyfarfod piwyfol yn Rhydygwem, er ethol trethgasglydd yn Ite y diweddar Mr Thom.pson, Machen Isaf. Desrbyn- iodd Mr W. Price. 16 o bleidOieisiau Mr S. Harris, 13 «; Mr G. Dairies a Mr F. Webb, dwy bob uai- Hawliai y Mri S. Harris a. C. Tamiplin boa lwll etliolwyr plwyfol. Hvsb^-sir i Mr James Jones, uohekirydd rir Al>erteafi, a'r hwn oedd wedi bod yn aelou o Gynghor Trefol Aberystwyth; am liawer o fiynydd- oedd, gyfarfod a'i faxwolaeth mewn tren ddydd lau, tm yn dychwelyd o Bristol, ar 01 eymeryd 1 rhan yn y gweithrediadau cysylltiedig ag ynv weliad y Frenhines ddydd1 Mercher. Cynhaliwyd trengholiad yn Caerphili piydnnwn ddydd! Mxwrth, ar gorph Elizal>eth Barktr. gwraig Richard Barker, ysgolfeistr, Caerp'hili. Wedi gwiiandaw y tystmolaethaai, dychwelodd T rheithwyr reitihfarni dranwedig gyfarfed. ma.rw 01 a.eth. trwy anffawd—ei bod wedi yfed orx- bolic aeidhih wybod berth ydoedd. Boreu Saibbath syrthiodd Miaria MeCacrtliy, yr hon ocdd yn byw gwr yw 172, Windsocr- road, Cbgan, PetnarQx, i lawr y grisiau, a thatraw- odd ei pheni yn exbyn y drws a phan godwyd hi, yr oedd yn anynwybodol. Bu farw yn fuan ax ol hyny. Yn y trengholiad, ddydd M&wxth, (1:yeb.- welwyd rheithfara o "Farwolaeth ddamiwecnioL" -r- I Cvfarfyddoddl HcweJI Beynon, Osk-street, Ferndale, damwaini amge-uol yn Nglofa. Rhif 2, dydd Gwener, trwy i ddarn o lo, pwy tua dwy dunell, syrthio aino. Bu y dyn arr- ff-xhis o dan y erugfwyth. am tua thri chwsrtor cyn y llwyddwydi i'w gael allan. Bore-u ddydd Sadwi?> oafwyd corph glowr o'r enw Thomas Griffiths wedi boddi yn llyn: Lewis, yn Merthyr. Tybir idldo gyflawni hun&nladd- iad. Nid oedd ond rhyw bvthefnos er pan yr oedd ei fi-awd-yn-nghyfraith, Reies Jones, wedi cyflawni hunanladdiadl trwy gro-giei hun, yn mron yn yr un gyicydoigvjeth. Cynhaliwyd cyflfiafod gltercod Ysgolion y ¡. Bwrdd, llywcdraetiiwyr y-r Ysgolion Gwirfodd- ol, ae athrawon yn Mhorth Talbot, ddvdd Sadwrn. Ti-addoohdd: Mr Hughes, un o arc!- ygwyr Ysgolion é Mpwrhydi, araeth ar ei ynv I weliad diweddar ag ysgolion yr Alnmcn. Ym- driniodd, hefyd, ax y gwerth o. ddysgu dat.?r- ;yddketh trwy wei*i ar WTthddirychau. Derbyniwyd axcheb » 150,000 o dunelK o lo Deheudir Oytmru rpx wytltrios ddiweddaf oddi- wrth Awdurdodau y Ilynges. Cafwyd y pris mwyaf erioed, medidir, am dano; one1 yn adeg streic. Yr oedd o 1&, i 198 y dunell. Yr oedd y glo goreu yn gwftiiiihu yn Nghaerdydd. o 20s i 218 y duweliL Y juiiae y fasnach alcan yn ogystal a'r glo yn diM bywiog ar hyn o bryd. Mewn cyfarfnd. o Gynghoir Trefoi Aberys- twyth, ddydd Mewilih, gwixaed' cyfeiriad at y cynllun i gooii. tai i wcithwyr yn y dref, ac at yr oediad o- du RwTdidf j GLlywodraeth Leol i gynbal ymchwiliad møwn pea-thyna? i'r gwaith angerr- rhe-icEol, yn gystaJ u litleeitliiad y "promenade," a'r garthffos. Rh-eddwyd! ar y ckre i g^-flenwi | Bwrdd y Llywodiactb a rhyw wybcdaeth belkich y gofynid aan diani, ac i'w anog i wneud j-mchwiliad i'r (holl gynlluniau fuani ag yr oedd yn bosdbl, fel y gallai y CynghcT Trefol ymgymerydi <i'i gwiaith. Cynhlaliwydl tr< ngheblad yp Nghaerphili, ddydd Sadwrn, ar grapJi glowr, o'r enw Edward Jones, yr hwn a gafodd eli fygu trwy nwy mewni ffynhon oedd yn a,d ed hagor ar fferm Peny- pel. Rhoddwyd {y.stiolaeth nad oedd Jones wedi ateb, pan y grfynwyd iddo, a. oedd pob pocth yn illLWJ10 1 Bheddiai Dr. Msekenzie ei %istie<la!et*h fod1 ei datrwc'ltaerh ji'w iph;ri<xl6ui i wenwyniad gyda rmy, a bod y nWT yn dyfod oddiwrth y glo yr oedd J em C8 wedi taraw arno yn y ffynhon y ddwrnod Ijlaenorol. Dychwel- wyd rbedthfuwoi unci, i&'r dlystiolaeth feddygol. Dydd Mawrth erJwyu1 jxatiiaion gwartheg, c'r enw Richard Blcmstetnei Butb, o. Gloucester, mewn cae yn fferm P«ny1>edd, Pembre, mewn eyflwr o ddideimladrwydd, sc wedi derbyn niweidiau trymion. ii nifer o lafurwyr ed symud i'r Butchers Arms, a. Dr. Williams ei fod mewn cyflwr peryglua. Yr oedd ganddo doeyn y reJwe- i fyned i Hwlffordd. Y ma- Butt wedi rhoddi enw dyn araii yn yr un eerbyd ag ef. Awgrynur fed Butt syrthio o'r trcn, a'i fod wodiyjnhMgo. i'r lk y daetlipwyd ohyd iddo oud nid ydyw hyn yn yrnddlangois yn debygol. Y niao cryn ddirgelwoh yn a'r mateT ac y ma e yr heddgeddwaid wrthi yn oetiiio {>8d rhyw ol-euni arno.
jMr Ernest Bowen Rowlands…
Mr Ernest Bowen Rowlands a'i Briod. Yn Llys Ysgaria-eth, ddlyillt Llun, gwi:aieth Mm Harriet Bowen Ro^tndw'gais am orchymyn gvtla golwg ar adifer hawNant priodaso.1; yr ate bydd oedd Mr Ernest BowVn Rowlands, baTgyfreitih- iwr.—Dywed odd Mr Bfemaid', yr hwn a ym- ddangosci dros y deis-ebydd, fod y pleidiau wedi priodii ax yr 16eg o Fedi, 1896, yn Eglwys St. Clement, Strand; a bilont fyw wedi hyny yn Ascot Lodge, Waltca>om>-Tha.m;es. Buont.fyw gyda'u gilydd hyd EtuiH laf, 1897, pryd, o achoe rhyw anghydwelediad tydrhyng^ldynt, y dywecl- odd yr ateibydti na lyddtau iddo fyw gydn. hi. Hi a. aeth i Ceylon i gydiaU aiinb o'i gwr cyntaf a phan ddychwel<dd. i'r wkd Iron fe wnaeth ei goreu i geisio dyfid :1 gymod a,g d. Buont yn gohobu at eu gilydd'; darfu iddo. ef (Mr Bowen Rowlands) wrti:e.d yn bemdant. fyw gyda hi.—Ar 01 i dysitiolaetli giael ei rod o blaid myneg- iad y dadleuydd, darfn i'r Barnwr Barnes gania- tau cads Mrs Bowen Riew iainds.
Amrywicn Cymreig. 5
Amrywicn Cymreig. 5 Y mae Esgob wed: pi-nodi y Parch David J ones, rhe&ihioa Xi^anbens, i fywoliaeth Llanfaehxaeth, Yon. Cynhaliwyd cyfaxft'd yn nglyn a vsefjdliad y Parch W. II- Lew>. yr.> weomdog eglwys newvdd y Methodistiaid Caifineidd yn y Rhos, ddvdd Llun. Y mae Gynghor I>ine?ig yr Abermaw wedi penderfynu gwr.oad caas am archeb r&gddai- bodol i'w galluogi gyflenwi y go-leuni try da?. yn y dx-ei cylch. Yn llys yr ynadop yn Wyddgrrag, ddydd Llun, gwnaed rhai sylwottia-u yn dangos y pwysigrwydd i feddygon fod yn ofaiu*; wrth ganiatau tystys- grifau i blanit ab^tmcii to hunain o'r vs-^olion dyddiol. Cylnhaliyn-d yn, Bicyi;iibo, ddydd Sadwrm, ar gorph Hughes, 46ain mlwydd oed, yr hwn oedd wedi «;yf«arf(xl a damwain yn Ngweithiau Dux Baym:l< Dydhwelwyd rheith- fajTt o- Farwolaectl11 dtdnrnweinioL'' Llj-wyddai y Parch <V,uoin Fletcher dros gyfar- fod- o Glwysgor Oprndtetlbas Deoniaeth Gwrecsan^ yn) y; dref hosno, ddydd Llun;, pan y d'arllenodd Syr R E. Egerfcwi iKifjur ar "Addysg Grefyddot yn yr Ysgolion. Elfenol." Dydd Llun, gosodwyd oareg eoffadwriaethol capel newydd i'r WetJt^faid Cymreig yn Johns- town, Rhiwabon, M. Ruperts, RhutliTO v Paach E. Jones, l-Uiiwabcn'; y Parcli K D vies, Rhos a Mr "WHiJciaae, Rhos. Traddodwyd aneTOhiadiu gan y; Pamdh B. Humphreys ac ERAILL. Cyhuddwyd nifefc: o w^HS-thwyr 0 flaen yr ynodon yn Ng-wrecsaan, ddydd Lhm, o absenoli eu V.nain mewn inc.did N*inghyfreithlnwn oddiwrth eu gwadth yni Ngk-ta. Baynmali .3 Gweithiau Dur BrymlxK Rhod'dwyd 53" un o'r diffynyddiorj i •dalu 10s c. iawn ocHj.h, a'r gweddili i d'1\lu 5s trr costar.1. Llywyddi'i Arglwydd! H&ghw -sir Gaernarfen (Lrca gyfexfed a gyr.hiatliwyd yn Nghaernaxfon, ddydd Mawrth', er yvtyaied y dull goreu i rami yr ari'an oedd wedi caei: eu casglu at gynorchwyo teuluoedd y mihvyr. 'Y oQae y drysorfa sirol, rr wiaban i'r symi&rui«. dtanysgTifir yn v bwrdeiV (¡.too, eifoes diros lOOOf". Peaiderfynwyd *r bwyll- i wneud ymch<wi}iF.d ir oeisiadau -a ddeTbynid o'r sir, ac ii estyn oyniotcthwy dioed i'r rliai sydd unewn angeai, Gwnaeth Oynghor Dosbaxth. Gwledig. Treffvn- cji gais at ynadon' Pi-eetetyn am axeheb i orfo^li OTexseers plwyf NeWmsa-ket i gydymL^urfio' v-ucheb i dalu y swai. 340p 2: esedd yn ddyledun incVfTi cysylltiad a gwtitbiau arbenig oedd wedi cael eu cario allan YP ngiyn a'r earthffosydd yny plwyf. Darfu i'r y hp den wneud yr archeb y cedsid am dani, ar yx a mod n<ad oedd yn cael ei ixddi. mewn gweithrediiadi hyd ddiiwedd mis Ohwefrox. < Daxllenwyd Uythyir ~3i nghjfarfod diwediLaf gynghor Dinesig Abergele oddiwrth awdurdodau Ffcrod Haiaxn Llundain a'r Gcgledd-Orllewiiii, anewn peirthynas i gael gwell gwasaiwieth o dxenau rhwng Manchester a'r trefydd ar Larsau y mo#- yni Ngogledd Cymiru, fod y gwa?<axi^etii am y gauaf wedi cael ei gwblbaiu, ac aas gellid y7.r.yryd agef, end addawent wneud ymehwiliad gofaluf i'r ciynygion, er gweled pa. Ix-th a ellia ed wneud y tyTOlllOa• nesaf. r • Hysbyair fed. y pwyllgor a benodwyd Tfitfe n eynrhadkdd ddiweddbr ()o gyna-ychiolwyr addy. g ganokaddbl ao elfeaoioJ' yn. ear Ddinbyeh, .1 ysty i- ied y cwrestiwn oaddys^ i<s»-athrawTon. dl oyturo air egwyddcaiom sydd! i gael ei argymhell i'w fabwysiadu i'r awdurdodau sydd yn dwjiii cysylltiad a. hyiK Awgrymant hwy fod wytt" am fyneidt yn is-athrawon. i ivnidi eu pxepesiokteb yn yr yegwior^ sirol hyd nes y antyn 16eg mlwydd oed, (¡07,1«dsnt<Yll do !>ygol (I fod wedi eymeryd ty^-tysgrif y dosbartli ieu- emgaf 0 dan y Bwxcld Oanolog erbyn hyny, .e.-11. hod., wedi hyny, yn eymeryd' y cyfnod byr o ddwy flynedd, yn yetcd. pa un y vhoddant eu preKenoldeb yn yr yfcgcl feirol am bedair neu awr yn yr wythnos, er myned 0 dan addysg bell- ach.
Yr Ymladd yn Willow Grange.
Yr Ymladd yn Willow Grange. GWElU y CADtWDOG HJIiD(YARI>. BIDOGI 00 0 FWERIAIP, Dnrbasi, dydd Gwsener.—Dywed! y '^Natal Advertise^' y iwydii: am y frwydr yn Wil- low Grange Station, #sr SiStoourb, wedi ei md- axnhau. A«thi pum' mil o Brydeinwyr o t- court prydnowTi Merciier flr "reconmaiasiajice^ a daebhiainit ar wartli^f y geiyw dri. o'r gloch. boreu lau, Enillaeanii safle y.BwejR»id gyd« y bidog, pan y pwellwyd pedwtar ugain or At dloriad y dydd &godd! y Bweriaid dstt* & chwytrn-ynau, ond nis gallai y magjiei«iu Prvdieini ateb yn etffeithioi; gm fod y peUdet fawr. Gan hyny yn 1\- iiiod'defol, a bu raid gsdael y He. Ar ol hyny diaeth y magnelau Prydleinig i weathrediad mewn pellder llai. ia syrthiodd y Bweriaid yn «J, Gan eu bod wedi cyrhaedd 'eu hamcan; dydl^rclodd y cprphlu Prydwwg i Estoourt