Gwalia

Mae'r ffigyrau am sir Gaernarfon yn rhoddi y <yfan-taledd o dan gnydau a glaswefifc yn 184,195, 0 ba rai yr haiwlia cnydau yd 18,116, cnydau glas 8286, clofer, sainfoin, a glasweOlt 31,139, porfa barhiaol neu laswellt 118,276, a braienaxdir 298. lllidfai ceffylau 9357, cattle 53,918, defaid 244,573, a moch 21,470. j Mae gan sir Ddinbyeh dari gnydau a glaswellt 269,991 o aoeri, o'r rhai y mae 49,266 yn cYllyrohu •cnydau yd, 13,988 gnydau glas, 52,510 glofer. Sainfoin a "grasses"—152,894 porfa barhaol neu laswellt, 532 mail ffrwythau, yn nghyda 530 o traenw-dir xaocl. Oyfaniif o geffylau 13,910, cattle 64,979, defaid 315,442, a moch 27,406. -u_

Aceriaeitb sir FSint o dan gnydau 81 glaswedlt ydyw 126,760: a gymerir i fyny gan gnydau yd 23,762 cnydau glas 7814, clofer, sainfoin, a glas- "Wellt 22,489, porfa barhiaol neu laswellt 72,094, -ffrwythau 65, yr- nghyda braenardir moel 536. Rhiiai'r ceffylau yn 6776, cattlo 34,882, defaid 15,431, a moch 18,434. Mae sir Drefaldwyn yn meddu 272,770 o aceri <1:tn gnydatu a glaswellt, 42,800 o gnydau yd, 9886 yn gtovdau glas, 32,146 clofer, sainfoin, a glas- ^rellt, 186,522 porfa barhaol ru laswellt, 56 man ffrwythau, gyda 1359 yn fraenardir. Rhydd y -ceffyL-i,u gyfanrif o 15,456, catbfcLe 69,021, defaid 401,158, a moch 22,678.

Rhydd ffigyrasu sir Feinionydd 153,145 o euseari dan gnydaoi a glaswelit, 14,979 cnydau yd, 3660 ydau glas, 17,307 clofer, sainfoin, a grasses, 117.007 porfa barhaol neu hswellt. a 99 braertar- -dir. Y ceffylau a crifant 5268, cattle 37,584, defiaid ^18,826, a mwh 8771. Diau y bydd y ffigyrau uchod yn dayddorol iawn i'n rlaxllenwrr, w felly ni raid i ni ymesgusoda droe €u rhoddi gerbron. Maent yn egluro eu ihumaia yn drwyadl, ac ni fyddai eitkr "cyrchu dwfr dros ■ftfan," i geisio eu hategu. Mae "Mon, mam Oym- ru," fel arfer yii gyrjtaf ar y rhestr, a dengys "record" dda iawn er ec bod yn cystadlu a. siioedd sydd ganddynt gymamt yn fwy nai hi.

Alae masnach rydd yn "OObh da iawn gan y cani- tarwti ef i'r Americowr nid yw ef yn caru ei roddi i eraill. Er engraifft, gweler beth ddywed new- yddiadur o ClVcago: —"Yr ydym yri dymuiio Vmeud protest yn erbyn agor y marchnadoedd A.Ioori.cmaidd i fferarwyr a chadwyr stoo Oanad- Oidd heb ryw (irefnianit o iawn i ffermwyr a chad- "\Vyr stoc -kmetioanaidd. Mae ein Laelodau o'r UWCJh Gyd-IMirprwyaeth, yn awr yn eistedd yn Quebec, yn gwybod ein bod, gy" n gaiHu cynydd- 1>1 at gynyrchai raw material yn y ffordd o gynyrch- ion aiEaethyddol wedi dyfod i bwynt yn mha un y rhaid dal y marahnadoedd gartref yn flaeniaf i'n cynytrchwyr carferefol. Oa oes ar ffermwyr a stoc- gadwyr Canadaidd easiau sicrhiau lies y march t.ad- oedd Airriericaj.aidd, boed1 iddynt gynorthwyo i •ddwyn y baich. o hyrwyddo ac ade-ilauu y mardh- nadoedd lyn, ne felly ni fydd unrhyw gystadleu- aeth arjiheg gyda'n pdbl ni Mao gallu aiaaetl)- wyr yr UDOI 3>alacrthau yn nghynyrchiad cereals a'r cynjTcliion gorphenedig, yn y ffonxid o gigoedd, ri900s wedi cjThaadd pvyxt ar ba un y rhaid i'n UKirohnadoedd cartrefol edrydhi ar eu holau &'u gvylio yn ofalus iawn; ao yn mheUach, y mae -advryau tramorol yn anhebgorol angenrheidiol ■nwwn tirefn i sicrliau sefydlogrwydd prisiau. Boed i nd amdditfyn ein marchmadoedd cartrefol, a ohasio marchnadoedd 'reciprocal' o'r tuallan i'n cyjyrchion dros ben, yn hjltrach nag agor y drws o fierriOTpyT a stoc-gadwyr Oanadaicid, y Thai a ddjmunant ddefnyddio y m-arceiiadoe-iti Ameri- cainddd gyda'r un manteision a ffermwyr Ameri- tajitidd." Dyma gneuen i'r bobl sydd yn clebran bytl a hefyd am fosnach rydd. Hoffa yr Ianci ■cyfrryag?il ef pan Md ymyra a'i fuddianau ef ci bun. Mae yn awyddtie iawn am "ddcrws agared" iddo i Imn, ond fe garaa gau pob drwe yn erbyn ein cd-ddeiliaid dros y mor. O! ydyw, mae'n haeiIio,us a boneddigaidd dros ben.

Maoris y gwenith a'r blawd yn codi yn gyffred- inol dry r wlad mewn cainlyniad. i'r anghydweled- lad rhvog Ffrairx a Phiydain Fawr. Mae hyiv i'w briooli, i raddau mawr, i benderfyniad yr amaethwr i beidio ym.a.dael a'u gwenith hyd nes y oeir airyddioR anvlycach o beth sydd i ddig- Wydd. "indder..gys, fodd bynag, os yr a y Ffrtuic- od i ryfelcyfyngir hwy i'w cyffiniau eu hunain, a chymer rarf chwyldroad, ac os feUy ni phory y codiad pisenol yn hir. Mae gan Ffrainc diruan ddigon o "aith i gadw ei pheriboethiaid mewn Haw, a gwa hi 03 y cyffroa lid yr hen lew Pryd- eirig, yr hw., yn ol barn cadfridog Am ericanaidd, a roddai defyn buan ar y Ffrancod. Gobaithi pawb ydyw -r osgoiir rhyfel, a'r pet.h goreu i'w bosgc-i ydyw)od yn barod. foo Uoogr yn ber- ffaitk barod, 5 fel y dangoair y parodrwydd yma, oawn arwyddL-n lied eglur fod twrf bostfawT ein I •cyfeillion yr oir arall aamal yn llonyddu. Oaniataer i i gryb^yll imater o ddyddordeb ar I'

Wahan i amae&ddiaoth. Yn rgfhyfarfod diwedid- af Cymdeithaa lenyddol Moriah (Oapal Ooffadwr- iaetiiol John Eas), nos Wener, bu ffug-ertholad SeneddoL Yr -edd 'dau ymgeisydd or y maes, aef Ceidwadwr Radical, y mhai a d-datganwmt eu eyniadau gwsidyddol, yn cael eu liaitegu gan aelodau o'r nMlhJaid a'r Hall. Felly, fo welir fod y ddwy ochr wti cael perffaithi chwareu teg, a phan ranwyd y r cafwyd fod gan y Ceidwadwr fwyairif sylweddc Oofier fod hyn wedi cyuwesryd L.. lie mewn, cymdeithas a gyfyngir yn bollol i'r Methodistiaid OaMnai ld, 00 mewn ysgoldy cy- sylliiol a'r capet y buasai y mwyafrif yn pleidleixio yr un fath 3 ewn etholiad gwirioneddol ar ol gwrandaw ar gyfi, lyb anerchiadau ? Ofnwn, fodd bynag, y byddaa rhagfam yn gryfach nag air- gyhoeddiad. Y raae y dirweetwyr mwyaf eelog eisoes yn grwgnaoh yn erbyiii yn aelod presenol dros y sir, ac eithaf l .th fyddai i'r cyfeillion hyn as eraill roddi aimly £ id i'w argyhoeddiadau yn y bleidleisgell pan dda- yr adeg i hyny.

v ydym, yn gyi'rijol um symadau era gi.heb- toyr yn y golofn hon. i AT GERDDORION Y GOGLEDD. Syr,—A fc-dr rbywun roddi hanes un Edward Mere-1 dydd, yr hwn ydoedd gerddor neu ganwr rha.gonil? j Yr ceddwn i yn lledl icmmc pan ydoedd yn aros yn Porth y Gest, ger Porthmadog, tua. 78 mlynedd yn ol. Saer llongau ydoedd o raji ei ahvedig;ieth. Dyn mawr o gorplioiaeth ydoedd. Clywais mai brodor 0 Dywyn Meirionydd ydoedd, a, byddai yn cadw ysgol J ganu y nos yn y Borth, ao yn myaed i'r eglwysyd-d a'r capelydd i addysgu canu iddynt. Unwaith y gvrelais! i ef. Dywedir fod ei lais, pan yn canu "bass," fel swit taran. Gan nad oedd llawer o adeiladu llongau yn y Traetb a'r Borth, symudodd i Ga^rgybL Yn r dref bono aeth i siop gyfl'yriau i gael "drought" o "physic." Nid oedd neb ond baehgen yn y siop, yr hwn a gamgymerodd y botel, gan roddi y naill beth yn lie y llall. Dywedir mai "vitriol" ydoedd Lloegodd ei golyddion, a bu farw dan arceifchiau ofnadwy, er pob cynortLwy. A oes rhai o forwyr J neu "carpenters" hynaf Caer<iybi yn ei gofio, ac yn cofio r amgylckiad, ac a oes teidii ar ei ol?-Y dwyf. e< ALLTUD EiFION.

CYNGHOR DINESIG PORTHAETHWY .A-1 WEITHREDIADAU. &y. Ymddengys nad oes gan aelodau ein Cyng- hor Itenesig ddim llawer o waith i'w gyflawni y dydd- iau presenol ar ol helynt fawr y lanfa; ond rhag idd^ifc Tod yn segur penderfynasant symud lampau, yr heolydd o un fan i fan arml (ar draul y trethdal- wyr, wrth gwrs), a hyny hob wella dim ar betiiau, ond yn hytracli gwaethygu y gwasanaeth oedd y lampau druain yn ei wneud i ni. Pa reswm sydd ganddynt trwy eu gwaitli yn syinud y lamp o waelod j:\flkew-streefc, yr hon oedd vn goieuo i bedair o wahanol ffj-rdd, ond ar ol ei ud l'hyw chwe' fiath nid yw yn goieuo ond i ddwy ffordd; ac felly gyda dwy neu dair ertdll-eu symud o'r croes-ffyrdd i leoedd. nad oedd fawr angeii am danynt. Y tfaitli ydyw fod y lampau hyn wedi eu symud a'u gosod o Haen siopau fydd yn gyffredin yn agvjred ar ol i'r lampau gael eu rboddi alian. Pe eisiau gvreila a chael ychwaneg o oleuni oedd amynt, onid gwell fuasai iddynt ychwanegu ti-r neu bedair at yr hyn oedd genym yn barody Fe fuasai hyny yn x-hatach na. myned vr draul o symud y cyfryw fel a,? yr vdys wedi gwnead. Peth arall y mae lluaws mawr o'r trothdidwyr yn sylwi arno v dyddiau yma ydyw mai rhyw ieoedd neillduol o'r dref sydd jrn cael sylw ffari y dynion sydd dan y Cynghor. Onid- ydyw yn Ifaith, nas gellir ei gwadu mai tair neu bedair o'r heolydd sydd yn cael holl amser rhai o'r dr,iorl, Maeut fel ambdll i hen ferch yn troi a throsi yn yr un fan yn barhaus—ysgubo canol y llawr, a gadael i'r cor.glau gymeryd eu siawns. Mae pa.wb o honom yn talu trethi, a pliaham na chaiif pawb o hoaoai yr un sylw? Ewch o gwmp-is yr avdal trwy wal\anol ff-rd(l. ,t chewch weled gwelltplas yn tyfu ger ochrau y ffj-rdd ddigon i gadw ceffyi v Cynghor am wythnos- au. Hefyd fe gewch weled eeryg inawrion, gyaiaint a pheiiau cwn Newfoundland, hyd s-mbell i siryd. Pahain, ar ambell i noson dj'wydl, y bydd y lampau heb eu c'olouo mctra rhyw ranall o'r dref, ac ar nos- waitli y bydd y bobl yn mvned a dyfod o wahanol addoldai? Gwnewch i eraill fel ag y dymunech i eraill wreud i chwi. Tybed nad oes modd i chwi bellach symud tua.g at gael llvfrgell gyhoeddus i'r dref? DjTnunol iawn fuasai fed genym "free EbrLry" i'r to ieuanc sydd yn codi yn ein plith yn lie, eu bod yn gorfod nrniyohu llcoedd na ddymunai eu rhieni eu gwelod. Cawn hamdden i anfon ychwaneg i'ch eolofnau yn ystod tymhor y gauai yma.—Ydwyf, etc., GWYLIWR. DERI YNTE DERRI: PA UN SY'N IAWN? Syr,—Os berriwcii y gofymod ueliod yu deilv.aig o lo yn eicli eolofnau, earwn yn fawr gael barn riiai o'ch gohebv/jT ileziyddol ac ieitl:yddol tir y ewe-stiwn Pa tin ai un "r" ynte dwy a ddylid ysgrifenu yn yr caw uchod? Y mae gwahaniac-th barn gyda golwg ar sillebk-eth yn y Gymraeg, ac yn neillduol gyda deublygiad cydseindaid (doubling of eoc^onajits) eto, gyda rhai llythyrcnod, nid yw mor hawdd pen- derfyau. Oni ddylai t?.rddlad neu wrciddyn gair fed yn dcligon o gyfarwyddiad? Felly gydar enw m: at v nren aanabvddus y mae yn cyfeirio, ni ddylid ei ysgrifenu gyda niwy nag un "r.' Ni fydd- WIl yn ysgrifenu dfTnV, na. choeoen dderrw. Yn w-r, onw ra-ail am dd-srw yw deri. megis y gwelir yn yr hen linell "Hob y deri (bno" (neu "dan Onti da fyddai cael barn lienor ion ar y y (1, etc., Q.

LLANGEFNI. y'yr,—Diolcb i chwi a "Olustfawr" am alw sylow eto at yr angeirrbeiidrwydd i ddosbartli dynesig e:;n tref i yraysigiv^d o'r llwch ac agor eu llygaid i'w mantaas mewn perthynas i gael y rbeilifordd j-ma, ac nid i Holland Arms. Pwy yn ei synwyr a feidd ddadleu drOs far/gre fel Holland Arms i fod yn He prif orsaf Benllecli a Pentraeth—He di- weddaf y byd. Beth sydd yn Holland Anme yn f vvy cymwys i fod yn brif orsaf ? Ai onid oes yma hefyd oriwaered ie, a. snwy goriwaered rag sydd yn Llangefni? Peldied y Cyr,ghor Dinesig a gwirando ar ynfydrwydd y camsyniadl yr.8J, ond peu- derfynu i wrthwynebu hyd edthaf eu gallu gyn- Ilun y Londori and Nortb-Western Railway yn ol fel y mae ef yn cael ed osod alian ganddynt yn bresenoL Pa les i axdal Rhoefawr a fyddai cacl steeiooi yn Mhenteaeth? Ai onid gwell iddy nt Llangefni i gario eu nwyddau o honi ? Dywed rxib rlieswm fod llai o dyr-u i fynu o'r harder o La- gøfni d' ardal Rhosfawr nag sydd o Dentraeth. Pa un ai manteision y Railway Company ynte t wylwyi4 y wlad a ddylid gymeryd i ystyria^tii fleknaf 1 Yr wyf yn rboddi hynyna, i'r gwrthwvn, obwyr i'w ateb. Wei, Gynghor Dines»ig, yr wyf yn gwybod fod yn each plrith rai aelodau arddereh- og, rhai a bywyd 21 "myi>'d" ynddynt, u cs Ifcydd nngenrheidrwydd f&ub.enwaf,hwy cyn yr elliolisd liesaf, a gocbelwch chwithal,, aim. fod ar eioh gwyl- iad'ttT^eth.—Ydwyf, etc., ETFOI/WB

Cynghor Sirol Mon. Cynlia!iwyd cyfarfod chwarterol y Cynghor uchod yn Llangefni ddydd 18.n, Mr D. Rees yn y gadair. Y DIWE DDAEt MR THOMAS GEE. Ar dd.xi;reu y eweithrediadaa c-yfeiriodd y Cadeir- ydd at v golled fawr a gafodd y genedl trwy farwol- aeth Mr Gee, Dinbych, yr hwn oedd yn un o ddymou I mwyaf Oymru yn ddiaineu. Cynygiai fod y cyng-, hor yn clatiran ei gydymdeimlad a'r teuiu, ec a Chynghor Sirol Dinbych yn yr amgylclnad. Eilivvyd y cynygiau gan Mr Lewis Hughes, a phae- iwyd ef yn imfrydol. Y TREN LIARCHNAD. Ar gynygiad Dr. Roland Williams, yn cael el- eillo gan Mr W. D. Jones, a'i ategu gan Mr Hugh Thom- as, penderfynwyd anfon cais at Gwmni y Rheilifordd ar iddynt ganiatau toeynau marchnad gyda'r trens ganol dydd, fel ag yr axferid gwneud, yn lie gyda'r tren boreuol yn unig, fel ag y mae yn bresenol. TAN BEIRIANT. Darilenwyd llythyr oddiwrbh Mr Lawrence Wil- liams, cadeirydd cyfarfod cyhoeddus a gynhaliwyd j yn LLuigefni, a Mr 0. Trevor Williams, ysgrifenytid. i ystyried y priodoldeb o bwrcasu agerbeiriant er diffodd tanau, perthyiiol i'r sir, ac yn gofyn i'r Cyng- hor Sirol danysgrifio yn haelionus tuagat y cyfryw. —Sylwodd Dr. Roland Williams na welodd efe erioed gais mwy gwrthun. Pe byddai iddjut wneud hyn. gyda gohvg ar Langefni diameu y caent- geisiadau cn-ffelyb o Gaergjbi, Amlwch, Lhmerchymedd, a! man an eraill yn y sir.—Dywedodd yr Ysgrifenydd! nad oedd gan y Cynghor ivawl i danvsgriivj at yr cU^tlCS. COLEG Y GOGLEDD. Darilenwyd llythyr oddiwrth gofrestiydd y colegi uc.,od, yn gofyn i'r Cynghor benodi tri cynrvcliiolydd ? vi k L"J^v-°draethwyr ain y flwyddyn nesaf.—' TWas- t- wiifam, Mr 'I-V-"A 1 «r gTTJiygiad Mr T. i or^er i^»aus, yn cael ei eilio gan Dr. J. Roberts RHANDIROEDD. T deiseb oddiwrth Gynghor Phrvfol rot dr aeth yn gofyn am arc hob i gaei tir trwy orfod- aetn tuagat randiroedd. Y tir a ofynid ydoedd rhan o Trefeilir, a. elwir Cae Fron, ger peMref Betht-1.— Ar gynygiad Mr H. Thomas, yn cael ei eilio gan M!: S. Hughas, penderfynwyd fod ymchwiliad cyhoeudus yn cael ei wneud i'r achos. AMGUEDDFA GENEDLAETHOL I GYMRU. Berbyniwyd pencerfyniad oddiwrth Gynglior oirn i flint yn gofyn i r Liywodraeth roddi i Gymru gfiran briodol o'r Museum Grants, trwy ddarparu i 'xjr'f- ysgol Cymru yr itrian angenrheidiol tuagat sefydlu ^mgueddfa Gsnedlaethcl, Museum y Science and Art, )"11 nghydag Art Gallery a Llvfrgell Genedl- aethol i Gymni.—Ar gynygiad'Mr Lewis Hughes, yn cael ei eilio gan Mr Thomas Evans, mabwysiadwvd pen derfyriiad cyffelyb. DEFN YDDIOLDEB Y CYNGHORAU PLWYFOL Dcrbyniwyd pecderfyniadau oddiwrth Gynghorau feirol Westmoreland a Swydd Somerset o blaid fod etholiadau y Cynghorau Plwyfel yn eymerya lie tair bljiiedd, yn lie 11 fiynyddol, ac fod copiau o'r penderiyniadau yn cael eu hanfon i'r Prif Weinidog, 1 Lywydd Bwrdd Llywodraeth Leol, ac i Gyngherau Sirol Lloegr a Ghymru.—Cynygiodd Mr A. M. Mc- KiJlop, ac eiliodd Dr. E. P. Edwards, fod y pen- derfyniadau yn oael eu mabwysiadu.—Mr T. Wil- liams Jones a hyderai y byddai iddynt ystyried y mater yn briodol cyn pasio v penderfyniad. Crodai ef nad oedd llawer o'r aelodau yn gymwys i fod ar y uyr-giiorau am dair blynedd.—Mr L. Hughes a ddT- wed::i y buasai yn hwylusdod ma.wr i gael yr oU o I r etiioliaciau bob tair blynedd, a chael yr oil yr un adeg. Nid ydoedd y Cynghor Plwyf yn werth dwy gemiog i unrliyw un, gan, i bob pwrpas ymarferol. nad oedd ganddo ddim, gallu. Gobeithiai ef y bvddai iddynt gefnogi i'r etholiadau fod bob tair blynedd er mwyn arbed traul i'r ,rcthdalwyr.-Pa2iwyd y psn- derfjTiiad tnvy fwyafrif. Y CYNLLUN 0 FENTHYCA. Derbyniwyd penderfyniad oddiwrth ({ynghcr &irol Brycheiniog o blaid cooafu er galluogi Cyngnorau I Sirol i fenthyca arian "y ixad-dalu o ffTvvn cyfnod heb fod dros 60 mlynedd, fel ag g:iriate:r i 'Wi.rch/id- waid, ysgolion, a gwallgofdi)i, biwrnV.— \r gyJ1- ygind Mr Thomas Wilhams, Llat'erohy*]«dd. yr cbcl ei eilio gan Mr W. D. Jones, mabwysiadwyd y cyn- ygiad. PARCHU Y SABBOTH. Darllenwyd llythyr oddiwrth gadeirydd Synod Wesleyaidd Gogledd Cymru, vn nghyda phenderfrr.- iad, gyda golwg ar waith menageries, circuses, ac arddangosfeydd eraill, yn symud o'r naill le i'r llall ar y Sabboth.—Ar gynygiad Mr J. Hughes, yn cael ei eilio gan Mr A. McKiJIop, pendexfynwyd ateb fod y Cynglnor yn cydymdeimlo a chynwys y penderfyniad, ond nad cedd ganddynt awdurdod i wneud dim yn y mater. Y RHEILFFORDD AR GOB Y VALLEY WEDI EI CHODI. Yr oedd y Cynghor o dro i dro wedi derbyn cwyn- ion oddiwrth Gynghorau Plwyfol yn cwyno fod y rheilifordd i Gaergybi wedi ei cnodi tra nad oedd y waliau Yfúdi eu codi yn gvferbyniol, a dywedid fod gwreicliion yn cael eu chvrythu o'r peirkinau.—Cyn- ygiodd Mr W. Prythexch fod y mater yn cael ei ddwyn eto i sylw Uwmni y Rheilifordd.—Mr J. N. Thomas, wrth eilio y cynygiad, a ddywedodd fod yn berygtus ar hyd cob y Valley, ga.n y gallai ceffylau gael eu dychryn. Syhv:>dd Mr W. Owen, Pen- mynydd, fod y tsaith fed .ilillryw Gynghorau Plws-fot yn galw sylw at y mater yn brawf mai nid mympwy rhyw ychydig o berswnau ydoedd.—Pa<siwyd y pen- derfyniad. FFERM COLEG Y GOGLEDD. .Cynygiodd Mr L. Hughes fod 50p yn cael eu rhoddi tuagat tferm Lledwigan, o'r arian oedd yn barod wedi eu Q caniatau tuagat "technical instruction." Dy- weda.i fod cais wedi ei wneud ar ran fferm y coleg, ac yr oedd y siroedd eraill yn ei gefnogi. Gyda golwg ar gysylfciadau presenol y Cynghor a'r mater ystyriai ef y dylid estyn rhyw pvnorthwy, yr oedd 150p yn caal ei ganiatau yn flynyd lol tUlLgat "tech- nical instruction," ac yr oedd y rhftn fwyaf o'r swm yn e;iel ei ddefnyddio yn nglyn a darlithoedd ac ar- brawfiadau. Onid silent roddi rhan o'r swm tuagat fferm y coleg?-Mr Samuel Hughes a ddyw-edood ei fod ef yn eilio y cynygiad er mwyn oael eidrafod.- Mr W. R. Jones a ddywedai ei fod of yn deall mai cais y coleg ydoedd am swm tuagat gael stoc i'r fferm. Buasai ef yn dymuno gwybod a allent wneud hvnv.- Mr L. Hughes a atebodd mai lOOp y flwyddyn am dair blynedd a ofynid.—Mr A. McKillop a synai at Mr Hughes fel dyn profiadol yn gwneud y cynygiad yn y modd ag yr oedd yn gwneud. Yr oedd trwy y cynygiad yn gofyn iddynt gymeryd yr arian ag oedd yn barod yn cael eu rhoddi i'r coleg. a'u rhoddi yn Ho hyny at fferm y coleg. Yr oodd ef o'r farn y dylid caniatau yr arian i'r colog yr un modd ag o'r blaen. Yr oedd ef yn cofio yr amser pan y bu Dr. Dobbie yn d da.rlithi3,u, M yr oedd y rhai hyny wedi gwneud llejf dirfawr. Gobeithiai ef y byddai idd^nit Lm g} fartod y coleg cyn belled ag y gallent yn y mater.- Mr Harry Clegg a sylwodd nad oedd ef wedi gofyn am lOOp y flwyddyn am dp.ir blynedd, ond yr oedd yn hytrach yn dymimo ar i'r Cynghor ei hun nodïr gnrm. Dymunai ef gynyg f-1 gweEiant eu bod yn rhoddi lOOp yn bresenol er cael stoc i'r fferm. Yr oedd siroedd eraill yn cefnogi y symudiad, a dylai Mon wneud, gan mai Mon dedd yn debyg o dderbyn mwyaf 0 les oddiwrth y ffom. -Nlr G. J. Roberts a eiliodd y gwelliant. Bu:isai yn edrych yn rhyfedd iawn i Fon wrthod cefnogi y fferm, tra, yr oadd vn T sir.—Gofynodd Dr. E. P. Edwards om fuasai yn wweÍl trosglwyddo y mater i sylw pwyllgor y "technical ill- struction" yn gynta.f. Yr oedd amryw bethau i'w hystyriod yn nglyu &'r fferm. Dywedid fod y ffei-M wedi ci chymeryd am ardreth uwch nag ydoedd o'r b!:>on. Yr oedd o blaid caniata.u swm, ond ystyriai y dylid cael adrodûiad y pwyllgor ar y mater yn gyntaf.^—Mr C. F. Priestley a hyderai y deuent i bPTiaenyniad ar y mitter y diwrnod hwnw, ac y cMi- m, iateid s^nm anrhydeddus.—Mr Hugh Thomas a, ddy- munai w^'bod 0 ba le y deuai yr arian.—Mr Samuel Hughes a. ddywedodd ei fod ef wedi eilio y cynygiad ar y dechreu yn unig er mwyn cael ei drafod. Yr oedd yn bleidiol i'r gwelliant, a gofynn.i i Mr Hughes. gyda chaniatad y Cynghor. i dvnu ei gynygiad yn ol yn flafr y gwelliant.—Mr J. Rice Roberts a sylwodd y buasai yn gywilydd i Ffm sir amaethyddol i ■wrthod eefrogi y mudiad yn brioaol.NLir J. Wil- liaJr., Lianfair, a ddywbdodd ei fod ef yn tnimlo na buasai yn gwneud ei ddyledsrvrydd i'w ddoobarth on buaffii yn peidio g-rrtliwyn-bii y cynygkd. Nid oedd ef yn yivtvried y byddai y Cynghor yn gwnend ei ddyledswydd i'r sir wrth ganict^-u y swm.—-Mr Owen Jo:iAS, Llansadwrn, a ddywedai ei fod yntau yn wrthwynebol—-Tynodd Mr Lewis Hughes ei g^Tnyg- iad yn ol yn ffafr y gwelliant.—Mr W. R. Jone^;» ddywedodd fod rbal wedi crybwyll fod siroedd eraill wedi cyfranu. Buasai ef yn dymuno olywed y rfvestr yn cael ei darllen.-Dr. J. Roberta a, ?tebodd fod Dir- bych wedi caniatau lOOp.—Mr T. Nicholls Jones a gredai nad oedd aiilen iddynt dreulio munud i ys- tyried y cwestiwn. ond ei basio ar unwailib.—Pl°id- leisiwyd, a cbafwyd dros y gwelliant i ganiatau IDOp, 24 yn erbyn, 3. RHEILFFORDD YSGAFN. Dyfynodct Mr Hughes o lythyr a dd--rbynia.-a.i oddi- wrth y jNJri Land a. Foster, eyfreithwyr, Halifax, yn c'oloh i'r Cyriglwr am yr hynawsedd a'r ylrtya- ifieth eithafoi oeddynt bob sm-^er wedi dderbyn oddi- wrbhynt. Gal lent ddweyd, fodd bynag, nad allai eu cwsmeriaid weled ea ffordd i fyned i ragor o gost wrthynt. Gal lent ddw. fodd bynag, nad allai eu cwsmeriaid weled ea ffordd i fyned i ragor o gost Iyn y mater hwn, a chan nad oedd y fath beth ag apel yn erbyn dyfarniad DirprwywjT y Rheiltfvrda Ysgelfa ofnent y byddai raid ickiynt edrych ar unell Beaumaris fel llythyrea farw mor belled ag yr oedd unrhyw ragolwg am wneud Itiiell ar hyd y ITordd fawr. Parthed y Ilinell o'r Valley i Amlwch, cryb- wjdlodd Mr Firbank y cynliun i G\Tnni y Ltuidon and North-Western beth amser yn ol, ond ni diier- bjmiodd y gafnogaeth a ob.*ithient ei chael, ac ofnent mai ychydig iawn 00 dim cyiiorth^ a gaent at wneud y llinellj er yn ddiddadl fe roduid pob cypeuc-c,ra ai weithio y cyfryw. Nis gaheiit, gan hyny, weled eu ffordd i gynghori eu cwsuwr^aid i ym- gymerjTd ar eu cyfrifoldeb eu hunain a'r gost o gaei aroheb am y rhanbarth hwn, gaai os ra ellid cael arian at y cynliun nid oedd yn werth myned i'r treuliau • cychwynol. Yr oedd yn ddrwg ganddynt ddwcyd 'd Rafueuprofiad o reilfiyrad ysgeifn hollol foddhaol. ,u prc Yn ddiameu yr oedd llawer iawn wedi ei ysgrifenu am danynt a llawer iawn wedi ei ddisgwyl oddiwrthy::t, ond pan y deuai yn gwestiwn 0 P. s. d., ac yn en- wedig drwy ranbart-hau amaethyddol, yr c^dd wedi canfod nad oedd y drafnidiaeth fel riieoi pi g^-n^io alian fel ag i dalu ac i'w roddi o flaen y cyhcold gydaf unrhyw ragolwg o dderbyn yr arian. \r ot'dd manteision y rheilffyrcid hyn vn ddiamheuol a gemd eu -wneud 'gyda chyfalaf bychan, ond nid «edd_ hyn yn fendith ddigymysg hollol. cauys os costuu liinell fechan ryw 60,000p neu 80,000p, n-d oedd yn ddigon ma«T i warantu "Stock Exchange quotation neu t "financio" yn Uundain. Nid ydoedd eithr dyogeliad ileol. Yn mhellach, pa. paint bpag o ddjddoiueb allai rhanbarth gymeryd mawn Ilinell ceidi bob amser bersonau neillduol a ymhyfryaent mewn gwrth- wynebu; os pasiai Ilinell drwy ct,ftddiaethau ryw htMT dwsin o dirferidionwyr, ac os gdlid cael y boneddwyr hyn yn nghyd a rhoddi eu oydweithrec.- iad oatonog a'u cefnogaeth, m .yddai ond ycnyu.g anhawsder, ond deallent fod yn rhanbarthau Amiwch a'r Valley etifeddiaethau mawrion wedi eu tori fyny yn ddiweddar, a'u bod yn awr yn nwylaw man- berchenogion. Os oedd hyn felly nis gallent ddis- gwyl yr un ystyriaeth oddiwrth du-feddianwyr 11 -.L 1 byebain, ffermydd pa rai a niweimr, cLg a ai.ei.x, CKW!- wrth dirfeddianwr mawr, yr hwn a ystyriai y mater oddiar olygwedd eangach, ac a ystyriai, pe y niweic- id hvd1 yn nod fferm neu faes ar ei euieadiaeth, y byddai i'r gymydogaoth ar oil o'í.etlfé'd:ha,et?. dder- byn budd tnvy gael yehwanegiad o dnifniciae:J;. Mewn trefn i gael dros yr anhawsderau ileol hyn J wneud yn fatar hawed i Ddsrprwywyr y Rneiiiiyrcld Yssreifn i sicrhau arcliobion, dacthant i'r pendfT- fvniad parthed llincllau Ileal mewn ardaloed'd a.ra- ekhyddol! ei fod yn hanfodol ar i gydolygiad a, clx'fnogaetb y Cynghor Sirol f.e awdv.ro.o.-xtu Ileol gae-'i ci .vicriiau, ;ic hofyd eu p.-rrdrwvdd i g..el rhan neillduol o'r cyfalaf, fel rug i roddi cychwy»iad teg i'r ymgymeriad. Dylai gweithfeydd oeddynt V11 amlwg fuddiol i'r sir ar linellau o'r desgrifiad hwn, yn eu barn bwy, gael eu cychwyn yn y sir, a dylai arian y Cynghor gaei eu cymhwyso, fei ag i gynorth- wyo y gwaith. Os tybid fed rhyw ragolwg i hyn gael ei wneud yn ilinell Amlwch a'r Valley, byddai yn dda iawn ganddynt roddi unrhyw gynorthwy a allent. Gofidient i-n fawr benderfyniad y Dirprwy- WJT parthed Ilinell Porthaet-hwy a Beaumaris-, nid yn gymaint, fel y sylwa.^ant mewn llythyr blaenoroi, ar gyfrif y methiant i gael y galluoedd penodol hyn, eithr eu bod wedi dewis y cynliun hwn fel yr hawddaf i godi cyfalaf arno, ac fel y Ilinell gyntaf yn yr ynys, a theimlent, pe y gallent gario hon arwodd, v byddai i hyny rwyddihau dadblygiad llineHau eraiil yn yr ynys, i Amlwch, Cemaes. a Thraeth Gtch, Ar gynygiad Mr L'is Hughes, penderfynwyd trosglwyddo y cwostiwn o reilffordd ysgafn o'r Vail enr i Amlwch i sylw Pwyllgor y Rlieilffyrdd Ysgeifn. FFAIR GEFFYLAU LLANGEFNI. Cynygiodd Mr Samuel Hughes fod y Cynghor yn galw sylw Cynghor Dinesig Llangefni i'r anghyfleus- dra a'r perygl o fod y ffair geffylau yn cael ei cliynal ar yr heol, ac yn dymuno ar y Cynghor ei symud mor fus.n ag y gellir.—Eiliwyd y cynygiad gan Mr Thomas Owen, a phasiwyd cl. Y DIWEDDAR ARDALYDD MON. Ar gynygiad Mr John Hughe.s, yn cael ei e:lio heLP Mr T. Evans, ategu Mr C. F. Prie-stlev, pas-iwyd pieid'aii o gydymdeimlad a. theulu'r diwedd- ar Ardalydd- Mou. i RHEILFFORDD THAETH COCH. Ylt 'n.om i.- Evans a gynygiodd fod y Cynghor yn Ilawo il-a.a wrth ell call fod Cwmni J London and North-Western yn bwriadu grwneud cangen-reilifordd i Draeth Coch, ac fod y Cynghor yn owyso ar y tir- feddianwyr, y byrddau cyhoed<his, ac eraill, i wneud pobpeth a allent er hyrwyddo y symudiad. Eiliwyd y cynygiad gan Mr T. J. Ellas, a. phasiwyd ef yn imfrydol.

"Y GENINEN" iCd 1898. Gwelir oddiwrth raglen ein cylchgrawn cenedl- aethoi y bydd y rhai caniynol yn mhlith y pynciau yr ymdrinfir a. hwynt yn y cylchgrawn yn ystod y flwy- ddyn, a rhai o honynt eisoes ar ganol cael eu trafod ynddo:—Llenyddiaeth Gymraeg y ga.nrif bresenol Pa un ai gwella ai dirywio y mae?'—"Yr Eistedd- fod: A ydyw yn werth y draul o'i chynal? "—"Pwl- pud Cymru: Pa un ai cryfhau ai gwanhau y mae ei ddyla.uwaa? "Enwadau crefyddol Cyuiru A ydynt yn gweitluredu yn gyson a'u credoau?' (Y ma.e llenorion o fri, Eglwysig ac Ymneiilduol, wedi ymgymeryd a thraethu eu lien, bob un ar ei eglwys a'i enwad ei hun). Hefyd,yn y rhifynau dyfodol, fe barheir yr ertnygl au ar "Fywyd ac athrylith enwogion ymadawedig," megis yr Hybareh Archddiacon Griffiths, B.D., S.R., O. Thomas, D.D., Elis Wyn o Wyrfai, Thomas Aubrey, Eos Lleohyd, Thomas Gee, Goleufryn, Ap Fychan, Mathotes, Syr G. Osborne 31 organ, A.S., D. Roberts, D.D. (Dewi Ogwen), John Evans, Eg- Iwysbach; loan Eiiilyn, y Deon Vaughan, Vulcan, Cynddelw, J. Thomas, D.D., Tudno, Glan Alun, Aled o Fon, Glasynys, Gwenvnen Gwent, Taliesin o Eifion, Glanmor, Rhisiart Ddu o Wyned.d, W. Nichol- son, Creuddynfab, Giraldus, Scorpion, lorwerth Glan Aled, W. B. Joseph (Y Myfyr), J. Phillips, Bangor; T. Stephens, Dewi Wyn o Essyllt, Nathan jjyfed, Dewi Glan Dulas, Llallawg, Idris Vychan, Gwrgant, Ov/en Gothin Jones, .Trebor Mai, Y Thesbiad, Ioio Tref aid wyn, etc. Llongyxarchwn ein jdarTlonwyr ,Ü' ragolygon y "Geninen" i allu eu cynysgaeddu a thrysorau llenorol a deallol, henafol a diweddar, y flwyddyn nesaf, gwertlifawrocach nag erioed. Parheir yn, ac yeh- wanegir a,t, yr ymdrechion; i gasglu a chyhoeddi hen wcd'dillion pridwerth, yn hanesyddol, hynafiaathol, chwedlonol,beirniadaethau,llythyrau oddiwrth enwog- ion at eu gilydd, etc., ar cytan y ndwyn peronynaa a Chymru, Cymro, neu Gymraeg. Bydd ï Geninen" hefyd yn parhau i fod yn gronfa o gynyrchion Eis- teddfodol gwerthfawr a dyddorol, fel nad elo llawer o'n trysorau llenyddol mwyrach ar dcUspcrod. Yn y rhifyn nesaf (Ionawr, 1899) ymddeng-vs erthyglau arbemig o eiddo'r awduron hyglod a. gan- ,Y. -Y Prifathraw John Rhys, M.A., LI.D., Hwfa Mon, y Prifathraw T. F. Roberts, M.A., Evan Jones, Caernarfon; W. Jones, A.S., Glanystwyth, yr Hy- birch Ddeon Howell, B.D. (Llawdden), Dyfed, Waldo, y Proffeswr Anwyl, M.A., v Proffeswr Ellis Edwards. M.A., y Prifathraw L. Probert, D. 17.. D. Stanley Jones, Elphin, Emrys a.p Iwan, Pedrog, Cad- van, Gwyllt y Mynydd, R. R. Moran. M.A.. Dr. Morgan (Lleurwg), Gwyncdd, Tafolog, Bcrw,Gwylfa, Charles Ashton, Alavon, Watcyn Wyn, D. James, Daniel Davies, Ceulanydd, Brvxifab, etc., yn nghyda'r llenorion ymadawedig I. D. Ffraid, V-Lilean, Nican- der, Cynddelw, Ap Vychaii. etc. Hpfyd. parheir y ddadl ddyddoroli rhwng y Parch R. H. Morgan, M.A., a'r Parch D. Jones, Is.A., fieer Abererch, ar "Fetbodistiaeith GalSnaidd ar Eg- lwys yn Ngbymru." Diau mai prin y rha.id anog ein darllemvyr i roi pob cefnogaetb i'r cylchgrawn trwyadl genedlaethol hwn.

"A Right Royal Drink" is Hornimar's Tea.— "Always Good Alike." Sold in packets only by retailers throughout the United; Kinirdbm. Ask for it, see that you get it, and have no other. Sold by Bangor Roberts. Chemist; Lewis, Grocer; "Comet Stores," at Llanrwst and at Colwyn Bay. Carnarvon: Owen, Chemist. Port- madoc Morria Chemist; Newell, Confectioner. Pwllheli: Owen, Chemist. Nevin Griffith, Grocer. Brviisiencyn Hughes, Grocer, etc. Conn-ay Wil- liams, Chemist. Beaumaris: Williams, Groccrs, etc. Penmaenmawr Co-operative Society Elbert, Grocer. Llanberis: Ingham, Grocer. Ll«nf»ir- feclian: Morgan, Grocer, etc. SV'illiiim^, T«i Deflb r, etc. Llandudno Hooson, Gloddaflth-strfet; Ro- berts, Chemist. Llangefni: Jones,' Grocer, etc. Colwyn Bay: Hughes. Grocer, etc. Bron Ctinwen Roberto, Grocer. Newborough; Lewis, Groce. Lknerciymedd Roberts, Grocer, oto. Holyhead Davies. Bros., Grocers. MAE GWYBODAETH YN NERTH yn in hob scfyllfa ar fywyd pan briodol ddefnyddir y wy-bod- aeth hono. Y mac peaxhenog Enaint a Phelenau Holloway yn ddigon byw i'r ffaith hon ac, yn gwy- bod eu gwertb fel meddyginiaeth at bob afiechyd. v miae efe wedi gwneud eu haeddianau yn wybyddus trwy bob pnrth o'r byd. Y dvnion masnachol hyny eyd4 yn oael eu gorfodi, er mwyn bod i fyny a' r am- sesroedd, i weithio yn gated iawn bob amser, ni ddy lent hwy byth fod hob gvfl enwad o'r cyffyriau gwerthfawr hvn. Hwy a bureiddiant y gwaed, a gryfhant y cylla, a roddant fvwyd yn y cylchrediad. ac a adgyfnertbant y cyfansoddlad. At boon rterfawl eu niwralgaidd yn y pen, riid ots un feddyginiaeth wedi ei darganfod hafal i'r cyffyriau byn.

BEAUMARIS. Miixwouajeth.—Dydd Sadwm diwoddaf bu farw Mrs Jov.o;, priod Mr H. Parry Jones (cyn-swyddog gor- fodol), y dref uchod, a Ir y cyfreithiwr adna- byddus, Mr W. Thornton Jones, yn 61 mlwydd oed. Yr oedd yn nychu er's blynyddau, end nid oedd neb o'r teulu wedi maddwl fod y diwedd mor Bon- oddiges garcdig a thawel oedd yr ymadawedig, ac yn fawr oi piiarch gan hawb. Cj'dj"mdeimliir a'i teulu yn eu trallod y*n colli un oedd mor anwyl ganddynt. Cyinexodd yr angJadd le am dri o'r gloch prydnawn ddydd Liun, yr hwn oodd breifai. Gwasanaethwyd 7."rth y ty ac ar lan y bedd gan y Parch J. Williaayb, Meyside. Cariwyd trefniadau yr ar.gladd allian gan v Mri Williams and Co., a gwnaed yr arch gan Mr E. Thomas. t Cyfnrf'TKl Progethu.—Nos Fcrcher a dydd Iau di- weddaf cynhaliodd Wesleyaid y dref ucliod eu cyfar- fod pregethu blynyddol, a phregethwyd gan y Parcim. Philip Price a D. Gwynfryn Jones, dau wein-id'og newydd y gylchdaith. Cafwyd pregethau grymu« ac adeiladol ,a chynulliadau lluosog. Etlioiiad y Cynghor Trefol. Cyn y bydd eich papyr wedi dyfod i Jaw yr wythnos hon bydd vr etholiad ucliod yn mysg y pethau a fu, a thynged yr yirvgeiawyr wedi ei setlo gan y farethdalvryr. Mae yma weithio o ddifrif am yr anrhydeda o fod yn 'Town Councillor," ac wrth gwrs mae y "working man" sydd ganddo "vote" yn ddyn ag y mae llawer o ehwiiio am dano am ychydig ddyddia.u yr etholiad. Mae yniA hefyd brophwydo pwy o'r ymgeiswyr fydd yr "etholedigion." ond fel pob etholiad arall macn: debyg y bydd Eawer wedi eu eiomi yn aruthr. Trefwr.

CAERGYBI. Dariith.—Yn, nghapel Bethel (B.), nos Fawtth, Dr. Roland Williams yn y gadair, traddodwyd darlith hyawdi a dyddlotnol gan y Parch E. T. Jones, Lliwynpia, air "Armeoiia, ei phobi a'u diodd- •efiadau." (hfwyd cjjTiulliad da. Elai yr elw er budd egiwys Hdhrocn, Kingsland. PregethwyT En;wog.-Nid yn ami y bydd dau ddoctof mewn IXiwi nyddiacth yn gwaisanaethu yn y dref yr un Sabboth fel ag yr oedd y Sul diwedd- af. Yn Bethel (B.) pregethodd DT. Owoo Davies, Oa^eTnarfcm, yn nododig o rymus y boreu a'r bwyr. Yn y Taberniacl (A) gw^asanaieitiliai Dr. Probert, prifaitihxa-w Ooleg Aimibynol Bangor, rr h-wn eydd, | fel y mete yn wybyddus, yn rheng flacnaf pregeth- wyr ed enwad, ac yn cael- ei ystyried yn lienor ac eeboniwr giaiLluog a medrue. Mae yr enwad Anni- bynol ar ea enill yn Ngogledd Cymru ar ei benod- iad yn brifattoraw yn Maigor. Gellir dweyd am y ddau wr parchedig eu bod yn anrliydedd i'w gwlad ac yn addturn i'w chrefydd- AmidoniacitL—Yn sicr, nid meddwdod yn unig ydyw y pechod eydd yn andwyo ein gwlad. Gellid meddwl hyny wrth wramdaw ambell i areithydd ar dd'rwest. Mae yn sir Fon ddynion a merched eithaf sobr yn. gallu dweyd ceJwyddaii heb wrid ar eu gwynebau. Yn llys y manddyledion, yr wyth- nos hon, o flaen y Banrwr Syr Horatio Lloyd, dketh dau achos tebyg iawn i'w gilydd, ac nid oes dim sicracih nog fod un o'r ddwy ochr yn mhob un o'r achosion hyny yw tyngu anudon Y:1 hyf a digywilydd i'r eithaf. Mae llawer o feio ar ddyu- ion o safle y baamwr Lloyd pan y bydd iddynt gy- huddo ein cenedl o fod yn euog o'r pechod hwn. Mae y Wasg Gymreig fwy nag unwtaitih wedi ym- oaod yn Uym ar y barnwr yma am draieithu ei fiarn gondemxiol yn ddidderbyn-wyneb ar y tystiol- a-ethau celwyddog 81 roddid ger ci fror, Ond yn eicr, nid yw i'w feio; mae gormod o wir, fel y ma&,ii ofid; meddwl, yn y cyhuddiiadau. Yn y llys diweddaf yn y dxef hon yr oedd dan aicaethwr o ■RTahafliol rimau o'r eir wedi- gwerthu heffirod i ddy- fod a lloi iiiiiewn penodedig. Yr oedd y didau oohoobron yn hollol yr ucn faith1 'a'u gilydd. Yr oedd y irrynwyr drachefn yn haeru nad oedd llbi ynddynt. Mewn un achos dyfarnodd y barn- wr ddau gini o iawn i'r prynwtr 81m y golled cedd wedi ei dderbyn. Yn yr achos aTiall yr oedd y tystiolacithfl/u mor gnoes i'w gilydd fel y dotgatiiodl y barawT y cymerai ei emser i wneud ei feddwl i fyny. Petth arall rhyfedd iawra yn nglyn a'r aoli- oeioni hyn ydoedd gwrandaw eyr ddiau feddyg ana- feiliaid o gryn enwogrwydd, mor Waihtanol eu barn- au. Yr oedd un yn edci* yn ei feddwl fod yr hetffesr wedi bwrw lloi yn ei hameer priodoi, neu fod l rhyw anlwo wedi digwydd tiddi oyn hyny. Yr oedd y Ball diracljefn yn betrdamt na bu lloi erioed ynddij ac yn dod a rhesylmau cryfion yn mliaen dros ei syniad. Sut y mae yn bosibl i'r un dewin ) wylxxl pwy eyddi yn dweyd y gwir me-wn achosion fel :htYI1 pan ymne diyniooi o safle bwysig fel hyn ar eu llw yn traethu bairnau mor wahanoL Eisteddtfod y N -Mbe yma swn ymarfogl i'w gjywed gogyfer a'r wyi hon o bob cyfeariad. Mae conau y d-ref a;r wiad wedi glafuel o ddifrif yn eu gwaith, ao rid oes dadl na cheir cywtadleuaeitb- au godidog ar ytr tholl destynau cerddorol, betli bynag. Mac llaiwer o ganmol ax y pwyllgor am sicrhau beirniad mor enwo £ j ar yr adiron gerddorol. Mae ei allu 6li onestrwydd yn eithaf gwybyddus drwy Gymru benbaladc. AMRYWION. Ma.3 aelodau Egiwys Bdbvddol Sent Mary yn myned i adeiladu ysgol ddyddiol newydd. ilae yr un bieser:oi yn rhy techan, yr hyini a brawl fod y Bobaieth ar gynydd yn y dref. Mae Axglwydd Slam ley wedi ihoddi cam' punt yn rgliyda darn o dir i'r amcan. Yn ystod yr wythnosau diweddaf mae llawer iawn o fatrw wediL bod yn y dref a'r cwmpasoedd. —cyiifer a thii o an glad dau yr un diwi-:od yn mynwenti Maeshyfryd, Nid oes yma iirrbyw d- iecihyd neilldliol yn blino y picewylwyr. DeaHwn fod y Cwiifoddoiwyr wedi cacl ihybudd i wneud eu hunain yn barod i'r gad ar ychydig o cna/u o rybudd ond h,ir na bydd gjalwad an eu g^eanaeth. Erby/f hyn cX>&3 lie cryf i gredu j bydd yr otng- hydwel«diad eydd wedi bod cydrhwirg y wlad hon a Ffra.ir.je wedi ei wneud i fyny mewn heddwch. Poed felly y bo. Mae- y rhyfel-long "Colossus" imli ei galw i ffwrdd i Ports: Douth ev cc.el ei gwneud yn barod pe y byddai angen am ei gwasamaeth. Ychydig iawn o son a glywii? ran yr yFgol ganoV raddol y dyddiau hyn. Ofnir fod y symudiad wedi rrarw. Mae hyn yn achos cywilydd wyLb i drig- olion y dref. Mae cadedrydd y Cynghor Dinesig wedi ymddi- swyddo olierwydd fod y Cynghor :i yrtau yn fcethu cydweled o berthynaH i brynsaitit dam o dir i ledu Holborn-road.

LLAN ERCHYMEDD. I'r Gad Dr;tchefi).—Parctoi i'r g,id garddorol yw ymodiddanion cyfeillion a. pliyncia^i'r ccrrjelau y dyrd»li:iu hyn yn y dref uehod. Sibrydir fod rhvw gor hcb fod gan' milldir o Fon wedi rlwddi hc-r feidd- gar i or y Lbn, ao i roddi prawf yn E: fod Llangefni y Nadolig ar eu galluoedd. O3 gwir hyn fe ddylem siarsid a. e-hi-diino a'n jrilydd, er dod yn fuddugoliaethus o'r rhyfel iton eto. Gwyddom Mn Iwyddiant y gorphencl, a'r urddas erys yn bresenol ar y cor, ac oherwydd tywylM y dyfodol^ dylena gyd'nisglu ein holl yni, cyduno ein holl allu oedd cerddorol i'r un pwtut, sef buddngoliaeth. Nid oes a wnelof fi a'r cor. ond rhwydd hynt, fechgyn. Llwyddiant.—Clj-wsom y dydd or blaoEm am iWydd- iant Mr J. R. Williams, mab Mr Richard Williams, Tan-vr-Hall, vr hwn sydd ax hyn o bryd yn r gwasiin- aeth C-jnrmi y L. and N. IV. Railway yn ^cr^- shire. Mae ein cyfaill wedi cael ychwanegiad yn ei gyiiog, a cliodi ei swydd amryw droion er pan y mae dan v cvmini, a dengys hvn e; fod yn rhoodi v boddlonrwydd llwyraf iddynt. Eiddun^ iado bob llwyddiant i fyned rhogddo, nes cyrluaxid "pmacl erch anrhvdedd. —R- t i Bwrdd y C-VVaTcheidwa,:d- cl cyianod misol y R-vrrdd hwn dydd Mercher yr wythncs ddiweddaf, dan lywyddiaeth Mr A. McKillop, Y.H. Dairilenwyd llythyr oddiwrth W archeid- waid Plwyf St. 'Leonard, Shoreditch, Llundam, yn dymuno mynegiad barn ar y cwestiwn o "dal- allan yrn difreinio pleidle'isiwr," ac yn datgan eu barn hwy y dylid cymeayd yn ddioed gydweith- rediad i symud yr anhawsder gwrthwynebus. Derbyniwyd llythyr cyffelyb o bhvyf ]-)irmlvgbauL Ni ddaethpwyd i unrhyw liendecfyniad anio.- YsgFifenodd Ir Shirley Fuasell, ysgrifenydd y "Poor Law and Local Government Officers' Mutual Guararitee Society," yn dweyd fod Mr Griffith Roberts, trethgaisglydd plwyf LknwenShvyfo,wedi ceasio "bord" y gymdeithae cnor bell yn ol a'r 23ain o Ebrill diweddaf, a bu i'r Bwrdd roddi ystynaeth ffafnol iddo, ar y ddexilltwriaiath y byddai iddo agor cyfrif yn yr axiandy yn enwau yr "overseers." Dywedodd y Clero (Mr Thomas Hughes) ei fod yntau wedi ysgrifenu ait Mr Ro- berts, yn dweyd wrtho am agor cyfrif yn yr aiian- dy, ond ni dderbyniodd mtihyw at^biad oddi- wrtho. Cynygiodd Ir Safinuel Hughes ar fod Mr Owen Griffith egluro pethau iddo, a phasiwyd hyny. Hefyd penderfynwyd fod i'r "overseers," yn achosion pa rai yr oedd! un or meicniau weai marw, i sicrhau rhai yn eu He erbyn y cyfarfod nesaf. — Derbyniwyd llythyr oddiwrth William Jones, o'r agerkxrg "Point Lynas," o Rotterdam, yn dweyd ei fod wedi derbyn bil y Gwarcheidwa :d a. 6p 10s oedd yn. ddyledus oddiwrtho i'r undeb. N is gallai weled yn. glirsutyr oedd y Gwarclieid- waid wedi trefnu pethau ar ei ran y tro blaenoroi yr anfonasant ato, gofynent am dros 12p. Byddai iddo yn sicr atros a gweled y Gwarcheidwaid cyn y talai geiniog o'r bwJ3, ac os ra ddeibymd n eglurhad am beidio ei dalu, byddai yn sicro yru y mater i Lundain-i "lygad y ffynon." Gallent weled sut y bu yn stryglio dros ei "WTaig a'i blant. Cynygiodd Mr Owen Griffith eu bod yn maided y swm iddo. Sylwodd Mr Thomas Pritchird (Amlwch) fod y dyn wedi dyoddef gwakiedd mawr. Dywedodd y Cadeirydd fod Jones wedi addaw talu. Yr ooodyrt wedi Kaddeu 12p 17s 6c iddo eisoes. Dywedodd Mr Prichard (Llwydiarth Esgob) eu bod wedi codd: swilt yr wythnos yn or- modol ar Jones. Oynygiodd Mr John Hughes (Frondeg) eu bod yn gohirio y mater, ac fod llythyr yn cael ei anfon at Jones yn gofyn iddo ymddangos gfarbron y Bwrdd. Yn ddiilynol ym- gymerodd y derc ag yegrifetru ait. y dyn ac egluro y mater iddo. Derbyniwyd llythyr oddiwrth FWTdd Llywodraeth Leol yn dw-eyd fod y swm o 708p Os 9c wedi cael ei dalu i dryoorydd, y Gw&r- ahédrwaid alian o Gyfrif Trethiant Lleo} (Lloegr). Yr oedd ytaliad hwn, yn un o'r cyfraci-dalaadaiu o ran y Gwarcheddwaid o'r "grant" blynyddol gan Ddeddf y Trethi Amaethyddol, 1896, ac yr oedd am yr haner blwyddyn yn diweddu ar y 3wn o Fawrt.h, 1899.—Anfonodd Bwrdd Llywodraeth Leol gopi o lythyr cyfeiriedig i Mr NVN-L Edwards, I s^vyddog elusen, ar bwnc atdaliad 8p 15s wnaed yn ei gyfrifon gtan Mr E. Morgan, fel cyfrJydd rhan- I baarthol, yn ei gyfrifiad em yr haner blwyddyn yn diweddu ar Wyl Fair, 1897. Dywedai y llythyr i Mr Edwards fod y Bwrdd yn Llundain wedi ystyried yr apel yn erbyn yn aitaliad, ac yr oedd- ynt o'r farn ei fod wedi ei wneud yn gyfreithlen gan y diweddair archwilydd, ac felly cadarnhaieint ei ddyfarniad. Yroeddytt yn barod, fodd bynag, yn yr amgylchiad hwn i droi yn ol yr ateliad yn ngrym yr awdurdod a roddid arnynit gan y gyfraith, ac aangauent dystysgrif i'r perwyl Iwnw. -Dywed- odd Mr C. F. Priestley ei fod wedi myned dirwy y tlotty ac wedi oemfod pobpeth yn iawn.—Yn ei iadroddiad arferol hysbysodd y Meistr (lir M. Thomas) fod nifetr y deiliatd yn 45, o'i gydmaru a 31 am yr wythnos gyf erbyniod y llynedd.

LLANFACHRAETH. Er Gwell ac er Gwaetih.—Mae yr amod hwn wedi ei wneud a'i. sicrliau yn nghyflawniad dwy o brioda.sau pobl ieuainc ein ktrdal, ar yr un diwrnod, sef Hyd- ref lleg. Cj-mexodd un yn Egiwys Dewi Sant, Lerpwl, trwy drwydded, pryd yr unwyd mewn_glan briodas Miss Giiffith, Bodiasan, merch Mr G. J. Griffith (cyn-W axcheidwad y plwyf, ac aelod o'r Bwrdd "i sgol), gyda. Jlr J. R. Williams, Preston House. Yr oedd Miss Griffith yn bur adnabyddue yn ein plwyf, yn enwedig yn mysg y tlodion. oher- wydd byddai yn oofio am danynt yn flynyddol trwy gyfranu elusMau, etc. D,rmuni<Ul pawb ydyw idd.i gael hawddfyd a phob cysur, ac na fydded 'i'w otialon ddyngarol oeri, a ciiolli ei chariad cvntaf ar ol mvned i'r ystad briodasoh Yma yn ein plitii, yr un dydd, ,L a thrwy drwydded, y cymerodd v briodas aralll ie, vn 1addoldy y Bedyddwyr, Pontyrarw, sef uniad Mr John Griffith, Felin Trysglwyn, Pengraigwen, ger Amlwch, gyda. Miss Kate Jones, merch Mr W. JGiies. Cornhelig, ac wyres i'r Cynghorydd W. Jones (Garibaldi). Deallwn fod yr anrhegion yn y ddwy briodas yn lhiosog iawn. Nid oes ond dymuno pob benditlvion i'r rhai hyn eto. Marwolaeth a Cliladdedigaeth Gwraig OedraiKis. —Tra yrn son am ddeclireuad gyrfa priodascl y bobl ieuainc uchod, wele y gorchwyl pruddiiidd yn oilyn o gofnodi terfyniad tryrfa, i'r man pellaf bron y gall y bywyd dynol gyrluiedd. Yohyrdig amser yn pi yr oeddym yn cofnodi oedran mawr Mrs Elizabeth R berts. m-im Mr W. Roberts, Green, yr hon a anwyd Awst 6od, 1799. ac a dorwyd i lawr gan angau ddydd Gwencr, Hydref 21ain, wedi cyrhaedd yr oedran teg o bedair ar bymtheg a phedwar ugain, a bron dri mis drosodd. Yr oedd henaint a musgreilni weii ei chaethiwo ers llawer biTrrddvn o I!el mwTn!wi breintiau moddion gras. eto yr oedd yn dal cymimdeb tawel rhyngddi a'i Duw. Discrwyfai yn amj*nedd- gar (fel Simeon gyrit) ajn awr ei hymddatwliad, a gar (fel Simeon gyrit) am awr ei hymddatwliad, a chredwn fo<l marw yn ew tragwyadol iddi. Gwnaeth ymdrech i fyned i lan llyn y mod.dion tra parhicdu ei nherth. Bydded i'r teulu a. pherthyr.r.sau oil feddu yr un sel a'r tawelwch a'i nodweddai, fel y bvddont yr un mor barod i gj-faxfixl cu Harglw^-dd. Rhodd- wyd yr hyn oedd farwol1 o honi i orphwys yn myn- went henafol Llanfihangel. dydd Mawrfch. 25ain. pan y gweinyddwy-d gan y Parch D. Price. Valley.

LLANFAIR P.G. Cymdeiilias Gvfeillgar y Genetliod. — Y mae y garghen hon yn Llanfair o'r ^-mdoitlias faddioi ueh- 1 od yn eynyddu. Agorwyd v tymhor ele-n eydd Merclier, diweddaf, gyda- dau du«wbsrth, y n-iiil pi Aberbraint o dan arolyglaetli Miss W:>t's, a'r ilall yn Mhlas Llanfair o dan .'•rolygiaeth s Clsgg. Qmdcithas Gwnio ac Adloniadcl y Mcrcbid.— Gwnaed gwaith dn. y llynedd ran y y iion, ac v mae wedi ei hail gvchwvn eleni yni yn y New Lecture- Hall wythnos yn ol. Mawr Iwydd- iant iddi Hyderwn glywed m fuan y bydd v dos- bartli darllen. cerSo. etc.. ar <fG' y becigyu yn ca&l ei gychwyn eto cyn bo hir. Cymdcithas v Gwyr Ieun.ine.—No". diwddnf y galwodd y Parch D. Herbert, y rheithor. y gym. ceitha.s hon yn rghyd i'r Ysgol W la dwriaethol, i ail-ddechreu y tymher eleni. Mae gan y gymdeithas wertlifawr vraa ddarilenfa yn ngivn a hi 1 r lee-eac- tyd. Y Ffair.—Dydd Llun y eynha'iwyd y flair do!wed* af am y flwyddyn hon jm;" Yr oedd yma fwy raj arfer o anif iliaid. Gresyn na fai sir.- o'r ffeij'irrvr cyfagos, syrdd g^ndcyiit. ar.ifeiliaid yn wustad. yn cynorM-cwyo y ffair yn hr_laetl.,nch. Yr <xi<i x-ao bort-hmyn ddigon, o a^roe a phell. Tystiai v rh-^i p?ll fod m .rte'sion Llarfair yn rhagori yn i-wr ar v Berth i gynal y ffair ac i lwytho y gwariheg. a gofidient na ddeuai mwy o nr.ifeilic.id yma ya hytr:x-'i i leoedd n, llai o fe i ddangae y da byw. CS-farfod Pregethu yr Arniibynwyr.—No.? Sadwrn a'r Sabboth diweddaf y cynhaliodd yr enwad uchod eu gvyl fiynyddol. Gwasanaetbwyd gan y Parohn. J D. C. Capel Mawr, Mem, a'r Pn;tlc.sv»T J. M. Davie*, Cleg Bangor. Yr oedd y cyniillia.dmi yn o dda, ag ystyried y tvwydd. irwlawog ac ys- tornius gafwyd y S-abboth. Rhoddwyd gwranckiwiad astud a theilwrg i breizetbau awys a difrifol y ddau wr pnrcihus, ac yr ydym yn credu, wedi gwrondaw tvstiolaeth r-mryw, na bydd eu gwaith yn ofer, ac fod y difr/fid-deb gyda pha un y t-raododwyd vr Efengyl yn sicr o effeithio yn ddaionus.

LLANGEFNI. Cymdclthrs Lenyddol Pcn\ie'.—Deallwn fod fiflrchus y Bedyddwyr wedi pnderfynu cael (-v-n- deHh?«, »o. y ma^at wedi tymi alian 1,d clTWj-.eth- us. Bydd eu cyfaj-fud cyntaf yn cael ei gynal nos Wcner, am 7.30 o'r gloch.— Toh. "Shoe-Blacks Wanted.—Cb oes rhai or dosb-.rtli f g^vasanaetligar uchod heb fod yn brvsur yu rhywlc, byddai 3 ddyrmunol eu gweled yi trf»i eu vr ir dref hon. Sicrheir diigon o 01 wwV- iccfynt, ac os y bydd ya uctyg o "sJacao," diau y bydd i'r Cynghor D.ii.ciig ofalu fod tociau o faw .\u 0<Ú ",u. gadael vn gySeus ar yr Leolydd, fel y gall pawb fyned. o leiaf, arcs eu fi-crau iddynt. iiedydd.—Nos Sul duweddaf. yn ngha-pel Penuel (aOioldy cxiiiadwria-ethiol v djweddar Bare-.h Clirist- rnas Evans), bedvddiwyd, pump o'r aelodau, set tair merch a dau f.-t& Hwn ydoedd y bt-dydd cyntaf gymerodd Ie yn yr addoidy hwn. ac yr odd yn or- htvrn o wrandawyr astud. Tr.iddod wyd pregeth effeiithiol iawn gan y gweinidog parcbus, y Parch T. Friniiston. Da iawn genym gL-fuodi mci layned rliagddi mewn jlwyddiajit a. rLlf y nine yr hon, T. Friniiston. Da iawn genym gL-fuodi mci layned rliagddi mewn jlwyddiajit a. rLlf y nine yr hon, ;n dj-muniad ydyw ar iddi barhau felly. "Llyfrgell y Dyn lei,-anc. ydo»rid anerchiad agoiiadol draudi-dwyd gan y Parch D. Gwynfryn Joiues i Gymdeithas Ddiwylliadol Eb&n- ezer nos Fawrth. Liywyddid Mr E. H. Thomas, Liytliyrdy. Gallwn yn ddabetras ddwcyd dynia un o'r CLnercIiia-dnu hynot'af wrandawsom erioed. Nid yn unig yr oedd y siaradwr yn hyawdi, cod yr oedd hyawdledd yn llon'd pob brawddeg. a phab dywed- iad yn dry.sordy gwirionedd hawliad "I yn mhob calon astud, a chan bertied a diarcb. "Gallai fod- yn urig yn y dorf." meddai. yn fy llyfrgell caf y mertbyron a plirophwydi'r oesau i jiad'-liddaa a mi" Ar gynygiad Mr W. TJiomos, Liytliyrdy, ac diad Mr H. W. Tliicwies, posiwyd plieddlaie » udiorcrigai- wch twymn i Mr Jc-nee am ei anercliiad ac»s&rr>.L Dadl gymcr Ie nos Fawrt'h ne;jaf, a. bydd y cwestiwn y dad- leuir arno yn un poblcgaidd, sef "A fyd<iai yi. imol a rhyddid crefyddol i'r Ddeddfwrfa ymyryd a cie-fod- Y mac yma ragolygcri am ddadl hwjrbog arno.—Tegfryn.

LLANFFINAN. Diolchgarwch am y CYTlblJai. — Nos =th, y 25ain cynfisol, cynbahwyd yr wyi o ddiolchenrwch am y cynhauaf yn egiwys y plwyf uebed- DarDem- ,d y gwa.-i;inaeth gan y Parch G. TV. Gritiith, rheithor y plwyf, a. phregethwyd gan y Parch D. J. Lewis, M.A., Amlwch. Ar aertyn. y gv^sanaeth, gwnaed casgliad tuag at Ysryt-ty Bangor.—Gobcb- yiicL

PENYMYNYDD. Maiwc-laelli.—Yr wythccs hon y mac geaym y gciichwyl pruddaidd o grunklo marwohieth Mr John Williams, yr hyn a gym^rodd lo yn gynar l>oreu Iau diweddai, bi-aidd yn -annisgv-yliadwy Serch fod arwyddion o wanyihiaa i'w caalod yn c-i wynebprvd. «.to nid oodd r.cb yr m-edci-svi fod awr ei ymddatcdiad' mor agns. Yr oedd yr ymadawedig wedi eyrh'-iedd yr oedran adrifed o aiilh a t'iriugain. Dydd 141iin dilynol cymeirodd yr angladd k, yr hwr. oedd Hxifai. Gweinyddodd y H. Davies Owen, iiccr y plwyf, ar yr achiysur yn y ty ac yn y fynwent. Heddweh i'w Iweh hyd y dyad mawr sydd eto yn ol, pryd y bydd galw ar hawb i ym- -10 ctdangos gerbron Duw mown dull neillduoL—Go- hebydd. 0

PENSARN. Son Sydd.-Llaww o son sydd yma fod Mynydd Parys am fyned eto yn ei Saen yn well nag erioed. Son sydd hefyd fod yr "Hen Gioesiwr' wedi digio yn fawr wrth y "Fry' Llwyd." Son sydd yma fod "R. (J. yn myned i gael gwraig yn fuan. Lwc dda iddo. Son sydd fod ed gyfaill, Jo5.-11, yn myned ar ei ol. Hir oes in iddo. Son sydd yma. fod v mul barii am gael arch o goed derw. Ha, Ha! Hwre. Non sydd yma mill yr lien cawarelwr fydrl y clochydd Son sydd "ma fod tyngu a rhegi yn myned ar gynydd. Cywilydd! (ir mwy y tro nesal oddiyma nie&-M-axi Jos.

I TALWRN. } Y Gymdeithas Lenyddol.—Cafwyd cyfarfod adlon- iadúI cos Sadwrn diweddaf, yr hwn a gynLaliwyd mewn canu, areithio3 dadil&tt. a darlien. W-di cael ton gyii'redinol dan arweaniad medrua Mr Tiinnws [ Evans, Lleinwein, cafwyd anerchiad gan y llywydd i bwvpas neillduol, i ddangos alian y lies a. wna y gymdeithas i ieuenctyd ein liiz-dal. YIl mdiellach, cafwyd (iiii, "Pa le yr aeth yr Amen," gan Mr Thomas Evans, Lfeinwen. Y na. darllen difyfyr: y goreu Mr Thomas A. Evans ac H. Lewis yn gvfart.al. Yn nesaf can gan blant yr ysg-cl yn hyr.Gd feistroigar. Yna cafwyd anerchiad gan y beirdd. sef Marian Men a Bardd y Nydd. Can gan Miss E. E. Nicholson, Rhiaiit'a, yn hynod fedrus, er nad yw ond dvi addeng mlwydd oed. Y dflau ores ar ddadl ddifyfyr ydoedd y Mri John Owen, Tv Newydd. ac Evan Owen. I\yth Clyd. Yn nesaf calwyd can yn }:yr.oa swynol gan Miss Hate Williams, Hendre Howel. Y goreu am areithio difyfjT ydoedd Mr Evan Owe; Nyib Gyd Ar y diwedd oafwyd deaiawd firddc-rclajg gan y Mri Owen T. Williams, Llainglofcr. ac Owe.1 Kuglies, Canol Uu. Yr heddgeidwad ar y cyfarfodydd hyn ydyw Mr W. Thomas. Llciniau n: gaol ei well pe chwiliem yT holl wlad. Y mae ÎAdo ei ddylanwad trwyadl ar blant yr ardal. Cawsom gyfarfod da iawn a lluosog fel arfer, ac yr ydym yn credu fod y gymdeitbas ucliod vn diwvliio ein h;irdd- wy r. —H. L.

TYCROES. Gwo-br in rm Pwdins.—Y dydd o'r blsen rl>odd- wyd gwobrau gan Mr Whaliey, LlynJItsiSad, am y rwdins goreu a gyfodWvd o hadau a wei-thwyd gan y Mri John Hughes a'i Fab, masaiacln^yr cylfrodinol, 'XV Croes, pa, rai sydd yn gweithredu fei goruchwyl- "yr i Mr Whallty yn y partheu hyn. Crmerwyd pwysa-u, ffurf, ac ansawdd v rwdins i ystyriaeth. Rhoddwyd y ,hrif wobr i Mr Vv'iiiiain Jones, Ty Croe» <Pwy:ia.i un rwdan ddau bwys ar hugain (221bs.), a dcallem fed eraill yn yr ynys wedi derbyn gwobrau o'r un ffirm, ond ni el-awsom y macykoii.

Motor 'Bus i Eedeg rhwng B, oa-am. Porthaethwy a Banker. TRIGCLICN BEAUMARIS YS LL AWENHAU Hysbysir yn yr "Inyestors' Guardian'' fod cwm- peimi wedi ei ffurfio yn dwyn yr enw "Arglesey Motor Bus Oampairy Limited," g;rch chyfalaf o 1400p, yn cael ei wneud i fyny o gyfranau lOp. Addehr yn rhwydd fod edsiau ihyvr well cyfleus- derau i fyn'd Go dyfod o Beainuiaris nag y sydd yn brescnol. yn emwedig yn ystoct tywydd erwin y gauaf. Diamheu fod txigolion y cymydogaeth- au uchod yn teimlo yiu falch fod syniudiad ac droed i gac] gwell cyfleaisdeia-u t-enkio. Nid ydym, yn gwybod yn sior ar ba "&e" y snae y cwmpeini yn bwriadu caaio alian eu hamcandon. FealW eu hod aim icdeg amryw "motor coins'' ar hyd a Hed y wlad. Gyda fares rbeewinol mid ydym yn aenheu thiry yr snturiaeth alian. yn liwycbi- iant. Ein gohebydd o Boaua aiis a d lywed mai siarad y dref y dyddiau hyn odd'igerth j— etholiad ydyw am. ddyfodiad. y cerbydau uchod i redeg o'r dref hon i f--gor ac i Langoed. Mae yr oilsaf wedi ei gorphen i'w cadw, ac nid oes yn aios yrwan oDd eu hymddangosiad. a t'heir gwel .id pa uij] ai y rheiUfoinad ysgafn, nlk y motor cars fydd o les i'r gymydogaeth.

iwyd-dciod y Bobl. Gadawcr i ni gael cxpoiwg ai fijyd-Jd'oaydd cyff- redir: bor:iibryd y bobl. Tc, pe wedi ei wneud yn y modd goreu. nid yw ond sjja-byiydd. Nid yw yn ddiod iaethlon. ac y mae vn ami yn tj-dyfrilyd, diwerth a dinvstrioh Cofeee, hyd yn nod pa o'r ansawdd goreu, ac v. eli ei barotoi yn bcrifaith fel Y-ù v Dwyinun., Tie y gwa- herddr ïr iMal.ometaniaiu gan eu crefydd ddei'r.yadio alcohcl, nid yw ord cordiac neu synxbylydd y galea. Mae yn yvhwancgu am fyr r:niser allu 14-1) fjd mtwn unrhyw y^tyr yn ddiod faethlon. Ctm—Nid yw v cocoa crffredia gwb1. y-n ddiod factlilnn. Mati ei rinwedcLru ddicnus yn. yr amryw- iactl-au Sel-jnig a tbramor yn cael eu i let ha can star-d., 11 >wgr sydd yn cy..yrchu ac yn hyiwyddo ditfyg ti c:iiiad. ditfyg ti c:iiiad. Dr. Tjb'.lcs' Vl-Coco'i .'•ydd ddiod faethton, ya cyrc.vys pcdwai atlferydd m^wr i fywyd. Ca«.va. ivo.a, Hops:, a M-it. Mae ya gtfvll aiiaa fel adeiladydd y tissue;, hyrwyddwr hoen-rwydd. ju? yn f<T sue yr.dd<i yr l.-o-U ;id«c-ddan sydcj yn gwneud iechyci c*ryf. Gan ci fix!' yn ddiod tyner ei lias mae vr. baddlta vr acliwacth iwyaf ddiystyi'llyd. Mac ei nerth gweitli- redol 3"11 ihoddi hwylusdod i'r yi=tum.)g, ac yr wydd<> rbediad y gast-rie jrlce. a pha m r ;:a- nhrculiadvvy l-yn.'ig fydd v bwvd a g^vm^rir gvdag e? unrhyw Lryd rnae yn gweithre-du fel Wdlydd at )-it cydweddu ag d. Tei'yngdod, a tbcolyngdod yn unig. yw jt hyn a hawliwi' i Dr. Tibbies' Y:-Cocoa, a-: yr yd:n.1 vi barod i anion i unrhyw ddorllenydd a *e:r.Tr, v "G^txlia," sample tin bychan o Dr. Tibbies Vi- Cotoa yn ihnd drwy y post. Nid rES unrhyv- gVfsr- edd yr hyn oil. Mae Yl: gynygiad c-Tir, gore?-L, ac un'awr. Mae yn cad ei wr.et'd er dwyn teilVnjdnt Yi-Ctxin- i bob cartref. Mae Dr. Tibbies' Yi-C.p. :i fel ffurf o gydgasgliad maethlonrwydd a byrryd \'0 atmhrisiadwy; j, mwy na lJVT, car.ys i h. ,.b a ddymunanl ^ryn^bu rhwystrau a '-Trydr bywd gyda mwy o altil i ddal R. mwy o allu i weithio mae ya- hanfodol an^enrheidiol. Gellir Dr. Tibbies' Yi-Gvor. gin bob FpViyiJ- ydd. CI: weginvy ■! ci wyr. a'r Y.-v?rfeydd, neu o 60, 61, a. 62, Bunliil! Bow, London. E.C.

Yn Mon dengys y ffigyrau gynydd "bycihan ond addawol yn yr holl adratnau. Mae yr aceriaetti dan gnydau a gwelltglas yn cyrhaedd cyfanrif o 152,197, o ba rail y trhoddir 24,246 i gnydau yd, 9305 i gnydau glae, 38,781 i glofer, sainfoin, a glaswellb (21,146 at wair a 17,635 Lid at wair), 79,783 i laswellt parliaol neu borfa (13,893 at wair a 65,890 nid at waix). 'Cyfamif y ceffylau ydyw 8121, cattle 51,582, detfaid 71,748, a moch 17,477.

CYFARFOD LL-ENYDDOL LLANFAETHLXT • CYSTADLEUAETH Y OHW PHENELL AR "OYNHAUAF." Syr,—Yn y "Clorianydd" am yr wythnos ddi- weddiatf y mae "Dido" yn gOlfyn am eglurbadi a goleimi ar yr hyn a geisiwyd roddi yn oleuni ar y,test-n uchod. Y raae glofyn am eglurhad a<r y nodiad hunan-egluriiaiol "yn fwy o loffwr Bag c gynullwr barndonol" yn gwneuthur i ni feddwl am ddywed-ad cytrhaeddgar o eiddo yr a'nfarwol Ap Y yclian wrth gyfaill oedd yn methu deafll ffigyr wedi ei wisgo a diychfeddwl awgiymiadoL Dy- wedai y bardd en/wog, "A oes genh cihwi ddim pen i weled ffigyr ?" Bydded i "Dido" a "Hen Loffwr" roddi eu penau yn nghyd er ffurfio un opiniwn meavn dau ben ar yr awgiym, ac nid cy- huddiad, sydd yn y nodiad. Edryehed "Hen Loffwr" gydia llygad beiiniadol, ac nid gydag an- wyldeb ar eQ waith ei hun, ar y pedair Ilinell olaf yn ei drydydd pemll;, a gwel fod "yr arddull yn llac a gwasgarog." Gall brawddeg fod, yn rheol- aidd mewn cystrtawen, ae eto yn ddiffygiol mewn "puxder iaith." Rhaid i eyniad wrth eiriau pri- odol i'w osod allan. Heb biiodoldeb a chyfaddaa- djer geiriau y mae nerth a swyn y syndad yn colli Purder iaith yw grym eglurde-r syniadol. Y mae son aim "fVinyefiiau celyd dliew" yn "fedd i fywyd" yn ddiffygiol mewn purde-r iaith. Oynwysant hefyd ddau wall pwysig arall sydd yn dor-cyson- deb ar ffigyrau iaith, ond gadewir i "Dido" a "Hen Ix>fh\T" i chwmo am dapyidt, a bydd hyny yn yimarferbd iddynt mewn dwy ffurf ar allu dargan- fyddiadol, sef y cyfasodiadol a'r dosranol, trwy ba rai y miae y prif feirniaid Henyddol yn dangos mawredd acnfcidtoldeb, ac anfeidrx>ldeb bychandra. Ac os na lwyddant, byddant yn bradychu eu bychiandra" fel bearnajaid. "Bad critics act more injuriously than bad poeite on the public taste." Peth mawr yw oael crystadleuwyr yr un farn a'r beairniad yn ci ddyfarniad. Nid ydyw "Hen Loffwr" yn ystyried ei fod wedi cael cam, oblegid y mae yn cydinabod rhagoroldeb y buddugol fel barddi arno. Y mae safle y bucldlugol yn fynych yn cadaruiik-iu fod beirniad wedi gwceuthur ei ddy- farniad yn faiter cydwybod, ac fod "ar air a chyd- wyjbod" yn cyd^dystiolaetihu a'i ddyfarniad. Go- beithiwn na fydd eisiau eglurhiad eto ar yr eclur- had' uchod.- Y d'wyf, etc., maghraeth MON.

AMLWCH. Tysteb i'r Cynghorwr John Hughes, Frondeg.- Mae prysurdeb mawr yn cael ei wneud gydag anrhcg i foneddwr sydd wedi ymladd mor gadaru drus y Blaid GeidwadoL Mae Mr Hughes yn wr cymerad- \ry trwy Fon ac Arfon, ie, lrnl yn nod yn Lloegr hefyd. Yehydig amser yn ol rhoddodd v boneddwr uchod offeryn at wasanaeth Ty C.vrdd ISeiiydclwyr Mynydd Llwyd. Pob llwyddiant i'r mudiad. G or next "Filiardyddol. "-Ddd Gwoner daetli cDwech o brif cliwareuwjT "bffliz-wds" Llangefni i'r Clwb Rliyddfrydol i dynu torch ag aelodau y clwb. Dechreuodd y ciiwareu am haner awr wedi dau hyd haner awr wedi saith. Gwnaefch y chwech o Am- lwcli 888 o "score," a'r ch-wecli o Langefni 745._ Er fod gwyr Llangefni wedi eu gortlirechu ni raid iddynt ddigaloini, oherwydd, o'u cydmaru a chwarouwyr Amiwch, (sydd yn ymarfer ers blynyddau), nid yw y canlyniiid yn llethol i rai sydd wedi ymarfer eithr ers ychydig fisoedd. Dydd hu, Hydref 27ain, dathl-svyd dydd pen biwydd i Y gol Garpiog Amlwch. Mae yr ysgol ddaionus hon wedi ei chadw i fyny gyda phob llwydd- iant gan Mr a Mrs Morgans, sef am un mlynedd ar ddeg. Ychydig ajuser yn ol ymwelodd Mr Kirk (ysgrilenydd. cyffredÜlOl y Ragged School! Union, Llnndain) a'r ysgol lion, a rhoddodd anerchiad ar- dderc-hog. Rhoddodd watch arian i un o hen aelod- au ffyddlon yr ysgol, am y caractor o fod yn yr un lJe- am 63 o flynyddoedd, scf Miss S. A. West. Balog. Llaneilian. Hefyd anrhegodd Mr Stephen Ed-wards, Glan'rafon, Amlwch, a "writing-desk," yn gefnog- aeth iddo barbau yn ei ffyddlondeb. Cafodd yr athrawes, set Mrs Morgans, watch hardd, mewn case, gan Undeb y Gymdeithas a enwyd. Mae v fonaddiges hon yn nacddu anrheg am ei Uafur dibaid gyd,' r ysgol. Dylai Mr a Mrs Morgans gael mwy o gefnogaeth gan bobl Amlwch. Ni wyr neb ond Yr Un a wyr bobpeth pa beth a vmaethant dros Am- lwch a'r amgvlohoedd. Llwyddiant i'r ysgol eto yn y dyfodol, a gobedthio y caiff y brawd a'r chwaer llafurus weled dathii-ad jiwbiji o'r Ysgol Garpiog.— Cymro.