Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
12 articles on this Page
--"A LADDO A LEDDIR"
"A LADDO A LEDDIR" [igiwyd gan Elidiifab.] PENOD XL OTTAHFIDDIAD Y OARIADAU. Yr oedd bywyd Ellinor yn Dunraven Ab-bey yn 16wer mwy dymunol nag y meddyhodd y gadlasaa fod. Derbynid hi yn mhabnaan ft merch. Syr Ralph ac ertifeddes ddyfodal ea ffartiwn fawr »x n.vdaln. Fel c-anlyniad r&d ydoedd yn ao- mturiol, yr oedd ei hy sydyn yn TLurlemere -wedi peri OtCawecJ o ddyfsowd yn mysg T bob! wlidaidd; ond etc, pa fodd bynag, md cedd y mymrvn lleiaf o awiheuaeth. yn nghyloh eyfreithlondeb ei genedigaeth. rid, oedd gaar am- iheua vn 4cael ei sibrwd am dani, a chanfyddaa fod iddi grne^aw pur yn mhob man, ae yr oedd yn cael ei hajngrlchynu gan edmygwyr gwresog, llawer o hcmynt mem cariad gwirioneddol tuag ati, tra nad oedd y ileill vn edrych ami orjd o safle liygad y geiniog," fel un o'r gwerth uwcbaf yn y faffclmad fcriodasoL Yn ffortunus i Efeor, yr oedd ha wedi derbyn -add,y-;kg ragorol, diolch i ymdrechion cydwybodol ei thad trbiadol yn Nghyiruni, George Ohaminng, AC vr oedd hi vn hollol alluog i ddal ei phen i fyny •yn ddigywilydd vn yr ystyr hon, a pha beth bynag a ddyweuir yn erbyn y difyrwoh o ddawnsio yn Ifgrvmru yn SAYT, yr oedd hi wedi ei hadidyMgU i fcyny hefyd, ac ni chollodd hi ddim o'i gwyleidd- <ira TIX yt ymarfcriad o hono. Yn fynyoh yn ystod mosweithiau hirion y gauaf, hi a ddawnswn "po- seur er difyrwch i Syr Ra'-pb, neu ar yr achiysur- cn o ymweliadau Dr. Quentin, nawf-ddawns (min- uet), yr hon ddawna hen ffasiwn a ddifyrai ei thad I Lc-fyd vn fwy na dim. Wedi dawnsio "ei hochr hi," ymsyrthiai Ellinor -wiith draed ei thad, ac a'i Haiia melus canai^iddo hen ganeuon Cymreig, megis "Llwyn Onn," "TOT- iad T dydd," "Clychu Aberdyfi," etc., nes y byddai fe wedi anghcfio ei holl ofidiau ac yn barod i sibrwd: "Difyrus ydyw f oriau Ar un o'r adegau hyn. y daeth FAlino-r yu wybydd- us gyntaf o de;:inl,&clau Dr. Quentin ati. Yr oedd y vybodaeth yn ei chythryblu, 00 er yr Loffai ef yn ddigbn da fel qj-faill1, nid oedd garaddi yr un dymuxiad am dano fel ei charwr; yn wir yr oedd, hyd yn nod y meddwl am y fath, bostbE:'irwydd yn ei Henwi o wrthwynebiad greddfolL Daeth Ellinor un boreu i bresenoldeb ei thad i ddai goe iddo ef wdiad ag ydoedd hi wedi ei dderbyn. "Y mae dawns a rodd'T gara Lady Telford yn sdwr o fod! yn un ysplenydd," eres ddywedodd, wedi darl en y todyn bychan tlws. "Yn aicr, fy anwvlyd, rhaid i chwi fyised. Oaiff Quentin ei bressio i'ch dilyn, gan fy mod i wedi myned yn gfeaduif rnor ddiddefnydd. Cl-wi a gewch y wisg fwyaf prydferth a ellir ei phrynu, EEinor, Oblegid rhaid i fy merch i., fy etifeddes," efe a ychwaaeg- odd yn faich, "fod wedi ei gwisgo yn odidog, a rha.id i chwi hefyd wisgo rhai o'r geaaau teuluaidd. Bydd i mil ysgrifenu at fy arianwyr, a dywedyd wrthyr t. am anfon rhywun i Jaws i Thurlemere gyda y jewels, i ba rai o'r blaen nrid oedd genyf neb i'w defnyddio." Yr iYld Syr Ealph yn cymeryd dyddordeb dir- lawr yn y g'wac-th o wisgo ei "debutante" htyd- fertb, ac :1ddawodd y eaffai hithau hefyd yn fuan roddi dawns yn yr Abbey, yI1 hon a fyddai yn fwy ysplenydd nit'L: un a gymerodd le yc. Thurleenere erioed. Yn ddiweddarach ar y dydd cerddodd Ellinor irr pen.tref, yn cael ei dilyn, feii arfer, gan ei ffydd- lon Gnelert. Yr oedd yn ddiwrnod syoh, gwyntog, ddiwedd Mwwrih4 ac yr oedd y gauaf cald, e&- tynedig, yn yrnddamgos fel pe yni imyrM aros o hyd. Ond tr ei bod yn hynod oer, yr oedd pob argoel o ddyddiau gwcill Yr oedd natur fel pe am ddi- tiuno o'i chwsg, a'r ddaeatf yn meddu golwg dtdis- gjeiriach a mwy llawen na chynb. Byddai Ellinor yn rhyfeddu yn fynych iawn par fodd y bu iddi fod mor ffodus a chaiel gwaredig- aeth mor rwydd o Edward Sheldon. Yr oedd ei fygythier. ef, ar yr acblyanir olaf o'u cyfarfyddiad, yn dychwelyd yn atmt i'w meddwlf ac yn peri iddi fraw ofer, ond gan yr ymddangosai ei fod yn an- beby^ y ceisiai efe ddyfod o hyd iddi, hi a wnai ymdreeh i alltudio yr adgof annynittr.ol o'i dr»- thaufider a'i afresymoldeb. Am John Daves y meddyliad hi yn ami, a gyda yr oil odynerwchei chalan gaariadua affydl-tsw,, .11 Er nad oedd yr un gair o gariad wedi pasio rhyng- ddyEit, yr oedd hi yn gwybod fod ei feddwl gyda 1.1, fel ag yr oedd ei meddwl hithau gydag ef, a llawer gwaith y gwnaeth adduned fewnol na bydd- ai 'D un dyrr ond efe ei phriodi hi. Arosodd i siarad gyda merched y ficer yn y pentref. Yr oeddynt hwy yn awyddus i enill ei chymhorth gyda bazaar elllsenolllg oedd i'w gyohai yn yr ysgol- dai bythefnos i'r dydd hwnw. "Yr ydych chwi yn myned i d dawns Lady Telford ar y degf onid ydych chwi, Misa Dumares gofynodd Kitty, yr ieuemgaf a'r lawenaf o'r cbwior- ydd'. "Buaswn inau hefyd yn ewyllyaio cael myned. Y mae yn beta dychrynilya i fad yr ieuengaf o bump o llodesi. Y mae y dad a Gertrade wedi cael gwa- hoddiadau, ac wedi eu derbyn. ond y mae hvd yn nod unwisg de?a%rasio yn dreth drom arnom ni Í" "Kitty, yr ydych yn rhy dafodrydd," gwrthwyneb- odd tm o'r Ileill. "Nid ydyw Miss Dumaresque yn ewyllysio cael ei goleuo yn ngbylch swm ein cyllid relliuMdd' "0, ni' d ydyw hi yn meindio," meddai yr anorch- fygol Kitty yn llithrig. "Y dyw.y mae yn rhy dkirwz, Miss puaaaresque; os ydyw Gertrude yn cashau dawnsio, yr ydwyf fi a Lucy vn ei garu. Ond trechaf treisied, gwanaf gwaedded, a hi a ychwanegodd gan- adystyried, "y mae bodi yn ieuengaf o deulu yn meddu ei fanteision. Gwenodki Elb'nor. Yr oedd Kitty Lascelles braidd Yn ffafren -an yn ffafren ganddi, yr oedd hi mor gywir a didderbyn- wyneb. Fe ddfiw each tro cliwithau rhyw ddydd," meddai wrthi yn dyneraidld. "Efailai y daw, ac efallai na. ddaw," dycnwelodd Kitty yn amheus. "0, yr ydwyf yn cofio yn awr fod genyf rywbetb arall eisiau ei ddywedyd wrthych chwi." lii a ddoiefodd. ,"Y mae dyn boneddigaidd, hoew, a tueir wedi dyfod i aros gyda'r hen Dr. For- dyce. Braidd na wnawn Iw wrth edirych ar ei ostjo a'i wisgiad ei fod yn Gymro. Mi a'i gwelais ef yn yr eglwys nos 3uJ. a meddyliaos am ofyn i chwi pwy ydyw ef. am y pro fod Dr. Fordvce yn tendio ar Syr Ralph. Beth ydyw ei enw, -Tulia? Ie, myfi a ddy- wedais w-rthtcli yr amser hwnw. ond y mae wedi diengyd o fy nghof." "Fy anwyl Kitty, yr ydym yn dal Miss Dumar- esque. Pa foddi y gwyr hi pwy ydyw y bonedidwr: y mae yn deoy^ mai rhyw aderyn ar yr adra ydyw ef," a. hi a ysgydlwodd ddwylaw gydiag Ellinor, a thynodid Kitty y "ddi-ddiwedd" ymaith. Yr oedd Ellinor wedi cael ei difyru ychydig, a cherddodd trwy y fynwent d( £ ataw, ei Kunan. Nid ydoedd hi wedi myned yn mbell pan y clvwai srwn cairtrair nrr<r o'r t-u ol iddi. oamrau ag oeddynt rywfodd yii gynefin i'w chlyw, a'r rhai a wnaent i'w chalon guro yn rvdym. Hi a safodd aan foment «d-drefnu color Getert, pan, er ei syndod. y dechreu- odd y ci siwyn leisio yn ucliel ac yd ei gynffon mewis per f hvfrydwch. Edrychodd Ellinor o'i cliwmnas fel y arollyngai v ci, i garjfnd ei hun wyneb-yn-wyneb a John Davies Llifodrl: ton o wrid poeth. cynhyrfus dros eigw-yneb a'i gwddf tra v eiinai hi yn mlaen i gv-mery(i, ei Law es9tynedi>r. "Mr Davies, yr ydych chwi braidd y persons olaf p- y buaswn yn disgwyl ei gwrddyd vn Thnrleinere, ond' y mae yn hyfryd g-enyf eich gweled chwi hi Q, ddolnfodd yn en. "A ddarfu i chwi ddisgyn o'r awyr? "Na-'ldo, ya wir," meddlai ef vn chwerthinus, "vr ydwyf yn aros gyia hen gyfaill fy mam. Dr. Fordyce, a diyrbaedd'ai-3 y diwrnod cyn ddoe, yn cael fy nfiynu gan y m^reh cyih-m hwnw. vr agerdd-beiiriant! Yr oeddwn yn bwriadu galw yn eich ty yfory gyda Dr. Fordyce, oble^ d, a raid i mi ddywedyd, ni ddarfu i mi orphwys o gwbl hyd nes oael allan yr holl ^frintich gin y deilwng Jane ag sydd! meW gofal och ffermVll Nghymru. Ymae hi wedi priodi ei eharwr ffyddlawn or diwedd, mi a'i ch-wais hi vn dywedyd Y mae vn beth ohwithig "iawn arenyf eich cyfnrch. fel yr:3 Dumaresquo," meddai braicfd vn fyfy-rio1. "A gwbod nad vw F.llinor Clianning vn bodoli miry oddigerth yn nghalotmu y rhai a'i carent hi drwy yr ().1J o'i bywyd." "Air a'i ca.mnt hi eto, mi a obftithiaf," ineddai hi yri brysnr. "Ah. y ma.e genyf Iawer o waith i roddi eg)'irh id j hen gyfaill fel v chwi, a. plian-pi,-n v gwehveh Syr RALPH—fy nhad, bydd i chwi ddeall paham y d,'nr?n' i mi adael am jrspaid fy hen fywyd dedwydd yn Ngrhvnrru, i fod yn gysur iddo ef yn ei flynvddoedd olaf." "Y mfte; yr on mor rhyfedd—yn hanea mor ramant- U5 i gyd.. fel y mne yn ofyaol i un gynefino ag ef yn raddol," ffie-ddii.i John Davies yn. ystvriol. "Y mae tui ppth yn glir i n-ii-yr ydvch: cbwi eich bun yn ddigyfnewid-yr 1m ferch ryddl, fifyddlawn, ddidwyll ac anwyledig L'pban yn Nghymra." "Yn wir, mi a obeitbiaf fy mod yn haeddu y gan- moliaeth. Teimlwn yn ofidus i feddwl fod ond yn unig newid sefyllfa wedi newid fy boil natur." Darfu iddynt grwydro yn nghyd ar hyd y lHwybr cysgodol, heulog, a siaradasant yn rhydd, fel hen ffrindiau, am a. fu, ag oedd, ac am a ddeuai. Deall- odd Ellinor fod John Davies a'i fam wedi dychwelyd i Gymru, a bod yr olaf wedi gwella Hawer ar ol ei chaith. "Ni ddylasrwn gymeryd gwyl araSL," meddai efe, "ond pan y olywais yr oil a allasai Jane ddywedyd wrthyf am danoch chwi, yr oeddwn yn teimlb fod yn rhai i mi eich gweled unwaith yn rhagor, a' ch llon- gyfarch ar eich ifawd dda. Y mae arnaf ofn y bydd i chwi fy ystyried yn) didyn direswm a thaeogai dd7, Miss Dumaresque, pan y dywedaf wrthych fod y newvddion yn ergyd drom i mi." Efe a siaradai yn exafaidd, fel! pe y buasai y mater yn boen idldo ef. Tremiodd Ellinor i fyny arno ef yn brysur, ed Uygaid prydferth yn danibaid o deimlad. "Pah am y dylasai hyny fod?" hi a. ofyn odd, gwen grynedig yn chwareu ar ei gwefusatL "Ai ni ellwch ohwi ddyfalu?" meddai efe, gan edrych i Jawr a'i hoU enaid yn ei lygaid. "Na allaf," hi a ddywedodd yn ddibetrua; "nid ydwyf yn meddwl y gallaf. Yr ydwyf, fel y dvwed- WTch. heob newid dim. Daeth hyn i mi drwy údam- wain hollol, ond nid ydyw fy sefyllfa oowydd vn rhoddi yr un rheswm dros i fy hen srvfeillion feddwl yn wahanol am damaf fi. Y mae Effinor Ohanmng ac EUinor Dumaresque yr un person." "Yr ydwyf yn camatau hyny, yr ydwyf yn tedmlo mai felly y mae, ond y mae ^in safleoedld perthynasol wedi eu newid." Siarndai John Davies yn frysioe, ac yr oedd braidd swn d-iobeath yn ei lais. "Unwaith gallaswn ofyn i chwi gyfranogi o'm ffortiwn syrth- iedigj gan- fod yn sicr ond cael eich cynorthwy chwi y buaswn yn alluog i'w ail osod i fyny, a dyfod un. waith yn rhagor yn gynryohiolydd teilwng i ach henafol, er mwyn fy ngwraig anwyl. 11 Yr oedd ei lais wedi disgyn i dynerwoh mawr, ac Elinor a'i golygon tua'r llawr a'i gruddiau teg wedi ymwrido ryw gymaint, a wrandawui yn ddistaw arno ef tra y siaradai. "Ond yn awr y mae'r ewbl wedi evfnewid. Bydd eich tad yn dal golvgltdal uchelgeiaiol am ddyrchaSad pellach i'w ferch bryd- ferth, m-ac ni fydd i'm balchedd inau oddef imi ymddangos fel un yn ceisio cyfoeth, er, fel mater o ffaith, nas adwaenwn fwy o ddedwyddwch na chael priodi boneddiges fy newis, heb yr un gynysgaet.h ond ei pherson anwyl hi ei hun." Ciliodd difrifwch iEllinor ymaith fel cymylau dydd o Ebrill. "Paham y mynweh ystyried y safle gymdeithasol yn mtha un y'm gosodwyd, yn lie ein hapusrwydd cydgyfranogol? Unwaith, buasai genyf wrthwyneb- iad i'ch derbyn chwi, Mr Davies, pan yn gwybod am ragfarn eich mam yn erbyn pob un heb fod o enedig- aeth uchel a sefyllfa dda. Pahaui I mynych fod y miawrfiydigrwydd oil o un oohr?" Yr oedd dagrau mawrion wedi ymgasglu i'w llygaid i tra y siaradai, er ei. bod hi yn ceisio gwenu ar ei chyd- ymaith. "Ellinor, a ydyw yn bosibl eich bod yn gofalu digon am danaf i herio diglloned deich tad a'i siomedigaeth posibl? gofynodd John Davies, gan ymblygu drosti, a'i lygaid yn tanbeidio ami. "Yr ydwyf wedi eich caru mor hir, anwylyd, ac yn ddiweddiar mae fy ngobeithion wedi suddo mor igel, fel nas gallaswn feiddio meddwl y deuem byth i gyfarfyddiad a.'n gilydd." "Eich b'l.i chwi a fydd os na ddeuwch yn nes eto," meddai Ellinor, gyda chwert-hinia,d bychan annilys. "Oblegid yr ydych chwi, yn eich gwangrediniaeth, ■ wedi peri i mi gamu yn dra pliell dros gyffindau dis- tawrwydd morwynaiddl yn barod." "Ellincr, fy anwylyd fy hun, v mae yn ymddangos yn rhy wynfydig i fod yn wir!" dolefodd John Davies, a'i yswildod yn awT wedi ei adael; cymerodd hi i'w freichiau, a chusanodd hi yn anwylaidd. Ni ddarfu i mi erioed feddwl y buasai fy nhaith i iawr i Thurslemere yn bwynt tro vn fy holl fywyd. Fy anwyl Ellinor, dywedweb wrthyf eto eich bod chwi yn fy ngharu," efe a sibrydodd yn dyneraidd, ac Ellinor yn treanio .i fyny ato ef, a'i gwyneb siriol fel haul Ebrill, ond ei thafod yn fud, a adawodd iddo ef ddarllen ei hatebiad yn ei llygaid serchiadol ag oedd yn Hewyrchu o gariadl our. I barbau). j
I I Coleg Prif Ysgol Cymru,…
Coleg Prif Ysgol Cymru, Aberysth. Y LLYFRGELL GYMHEIG. Dwy flynedd yn ol ffurfiwyd pwyllgor yn rglyn ooleg i ystyried y dymunoldeb o wneuthur asgliad°o lyfrau Qmiraeg, a Uyfrau yn dwyn por- thynas a Chymru- Oarfyddwyd fod y llyfrau Cymraieg oedd eisoes yn y Coleg yn cael eu gwneud i fyny, gan mwyaf, o anrhegion cyfeillion yn taimio dyddordeb yn y Ooleg. Ychydig iawn yd- oedd yr arian a ellid hebgor gan Senedd y coleg tuagat brynu llyfrau Oymraeg, gan fod galwad-au mawr am danynt at waith uniongyrchol y coleg. Yn ei sel diros Iwyddiant pob adran o waith y coleg dylanwadodd y Prifathraw Edwards ar am- ryw o gyfeillion ar hyd a lied y wlad i ararhegu y coleg a llyfrau Cymreig prinion a drudfawr. 0 angenrheidrwydd nis gellid galw casgliad wedi ei wneud yn y dull yma, er ei fod ynddo ei hun yn ddyddorol, imewn un modd yn llyfirgell, yn gy- maint a bod y clasuroro Cymreig mwyaf cyffredin yn eisiau ynddo, ac hefyd hyd yn nod y llyfrau anhebgorol angenrheidiol tuagat astudio y Gym- raeg yn y coleg ei huram. Gan fod pethau yn y cyfhIT yma, aeth y pwyllgor ati i weithio ar un- waith, a dy"Janwadasart air nifer luosog o'r Cyrnxy mwyaf blaenllaw i ymuno a'r pwyllgor. Y canlyniad o hyn fu fod llyfrau 'Oyimraeg a llyfrau yn dwyn perthymas a Chymru yn dylifo i mewn, rai o honylt yn hynod brinion a drud- fawr. Yn mhlith erail1 geDid enwi y rhai can-lynol: Miss Fry, Bristol, "Llyfr yr Homiliau," 1606 (dau gopi); "Beibl Oymiraeg," 1630 (dall gopi); ac argra,phiad prin o "Lyfr Gweddi Gyffredin." An- fonodd Mr Edward Griffith, Y.H., Dolgellau, "Marci Zuerii BoxLomii Orginum (}a¡'Œcorum Liber," wedi ei argraphu yn Amsterdam, 1654; un o'r ychydig lyfrau Cymraeg a aigraphwyd ar y Cyfandir. Cafwyd yn ddiweddar anrheg:on tra gwerbhfawT gan y Prifathraw Edwards, D.D., Bala y Parch Edward Griffiths, Meifod y Parch Edward Parry, M.A., Drefnewydd; Mr Eichard Williams, Celynog, Drefnewydd Syr John Wil- liams, Barwnig, M.D. Mr H. C. Fryer, Aberys- twyth; y Parch R. J. Jones. M.A., Aberdare; y diweddar Mr John Jones (Ivon), Aberystwyth; y diweddar Mr Thomas Gee, Dinbyoh; a'r Pro- ffeswr T. McKena Hughes, M.A., CaergTawnt. Nid yw y rhai uchod ond ycbydig allan o lawer. Yn mysg y rhai hyn gellid enwi fel pejthau hynod o ddyddorol, megis ewyllysiaiu—(1) Taid, (2) Tad, (3) Gwr yr Emynyddes enwog (Ann Grif- fiths, Dolwar Fechan). Hefyd "Inventory" o'r holl stoc a'r dodrefn ydoedd yn Dolwar Feehan pan baiiododd ADD Griffiths. Ychydig cyn ei farwolaeth anrhegodd Mr Thomas Gee, yr hwn ydoedd yn gefnogwr aaddgar ac yn gyfaill calon i'r coleg, gopi mewn papyr mawr o "Eiriadux Dr. Owen Pughe," gyda chywiriadau ac ychwaneg- iadau, ar ymyl y dail, yn llawysgrif yr awdwr ei hunan. Cafwyd llythyrau yn llawysgrif y rhai can- lynol —Arglwyddes Erakine, Arglwyddes Hun- tirigdon, Thomas Charles o'r Balai, William Wil- liams, Pantycelyn; loan Tegid, Eben Fardd, Is. lwyn, Dafis, Castell Hywel, a lluaws eraill. Ond fealla;i mai y rhodd fwyaf gwerthfawr ydyw "Lly ieueg William Salesbury. o Lansaxanan," cyfieith- ydd y Testament Newydd. Oeir desgrifiad manwl o'r llawysgrif hon gap, loan Pedr, yr hwn ydoedd ei phercberog y pryd hyny, yn y "Traethodydd" am 1373. Yn y llawysgrif hon dywed Salesbury yn bendant ei fod wedi ei eni yn mhlwyf Llan- sannan, er nad ydyw yn enwi y ty; a hwn ydyw yr unig lyfr sydd yn cynwys prawf o'r ffaith. Y mae yn gyd-ddigwyddiad dydrlorol iawn fod y llawysgrif hon, y collwyd golwg arni am amser icaith, yn cael oi hararhegu i'r col'eg ar yr un adeg ag y m -ae cyfaill Ineliorais yn codi cofgolofn i Gymry enwog plwyf Llansanaian yn y pentref hwnw. Er fod y llyfrgell yn cael ei galw yn llyfrgell Gvmreig, eto nid ydyw hyny mewn un modd yn golygu ein bod yn ei chyfyngu i lyfrau Cymraeg neu i lyfrau yn dwyn perthyna,s a Chymru, ond derbyniir yn ddiolchgar bob math o lyfr gan y llyfrgellydd, pa un bynag a fyddo yn dwyn per- thynas a Chymru ai peidio. Dylid galw sylw hefyd at y ffaith fod perchen- ogion arnxyw newyddiaduron yn anfon copi rhad bob wythros o'u paT) yrall, ac aimiyw o'r cyhoerld- wyr Cymreig yn aaifon copi yn rhad o'r llyfrau a gyloeddir ganddynt, ers amser bellach. Cedwir y newyddiaduron yn ofalus er mwyn eu rhwymo. Teimla y llyfrgellydd yn wir ddiolchgar i ysgrif- enyddion a swydidogion y gwahanol enwadau cref- yddiol a sefydliadau addysgiadol Clrmru, am arfon iddo gopi o'u haidrodldiadau, y rhai a gedwir yn ofalua ac a restrir, fel y gallont fod o wasasnaeth i gyfeirio atynt yn y dyfodol.
Y Cynghaws am Ysgariaeth.
Y Cynghaws am Ysgariaeth. CYHUDDIADAU ANGHYFFEEDIN. Yn Llys Ysgariaeth, dydd Mawrth, o flaen y Barriwx Barnes a rheithwyr arbedig, parhairyd gwrandawiad y croes-gyngawsau Mathews yn erbyn Mathews a Stanier a Mathews yn erbyn Mathews. Mrs Mathews, yr hon a ail-alwyd1 gan Mr Inder- wick, a ddywedodd ei bod yn gwybod fod Annie Strange, morwyn, yr hon roisai dystiolaeth yn ei herbyn hi, yn "engaged" i ddyn ieuanc o'r enw Phillips, a'i bod wedi addaw iddo ddwy bunt yr wythnos oa cadwai efe Annie allan o'r wlad. A ddlaitfu i chwi gynyg 30p iddo ef os cadwai allan o'r llys 7-Naddo yn sicr. A weboch chwi ef drachefny a chynyg iddo lOOp am gadw Annie draw?—Naddo. A ddarfu i chwi ar o hyny dderbyn llythyr oddiwrth Phillips 1-Do. A ydyw y llybhyr genyeh ?--Nac ydyw. Ai dyma fel yr oedd yh darlliefri: —Anwyi Madam,—Ni fydd i mi geisio newid tystiolaeth Annie. Ni fyddai o un dyben cael dim ymddi- ddarj pellach gyda ohwi, gan fod genyf benod- iadau eraill nas gellir eu hoedi?"—Nid dyna oedd y llythyr. Ei Arglwyddiaeth: Pa beth oedd y llythyr, medd-ech chwi ? Tyst: Efe a ddywedodd y gallai roddi llawer iawn o hysbysrwydd pe dewiswn i ei gwneud yn werth v drafferth iddo. Holwyd yn mhellaidh: Yr oedd Phillips yn bresenol yn y llys bob dydd yn ystod y tre:al, ac yr oedd: yn bresenol pan roddodd Annie Stirange ei thystiolaeth. Eithr hwn oedd y tro cyntaf iddi hi glywed am yr ymddiddan hon- edig. A ydyw yn wir ddarfod i chwi ar unrhyw adeg geisio cadw Annie i ffwrdd 1-ac ydyw dywed- odd Annie wrthyf fi nad oedd ganddi ddirn i'w ddweyd yn fy erbyn. Ywa galwyd Mr Thomas Stanier, y cyd-ateb- ydd, ac mewn atebiad i Mr Carson dywedodd iddo yn 1892 ddyfod ar dele-rau cyfeillgar a'r Mathews, ac aeth y ddau deulu yn gryn gyfeillion. O'r dechreu i'r diwood ni fu i Mr Matthews awgrymu fod ei ymweliadau ef yn annymunol, ac erioed ni chafodd ymgom anniddig eyda Mr Mathews. A oes gair o wir i chwi erioed fod mewn ystafell wely (spare bedroom) yn y fflat?—Nac oes; ni fu'm erioed yn yr ystafell wely hono. Dywedodd un o'r morwyrton iddi fyned i'r dTawing-room ar un achlysur a!.ch gweled chwi gyda'ch breichiau o sangylch canol Mrs Mathews, a'i breichiau hithau am eich gwddf chwithau. A oes unrhyw wir yn hyry?—Nid oes dim gair o wir ynddo. A roisoch chwi diamond pendant, erioed iddi, neu rywbeth cyffelyb ?—Naddo. Neu ddrycih (mirror)?—Naddo. Neu ddwsin o barau o 'sarau silo ?-N..addo,. Dywedodd y Tyst iddoddeilbvn "set of pipes" a "cigar cutter" oddiwrth Mrs Mathews, a darfu iddo yntau roddi scent bottle iddi hithau. Nid oedd ganddo y dychymyg lleiaf ei fod yn cael ci wylio gan guddswyddogion hyd nes clywed o hono am y cyngaws gan frawd Mrs Mathews. Mr Carson: A fuoch chwi erioed yn euog o wneud unrhyw betih o'i le gyda Mrs Mathews ?— Erioed. Wrth ei groesholi, y Tyst a ddywedodd nad oedd ei ymweliadau, mor bell, ag yr oedd a fyno ef ei hun, yn guddiedig oddiwrth Mr Mathews. Idredaf eich bod mor anffodus a bod yn y llys hwn o'r blaen yn y sefyllfa o gyd-atebydd?—Ni fu'm yn y llys hwn, ond bu'm mewn cysylltiad ag achos neillduol. Fel cyd-atebydd?—Ie. Nid amddiffyn yr achos yr oeddych 1-N age. 1 Gwtraig briod gyda phlant?—Ie, yr oedd gan- uu; A oedd hi yn byw gyda'i gwr pan gyfarfu ohwi ,a hi?-Oedd. A gorfu i cihwi dalu 4000p o iawn ?—Do. Ail-arholwyd Ar ol hyny dairfu i chwi br.,odi y foneddiges 1-PriodaiB hi y diwrnod cyntaf gan- iateid gan y gyfraith. Aa yr ydych wedi byw yn bapus gyda hi byth er hyny?—Ydwyf. Galwyd Mrs Constance Stanier hefyd, gwraig y tyst diwedklaf. yr hon a dystiolaethodd o berth- yr-as i'r cyfeillgarwch mawr a fodoiai rhwng v ddau deulu. Mynych y gofynodd hi i'w gwr gario negeseuon at Mrs Mathews, a gwyddai am ei ym- weliadau ef yno. Oroesholwyd: A oedd YIJa fflirtio rhwng y ddiau ?—Nac oedd pobl yn -eu "teens" yn ua.g fydd yn fflirtio (chwerthin). William Hall, troedwas Mr Stanier, a wadodd iddo gario presantau i Mrs Mathews oddiwrth ei feistr. Elizabeth James, morwyn, a ddywedodd iddi, tra yn Pendine yn 1897, glywed Mr Mathewa yn dweyd wrth ei wraig: "Ghwi yw y mwyaf ar y ddaear, ac nis gwaeth genyf i ba le yr ewe'h na chyda phwy y gwnewch fyw." Mrs Charlotte WiLuson a dclywedodd ei bod hi, tra yn disgwyi am rhyw archebion vn v fflat. ureri; J J -7 gweled Mr Mathews yn myned i'w ystaâellwely gyda -iatch-key." Aa" ol hyny aeth Margaret Evans i mewn, a chauwyd y drws. Arhosodd i mewn oddeutu chwarter awr. John S. Ebbsworth, Pendine, a ddywedodd fod gan Mr a Mrs Mathews, pan yn aros ar ian y mor, babell fechan ar y traeth. Un prydnawn- efe a welodd Mr Mathews Po Margaret Evans yn ym- ddiddan a'u gilydd, ac ax ol hyny gwelodd hwy mewn "agwedd amheus" oddifewn i'r babell. Yr oedd dyn arall gyda'r tyst. Gwelodd hwynt yn myned i'r babel! drachefn yn mhen noson neu ddwy, ac axhosasant yno oddeutu deudhng munud. Wedi gwrandaw tyst-iolaot;h bellach, cauodd y- achos dros yr atebydd. Ar ol hyny galwyd dyn ieuanc o'r enw Phillips. Hwn a ddywedodd' iddo fod yn "engaged" i Annie Strange ers peth amser. Yn Medi diweddaf gof- vnwvd iddo ef weled Mrs Mathews, yr hon a arhosai yn nhy un Mr Phelps. Efe a aeth i'w giweled, pryd yr awgrymodd hi fod iddo gymeryd Annie ymaitho Birch, ngbon, a hintiodd air iddo fenthyca arian i'r perwyl .hwnw. Mewn cyfar- fyddiad arall a hi, 'hi a gynygjodd iddo 40p am gadw Annie -all-au o r llys. G-wrthoclodd dderbyn y cynyg, edthr hi a ge siodd ei berswadio. Er mwyn cael myned ymaith y tyst a awgrymodd fod iddi fyred at gyfreithiwr i edrych a fyddai yit iawn ynddo ef wneuthur hyny. Gwelodd hi dra- I chefn y dydd Mawrth canlynol, pryd y cynygiodd iddo lOOp os cymerai Annie i ffwrdd, Ar ol hyny efe a ysgnfenodd at Mrs Mathews i ddweyd na wnai geisio newid tystiolaeth Annie, ac na fyddai cyfarfyddiadau pellach rhyrgddynt o un dyben. Nid oedd yn wir iddo ef ddweyd y gallasai roddi tystiolaeth iddi os gwnaii hi yn werth iddo wneud hyny. Nid oedd wedi rboddi tystiolaeth o'r blaen. Yr oedd yn dweyd ei ystori yn awr am nas arauai ed chadw ddim yn hwy. Gohiriwyd yr achos yn mhellach. Ar gyfarfydoiad y llys ddydd Mercher ail-alwyd y gwr (Mr George Lipscombe Matheivs, twrne yn ymarfer yr: ninas Llundain) i wadu y cyhuddiad o odmeb a ddygid yn ei erbyn. Nid oedd dim glwir o gwbl, meddai, yn v cyhuddiad yn ei erbyn o gamymddwyn gyda Margaret Evans. Ni wyddaii ef I Margaret Evans fod mewn trwbl cvn dyfod o horn i'w waisanaeth ef. Oymerodd y "gwahaniad rhyngddo ef a i wraag le ar yr 23ain o Chwefror diweddaf. Pair oedd ef a'i wraig a'r plant yn aros yn Pendine yn ystod y gwyl-ddyddiau yr oedd ganddynt babell (tent) mil-w-rol wedi ei godi ar y traeth, yn yr hwn. y byddent yn gwisgo a dad- wisgo wrth ymdrochi. Un noswaith caniatawyd i'r bachgen Georgie gysgu yn y babell, gan iddo ,ymu amlygu dymuniad i wneud hyny. Bu i'r tyst goai y babell i tyny gogyfer a. chysgu hefyd, a chariai y morwynion rugs, etc., yno o'r ty. Daeth yn dywydd mawr, modd bynag, ac oddeutu un- arddeg y nos aeth y tyst i gyrchu y bachgen yn ol i'r ty, ac aeth v morwynior, yno hefyd er mwyn helpu i gario pethau. Y tyst a oleuodd ganwyll, a chanfu gi du mawr yn y babell (chwerthin). Hwn oedd yr unig achlysur iddo fod yn y babell yn hwyr y nos. Ni welodd efe Margaret Evans yn y batbel1 o gwbl. Aeth ef a Margtaret Evans yn nghyd i Lundain gyda'r un trem; ond yr oedd 'hyn, nid yn unig yn wybyddus i'w wraig, eithr hi ei hun oedd wedi trefru y siwrnai: ei wraig wnaeth yr holl drefniadau mewn cysylltiad a'r morwyrton.^ Yr oedd efe wedi trafaelio mewn cysylltiad a r morwynion ar amryw achlysuron, 00 hyd yn nod wedi bod ei hunan gyda hwy yn y fflat am na. gyda'i gilydd pan oedd ei wraig gyœ'i phobl yn Nghymru. Wrth ei groesholi, dywed- odd v tyst fod yr ystori am ei gy-sylltiad ef a Mar- garet Evans yn hollol anwireddus. Achoswyd cryn diipyn o ddifyrwch yn ystod tystiolaeth y tyst nesaf, clerc o Trinity House, i'r hwn y gofynwyd am "records" er attegu myneg- iadau y deisebydd paTthed sefyllfa y tywydd yn ystod yr amser yr oedd y babell ar y traeth. Y Bamwr Barnes a wenai ar gwestiynau y cwnsler ar faterion morwrol, a dilynodd, chwerthin ucheL Galwyd amryw dyation hefyd i'r amcan o ddan- gPs nad oedd y babell i fyry ar y dyddiiau ar ba rai yr baerid i'r deisebydd a Margaret Evans gael eu gweled yn myned iddi. Francis Stringer a ddywedodd ei fod yn ben clerc yn y Eoyal Courts of Justice.. Yr oedd ei dystiolaeth ef i'r perwyl ei fod yn Pendine ar yr airu&er ciybwylledig, ac i'r babell, gan ei bod yn dywydd mawr, gael ei thynu i lawr, ac n'd oedd i fyny ar y dyddiau yr baerid ei bod. Dywedodd Margaret Erang ei bod yn y babell gyda'r plant bach mi prydnawr:, ond erioed ni fu yn y babell yn y nos. Mr Priestley: A oes unrhyw wirioriedd yn yr awgrym —— Tyst (ar ei draws) No.ooe'Sdim o gwbl. Mr Priestley: GweH i ohi aros hyd res clywed beth ydyw yr awgrym. Yna gofynodd Mr Priestley iddi a oedd rhyw wir yn yr awgrym ei bod wedi cyflawni godineb, i'r hyn y rhoddodd y gwa&ad,mvyal pendant. Ar derfyn y tystiolatefchau Mr Carson a anerch- odd y rheithwyr air ran y cyd-atebydd (Mr Stan- ier), a dilynodd Syr Edward Clarke aj ran yr at- ebyu- (Mrs Mathews). Wedi hyny gohiriwyd yr achos yn mhellach.
Priodas Cynghcrwr Bircl yn…
Priodas Cynghcrwr Bircl yn lion. Dydd Iau yn nghapel Merfchodistaidd Kings- land, Caargybi, unwydl mewn glan briodas Mr Williaim Owen, Penmynydd, Valley, a M,:ss Louisa Jones, Tymawr, Caergybi. Yr oedd yr holl gymy- dogaeth wedi troi allan i weled y seremoni. Yr oedd y capel wwii ei addurno yn brydferth gogyfer a'r amgylchiad, 00 yr oedd aimryw o bontydd faneri wedi eu fflirfir) air hyd y ffordd o'r Tymawr i'r capel. Cyflawnwyd y seremoni gan y Parch R. R. Hughes, gweinidog, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch John Jones (Hebron), a'r Parch John Williams (Hyfrydie), Gwas y briodas ydoedd Mr W. 0. Owen, M.A., Lerpwl, brawd y priodfab, a'r forwyn ydoedd Miss Mary Jones, chwaer y briodferch. Yr oedd nifer fawr o deulu ac adna- byddion yn j capel. Wedi y briodas aeth y parti priodasol i gartref y briodferch i fw-y;hau boreu- bryd danteithiol. Yn y prydnawn ymadawodd y par ieuanc am J,undain i dreulio eu mis mel. Wele restr o'r anrheirion: — Bight Hon. Lord Stanley of Alderley, dinner service Mr Jones, Tymawr, cheque Mra Jones, Tymawr, piano Mist Mary Jones, Tymawr, pair hand-painted mirrors; Mrs Wi". ms, Longton House, toilet set: Mrs Jones, Forcer-hill, white counterpane; Miss Griffith, Cariairvon, tray cloth; Mr R. Lloyd, Ty'nllan, silver fruit stand Mra Roberts, Llainyd^Tyn, creiam jug and sugar basin; Mr and M-rs Jones, Bodwina, eider-down quilt; Miss J. Jones, Tymawr, flower vases; Dr. and Mrs Clay, silver butter and cheese stard Mrs Williams, Bangor, silver hot water jug; Mr 0. Hughes, Mountain View, silver butter cooler; Mrs Lewis, Bootle, dozen serviettes Miss Elliott, Holyhead, carved photo-case; Miss E. Elliott^ do, leather blotting-pad; Mrs Owen, George Mill, two pairs of ornaments; Captain and Mrs Clay, drawing-room ornaments; Mr J. L. Pierce, Val- ley, silver castors; Mr and Mrs Williams, Glar- gors, silver kettle on stand; Captain and Mrs Thomas, Westbury Mount, silver biscuit-box; Mr Jones, Llwyn Onn, case of carvers Mr Hugh Hughes, Valley, carriage rtig; Mr Wm. Hughes, Ty'nymynydd, case of silver salt cellars; Miss Hughes, do, case of silver fish knives and forks; Mr and Mrs Hughes, Mountain View, silver salt cellars Miss H. Lloyd, RoyaT Southern Hospital, silver bon-bon, dishes; Misses Lloyd, Ty'nllan, salad bowl; Mrs Humphreys, Kingsland, cheese cover; Mr and Mrs R. Williams. 2, Boston Villa, cushion; Mrs Williams, Kingsland, pair of orna- ments Mrs Edwards, do, bread plaque and muf- fir. dish; Mr and Mrs Edwaadis, IQa.e Creu, gong Mrs Moses, Tyddyn Bach, honey jar; Mr R. Mon Williams, palir of slippers Mr E. R. Owen, Bodowyr, cheque; the Rev. R. R Hughes and Mrs Hughes, biscuit-box; Mr Parry, Garreg Fawr, fruit case Methodist Chapel' at Cae'rgeiL- :og and friends, silver tea and coffee service, silver tray, ard marble dining-room clock; Mrs John Hughes, Felinheli, table cloth; Mrs Smith, George Hotel, saM bowl; Mr James, ironmonger, silver fork; Mr O. W. Owen, M.A., Liverpool, entree dishes; Mr J. P. Davies, Liverpool, silver jam-stand; Mr and Miss Gardner, Valley, silver revolving breakfast-dish; Mr Richard Gardner, do, music-stool; Mr and Mrs T. G. Owen, Pen- ihos Bradwen, case table silver; Mr Anthony Williams, Kirgsland, teapot; Mrs Williams, Ty'npwll-road, serviettes; Miss Griffith, Druid Mouse, sugar scoop Mr and Mrs MacKay, hang- ings amd bedroom towels; Mr Richard ^illiams Valley, silver marmalade jar; Mr O. G. Owen, Ty Lychyn, model ship; family, Caemeirch, Bod- edern, dozen silver teaspoons Miss E. Roberts, Llwyn Onn, fancy dishes; Miss Williams, Cefn Bach, silver jam-spoons; Mrs Ower, Ty Hen, bronze horses; Mr Jones, Plasnewydd, silver ser- viette rings Miss Charles, Ty'npwll-road pair of ornaments; Mr Owen Thomas, do, ilowcr- basket; Miss Morris, Kin-,o,slaid, ornaments; Miss G!<J¡Y, afternoon. tea cloth the Rev. D. c. Evans. Conway, book the Rev. and Mrs J. Wil- liams, Plaig Hyfryd, silver carver rests; Mr Da- vies, ironmonger, fish carvers; Miss Ann Wil- listms, Penmynydd, cTarefc jug; Mrs Roberts, Rhosvdd, two claret jugs; Miss Eva,ns, Church- terrace, pillow shams; Mir 0. Morris, Kingsland, jaim dish; Miss Jones, '.Shop, do, jam spoons; Mrs Thomas, Merddyn, cruet; frs J ones, Green- field-terrace, photo fratr./9 Mrs Evans, Arthur- street, claret jug Mr and Mrs Roberts, Tai Hen. case jam spoons; Mr and Mrs Jones, Jubilee., drive, Liverpool, silver butter cooler; Mr and Mrs Hevin Jones, Cairsarvon, bed spread; Mr Jones and family, Liverpool, table lamp and shade; Mrs Edwards, Ty'npwll-road, pair of or- naiments, Mrs Jones, Coffee House, bamboo table; Mr R. Williams, Union House, Valley f jam stand; Mr Robert Hughes. Old Statinn' pair brass ornaments Mr Watkin Williams, Y-il- ley, silver tea and coffea service Mrs Roberts Arthur-street, hot water jugs; Mr T. R. Evang, solicitor, chair; Mrs Jones, Tynewydd, teapot; Mr J. Barnett, Valley, driving whip Miss Owen, London-road, pair of ornlaments and glass dish: Miss C. E. Jones, Tynyrmrdd, clock Miss J. Jones, do, butter cooler; Miss J. Price, Bodwina teapot; Mrs R. E. Williams, Mountain View, half-dozen seiviattes; Mrs Jones, Ty'nyrardd, picture; Mrs Jerman, Old Station, pair orna- ments and glass dishes; Mr and Mrs Hughes Oarna, biscuit box; Mr and Mrs Hughes, Mer- ton-road, Liverpool, silver bread plaque and Knife Mr John Rowlands, Oae'rgeiliog, two "lass dishes Mns Jones, Ty Capel, claret jug Mr&Ed- ward Thomas, Smithy, photo frame; Mr J. Jones, dentist, Bangor, carvers; Mrs Martin, Kings- xand afternoon tea cloth; Mrs Owen, do. side- board' cloth; Mirs Jones, Port'hdafa.rch-roidi tray; Mr and Mrs Forcer Evans, table doth; Mr and Mrs Hughes, Cerig Baban, table co^er; :ra Jones, Cae Glas, cheese cover; Mrs Wil- ^ams Greenfield-terrsce, pair of pictures; M^ss vw !?nam6' flower vase Mrs Chambers, Ebenezer Vilh, pair of vases; Mr W. R, Jone,S ir- A EllreT basket and sifter; ;/rlss Owen, Capelulo, pair flower vases; iifIS Kingsland, lann.p and jugs; Mr and Mrs Evans, Biynia Llygaid, toast raiok and butter cooler; Mrs Lloyd, Ty'rJlan, silver egg stand; Mrs Edwards, Trearddur, pair silver candlestticks Mr Henry Edwards, do, painted tray with silver mountings Mis Williams, Kingsland, embroider- ed table cloth Mr and Miss Thomas, Treficrneth brass fire irons Mrs Griffith, Kingsland, pair ef ornaments; Mrs and Miss Owen, Dwygir ftsh carves; Mr Hugh Jones, Dalar, coal box Mr TT T" Treflesg,. orna.ments the Misses Mughes, Shop, Cae'rgeiliog, brass tongs; Mrs Pntchard, Maes y Wrach, screen, the Misses 5*efa<log, celery bowl; Mr H. Williams, JMLR.C.V.S., Tycroea, fish carvers; Mr and Mrs Owen Prysrjn,, silver inkstiamd; MrsEliezar Wil- bams, Holyhead, cheese amd biscuit stand; Mr C. Brynetr Jor", University College, Bangor, silver salt sellais; Mr W. S. Rowlands, Bod- wina, pocket case; Mr R. Lewis, Cae'rgeiliog, three jugs; Mr J. O. Evams, Bodowen, Liver- pool, salad bowl; Miss Owen, Alltwenddu, and Mr and Mrs Williams, Cae'r Ellen, silver after- noon tea spoons and sugar tongs; Mr Rogers, Bodedern, trinket set; Mr and Mrs Jones, Gres- ford House, silver butter cooler; Mrs WiUiamB, London-road, jug employees at Tymawr, flower stand; Miss Owen, Ty'nllan, Caergeiliog, silver caika basket; Messrs Brymer and Davies, Car- riarvon, travelling rug; Mrs Williaimis, Eben.ezar Villa, butter and cheese stard; Miss Willi aims!, Kingsland, half-dozen wine glasses Miss Jones, Bodewryd, silver sugar sifter Miss M. E. Jones, do, silver jam spoon the Rev. J. and Mrs Owen, Criccieth, picture in frame; Mr Richard Owen, Valley, set of jugs; the Misses Huglhes, Castle House, and Market-sitreet, music rack; Mr and Mrs Jones, UYLoii House, Valley, silver hisooit box; Mr and Mrs Pierce, Ctigbs, sugar bowl; Mrs Rowlands, Bryngwrai:, table cloth; Mr Owen Jcr.es, Valley, silver sugar bowl; the Misaes Jones, Llechylched, silver toast rack; Dr. and Mrs Edwards1, Mynydd Gof, silver photo frame; Mr Lewis, Stanley-crescent, sifted sugar basin and crea.m. jug; Mr and Mrs David Williams, Bostor; Villa;, silver fruit dish; Mrs Roberts, Isailt Bach, photo frame; Miss Maggie Jones, Tymawr, ohina teapot and kettle Miss Clatherine J ones, Old Station, glass dish Miss Hughes, Tymawr, Mynydd, table cjotjh; Mr Edwards, Bootle, breaikfast cruet; Mr Tom Williams, Kings- land, cheese cover; Mrs Williams, do, pair of ornaments Mrs J. R. Ciay, cushion Mrs Evans, Fronoleu, knife cleanirg machine; Mrs Jones, Fern House, ja-m stand; Mrs and Miss Jones, Capelulo, half-dozen serviettes and afternoon tea cloth; Mrs Jones, Newborough, Kingsland, pair of ornamentsl; Mrs Owen!, Capelulo, hailf-dozen &erviettes the Misses Lena Roberts and Lilian Williams, Boston Villa, set ofhah brushes M:?s Lewis, Pontysgyrog, toast rack Mrs Owen, Ty- ddyn Bioden, Chinese cups and saucers Mr Ed- ward Jones, merchant, Valley, japan; Mrs Wil- liams, Kingsland. claret glasses; Mrs Griffith, do, ornameu's Miss Mary Jones, Tymawr, after- noon tea table; Mrs Jones, Kingsland, cream jug and sugair basin Kirgsland Chapel, elubor- ately bound Family Bible; Messrs J. 11. and E. D. Williams, Aberffraw, cyclostyle; Dr. Jones, Denbigh, pair of silver candlesticks Mr and Mrs Williams, Bomw, fancy teapot; Miss M. E. Evans, Mountain View, cream jug and sugar basin; Miss Hughes, 'Refail Bach, ornameiits; Miss Jones, Tymawr, Mynydd, talble cictL.
i I0 Amgylch y Sicpau.
0 Amgylch y Sicpau. YMGOM A'N MASNACHWYR LLEOL. Gan i mi gael fy nghyfarwyddo fel un o gyn- rycbiolwyr v "Gwalia" i edrych i mewn i werth- iamt Dr. "Tibbies' Vi-Cocoa yn mysg chwegnwydd- wyr ac ystorwyr Batngor, bu i mi mewn oanlyrmad ymweled a phrif fasnachdaa chwegnwydidau, ac yn y mwyafrif o honyd. myrjegid yn ddifloesgni fod Dr. Tibbltes' Vi-Cocoa, ar y blaen o hyd. Ma°> y pobiogrwydd mawr v mae Vi-Cocoa wedi ei gyrhaedd drwy y Deymas Gyfunol wedi ei wneud yn air teuluciidd. Mae y gofyn am y bwyd-ddiod rhyfeddol a danteithiol hwn yn cynyddu yn gyf- lym, Mae Vi-Cocoa. wedi dyfod yn aahebgorol angenirheidiol, yn y ty, a pho mwyaf yr yf y bob! ef goreu oil yw ganddynt. Mae i'r bwyd-ddiod hwn amryw rinweddaiu, fel y prawf canoedd am ei werth fel maethydd, ei allu i fywiogi y meddyliwr blinedig a'i allu rhyfeddol i adfywio pan y hyddig wedi gorweithio. Ymddengys Dr. Tibbies' i gytuno a phawlb, a dyma lie y mae cvfrinach ei lwyddiant digyffelyb. Ma,e'r ddar- pariaeth yn gynwysedig o Malt, Hops, Kola, a Cocoa, sylwedd.au gydnaibyddtk' ydynt o werth mawr fel bwyd Mae yn y bwyd-ddiod hwn ad- noddau adfywiol te dat, maetb y cocoa goireu, a tonic a rerth adfywiadol nad oes gan yr un o'r Ileill. Gellid oi gymeryd bob amser mewn achos- ion pan y gwaherddir te a choffee. I'r rhai ydynit wedi colli eu harchwaeth mae Vi-Cocoa yn gwneud rhyfeddodau. Nid meddyginiaeth yw, ond diod neillduol a rhyfeddol sydd yn fuddiol i'r i-euengaf a'r hynaf, neu y dyn sy'n gweithio gyda.'i ymen- ydd neu ei goiph. Mae y masnachwyr yn siairad yn uchel am y ddarpariaeth, ddanteithiol hon, a gellir yn onest ei gailw yn "Ddiod y bobl." Y sefydl'iad cyritaf yr ymwelasom aig ef oedd Birkett's Stores, a chawsom fod Vi,.Cceex. yn cMl gwerthiant da er nad ydynt o gwbl yn ei wthio yn mlsen. Mae y cwsmeriaid yn siarad yn ffafriol am rinweddau maethl'on y cldarpariaeth boblog- aidd. Yn achlysuirol gwnant arddangosiad mawr o Vi-Cocoa yn eu ffemestri. Mae y Mri Thomas Lewis a'i Gwmni, High- street, gan y rhai y mae canghenaiu yr; Mon ac Arfon, yn gwerthu swm mawr o Vi-tCocoa, ac y mae eu cwsmeriaid yn gyffredinol yn ei ganmoL Mae y g'werthiamt yn cynyddu, a gofyn da aim duio. Byddant hwythu yn gw&eud arddangosdad acluyisiurol o hono yn eu nenestn. Yr oedd swm da o Vi-Cocoa i'w weled yni y Railway Shop (Mr Edward Jones), ac y iaaent yn ei airgymhelil i'w cwsmeriaid. Mae y perchenog yn credu fod Vi-Cocotai yn fwyd-ddiod gwirion- eddol, a bod rinweddlau er maethlonrwydd yn, ei roddi yn gyntaf yn y faichnad. Mae Vi-Cocoa yn gwerthu yn dda. yn y Market' Stores (Mri Lake a'i Gwmni), ac y mae gofyn da am dano bob amser. Maent yn gwneud arddang- osiad achlysurol o'r bwyd-ddiod rhyfeddol hon yn eu ffenestri. Mae Vi- Cocoa mewn gwirionedd yn d'od yn nwydd safonol yn y fasijach. Mae y Star Supply Stores yn gwerthu swm mawr o Vi-Cocoa, ac y niae Y14 c-adw ar y blaen, ¡ er nad ydynt yn r.ieillduol yn gwthio ei werthiaint. yn mlaen. Yn aichlysurol maent hwythau yn gwneud arddajigosiad. niawr o hono yn eu ffenestri. Yn ddiamheu mae yn ddiod ardderchog at fiaoedd I y gauaf. Mae gofyn da am Vi-Cocoa yr? y Co-net Stores, Pendref, a bob amser v mae ganddynt swm da yn cael ei ddangos yn y ffenestri. Arddangosid Vi-Cocoa htfyd yn y Stores, Ban- gOT Uchaf (Mr J. Humphreys), lie y mae gofyn da am dano, er nad ydynt yn gwthio. ei werthiant yn neillduol. Mae cwslmeriaid Jones' Railway Shop, Upper Ba.ngor, yn ysttried y bwyd-ddiod' hwn Tn dra í phoblogaidd. Mae y gwerthiant yn cynyddu a'r bob! yn gofyn am dano. I Yn; y Post Office Stores (Mri Davies a Jones) drachefn dywedid fod v gwerthiant yn cynyddu I yn sicr, a bod eu cwsmeriaid yn dal opiniwn ffair- I iol am y bwyd-ddliod adfywiadol hwn. Mae stoc dda o Vi-Oocoa i'w weled yn mas- naohdy Mr W. N. Bicknell, High-street, ac y mae ei gwsmeriaid yn. gwerthfawrogi rhinweddau y symibvlyddi hwrj, gweto'thialntl yr hwn( sydd yri cynyddu yn was tad. r'1- It.. vxwercnir jjr. iiobJies V i-Uocoa hefyd yn Bmad- ford House (Mr R. Jones), Old London House (Mr W. G. Evans), Stanley House (Mr R. Prit- chard), Nantlle House (Roberts'), ac yii miasnach- dy te y Mri Robt. Robeits a'i Gwmni, yn nghydag amryw fan siop?.u drwy y dref ,alr cylchoedd. Teilyngdod, a thcitlyngdioo yn unig, yw yr hyn a hawliwn i Dr. Tibbies' Vi-Cocoa, ac y mae perch- enc.gtion y bwyd-ddiod (r^feddol hon yn barod I i anfon i unrhyw ddarllenwyr a erwo y "GwaJia" (gwna post^gerdyn wedi ei gyfeirio i 60, 61, aind 62, Bunhill-row, London, EJC., y tro), sample tin prydferth o Dr. Tibbies' Vi-Cocoa yn rhad wiedi talu v cludiad. Mae Dr. Tibbies' Vi-Cocoa fel crynhood o faptl-llo-nrwydcl a bywyd yn an- mhrisiadwy, ie, mwy na hyny, i bawb sydd yn dymuno ^ynebu caledi a brwvdr gyda mwy o gryfder a gallu i ddal mwy o waith, mae yn an- I hebgorol angenrheidiol
[No title]
"A Da.jn.y Gift.-We hold in our hands a dainty intle book, exquisitely printed, finely illustrated, and pno^ed full 0f instructive ar.d entertaining reading iioiioway s Almanac andi Family Friend?' for 1899, pubbshedl by the Proprietor of the Famous Holloway's: Pills and Ointment. It bears an announcement to the effect that a, copy will be sent to ny address in the world on receipt of one half-penny stamp for postage. The Almajiac i an admirable reference book, containing a mass of useful information, also a series of well illustrated articles on Pastimes and Games of Many Nations. Moreover, every copy of the book carries with it a free Railway Accident lusu. ranee for B100 for a whole year. Applications should 1 be sent to Thomas Holloway, 78, New Oxford-street, 1 London. -"Christian Globe."
IDYWED WRTH YR IESU.
Dywed Wrth yr IeSIL-mel-us, moes mwy. Penillion o Kandia., Creta.—Yr ydys, gyda boad- lu4 yn cyhoedkb y penillion hyn oblegid y naws byw o wladgarwch haraethus a red trwyddynt mewn gwlad bellenig gan y bardd am wlad ei enedigaeth. Penillion, etc.—Cymeradwy. Y mae yr englynion yn rhy anafus i ymddangos. CYNAN. DYWED WRTH YR IESU. Dywed wrth yr lesu I Am yr ofnau sydd Beunydd yn teyrnasu Yn dy galon br-udd: raii dan argynoedidiiad: Gwawdia'r byrl dy lef Os am gydymdeimlad Dywed wrtho Ef. Dywed wrth yr Iesu Os bydd gweniaith lofn Wedi bod yn brathu Archoll1 yn dy geifn Paid a thaflu atynt I Felldith yn dy lef, Ond gweddia drostynt- Dywed wrtho Ef. I Dywed wrth yr Iesu Os oes dan y rhod Feichiau yn dy lcthu- I Methu cael y nod: Os am fyw'n ddedwyddach 0 dan weinau'r nef, Tro at Iesu'n amla.ch- Dywed wrtho Ef. Dywed "Tth yr lesu Pan yn 'storm y bedd, Galar wedi d'rysu Tanau telyn hedd; Pwysau profedigaeth Yn diystewi'th lef- Cofia Ffrynd dyinoliaeth- Dywed wrtho d.. Dywed wrth yr Iesu- Y tync-raf U n- Nid yw Ef yn caru I Iti fod dy hun Arwain pererinion I Ar eu taith i'r nef Mae yr Iesu tirion, Dywed wrtho Ef. I Dywed wrth yr Iesu Y dymunet fyw Wrth y Groes i'w garti- nt Braint annhraethol yw; Hyfryd ganddo tflvwed Y weddigar lef- Gristion anwvl dywed Bobpeth wrtho Ef. Cemaes Mon. EHYDFAB
j PENILLION 0 KANDIA, CRETA,
PENILLION 0 KANDIA, CRETA, I gydnabodi derbyniad deilen a dorwyd oddiar bren, yr hwn a blenais pan oeddwn ond llafn o hogyn, oddiwrth Mrs Maiy Lewis, Lon Dywod, Traeth Cooh, Mon. I fy rhan rhoed i'm anrheg, Dim amgen >na deilen deg Ond ar hon rhyw dro hynod, Mae gwlith fel bendith yn bod Cariad a, phob teimlad da. ( Yn hwylus bersonola. (Mesur y "Bachgen Main.") Dywed wrthyf ddeilen fechan, 0 ba wlad y daethoxt di? Dywed hefyd pa. gysylltiad Y sydd rhyngot ti a mi? Wrth im' graffu ar dv degwoh Daetih y dybiaeth i fy mhen, Ddarfod i mi wel'd cvffelyb DdaHi ar lanau Gymru wen. Iawn y tybiaist ti mai deilen 0 hen Gymru ydwyf fi, C'es fy anfon ar frys neges Oddiynoatat ti: Deilen wyf o'r pren a blanaist- Gynt wrth ddrws y weddw brudd, Pan nad oeddyt ti ond bachgen Heb ol gofid ar dy rudd. Ha.! 'rwyn cofio ddarfod imj. Blanu'r sprigyn bychan tlws A grybwyllaist, tra v safai Mary Lewis wrth ei drws: Nid oedd genyf unrhyw reswm Dros y weithred, ar v prya, 'Rwyn rhyfeddu ddarfod imi Ddal i gofio'r tro cyhyd. Saith rhyfeddach ydyw ddarlod I ryw estron gofio'r tro 'Rwyf yn methu a dveh'mygu Pwy sy'n driw i min irhen fro Pwy, atolwg, sy'n gofalu P'un ai gwych ai gwael wyf fi Dywed wrthyf pwy a.'tb yrodd Dros y mor i'm ceisio i? Mary Lewis, hen gof-golofn Y gorphenol yn ei bro Un o'r 'chydig gysylltiadau Sydd yn aros yn d' hen fro Rhwng yr amser gynt a heddyw, Rhwng bachgerldod a. tihydi, Ili a:m gyrodtd gyda.'i bendith lToa y mor i-tft gelSlo m. Dyma neges 'rlion wraig dirion, Nol ei lla.fur hi ei hun "Hed ar edyn chwim vr awel, Ceisia.'n wych neu'n wael ei lun, Y bachgenyn gwyllt a blanodd Wraidd y pren a'th fagodd di; Dywed wrtho fod oer hiraeth Am ei wel'd ar 'nghalon i. Dywed wrtho fod y fwyalch Ber, ac adar bryn a dol, Gyda'r gwew las yn canu Ei gwahoddiad iddo'n oil; D'wed fod glaswellt a briallu Hyd y llwybrau rodiai gynt, Oil yn foddlawn iddo'u mathru Pan ddychwella, ar ei hynt. Dywed wrtho fod y sprigyn Bach a hlanodd wrth fy nrwa, Haf 'rol haf yn tyfu'n gryfaoh, Ac yn gwisgo'i hun yn dlws; I'w groesawu'n ol o'r Fyddin I'w hen gartre' i fvw a bod, DisgwyU, disgwyl 'rydwyf inau, Eto nid i'w Will yn d'od!! Diolch iti ddeilen fechan, Gwne'st gymwynas fawr i mi; Deffroaist lu o hen adgofion, Adhewyddaist fysbryd i: Dygaist awyr bryniau Cymru I dir estron gyda thi; Gwelaf Gymru yn dy wyneb, Wrth im' graffu,—Dacw hi!! Llai ei werth yw'r naill gymeriad Pur syn trigo 'mysg ei ryw, Nac yw'r llall sy'n bur—er trigo 'N lie na ofnir dyn na Duw Fely tithau, ddeilen fechan, Draw yn Nghymru'n mysg dy ryw; Fethrid ganwa,ith hvd y llwybrau, Yma, 'rwyt fel addurn byw. (Diwedd) PE-N-ILLION WIL IFAN. j
PENILLION
PENILLION A I Ar gyflwyno tysteb i Mr R. Jones, Ysgol Genedl- i aethol y Gaerwen, ar e.i ymadawiad i Goleg Llan- bedr. Rhyw fyd yr yinadawiad Yw'r byd 'ry1l1 yndd:o.'n byw; 'Does neb mewn sefydiogrwydd; Pa gyflwr bynag yw Boddhad yw gwel'd symudiadl j I wella cyflwr dyn, I Fel' Jones, tin cyfaill ieuanc, I f Yn esgyri yndd'o'i hun. | O swn a dwndwr y&col', A chilwg du a gwsr; 1 UwchJaw lljnTOdra.st'i "spectol," j A llawer bachgen drwg j 0 gyrhaedd tafod merched, 0 gyrhacdd tafod merched, Sydd anhn.wdd iawn eu trin, I'r coleg i efiydu Yn daw el wrtho'i hum. Tu draw i allu chwilgar "My Lords" yn Llundain draw, A'r holl gjdaewidiadau Oddiwrthynt byth a ddaw; Uwchlaw "per cents." a "passes," A'r "grants'' ansicr fawn, I gyrhaedd am y degwm Sydd sicracb, lawer iawn. LTe dysgu plant yr ardal Elfenau cyntaf dysg, l I ddysgu plant niewn oedran, Dduwirnlaeth yn eu mysg; Lie bod yn ail neu drydydd Yn mysg penaethiaid plwy', I gyrhaedd i rheithordy, Pa le ceir lie sydd fwy? 'Rol deng mlwydd o wasanaetb, Tra ffyddlawn yn ein plith, Dymuna yr ardalwyr Fendithion arno byth I ddringo ysgcl addy?g, I ban ei huwchaf ris, A mynu bed yn esgob, A dim un gronyn is. Gaerwen N.S. w. R.
rFfugio Tystysgrif Marwoiaeth.
r Ffugio Tystysgrif Marwoiaeth. DIRWY DROM. Yn Hys ynadol Llanelwy, ddydd Llun, cyhudd- wyd Evan Garner, 19, John-street, Rhyl, arolyg- ydd promenade y dref hono, o ffugio tystysgrif marwoiaeth. Ar ran yr erlyniad dywediodd Mr Charlesi Grimsley i'r diffynydd fyned i swyddfa'r cofrtestrydd i gofreistru naaiwolaeth ei famr-yn- nghyfraiith, Mary Jane Jones, yr hon fu farw y diwrnod blaenorol. Ar oi gwneud yr ymohwil- iadau arferol, gofynodd y cofrestryad am dysty&- grif oddiwrth feddyg, a chyflwynodd y diffynydd un wedi ei harwyddo gan Dr. Hughes Jones, Rhyl, iddo. Syliwodd y cofrestrvdd1 fod camgy- meriad yn y sillebu ar y dystysgrif, a galwodd sylw y diffynydd at hyny. Dywedodd yntau nas gwyddai ddim am hyny, gan iddo gael y dystys- grif fel yr oedd gan y meddyg. Ar ol gorphen gyda'r cofrestriad, gofynodd y diffynydd am gopi o'r dystysgrif, gan ddweyd y buasai y cwmci ys- wiriol ei heisi.au.—Gwadai Dr. Hughes Jones ei fod wedi rhoddi tystysgrif i'r tyst. Nid yr hyn oedd! i lawr ary dystysgrif oedd gwir achos mar- wolaietJh mam y diffynydd, ac yn lie 84 mlwydd, yr oedran ar y dystysgrif oedid 64.-Addefai Mr Gamlin euogjtwydd ax ran y diffynydd, ac erfyn- iai ar i'r Fainc ymddwyn yn drugarog tuag at y diffynydd.—Ystynai y Fainc yr achos yn un dif- rifol; iawn, a dirwyaisant y diffynydd i ddeg punt a'r eostau, sef y ddirwy fwyaf a allasent ei gosod arno.
Cyngaws am Athrod ya Ehyl.
Cyngaws am Athrod ya Ehyl. •MAB YN ERBYN EI DAD. Yn heddlys y Rhyl, ddydd Mawrth, gerbroxt Dr. Gir.dlestorta ac yniadon eraill, cyhuddWyd Mr John Arthur Evans, a fu gynt yn un o dd'rprwy- wyr y dref, ac yn berehenog- yr "Herald Oym- raeg," o gyhoeddi enllib ar ei fab, Mr John Thomas Daniel Evams, Rhyl. Erlynid gan Mr W. J. Rudland, ac aaiddiffynai y diffyrydd ei hunam.-Wrth agor yr achos, dywedai Mr Rud- land fod y diffynydd yn 'honi ddarfod iddo golli llyfr yn cynwys copi^ r. lythyrau o'i swyddfa yn y Rhyl, ar y 7fed o Bydref diweddaf, ac iddo goda gwys er chwilio swyddfeydd a oharttref ei fab Mr J. T. D. Evans, ond na cihafwyd hyd i ddim yno. YDI ddilymol, ar y 15fed o Hydpef, anfon- odd lythytat dad-yn-nghyfraith yr erlynydd, Mr Robert Jones, y Foryd, a'r llytt-yrhwnw OOdd rten o'r enlib. YniTesymm y cyfreithiwr fod v diffynyddi yn cyhuddo ei fab o kdrata'r llyfr an iddo wneud ei oreu i ddinystrio arngylchiadau yr 'erijTiydd. Dywedai y diffynydd iddo farcdo y Uythyr yn 'bioifat." Perderfynodd yr ynadon draddodi y diffynydd i sefyll ei bra.wf yn y frawd- lys. Gol'lyngwyd ef yn rhydd ar feichniaeth—ef ei nun yn y swm o 50p, a dau arall yn y ewm o 25p bob un.
Mynod alian i'r Maes Cenhadol.
Mynod alian i'r Maes Cenhadol. CYFARFOD YN EXETER HALL. Ychydig ddyddiau yn ot cymerodd "gollyngiad" (dismissals) yr Hydiref mewn cysylltiad a'r G.G.E. le. Mae y dyddordeb a'r cydymleimlad a gymerir yn y, S hyn yu Uoni ein caion- Llanwyd Exeter Hall ddwy nv-son ga.n gyfeillion ac ewyllyswyr da y cenhadon oeddynt yn gwynebu y maes. BuddioL wailai, fyddai ychydig o'r jstadegau a ddarllenwyd yu ycyfajfod gan y Parch H. E. Fox, M.A. (ysgrif- enydd mygedol). Rhifa y rhai oeddynt yn myned allan eleni 166, 99 o ba, rai oeddynt yn dychwelyd a. 67 yn myned, all an am y tro cyntaf. Yn mhlith v rnai ddychwetant mae'r Esgob Hodges, 34 yn glerig-' wyr, un meddyg, naw lleygwr, 25 o foneddigesau, a 29 o wragedd cenha.don. Dyddorol hefyd yw V desgrifiad or rhai sydd yn gwynebu'r maes am y tro cyntaf 34 o glerigwyr, tri meddyg, chwe' o laygwyr, 25 ,0 foneddigesau, pump o wragedd cenhadon., a phump o foneddigesau yn myned', fel y dywed Mr Fox, i'r ystad ddedwydd o fod vn wragedd cenhadoo. 01 clerigwyr daw tri o Rhydychain, wyth o Gaer- grawnt, dau o Dublin, un o'r Unol Dalaetliau a New- add Ridley, Caergrawnt, a naw o Goleg y Gym- deitbas, Islington. Allan o'r maddygon mae dwy foneddiges. Yn awr at y cyfarfodlydd nos Fawrth yn mhell cyn adleg dechreu, 1T oedd llawer yn gorfod BefylL Ar y 11 wyf an eisbeddai "arwyr yr awr" mewn i dosbarfch, uwchbsn pa un gosodwyd y wlad y cyrchenfc ati, Affrica, IndJia Orllewinol, India Ddeheuol, Tre- vancore, Ceylon, China, a Japan. Cadeiriwyd gan lywyddi y gymdeithas, Syr John Ketnnaway, -Bar., A.S. Agorwydl y cyfarfod trwy ga,nu emyn. Yna darllenwyd rhan o'r Ysgrythyr, ac offrymwyd gweddi gan y Parch F. Baylis. Tarawodd Syr John y tanfc ar y dechreu. Wrth son am y 166 fel "mintai fechaai" fe'n hadgofiodd fod! pethau mawr yn cael eu cyflawni yn y byd ysbrydol gan finteioedd bychain, a myneg- odd ei gred ef a minau y byddai i'r fintai fechan hen trwyallu Duw gyflawni pethau ma.wr yn Ei Enw. Yna cyflwynwyd y cenhadon i'r cyfarfod, ac fel y galwyd ou henwau safont fel y gaHasaÙ. dorf eu gweled megis wyneb yn wyneb. Ar ol hyn cafwyd cyfres o anerchiiadau byriorv gan y oenhad,on oeddynt yn dychwolyd. Sonia, y aroh J. Harrison (S. India) am y gwaith yn mhlith y on- castes," 14,000 o. ba rai oeddynt wedi gadiael llun- addoliaeth. Dilynwyd gan Mr T. Alvarez (Sierra Leone), yr bw-n a gyfeiriedd yn deimladwy at y oolled'ion yn N gorllewin AfFrica. GaJarep-t am djri cenhadwr a gjnnerwyd ymaith o fewn pymtheng mds, ac y mae dau wagle yn aros eto; mwy agored nag E::rioed yd:Yw"r wlad i -wirionedd Duw. Llefarant am "ddrysau agored," ond yn Affrica yr oedd y "drws wedi ei dynu ymaith oddiar v bachau." Siaxadapobl am yr hin afiach a thostHriant dros y cenhadon. "Peidiwch a thosturio," meddai, "yn hytrach tos- turiweh drosoch eich hunain." Cyfeiriodd y Parch J. G. Garret (Ceylon), gwir fab o'r Ynys Werdd, fod casgliadau yr Iwerddon llynerM yn 7!c y pen i boli un oedd yn dwyn yr enw o. Eg-lwyswr. "0, gyfeill- ion," meddai, "pe gallwn ddweyd rhai o'r golygfeydcl wrthych sydd i'w gweled yn y gwledydidl Paganaid(I byddent ddigon i wneud calon i waedu." Cafwyd calondid triphlvg y cenhadwr ga.n y Parch E. A. Douglas (S. India), o lyfr Haggai—hyny yw, preseo- oldeb, gallu, a rhagolwg. Ar 01 emyn cafwyd y "recruits." Dr. W. R. S. Miller (cyfaill anwyl i ni) sydd yn myned i Hansa., a. sonia am a.ugen cenhadaetba-ut meddygol, a.ngen y G.G.E.. ac angen Affrica Or- llewinol. Ond beth yw y rhai hyn mewn cydmariaethi i angen caJon fawr Duw? Cyfeiriodd y Parch G. A. Burilbury (S. China) at "ddrws agored" Eglwys Philadelphia, ac erfyniai vn didifriM ar wyr Rhydychain i ystyried pa un a oectd Duw yn eu galw i'r maes cenhadol. Coleg Islington a ,gyniychiolwyd gan y Parch E. S. Tanner (S. India), a rhoddodd ddfesgrifiad o fywyd yn y coleg. Yr olaf I o'r "recruits" ydoedd y Parch L. Byrde (W. Cnina.), dros Caergrawnt, yr hwn a svlwn.i ar yr amgen o roddi ein cyrphi yn aberthau hyw. Rhoddwyd anerchiad i'r cenbadbn gan Canon Trotter, sylfaenedig ar Eph- i esiaid iii., sef d'arlun o wir weinidbg Duw. Nosi Fercher cadeiriwyd gan Syr Douglas Fox, yr Kwn, yn ei anerchiad. fj, roddodd air o gynhor a cliin.londid i'r cenbadJor—Eph. iii. 14—19. Yn TOihli'th v "recruits" or y llwyfan yr oedd y Parch D. M. Thcrctor', B. A., è\ sydd wedi bod! mar ddefnyddiol gN,d,,i s>-mnd!;nd yr S.V.M.A. (Tjrdeb Cenhfdol fiwirfoddol Myfyrwyr^. Un o'r "advance party" i Khartoum ydyw Mr Thornton, a chifwyd anerchiad y&bryd'ol gpaiddo ar Badsruddiad vii. 9. RboddVyd yr anerchiad i'r cftnb«»don tran. PrebeTt- deri Lunt, ar eiriau yr Arglwvdd le-sit yn lofti-n. xiL 26, a dangosodd mai ystyr cvfJ-wn v ga^r "gweini- I dog" yn yr ydoedd "i-veinidog cyfrjcachoP* ,r:rbyddr1" h«b ainsfr VYIQ", Feistr. Fel rheol ado I gofir y cenhadon am yr addawid. "Wele, yr ydwyf gyd'a- chwi bob amser," ond rhoo'dodd Mr Lirat yr ochr arall i'r dsriun, sef "Cymerwch. ofal arbenig eich bod chwi bob amsor gyda'r Arerlwvdd Iesu." Ar ol ) cyhoeddi'r fendith. dbt}1 v cyf -rfod i ben. 1 Wrth vsgrifenu'r linellan hyn daatb y newydd prudd fod un O'mi cvdefrydwvr, yr hwn oherwydd afiechvd gymerodd fordaitb i Efro? Newydd. yn ) nerhydia'i chwapr.vn mhlith v rhai a foddwyd. yn l!on«r- j ddrylliad y "Moh.ego,n." Diau Ei lwvbratt Ef svdd ) yn y mor. Bydded Duw vn nodded i'r teulhi tra.llod- edig. Pwy lanwa'r hWJ0h? "Y cyrhauaf yn wir sydd fawr. or v vn "1naml." rj-^er'idiwcb ar i Arsrlwydd y cvnte^af "wthio" gweithwyr i'w I gynhauaf, ord' wrib weddio gn*elwch na wrthodweh. yr alwad eich 1-11m. Cofeg G.G.E. DEWI CEDOL.