Gwalia

BANGOR. Y Faerolia.eth.-Deallwn fod mwyafrif aelodau'r Cynghor Dinesig wedi perderfynu cynyg y faerol- iaeth am y flwyddyn nesaf i'r Cynghorydd John Evan Roberts. Yr Wythnos Hon am AO.Ioniant.-Bydd "Poole's Myriorama" yn y Penrhyn Hall bob nos yr wythno-s hon, gan ddechreu nos Lun. Bydd i bawb sy n en cofio yma. beth amser yn ol fod yn sicr o fynu gweled y neriformiadau, gan mor ardderchog ydynt. Yr Etholiad Bwrdaisiol. — Fel y crybwvllasom yr wythnos o'r blaen. yn y Ward Orllewinol yn unig I yr oedd brwydr y flwyddyn hon. Yr hen aelodau oeddynt Mr Richard Da vies (arch-adeiladydd) a Mr Edward Jones (cerbyd-adeiladydd), v rhai a wrth- wynebid gan Mr David Owen (twrne) a Mr Owen Owen (dilledydcl). Canlyniad v polio a wnaed yn hysbys, tua lianer-awr wedi naw nos Lun. gan yr Henadur T. Lewis (swyddog dyehweliadol), ac wele v ffigyrau :—Edward Jcres, 244 David Owen, 242 Richard Davies, 206; Owen Owen, 201. Yr oedd torf fawr wedi ymgasglu i glywed y ffigyrau, eithr nid amlygwyd dim math o frwdfrydedd wedi eu clywed. Ar ystyriaethau personal yn unig y cariwyd yr ornest allan, am y beimiadid yr aelodau ymneill- duedig, yn neillduol Mr Davies, oherwydd y draul yn nglyn a'r pier a'r ferry. Pa fodd bynag, y mae yn fater o ofid y bydd y Gorphoraeth yn awr yn colli gwa-sanaeth gwerthfawr Mr R. Davies. Cymdeithas Gyfeillgar v Genethod.—Yn Lodge y G.F.S., 1, PlasUwyd-t-errace, ddydd Iau diweddaf, cvnhaliwyd "arwerthiant" o gynyrchion gwlad er budd y gymdeithas, yr hyn a drefnwyd gan y "lady superintendent." Trodd y gwerthiadau allan yn llwyddianus. Daeth cynifer o gyfmillion yn ngtvyd, fel y cliriwyd y cwbl yn fuan. Anfonwyd cyfraniad- au yn garedig gan Arglwyddes Penrhyn. Mrs Asshe- ton Smith, Colonel Platt. Mrs Young, Mrs Richard- son, Mrs Bryant, Miss Wynne Jones, Mrs Marshall, Mrs Owen Williams (Llarrhyddlad), Mrs Aronson. Mrs Vrncent. Mrs Hugh Vincent, Miss Roberts (Tre- garth), Mrs Chenevix Trench. Mrs Jones (Lwynon), Mrw Jin«kson, Miss Pritobard. Mrs W. 0. Clarke; vegetables, per Miss Lee, from Mr G. Owen (Nan- porth Farm). Cyrha.eddodd v gwerthiadau y swm o 8p 14s 2c, yn cynwys rhodd o 10s oddiwrth Miss Rathbone. Y Bwrdd Ysgol.—Oynhaliwyd cyfarfod misol v Bwrdd nos Lun. y Prifathraw John Price yn v gadair. Wedi i benaethiaid y gwahanol ysgolion '0 gyfiwyno eu hadroddiadau, v Clerc a osododd gerbron, chwech o gynygion (tenders) er gwneud y gwaith I Z!1 •an^ftarheidjol mewn cfgylltiad ag ad-eiladu yr ysgol newydd fwriadedig yn Glanadrla: a phenderfynwyd derbyn eiddo'r Meistri R. a J. Williams, adeiladwvr, Bangor Uehaf, yn ddtrostyrzedi., i crymeradwyaeth Swyddfa Addysg. Cyhuddiad yn Erbvn Tafamwr o Bethesda.—Yn Lly; Heddgeidwadol Bangor, dydd Mawrth, yr Ar- olygydd Rowland a. sryhuddodd William WiRianis o fod yn feddw yn v Mona. Inn. Bethesda; a chafodd John Pritchard, landlord y tafarrdy, ei wysio am ganiatau meddwdod yrs ei dv.—Yrnddango^odd Mr S. R. Dew dros y diffynyddion.—-Rboddodd v Rhingyll Owen dystiolaeth vn erbyn Williams, a thystiolaethwyd hefyd gan yr Heddwas Thomas.—Y diffvilrdd John Pritchard, yn ei dystiolaeth, a ddy- odd ei fod ef wedi gwadu wrth y rhingyll fod Williams vn feddw, gan ei bod yn anmhosibl iddo fod vn feddw ar v swm o ddiod a gawsai yn ei dy ef. Aeth Williams allan yn ddist-aw, ac heb "hal- dian." Daliai ef fod Williams yn sobr tra. yn ea dy ef.-Yna rhoddrwyd tystiolaeth ?a.n wraig y Mona Inn, yr hon a ddywedodd fod Williams yn sobr.- Galwyd tysiion hefyd.—Y Fainc a osododd ddirwy o 5s a'r eostau ar William Williams, a 20s a'r costaa aT John Pritchaxd. Ymosodiad Honedig.—0 flaen yr ynadon, ddydd MawTth. John H. Roberts, Ca.ellw v ugrydd. a wysiodd John Thomas, ceidwad helwTiaeth. 'Rachixb, roer Bethesda. am ymosod amo.—Ymddangosodd Mr S. R. Dew dros yr achwynydd.a Mr H. Vincent (Meistri Lloyd Carter, Vincent, a Douglas Jones) yn Hm- ,ddiff-n.-Yr croes-wys hefyd.—Yr. cl ystori yr Achwynydd. yr oedd efe a dau rydymaith wedi bod yn Llanfairfecba.n yn dal lied a.n, ac vn dvclrwelnr vn yr hwyr pan, fel vr hanni. yr ymosodod'd y d'ifynyctd amo ar y ffordd fa.wr gyda if on. san niweidio ei law b-rai hefyd fod y dyn tan rTdvIar.wad diiod.-Y DifFynydd a wadodd yr j-m.odiad yn bendant. a mvntumiodd mai yr acbwynvdo ocdd vr ymosodydd. Gwadoddl hefvd ei fod tarn ddvlanwad diod ar v diwmod crybwylledig.—Galwvd amryw o dystion ar y ddwv ochr.—Y Fainc. ar ol -wrandiwiad maith, a daflodd yr achos allan. sran sredu fod y ty^tiolaefchau mor groes i'w trilydd fel! nad oedd dim i ddangos yn eglur DWV o-edd y vmosodvdci. "Sale of Work" Blynyddol St. Mair.—Dydd Mercher agorwyd y "sale of work" blynyddol mewn •cvsylltiad ag Eglwys St. Mair. vn t Ysg-ol Genedl- aethol. gan Mrs Lewis, Deondy (yn absenoldeb anocheladwv Mrs Assheton Smith). Yr o-,Id y "sale." yr elw odidiwrth ba un elai i Groifa v Curad- iaid. o dan reolaeth Mr=» Hall. Greers Bark. Cyr- haeddai cyfanswm yr enill i lOOp, yr hvn a gynwysai rodd o 5p dderbyniwyd oddiwrth Mrs Assheton Smith, yn nghyda rhai tanvsgrifiadau eraill. A mn- lyn svdd restr o'r rhai ofalent am y rwahanol fyrdd- r". o'-v«tal a'r swm dderbvniwyd sran bob un :— ) No. 1 S*H Mrs Hall, Misuses Houslev, Mrs Jonf«(, Miss Mills, Mrs R-owland Jones, a Miss ppokf—43p 8s No. 2 Stall Misses M. Mc- Xinstry, Mrs J. Pritchard, Mrs Lanrford Jones, Miss "Devonald, a, Mrs PITor-12n 16s; No. 3 Stall (Welsh Stall) Mrs W. E. Thomas, Miss Davies (Frondeg-street). Mrs John Hushes, a Miss Owen (Menai Foundry)—7p 135 lOc: No. 4. Stall (Youns; "Men's Stall) Mr Chambers. Mr John Hughes. Mr <">. E. ThoTrni. Mr Mason.Mr W. Jones (tobacconist). Mr G. N. Williams. Mr Dockinsr, _*Tr Macadam. Mr Llovd Rilzhf-IOn- Stall No. 5 (Refreshment Stall) Miss Cattel, Miss Pratt, M'ss Annie Jones, Mrs Pritchard (Glandwr-torrace). Mrs Fra.nk South- w^TI. M;"I Parsons, Mrs John Hnmphr°ys, Mrs J. F. Pritchard. Mrs Roberts (Bethel 1, Miss Grace Jones—7r>: Stall No. 6 (old clothes) Mrs O. P. Jones, Mrs Roberts (Shin and Castle). Mrs Roorts (Mountain-souare)—9r> 13 6c sale of tickets. 9n ■Rn 8c. Yr oedd y "fishing nond," vr hwn barodd lawer o d'difvrwcb i'r ieuenHyd. tan lvwyddiaet-h >fis« Elsie Pritchard. Talwvd gwaro<ra»th neillBuol i Fwrdd y Blodau.vr hwn oerld torn ofa.l Miss Graham. \Tis.« .Aron*on, a Miss K. Langfi.-rd Jones tra mai "MrTIsll a'r Parch J. James Jones a lvwient v "shoot- inz srallerv." Yn ystod yr hwyr hefvd rhoddwvd dau arddansroftja/? o "tableaux vH-ants," un oedd dan arweiniacl Mr E. Hurren Harding, yn rglv-n a'r hyn "V rboddv-yd ^vnortliwy g-werthfawr gan Mr Wickens, "Bangor f) GwTTjni Chwarel Ban^^r.—Oa.fodd Cwmni Llachi Bangor a'u r'oruohwyliwr eu dirwyo O-Ivdd Mawrth. gan vnadon Bancror, cir^eddu v Theolau Prlwriiz o r'an Gyfra.ifch Chwnr^lv, 1894, wrth weitfcio Chwarel Pantdreinioe, Bethe?da. D;r- wywyd v e-wmni i dair punt a nt,I1. o gostau. a'u •sroruchwyliwr rMr William Hughes) 10s a 5s o st- au. Kwrd-d GwarchJidw^id Bangor a Beaumaris.— i Oynhaliwyd c^arfocl p^lipfrosoi y Bwrdd hwn ndvdd Gwpnr, Mr Hugh Thomas yn y gadair.— j G^hwodd Mr R. Hughes svfw at yr anghyfleusdri a achosid i drigblion Llanfairfechan ac Aber trwv orfoi armed i Fango^- i gofrestm gpnedlca-etbau a marwol- aethau. a phenderfvnwvd ffurfio is-cunghirth ncwvd.d i gynwvs Aber a Lla^fairfechan. gyiia, f'hofrf --try1 id vn trigo vn v tIe diweddaf.—EtJiclwvd Mr Thomas ParrT vn dret.fogasglvdd dros bhvyf Tr-fdraftI, fel olvnydd i Mr R. D. Owen, a. vmddiswyddodd.— Gwn- I neth Mr Birrham ral sylwadau af bwnc y tMioit yn vr undeb. Dywedodd nad o«{d y ffi^yr'u wedi newid Tlawer er nan yr vmwelodd a hwy o'r bhen. cmd: dmtunai ddatfran ei farn fod vr aniseroedo: vn lla.wn digon dll- i'w gyfiawnhau i edrycfe am woinyddiad M'WT cneth yn y mater o gynortbwy a3ianoI. yn neill- r fhioi o berthVll8 i ge:sia<Jau crpttsl.rgymheHai Tnrvnt i dvrro llineJl am rfwrag r tIOdiOn haedd- íanOI ac aahaeddianol. 0 bertlqraac i ddeddfwriaeti yn ystod y flwyddyn ddiweddai mewn cysylltiad a Gwarcheidwaid y tlodion nid oedd dim o bwys. gj-da'r cithriad o Ddeddf Buchfrechiad, a chredai mai doeth fyddai i'r Bwrdd benodi pwyllgor i fyned i mewn yn fanwl i gylchlythyr Bwrdd Llywodraeth Leol yn ymwneud a r ddeddf, o ba un yr oedd un neu ddau o bw->-ntiau tra phwysig yn codi. Yn unol ag argvaihellion Mr Bir.tiam oenodwyd pwyllgor i'r pu-wyl.— Goiwodd Mr R. Hughes (Llanfairfechan) sylw" at y ffaith nad oedd nei«lerfyniad o eiddo v Bwrdd i roddi i'r tlodion yn y ty yr hyn fwytaent o iara. yn lie swm penodol fel yn y gorphenol wedi (hrbYn cadaiivliad Bwrdd LlywodraetB. Leol, a chyn- ygiodd fod y penderfyniad yn oael ei roddi mewn grym ax unvraith yn lie disgwyl camatad y Bwrdd yn Llundain. Cytunwyd a hyn, ond cyfyngwyd yr am- ser i dri mis fel prawf.

BETHESDA. Y Stag Vaults.-Deallwn fod yr adeila.d drudfawrj hwn wedi ei werthu o'r diwedd. Bu i nifer o: ddyrtion busneslyd gymeiyd vn eu pennu i wylied v tv hwn, ac o'r diwedd ilwyddasant i ddiddymu y I dVwydded. Pa faint gwell a mwy parchus ydynt er- byn hyn, nis gwyddom, ond hyn a wyddom, fod eu ■ gwaith w-edi achosi rluii ugeiniau o bunau o golled i'r trethdalwvr. Y piynwr yw Mr John Edwards, Y.H., Gerlan, a gweithreda Mr D. Griffith Davies, cyfreit-hiwr, ar ran y prynwr. Cymdeithas Lenyddol Annibynwyr Capel Beth- esda.— Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf y gymdeithas hon nos Fercher diweddaf, dan lywyddiacth Mr D. J. Williams, B.A., prifathraw yr Ysgol Sirol, gan, yr hwn y cafwyd papyr gwir alluog ar "Dffiwyfliad." Mae y gymdeithas hon wedi bod yn hynod hapus cael dyn o alluoeddi y boneddwr hwn yn llywydd. Cafwyd papyr hefyd gan Mr William. Thomas, Taber- nacle-terrace, ar "Ddylanwad yr aelwyd yn ffurfiad cvmeriad." a chafwyd sylwadau ychwanegol gan Y Mri W. J. Parry. Coetmor Hall; John Jones, llyfr- j tce. dd; a William Thomas, Cefnfaes-terrace. Yn ystod y cyfarfod cafwyd adroddiad campus, "Yr' Angel," gan Mr W. Edwards, Penygraig, a chafwyd can gan Mrs E. D. Lloyd. Canodd y Co rMeibion "Milwyr y G-oes," dan arweiniad yr organydd. Mr. E. D. Lloyd, a chafwyd deuawd hefyd ar y berdoneg gan y Misses Winifred Crowther ac Eva Crowthert a "Bedd v yn swynol, gan Miss M. L. Jones, Cae Star. Canwyd amryw benillion Cvmreig ga.n v dadganydd adnabyddus Mr Richard P hTts, Bryn Ogwen. ac i ddiweddu canodd y cor "L ad, Kindly Light." Os gellir cymeryd y cyfarfod hwn yn ernes o'r rhai svdd i ddilyn, diameu y ceir llawer o bleser a. buddioldeb ynddynt. Cymdeithas* Lenyddol Eglwvs Glanogw-e-.i.N-os Fercher diweddaf cychwynwyd un o'r cymdeithasau byn gan aelodltu yr eglwys uchod, dan lywyddiaeth y Parch R. T. Jones, B.A., ficer. Daeth eynulliad rhagorol yn nghyd o wyr ieuainc, yn nghyd a nifer dda o foneddigesau. Mr Jones, y ficer, oedd wedi galw y cyfarfod, er cael barn y gwyr ieuainc am v cynllun goreu i gario y cyfarfodydd- yn mlaen. Yr oedd ef wedi ffurfio cynllun i'w roi at farn y cyfarfod, a rhyddid iddyrt hwythau i ychwanegu ato neu dynu oddrwrtho. ac wedi i amryw siarad ar y cynllun yn ei wahanol agweddau, cynygiwyd gan Mr Benjamin Thomas, Biy n Meurig. eu bod yn ei fabwysiadu. a phasiwyd. Yn ol y cynllun, mae amryw o brif weini- dogion yr Eglwys i draddodi darlithiau yn ystod y tymhor ar "Hanes Boreuol yr Eglwys," etc., a dadleuon gan yr aelodau ar br'f bynciau cysylltiedig a'r Eglwys, ac awgrymodd un y buasai noswaith neu ddwy ar y "Llyfr Gweddi Gyffredin" yn ffuddiol iawn, pryd y dywedodd y Ficer, Mr Jones, na fyddai dtim yn fwy pleserus ganddo ef na chyfarfod nifer c 11 unwaith yn yr wythnos, ar wahan i gyfarfod y gym- deithas, er ymdrin a'r "Llyfr Gweddi Gyffredin; nad oedd noswaith neu ddwy o ddim gwerth gyda, mater mor bwysig, a phasiwyd i ffurfio- J.osbarth i'r amcan hwn. Nos Fercher nesaf bydd y Paxch E. Davies, Llanllechid. yn traddodi v gyntaf o'r gyfres dadithiau. El destyn fydd, "Yr Eglwys yn yr Eiifod Ganrif ar Bymtheg." Ysgol Glan Rhyd Idwal: Cyngherddi a Pberfform- iadau Amrywiaethol.—Nos lau diweddaf cynhaliwyd yr uchod yn y rhanbarth gwledig hwn. Mae dyddor- deb mawr yn cael ei gymeryd gan liijTwyddwyr addysg yn iBethesda tuag at vr ysgol hon, ac aeth nifer o gerbydau,gyda l' Meddyg Mills Roberts. Ys-1 pytty y Penrhyn, ac eraill, i fyny y noswaith hon. Mae yn deilwng o syIw fod y boneddwr hwn yn cymeryd dyddordeb neillduol vn addysg yr ardal, ac yn cymeryd rhan flaenllaw gydag amrvwiol symudiadau. Y llywydd oedd y Parch W. Morgan, B.A.. St. Ann's, ac arweiniwyd yn fedrus gan Dr. Mills Ro- berts. I ddechreu, cafwya adroddiad,. "Opening Speech," gan Nellie Jones. Blaen v Nant. Anerch- iad difyrus gan y Llywydd. Welsh air. "Spring- time is Returning," Plant. Adroddiad, "The Par- rot," Dilys Williams. Can. "Kentucky Home." Annie Thomas ac Annie Roberts. "Drills, school bells exercises," Plant. Can. "Gently Rock the Cradle," y Plant. Adroddiad, "The Naughty Dolly," Gwennie Jones, Blaen y Nant. Can, "Run, Xittle Rivulet, Run," y Plant. Can, "Little White Lily," y Plant. "Drill exercises." v Plant. Can, "Twenty Froo"ries Went to School. y Plant. Rhan IT. Ad- roddiad, "parody" on "Marv Had a Little Lamb," Maggie Davies. Yn nesaf, deuwyd at waith oedd vn tynu sylw neillduol. yn enwedig yr arweinydd. Dr. Mills Roberts, sef, "ambulance work," "band etc.. gan v Plant. Mae vr ysgolfeistr.Mr R. Hughes, wedi pasio yr boll arholiadau vn nglyn a'r "St John Ambulance." a rhoddai v Meddyg y ganmoliaeth ( uchaf i waith y plant, a dywedai fod Mr Hughes vn haeddu parch dauddyblyg am y llafur mawr v mae wedi myned iddo gyda'r plant yn y gangen werth- fawr hon, ac yn enwedig mewn ardal nad oedd meddyg i'w gael yn nes na Bethesda. Rhoddwvd arwyddiors o gymeradwyaeth uchel i'r plant oil. Y peth red oedd cyflwyno anrhegion i'r plant hyny oedd wedi ymbresenoli fwyaf vn yr ysgol yn ystod y flwyddyn, y rhai oeddynt gynwysedig mewn tlysau (medals), rhoddedig gan Dr. Mills Roberts. Yna cafwyd Welsh a'r, "All Through the Night," gan f Plant. "Drill exercises, v Plant. Adrodaiad, "My Dead Dolly," gan Elizabeth Roberts. Can, "I'm a Busy Little Mother," Nellie Jones. Blaen y Nant. Can, "The Fiddle," Plant. "Scarf and fan drills," gan y Plant. "Thanks." gan y Plant. Ad- roddiad. "Good-night," gan wyth o enethod. ac i ddiweddu. canwyd yr Anthem Genedlaethol. Dy- laswn grybwyll i'r gantores ieuanc, boblogaidd Miss Clarisia Davies, Victoria-place, Bethesda, ganu dai, o unawdau clasurol, er boddhad mawr. Rhoddir ganmoliaeth uchaf i'r holl berfformiadau, ac i Mr Hughes, yr ysgolfeistr, am v gwaith mawr y mae wedi ei wneud mewn tymor mor fyr. Nid oes fawr gyda blwyddyn er pan gymerodd ofal yr ysgol. a bu iddo. yn mhen wyth mis wedi iddo ddechreu ar ei waith, basio arholiad y Llywodraeth vn llwydd-anus a chael ei "exemptio." "Well done." Cymdeithas Lenyddol Jerusalem.—Nos Ferchei diweddaf cynhaliwyd cyfarfod cyntaf v gymdeithas dan lywyddiaeth Mr Griffith Roberts, Uyf-werthydd, pryd y cafwyd papyr rhagorol a llafurfawr gan v Parch N. W. Lloyd, gweinidog sydd newydd Tlll- sefydlu yn nghapel Brynteg. Ei destyn oedd "John Knox." Yr oedd cynulliad lluosog wedi dyfod yn nghyd. a. chawsant eu boddhau yn fawr gan y d.,tr- lithydd galluog. Glan Rhyd Idwal: Diolchgarwch am y Cynhauaf. -Dydd Mawrth, y 26ain cvnfisol, cynhaliwyd gwas- anaeth i ddiolch am y cynhauaf yn yr eglwys uchot*. Am ddeg o'r gloch yn y boreu. gwasanaeth o'r Cymun •Bendigaid. yn cael ei weinvddu gan v Parch W. Morgan. B.A., fleer St. Ann's, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch Benjamin Jones, curad. Yn y pryd- nawn, aed trwy y litani gan y Parch B. Jones, a. phregethodd y Parch E. Davies, rheithor Llanllechid. Yn yr hwyr, aed trwy y gwasanaeth (an y Parch W. Morgan, aphregethwyd yn rhagprol gan y Parch E. Davies, Llanllechid. Daeth cynulleidfaoedd lluosog yn nghyd, yn neilldnol yn yr hwyr, pryd y llanwvd v lie yn orla.wn. Cafwyd cyfarfodydd rhagorol, gyda charm da. yr hwn oedd dan arweiniad y 'brawd Mr Richard Jones, Blaen y Nant. Cymdeithas Lenyddol Carned di.—Cynnaiiwyd cv- fa.rfod y gymdeithas hon nos Fercher. dan lywydd- iaeth y Parch T. J. Job. gweinidog, pryd y cafwyd darlt gynes ar "Pa un ai Brenhiniaeth ai Gwerimaeth oedd y Llywodraeth oreu?" Agorwyd dros Frenhm- ra-eth gam Mr Griffith S. Griffiths, a thros Wenn- iaeth gan Mr Thomas Hughes, Cilfodan, a cbvmer- wyd rhan gan amryw o'r aelodau. Wedi rhoddi v pwnc i bleidlais, yr oedd y mwyafrif yn ffafr Gwerin- iafth. Marwolaeth Mr John Roberts, Coed y Park- Yr wythnos ddiweddaf yr oeddym yn rhoi adroddiad am ddigwyddiad difrifol mewn cyfarfod diolchgarwch am v cynhauai a gyfarfyddodd a'r hen Gristion uchod, ac ni ddaeth i ymwybyddiacth gvf- Iawn o gwbl. ac er pob medr o eiddo y Dr. Lloyd, bu farw oddeutii naw o'r gloch nos Sadwrn diweddaf. Bydd yr angladd (yr hwn fydd yn un cyk.oeddus) vn cymeryd He prvdnawn ddydd Mercher nesaf (yfory). C\-mdoithas Lenyddol a DiwvIBadol Capel Heth- ania.—Oyfarfu a-elodau y gymdeithas hon nos Ian diweddaf, dan lywyddiaeth ei gweinidog Ilafurtis. T Parch T. Griffiths. Dadl oedd gan r cyfeillior^ byn, ac yr oedd yn amlwg fod yma gryn lafur werti bod gan y pleid'.a.u. Y ddadl oedd. Pa tra 7 w y mwyaf ei ddylanwad. y bardd, y eerddor. ai vnte y lienor. Atjorwvd vn ffafr T bardd gan Mr Sh-em Morris, ac a.tegwyd ef ga.n Mr J. D. Williams; yn ffafr T oerddor agorwyd gan Mr D. Pemant Evnns. ac teq'- wyd ef gan Mr Morris Davies; agorwyd yn ffafr ▼ lienor gan Trebor Uechid. ac ategwyd ef gan Mr H. B. Jones. Cafwyd dadl fywiog dros ben, a dan-goe- rhai qV Iil.!lndwyr gryn alltt ac 01 lWur mltlwr. -==-=-=-=-=: Pan roddw 11 y mater i'w benderfynu drwy bleidlais, cafwyd fod deuddeg dros y bardd, a thros y lienor ddeuddeg.a chafodd y cerddor ddau-ar-bymtheg felly y cerddor aeth ar gamp y waith hon beth bynag. Marwolaeth a Chladdedigaeth Mr Thomas Griffith (Dirwest).—Bu farw y gwr adnabyddus uchod ar v 26ain cynfisol. wedi dioddef gwaeledd o rai wythnos- au, yn 51 mlwydd oed, gan adael gweddw a nifer o blant i alaru eu colled ar ol tad a pbriod caredig. Yr oedd yn adnabyddus i bawb drwy yr ardaloedd yma. a hyny yn benaf, mae yn debyg, oherwydd ei sel gynes, ers llawer o flynyddau, dros ddirwest, am yr hyn y'i gelwid Thomas Griffith, Dirwest. Efe fu yn foddion i gychwyn a sefydlu y gymdeithas ragor- ol, ac un a wnasth gymaint o ddaioni, sef Cymdeith- as "Cymry Sobr," a bu yn llafurus iawn. yn cynal cyfarfodydd yn Mon ac Arfon er sefvdlu canghenau o'r gymdeithas. Yr oedd hefyd yn lienor nid an- enwog. ac yn ysgrifenydd amryw draethodau yn é oes i'r gwahanol gymdeithasau llenyddol. Bu vn fuddugwr amryw weithiau, a dea-ilwn ei fod vn brysur wrth y gwaith o ysgrifenu Hyfr ar "Greigiau, Llech-chwarelau. a Llech-wneuthuriad," yr hwn a fwriadai gyhoedcli ax ddechreu y .fhvydyn "nesaf, ond cafodd ei symud eyn gorphen ei waith, fel y sylw- asom, yn yr oedran cynharol o 51 mlwydd. Yr oedd yn aelod gyda'r Annibynwyr yn nghapel Beth- esda. Prydnawn ddydd Llun, y 31ain cynfisol, cafodd gladdedigaeth barchus. pryd y daeth torf ang- hvffredin i hebrwng ei weddillion marwol i Fvnwent Glanogwen. Gwasanaetbwyd wrth v ty ao "ar lan y bedd gan y Parchn. R. Rowlands.Treflys, a T. Grif- fith, BetItR,nia. Heddwch i'w lwch. Y Bel Droed.—Bu un o glybiau y bel droed o Bangor 1 fyny yn Methesda ddydd Sadwrn diweddaf mewn ymdrechfa a'r Bethestiaid. Y canlyniad fu i'r Bangoriaid gael pedair "goal" yn erbvn dwy o eiddo y Bethestiaid. Y Sadwrn cynt cafodd y Bethestiaid un "goal"' yn erbyn "nil" y Bangoriaid.—Gohebydd.

CAERNARFON. Cymdeithas Lenyddol yr Eglwj-s.—Nos Lun dar- llenwyd papyr canmoladwy ar y "Tair gradd yn y W emidogaeth" o fiaen aelodau v gymdeithas gan Mr John Williams, Castle-square. Marwolaeth.—Dydd Gwener bu farw y Sergeant- Major William Tegarty, yr hwn fu er's ei ymadawiad a'r fyddin flynyddau yn ol yn gofalu am ystafelloedd y Royal Welsh Yacht Club. Yr oedd yn dad i Mr Tegarty, ysgolfeistr Glasinfryn, Arddangosfa Poole. Yn ystod nosweithiau yr wythnos bu yr anturiaethus Mr Harry Poole yn difyru cynulleidfaoedd lluosog yn y Pavilion gyda "Myrior- ama" byd-adnabyddus, hefyd difyrion diniwed. Dy- weder a ddywedo m-te yn rhaid i'r bobl gael difyriant. DjTchafiad.—Deallwn fod Mr J. D. Jones, prif ys- grifenydd y llythjTdy, wedi ei benodi yn bostfeistr Winchfield, yn agos i Lundain. Gedy ein cyfaill y dref gyda dymuniadau goreu ei luosog edmygwyr. Yr Undeb Lenyddol.—Nos Lun bu y byd-adna- byddus Mr W. H. Preece, C.B., F.R.S., yn traddodi ei ddarliith gyfoethog yn y Guild Hall ar "Wireless Telegraphy." Cafodd wranda.iad astud a, chynull- iad da. Llwyddiant.—Da genym allu lloncryfarch Mr R. T. Edwards, Rosa Mount, o'r dref hon, ar ei lwyddiant yn arddangosfa adar Manceinion. Llwyddodd i enill ail wobr a gwobrau arben yn nosbarth yr "yellow j Norwich, ac yn nosbarth yr N.P.C. Club. Cymdeithas Lenyddol Ebenezer.—Gwt dyeithr y gymdeithas hon nos Ferchea- ydoedd y Parch T. Nicholas Roberts, gan yr hwn y caed anerchiad ar "Cartref dedwydd John Jones." Y cadeirydd yd- oedd y Parch Cadvan Davies. Cymdeithas Lenyddol Morith.Nos Fercher, Mr H. Isgaer Lewis (is-gadeirydd) yn y gadair, caiwyd: anerchiad agoriadol y gymdeithas gan y Parch a.van 1 Jones. Ei destyn ydoedd "Y Gwyliedydd, beth am y nos." Caed sylwadau gan v Parch O'Brien Owen a'r Meistri Henry Owen, E. Hevin Jones, Ellis Jones, ac S. Maurice Jones, R.O.A. Y Bel Droed.—Prydnawn Sadwrn cyfarfu dewrion' yr University, Bangor, a'r eiddo yr Ironopolis, yn yr Oval. Teimlid dyddordeb mawr yn yr ornest. Yr oedd yr Ironopolis wedi trechu yn Nhreffynon y Sadwrn blaenorol, a disgwylid llawer oddiwrtllynt. Ni bu y dis^wyliadau yn ofer. (Caed brwydr bybyr, a throdd y fuddugoliaeth yn eiddo yr Ironopolis gydv. 6 goal yn erbvn 2. l Brwydr y CVnghor Trefol.—'Dydd Mawrth ymladd- wyd brwy'drau hir-ddisgwyliedig y Cynghor Trefol. Gwnaed canlyniad y pleidleisio yn hysbys oddeutu naw o'r gloch, fel y cinlyn:-IVard Fawr: Owen Evans (R.), 5S0 R. Gordon Roberts (C.), 526 J. T. Roberts (R.). 519: R. 0. Roberts (R.), 467; John Pritchard (C.), 398: Cornelius Davies (C.), 217. WTard Bach John Fletcher (R.), 424 Edward Parry (C.), 347; David Evans (C.). 222; Thomas Wynne (A.), 177. Ni wnaed yr un cvfnewidiad yn y frwydr. Etholwyd dau Geidwadwr yn lie y ddau Geidwad- wyr a ymneillduodd o'r Cynghor. .Cymdeithas Lenyddol Salem. "Dr. Philli Neuaddlwyd," ydoedd testyn darlith boblogaidd a draddodwyd o flaen aelodau Cymdeithas Lenyddol Salem, nos Fawrth, gan y Parch J. James Jones, B.A., Pwllheli. Y cadeirydd ydoedd Mr J. H. Ro- berts, Dinorwic-street. Ar gynvgiad Mr Robert Hughes, yn cael ei eilio gan Mr H. Humphreys^ pas- iwyd pleidlais gynhes o ddiolchgaxwch i'r darLthydd. Cymdeithas Lenyddol Siloh. — Nos Fercher cyn- haliwyd cyfarfod adlonia.dol vn nglyn a'r gymdeithas flodeuog hon, y Parch J. E. Hughes, M.A., yn y gadair. Cynierwyd rhan gan Miss Phillips (Golden Goat), Miss Jones (Bank Quay), a'r Meistri G. O. Griffith (Bridge-street), John Owen (Edward-street), J. Roberts, E. 0. Jones, R. Ra.dford Jones, J. Jones (Henwalia), T. J. Thomas (Pool-street). D. Lloyd, (eto). gyda chor meibion o dan arweirriadaeth fedrus Mr R. Rees Jones. Y cyfeilydd ydoedd Mr Orwig Williams. Trefnydd y cyfarfod ydoedd Mr R. Rad- ford Jones, i'r hwn y mae clod lawer yn ddyledus. Llys yr Ynadon Sirol.—Dvdd Sadwrn, o flaen Dr. Taylor Morgan a'r Meistri J. Issard Davies, D. P. Williams, G. J. Roberts, a John Davies, cyhuddwyd 0. Roberts, Caecipris, Rhostryfan, o saethu tair o ergydion ar y brif ffordd yn agos i Landudno ar yr 17eg cynfisol. Tystiodd yr Heddgeidwad 64 ddarfod i'r amddiffynydd pan ei gwelodd gychwyn rh-ecleiz, gyda thaflu ei ddryll i ochr v ffordd. Nid oedd gan- ddo yr un amheuaeth end. fod v dryll yn Haw yr am- ddiffynydd. jAmddiifynid gan Mr H. Lloyd Carter. Cafodd y Faino yr amddiffynydd yn eviog, a dirwy- wyd ef i 5s a'r costau.—Gwysiwyd William Hughes, porter yn Hospital Chwarel Llanberi-s, gan Margaret Williams, Alltddu Cottage, Dinorwig, am gost cyn- i hebrwng ei plilentyn anghyfreithlawn, tad yr hwn a ddywedai ydoedd yr amddiffynydd. Y mddangosai Mr Carter dros yr hawlydd, gyda Mr J. T. Roberts dros yr amddiffynydd. Gwnaed axcheb. Cyhuddiad Trwyddedol.—Owen Jones, trwydded- ydd y Star Vaults, a gyhuddwyd o werthu diod i ddyn meddw o'r enw H. JIughes, yr hwn a ddirwy- wyd yn y llys blaenorol. Erlynid gan yr Uch- Arolygydd Harr-s. Xmidiffy-nid gan Mr Nee (o gwmni Nee a Gordon Roberts). Tystiodd yr Hedd- geidwad W. Jones (42) ddarfod iddo dalu ymweliad a'r Star Inn oddeutu 5.45 v prydnawn ar y _,17eg cynfisol. Aeth i'r go,-in, a chanfyddodd dri o adyn- ion gyda, gwydriad o gwrw o flaen bob un. Sylwodd fod H. Hughes yn feddw. Galwodd sylw gwraig v ty i'w gyflwr, yr hon a ddywedodd nad oedd hi wedi sylwi erioed ei fod mewn diod. Cymerwyd y "glass" oddiamo. Rhoddwyd tystiolaeth gan yr U ch- Arolygi-dd Harris i'r perwyl ddarfod i'r dyn Hu:zh Hughes gael ei ddangos iddo ga.n y tyst diweddaf, ychydig amser wedi iddo adael y Star Vaults, ac yr oedd yn bur feddw yr adeg honb. Da.liai Mr Nee nad oedd yr un esgeulusood ar ran v trwvddedvdd, ac yr oedd y dyn, yr hwn oedd yn gloff, yn sobr ddigon. Galwvd am y ddiod gan ddyn arall oedd yn yr ystafell. Diddymwyd yr achos ar daliad y costau. Llys yr Ynadon,—Dydd Llun, o flaen y Maer (Dr. Parry) a'r Meistri W. Hamer, J. R. Pritchard, Ed- ward Hughes, ac R. Thomas, cafodd y person au canlynol eu dirwyo am feddwdod R. Roberts, Groes- lon, 2s 6 a'r costau; John Eva.ns, Mountain-street, 5s a'r costa-u; Thomas Pritchard, Uxbridge-street, 2s 6c a'r costau Robert Davies. Braich, Rhostryfan, 5s a'r costau.—Oyhuddwyd Humplixey Owen, di- weddax o fferm Lledwigan, Ynys Mon, o gysgu allan yn agos i orsaf y reilffordd nos Sadwrn, a chafodd ei ddirwyo i 2s 6c a'r costau; ond os gadawai y dref ni phwysid arno am yr ariltn-km adael i'w simddai gymeryd ta.n bu. orfod i John Owen Williaons, 29, Eleanor-street, dalu y costau.-Am arfer iaith aflan cafodd Ellen Gregory, Baptist-street, e: dirwyo i lp a'r costau. — Cyhuddwyd Arthur Andrews a John Pritchard, dau o ddyniou ieuainc, o chwareu Del droed yn Clarke-street ar yr 2Qfed cynfisol. Rhodd- wyd tystiolaeth gan yr Heddgeidwad 39 iddo eu gweled yn chwareu y bel yn r lieol a. enwyd. Yr oedd llawer o bobl oedd yn trigo yn agos wedi bod yn cwyno wrtho ohenvydd yr arferiad. Cos-p, Is yr un a'r costau.—-Cyhuddwyd Ann Owen o ladrata. basged eiddo Mr J. E. Jones, ironmonger. Pool street. Tystiodd Mrs C. Davies, New-street, ddarfod i'r am- ddiffynyddes ddod i'w thy ar yr 23ain cynfisol i werthu bagged, gyda dweyd ei bod wedi ei pfirynu mewn masnachdy yn y dref, a prynodd y fasged am naw ceiniog. Fel yr oedd yn digwydd adnafcyddodd Arthur Willraaoa, yr hwn oedd yn axos gyda. "Mrs Williaons ac yn tigwasanaeth Mr J. E. Jones, T fasged fel eiddo ei tryflogvdd. Yr oedd yn cofio i'r amddiffyrws ddod i'r siop ar yr 28ain cynfisol am baraffin. Yr oedd. y bawgedau ar v pryd tuallan- Tystiodd Mrs BJackburn na ddaxfu i'r ddynes brynu basgedl erioed yn ei siop hi, fel ag y dywedodd wrth Mrs Davio, :frv-atmt Cosp, 14eg di-wfnod o garohar. Y Cottage Hospital-Dymuna pwyllgor y sefydl- iad uchod gydnabod derbyniad y rhoddion canlynol gyda diolchgarwch:—-Mr G. B. Prescctfc, Liverpool, £1 ls; Rev. Morris Williams, Nantlle, J31 Is Miss Roberts. Dinas,£1 Is; Miss Jones, £1 5s; Hon. F. G; Wynne, £5 5s; Mr T. Morgan Lloyd, £1 Is; Mrs Biram, Waterloo Port, £1 Is; Mr Thomas Hughes, North and South Wales Bank, J £1 Is English Wesleyan Chapel, J31 Is Mr John Davies (Gwyneddon), £ 1 Is; Miss Owen, Ty Uoch, sack of potatoes, box of apples, hot water bottle,, two dozen eggs, dressing gown, bulbs Miss Cocker, Royal Hotel, flowers and books; Mrs Dillon, Bod- afon, books, etc. Mrs Darbishire, grapes; Colonel Ruck. Daily Graphic; fruit from Llanbttblig Church per Misses Roberts and Pritchard, Tower House grapes from Christ Church: Mrs Clemenger, flowers and bed mackintosh; Miss Watkin Roberts, cakes Miss Pnrh, Bryn Menai, books Miss Da-vies, 34. Castle-squaro, "Strand Magazine;" Misses Jones, Minafon, scrap album. Cymdeithas yr Olwynwyr.—Nos lRu, yn y Bee Hive Hotel. eis eddodd oddeutu 30 o aelodau a envf- eillion y gymde-it-lias i swper ardderrrhog, parotoedig gan Mr a, Mrs Evans. Ar ol v wlcdd cyfarfod amrywiaethol. Y cpd-rydd ydoedd Mr Edward Hughes, Y.H. Cymerwyd rhan yn y gweithrediadau gan Mr Ellis Rowland5!, C*»d.ben Jones, Mr A. Cor- rison, Mr J. R. Thmna-, a Mr J. M. Owen. Crynvg- iwyd pleidlais gynhes o ddiclchgivrwch gan Dr. Frasser i'r cadeirydd, ac i oedd wc-di cymeryd rhan er gwneud yr hWVT yn un rbfvnis. ac eiliwyd gan Mr Peter Hughe;. Yr offeryny-i ydoedd Mr Orwig Williams. DYFFRYN NANTLLE A'R- AMGYLCHOEDD. Ciufwyd Wedi Boddi.—Boreu Sul. v 3Gain cynfisol, cafwyd John Hughes, engine driver yn Chwarel Glan yr Afon, Rhyd-ddu, wedi boddi mewn ffos; fecbn cydrhwng Snowdon Ranger a'r Chwarel. Dywedir iddo syrthio i'r ffos pan yn myncd or lie diweddaf dan ddylanwad diod. Cynhaliwyd rhaith- ymchwiliad y dydd Mawrth dilynol, o flaen deuddeg o reithwyr parchus, a phasiwyd yn unol a'r tyst- iolaeth?. u, "Cafwyd wedi boddi. Claddwyd ef ar yr 2fed cyiisol yn Mynwent Llanllyfni. Erodor ydoedd o Bentre'r Berw, Sir Fon. Bu am flyryddoedd yn "engine driver" yn Chwarel y Cilg^yn. Yr oedd oddeutu 60 mlwydd oed. Dyn caredig, horfus gan bawb ydoedd. II-iddwch. i'w l'wch. Damweiniau.—-Tra yr oadd Mr Peter Jcces, Pont y Crychddwr, Llaidiyini, gyda'i orchwyl yn Cnwarel Frorheulog. Llanllyfni. cafodd ci d'aro Iwmp o graig yn ei ben nes ei a.iM.fu yn ddifnfol. Gob-dthio, er hyny, yr adferir cf. Dydd Merchcr drachein, vn Chwarel Dorothea, tra yr oedd Mr John Jones, Ty Newydd, Grceslon, yn powdro yn y graig, daeth malurion ar ei gefn, nes tori ei ddwy goes ac anafu ei ben aÏ ysgwydd yn ddifrifol. Cdulwyd ef adref, ond bu farw o'i beer.au yn mhen tua. deg munud wedi cyraedd. CadwA'd rhaith- >mchwiliad prydnawn ddydd Gwener dilynol. ,Dvfarnwyd mai damwain ydoedd. Yr oedd oddeutu 58 mlwydd oed. Cladd- wyd yr hyn oedd farwol yn Mynwent Brynrodvn dydd Sadwrn. Gadawodd wraig ac amryw o blant i alaru ar ei ol.

FFESTINIOG A'R CYLCH. [Oddiwrth Ein Gchebydd Arbenig.] Y Gymdeithas Lenyddol a Gwyddonol.—Nos Wener agorwyd y gymdeithas hoa mewn modd ffurfiol, trwy gwrdd ymddiddanol yn y Rock lem- perance. Llywydd y gweithrediadau ydoedd Mr R. Bowton, Cartre. Wedi dewis Mr R. Walker Davies, Cae'rblaidd, yn llywydd y gymdeithas yn lie Mr J. Newton Jones, Bank, awd yn mlaen trwy ymgomio a threfnu ar gyfer cyfarfodydd y tymor. Y mae v rhaglen wedi ei ckyhoeddi, ac arvry94» yw uckel ara chwaeth goeth a dj-rchafedig vr aelodau. Y pwnc yn awr yw cael bonftddigesau a dynion ieaamc <11- wylliedig yr ardal i uno a'r gymdeithas. Denysy rhaglen fod y cyfarfodydd yn hollol lan oddiwrth bob arogl gwleidyddol a sectol, a'r amcan ma.wr mewn golwg yw coethi a diwyllio meddyliau y rhai ym- unant a'r gjTndeithas. Cymerwyd rha.n yn y cyfar- fod gan Mrs Bowton, Miss Pierce, Miss Lloyd, Mri Bowton, Walker Davies, F. P. Dodd, a H. E. John- son. Damwain.—Borau ddydd Llun, wrth weithio fel creigiwr yn Chwarel y Diphwys, cyfarfyddodd Mr Thomas Jones, Pantycelyn, Tanygrisiau, a damwain, trwy i beth o nen yr agor dd'od i lawr ar ei ben a1 ysgwydd. Cludwyd ef gartrcf, a gweinyddwyd arno gan Dr. R. D. Evans. Anafwyd ei ysgwydd vn drwm, a chafodd ysgydwad i'w ymenydd. Ymweliad Cenhadas.—Bu Miss Williams, y gen- hades o Sylhet, ar ymweliad a'r ardal yr wythnos ddiweddaf, a thraddododd amryw ancrchiadau vn nghapeli y Methodistiaid. Yr oedd golwg dda a chalnog ami, ac y mae wedi tanio amryw o fonedd- igesau ieuainc yr ardal gan awydd i fyned i'r macs cenliadol. Y mae Miss Williams a'i chalon yn y gwaith. Cymdeithas y Gwyr Ieuainc.—Y mae y gymdeithas hon yn parhau yn hynod o flodeuog, a'n: gwyr ieuainc yn mawrhau y eyfteusderau geir drwyddi i ddiwyllio eu hunain. Nos Iau, o dan lywyddiaeth Mr Hugh Jones, fferyllydd, cafwyd papyr campus gan Mr R. 0. Davies, eyfreithiwr, ar "Arabedd Charles Lamb." Cymerwyd rhan pellaeh yn v cyfarfod gan Mri T. R. Davies, D. D. Roberts, v Llywydd, a E. M. Davies. Nos Iau nesaf ceir papyr ar "Gorph-losgiad" gan Dr. Hugh Owen Jones, Llys Meddyg. Tair Damwain yn Chwareli Oakeley yr un Diwrnod.—Digwyddodd tair o ddamweiniau mewn ychydig oriau i'w gilydd boreu ddydd Gwener yn Chwareli Oakeley. Y mae neth o'r fath yn hynod o anghyffredin yn yr ardal, trwy drugaredd, ers blyn- yddoedd. Fel yr oedd Mr Richard Jones, Lian (Pant- yffynon gynt). yn dilyn ei orchwyl fel llafurwr yn "fall" y chwarel anafodd ei glun yn dost trwy syrthio wrth godi gwagen ar y cledrau. Cymerwyd ef i r ysbytty. fel y gofelir am dano gan y Meddygon Ro- berts a Jones. Tra yn brysur gyda llwvtho yn y chwarel, tarawyd Mr H. Vaxadl, Llwynygelli, a. "handle" y "crane" nes anafu ei ben a'i wyneb yn dost. Cymerwyd ef i'r ysbytty, lie y gweinyddir arno gan y Meddygon Roberts a Jones. Wrth weith- io fel creigiwr ar y graig, daeth maen mawr ar draws coes Mr Griffith Roberts, Groesffordd, Glarypwll, ac wrth iddo geisio neidio o'r perygl, torodd ei goes eil- waith. Yr oedd wedi anafu ei aelod mor ddifrifol, fel y bu rhaid ei dori wrth v penglin. Gwnaed hyny gan y Meddygon R. Jones,G. J. Roberts,R. G. Owen, a J. Pritchard. Anrheg Priodasol.—Dydd Sadwrn bu i nifer o gyfarwyddwyr Cwmni Newydd Chwarel y Rhosydd gyfarfod yn Penymmmt i gyflwyno anrheg briodasol i Mr Ellis. Y cyfarwyddwyr oedd yn bresenol yd- oedd Mr W. Davies. Cae'rblaidd; Mr J. Jones, Ynys- for Dr. Samuel Griffith, Porthmadog a Mr Thoma.s Jones (Cynhaiarn), eto. "Soup tureen arian gwerth- fawr oedd yr anrheg, ac amo yn gerfiedig. "Cyflwyn- edig i G. H. Elli, Ysw.. ar yr achlVsur o'i briodas, gan ei gyd-gyfarwyddwyr o Gwmni Newydd y Khos- ydd." ac enwau y boneddigion uchod yn dilyn. Cyflwynwyd yr anrheg yn ffurfiol gan Mr Thomas Jones, ac wedi sylwadau caredig gan bob un o honynt, diolchodd Mr Ellis am yr arddangosiad sylweddol hwn o deimladau da ei gyd-gyfarwyddwyr. Yn ddilynol, eisteddodd y cwmni wrth fwrdd y wledd ddarparodd Mr a Mrs Ell's. Cyfarfod Cenhadol y Wesley aid.—Nos Lun, yn nghapel Ebenezer, o dan lywyddiaeth Mr Owen Jones, Dorfil-street, cynhaliwyd cyfarfod canhadol llewyrchus ia.wn. Darllenwyd yr adroddiad gan Mr Pryce Foulkes, yr ysgrifenydd llafurus ac ymroddol. Y na cafwyd anerchiadau gan Mr W. Roberts, twrog; y Parchn. D. Pughe. ac H. Evans. Cyfarfod Dirwestol.—Y mae cvfarfodydd dirwestol nos Sadwrn' yn parhau yn eu poblogrwydd. a. chaf-, wyd ymdriniaoth arbenig ar gwyn o'r Llan vn nghylch rhai yn myned yno gyda chladdedigaethau o'r Blaenau, ac yn aros yno i feddwi. Undeb yr Eglwysi Rhyddion.—Cyfarfu pwyllgor yr uchod nos Wener yn v capel Se:snig, o dan lywyddiaeth y Parch Samuel Owen. Cyflwynwyd v cwestiwn o gael cyfeillach undebol i sylw yr eglwysi er cael eu barn arno. Cafwyd adrodd'iad am y gwaith wnaed gan yr ymwelwyr ag esgeuluswyr moddion gras. Teimlid y pwys o ymdrechu cael pob un o drigolion y lie i foddion gras vn gyson. Penodwyd Mr Griffith G. Roberts yn gynrychiolvdd dros vr imdeb yn Nghyngrair yr Eglwysi Rhyddion gyrihelir yn Mangor Tachwedd' 23, pan v disgwylir a.nerchiad- au gan Dr. Clifford, Llundain Fifiofc Griffith Ellis, M.A., Bootle, ac eraill. Penodwyd dirprwyaeth i ymweled a'r gymdeithasfa fvdd yn yr ardal ddiwedd y mis, a bod y Parcbm. P. Howell. Rhydwen Parrv, a Hugh Evans i siarad yno, a chroesawu y gymdeith- as i'n plith. Oa.fwyd cwynion oherwydd y tyngu a rhegi ffyna yn mhlith ieuenctyd yr ardal. Pasiwyd i anfon cais arbenig am i sylw nenodol gael ei wneud o'r arferiad gwrthun er ei roddi i lawr, a hyny yn mhob pwlpud trwy'r dosbarth Tachwedd 27. Penodi Athraw.—Cyfarfu corph llywodraethol yr ysgol 1 sirol nos Fawrth, o dan lywyddiaeth Mr E. P. Jones. Gwaith ma-vr y cyfarfod oedd penodi athraw yn lie Mr Burvenich. Qynygiodd un-ar-dde^ am y lie, a chan na.d oedd Mr L. Llewelyn Williams yn dewis derbyn-y swydd, penodwyd Mr W. Ernest Daviee, B.A., Treherbert" am dymor i'w llanw. Os bydd pobpeth yn foddh-aol, golvgir i'r penodiadi fod yn un paxhaol. Gobeithir v bydd i ddyfodiad Mr Davies Vr ysgol fod yn gaffaeliad iddi: y mac vn Gymro, ac y mae yma le i athraw ymroddgar a diwyd i wneud gwn-ith da ac arhosol. Bwrdd, Ysgol.—Cyfarfu v Bwrdd prydnawn Sadwrn, o dan lvwvddiaeth Mr E. P. Jones. Penod- wyd Mr Richard Psrry, Bank, yn drjsorydi yn He Mr J. Newton Jones, am y cyflog o 25p y flwyddyn. Ar gynygiad Dr. R. D. Evans, pasiwyd i ddiolch i Mr Jones am ei wasanaeth fel trysorydd am gynifer o flynyddoedd. Pasiwyd i liysbysebu am athrawes gynorthwyol i Ysgol Maenofferen (Babanod), gan fod Miss Edwards wedi ei phenodi yn athrawes yn y Llan. Ar gynygiad y Parch J. Rhydwen Parry. pasiwyd fod i'r pwyllgor ystyried safon cyflogau yr at-hrawesau ydynt yn Ysgolion y Bechgyn. Hysbys- wyd: fod 280 wedi ymuno a'r ysgol nos yn Maen- offeren, ac 85 yn Tanygrisiau. Deallwn fod amryw ysgolion eraill yn hynod o Iwyddianus, ond ni liys- byswyd eu rhif. Mewn atebiad i o eiddo Uym- deithas yr Athrawon am gael cyfarfod y Bwrdd i drafod prif faterion addysg, etc.. yn yr ysgolion un- waith bob blwyddyn, pasiwyd i gael cyfarfod felly Tachwedd 17, a bad y ddwy oclir i wybod pa faterion ddaw o dan sylw yn mlaen llaw. Gohiriwyd cais MiThomas, athrawes coginiaetli, am gael myned i L-.r.rwst un nosoa yn yr wythnos. hyd nes ceir rhai'or o fanylion i'r pwjdlgor gyferfydd ddydd Llun. Hy-bvsodd Mr William Evans, y swyddog gorfodol. fod 2500 ar y llyfrau, ar gyfer 2484 "yr un amser y ilrnedd a chyfartaledd y iiresenoldeb am y mis yn 2129.7, ar gyfer 2037.3. Caniatawyd cais y Pwyll- gor Undebol perthynol i eglwvsd y Methodistiaid i gael benthyg Ysgol Genethod Maenofferen, ar v telera.u arferol. i gynal Ysol Sul am 12 mis ddechreu. Hefyd Ysgol Dolgaregddu, adgyW- Ysgol Trefeini. Ar gvnygiad Mr Cadwaladr Roberts, a chefnogiad Dr. Jones, pasiwyd i dalu i bob un enillodd Ysgoloriaethau Oakeley, o'rTlechreu hyd yn awr, fel na byddo v plant vn disgwyL am gymaint o amser ar ol eu henill eu cael. Cafwyd trafodaethi ar Kvmud: y Safon VII. o'r ysgol uwch- raddol, ac ar gynygiad y Parch J. Rhydwen Parr1", pasiwyd i'w droi yn 01 i'r pwyllgor i'w ystyried vn mhellach.

LERPWL. Sul yr Yspyttai.—Yn nghvfarfod Pwyllgor Sul vr Yspyttai yn mharlwr yr Arglwydd Faer ddydd Liun, y 31ain cynfisol, ei arglwyddiaeth yn gadair, pwvs- leisiodd y Parch Dr. John Watson ar yr hyn a ellid ei wneud drwy egni neillduol gan bersonau sydd ar y pwyllgor. a. sylwodd y dylid yn y cvsylltiad hwn wneud cyfeiriad at yr ymchwvdd sylweddol yn v gasgl gan Gymry Lerpvvd—vmchwydd a gymerodd le yn gyfangwbl fel effaith -smroad di-ildio aelodau Cvmreig y pwyllgor. Gwaogai ar -r holl bwyllgor wers yr esiampl hon. Coffadwriseth am Miss A. J. Davies.—Deallwn fod svmudiad ar droed tuag at wneud rhywbeth i barhau coffadwnacth rm g7fmeriad a. gwaith v fon eddiges uchod- Ac yn sicr y ma.c yn haeddu o honom wnouthur hyny iddi" I'r pwrnas hwnw cynhelir cy- farfod or boneddigesau sydd yn cvdymdeimio ar symudiad foreu Gwcncr nesaf. am 11.30, yn ysta.fell- oedd vr "Union of Women Workers," 8, Soudan- terrace, Duke-street. Rhoddir gwahoddiad calonog i bawb o'r boneddigesa.u ag sydd yn dymuno a.nrhvd- eddu ei chofradwriaeth i roddi eu presenoldeb.—Go- hebydd.

LLANDUDNO. Trengholiad ar Gorph Baban.—Nos Lun, cynhal- iwyd trengholiad gan Mr Bodvel Roberts, treng- holydd y sir, ar gorph baban Ellen Griffiths, Llan- gefni, morwyn yn Fferm Bodafon, Llandudno. Dv.ngosai tystiolaeth Mary Jones, mcrch y feistres, fod Griffiths wedi myned i'r tv golchi nos Lun a thpa yno, iddi roddi genedigaeth i faban, corph marw JT hwn a gafwyd mewn basged, wedi ei orchuddio a sacliau. Tystiai y Meddygon Wood house a Williams fod y plentyn wedi anadlu. ac iddo farw trwy golli gwaed. Ni oliawsant unrhyw farciau o ffyrnigrwydd ar y corph. Dychwelodd y rheithwyr reithfarn unol a'r dystiolaeth feddygol.

J.JLANDUDOOH (Penfro). Gvyl Diolchgarwcii y Cynhauaf.—-Cynhaliwj'd yr wJ-l uchod ar y 27ain a'r 28ain o Hydref. Cymerodd y gwasanaeth cyntaf Ie nos hu, y 27ain, am lianer- awr wedi chwech, pryd Y daxlleaiwyd y gwasanaeth gan y Parch T. 2d. James, curad y plwyf, ac v pregeLhwyd gan y Parch J. Myfenydd Morgan, ficer. Yr oedd y eynulliad yn rhagorol, er gwlyped yr nin, a chafwyd gwasanaeth llewyrchus iawn. o'r dechreu i'r diwedd. Y dydd canlynol, am dri o'r gloch yn y prydnawn, cynhaliwyd gwasanaeth Saesneg, yn unol a'r arferiad gyffredin, pryd yr inton.wyd y litani gan y Parch'T. M. James, ac y pregethwyd yn bwrpasol iawn gan y Parch R. B. Jenkins, rheith- or Llangoedinore. in yr hwyr, am haner-awr wedi chwech, cynhaliwyd gwasanaeth Cymraeg, pan y darllenwyd y gwasanaeth gan v Parch Isaac Morgan, curad Llangoedmore, ac y pregethwyd gan y Parch Evan P. Jones, ficer Moylgrove, a'r Parch Rhys J. Lloyd, R.D., rheithor Trred-yr-aur. sef brawd y diweddar farwnig enwog o'r Bronwydd, Syr Thomas Davies Lloyd. Dyma. yr j^nweliad- cyntaf o'r eiddo Mr Lloyd ag Eglwys Llandndoch, ond gobccthir nad dyma. yr iddo. Rhodd->dd foddlonrwvdd mawr a chyffredino]. Brysied yrra eto. Yr oedd yr eg- lwys wedi ei haddurnc- yn d'ws dros ben gogyfer a.'r amgylohiad. Mae diolchgarwch mawr am hyn vn ddyledus i Mrs Lochney, Mrs Edwards, Miss Volk, Miss Davies, Miss Jones. cc amryw eraill. Cyf- lawnodd aelodau cor yr eglwys eu gwa.ith yn rhagorol ar yr aohlysur, a dangosodd rmwb ffyddlondeb mawr. Teg ydyw crybwyll mai hen aelod o gor yr Gglwys yn Llandudoch ydyw y gantores enwog Miss Lizzie Teifi Davies, R.A.M., yn awr o Lundain, ac y mae dwy o'i chwiorydd yu aelodau o'r unrhyw yn awr. —Gohebydd.

LLANEN GAN. Agoriad Organ a Chyfa.rfodydd Diolchgarwch.—• Edryohid yn mlaen byda. dyddordeb neiiiduol ga.n Eglwyswyr a thrigolion y He uchod at ddyddiau Iau a Gwener diweddaf, Hydref y 27ain a'r 28ain, y dyddiau ar ba ra.i y cynhaliwyd yr wyl ddiolchgaxwch sm y cynhauaf. Yr oedd y dyddordeb yn fwy nag arferol, am. mai ar yr amgylchiad hwn vr agorid organ fawreddog am y tro cyntaf yn y gwasanaeth dwyfol. DocLreuwyd n03 Iau; pryd vr intoniwyd v gwasan- aeth gan y Parch H. G. Williams, rheithor, a phregethwyd gan y Parch H. Lloyd, Ebrwvad Aber- daron. Boreu ddydd Gwener, am wyth o'r gloch, gwurryddwyd v Cymun Bendigaid gan y Rheithor. Am ddau o'r gloch y prydnawn, intoniwyd y gwas- anaeth gan y Rheithor; y llithoedd gan y Parcn T. D. Davies, Tydweiliog a. Dliregethwyd gan yr un gwr paxchedig. Am raith yn yr hwvr, intoniwyd y gwasanaeth gan y Parch T. D. Davies, a phregeth- wyd gan y Parch Gaaon Davies, Pwllheli. Yr oedd y gwasanaethau oU yn gorawl, a'r caxiu yn nerthol. Nos Wener, canwyd yr anthem "I Ti, Arglwydd" (Kent), dan arweiniad Mr Philip Parry-, gyda, myneg- iant a chwaeth ca.nmoladwy. Yr oedd y pregethau yn rymus, a'r astudrwydd gyda pha un y gwrandewid a brofai fod y gwirloneddau mawrion vn cael effeith- iau daionus ar y gwrandawyr. Cvn ac ar ol v gwasanaethau, chwareuwyd detholiadau gan Mr T. Llewelyn Evans, organydd, ac edmygid nerth a thon- yddiaeth felodaidd a phur yr offeryn newydd gan bawb yn gyffredinol. Diveth cynulleidfaoedd lluosog yn nghyd i'r gwasanaethau, ac onibai i'r hin droi yn hynodl wlyb ac anffafrlol, tebygid y buasai nifer y gwrandawyr rai canood.d yn ychwaneg. Addurn- wyd yr eglwys yn chwaethus i'r amgylchiad gan Mrs Williams (Rheitliordy), Misses M. Jones, E. E. Wil- liams, M. F. Parry. M. David, a Mr Evans, ysgol- feistr. Gwnawd casgliadau yn y gwasanaethau tt. at ddileu y ddyled ar yr organ, a gobaitbio y symudir y hwn o-ddiar ysgwyddau y rheithor yn fuan. Yr oedd y Parch Mr Williams, Lla.ngia,n, yn bresenol yn ystod y gwasanaeth, ond lluddiwyd ef i gymeryd rhan oherwydd afiechyd diweddar.—Aneurin.

LLANIESTYN (Lleyn). Etholiad y Bwrdd Ysgol Gorfodol.—Safai y pleidleisiau fel y canlyn :—*E.ichard Jones, Cern- ga-er, 209; *Thoraas Evans, Pwllgwd, 198; *Richard Williams, Penrhyn, 191; Griffith Evans, Bodhyfryd, 97 Richard Jones, Cefndwynianfc, 89 Griffith Jones, Gaireglwyd, 79. Arwvdda y seren fod y rhai Tiyn yn erbyn. sefydlu ysgol elfecol yn y lie, ond infant school yir, unig; y gweddill o blaid. Derbyniwyd y newydd am gamlyniad y pol gyda barwdfiydeddl mawr gan y dorf tuallan i'r ysgol ddyddioL Da. genym ddeall fod adroddiad arholwyr ei MaAvrhydi ar yr addysg gyfrenir yn yr ysgol hon yn wir foddihaol, ac ed bod y flwyddyn nesai, fel o'r blaen, wedi ei rhyddhau oddiwrth yr arholiad blynyddoL—Bachgen o'r Dre'.

MANCEINION. Eglwys St.. Ann.—Y mae'r eghyys hon beilach wedi dyfod yn adnabyddus 1 gyleh eang o Eglwys- wyr ein gwlad ar gyfrif y ddaxpariaeth mau y rheithor (y Parch David Dorriby, M.A.) yn ei wneud o bryd i bryd yn y ffurf o ddiixlithiau uchelryw ar ck'stynau pwysig amserol gan rai o wyr galluocaf ein Heglwys. Yr wyt.hnos ddiweddaf y Paroh W. E. Collins. M.A., Proffeswr Hanesiaeth Eglwysig yn Ngholeg y Brenin, Llundain, èh Llywydd y Gym- deithas Hanesyddol Eglwysic. ydoedd y daxlithydd Traddo-ctodd y Proffeswr i^j fres o ddarlitliiau Hynfdd ar "Eglwys Loegr a'r Diwygiad." Eleni "Eglwys Rhufain" ydyw ei bwnc, hon," meddai, "sydd wedi bod ar ei heitbaf vn ceisio rhoddi terfyn, tiC Fglwvs Loegr er y Diwygiad." Y gyntaf o'r syfres ydoedd ar y "Pabau Heretica.idd." Dywed- j odd nad dyfod i Fanceinion i ymddadleu a wnaeth ■'awgiym 1 Father Bernard Vaughan1.) ond yn unig i ffeithiau gerbron. Beth ddywedai hanesiaeth j parthed Eglwys Rufain ? A beth ddywedai banes- I iueih parthed Ef^obLon Rhufain, i'r rhai y priodolir anffaeledigrwydd ? Nis gallem lai na meddwl yma. am frawddeg fythgofiadwy Cardinal Newman, pan gyhoeddwyd y ffiloreg o anfiaeledigrwydd y Pab yn 1870: "Thank God," meddai, "ive have done with history," ond ar hanesiaeth yr oedd y Proffeswr Col- lins am ymddiried i brofi ei bwnc profi geudeb yr athrawiaeth, trwy arddangos oddiwrth lia-nesiaech ddiledryw, fod Pabau wedi bod a.g oedd yn gyfeil- iornus hollol mewn athrawiaoth ac yn feius en bucli- edd. Dywedai mai gair hyll ydoedd "heretic," a byll ei ystyr, a chasbeth ydoedd ganddo ei gym- hwyso at neb, a chredai mai ffordd sicr i wneud dyn yn "heretic" ydyw ei alw felly, ond nid oedd genym ni ddewisiad ond amddiffyn ein hunain-hyny yw, amddiffyn ein safle pan y gvneid ymosodiad pender- fynol a. diflino ami. Eu hanvyddair fyddo, "Defence and not Defiance," a theimlai fod byw tawel y gwir yn fwy effeithiol na dinoethi cyfeiliornad, a'r cyfan a ddymunai wneud (pa mor gref bynag y demtasiwn i daro) ar yr acldysur presenol ydoedd rhoddi cyfieus- dra i hanesiaeth lefaru drosti ei hun, rhoddi adrodd- iad !'Iyml o ffeithiau, dim mwy na dim llai na hyny. Mewn perthynas i'r gair "Anfiaeledigrwydd, dy- wedodd nad oedd Eglwys Rufain wedi gwneud un- rhyw ddatganiad awdurdodedig paxthed iddo, ac nad ydoedd ei duwinyddion yn unfryd unfarn gyda golwg arno; fel hyn y dywedodd ;-There was a. party of maximisers and minimisers, but, however, in its natural meaning, it would mean, he supposed, that the Pope, when speaking officially on matters of faith, was incapable of errors." Aeth yn mlaen i brofi, oddiwrth dystiolaeth eglur hanesiaeth, fod vr athrawiaeth yn hollol ddisail, fod o leiaf 30 o Babau wedi bod a daysgent athrawiaotbau nas gellid mewn un modd eu cynwys o fewn Y Ffydd La.n Gatholig. Rhoddodd dair o engrelfftiau allan o'r lluaws. sef y Pabau Liberius, Vigilius, a Honorius. rhai a syrth- iasant i heresiau difrifol. Ma-nvlodd a.r y rhai hyn. a, chan i'r ddarlith gymeryd our avos i awr gron i'w thiraddodi. annlwg yw na vfea gofod nac am-er ganiatau i mi wneud mwy na'r crybwylliaa ucnod o honi yn Livr.-E.

PENRHYNDEUDRAETH. Bwrdd v Gwarcheidwaid.—Oynhaliwyd y cyfar- fod pythefnosol ddydd MawTth, Mr John Jones, Y.H. (YnysfoT), yn llywyddu, a Mr Owen Jon.es yn llenwi yr is-gadair.—Clyfanswm taliad y tlodion am y pythefnos ydoedd 233p 10s 2c, yn 'Ürbyn 237p 10s 6c y llyneddl^ Cyfanrif y tlodion 893, yn eifbyn 914 y llynedd. Gweddill yn yr ariaudy 2056p Os 3c.—Hysbys odd y Meis.tr (Mr D. J. Jones) fod 27 yn y ty, ar gyfer 67 y llynedd crwydriaid am y pythefnos, 47.-Hyshysodd Mr W. W. Thomas (yr arch-adeiladydd) y byddai raid chwalu muriau ystafelil y Bwrdd yn mhen y tair wytthr os, ac fe gym era i o-dcl-eutu tri mis i gyflawni y ( ,waith. -Rhoddad(I Mr Powell rybudd y byddai iddo etf gynyg yn y cyfarfod nesaf fod! y Gwarcheid- waid yn cyfarfod yn y cyfa'I'Jseryn Ffestiniog :t Phartiluiwlog.—Pasiwyd a dalu 190p i'r arch- adeiladiydd yn nglyn a'r gwaith o adolygu yr ad- gyweiriadau yn y ty, etc.

PORTHMADOG. Y Gymdeithas Lenyddol Seisnig.—Yn absenol- deb y Llywydd (Mr J. Rhys Evans, M.A.), cymer- wyd y gadiair nos Wener gam y Parch D. E. J en- kins. Pwnc y ddadl ydoedd: "Y dylod bob amser roddi i lawr ddysgeidiaeth amuniongred." Agor- wyd o blaid y cadlarnhaol gan. Mr Robert Williaons, Britannia, Foundry, a'r majcaol gan Mr Holmau. SiaraidwydJ yn mliellach gan Mr A. B. Williams, Mr R. G. Humphreys, Mr Kellow, a Dr. Jones- Morris, a chafwyd mwyafrif dros y nacaol. Diangfei GyfYn-BoTea ddydd Iau, yn ngorsaf rheiHforàd y Cambrian, yr oedd Mrs Hughes, Rail- way-place, ar fin croesi y llinell, ond gan fod peir- iant yn myned yn nghyfeir ad siding Beddgeliert arhosodd nes iddo basio. Y nBi dechreuodd Mrs Hughes groesi tra yn y cyfamser yr oedd tren nwyadau yn dyfod i fyny o gyfeiriad Penrhyndeu- draeth, ac yr oedd) y wraig clruan ar yr un llinell pan y oainfyddwyd hi gan Signalman Edward Evans. Neid':odd aii, gafaelodd ynddi, a bron y llwyddodd i glirio y llinell o:blegid tarawyd ef gan y peiriant, a hyxddiiwyd ef a Mis Hughes at ochr y "signal box." Llewygodd Mrs Hughes, ond daieth ati ei hun yn fuan. Aeth Evans yn ddianaf, ond derbyri'odd "shock" aruthroL Dyma yr ail waitb mewn oddfeutu dau fis ag y mae Signalman Evana wed'i diingos gwroldeb anarferol, ac wedi peryglu ei fywyd ei hun yn y gwaith o achub eraill. Cymdeithas Lenyddol v Garth. Cyfarfu hon nos Iau, pan y .1 Ilywyddai Mr W. Jones (Ffestinfaib). Mater y ddadl hynod ddydclorol am y nosoa oedd, "A ydyw oynyg- iad Ymerawdwr Rwsia am 'ddiaxfogiad' yn ymarfer- ol? Agorwyd o blaid gan Mr J. Williams, Marine- terrace, ac ategwyd ef gan y Mri W. Kyffin Roberts a Henry Ll. Jones; yn erhyn gan Mr W. Emlyn Jor.es, yn cael ei ategu gan v Mri W. Griffith, R. Williams, D. Williams, R.. J. Purnell, Hugh Jones, a J. Lewis. Yr oedd y ddwy ochr yn. hynod alluog, ac mor fywiog oedd y drafodaeth fel y penderfyn- wyd gohirio i gael noson eto i siarad ac i bleid- leisio. Cymdeithas y Gweinyddesau. Cynhaliwyd trydydd cyfarfod blynyddol y gjTndeithas nos Lun yn ystafell Mr Barnard yn Smith-street, dan. lywydd- iaeth Mr Jonathan, Davies, Y.H.—Darllenwyd ilyth- yrau oddiwrth Dr. Evans a'r Parch J. J. Roberts (Iolo Caernarfon) yn datgan eu liamallu i fod yn bresenol.—Ysgrifenai lolo Caernarfon ei fod wedi ffurfio barn uchel am ,Nurse Herbert, ac yr oedd yn mawr fawrygu ei gwasanaeth, a gofidiai ei bod yn ymadael.—Yna darllenwyd yr adroddiad blynyddol gan Mrs C. E. Breese (yr ysgrifenyddes mygedol) yn gosod allan fod gwa.ith da wedi ei wneud yn ystod y flwyddyn. Gweinvddwyd ar 80 o achosion, ar gyfer 100 y llynedd1, se.f 25 dan Dr. Jones-Morris, 28 dan Dr. Walter Williams, 19 dan Dr. Evans, a chwech dan Dr. Griffith. Yr oedd gwelliant pwysig yn amiwg yn awvddfryd y dosba.rth canol i wneud defnydd o wasanaeth y nurse. Swm y cyf- raniadau am y flwyddyn ydoedd 117p 7d 9c, ac fe fyddid yn albl i roddi tua-, 25p i 30p i'r "reserve fund." Pe v gellid cynilo rhwng 300p a 400o elai yn mihell i ddarpar math o "nursing home." Yr oedd y pwyll- gor yn awyddus i gael barn v gymdeithas ar y dv- munoldeb o adael tanysgrifwyr o bum.' swllt fod vn aelodau o'r gymdeithas. Cyfeiriodd Mrs Bree vn deimladwy at ymadawiad Nurse Herbert o'u plith, < beth bynag am y nurse newydd, nis gallai fod yn well, nag yn fwy cywir, na Nurse Herbert.—Ar gynygiad Mrs Jonathan Davies, yn cael ei heilio gan Mrs Percival, mabwysiadwyd yr adroddiad.—Yn nesaf rhoddiodd Nurse Herbert adroddiad dyddorol o'i gwaith yn ystod y tair blynedd, a syiwodd fod pob achos fu dan ei sylw wedi bod yn destyn gweddi ganddi.—Cynygiodd y Ficer (y Paxch Llewelyn R. Hughes. M.A.). bleidlais o ddiolchgarwch gwresocaf y cyfarfod i Nurse Herbert am ei hadroddiad rhagor- ol, a'r modd rmrodidgar yr oedd wadi cyflawni ei dyledswyddau, a hyny yn yr vsbryd goreu.—Eiliwyd gan Mr Percival.—Dymunai Dr. Walter Williams hefyd ddwyn tystiolaeth i'r gwaith mawr a wnaed gan Nurse Herbert yn y dref, ac ni chyfarfyddodd efe erioed a gwell nurse, yr hon oedd wedi dyrchafu yr alwodigaeth o un wasaidd i fod yn gelfyddydgar. Hoffa.i ef weled meddygon y dref yn cymeryd mwy o fantais o wasanaeth nurse v <-vmdeithas.—Cafodd v cynvgiad ei ba.io.Diolebod,d Nurse Herbert am v caredigrwv'dd arddlangoswycl tuag ati. --Ar gynygiad Mr Barnard, yn cael ei eilio gan Mrs Arthvir Thomas, ail-ddewiswyd y pwyllgor am y flwyddyn, set Mrs Percival, Mrs Hu,ghes (Ficerdv). Mrs Jonathan Davies, Mrs Dn.vid Morris. Mrs Thomas Parrv, Mrs McLean, Mrs Homfray, a Miss Owen (Bryn Glaslvn, Garth).—Pasiwyd i wneud tanysgrifwyr o 5s yn aelodau o'r gymdeithas.—Awgrymodd Dr. Walter Williams fod i'r pwyllgor bwrcasu "surgical bids." —Ar gynygiad Mr Percival, yn cael ei eilio gan y Cadeirydd, talwyd diolchgarwch gwresog i'r yg- grifenyddes, a'r un modd i'r cadeirydd, ac i Mr Bar- nrd am fenthvg yr vstafelI.-Deallwn fod Dr. Jones- Morris wedi metliu bod yn bresenol oherwydd galwad dioed i'r wlad. <>

RHOSYBOL. Gofalu am y Tlodion.-Da oedd genvf glywed v dydd o'r blaen fod y fouoddigee garedig Mrs James Smith. Ficerdy, wedi gofalu am dlodion yr Eglwys, yn nghyda'r Ymneillduwyr. gyda dilladau da, y flwyddyn hon fel arfer tros v gymdeithas o bLt un y mae hi yn aelod. Mae y foneddiges uchod yn haeddu cefnogaoth am gofio pawb yn ddiwah-aniaeth. ->

PORTH AMLWCH. Newydd Galarus.Dydd lau cyrhacddodd ? newydd galarus fod Hong o'r enw Alic Banister." o da.n Cadben Owen Owens, Quay-street, o'r lie uchod, wedi cyfarfod a thywydd mawr. Mae y criw oil yn ddyogel oddieiithr y "mate," set Mr Owen Roberts. Biyngwynt-street, Port,. Drwg gan lawer golli Cad- ben 0. Roberts (fel y'i gelwir gan lawer), yr hwn oedd briod anwyl, a chymydog a chyfaill gyda'r mwyaf hoffus. Yn Cemaes Bay, plwvf Ll-anbadrig, Mon, y ganwyd yr ymadawedig. Cydymdeimlir a Mrs Roberts, d. uan, yr hon sydd wedi ei tllafll1 i brofedigaeth chwerw iawn. Mae Tad yr amddifaid a Barnwr y gweddwon eto'n fyw, a'n gweddi yw ar iddo Ef daenu Ei aden fawr drosti. Mae miloedd o'r dosbarth uchod (ydynt mown adfyd) yn tystio fod yr Arglwydd yn uno] a'i eddewid.

ALLTUDIWCH Y GELTh AMDDIFFYKWOHL ICTI corph YN "IN ERRYN A lit OH V L» r. )10, f/^UGHES'slf ■ I BLOOD// PILLS Y MAE Hughes's Blood Pills- Yn Brasau a Pburo y Gwaed, yn Cryfhau a Rheoleiddio yr Ystymog, yn Gosod yr Afu mewn Cywair a Chyflwr i weithio, yn Cynhyrfu iachusol Weithrediad yr Arenau, yn Carlarnhau y Nerves, yn Cymhell Llifiad iachusol o'r Bile, yn clirio y Croen o bob nam, yn Rheo'eiddic y Coluddion, ac yn dwyn blodau Iechyd i'r Gruddiau. Y MAE t Yn Atal a lachau y Scurvy, Croen Doriadau, Corn- < wydon, Kczen-a, Scrofula, Erysipelas HUGHES'S 1 (y JVast, Pen-Boon, Afu ddrwg, V. -iwymecld.G wendid, Nerves, BliJkdeI J Y¡¡¡("lyddol, Tsolder Ysbryd, y Piles, BLOOD Cv'-cr-fethiant, Anhwyldeb yr Arenau G wvnegon, DiffygTraul(Indigestion Ei f-jusness, Cefn-i'oen. TILLS SYLWCH AR Y TRADE MARK HWN skf LLUN Y GALor .Jr. AR BOB BLWCH HEB HWN TWYLL YDYW. 1 WYR A. Y mae y Pills hyn yn GIVRAGBDD- Gyfaddas ao Anmhrisiadwy i MEIBION A J MERCHED. WY maent yn iacbau ar oli bob peth AraIlFethn. Heb Oedi Danfonwch am fiwch o HUGHES'S BLOOD PILLS Gwerthir hwy gan bob Chemist a Gwerthwyt Patent Medicines aru In lid, 2a Ud, a 4s 6d, nea danfoner eu gwerth mewn Stamps neu P.O. i'r Gwneuthurwr Jacob Hughes, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. American Agency H. D. WILLIAMS, Chemist, Plymouth, Penn. GOMER'S BALM T ELI AT FOB CLWYF I (H')MER'S BA » Taeba Glwyfau ar y Traed Cluniau, Pen, Gwddf, Erys- ipelas, Manaa Ilidiog, a Digroenedd, Cornwydon Crawnl yd. (tOMER'S BALM a Prnnau a Pen Bronatt Doiurus, Pizcs, Traed Chwye- cdig, Toriadau allan, Cracli yn Mhenau a Gwynebatt Plant, Llygriadau a Llosgiadau yn mhob rhan o'r Corph. GOMF.R'S BA S M a Iacha Ddwylaw Toriadol, Llygaid ac Amrantau Doiurus, Crafu Scurvy, Gwynegon, Cyrnalau Poenus, Chwydd- iadar, Tarwden, Malaethau, See. Y mae COME P'S BALM yn hynod eifeithiol at bob math o Glefydau allanol y Corph. — Rhodder prawf arno l r werth gan bob Chemist a gwerthwyr Patent Medicine, am la I ic y blwcli, ufu danfoner eu gwerth rnewa Stamps at y Darganfycldwr— JACOB HUSHES MANUFACTURING CHEMIST, PSNARTH, CARDIFF.

PWLLHELI. Y Farchnad.—YTcliydig iawn ddaetli i'r farchnadi ddydd Mercher, yr hyni a briodolir i'r ffaith fod ffair wedi ei ohynal ddydd Mawrth. Bwrdd y Gwarcheidwaid.—Cynhaliwyd y'cyfarfod. misol ddydd Mercher, Mr J. T. Jones yn llywyddu, a Dr. Thomas yn llenwi yr Ls-gadair.—^Hysbysoddl Mi Watkins (y meistr) fod Dennis Williams, ba-chgen 16eg oed, wedi dianc o'r ty y noswaith flaenorol, ao wedi d'od i mewn dros ben wal v boreu Ivwtntf (Mercher).—Dywedodd y Cadeirydd ei fod- wedi ceryddu y bachgen.—Y Cadeirydd a ddywedodd ei fod wedi bod drwy y ty y boreu hwnw, ao wedi gweled tlodion Undeb Ffestiniog. Da. oedd hvsbysu y Bwrdd eu bod yn foddlawn iawn ar lie, a'u bod yn cael hyd yn nod gwell He nag J- Pennhyn (chwerthin).-Y Clerc (yn chwareus) Rhaid i ni godi mwy arnynt felly (chwerthin afr newyddol).—Anfonodd Cadben Stewart, Faenol, ofyn beth oedd y Gwarcheidwaid yn fwriadu wneud ag" un Griffith Thomas. Grugar Wen. a chyfaxwydd- wyd y clerc (Mr R. O. Jones) i hysbysu Cadben. Stewart na,d oedd Thomas yn derbyn cymhort-hi plwjnfol, ac fellv na allent hwy ymyiyd.—Pa.siwyd i liysbysu Mrs Cadben Wynne Griffith nas gal!a-i v Gwarcheidwaid barhau i gyfranu tuag at gonial bachgen yn y oartref yr oedd hi yn cymeryd dyaaor- deb yndclo.—Derbyn iwyd deiseb o UndeS Bin^ng- hani o blaid diddymu vr adran o'r Gvfraitn difreinio pobl o'r etholfraint pan yn derbyn cynorWi- wv plwyfol oherwydd dirwasgiad mewn masnacli reu amgylchiadau eithriaclol eraill.-—Cynygiodd Dr. Griffith fod iddynt gefnogi v ddeiseb.—Eiliwyd gan Mr John William-S.)-Iwodd Mr Evan R. Davie9 na.d oeddlys yn difreinio mewn o gynorthwy meddygol am am-er, ac nis ffallai weled piham y difreinid oherwydd cymhorth plwyfol dros amsex.— Dywedodd y Cadeirydd eu bod, trwy hyn, ya myned i syfreitihloni ,treics.-M.r John Williams: Na; egwyddor y peth yw y pwne.-Fel gwelliant cynyg- iodd y Cadeirydd nad oeddynt yn arwyddo y ddeiseb. —Eiliwyd gan Mr J. G. Jones.—Dros y gwelliant, 4; dros y cynygia.d gwreiddiol, 6.—Anfonodd! Mr Hugh Pritchard ei ymddiswvddiad i mewn fel cas- glydd treth y tlodion dros bIwyf Denio, a, dsrbymwyd y cvfrjrw, y Cadeirydd yn svlwi fod Mr Pritchard wedi bod yn swyddog rbngorol.-Rhoddodd Mr Evait R. Davies rybudd y byddai iddo gynyg, yn y cyfar- fod nesaf. fod cinio yn cael ei ddarparu ar gyfer y Gwarcheidwaid am; br's rhesymol fel v >,rwr>eid mewn Undebau eraill.—-Ar gynygiad Cadben Roberts, nas- ,iwyd i gael "stove" at wasanaeth. ystafeH y Bwrdd.

WHITECHURCH A LLANFAIR KANT GWY? (Penfro). Diolchgarwch Cynhauaf.—Ddydd Mawrthj y li cyfisol, cynhaliwyd gwasanaethau diolchgarwch aaL y cynhauaf yn yr eglwysi uchod. Am ddau o'r gleil y prydnawn, cynhaliwyd gwasanaeth yn LlaJifer Nant Gwyn. pryd y darllenwyd y gwasanaeth gany Parch William Williams, wriglor y plwyf, acy. pregethwyd i gynulleidfa astud a pharchus gany Parch J. Myfenydd Morgan, ficer Llandudoch. In yr hwyr. am clnvech o'r gloch, cynhaliwyd gwaea:- aethyn Whitechurch. Darllenwyd y gwasan^th ga,n y Parch J. Myfenydd Morgan. Yr oedd YIeg- hvys wedi ei haddurno yn chwaethus. a'r cam ar lioll wasanaeth yn dra. llewyrchus. Yn mys yr offeiriaid oeddynt yn bresenol, gwelsom wvnefcu y Parch J. Timothy Lewis, M.A., rheithor Llofyr- nach (nn o ysgolheigion goreu yr Eglwys), y >arch T. M. Jones, ficer Eglwyswrin, etc.-Gohebyd'¡

Adgyweirid clochdy Eglwys St. Nichola; Felt- well, Norfolk. Pan oedd v gweithwyr ttfl en brecwast, foreu Gwener, siglodd y twr. a chw;npo<K.y gan falurio lluaws mawr o feddau. Malwydr cloch- an ysblenydd oedd yno. CyfiaAvnodd Mr E,hYcJl'd F. Knowlton. un) fiilwn- yddion Brofiklyn, Inlll:mla,dc1;ad, drwv sziotli ti Inm yn ei ben, tra yr arhosai vn ei balas bfYn Mas- sachusetts. Metba ei deulu a rhodili cyff pabiMO y cy flaw nod d y fath weithred ere hyll. Y Geg Fawii.—"Y inie Bella yn enth, lwrug, i.-t.wn-cafo(--td ei geri gyrb, llwy aur yrei ch-eig." "Do a gallwn dyh;o mai fwv fwrdd (ldd: homo, a barm oddiwrth faintioa ei clieg!" Argraphwyd a Chvhoeddwyd dros y "N)rth Wait* Chronicle" Company, Limited, gan Da WiiliaWS* yn y "North Wales Chroniclo" a'r "Gba. Pri«*" incr Works. Caxton House. High-*tree* Mhlwyf Bangor, yn Sir G&crnffbn. Mawrth, Tachwedd 8, 1898.