Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
22 articles on this Page
BETHESDA
BETHESDA Rhoddioa X adolig.-Mw y dosbarth trugarog a liaelioniis yn Betbesda wedi dyfod allan eleni eto yn ardderchog, ac vredi gwasgaru i'r tlawd a'r angiienus werta ugainiau o bunau. Yr oedd ein "doreas' ni yn Mpthesda, a'r haelionus Mrs Dr. Lloyd, i'w gweled I yn brysur ddydd Tau a'r dyddiau canlynol yn myned o dy i èy, gj_da'u rhoddion bendith fawr, megys zwltineni, etc., yn nghyd a tha i hen wragedd eraill nad oedd arnynf angen y pethau hyny. Daeth Mrs Roberts, Ty'n Maes Farm, allan eleni eto fei arfer,gan ba.rotoi defnydd ciniaw ardderchog i ugeiniau yn Nhy'n Maes, kc hefyd rha.nodd lawer o gig yn JSTeth- esda. Un arall a arferodd haelioni neillduol yw Mr D. Griffith Davies, cyfraithiwr, Hengoed, ac nid yw byth yn btin. t rhanu. LlYfJ Ynadol i Bethesda.—Pvydnawn ddyd:i Mawrlh diweddaf cynhaiifryd cyfarfod cyhoeddus o dretTTdal- wyr Bethesda, n y Caie, dan lywyddiaeth Dr. Lloyd, I, er cael barn y trethdalwyr gyda golwg ar wneud un cais to i sefydln Ilys ynadol i Bethesda. Yr oedd cynulliad da Tvc-li dyfod yn nghyd. Wedi i'r lly- I wydd wneud ycbydig sylwadau ar "natur ac amcan y cyfarfod" g;.Iwodd ar Mr D. Griffith Dayies i ddar 11cm copi o lvthyr oedd wedi cael ei anfon gan Mr j Pritch&rd, clere Ynadon Bangor, yn eu gwahodd i gyfarfod Ynadon Bangor dranoeth, er dyfod i rhyw j bendwfyni&d pa beth i'w wneud yn ngwyneb y fath nifer o dros;^ chvyr oedd yn dvfod o u blaen yn bar- haus. Y dnredd fu "penodi dirprwyaeth i fyned i Fangor ond ymdc ^n^ys iddynt ddychwelyd i "beth- esda lot b ly ddo yn eu hamcan i gael llys ynadol.
DYFFKYN CONWYT
DYFFKYN CONWYT Roe,wen.-Fel y mae'n. hysbys i luawa o'n darllen- wyr fod Uymdeitlias "Band of Hope" wedi ei seiydlu yn Roewen e tua btwyddyn yn ol, ac un arall yn Ty'nygroes, pelldar o ryw fiiidir a haner. Arolygwr y didwy gymdeithas ydyw T gweithgar Parch 0. Gaianycfcd Williams, Roewen. Fel y ma.e'n hysbys efe ydyw bugail y ddwy Eglwys uchod. Cawn fod v dd'wy ganghen hyn, Ty'nygroes a Roewen, yn myned yn mlaen yn llewyrchus a llwyddianus iawn. Mae gan y ddwy gymdeithas gronfa, i ba un y telir gan y plant ryw fan a bras syuriau o anan, ac yn mhen y flwyddyn, byddia yn rbanu yr arian hyn, yn nghyd a cheiniog am atteudio y cyfarfodydd wythnosol. ond, (hen air cas yw y gair "ond" vma) nid oes i neb gael y ceiniogau attendio yma oni byddant weda. attendio deugain cyfarfod yn y flwyddyn. Gwnaeth saith ax hugain attendio deugain waith, a llawer bob wytnnos yn y flwyddyn felly cafodd y nifer uchod arian yn amrywio o dri swllt i bedwar swllt a grot. 0s attendiant am 52 o gyfarfodydd yn y flwyddyn, mi dderbyniant hwythau 52 o ereiniogau gan y gym- deithas. Mae'n ddrwg genym ddweyd fod 45 o aeiodau Cymdeithas Roewen wedi colli yr hon bros hyn, ao felly ni dderbymasant hwy ond yn unig yr hyn a dalwyd ganddynt i'r drysorfa. Noswaith o lawen chwedl oedd nos Fawrth, yr 20fed' cyfisol, gan ugeiniau, oa nad can oedd, yn ardal Roewen, a hyny am mai ar y noswaith hono yr oedd y nlant yn myned i dderbyn eu pres a'u liog. Wedi darfod talu y swm hardd o 52p i'r plant, awd yn mlaen i gynal cyfarfod dyddorol (iros ben yn ol eu trefn arferol. Llywydd y cyfarfod oedd Mr Henry J. Evans, Hirlaea, Roe- wen yr arweinydd oedd y Parch 0. Gaianydd "Wil- liams; yr ysijrifenyddion gweithgar oeddynt Mr Evan Hughes, ly Uchaf, a Mr John Hughes, Peny- felin. Dechreuwyd y cyfarfod trwy i Mr E. Hughes, Ty Uchaf, ddarllen cyfran o'r gair Sanctaidd. Yna cafwyd ton gyffredinol gan v plant, dan arweiniad Gaianydd Williams. Yn nesaf, cnfwyd a-iroddiad campus o "Drychineb Johnstown," America, gan Mr Evans, y cadeiiydd. Yna cafwyd anercliiad anog- aethoi ragorol iawn gan Gaianydd Williams. Yna cafwyd can, "Hen Feibl mawr fy mam," gan Miss Margaret Ellen Jones, SWIlP, yn wir feistrolgar. Yn nesaf galwyd ar Mr John Jones, Mount Pleasant, i roddi anerchiad, a rhoddodd anogaethan tra phriodol i'r plant ac i'r rhieni. Yna cawsom glee glws dros ben gan barti ieuanc, o dan arweiniad Mr E. Hughes. Ty Uobaf. Wedi cael sylwadau pert a thra. phriodol gan y ffyddlon Mr Owen Jones, Swan, ac i'r plant ganu y don "0 na bawn i fel yr Iesu," terfynwyd un o'r cyfa.rfodydd mwyaf dyddorol, a chyfarfod hefyd yr oedd llawer iawn o ddisgwyl wedi bod am dano.
,DYFFRYN NANTLLE A'R AMGYLCHOEDD.
DYFFRYN NANTLLE A'R AMGYLCHOEDD. Cymerodd rhanu gwobrwyon blynyddol y "C" Com- pany, 3rd Volunteer Battalion Royal Welsh Fusiliers, Ie yn y Neuadd Gyhoeadus, Penygroes. not Fawrth, yr 20fed eyflsol.-Rhoddodd Cadben H. J. Roberts, Gwyddfor, hwyrbryd o'r fath oreu iddynt, wedi ei barotoi gan Mr a Mrs Garrod, Stag's Head. Yn mhlith y rhai a eisteddent a mwynhau y wledd yr oedd y Caplan, y Parch Thomas Edwards (Gwynedd), I Cadben H. A. Stenning, 26th Middlesex R.Y., L- gadben Darbishire, Meistri Prytherch, B.A., Park- inson, B.A., Williams, B.A., Grant a Hamlet Ro- berts. Cliriwyd y byrddau, a mwynhawyd "smoking concert." Rhoddwyd llwncdestynau, ac atebwyd fel y ca.nlyn :Y Frenhines," Milwriad Rees a'i staff o Y.B..R.W.F. Atebwyd gan y Caplan. y Parch Thos Edwards. "Rhoddwyr y Gwobrwyon." Ateb- wyd gan Cadben Stenning. "Ein Gwahoddedigion." Atebwyd gan Is-gadben Darbishire a Mr Prydderch. iwyddogion y Owmni 'C.' Oynygydd, Rhin gyfiVv. a.rry. Atebwyd gan Cadben H. Jones Roberts. The Sergeant-Instructor and Sergeant of 'C' Com- pany." Atebwyd gan Sergeant Instructor Daly a Colour-Sergeant Jones. "Y Dadganwyr." Atebwyd gan Mr Henderson. "Yr Arlwywyr." Atebwyd fan Mr Garrod. Cafwyd dadganiad ardderchog gan Mri Alexander Henderson, Richard Rogers, R. W. Jones, S. W. Jones, Rhingyll Parrv, E. J. Powell, il. E. Jones. Cvfeiliwyd gan Mr T. T. Powell. Rhoes y Cadben grynodeb o'r gwaith wnawd yn ystod y f-yddyn, pa un oedd dra chymeradwy, ac yn dangos fod y cwmni mewn cyflwr boddhaol dros ben, ac yna gofynodd i'r Caplan gyflwyno y gwobrwyon. Ar ol eyflwyno y diolchiadau arferol canwyd "Duw gadwo y Frenhines." Ac yna ymadawyd wedi cael tair neu bedair awr o fwynhad.
LLANRWST A'R CYLCH.
LLANRWST A'R CYLCH. Y Nadolig.—Yr oedd golwg wir odidog ar fas- nachdai y I'f ddydd MawTth—diwrnod "y ffair bach"—yn reilicaol ar y masnachdai cig. Yr oedd y cigoedd arddangosid yn llewyrchu clod uchel ar yr bach"—yn reilicaol ar y masnachdai cig. Yr oedd y cigoedd arddangosid yn llewyrchu clod uchel ar yr ainaethwyr a fagasa-at yr anifeiliaid, ac ar ddarpar- iaeth y cigyddion ar gyfer eu cwsmeriaid. Cyfarfod Cystadleuol Carmel.^—Clywsom ganmol mawr ar Mri William Hughes, Llewelyn-terrace, a R. G. Owen, Greenwich House, dau owyr ieuanc ein tref, ar ol cyfarfod cystadleuol Carmel—un fel cadeir- ¡ ydd, a'r llall fel arweinydd. Arddangosfa Amaethyddol Dyffryn Conwy.—Cy- farfu y pwyllgor prycinawn ddydd Mawrth, o dan lywydidiaeth Mr W. H. T. Watlini?. Wedi i Mr H. Pierce ddarllen cyfrlfon y flwyddyn ddiweddaf, awd yn mlaen i ddewis swyddogion at y flwyddyn awd yn mlaen i ddewis swyddogion at y flwyddyn nesai. Dewis d yn llywydd y Milwriad Higson, I Plas Madog, a I Ir D. G. Jones, Marchlyn, yn is- lywydd. Mae rhagolygon am eangu cylch yr ar- ddangosfa y flwyddyn nesaf, a'i gwneud yn llawer mwy effeithiol nag y bu erioed. Y llwyddiant mawr sydd wedi ei dilyn barodd i'r pwyllgor gymeryd y cam pwysig hwn. Hyderwn na siomir hwynt mewn I un modd. BWRDD GWAROHEIDWAID LLANRWST. I Cyfarfu y Bwrdd ddydd Mawrtli, o dan lywydd- iaeth Mr E. Jones-Williams, Rhydianfair. Yr oedd nifer ddia o'r Gwarcheidwaid wedi dud yn nghyd, a chafwyd eisteddiad maith. Yn mhlith yr achosion a drafodwyd yr oedd:—■ Buchfrechu.—Darllonwyd copi o atebiad Bwrdd y Llywodraeth Leol 1 lythyr a dderbyniwyd oddiwrth Dr. D. G. Evans, Lianrwst, Rhagfyr 8fed. Yr ateb oedd, y gallai y svydd o fuclifrechu c" d ei dal ga.n n 1 t,, yn yr Undeb, o da1- yr Act newydd. ower a ddywedcad nad oeddynt heb b benodi eu swyddogion, ac hefyd yddog yn vr Undeb yn gwneud blynyddoedd. J rd Foulkes.—Daeth yr a< >to trwy lythyr '1 oh t J ■ oauiwrtti y ferch, it y mae ers uu Cwynai hi fod 2s 6c yr J:i yn rhy ychydig at ei gadw. Bu yn cwyno y Tlwrdd yno (Cumberland), a dywedwyd wrthi anfoi ont swyddog gydag ef yn ol i Lanrwst os >edd hi oi pwyso am hyny. Ni hoffai hi weled ei thad yn ael ei anfon i'r tlotty.-Gwrthodwyd codi yr elusen. Y Tv. Y Meistr a. bysbygodd fod 34 yn y tv ar -yfer 30 7 un amser y llvnedd; a galwodd 24 o -wydriaid yn vstod y bythefnos ar gyfer 8 yr un am, er y llyiiedd" Y L, "'alwadau sirol.—-Derbyniwyd galwad Sir T)din- bych- a m £529 2s, y dreth t ol dimeu y bunt at ] addvscr '< phedair ceiniog a dimeu at y galwadau cvffredinol. -.GalwaO- Sir Gaernarfon ydoedd :£?14 17s 8c, yn ol din, «'i y bunt at addysg, a dwy geiniog a dimeu at dreuliau cyfFredinol. Diwedd y flwyddy n.—\ Cadeirydd a ddymunai irymc;ryd y cyfle preoen()L' ar yr adeg hon,—ar dliwedl b i longyfarch yr boll aeiodau. Gwnaed crwaith mawr vn vstod v flwyc^dyfi, a hyny yn urol ac ystvriol. Cadwvd- lies y tlodion a lies y tretn- dalwyr « «« n»ddyliau, heb ^-ro, hyd yr oedd ynddynt, ar y naill law nar llall. Gapert I^n-v- fareb en ^ilydd ar bob llaw, yn costal a u swyddo<r- ion g?n gynwys v meist-r aT feist res yn eu gofal am y sylw,%d-au pellach -ar. eraill o'r aeiodau. __m_
rPORTHMADOG.
r PORTHMADOG. Cymdeithas Lenyddol.—Ya y Tabernacl, nos Lun, Mr David Williams yn llywyddu, darllenwyd papyrau rha^orol ar y PegynaU Gogleddol a Deheuol aan Mr Griffith J. Hughes. B«e Hive, a Mr P. D. Hughes, Cambrian Carriage Works. Hefyd cafwyd y "gramo- phone" yn ystod y cyfarfod <?an Captain Owen Morris, a mwyiihaodd pawb eu hunain vn rhagorol. Ty yr Arglwyddi.—"A ddvlid diddymu ynte di- wytno'Ty yr "Arglwyddi? ydoedd test.yn dadl fvwiog vn°y Gartb Lun, pan v llywyddai Mr Wnlinm Jones (Ffestinfab). Agorwyd gan y Mri T. Gsrth Jones ac R. J. Purnell, a dilvnwyd gan y Mri J. Lewis, J. Williams, D. Williams, W. Kyffiri Roberta, R. Williams, W. G. Williams, ac Emlyn Jones. Pan ranwyd, caed mwyafrif mai diwygio ddylid ac DId difodi..
, PWLLHELL
PWLLHELL Y mae Mr B. T. Ellis, Rhyllecb, yn gyfyngedig i'w dy gan waeledl. Ymneillduo.—Dywedir y bydd Mr Winslow, su- pervisor, yn ymneillduo o'i swydd dddwedd y flwydd- yn. Y Farcbnad.—Cafwyd marchnad hynod lewyrchua ddydd Mercher. Daeth nifer fawr o bobl i'r dref, ac yr oedd masnach yn ymddangos yn bur fywiog. LLYS YR YNADON SIROL. Cynhaliwyd hwn ddydd Mercher, gerbron Mr R. Carreg (yn y gadair), Mr Owen Evans, y Parch J. C. Williams Ellis, Mr J. G. Jones, a Mr J. Thomas. TROSGLWYDDIAD. Yn nglyn a'r cais wnaedi i drosglwyddo trwydded y Glynweddw Inn, Llanbedrog, i William Williams, dywedodd Mr Arthen Owen fod yr achos wedi ei ohirio i roddi cyfle iddo ef i brofi fod y drwydded mewn grym cyn Mai, 1869. Da oedd Iganddo ddweyd ei fod mewn sefyllfa i brofi hyny.-Mr William George, yr hwn a yrnddanyosai i wrthwynebu ar achlysur blaenorol, a ddywedodd na fyddai iddo, dan yr amgylchiadau, ond yn unig wneud gwrthdystiad tfurfiol.—Galwyd William Jones, ffermwr, Sais, Lian- fibangelbachellaeth, yr hwn a. dystiodd iddo, yn 1868, roddi ei dy i fyny i Robert Williams (trancedig) i gadw tafarn.-Hen wraig o'r enw Catherine Jones, Llanbedrog, a roddodd gyffelyb dystiolaeth.—Mr Butterfield, swyddog yr excise, a ddygodd lyfrau yn cynwys entry gan Robert Williams ar yr 16eg o Fedi, 1868, mewn perthynas i'r drwydded.—Caniatawyd trosglwyddiad y drwydded. TROI ALLAN. Ar gais Mr Evan R. Davies dros Mr Griffith J. Roberts, Trefarthin, penderfvnodd v Fainc roddi gwarant i droi un o'r enw Griffith Roberts, Llaniest- yn, o'i dy yn mhen 22ain niwrnod. OEISIO TADOGI. Margaret Hughes, Green-terrace, Trefor, a gy- huddai William Ellis Williams, Lla.naelha.iarn, o fod yn dad ei phlentyn anghyfreithlawn.—Y'xaddangosai Mr Evan R. Davies droa yr achwynyddes, a Mr Wil- liam George dros y diffynydd.-Di-wedodd Mr Davies nad oedd yr achwynyddes ond 15eg ced yn mis Ebrill diweddaf, ac yr oedd y diffynydd, sef mab fferm Tany- graig, Llanaelhaiarn, lie yr oedd yr oneth yn gwas- anaethu, yn 35ain mlwydd oed.—Cafwyd tystiolaeth gan yr achwynydde3 a'i mham, a chyn galw ar ei dystion dadieuai Mr George nad oedd ganddo ef achos i'w ateb, ond pe y gwelai y Fainc yn wahanol, dyna oedd yr amddiffyniad, gwadiad hollol a phendant o'r cyhuddiad.—Aeth yr ynadon o'r neilldu, ac wedi ychydig ystyriaeth dychwelasant, pan yr hysbysodd y Cade trydd nad oedd digon o dystiolaeth gadarnhaol, ac felly y teflid yr achos allan. HAWUO IAM, CYFLOGAU, etc. Hawliai Ellis Griffith, Llanaelhaiarn, ia.wn o 3p oddiar Evan Hughes, gwas oedd wedi gadael ei was- anaeth yn dddrybudd. Y mddangosai Mr Arthen Owen dros yr achwynydd, a Mr Evan R. Davies dros y diffynydd, yr hwn a haerai ei fod wedi ymadael am nad oedd yn cael digon i'w fwyta.— Gwnaed archeb am bunt o iawn a'r costau (139).-D. E. Evans, llong- wr, Pwllheli, a hawliai 31p 9s, gweddill honedig cyflog dyledus iddo am flwyddyn a deng niwrnod, oddiar Cadben H. Parry, Pwllheli.—Ymddangosai Mr Arthen Owen dros yr achwynydd, ac amddiffyn- wyd gan Mr T. J. Davies.—Yr oedd cam d deafltwr- laeth wedi codi yn nghylch v cyfrifon, a gobiriwvd yr achos am bythefnos.— Ceisiai T. E. Jones, Plas Tudyr, Llangybi, iawn o 5p 5s oddiar un Owen Wil- liams, am adael ei wasanaeth.-Mr George oedd dros yr achwynydd, a Mr Arthen Owen dros y diffynydd. —Pan ddeallodd y Fainc y dvlasid fod wedi hawlio chwech neu saith mis yn ol. taflwyd yr achos allan. MEDDWDOD. Cyhuddwyd Naphtali Jones, Llanaelhaiarn, gan yr Heddgeidwad Davies o fod yn feddw ac afreolus yn y Bull Inn, Nefym,-Adaefodd y diffynydd ei etiog- rwydd. a chan mai dyma ei drosead cyntaf ni ddir- wywyd ef ond i 5s a 14a o gostau.
------__-_._-TALYBONT.
TALYBONT. Cyngherdd Pohlogaidd.-Nos Sadwrn, y 24ain cyfisol, cynhaliwyd cyngherdd yn Ysgol y Bwrdd, Talybont, o dan lywyddiaeth Mr W. Edwards, Graianfryn. ac arweiniad y Parch E. Hughes (M.O.), Talybont. Yr oedd yr elw yn myned at dynu dy1..eJ capel newydd Llwynygwaen, ger Taly- bont. Y beimiad cerddorol oedd Mr E. Ffestin Jones, A.O., Ffestiniog. Y eyfeilwyr oeddynt Misa Potter, eastle Lodge, Castell, a Mr W. Jones, Coedbadwrn. Cymerwyd rhan yn y dad- ganu gan Mr E. Ffestin Jones, Owain Rhiw, Taly- I γ- bont; Mr R. Williams (Treibor Glan Eigia), Mr E. Jones (Tenorydd Glan Conwy), Talybont; Mri Richard a Griffith Williams, Coeti Mr Moses Jones, Talybont Miss A. Jones, Miss M. L. Jones, Miss Ann Blodwen, a Miss H. J. Jones, Plas Arfon; Dulyn Male Voice Party, o dan ar- weiniad Tenorydd Glan Conwy, a'r Cennin Glee Party, q danarweiniad Mr W. Jonee, Coedsadwrn. Cafwyd cyngherdd rhagorol o'r dedhreu i'r diwedd.
Mothdallad Pedwar o Amaethwyr…
Mothdallad Pedwar o Amaethwyr o-leyn. Yn llys methdaliad Porthmadog, cldydd LluIl. gerbron Mr Thomas Jones (cofrestrydd), daeth tri brawd a chefnder i gael eu holi parthed eu math- daliad. 11 ACHOS JOHN JONES, TANRALLT. LLANENGAN. Yr oedd ei ddyledion yn 1620p 18s 6c, yr eiddo yn 520p 7s 9c, a'r diffyg yn HOOp 10s 9c. Mewn at-eibiad i'r Derbynydd Swyddogol Cynorbhwyoi (Mr W. G. Williams), dywedodd y dyledwr ei fod yn priodoli ei fethiant i golledion merwn prynu a gwerthu anifeiliaid a marwolaeth nifer o anifeil- iaid. Yr oedd yn byw yn y Bwlch yn ogystal a Than'rallt. Yr oedd goriadau Tan'railt gan Grif- fith Parry, yr hwn oedd yn eu cadw i Cadben Stewart neu rywun. Bu y tyst yn ffermio yn Biffley am 21 mlynedd. Derbyniodd 90p am stoc Riffley, ond nis gwyddai faint o'r swm yma oedd wedi dalu trosodd i'w gyfreithwyr. Nid oedd wedi talu dim o honynt i'w wrairr nag i'w blant frodyr. 2s id oedd ychwaith yn ddiweddar gwneud anrhegion i'w ferch. Yr oedd y 9rip wedi myned i'w ofynwyr. Cafodd fenthy; nv Metropolifcaii Bank, PwllWi, kyt.-ue|d iiyan Jones j-n un or meidhiaf- aj. o,v> +<l1 CKid loop oedd yn ddylod„s /rs f00^ « nrnrn CM1 d TOig p>n • 3 JP} 'T'l'» ^Ul3p fe ddywt'dodd mai i brynu oc yr oe arno eu heisiau. Yr oedd wedi gosod sxqc tan'railt yn rhestr yr eiddo i 306p, ond ni ilalodd yr un geiniog am y cyfryw. CVtunodd a Cadben Stewart i gymeryd Tan'railt. Aeth i -norw. weled Cadben Stewart i Borthdinorwig i gytuno yn nghylch y telerau. Arwyddodd ef (y dyledwr) y cytundeb, ond ni chafodd gopi o honi. Yr oedd y stoc ar brisiad a phenodwyd priswyr. Y prisiad oedd 237p 10s. Nid oedd wedi myned i feddir.nt 0 DaiiraLt cyn i'r prisiad gael ei wneud. Aeth i feddiant ychydig eyn y 12fed o Dachwedd. Ni fu iddo ddefnyddio dim o stoc Mrs Parry. Pan aeth i Riffley md oedd ganddo ddini arian a bu raid iddo fenthyca. Nid oedd wedi talu yn ol i'w frawd, ond yr oedd wedi talu llog i Owen Griffith. Ni feddai y tyst 400p pan aeth yn felchia am 600p. Disgwyl yr oedd i bethau gyfnewid, ond yn lie hyny aethant yn waeth. Yr oedd yn gwybod nad oedd y meichiaifon yn werth arian. Nid oedd ef a'i frawd Evan Jones wedi cadv/ llyfrau cyfrifon priodol mewn perthynas i'r fasnach mewn anifeil- iaid. Nis gallai ddweyd pa fodd yr oedd wedi colli 200p mewn prynu a gwerthu anifeiliaid, ond bu iddynt golli 60p mewn un marchnad. Yr oedd y draul o fyw yn v Riftley yn fwy na dwy bunt yn yr wythnos. Yr oedd ei wraig yn ysgutores o dan ewyllys John Evans. --Gohiri w-rd yr ymchwiliad. AOHOS EVAN JONES, BWLCH, LLAN- ENGAN. Holwyd Evan Jones, sef brawd i'r dyledwr olaf, yn faith hefyd. Yr oedd ei ddyledion yn 1790p 15s 3c eiddo, 274p 8s 10c; diffyg, 1516p 6s 5c. Honai miaa achos ei fethdaliad oedd colled ar bryn- iant a gwerthiant Frongaer a cholled mewn gwerthu anifeili":d. Bu yn ffermio yn y Bwlch ers pedair Yn flaenorol i hyny bu yn Deugoch, ac hefyd yn Prongaer, Llancngan. Yr oedd iganddo 150p mewn Raw pan yn dechreu ffermio. Bu yn m<asnaohu mewn gwartheg gyda'i fr-awd, John Jones, ond trodd yr antuiiaeth yn fethiant, a choUodd oddeutu 200p yn y fasnaeK Nis gallai roddi manylion, am nad ydoedd wedi cadw llyfrau cyfrifon, ond gwyddai ei fod wedi colli 60p mewn un swm gyda nifer 8 warfcheg a anfonwyd i Leicester. Gwyddai ei fod yn fyr o eiddo i allu talu ei ddyledion yn Ilawn am rai blyn- yddoedd, ond disgwyliai i bethau wella. Yr oedd yn feichaau i'w frawd, John Jones, mewn banciau gwahanol, am 440p, a throa bersonau eraill am oddeutu 600p- Pan ddeallodd fod ei frawd John yn myned yn fethdalwr, gwelodd fod yn rhaid iddo yntau wneud yr un modcL-Gohiriwyd yr yinr chwiliad. ACHOS GRIFFITH JONES (BRAWD ETO), BWLOEL Llafurwr oedd y dyledwr hwn. Cfyrhaeddai ei ddyledion i 601p 16a Ile; oiddo, 47p 198 6c diffyg, 553p 19s 5c. Priodolai ei fethiant i fyned yn feidhia dros ei frodyr a'i gcfnder Owen Griffith. Ers pedair blynedd yr oedd yn ngwasanaeth ei frawd Evan fel labrwr. Dywedai ei fod wedi ben- thyea lOOp gyda'r amcan o brynu lie bychan o'r enw Creigir, ond yn lie hyny rhoddodd eu men- thyg i'w frawd Evan Jones.—Gohiriwyd yr ym- chwiliad. ACHOS OWEN GRIFFITH (CEFNDER), CEFN, LLANENGAN. Yr oedd dyledion Owen Griffith, amaetliwr, Oefn, Llanengan, yn 825p 7s eiddo, 205p 13s 6c diffyg, 619p 13s 6c. Bu yn ffermio yn y Cefn am y tair blynedd diweddaf. Ychydig cyn hyny yr oedd vn cario yn mlaen fasnach mewn gio. Pryn- odd Oefn am 800p, gr.n fenthyca lOOp i'r pwrpas oddiar ei wraig, lOOp o'r bane, a 500p ar fortgage; ao yr oedd ganddo oddeutu lOOp ei 'hunan. Yr oedd wedi benthyca oddeutu 500p i gyd, ac yr oedd ei doou gefnder. Evan Jones a John Jones, yn feichiafon. Yr oeddynt hwythau wedi myned yn febhdalwyr. Perthyn i'w wraig yr oedd dod- refn y ty. Yr oedd wedi colli tua 142p mewn dyledion drwg yn nglyn a'r fasnach lo, ac yr oedd gofynwyr yn pwyso arno.—-Gohiriwyd yr ym- chwiliad, Ymddangosai Mr Alfred Ivor Parry dros y meth- dalwyr a'r Mri Wm. George, O. Robyns Owen, a J. T. Howells dros ofynwyr.
-------_--Adgcflcn Henafol…
Adgcflcn Henafol am Uwch y Llyn, tifionyaa. (Paxhad.) Orybwyllais am yr Eisteddfa yn yr hen dy isa I yr oedd yr Ysgol Sul yn cael ei chadw. Un* lied ofer oedd Richard Griffith (tpvr y ty) yr oedd gan- ddo bedwar o feibion a phed:r o ferched. Apol- ona oedd enw ei wtaig-yu ferch rmweddol iawp. Yr oedd Richard Griffith yn wyr i'r Parchedig Richard Griffith, person Criccieth. Yn y cwr agosaf i Griccieth o BentreifeEi-i yr oedd yn 'byw un Evan Ellis Griffith, yn cael ei ystyried yn gyw- rain am wneud clogs—hen wr sosi—ac yn Pen- craig gyferbyn yr oedd William Prisiard, pwt o hen wr penfoel, pen teiliwr yr ardal; byddai yn myn'd hyd y fiermydd i wnio-wythnos neu ddwy mewn un ffarm, ac wythnos neu ddwy mewn ffarm arall fel y byddai galwad, oblegid dull y byd y pryd hwnw yn ardal Uwchyllyn oedd y wraig yn dechreu hysywaeth, sef parotoi y gwlan i fyned i'r j ffactri i'w nyddu (a chyn ei gardio neu ei rolio gar- tref gwolais i hyny). Yna cychwyn ar droliau i dy'igtivydd neu'r gwehydd. Nid oedd yr un gwe- hydd yn Uwchyllyn, ond cyrchid i Ynys y Pan- dy, lie bu John Elias yn gweithio gynt, ac i Ban- dy'r Clenenay. I Abergeraint, Criccietlt, yr elai y gwragedd gan mwyaf pan oeddwn i yn fachgen. Mae'r ty yno eto yn annhrigianol. Enw-r gwe- hydd oedd John Ellis, a'i wraig, Ellin Sylfanws. Gwneid felly gorn (fel ei golwid) o frethyn oaxtref. Yr oedd dau sort—un main, a'r llall yn frasach o wlan Gwylmi'hangel. Rhyw ddwy bunt yn y tymor a sawt o frethyn cartref fyddai cyfiog yr hwsmon y pryd hwnw. Byddai y brothyn mor dew a chryf fel y daliiai ddW1" yn llawer gwell na mackintoshes yr oes yma 1 Byddai talor o lin yn y cae ceirch cynullid ef yr un fath ag yd: yna ei ddyrno i giael yr hadau ac er dryllier callo(I (stems). Yr wyf yn ecofio Shon Morya, y llinwr, yn dod Garn i Uwchyllyn i drin y 11m a'i wneu<4 ya fwndeli; yna*! wraig yu ei roi ar y cogail i'w nyddu gyda'r troell bach (treadle)—troell na welodd un o bob mil o oes y calico hon I moni. Aethum yn mhell oddiwrth fy nheatyn. Un tawel iawn oedd Isaac Pritchard, a'i hen wraig, Doli Morus. Darllen o hyd y byddai'r hen wr os na byddai mewn gwaith, a Doli'n gwau hosanau. Yr oeddynt yn byw yn Tyddyniolyn Ucha. Yr oedd ganddi frawd, Dafydd Morus, yn tori ar geryg beddau yr holl wlad (tad Dr. Davies, Caer- narfon, gynt), a Morus ei frawd, o Ben Gae New- ydd. Y mae enw ElllsOwen, o Gef ny m eu sydd Isa, mor adnabyddua fei na raid oud crybwyll am dano. Yr oedd y teulu yn Cefny-meusydd er dech- reu y ganrif o'r blaen, ond e-u bod wedi cymysgu teuluoedd drwy ail briodi. Yr oedd mam Ellis Owen o hen deulu urddaeol ac ysgolheigaidd Tu- hwnt-i'r-Bwlch a Tyddya Ysguboriau, Dywedir fod rhai o honynt yn cyneathwyo William Salis- bury yn nghyfieithiad cyntaf y Testament New- ydd i'r Gymraeg. Ann Thomas oedd enw mam Ellis Owen, chwaer i'r Parch J. Thomas, A.O., athraw Ysgol Beaumaris (gwel y Brython). Y mae enw Cwen Ellis, tad' Ellis Owen, bron yn mhob Ilyfr cysylltiedig a'r plwyf a phlwyfi eraill. Yr ydoedd yn churchwarden Dolbenmaen, ari enw yno pan osodwyd y gloch i fyny. Edrychid ar Ellis Owen fel oracl bro Eifion am ddleugain mlyn- edd neu ragor o ran4b ysgoleigdod a'i ymsrweddiad diargyhoedd a'i ymddygiad boneddigaidd. Bu fyw a marw yn hen lane soniai am briodi ar hyd ei oes, ond na wnai tra byddai ei fam yn fyw. Bu'r hen wraig fyw nes aeth Ellie Owen yn rhy hen ganddo briodi! Gan fod bywgraphiad iiddo yn Cellmeudwy, ataliwn ar hyn.. Yr oedd gamddo j hen hwsmon o'r enw Robert William, a fu ya, ei wasanaeth am dros ddeugain mlynedd, a chyn i mi gofio neidiodd o ben y llwyth gwair a thorowfii ei ddwy goes ac wrth ei ddwy ffon y jweuis i ef pan oeddwn yn hogyn. Oadwodd Ellis Owen ef yn borthmon gwartheg tra fu byw! Yr oedd ci ffyddlondeb a'i onestrwydd yn ddiarob-a Sioaed y Geirth ei wraig mor lew a'r barout. Yr oedd gan Ellis Owen was yn byw yn Cwr Clwt o'r enw Tomos, dyn tal. Arfarai yr hen lane ddweyd am dano fo tri hir ar Domos—-bir yn ei gorph, hir heofo'i fwyd, a hir hefo'i weddi. Yr oedd hen denIu parchus yn byw gerllaw i Gefn y Meusydd mewn ty a elwir Cairth yr Hebog. Yr oedd Thomas William yn fab i William Tomos, cloch- ydd parchus Ynyscynhaiam. Yr oedd gan Tomos ac Ellen (yr non oedd ferch Twll y Cae; Pentre'r- i felin) feibion a nierch-ed yr oedd y ferch ieuengnf yn fyw hyd yn ddiweddar yn y Llyihyrdy, Pen- tne'rfelin. Aeth am.ryw o'r meibion i Lundain gan wneud yn dda mewn mainach. Soniwyd. am Evan Ellis Griifydd oedd) yn byw gerllaw Brony- gadair Bac-h gyferbyn a thy Pencraig, cartref y teil- i-vvt a'r canwr poblogaidd pryd hwnw. Yn y fan I lie saif ty a elwir yn awr Tanycoed yr oedd Bronygladair bach a'r efail lie 'roedd yn DYW- (pan oeddwn ieuanc), Evan Ellis, y got a'r milfeddyg gwledig, at yr hwn y cyrcbai pawb y byddai hedynt ar feiroh. Pwt o hen wr solat, a llygaid gweiniaid. Yr ydoedd yn dad i John Evans, gof a milfed<iyg, Pentre7.ifelin, a thaid i Mr John Ellis Bvansr mil- feddyg, Lleyn ac Eifionydd ac i Mr Robert Evans (yr henafieithydd), Beddgeleort. Anghofiaia am qlolll 9 Owen William., Tyddyn Ysguboriau, a'i wsaig Shoned Owen. Un o deulu Rhwng y Ddwyryd, Gam, oedd ef, a phrynodd y lie yn 1798t yr un amser ac y prynodd fy nbaid Byddyniolyn.. Bydd- ai yn cynghoai gyda'r Bedyddwyr, a gair da iddo am wella y Ddafaden Wyllt. Rhoddea Ie ii- An- nibynwyr i adeiladu capel i fod ar y cyfwng rhwng y Bedyddwyr a'r Independiaddi. Gweiais Fedydd- wyr yn pregethu droion ynddo, ond capel Inde- pendaidd ydyw yn awr, a elwir Tabor, a chladdfa Ymneillduol yn ei ymyl. AsLLTUD ECCFION. (Tw barhan).
Nodion Amaethyddol, Sec.
Nodion Amaethyddol, Sec. Oymerodd digwyddiad'o gryn ddyddordeb i sm- aethwyr drwy ran ogleddol y jbywysogaeth le yn Llangefni, dydd Iau, pryd y derbyniodd y Milwriad Henry Platt,, C.B., Gorddinog, gwpan arian hardd a gwertMawr ao anerchiad goreuredig, a danyagrifiwydl aitynt gan amaothwyr Mon. CJanlyniad mudiad a gychwyn- wyd yn gynar yn y flwyddyn ydoedd y dysteb or cydnabod t gwasanaetli roddodd y Milwriad Platt i'r cyfundab amaethyddol, yn enwedig ei ymdiech- ion i wella bridio oeffylau a gwartheg. Nis gellir gorganmol yr ymdrechion hyn, ond peth hynod anghyffredin vdyw gweled y cyfryw wasanaeth yn cael ei gydnabod yn gyhooddus. Mae amaethwyr Mon i'w llongyfarch ar eu synwyr cryf yn cyd- nabod eu riiwymedigaeth i ddynion o nodwedd y Milwriad Platt. Nid ydyw'r Milwriad, yn sicr, o'i ran ef yn foddlon gy&'x gwaith mawr-a llwydd- iant nodedlig y gwaith—y mae wedi ei wneud am gymaint o amser ac mor ewyllysgar yn muddiant amaethyddiaeth yn y rhan hon o'r wlad, ohoerwydd cawn ef yn y cyfarfod dydd lau yn gtmeud yn gy- hoeddus mai ei ddymuniad ydyw myned yn mlaen gyda'r gwaith-yn awr i sefydlu yagoloriaeth mewn cysylltiad ag adran amaethyddol Ooleg Prifysgol Gogledd Cymiru, yn Mangor. Ma.o; ysgoloriaeth hon, pa un fydd yn agooed i feibion amaethwyr yn Mon ac Arfon, i fod yn we-fch 30p yn flynyddol, a phaxha am ddwy fiyneid i'r sawl ai henill. Bydd i'r ymgeisydd llwyddianus gael i addysg amaeth- yddol yiXjarferol yn ffarm arbrawSadol y Ooleg yn Li^dwigan, a'i addysg dd'ameaniaethol yn Nglholeg y Brifysgol. Bydid gwecth y cynllun haelfrydig hwn o eiddo'r Milwriad Platt yn eglur ac yn dder- byniol iawn pan y dywedtwn y bydd raid i'r Milwr- iad Platt mewn trefn i aefydlu y fath ysgoloriaeth roddi prif swm o fil o bunau o leiaf. Dengys hyn fawredd boneddigion o stamp y Milwriad poblog- aidd. Am y dysteb roddwyd iddo, ac wrth gwrs y teim.ladau da achosodd y mudiad, rhydd y Milwr- iad fil o bunau! Ac eto, clywn yn fynych fod mawron ein tir yn llesteirio yr amaethwyr, os ydym i gredu amlbell i benboethyn yn mhapyrau yr Wrfchblaid., Rhydd ambell i gyfarfod fel hyn oleuni ar y ffiloreg wirionffol yna, a rhyfedd fel y distawa yr udwyr.
[No title]
Mae Syr John Gorst wedi bod yn siarad ar geulusdra addysg bentrefol. Dywedai mewn cyf- arfod o amaethwyr yn Oowbridge nad oedd (t un- rhyw werth eeisio sefydlu cynUun cenedlaethol o hyiforddiant celfyddydol hyd nes y byddai gan- ddynt gynllun cadarn o addysg elfenol ar ba un y setfydlid hyny. Yr oedd anhawsder mawr arall yn mharotoad tai priodol i atlnrawon yn y wlad. Oeid digoiiedd o engreafftiau yn mha rai yr oedd yn artmhosibl i ddynes yn mynyohu ysgol wledig gael lie priodol i fyw ac yr oedd y oyflfogau, fel rheol, yn l. Dengys hyn m.ai addysg y plant sydd yn dioddef, a thafl oleuni ar y ffailih fod plant y trefi ar y blaen i blant y wlad. Pe oaffai y plant gwledig yr un cyfleusderau a phlant y trefi ni fyddent gymaint ar ol. iMae ganddynt gyfaill yn Syr John Gorst, ac ni fydd y boneddwr hwnw ya llonydd hyd nes y gwellha gyihw addysg plant y wlad. Swn cyfyngder a glywn- ri y wlad hon, a hyny era blynyddau bellach,. iMae hyn yn rwsd- edig o wir am yr Ynya WeswSdl, ac oddeutu dwy flynedd yn ol anfonwyd dirprwyaeth i Ffoainc, j Switzerland, Denjnatc, a gwledydd eraill yw mh3 rai y mae amaethyddiaeth yn llwyddo. Y jjender- fyniad y daethpwyd iddo. i gyfrif am y llwyddiant hwn ydoedd mai addysgiflcih y bobl yn miaob gwybodaeth yn dwyn perthynas a'u galtredigaeth- au a goleuo meddyKau y dosbarth gweitbaoi oedd y ffordd effeithiolal i sicrhau llwyddiant yn y cyf- eiriad a nodwyd. Fel y gwyddis, mae cvrrs o rag- fam mewn Thanau o'r wlad hon yn tsrbyn amaetlt- yddiaeth gell) ond y mae'n defcyg y symud- ir hwn pan. y gtwellr ein bod yn colli tir yn maa- nach y byd mewn nwyddau amaethyddol. Diaa mai'r cam cyntaf i'w gymeryd i geisio cael diwyg- iad ydyw rhoddi sylw a gofal manwl i addysg clfûn- ol gan mai hon ydyw sylfosn yr adeilad ad<5ysgawl i
[No title]
Yn ystod y puin' jolynedd, 1893 i 1^7, cynydd- odd aiwynebedd. beTOanol Prydaia rawc yn ol cyfartaledd oddeutu 3000 o aoeri yn flynyddol. Y flwyddyn hon eto mae wedi parhau i gynyddu, ond nid mor gyflym. Mae'r aoeriaeth dan berllanau yn cael ei deffinio yn swyddcgfol fel tir aar neu dir pori i ffinryth-good o unrhyw fath. Yr oedd area ber- llanol Lloegr, sef 220,220 o aoeri, yn fwy na holl arwynefoedd perllanol Prydain Fawr mor ddi- weddar a tlta.ir blynedd yn o4 ac y mao'r cynydd mewn orwynetyedd perllanol ag sydd yn cymeryd lie yn cael ei gyfyngu gan mwyaf i Loegf. Mae'n sior fod mwy yn y owestiwn Itwn nag a welir ar frysolwg. Nid 0e6 dadl nad ydyw tyfu ffrwythau yn talu mewn rhai Jlaoedd" a gfiilir dweyd yr un peth am ddofednod. Efallai mai rhy yohydig 0 ddyddordeb gymerir yn y ddwy ganghen hon o amaethyddiaeth, ODd mae y rhai sydd wedi myned. i mewn i'r owestiwn yn ein sdcrhau fod budd ynddo. Gwyddom ein hunain am foneddiges urddasol By'n byw yn ymyl Bettw^yooed, yr hon sydd yn derbyn Ïncwm. blynyddfol sylweddol oddi- wrth gadw dofednod. Rhoddai y Milwriad Platt engraifft o'r un pefch yn cyfarfod y cyfeixir ato uchod. Dywedodd fod- hrawd iddo wedi cychwyn "poultry farm," ilwyddyn yn ol, ao fel canlyniad gwaith y flwyddyn gyntaf gwerbhodd 1200o gywion i farchnad Llundain yn ol prisiau rhwmg- 4s 6c a 6e 6c, a chyrhaeddaii ei broffid i 200p. Yn Ffrainc, gallwn ddweyd, mae y tyddynwr yn deall y peth, a'u cynyrchion gan mwyaf a ddylifant i'r wlad hon.
[No title]
Mae treigliad amser wedi ein dwyn unwaith yn xhagor at drothwy yr Wyl Fawr Gristionogol, a'r J adeg pan y dylid bod mewn hoddwoh ac ewyllys da a phawt). Gormod efallai ydyw disgwyl hyn mewn gwlad sydd yn cael ei anrhedthio a chen- j figen a malais. Ond nid ein hamcan ni ydyw enr- synio dim, eithr hoffem weled yspiyd heddychlawn y Nadolig yn bodoli drwy'r flwyddyn. Pb felly, ceid llai o ysbryd cenfigenllyd a maleisus, a mwy o yshryd yr Hwn sydd wedi rhoddi-arbenigrwyoM ar yr wyl lion. Mor ddifyr y buasai pe ceuid gwefusau athrodus, ac y ceid llai o luchio llysnaf- edd rhwng cymydogion—llai o ymyryd fusneslyd a materion na pherthyna.nt i ni, a mwy o "feindio em busnes ein hunain!" Feallai fod hyny yn beth rhy dda i'w ddisgwyl y t.u yma i'r Mil Blyn- ydoodd. Bid a fyno, carera weled pob cledd yn y wain, pob tafod athrodus yn ddistaw, a phob myruawyd ar y silff. Gyda hyn o "bwt o bregeth," tarfynwn, ond nid heb ddjymuno i'ii holl ddarilen- wyr cyson a da wyr cyson a da FLWYDDYN NEWYDD DDA.
A yw Amaethyddiaofch yn Gwella…
A yw Amaethyddiaofch yn Gwella ? —— Dyna a honir gan.lawer yny dyddiau pr senol, a dyna a ddywedir gan Mr Aseheton -Smith a landlordioid oraiil. Ond pa beth a ddywed yr amaethwrr eu hunain am ajiigyicJiiadau y presen- ol? (Jan i mi fod ynsiarad a llawer o honynt, en profiad ar ben deudd-eng iuls o brawf ydyw nad ydyw eu pocednu yn ddiin llawnadh, na'u calon yn fwy llawen o ran dim y mae y deuddeng mis di- weddaf wedi roddi iddynt* ragor y blynyddoedd: sydd wedi pasio. Dyna ddywed amaethwyr Cym- ru a Lloegr, a chymed y rhan luosocaf o honynt, ydyw fod yr amgylchiadau yn llawn mor gyfyrg heddyw ag y buont yn banes yr ugain mlynedd diweddaf. Wrth edrych droa ddilenau y "Cable" a darllen yn nodiadau Mr Alfred Milcox a phrif ainaethwyr Lloegr, y ayniad yw fod yr amgylchiadau yn gyfyng ac an- hawdd myned drostynt. Nid wyf am funud am ddifrio yr un &i- tirfoddianwyr, ond yr wyf yn sicr y dyleht wrando aeyt amaeb'hwyr o flaien neb arall. Hwy sydd yn gwybod yr am- gylchiadau oreu o bawB axtewn perthynas a mas- nach amaethyddol a lie xnae goruchwylwyT yn gwybod drwy brofiad aia ffermio, magiJS Mri T. N. Jones, Penrhos, Llangefni T. Ptichard, Llwyd-- iarth Esgob, Llanerchymedd; J. Rice Roberta, Llangefni, ac amryw eraill. Y mae y boneddwyr yno yn gwybod-yr amgylchiadau yn dda, ac yna yn gallu gosod y oyfryw gea- bron y landlord. Fe- allai y goddefa y tirfeddianwyr i mi awgryrcm un peth iddynt fyddai yn sicr o fod yn lies i'r tenant, ac yn ddim colled i' r landlard. Dyna ydyw hyny, newid amser talu y rhonti o, dyweder, calangauaf a'r Nadolig i ddiwedd mis Ohwefror, a'r rhai sydd yn codi y rhent ddwywaitln yn y flwyddyn i ddiw- edd Awst. Fe gai yr amaethwyr felly yr holl fan- tais yn bosibl ei chnel oddiwrth eu llafur. Ond yn breeenol y maent yn gorfod gjwerthu ai hadau a'u hanifeiliaid ar yr adeg isaf m prisiau er mwyn cyfarfod a'r itrfeddianwr.. Oaoes yn bosibl i'r am- aethwr wneud mwy o ddau i dri swllt y p3g am ei geirch a phunt ï ddèg swllt ar hugain am ei wartheg, gadewcn idd-b, gael chwareu teg. Yr wyf yn sicr y byddai yn fwy o faiit-ais nag y mae llawer wedi feddwl, ac ni fyddai yn golled yn y byd i'r landlord.—Yr eiddocb, gan ddyrauno i bawb o bobl y byd wydd dew a Nadolig llawen, ond pheasant,, pe cawswn., fiiasai oreu gan E. W.
Family Notices
Genedigaetbau, Priodssau, Merwolaethaa. ,DIGAF,THAU. GBNF Bassett.—■Rhagfyr 19, prioo Mr W. M. Bassett,, Sun Supply Storea, Porthdinorwig, ar fab. Davies.—Rluigfyr 16.; priod' Mr Edward Davies, fore- man bricklayer,. Tha Avenue, Prestatyn, ar fab (cyntaf-ajiediig) i. Edwards.—Rliagfyr IS, yn 113.Blantyre-road,Waver- tree, Lerpwl, priod Charles W. Edwards, ar ferch. JcDes.'—Hhagfyr 14). ym 76, Brock-streets, Twrpw,4 priod 0. T. Jones, ar fab. PRIODASAU. Evans—Roberta.—Rhagfyr 20, yn Eglwys Llarbiolig., Caernarfon, g,an y Parch J. W. Wynne Jones,. M.A., Mr Thomas John Evans, Porthdinorwig, a "Mias Margaret Ann Roberts, merch i'r diweddat- Mr T. Roberts^ wheelwright, 4, Moriah-terra^o, Caernarfon^ Evans—Mortimer.—Rhagfyr 21, yn Nghapel, Lon.' Swan, DinwJch" tnvy drwydded,Mr Edward Evans, Beddiog Uchaf> a Miss Agnes Jane Mortimer. Pen- tre Beadiog—y ddau o Llansannan. Gweinyd^wyd gan y Parch D. 11. Richards, Nantglyn, yn nuires- enoldeb Mr E. Mills (cofrestrydd). I Hughes—Owen.—Rhagfyr 21, yn Nghapel Penuet (B.), Bangor,, gan y Parch T. Shanklanci, Rnyl, William, ail fab y d'iweddar John Hughes. 335, High-street, Bangor, gyda Katie, ail ferch John Owen, 9, Greenfield-terrace, Caergybi. Roberts—Evans.—Rhagfyr 16, yn N gll: Nriiel, Treraadag, gan y Parch W. Jones, yn mhresenol- deb Mr R. Parry, cofrestrydd, Humphrey Roberts, Tyddyn Sais, TrawsfynydS, a Jane Roberts, Evans (diweddar o Beddgelert), Bodawen Lodge. (diweddar o Beddgelert), Bodawen Lodge. MARWOLAETHAU. I Je,res.-Rhagfyr 15, yn annisgwyliadw, Miss: Lydia nes, 2, Cambrian pSace, Alarkett"street., Lta4- gollen, yn 75 mlwydd oed. Jfajies.—Rhagfyr 16, ar ol afiechyd nychlydL Celia Elizabeth, serchog brlotl Dr. W.. Roberts* Jones, Deptford, Llundain, a mab hynoi Mr Robert Isaac Jones (Alltud Eifitm), Trcmadog, yn ei Wain mlwydd oed. Owen.—Rhagfyr 16, yn Tryfan House, EI>eae«er, Mr William W. Ower". yn 56 mlwydd oed. Price.—Rhagfyr 214 yn flwydJ: oed, David, anwyl blentyn Mr Daxsd a, Margaret Price, BrookHouse, Dinbych. Roberts.—Rha.g%r 21, yn Edge Hill» Garth, Bangor, ar ol afiechyd maith, T. T. Roberts* ya 80 mlwydd oed. Thomas. -RI-wo,r,fyr 19, yn ySlln Inn Bangor,Rieliard Thomas, m-wyl wr Ja-ne Th:8ma,> ac unig fab y diiweddar Jkyfin a Jane Thomas, Tipper Gate-street;, Conwy, yn ei 58ain nufw^dd oed. Williams.Rhagfyr 20. wedii maith a phoenus gys-* tudd, yn 28 mlwydd oed, Mr Hugh G. Williaam^ baker„ Elcwor-stroot" Cacraarfon.
[No title]
CY3JEL0DD DI^WYDIftAD TEIMLADWT TO yn be<alydd Llundaia y- noswaith o'r blaen. Yv oa«fd yn hiryr, ac yr oedd g?neihig fechan dlawd yn eeisio yn ofer werthu ei hlodau. Yn Vayu i f&ehgen, esiampl o arabiaid Llundain, yr hwn oedd newydd werthu yr old o.i bapyrtu hwy sol, scfyll o flaen yr eneth-. Yn cym3ryd y sefyUfet i ar amrantiad, ct, a ddywedodd yn caredi^: Fo brynaf ii eich "violate." Dowch yn mlaen, mi gwerthwn ni hwy gyda'n gilydd." < Amlwg oedd fod y bachgen yn wert-bwr da, oblegidi pan o8d«i(v3n yn pasio prin awr yn ddiweddiirach, gwelid y yn rhedeg o gwmpita gyd a'u gHydd. heb ddm. ond rhyw dri phwrniad wedi eu gadael. Qalhvn oil fielpu'r naill y Uall os d«wlswn a. ganw warwlu y rha-i afiach dj'oddefua, dim ond i ni Kwvntlo allan iddynt via. dw iaohaol Enainti Holl()W\
Advertising
I ALLTUDIWCH Y GELYN I AMDDiFFYNWCH i?lCH CORPH YN I in EERVST A^IJKCHYI> 1 I I Blood/ PILLS ^CAINS^ Y MAD Hughes's Blood Pills Yn Brasnu a Phuro y Gwaad, yn Cryfhan a Rheoleiddio yr Ystymog, yn Gosod yr Alu mewn CyAWtir a Chyflwr i weithio, yn Cynhyrfu iachusol Weithrediad yr Arenau, yn Cadarnhau y Nenle., yn Cymhell LliSad iachusol o'r Bile, yn clirio y Croen o bob nam, yn Rheoreiddio y Coluddion, ac yn dwyiw blodau Iechyd i'r Gruddiau. Y MAE Yn Atal a Tachau J y Scurvy, C'roen Ooriadau, £ ora- I wydon, Eczema, Scrofula, Erysipelas HUGHES'S I (y B ast1, Pen-Boen, Afu ddrwgf, I Rhwymedd,Gwendid, Nerves, Blinder jYmenyddol, Iselder Yabryd, y Piles, BLOOD Cwsg-fethiant, Anhwyldob'yr Areaau Gwrixegon, Diffyg Traul( Indigestion Biiiousness, Cefn-Hoen. PILLS I SYLWCH AR Y TRADE MARK RlWlI SfiF LLOTN Y GALOr AR BOB BLWCH j HEB HWN TWYLL IDYIW. jl j WYR A I Y mae y Pills hyn yn I GWRAGEDIV | Gyfaddas ac Anmhrisiadwy i /"MEIBION A if J M'KRCHBD. I 0&-Y maent yn iachau ar ol i bob peth Arall Vothu,, • Heb Oedi Daufonwch am flwch o HUGHES'S BLOOD PILLS, Gwerthir hwy gan bob Chemist a Gwerthwyr- Patent Mfcdicinca am Is lid, 23 9d, a 4a 6d, nea danfoneir eu gwerth mewn Stamps neu P.O. i'r Gwneuthurwr JACOB HUGHES, Manufactariag Chemist, Penarth, Cardiff American Agency R. D. WILLIAMS, Chemist, Plymouth, Pena GOMER 3 BALM. T ELI AT BOB CLWYF GOMER'S BAL\1 a Iacha Glwyfau ar y Traed, j .H. Cluniau, Pen, Gwddf, Brys. ipelas, Manan I-lidiog, a Digroenedd, Corawydoni Crawnlsyd. GOMER-'S BALM a Iacha Bronau a Pen ^)*onattt ——-——— Doiurus, Pies, Traed Chwys- edig, Toriadau allaD, Crach yn Mhenau a Gwynebaai Plant, Llygriadau a Llosgiadauyn mhob rhan o'r- Gorph. (4(.iMF,Rlg BALM a Iacba. Ddwylaw Toriado' ■ Llygaid ac Amrantan Doluru., Crafu Scurvy, Gwynegon, Cymalau Poenus, Chwydd- iadau, Tarwden, Malaethau, &c. Y mae- CRO.NIF, P.'S BALM yn hynod effeitkiol at. f bob math o Glefydau allanol y Corph. -Rhoddbr- prvawf arno. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwyr Patent, Medicine, am Is lie y I)Iwch, iiru danfoner ougwerth, mewn Stamps at y Dargpnfyddwr- Q JACOB HUGHES I MANUFACTURING CHEMIST, I- PSNARTrt, OARDIFF. 1 ■■ !!■■!———at—————ammwmmmg—■—■———mtmm*. Pa fodd i Gadw y Golygon. Yr wyf fi yn anfon yllytr bychan hwn yn rhad. Mae yn dweyd am Feddygin- iaefch ag mae en gworth wed ei brofi ers 32JQ o fiynyddoeckL. Y mae Eli Llygaid i Singleton yn iaohau aaihwylderau llygaid o bob math, 1W nid; oes dim byd gwell. ellir ei gymhwyso yn y cyfryw achosioni Bydded i chwi bwrcasu potiad o hono am 2a oddiwrth unrhyw Fferyllydd, neu ynta. anfo-ner am gopi aiz llyfryni uchod; afe Stephen Green, 210, Lambeth Road). London. I WHY IJW Wh- | SUFFER TB,ER8T I i«|: CAN; SSBEI [«H P|i"EW| M I IHIERRY'S..P.qWAM. p.a 1/11 ¡.k. PILEVENTS I Cortaln %Leinocly For all H coMssnmri. B .• Care* Liver, cliUdrcns Aucierw* M Throat, and Chettt .Mice- Pwrifieo H tiens, and aU of cn5 the N.f" roniijei B9 Catarrh, and is-a* the SystejivwaH yiitoavcaa pEaraw wrzwrn, B THiF.RaY\S OlMTMtNT. 1 ,j ICeaJs Wcund3r, Burns, f Kartractfi, SpUMBrs and illft ScaUis, and all kmd.WifSores. I lorciK^. ^Swsfetnces from Curf/B Cancer, Breast^ [ ut the Body, t ChilWaiiis, I thus Mp AVOIDING, iWVINFUL OPERA>TiOW3 OR ■ AMPUTATION. « I Ask your ChQuvAte iœ these Remedies, « havo them sent. m9 pvst.ú:fQr tbe same prices DIRECT from |S { A. THIFRRli- 83, Farriugdon Str«^t. Lojidon. E O. Insist 01' having Thùr r.s R"IU(J.f. and acctpt na 'Óltj/U"4 jn j .1 "U" ■ 'It ATLAS ASSURANCE (JO. FERE .1. LII-I ¡ ESTABU«IUSD 3808. Head Office (bpapside. Londm í Cagi* I 'iora. I rJ 31/1' 200,000. I £2,287,029 The Cocapsuy baa. po-W in cuupb upwtljrjs ed £ 13»OOOJO» STERLING. AGENTS AT »W. Sto&vm&riB 3J,G. HA '1° liJi&ivgefni >li-JOHN VV ^.J T S LlaJvQudno JSN k'TVq SSw1. lgiöšŠ1= iP"AiiRÿ"j OE, "IIWi' RA Nc1 SoUdtnt80- Llwvdiarth 6 1{IC HAHJft.$ohcit^f Nan«er?..MrO. II UOHES ( Liv**3M>oii BEANCH.— J. WILBE&KGKCE MARBDfcN, 447—~& M n i U t,i N 6.1 1>TEPTIPERS will note tb..t oct of 23 iJk. Strttoaain Golwjn Bey aad Distriot, 17 &.KE THE PHIVATK PKOPERlY j KOtiKIS.tiie Pe'iab e BiUpo^ Argraphwyd a Chyhoeddwyd dros y "No^h ChroniclQ-' Company, Limited, gan Dav\d VViin^^ yn y "North Wales Chronicle" a'r "Qwaha jw ( | iiag Works, Caxton House, High-at»eet, liango < ) Mhlwyf Bangar, yn Sir JItowrth, 27, 1aJ8. j
BANGOR.
BANGOR. Y Coleg -N-c.-Malaidd.-Y mae'r ddiweddar Mias Da vies, Lerpwl. wedi gadael cymynrodd o lOp i Goleg Normalaidd Uangor.. „ Yr Esgob Newydd.—Y mae cysegriad Esgob newydd Buugor wedi ei drefnu i gymeryd lie ar yr ail ddydd o Chwefror nesaf. Pasio Ariioliad.—Mae Master Benjamin Samuel Davies, mab Mr Samuel Davies, Thomas' Builaings, Bangor, wedi llwyddo 1 OOsio vr arholiad gofynol i gael derbyniad i wasanaeth y Llythyrdy. Cofio'r Tlodion.—Da genym dkfeall fod y Maer (Eenadur J. E. Roberts) wedi rhanu pymtheg tunell 0 10 i dlodion v ,,L-vi roddi tri chant yr un i tua, 200 o honynt. Y G-orsaf-feistr Newydd.—Ychyddg rifynau yn ol ni a hysbysasom fod Mr Edward Jones yn bwriadu ymneillduo o'r swydd o orsaf-feist-r yn Mangor. ar 01 gwas&nseth o dros ugain mlynedd. Yn awr nys- bysir mai olynydd Mr Jones fydd Mr Joseph Hughes, y prlf arolygydd ar linell Caer a Chaergybi, a chyn hyny arolygydd Ileol dros ddosbarth Bangor. Bydd i Mr Jones, ar ei ymneallduad, dderbyn tysteb gyhoeddus. Yr oedd y stoe o gigoedd. Nadolig yn cynwys ar- ci-aango.siad <L\ gan Mr O. Pierce Humphreys, Taly- bont, sef un heifer allan o yrr enwog Arglwydd Perarhyn dau o fustachiaid Cymreig da, dwy- fhrydd ood, ac un ,heffar a fagwyd ac a borthwyd gan Mr H. Ellis, Tai'rilicibion; denddeg o fyIlt niynrdd' o Gartrsf Arglwydd Penrhyn, aef Tynewydd yn nghyda deg o fyllt Cymreig pur- frid, fagwyd ac a borthwyd gan Mr H. Ellis, Tai'r- xaoibion. Gwaith yr Ynadon yn Tmnhau. Ymgyfarfu ynadon y d'osbarth mewn cvnhadledd breifat yn Ys- tafeliyr Ynadon, foreu Merchsr diweddaf, er cymeryd i ystyriaeth pi, fodd yn oreu i gyfaxfod a'r gwaith cynyddol yn y llya heddgeidwadol. Llywyddwyd gan Mr Thomas Lewis, ac yr oedd y Maer yn Ores- en-ol yn 21 yxg eraill. Cynbelir yr heddgeidwadlys bob pythefnos, ond yn ddiweddar y mae nifer yr achosion i'w profi wedi: cySym gynyddu, a mynych ma, yr ynadoa ar y fainc wedi gorfod ffurfio livs imrro yatafelJ sraJI (yr un adear' er mwyn gallu myned trwy y gwaith. Ymddengys" hefyd i ddirprwyaeth o Bethesda dendio y cyfarfod i ddeisyf ar yr ynadon <irarvn i nifer o honynt hwy ddyfod i Bethesda un. waith yn y mis i gynal Ilys ynadol. Siaradodi-am ryw o aeiodau y ddirprwyaeth yn bleidiol i'r peth. Canlyni11d ymgynghoriad yr vna/ion oedd, i gynal y llyx ynadol yn Mangor bob wythnos-y cyfnewidiad 1 ddyfod i ryni adecbrau y flwvddyn newydd. Marwolaeth.—Drwg gecym yr wythnos hon gof- ncdi marwolaeth Mr T. T. Roberts, Edge Hill, Garth, yr hyn a gymerodd le dydd Mercher, yn 80 mlwydd oed. CaJodd waeledd pur faith: adwaenid a. pherchid ef gan gylch eang iawn yn Mangor a'r cyieh. Efe ydoedd un o fasnachwyr hynaf Bangor, oblsgid on yncww siop ddillad, etc., yn High-street, am Oynyddnodd meithion ond ymneillduodd oddi- m-th fstana^h rhyw ugain mlynedd yn ol. Dyn tawel a cfataw ydoedd, byth yn cymeryd rhan mewn mater- ion cyhoeddus. Yr oedd yn aeiod oGwmniDwfr aN wy y ddinas cyn i'r Gorphoraetb crymeryd y gweithfeydd hyn i fyny, ac urwaith bu yn gadeirydd Cymdeithas Adeiladu Bangor aoe Arfon vr oedd hefyd yn gvfar- wyddwr o Gwumi y Farchnad, Bangor. Yr oed3 yn berchen cryn nifer o dai, ac yn arfer cyfranu tuagat amryw s^jfydliadau elusenol. Yr oedd Mr Roberta yn aeiod awn o Eglwys v Tabernacl (M.C.), a meddai symeri^d glan a. difrycheulyd. Gedy ar ei 01 weddw, d'wy ferch (MN T. H. Lewis, Bangor, a Mrs T. Prichard. Rhosllanerchrugog), ac un mat* (Cynghorydd W. T. Roberts), yda pha rai y dangosir llawer o gydymdeimlad yn ell trallod.
-----------CAERNARFON.
CAERNARFON. Ymchwiliad.—Dydd Mawrth cynhaliwyd ymchwil- iad yn y Guiiid lIdl, gan Mr E. A. Sandford Fawcett. )il.LC.E., ar rarx Bwrdd y Llywodraeth Leol, i gais y Gorphoraeth am hawl i ti-nthyca 160p er gwella grLsiau v Guild Hall. o Ynuwlawiad Mr J. D. Jones.—Y mae y symudiad o gael tysteb i Mr J. D. Jones, cyn ei ymadawia-d o'r draf, yn caei doerbynia.d parod. Llawer o lwydd- lani a't dilyao yn ei gartref newydd, Winchfield, riiUilcJ. CVindeithas Lenyddol yr F Lun, yn yr i'ogol Genediitethol, cynliaiiwyd cyfarfod misol adlociadol poblogaidd y gymdeithas, y Parch E. H. Griffith, B.A., curad. yn y gadair. Aed trwy y rhag- len gaidynol: "Hen wlad fy nbadau," gan yr adnabydtlu.s Mr John Patr.ck, town porter, yn cael ei ddilyn rn y cydgan gan y gwyddrodolion >" Ved- warawd, Mr Beu. Jones a'i gwmni; can, Mr Hugh Pritchard, yn swynol a gafaelgar; darlleniad gan "Trebor lonawr,' detholion blithioni o weithiau y swynol a'r anwyl Ceiriog, a chafodd wrandayia.d astud; can, gan Mr William Daniel, llais cyfi>ctUog, ac un y dylid bad yn ofalus ohoao; darlleniad, gan Mr John Williams. Cyn caei can- afa-elgar gan Miss in; Owen eaed cystadleuaeth frwd ar gyfieithu 15 o eiriau Saesneg i'r Gymracg: ymgeisiodd pump, rhanwyd y wobr rhwng Trabor Ionawr a Mr John Williams. Can, gan Miss Owen yn eSeithiol » chanmoladwy. LH-vd v gwe.t hrediadau i derfyniad trwy dalu diok;hgarweb i'r cadeiitdd,a, chydganu "Duw gadwo'r Freniiineii." Y gyieilyddes ydoedd Miss Pritchard, Tower House, i'r hon foneddiges y mae diolch lawer yn ddyledus am ei gwastadol gynorthwy tuagat bob achns da. yn r..gtyn a'r plwyf. Yr Ysgol Ganalradd. Dydd Mercner, cyfarfu pwvll,Tor arianol yr ysgo-1. Dangoswyd oddiwrth daSen y irysory ld fod gweddill o 2480p, yn yr bwn w oedd 240p a 428p a dderbyniwyd oddiwrth v ^■ountY Governing Bod-" mewn perthynas i roddion rkdion i ddy' Cvflwynodd y Prifat-hraw Trebcr I adroddiad blynvddol ar rr t- J ^11 iC jnes, .w.iaclay. rap, a v' gwobrr.u a er.illwyd ds (1," S: W Parnham 2, Sard Llovd 4, Litherlano) j; chydgan. aan nifer o n" a^.J^7 j_: TYirinyd ?r "Ddyled- .ch ar am ie;tbas_" ymgeis- y tha's.arawd, ^war. a'bu iddynt ail ganu ti. G. Jor-s a i barti, m v -»• Mr 'I"h" MorK M* J.»«- t-n tnurtyd:. yTn.-rots^oftu w.vu m Shire HaJl^t; tnawd .ad (rwroni; can- Mr k • Qor(jnTi Mr RirW O •Miikhff.rwJ t;«r i °^a- 11::(1 i gu yr _!h_11-:llae
OORPX8.'
OORPX8. Dydd Ma^nh, T;, Yf'^Zrt ^hvT.ol "i'r rhoddwyd te B *> £ ra ^nth 1 L?rd CTfarfwl'diirrus j'.sgol .V. VT. >T hwyr rafrvyd y M. "vV uson. yv- m cyfarfod, a cKafwj'j ac hefyd cTv^r-u^d adrod.dir.dau c;- F«Ut fe 'roedd y gan un o honynt ar y oofn^*«j £ lant cytszioA yn cael e»^ vni&ud u fy^T 0 aliuo.aa y F a'u habhraw yn gyfangwbl: fel y sylwyd, met mater o grafangu ariani oedd mewn golwg—fe 'roedd y mynediad i mewn yn rhad. Yr amcan oedd anog y rhieni i wneud eu goreu er hyrwyddo addysg eu I plant. Nis gallwn lai nag edmygu Mr Wilson, yn ei gynllun, ac hefyd dymuno pob llwyddiant iddo. Er nad ydyw yn ein plith ond ers tua blwyddyn, y mae yn ymddangoa fod yma lawer yn ei hoffi, ac yn enwedig y plant. JXihoddwyd llyfrau i'r plant oedd wedi cadw yr ysgol yn rheolaidd gan y managers, pa rai oedd yn rhoddi iddynt y llyfrau ar yr eegynlawr. Yr ydym hefyd yn cymeryd y cyfleusdra i ddiolch. i'r bonieddigesau oedd wedi addurno yr adeilad yn hynod o gywrain, sef, Mrs Parry, Police Station, a Mra Evans, Braichgoch Farm. Oynorbhwywyd hefyd mewn amrywiol bethau gan Mra Jones, London House, a Miss Prichard, Hen Dafarn yn nghyda Mr J. Hughes, Aberllefeni, yn rhanu aur afalau i'r plant. Diolch- wyd yn dddwahaniaetii i bawb gan yr Ysgolfeistr, ac yn enwedig i rieni y plant am eu preaenoldeb. Pointer.
TALSARNAU.
TALSARNAU. Ysgol y Bwrdd.—Yn ei adrOOdiad dywed arolygydd Ei Mawrbydi fod adran gymysg yr ysgol yn cael ei haddysmi yn dda ac yn drwyadl, ac wedi cyrfiaedd Mfle uchel o effeithiolrwydd. Yr oedd y babanod he.yd yn cael eu dysgn yn ofalus.
-----Ysgolion Not ac Amaetb.;yddiaeth.
Ysgolion Not ac Amaetb.;yddiaeth. Y maer ysgolion nos erbyn hyn y tymhor yma ot flwyddyn yn eu llawn gwaith. 'Does dim amheuaeth yn mcsddwl neb pwy bynag, mi dybiaf, nad yw y rhai hyn o les annrhaethol i'r oes sydd yn codi. Ond y mae yn ffaith i'w ofidio nad ydynt mewn llawer cymydogaeth yn cael y sylw a'r gefnogaeth a baedd- ant, a'n hamcan, yn hyn o lith fydd galw sylw at hawliau yr ysgolion hjn yn eu cysyRtiad ag amaeth- yddiaeth. Gan mai meibion a. gweision amaethwyr sydd yn mynych/u llawer o'r rhai hyn, yn enwedig yn y rhan- au gwledig, tybed nad oes modd cymhwyso yr addysg I a. gyfrenir yn yr ysgolion hyn vn fwy o lawer i WM- anaeth a dyben amaethyddol? Pa un ai yr athrawon, aeiodau y Byrddau, neu reolwyr yr ysgolion sydd i ddewis maes yr efrydiaeth? Y mae dysgu rhifydd- iaeth, etc., yn beth digon defnyddiol i bawb, ond crediaf y dylai pawb fynu gwybodaeth drwyadl o'r alwedigaeth bono y byddo yn ymwned a hi dros dymhor ei fywyd. Beth pe mabwysiedid yn yr ysgol- ion nos wers-lyfrau bychaic, megis Tanner, Wright- son, Fream, Warrington, ac eraill? Mae y cyntaf o'r rhai hyn, sef "Principles of Agriculture," gan Pro- ffeswr Henry Tanner, yn un hynod o bwrpasol. Gallesid ei feistroli bron mewn un tymhor yn yr ysgolion nos. Credwn yn sicr nad oes yr un alwedigaeth yn mha un y mae cymhwysiad o egwyddorion cywir yn talu yn well nag mewn amaethyddiaeth^, Os ydym am godi cnydau toreithiog o'n meusydd a'u dawylliio, rhaid diwyllio meddyliau y rhai sydd yn eu trin yn gyntaf. Gyda ein rhenti an trethoedd uchel, a'r gystadleuaeth faled, gartrefol a thramor, sydd yn ein cyfarfod ar ob llaw, onid buddiol fyddai i bob un y mae a wnelo mewn unrhyw ffordd a galwedigaeth yr amaethwr as- tudio i wneud' pobpeth yn v modd mwyaf cynil ac effeithiol? Hwyrach y dywed am un: Pa beth sydd a wnelo 1 gwyddoniaeth ac -athrawiaetli mewn llyfrau ar am- aethyddiaetlL Llawer yn mhob rhyw fodd, ao y I mae y rhai a ddadleuant yn groes fellv yn derbyn lies oddiar law gwyddoniaeth, a hyny yn eu gorucflwylion beunyddiol, er efallai nad vdvnt yn ymwybodol o I hyny chwaith pan yn gwneud felly. Nid yw ond I gwawd gan lawer o ainaethwyr am y syniad o ddysgu .zu elfenau amaethyddiaetb mewn ysgol. Ystyriant I hyny yn bcthau hollol ddifudd. Dywedant mai yr unig ffordd i dd'od yn amaethw' Ilwyddianus yw cael digon o brofiad ar y fferm. Nid ydvm, cofier, am fychanu ymarferiad. Na, y mae yn wir angenrheid- iol, ac ystyriwn y dyn fyddo yn ffermio wrth iyfrau yn unig yn debyg i ddyn dall yn trin arfau-yn hollol beryglus. Djdai gwybodaeth ac ymaferiad gyd-dra- faelu law yn llaw fel dwy efeilles. Y mae damcaniaeth yn unol a'r ymarferiad goreu, oblegid nid yw yr hyn a ddysgir mewn Hyfrau am- aethyddol, fel rheol, ond profiad yr amaethwyi a'r gwyddonwyr mwyaf gwtbodus-dynion sydd wedi treulio eu hoes i asturlio y gelfyddyd, a-c wedi gwneud amaethyddiaeth yn brif bwnc eu bywyd, ac y mae yr hyn a gofnodir ganddynt fel amaethwyr megis cyn- orthwy i'r neb a fyrio ymberffeithio drwy eu llwydd- iant neu eu haflwyddiant hwy. Sicr vw fod y byd yn myn'd yn ei flaen gyda chyflymder aruthrol i rywle, ac y mae yn rhaid i ninau fyn'd gydag ef, neu byddwn ar ol, a chyn y gallwn ganlvn yr oes gyflym hon, rhaid i ni redeg, ie, yn wir, gvda "bicycle" hefyd. Bu amser pan oedd dynion yn credu ac yn gosod y ddaear fel canolbwynt, a'r haul, a'r lleuad', a'r plan- edau, yn troi o'i chwmpas ond yn awr, er amser yr athronydd mawr Galileo, yr vdys wedi d'od i ddeall mai yr haul sydd yn ganolbwynt, a:r ddaear sydd yn troi. Felly yn gywir y gellir dweyd gyda golwg ar am- aethyddiaeth. Y mae pethau wedi newid yn hollol er amser ein teidiau ag ydyw yn awr. Ond dyna, son yr oeddwn ar y cychwyn am ysgolion nos mewn cysylltiad ag amaethyddiaeth. Y cyfnod pwysicaf, yn ddiamheu, yn mywyd yr ieuenctyd ydyw o'r deu- ddeg i'r deunaw oed. Fel rheol, y mae y plant yn awr wedi gadael aelwydydd eu rhieni; o ganlyniad, y mae cylch eu profiad yn ymeangu, a gwnant dd'od i gysylltiad a phrofedigaetha-u a themtlsiynau new. yddion. Gan hyny, y mae o'r uwys mwyaf fo,1 ^hyw ddarpariaeth briodol yn cael ei pharot w- eu cyfer fel nad elont ar gyfeiliorn.. Yr hyn a welir yn rhy aml" ar gonglaU yr heolydd ar hirnos gauaf ydyw Iluaw,, 0 fechgyn ieuanc yn ymdyru at eu gilydd i ad\'ucir] ystraeon a llygru v naill a J* llall, a hyny y~a fynyeh drwy arfer iaitin isel ac anweddus, ac yir^adroddion llygredig yn ami. Yn y cyfwng yma r, u hamser srwnant ddechreu ffurfio iddynt eu huna gymeriad—ie, y mae yn bosibl, gv- meriad a 'idy^ed am eu hoes, naill ai er gweff neu er ^w^th. Ondd mwy. buddiol fyddai i'r cyfryw hu rhyw ysgol nos gyfagos? Ca'ent felly rnyw waith i'w wneud a fyddai er lies iddynt yn ol llaw, a buasai hyny yn foddion i'w cadw rhag llawer o ddryg- au a syrthio i ami brofedigaeth. Yr wyf yn gobeithio y gwna athrawon, rhcolwyr, ac aelodau v Byrddau Ysgolion Nos feddwl am y nwne hwn, oblegiS, yn ol fy marn ostyngedig i, ei fod yn wir deilwng o'u hystyriaeth. -Thomas Davies, Dremddu-fawr, Llan- bedr.