Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
36 articles on this Page
] Ymffrosi y Cymrc. l-.
] Ymffrosi y Cymrc. Hen arfer yw genym r; y Cymry i hawlio y fiaenoriaeth mewn pobpe h o fri a pbwys yn y ) yd. Cymro oe<:ld Adda Ohymxaes oedd Efa, a hilerodd rh<V. o'n dysgiaw-Lwyi1, cyn hyn, mai y GYiInraeg oedd iailli y ten tiad yn Eden. Y pryd hwmv yr oedd yr hen kith wemp yn effeithiol iawn yn y parabliad o i.oni, a galksai llefarwr modrus a hyawdl am oes' i wedi hyny dori coed en i lavvr ag ymadrodd dehe g. Y mae gwaieiddiad y byd yn dra dyledus i -nfudiad y Cymry o tan i fan ar hyd yr oesau, rid oes nemawr ddim dia mewn dim ond a ellir L'i olxhain i gychwyniad a plilaniad Oymxeig I)arg.°,nfydd wyd America gan Gymro o'r enw Madoc, a buasai y chtvyldroad o diHiii lywyddiaeitli Wasliington yn fethiant oni bu- ssai Cymio o'r enw Morris, yr hwn a gyl haliai y fyddin o'i logell ei hun a Chymro o'r enw Milea yw maeelywydd y fyddin America-naidd yn bre- senol. Dywed hen diioedd Cyulr.edg mai yn Mhrydain Fawr y dechreuwyd barddoniaeth, cerddoriaeth, etc., Itc" a bu amser pan oedd y Brenin Arthur yn frerin ar holl wledydd y ddaear! Ynrne rhywbeth dyeithr yn yr ymffrost genedlaethol hon, a rhaid fod rhyw achos gwreidd- iol iddi. Cornerai ormod o ofod i chwilio i mewn i aohos y fall, goel ddigrif, and wa-eth beth am hyny, y mae yr ymffrost hon a geir ar led ein llenyddiaeth, hyd yn nod y dyddiau hyn, yn ac-h- lysur cryn ddoriolwch yn mhlisli pobiioedd estron- oL Byddlai ffug hanes seiliedig ar y nodwedd gymeriadol Gynireig hon yn debyg o guro Don vuixo^e 1 r cysgpd! Y mate i bab bai ed benvd, alLr°^e ry r7™37 am geisio y fath ^ych^1 ° f7dd ^awd ^edinoL-Y:
N odion Amaethyddol, &c. -
N odion Amaethyddol, &c. Fel y gwelir mewn colofn araH gwnaed sylwadau amserol ar ffeiriau ceffylau Llangefii yn nghyfar- fod y Pwyllgor Heddgeidwadol ddydd Iau di- weddaf. Mae hwn yn fater y dylid myned yn drwyadl iddo, ac mae'n ddiaanheu, yn ol tystiol- Qebh Syr Richard Williams Bulkeley, Bar., y cadeirydd, mai gorchavyl y Cynghor Dinesig ydyw. Cyn myned yn rahellaoh dyleini ddweyd fod y Oymghor wedi trafod y mater, ac mae yr aelodau yn hollol effro i'r peryglon sydd gysylltio> a chynal y ffeiriau hyn yn yr heolydd, oherwydd daeth y injaiter ger eu bron, cyn i'r Pwyllgor Heddgeid- wadol ei ddwyn i sylw. Oynygiwyd yn ddiweddar fod cae yn cael ei huiio i gynal y ffeiriau hyn, ond mae'n debyg lia wyddent fod yn eu gallu i wneud y t-refnia-dan a. ddyniunent. Yn awr, gan fod awdurdod uehaf y sir wedi datgan mai dyledswydd y Oynghor ydyw cael lie cyfaddas i arddangos y oeffylau, etc., hyderwn y gwelarut eu ffordd yn glir i ga-el peth mor ddymunoL Ax wahan i'r perygl sydd i bawb pan fydd nifer fawr o geffylau I hyd yr heolydd, cre-dwn y byddai yn fwy hwylus t weithwyr a phrynwyr drin eu busnes. Drwy hyny cedwid yr heolydd yn glir, a byddai yn hollcd ddiberygl i fenohed. a. phlaaufc i gerdded o amgylch. Diau, ar ol y datgamiad hwn o eiddo JT Arglwydd'.Raglaw, fe fydd i'r Cyngihor Din-esig gymeryd y mater i fyny eilwaith, a Jiyderwn y I caairti faes cyfaddas ar fyrder.
[No title]
Mae yx efrydwyT yn nglyn a Fferm y Ooleg yu dioddef oddiwrth anhawsder. Er eu bod yn trigo yn Llangefni rhaid iddynt roddi tri diwTnod o'r ohweoh yn Mangor. Golyga hyn gryn d-raul i'w rhieni, obl-egid rhaid iddynt dalu y clud-dal llawn i gwmni y rheilffordd, ac y mae hyny yn golygu pump a chwedh yn wythnosol am deithio yn. ol a blaen. Dywedir fod addysg uwchraddol wedi pi 6 dwyn i afael y plant tlotbaf, ond pe byddai i efryd- ydd tlawd ac awyddus i ddysgu amaethyddiaieth wyddonol ei cllCisio, byddai i'r draul hon gau y drws amo yn fuan iawn. Dylid dweyd, fodd bynag, ygal1 efiydwyr dan ddeunaw oed gael "iatson tickets" fel ysgolheigion, ond mae lie i ofni fod awdurdodau y Coleg heb wneud y trefn- iadau angenrheldiol cyn dyfodiad x dynion ieuainc hyn i'r fferm. Cyla agor yr Tsgol Sirol bu y llyw- odiaethwyr lleol yn ddigon Ilygael-agored i gael y Uocyrau am dymhor i'r plant ddeuant o'r gwahanoi ardaioedd cykrhrnol beth tin;se., cyn i'r ysgol gael ei toagor. Nid ein lie ni ydyw beio neb, ac nis gellir dal ein gorsaf-feistr moesgar yn gyfrifol, obletgid mae yn rhaid iddo oef gario allan drefn- iadaiu y cwnuii. Dealhvn, fodd bynag, fod awdur- dodiau y .Ooleg mewn go-hebiajeth a chadeiaydd cyfarwyddwyr y ewtnr-i, a hyderwn y ceir rhyw drefriant yn ol pa un y daw eostaiu teithiol yr efrydwyT yn llai.
[No title]
Fe welir oddiwrth lythyr mewn colofn ara.U fod rhai o swyddogion cwmni y rheilffordd unwaith ,eto yn mesur y tir rltWTlg Holland Arms a. Thraeth Oooh, Benllech, etc, Tybed y golyga hyn fod y fvarmni am dymi y gwynt o hwyliau hyrwyddwyr y rheilffyrdd ysgeifn ? Ychydig lawn glywir y dyddiau hyn am y cyrilun er cysylltu Llangefni ar lleoedd hyn, ond os oes rhywbetli yn y symud- xad ada-vy ddol Lwn o e7iddior cwmni efalki y ctywir swn yr agcr-beiriant hyd yr ardatoedd tanvel rhwng Holland Arms a'r arfordir dwyreiniol. Byddai cyfleusdemu teithiol rhwng y Ueoedd dan sylw a phrif faarchnad y sir o les anrhaethol i ba-wb eydid gaaiddyr.;t fusnes i wneud yn y rhanbarth fawr ban. Dywedir y gellid gwneud "junction" yn wen o Holbnd Arms nag a ellid o Langefni, ond deallwn y bydd i'r llinell (os y'i gwaeir) ddy- fcd yn agos i Langefni. Nid ydym am foment vn amcaim byeiinii gorsaf "Holland," ond (,,resyll fyddai i'r dref golli y eysylltiad. Dyma gyfle arall i'r Cvnghor Dinesig wneud gwaith da, a byddai sicrhau rheilffordd o bwysigrwydd an- nhraethol fwy na thrafo(laeth ddiddiwedd parbhed eyfteusdeirau iechydol aiiibtll i lieol; er fod hyny yn beth eiithaf Hyderwr. y cyfyd y Qyng- hor i'r "situation," fel y dywedir, ac y bydd idd- ynt sicrhau y rheilffordd a "Smithfield." W edi CAfl y petliau hyn gallent droi eu sylw at oleuo y dref. N id yw yn in bryd i daflu unrhyw fai ar I gwmni y nwy, ond gyda'r fath gyflenwad o ddwfr rhedeorog gellid ar gost gydmajiaieitlDol fychan oleuo I y diref a'r goleuni trydianoL Gallai y dwfr droi oi- WynioB peirianau at grou y golouni newydd fel y tsry alwynion melinau ar hyn o bryd. Nid oes neb a wad naellid cael gwell goleuni na'r hyn sydd genym yn awr, a hyny yn rhatach. Gresyn na fuiasai xawy o ysbryd anturlaethus yn ein dynion cyhoeddus, oh envy dd ceffid mw] o gyfleusderau i J wella y dref mewn llawer cyf eiriad. Nis gwyddom. a fedd y Cynghor alluoedd i gymieryd i fyny y pyneiau hyn ond gwyddam fod pentrefi bycbain a disitadl tir y Cyfandir yn mftddu y goleiuni try- danol era blynyddau. Os oes air ryw un o'n dai1- HenwyT awydd am anfarwoli ei hun dyma ei gyf- L..3dra wedi dyfod. Pwy ddyry gychwyn 1
[No title]
Yr oedd y Llyfr Melyn Ffrancaidd wedi creu airgraph hynod anesmwyth ar farchnad yd Lhm- ,Mn didydd Llun, a delid yr holl nwyddau am godiad pendant, yx hwn, os aad wthir ef tuJiwnt i Is y peg, Y* 7n gwerthiant. Yr oedd gfyfyn da iawn am wenith Seisnig, a phrin y ceid dim o dan 30s y peg. Caffai gweniith tramor yn 01 oodiad o swilt werthianit buan am y mahau gwynion. Islae haidd swllt yn uwdh am fathau at besgi, ond at fragu nid yw yn uwoh na phxisiau blaenorol. Mae ceiroh 6c yn nwoll am y mathau Seisnig, a Is yn ddrutach am yr Amenoanoadd ar Oanadaidd. Yr oedd indrawn 6c yn ddrutach, fÍa a phys Is y peg.
EGLYNION GALAR
EGLYNION GALAR Ar ol Jane, anwyl briod Mr Thomas Hughes, AUt Goch, Ceunant, Llanberis. Thomiis bach un tnstach tro,-ni fu Yn dy fywyd eto Dy .u.nwyl Jane wedi hiino !— O! dyna glwyf—mae hi dan glo 0 dan Lif,—dylif y don,—yr ydwyt Yn rhodio'n drist weithion [wir, Ith rudd, ni ddyrch llewyrcirilon,—mwy yn Yn ddigyrith gwelir ddagrau'tli galon Gwag yw'th drig, unig annedd ;—yn Llan Rhug. Llyna'i rhtoed i orwedd 0 O! "th gydmares, gyiles, geinwedd, Ily Yn mhea naw mis, mae hi vn medd "Yn medd?" i'r annedd oer hone,It edrych y n odrist; yn eliro Ma.cï liysbryd mad, mewn gwlad ddi glo, Nad oes alaetlf, na dwvs wylo. Hydref 26ain, 1898. ELIDIRFAB.
Advertising
EPPS'S COCOAINE.-Cocoa-Nib Extract (Tea- like).-The choicest roasted nibs (broken up beans) of the natural Cocoa, on being subjected to power- tul hydraulic pressure, give forth their excess of ei:1, leavirg for use a finely flavoured powder— "Cocoaine," a product which, when prepared with 1toiling water, has the consistence of tea, of which ill is now, with many, beneficially taking the place. Its active principle being a gentle nerve stimulant, supplies the needed energy without unduly excit- ing the system. Sold only in labelled tins. If unable to obtain it of your tradesman, a tm wif be sent post free for nine stamps.—James Epps A 00., Ltd., Homoeopathic dvemurs, London.
Awgrymiadau Prydlawn-
Awgrymiadau Prydlawn- in nesaf at yr axenau, yr iau (orpi^n fe, r Sr SF v, i ictr\>aidd ac airvreithio] a fyddwch chwi yn flinach yn codi yn y C yn myned i'r rrwelv? A u ■ PiLan iiich nn rl-/ ? ,A ch chwi yn teim,U> yn un diwrnod a bron marw y nesaf' A fio Sf' rhwymedd, rhyddLi/rh^ achiysurol, biychau hyd y croen, ciyndod, "bTu2 » a choll archwaeth? A ydych chwi yn lythrudd- a(.wy; a ydych chwi yn gyffredinol allan o hwyl, iieb wy.bod yn iawn beth sydd arnoch? Os oes rhai o'r argoehon hyn arnoch, gellwch fod yn sicr fod yr iau o 1 lie, nadi yw yn: gwneud' ei gwaith yn briodol, nad yw y beil yn pasio i'r ymysgaroedd fel y dylai, eitlir yn myned i'r gwaed, a'ch bod chwithau yn agored unrhyw foment i gael1 eieh cymeryd yn enbyd eitlir yn myned i'r gwaed, a'ch bod chwithau yn agored unrhyw foment i gael1 eieh cymeryd yn enbyd ozll wael. Canlyniad iau allan o drefn bob amser ydyw diffyig treuliad a "dyspepsia." Yn ychwanegol at hyn, y mae eich cyfansoddiad wedi rhedeg mor isel fel, pe byddai yn eich cymydogaeth unrhyw afiechyd heintus neu glefyd gwasgarol, y byddech bron yn sicr o'i gymeryd. ö 0' Ein hamean ni ydyw rhwystro afiechyd yn gystal1 a'i feddyginiciethu. Felly yr vdym JTI pwy^o arnoch 1 edrych ar ol eich achos yn awr—heddyWj trwy ddefnyddio ychydig boteli o Warner's Safe Cure a Warner's Safe Pills, y rhai, o'u cymeryd mewn d'r>g:iau yn ol y cyfarwyddyd, a adferant yr iau i'w chylhvr naturiol, glanha y arwaed, a dyg chwi i'r sefyllfa berffaith hono o iechyd sy'n eiddo cyfrcith- lon i chwi. Gellir cael y cyffyriau hyn gan yr holl fiery llwyr. T "152, Oiford-road, Barnsbinyr, Llandain, N.—Y I mae genyf bleser mawr yn dwyn tystiolaeth i'r lies dderbyniwyd trwy ddefnyddio Warners Safe Cure. Yr oeddwn i wedi bod yn dioddef am amser maith oddiwrth ddj-rysweh yn yr iau, difFyg treuliad, a oddiwrth ddj-rysweh yn yr iau, diffrg treuliad, a 'dyspepsia.' Serch i mi gaffael y cynghor goreu, j coeliaf fy mod Y pryd hwnw ar fin marw, ond rhodd- ais brawf ar Warner's Safe Cure. Wedi cymeryd amryw boteleidiau o hono, cefais fy nghwbl iachau, ac JT wyf yn parhau felly byth er hyny.—J. Nunn.
IPigion 0 Bapyr Americanaidd-
I Pigion 0 Bapyr Americanaidd- Qufwyd eisteddfod faiwxeddog yn Salt Lake City, Utah, Hydief &ed, 6ed, 7fed; eithr ni chawsom eto ond ychydig o fanylion. Enillwyd y brif wobr o 500 o ddoieri am ganu (a) "All men, all things, pnaiise the Lord" (b) "Night song," gan Gor y Tabernacl, dan arweiniad Proff. Stephens ac yr oedd beorniadaeitih Dr. Parry yn garmol- iaethol iawn iddo. D. Gilbeit Johns, o Slating- ton, mab y diweddiar D. 0. Joljie, o Wilkesbarre, enillodd 25 o ddoleri am y cyfansoddiad cerddorol goreu i gorau cymysg. Hihianiwyd y wobr o 15 o ddoleri aim y traethawd, "Dyfodiad Gristiooogaeth i Brydjain," rlhwng W. I). Williams o New York !3J D. W. Williams, Jackson, 0. John D. Lewis, Cleveland, 0., glafodd y gadair am y gan oreu, "Mor marw Aimexica." Dydd Iau, yn nghartref y briodiasfexch, yn agos i Bardwell, Remisen, gain y Parch E. G. Williaans, priodfwyd Griffith D. Jones a Mrs Ella, Richards. Ar ol y seTemoni cafwyd giwledd fiasus o alnryw-i iol ddfaflntecthifwi. Dymunir i Mr a; Mrs Jones bob llwydd a hir fywyd i'w fwynhaiu. Yn rnhlitb y (,-Wlahoddedi g,,(m preselnol yr oedd Miss Laura Jones, Whiteslwro Miss Jennie 0. Jones, Uti- ca Mr a Mrs S. D. Jones, Oriskary, a Mr a Mrs I Ellis D. Jones, Stitt-ille-- Dywedodd Maer Kinney, Utica, y nos o'r blaen, yr eir i'r benydfa yn ami i gyrchu dynion i lyw- odmeithu ein dinasoedd Nid yw hyny yn ddea- odmeithu ein dinasoedd Nid yw hyny yn ddea- grifiad cyflawn o'r gresyni. Eir i'r benydfa yn ami i gyrchu dynion i lywodrae.thu -ein diraasoedd, a dylai llywodraethwyr ein diniaaoedd ymsneillduo i'r penydifau yn annlach "drwy wahoddiad aifben- ig." Ytaaffia^itir yn fynyali gernym mai Cymru yw y wlad grefydddlatf ar lawr y byd; ac eto y mae lie i ofni fod y Oymry pan o cartref yn: dra chwaaiog i grwydro a chwareu y mab afraidlon. Dywedrlr fod tua 30,000 o Gymry na sydd yri mynychu lle- oedd o addoliad yn Llundain. Yr ydym yn gwneud gormod o swn yr EfengyL Y tu aJJlan i'w swn, nid oes geaiyim ddlim. Wedi marwolaeth Winnie Davies, merch Jeffer- son Daviea, cynygiwyd Miss Lucy Lee Hill i'w '1 dilyn fel cynryohioles y toimilad Deheuol, ac i ddwyn yr enw a roddiid ami oherwydd cyffro y gwrthgodiad. TeimJa pobl y Do, sercih hyny, fel claddu y meirw gyda'r meirw, a nacau parliau y cyf enw a.'r gwrthdeiimlad a gynrychid'ai ac y mat6 yn resyn nas gallesid anrhegu Misa Davies a'r eniW "Menchi y Cyxiiod" eyn ei marw. Y fath' fendith i gymdeithaa fyddiaii ymddwyn ait holb dyn fel dyn ar wrahtan i'w a,"Lgylchiada;ll a'i brthynasau Dyna ymddygiad yr Efengyl. Nid 5 oedd ein Hairgilwydd yn meddwl mwy o'r cvfooth- og nag o'r J'.awd, os cymaint. Pa nifer o Gristion- ogion sydd mewn cymdeiithas, y dyddiau hyn, farniainjfc ddyn yn ol ei werth eneidiol yn hvtraich m¡,'i werith auigylciliiadol ? Ychydig iawn feidd- icnt godi dwylaiw pe y gelwid am danynt. Dygwyd pwnc gwaharddiad o flaen pobloedd Oanadti yn ddiweddar, a chafwyd fod mwyafnif o liorynt o blaid dnwesft ac ataliad gvrneutlmriad diodydd meddwol yn yr holl wlad. Dengys hyn yn ddigamsyi; j ol fod pwnc sobreiddiad cyande itlias ar y ffordd fawr i Iwyddiant yn y dyfodol ago, Yn y parthau gw'ledig yr oedd y mwyafrif yn gryf ac effeithiol, ond dangosad y trefi a'r dmasoedd fod y ddiod yn -vutihddrjx:b addoliad yno. Gyda liyfrydwcl- y coffaiwn ddawn a rhinwedd y Freinhines Louisa o Denmark, fu farw y dydd o'r blaen. Oyfrifid hi yn un o wragedd mwyaf gailuog a Christionogol Ewrop. Yr oedd yn dy- lanwoou yn faw-v ax lywlawdwyr oherwydd ei chy- tiyi'ltiad teuluol a hwy. Oydnabyddisd Bismarck ei bod yn un o wragedd mwyaf dawnus a dista-waf ei clyl.amvoo yn Ewrop, a phriodolir dyfais heddwoh Ymhenawdwr Rwsia, priod ei merch, iddi h.i. Dywed papyr Seisnig yn yr Hen IN-lad nad oes ciriau am "Goorl-bye" a "Farewell" yn y Gym- r&er6' Pain yn ymadael, dywed y Qvifiro wrth, ei gyd-Gymro, wrth ei dad a'i fam, neu ei gymydr- Gg'ion "Good-bye!" neu "Ffanveliwwh, Nid vw yn rhyfedd, yohwaith, oblegdd ni feddjiiodd' y CymTo am fyned o cartref hyd yn ddiweddar. Wedi i'r Sais ddyfod i Gymru y meddyliodd efe gyntaf am fynoo- oddiyro pe amgen, buasai gair Oymraeg am dano. Y mae ystyr bruddach a mwy galarus yn "Ffarweliwch" y Oymro nag sydd yn "Good-bye" y Sais, "Adieu" v Ffrancwr, a "Take care of youissJelf' yr IancL Bydd cnwd y gwenith eleni yn America yn 702,961,000 o fwsieli, a chynyrdh yr holl fyd yn 2.607,000,000, a gofynir ychydig o'r hyn ftydd yn ligbadw gydar swm uchod i borthi plant y ddaear am flwyddyn. Dywedir y bydd prinder ar fyr oddigertb i'r gwledydd fimlhau meiusydd y gwen- ith. Oni eJlid troi mdliynau o erwau diffrwyth i gynyivhu gwenith a defnyddiau bwydydd, tI. tbi roiliymau o segiuwyr "parohus" i'w hwnftlethu ?
; Csisio Argyhoeddi Plismon}
Csisio Argyhoeddi Plismon- DIGWYDDLA.D NODEDIG. Digv.yddodd aimgylchiad snghynredin mewn (Mud vn Newcastle yn ddiweddar. Yr oedd plis- mon yn pasio heibio, fel y deuai boneddwr allan o'r adeilad cysegredig. Mewn ysmaldod, dywed- odd y dyn wiih y swyddog fod ei eisiau y tumewn. Tybiodd v plismon fod rhyw drwbl yno, ac aeth i mewn. Ae.h y dryisor eg ef i set. Yr oedd dya. aiall yn y set, diaeon a chan i'r swyddog feddwl mai hwrw oedd y dyn y dymunid ei gymeryd i fyny, tapiodd y diacon ar ei frai«h & pharodd iddo ddyfod gydag ef allan. T'rodd y diacon yn welw a chiliodd yn ol. Gafaelodd y plislllon yn ei goler ru llusgodd ef adlan i'r fyncdfa. Stryglodd y di- aeon ag elf, gan dybio fod y swtddo-, yn walllgof: modd bynag, ei lusgo yn mlaen a wnaed. Medd- yliodd llawer o'r gyrfulleidfa. ei fod wedi gwneutliur rhywbteitli o'i le, ac aeth rhai o honynt tu ol i'r diacon i helpu'r plismon i'w gael allan. Y plis- iiion a ganfu y dyn ddywedodd wrtho fod ei eisiau yn y capel, a gofynodd iddo beth oedd y cyhudd- iad yn erbyn y diacon. Atebodd yntau na wyddai. Gofynwvd yn resaf i'r diysior, eitlir nid oedd hwnw yn gwybod chwaith. O'r diwredd gofynwyd i'r "carcharcr" ei hun beth oedd hyn oU yn ei olygu, yr hwn a ddywedodd na wyddai. Yna gofynwyd i'r plismon paham y cymerodd y dyn i fyny, ac nid oedd yn gwybod. Yn mhen enyd cafodd y maiter ei egluiro; a'r swyddog, yr hwn oedd yn rhia-pii. o gymeryd rhvwun i'r ddalfa, a ddaliodd y dyn ddv^vedodd witho fod ei eisiau yn y capel, cymerodd ef o flaen ei well, a dirwywyd ef i bunt a'r costau. Tipyn o ysmalclod go ddrud, onide ?
Cael Meddyg yn Eucg o LofrudEiaeth.
Cael Meddyg yn Eucg o LofrudEiaeth. CYHOEDDI DEDFRYD MARWOLAETR. Cymerodd prawf terfynol Dr. Whitmarsh le ddydd Mercher, yn y Central Criminal Court, Llundam. ar y cyhuddiad o lofruddio merch ieua.nc o'r enw Alice: Bayly, tnvy gyflawni arni law-weitlired feddygol croes i'r gyfraith, Mr C. F. Gill, yn ei anerchiad ar ran y Goron. a ddywedodd fod y dystiolaeth feddygol wedi profi i'r boadlonrwydd mwyai ddarfod i'r ddynes farw mewn eanlyniiid i berfformiad gweithred anghyfreitfilawn, m. yr oedd yn gofyn i'r rheithwyr ddweyd i'r weith- rea bono gael ei gwneud gan D-. Whitmarsh. P-wynt-1 iodd aJlaii fod Bieddyg yn bresenol ar ran y cyhudd- ^dig^ yn yr arahwiliad mewnol wnaed ar gorph Miss B^yiy chan na fu i'r boneddwr hwnw gael ei alw dros yr amddiffyniad, yr oedd achos gwirioneddol marwoiastn tuhwnt i amheuaeth. Dios yr arndditfyniad, Mr Groin a, gymerodd T cwrs o ofyn i'r rheithwyr ddileu yn llwyr o'u medd- wl y dciiuucaniaeth o ddynladdiad, er y gellid cael ^i'! Unarsb yn euog o'r trosedd hwnw o dan v cyhudagwyn, ac i ddweyd euog ynte dieuog o lofrudd- laeth yn unig. Y B.irmvr Bigham, wrth symio i fyny. a gyfeiriodd: at sefyllfa iechyd rhagorol Miss Bayly cyn ymweled o lioni a'r carcliaror, a'r gwahaniaetli, gymeroSd le: yn union wedi hyny. Dylai y rheithwyr, meddai, gymeryd golwg eang ar yr achos, a pheidio talu gormod 0 sylw i fanylion. Yr oedd y trosedd, yn ei farn d, yn un o nadwedd ysgeler; ac os elii syniad ar led y gellid eyflawni gweitliredoedd o'r fath yn ddisgosp, fe'u cyflawnid vn fwy mynych fytli. j Gyda gol-vg a-r yr awgrym o flFeindio Dr. Whitmarsh yn euog o ddynladdiad, er byddai y cyfryw IMy- i farnia.d yn un afresymol, eto os nrallai y rheithwyr ddwyn eu meddylia.u i gredu v gaJlasai y carcliaror, wrth weinyddu y "mercury," dybio na fuasai yn ter- fynu yn angeuol, hwy a allent cymeryd y cwrs hwnw, Modd bynag, efe a argraphai ar y rheithwyr i beidio edrych ar y mater fel un dibwys, eithr fel un o'r difrifoldeb mwyaf. Y rheithwyr, wedi abscnoldeb o awr a lianer. a, ddychwelasant i'r llys. Dywedodd y Blaenor eu bod yn cael Dr. Whitmar-d! vn euog o lofruddiaeth yr un pryd hwy a'i cymhellent ef yn gryi i dru^av- edd. El Arglwvddiaeth, wedi rlioddi y cap dn am ei ben, a, gyfarohodd Dr. Whitmu'th gan ddywe-h-d nas gallai y rheithwyr, fel dymon rhesymoL. doyfod i'r un easgliad gwahanoi. Yr oedd ef yn hollol gyd- wclsel a'r ddedfryd, oblegid yr oedd yn drwgdybio; fod y carcharor wedi bod yn arfer eyflawni gweith-I redoedd cvffelyb i'r un oedd wedi ei ddwyn i'r cyflwr y caffai ei 11U ynddo yn bresenol; ac os byddai i'r amgylehiad hwn wasanaethu fel esiampl a rhvbudd i j eraill allent fod yn dilyn yr un bus nee dychrynllvd, gallai y treial fod o fudd cyhoeddus. Efe a gymerai ofal fod yr argymhelliad i drugaredd yn cael el anion i'r lie priodol, ac y caffai ei gefnogi gan unrhyw beth allai efe yn briodol ei vchwanegu, ond yn v cyfamser ei ddyledswydd ef oedd pasio dedfryd mai-w- olaeth yn y dull arferol.
-___-Prisiau Cymhariaethol…
Prisiau Cymhariaethol Ymborth Dvn ac Anifail. Y Y Y Bwsiel. Chwarter. Cant. PwyS s. n. Pwya s. c. s. C. Gwenith 63 4 0 -.504 32 0..7 2 Gwenith Awstialaidd .62 310 .496 31 0 7 0 Gwenith Manitoba. 62 — ..496 c Haidd Seisnig 56 4 9.448 40 0 100 Haidd y Mor Du .50 2 3 .400 18 0 5 01 Ceirch Seisms •• 42 2 9J. 336 210.70 Ceiroh Uwsiaidd ..40 2 7 320 21 0..7 4i Indrawn Amerie-anaidd 60 2 44 480 19 0.4 6 Indrawn Galatz 60 2 6 480 19 9.4 7 Ffa Aiphtaidd. HO 3 10A..480 31 0.7 3 Pys Canadaidd ..63 3 7i..604 30 0 6 8 Had Llin Calcutta ..51 4 8.410 37 6..103 Blawd, Leather Tie ..56 5 6 280 27 6 11 0 Hhuddion — — .46 Poliard — — 5 6 Blawd I-Tqidd — — -.5 3 Blawd Ceirch — Linseed Cake — — 7 9 C'tt,or. Cake 5 Gwair Seisnig — — Clofer Seisnig — — '5 0 Gwair Dutch. — — 3 1x, Mae y prisiau yn y tabl uchod wedi eu eymeryd II o'r cyfartaleddau swyddogol diweddaraf, ac mae y o'r cyfartaleddau swyddogol diweddaraf, ac mae y ffigyrau oddiwrth v prisiau diweddaraf. Mae y pris- iau roddir am yd yn gyfanwerthol. Dylai maelwyr ychwanegu yr enillion cyfanwerthol cludiad, etc.
Y Dadforion o GyDyrch Amaethyddcl
Y Dadforion o GyDyrch Amaethyddcl A ganlyn ydyw dadforion i'r Deyrnas Gyfunol yn ystod yr wythnos yn diwedduHydref 22ui>i, 189P, yn gystal a'r Dadforion am yr wythnos gyferbyniol y llynedd. IFlijiLiAli) BYW Eu Dife yo 1897. 1898, Bustych, Teirw, Gwartheg, a Lloi 11084 11.181 Detaid ac Wyn J3,:j23 12,27a Moch — CIG IR. NEU FFRES.—C«upwyaj. Gwartheg, 0 bob maih 48,116 70,074 Defa-ld 54,925 42,972 L, cc ti 8,141 10204 CIG HALLT NEU AMDL-iFtYNEDIG (preserved) C&upwy«i. Moc-h 7U,091 97,886 Gwttitbfg 2,512 3,859 ClQnmu Moch (barns) 22703 41 175 Moch Ieu&ici; 2,255 4 C80 Ueb ei ddescrifio, wedi ei !i,.Iitu ae yri ir 5,768 5,201 Giii amcdifiyuedig, beh fod wffll ci Lalitu 7,423 16,692 OYNYRCBIOJS V LLAETHDT. Ac.—YCanpwyy Ymeuya. 54,758 57.400 M'.rgarine 16 16C) 15 891 vi L4 64,640 117,612 lil-Aftb a hufpn—galwyni 965. 80 Liiaetb wedi ei ddwyehan (eondfcnstd)cwtB. 18,101 16,877 l Wy,u ..catioedd mawr 1100,272 323,608 IJoednod t!. helwriaetb-g'tbP. 4,367 3,427 CvniDgod muirw-caupwyei 10,949 7.2(6 Blone^(lard) 33,349 44 144 YD, GRnWH, A BLAWD, &e.Y eanpwygi. Gwenith 1,306,300 ..1,596,500 Blnwd Gwenith 227,800 420.600 Raulrt o556,7t9 645X00 Ceircb 0 183,360 335.200 Pva o 38,380 56,980 Ffa 89 250 61 650 Yd India 654,400 851,500 FFRWYTHYDDPwypeb (bnsbels). Affilau pwyseli 139,149 178,831 Ejrafalau(oranpes).. pwyeeli 23,613 28,121 Egrafalau(lemcns) pwyeeli 15,094 19 897 Eirin pwy>-eli 2,738 26.259 Gerllyg pwyeeli 27,570 22.930 Grawnwin (grapes)., pwyaeli 74,412 80,250 Heb ea henwi pwyseli 23.724 39,311 iJ 'n. If y dunell 1,618 2,002 Liolys .c&Dp'ysi 6,486 1,197 TYFLYS (Veeetables). Wynwyn (Onions).. pwyseli \37,701 153944 flvtatw o&npwls. 87,735 24539 Heb en henwi gwerth P. 15,530 26.329 T. J. PITTAB. Statistical Office. Custom House, Llundain, Hydref 25ain, 1898.
Advertising
HVIBDREBERS TOBACCONISTS COMMKXOTKQ.-6e < FIT i EL; UP I'W. Guide (259 pages 3d How to open a Cigar store £ 20 to £ 9000 —— Tobacooniato Outflttlig Co., 18. Euston-road, tonrton. 50 yvi^rs repo- Eitnnntes Free, ration BSaneger, Henry
; HEN ENGLYN. !
Trysonm y Dyfiider.-Diolch, frawd, amy trvrorau llyu. Hen Englyn.—Boddh.aol iawn. Wj-thnos CLiddu (lee a, Jehu.-Dcrbyniol. ly Alnvyl Er.id Wvn. —LVmer.idwy. cyx-w>. HEN ENGLYN. Robert Owen (v nailer) ac 1. Glan Geirionydd oedd- ynt gj^fcslltion barndonol tra mvnwesol. Wedi clvwed o'r bL,enaJ fad yr olaf ar ymweliad a'i chwaer oedd yn cadw tafarn yn Nhrefriw, aeth yno i edrych am dano. ac yn ol arfer y fro, cynygiodd y nailer ei wydraid cwTTT i Glan Geirionydd, yr hwn a wrthodai yn barch- us cm na theimJai ei hun yn iach. Etbai yr hoeliwr yn bar hylaw: — Evan Evans, ai ofn yfed—sy* arnoch, A'r siwrnai can fyred? Yf yn rhwydd Evan, a rhed Adre' ar oi dy vrydrad. ROBERT OWEN aï Cant.
| WYTHNOS CLADDU GEE A JEHU.
WYTHNOS CLADDU GEE A JEHU. Fócr Mr T. Gee, Dinbyeh, a Mr T. Jehu, Llanfair; y naill ar ddvdd Llun, Hydref 3ydd, a'r llall a.r ddydd Sadwrn, Hydref 8fed, 1898 (o lythyr at gyfaill). Gan angau, yn gwyn ingol—yn Nmbych Bu'11 enbyd lyfeddol: Ei rlian g'add Llanfair ur.ol— Gee aeth, a. Jehu o'i ol. MEIRIADOG.
! FY ANWYL ENID WYN.j
FY ANWYL ENID WYN. Rliwng nivryddail banawg Gymru Safai bwthyn Blaen-y-Waen, Ac o'i gylch 'roedd menyw siriol Yn ymlwj-bro'n ol a blaen Mynych, mynych clywid adsain Per ganiadau yn v gb'n, Yn adseinio y caniadau Gynt a ganai Enid Wyn. Gvlch y bwthyn tyfai'r lili, "GvLcli y bwrhyn tyfai'r rhos Gylch y bwthyn bach YIl gryno Ohwjrn ymdrelgl^ r ffrydlif dlos Tyfai'r grug ar ben v moelydd, Hulia r meillion lawr y gIyn, Pan y gwelais y waith gyntaf Siriol wyneb Enid Wyn. Mae er hyny ugain mlvnedd Wedi liwyr i bant, Er pan gwrddais "Enid gyntaf Wrth hen ffynon facli y nant: Ond 'r ol hyny mil o walthiau Rhodiais lenydd tlws y Ilyn, Dan ymgomio yn gariadus Gyda'm hanwyl Enid Wyn. Tyf y grug ar ben y moelydd, Tyf y meillion ar v waeni; Ac mae'r rhos a'r lili'n tyfu Gylch y bwthyn fel o'r blaen Sua:r ffrydlif felus alaw, AVrtlt ynnireiglo t.ui"r Ilyn Ond nis gwelir gylch bwthyn Siriol wyneb End Wyn. Eis i chwilio trwy y dyffryn Am ei gwyneb siriol hi Chwilio'r ardd a. chwiiior gweynydd. Oiwilio'r moelydd. chwilio'r ty .Cliwilio glan, y Iz)e-w ffrydlif, Dyfal chwilio min v llyn; Ond nis gwelais er ymchwilio Siriol wyneb Enid Wyn. Myn'd a wnaf dan ddwys och'neidio Nawr i chwilio claddfa'r Llan Careg fach a dwy lythyren Ddcngys le ei niarwol rhan: Suad m '>-yn awelon tyner Oddiar lonydd ddwfr y llyn, G,: r èl"l :anereh far h He gorwedd GurlÙ fy ait My I Enid WYll. Jd 'H^ed. HUW AP IOAN.
TxlYSORAU Y DYFNDER.|
TxlYSORAU Y DYFNDER. Betli. goiddi yn dy drysor-srellau gwiw, Wag-seinioli a dirgelaidd gefnfor maith? Perlau disglaer, a, chregyn o bob iliw, rly Claer bethau ofer y'nt mewn dyfnder llaith Dy gyfoeth cadw, 0 brudd giwyfus for! Ni cheisiwn rhai'n o'th 'stor. Mw-Nr eto mewn llonyddwcli wele'n glaer I law i" mae cyfoeth, pwy wyr fadnt ei 'stor! Hae genyt emau, y llosgedig aur Gafwyd gan fyrdd brenliinol liesfcri'r mor! Gyr dros dy ysbail, gefnfor gwyllt o'th gol, ) Ni hawlia'r byd hwy'n ol. Ac eto fwy, dy donau ar eu hynt Dreiglasant di-os ddinasoedd yr hen fyd! Tywod lanwodd yr hen balasau gynt, Gwmon dyfodd dros bob gloddestia glyd, Rhuthra drostynt aig, yn watwaxllyd., ffrom; D}rn ildia rhai'n i'r dom. Mwy eto, dan donau dy holl ddyfnder mawr I Oynrwysi ddewr galonau yn dy fron Ni chlywant hwy ruddau'th ddwfr yn awr, Brwydr-daranau ni chyffry neb fan hon— O cadw'th awr a'th emau yn dy gol! Rho'r ffyddlon, dewr yn ol! Rho'r colledig cariadus vn ei ol, Wrth fwrdd ac aelwvd awagle rhai'n fu'n hir, Fry, ganol nos aeth gweddi o ami gol, t Mewn arwest can deffroid hiraeth gwir! Dal yn gladdedig yr ynysoedd coll— Nid eiddot ti yr oil. l'toh waelod di aeth cariad gwrai dan gudd. Rhed dy lif dros wyr grymu.s sv'n dy gol. Mae danat lawer bachgen hardd yn brudd. Ond clywi lais—Adfera'r meirw yn ol! Y byd ail-hawlia'i bethau drud o'th 'stor! Adfera'r meirw, for! Mrs Hemans (cyf. G. Mathafarn).
_____?) AMLWCH. i
? AMLWCH. -Alarwolaetli.-Bu Mr R. Davies, Salem-street, o'r He uchod, farw foreu dydd SuL Bu yn gweithio am flynyddoedd yn Chemical Works Amlwch. Mae pawb o'r gweithwvr yn rhoddi clod a pharch mawr i'r ymadawedig. Hefyd yr oedd yn Eglwyswr cadarn o'i febyd, ac yn un o'r aelodau henaf a feddai Eglwys St. Eleth. Yr oedd yn swyddwr yn yr eg- lwys. Gwnaeth ei waith vn ganmoladwy tra fu vnddi. Collodd ei briod WT caredig a gofaJus, a'r plant dad anwyl o honynt. Ceir manylion y tro nesaf am yr angladd. Dywedir fod y Parch G. Williams, gweinidog Salem a Bethania, am gael tysteb ar ei ymadawiad o Am- lwch. Dydd Mawrth cymerodd priodag Mr O. Pritchard, pregethwr ieuanc gyda'r M.C., gyda Miss Jones, London House, Amlwch. 1e yn Gosen, Llangwyllog. Dydd Sul diweddaf, am 3.15 o'r gloch, pregeth- odd y Parch H. Wadeson, rheithor Croft, ger War- rington, yn Saesneg yn eghvys y pi wyf. Dydd Iau ymweladd y djs^lit'hydd enw, Mr Jones Morris, a'r plwyf hwn. Yr oedd y darlithydd yn ei hwyiiau goreu y tro hwn fel arfer. Prysui'exi i'n plith yn fuan eto. Dydd Mawrth, am dklau o'r gloch, cymerodd ang- ladd Mr R. Davies, Salem-street, le, pryd y gwein- yddodd y Parch D. J. Lewis, M.A., ficer, a Ficer Rhosvbol. Yn yr eglwys chwareuwyd y "Dead Ma^cU'' ar yr organ gan Mf Robertsi, National School. Gwelsom W. Davies, H. Davies, ac R. Davies (meibion) Mri 0. Thomas, Carregwen, Bod- evnyd H. Pritchard, Maesmeredydd, Rhosybol; T. Pritciiard, Glan'rafon, Pengraigwen; R. Pritch- ard, 'Refail; R. Hughes, Penrhyd Lastra; J. Hughes, Ami well Port J. Lewis, Pengraigwen; W. Jones, Pen Park, Pensarn; R. Jones, Bethesda- Kti-ect; Hughie Jones, Salem-street; R. Jones, to- bacconist W. Gruer, O. Lewis, J. H. Guy, cigydd; H. Williams, cigydd; T. Fritchard.. B.A., Rhosy- bol Parch J. Smith.. ficer Rhosybol; Parch H. Wadeson, rheit-hor Croft; J. Parry, T. Williams, Salem-street D. J. Griffith, T. Williams (junior), G. Evans, R. Roberts, Leeds House; T. Pritchard, J. Thomas, 0. Thomas (gof), W. Lewis, G. Pryth- erch, W. Pritchard, E. Roberts, Salem-street; R. E. Roberts. Gardeners' Arms G. Williams, Weslev- street; ac amryw eraill rhy luosog i'w hellwi.
IBEAUMARIS.
I BEAUMARIS. AI,ar-,volaeth.-Dydd Sadwrn bu fn.rw Mrs Ellen Jones, Chapel-street, priod Mr Richard Jones, paentiwr, yn 76 mlwydd oed. Yr oedd yn un o'r aolodau hynaf gyda'r Wesley aid. Cymerodd yr angladd le ddydd Mawrth. Cydymdeimlir a Mr Jones yn ei unigrwydd. Dyrchafiad.—Mae yn sicr y bydd yn Hawenydd ran lawer glywed am benodiad v Rhingyll Owen Jones, o'r dref hon, i fod yn "inspector" i Borth-aethwy. Yn ystod y tair blynedd o'i arhosiad yma, y mae wedi myned yn ffafrddyn gan y trigolion, ac yn sicr T mae yn gadael y dref gyda dymuniadau goreu trigolion. Llwyddiant iddo fyned rhagddo eto yn T dyfodol. Y Cynghor Trefot- Yr aelodau sydd yn d'od allan eleni ydynt: Mri R. M. Griffith,Evan Davison, Fro Geary, ac Owen J. Pritchard. Hefyd mae dau fon- eddwr wedi eu nominatio—Mr J. Coulthart a Dr. Jones—ac felly bydd yma, etholiad yn cymerjxi lie. Gofalwn, gyfeillion, am roi dynion sydd ag ysbryd myned rhagddynt i wella v dref mewn, ac ond i ni gael dynion a. lies y dref, ac nid lies personol yn amcan ga.nddynt, fe fydd a'jwedd wahanol yn fuan ar y dref uclocl.-Trefvjr. t
- BODKWRYD A RHOSBEIRIO. !
BODKWRYD A RHOSBEIRIO. Dielehgarwch am y Oynhauaf.-Cynhaliv.'J'd gwas- L; anaetliau o ddiolchgarwch am y cynhauaf yn y ddwy eglwys uchod yr wytlinos ddiweddai. Yn Rhos- beirio, nos Ian, am 6.30, da.rller.wyd y gwasanaeth gan y Ficer, a phregethwyd gan y Parch Jones, deer Dolbenmaen. ir Gaernarfon. Yn Bodewryd, ddydd (Jwener, am ddeg, darllenwyd v gwasanaeth gan y Parch Jones, Dolbenmaen, a phregethwyd gan v Parch R. Jones, rheithor Liandyfryd'og. Am ddau yn y prydnawn, pregetliwyd gan y Parch Jones, iicer Dolbenmaen; ac vn yr hwyr, am 6.30, gan y Parch Jones, iicer GJanogwen, Bethesda. i Cafwyd g^-asanaethau bywlog a phregethau da, ac oedd yr eglwys wedi ci gorlenwi o wrandawyr yn ystod yr oil o'r gwasanaethau.
CARNO (PENSARN). !
CARNO (PENSARN). CyrAaliwyd cyfarfodydd diolchgiirwch am y cyn-; hauaf yn y capel uchod ddydd Liun, yr 17eg eyfeol. Am ddeg yn y boreu cawsom bregeth ragorol iawn ar "Ragluniaeth Duw" gan y Parch P. S. Edwards. 1 Rhosymeirch, Llangefni, ac am ddau a chwech cyfarfodydd gweddio, ac mi gredai fod yma weddio mewn ysbryd a gwirionedd tran bob un or brodyr. Llawen oedd genyf weled v fath gynulleidfaoedd! wedi d'od vn nghyd er y tywydd mawr i gyd. Mae lie cryf i gredu y bydd yr esrlwvs hon yn fam i holl eghvy^i v gymydogaeth, a lrvny yn fuan iawn. Ac; yu awr, eglwys Carmel, chwilia. am un cymwys i dy fugeilio yn yr Arglwydd, canvs y m:w i ti ddyfodiad j aisglaer gerlhw.-Ma.b y Wawr.
GAERWEN. j
GAERWEN. Gwledd o De, etc.—Dydd Sadwrn, Hydref 17eg, mwynhaodd ysgol a chynulleidfa Methodistiaid Caliinaidd y lie uchod eu hunain a gwledd o de a bara brith, a ehafodd pawb eu digoni, er fod liua-ws mawr wedi dod yno. Gwasanaethwyd wrth y byi'dd- au gan y bonc-ddigesau a ganlyn :—-Mrs E. Parry, Mrs Margaret Hughes, Mrs Ann Roberts, Mrs Eliza- beth Roberts, Mrs Emma Roberts, Mrs M. Jones, Mrs Mary Williams, Misses Elizabeth Jones. Martha Jones, Lizzie Jones, Annie Williams, | Ellen Roberts, Annie M. Williams, Ellen Thomas, ac Annie Griffith, y rhai a wnaethant eu gwaitTi yn ganmoliadwy. IhrddoroI iawn oedd gweled yr hen frawd William O .Jones, Ty'n Ganifa, yn ei hwyliau goreu gyda'r plant bach. Credaf fod yr hen gyfaill hwn yn werth ei efelychu yn v cyfeiriad yma: y mae wedi aberthu y cyfnod maith o dros 30 mlynedd i addysgu plant bach. Hir oes iddo. Yn yr hwyr cafwj'd cyfarfod cystadleuol rhagorol, pryd yr oedd lluaws yn ymgeisio ar y gwahanoi destynau. Darllen adnod i rai dan 18 oed: goreu, H. D. Jones. Canu ton ar yr olwg gyntaf (cydradd) Ellen G. Williams ac Annie Williams. Dadganu unawd bass goreu, Mr Ben Davies, Gaerwen. Taith-lythyr o Cefn Du Isaf goreu. Mr Owen Williams, Penterfyn. Dad- ganu "Cuddia Fi" i rai dan 15 oed goreu, M. E. Roberts a Richard Williams. Am y ddau englyn coffa i'r diweddar Thomas Jones goreu, Owain Mon. Chwe' phenill i'r diweddar Thomas Davies (Cefn Du gynt) goreu, Mr E. 0. Jores, Llosgyrodyn. Am gofnedi pregeth y Parch William Jones, Newborougli goreu. Hugh T. Lewis. Am chwareu v don "Taly- liyn," o lyfr tonau M.C. rhf.nwyd y wobr rhwng! Maggie Peak, Kate Jones, a Hugh D. Jones. Cys- tadleuaeth dadganu y don "Builth Ni ddaeth ond un parti yn mlaen (o dan arweiniad Mr D. Hughes), a dyfarnwyd hwy yn wir deilwng o'r wobr. Cyfeil- iwyd yn fedrus fel arferol gan Miss Williams, Ysgol v Bwrdd. Beirniadwyd y gerddoriaeth gan Mr A. J. Williams. Llangefni. a'r faxddoniaeth gan Mr J. E. Jones (loan Mon), Llangefni, a'r gwahanoi destynau eraill gan y Parch John Roberts, Mri David Hughes, W. W. Jones, a Thomas Owen, ac arweiniwyd vn ddeheuig gan Mr H. 0. Williams. Cawsom gyfarfod cia iawn, a gobeithiwn na bvddwn yn hir heb ei gyffelVb. Gallaf longyfarch yr eglwys yn y He yma j am weithgarweh ei phobl ieuanc, y rhai sydd wedi ymdaflii i waith mewn llawer cysylltiad a'r eglwys hon. Fe fuasai yn llwydaidd iawn yma y dydd dan sylw onibae am ein cyfeillion ieuainc. Ewch yn mlaen. ni fydd yn edifar genych. Dealiaf fod yn yr eglwys hon, fel llawer eraill, rai wedi digio oherwydd rhyw bethau nas gwyddont beth, fel na welsom wyneb yr un o honynt yn y te na'r cyfarfod. "Y sawl a, ddigio heb achos cymoded heb ian. "-Un Oedd Yno.
I T -JANFAEJ[.,OG. )
T -JANFAEJ[.,OG. ) Marwolaoth Mr Edward William&-Drwg iawn I' genym gofnodi, yr wythnos hon, am farwolaeth dyn ieuanc uchod, yr hyn a gymerodd le yn ei breswylfod, sef llythyrdy y lie uchod, ddydd Iau, yr I 20fed cyfisol. yn yr oedran cydmarol ieuanc o 45ain mlwydd. \r oedd Mr Edward Williams yn ddyn pur adnabvddus yn y cylchoedd hyn, a meddai nifer fawr o gyfeillion. Un mlynedd ar hugain yn ol cyfarfyddodd a damwain alaethus yn Ngorsaf Rheilffordd, Bangor, trwy ba un y collodd ei aelod, ac er yr adeg yna jTnsefydlodd gartref fel cynorth- wywr i w fam yn y llythyrdy, ac hefyd cariai yn mlaen fusnes lied eang fel masnachydd. Er yn cwyno ers amryw fisoedd, dacth ei ddiwedd yn dra sydyn, canys ni fu yn gcrwedd ond am fis ac er gwaethaf ymdrechion egniol a gofalus y meddyg ad- nabjrdd"is a galluog, y Dr. Jones, Hendre, bu farw ar y diwmod crybwylledig, ar ol dioddef cystudd hynod drwm a plioenus yn wir amyneddgar a di- rwgnach, er gotid a galar i'w deulu a lluosog gyfeillion. Hebi-jTigwyd ei weddillion marwol fynwent henafol y plwyf, a gwasanaethwyd yn bur effeithiol a theimladwy gan v Parchn. J. C. Jones- ac E. R. Jenkins, curadiaid y plwyf. Boreu Sul traddododd Mr Jones, gyda theimlad dwfn, bregeth angladdol. ac amlwg iawn oedd teiialadau dvrys gynulleidfa. Heddwch i'w Iwch. Bydd yn chwith iawn gan amryw 0 honom ar ei oL Prioda.s.-Dydd Iau, yr 20fed cyfisol, unwyd mewn glan briodas Hugh Charles, ail fab Mr Charles Hughes, Pen Rhos, Bodedern, ag Anne, ail ferch Mr Richard Williams, Plas, o'r lie uchod. Cymer- odd y briodas le yn eglwys y plwyf, pryd y gwein- yddwyd gan y Parch E. R. Jenkins, yn cael ei gynorfchwyo gan y Parch J. C. Jones. Yr oedd nifer lluosog iawn o gyfeillion a, chyfeillesau y par ieuanc wedi ymgynull yn nghyd yn yr eglwvs er dangos eu parch, a mawr ydoedd y brwdfiydedd a'r dymuniadau da a amlygwyd tuag" atynt. Yr oedd nifer JT anrhegion yn fawr ac amiywiol. Arlwy- wyd v brecwast priodasol yn Plas, pryd yr eistedd- odd dros dri-ugain mewn nifer, a chafwyd anereiiiad- au hynod bwrpasol i'r amgylchiad hapus. yn nghyd a, chynghorion addysgiadol ac JTIIarferol i'r par ieuanc gan y Parchn. E. R. Jenkins, J. C. Jones, Thomas Gruffudd (A.), Mr E. G. Jones, ac eraill. Ymadawodd y cwpl priodasol yn yr hwyr am Lyn- lleitiad. yn nghanol llongyfarcJúadau eu lluaws gyfeillion. Dymunwn rwydd hynt iddynt yn nghyd a phob llwyddiant tymhorol ac ysbrydol.
LLANFECHELL. ,LL.
LLANFECHELL. ,LL. Dathliad Blynyddol yr Odyddion.—Cymerodd digwv'ddiad uchod le ddydd Gwencr diweddaf, yr 21ain cyfisol. Wedi i nifer luosog o'r aelodau ym- gynull yn nghyd, am ddau o'r gloch y pn*dnawn, yn ystafeU y gj-frinifa, ymffurfiasant yn orymdaith drefnus, a phawb o honynt o'r braidd yn gwisgo eu "regalia, yn ca.el eu blaenori gan Seindorf Bres Cemaes a LlanfecheU. Y CWTS a, gymerasant i gerdded ydoedd o Lanfechell i Garreglefn, ac yn ol. Yn mhlith yr orynidaith canfyddais rai personau o satle tnrlivdeCdlis, megis Major Thomas. Brynddu Captain Maxted, Cemae;s Bay Hotel Mr Jones, Pentre'rgo, etc. Nid gormod yw nodi mai Major Thomas ydoedd prif gvchwynydd y symudiad hwn, Gresyn na buasai rhvwun neu rvwrai yn mhob ardal yn cael eu nodweddu a'r cyfryw ysbryd ag y ma.e ef yn feddianol arno. Bua-sai sefydlu canghen o'r gjTndeithas hon yn mhob plwyf o'r braidd yn fendith o'r fath fwyai mewn amryw agweddau. Yn y lie cyntaf mae yn dysgu'r ieuenctvd yr egwyddor angen-1 rheidiol o hunan-gynhaliaeth ae annibyniaeiii. Golygaf wrth hyn eu bod yn vmgvnhal ar eu hariau eu hunain, gan belled ag v mae eu cvfranau vn mvned, mewn adeg o waeledd ac angen, yn lie myw gerdod r.rgiuiehlyd gan y plwyf. Hefyd dymunaf, wneud un sylw yn mhellach ar angen a dyled'swydd cefnogaeth y bobl hyn ag svdd yn lioni rhoddi pob cymorth a. chefnogaeth i bob achos da. Wel, Hi tvbed y midcliai unrhyw un o honynt ddweyd nad achos da yw y symudiad hwn? Yn y lie cyn tat dylai holl weinidogion crcfydd ei ge:uogi fel rhan helaeth o grefvdd. Yn yr ail Ie dylai holl amaeth- I wyr y gwledydd ei hyrwyddo, gan nad oes dim yn. fy mam i yn debycach i dynu i lawr drethi y tlodion na'r siymdeithas hon. Yn awr af yn mlaen at vr hyn a doigwyddodd yn mhellach. Wedi dyfod yn ol yr oedd dwy wIedd, os nad taii\ yn eu haro.-—un i'r enaid, v llall i'r corph, a'r drydedd i'r iechyd. am wn i. Fel dyledswydd eyfranogasant yn gyntaf o'r yabrvdol trwy crymdeitliio yn ddiymuros i'r eglw^*s. He y cawsant anerchiad o'r fath oreu gan y Psrch R. Roberts, rheithor y plwyf, yr hwn hefyd sydd aelod mygedol o'r gyfrinfa hon o'i chychwyniad. Efe hefyd yw yr unig un, fel crweinidog yr Efengyl, ag sydd yn gweted yn dda ei cliefnogi trwy fod yn aelod o honi. Yn ddilynol i hyn aeth pawb yri I mlaen i ystafell y gyfrinfa j gyfranogi o'r wledd, gorphorol, yr hon a ddvparwyd yn atdyniadol gan yr hybarch Mr Jones, y Crown. Nid yw y diwedd eto. Ar ol hyn yr oedd cyngherdd godidog yn eu haros yn yr Ysgoldy Cenedlaethol. Nid wy-f yn gAvybod yn iawn pa enw a roddaf i'r wledd hon, 'os 11a wnaiff "gwledd swyngyfareddol" v tro. tVmer- wyd y gadair gan Major Thomas, yr hwn a'i ilan- wodd hyd yr y my Ion, os nad drosodd, oherwydd yr oedd yn gorfod symnd o honi yn ami, fel pe buasai yn rhy gyfyng iddrj. Wedi cael anerchiad o'r fath fwj-af priodol gan y Cadeirydd, aethpwj d yn mlae-n gyclar rhaglen. Oherwydd nad wyf yn gwybod enwau ;-rnryw o'r cyfeillion a gymerasant ran yn y cyfarfod. yr wyf yn gobeitliio yr esgiisodant h am adael allan eu henwau. Un a gymerodd ran llaen- llaw ynddo ydoedd Mr Evans, tafleisydd, o Lana-el- haiarn, yr hwn a roddodd ddifyrwch ma'n-r i'r gyn- ulleidfa luosog. Y cantorion a'r chwareuwyr oedd- J-nt: Parii o ysgol Mrs Peel, parti o Gema.es. Mr Evans, y tafk4isydd: Mr Wi51iam>J. Bodnolwyn; Mr Hugh Huarhes, Gwaenydog-; Mr Butler. Cemaes Bay Hutel: Mr Warren Williams, a Rhydfab, yr hwn hefyd a. roddodd anerchiad barddonol o'r fath fwyai atdyniadol a digrifol. Byddarwyd ef a. "cheers," ac yn wir yr oedd yn haeddiano'l o lioro. Yr oedd yn ddigrif tuhwnt i'r GwyddeL Wedi iwyno diolohgarwch i bawb, a chanu "Hen wlad fy nhada-u, • tcrfynwyd un o'r cyngherddau mwyaf hwyliog a ddigwyddodd yn Llanfeehell erioed. Ovn: terfynu yr wyf yn meddwl v dylid cyfiwyno y dioleli garwcli mwyai i ysgrifenyddion y gvfrinfa, fel rlitii sydd yn aberthu llawer o'u hamser i'r gwaith, a hyny er boddhad lllwyr i'r aelodau oil. Wele eu henwau—Mr Llewelyn Jones a Mr 0. T. Evans. Cymdeithas yw hon sy'n amcanu, D;,rpan: ar gj-fer ein gwlad; — Dv-rchafu dj"noli;ieth at hyny, A dangos v llwybr i'r gad Ymrestrant fel byddin gn"f-arfog. Dangosant mai dvnion y'nt hwy. A'u wyneb yn erbvn pob ceiniog, 0 gerdod rw-gnachlyd y plwy". —Odydd.
LLANGEFNI.
LLANGEFNI. Cymdeithas Lenyddol Moriah.—Cynlialiwyd cyf- arfod wythnosol y gymdeitha.s lion nos Wener, dan lywyddiaeth Mr Owen Williams, Pen'rorsedd, pryd y cafwyd dadl ar "Pa un, cymeriad ai ynte cyfoeth dyn sydd yn cael fwyaf o ddylanwad ar gymdeithas?" Dadleuid o b'.<Üd cymeriad gan Mr R. Davies, Ysgol y Bwrdd, a thros Z-foetli gan Mr Hugh Hughes, ooach builder. Damwain.-Tra yr oedd cerbyd perthynol i Mr Richard Hughes, Rhosetter, yn dychwelyd adref o'r; ffair, ddydd Iau, torodd un o'r llorpiau, gydar can- lyniad i r rluti oedd yn y cerbyd gael eu taflu i cae cyf agos. N iweidiwyd un wraig yn ddifrifol ar ei hysgwydd, ond lii dderbj-niodd y ceifyl unrhyw niwed er iddo syrthio i'r ffos. Cymdeithas Ddiwylliadol.—-Nos Lun, ar anogaeth y Parch D. G-n-ynfryn Jones. cyfarfu giiyr ieuainc eglwys Ebenezer JTI y Neuadd Wesleyaidd. i j-stjxied y priodoldeb o sefydlu cjmdeithas ddiwylliadol ar gyfer tymhor y gauaf, a PhenderfJ-TIWJ'd yn UJlirydol ffurfio un, a bod y drws yn agored i bawb ymuno a hi. Dewiswyd yn llywjTdd y Parch D. Gwynfryn Jones; is-lywydd, Mr R H. Thomas, Llythyrdy; ysgriienyàd, Mr R. H. Roberts, ironmonger. Hefyd enwyd pump o bersonau i ffurfio'n Bwyllgor Gwedth- iol i dynu allan raglen fyddo'n ddyddorol ac adeil- adoL Bj-dd y cyfarfod cyntaf vn cael ci gynai nos Fawrth nesaf, (am lianer-awr wedi wyth, yn y neuadd. pryd jr ceir anercliiad agoriadol gan y Llywydd ar testyn "Llyfrgell y dyn ieuitne." Can croesaw bawb yn ddiw, yn feibion a merelie&- Tegfryn.
LLECHCYNFARWTYDD.
LLECHCYNFARWTYDD. Oyfai-fod ovcll am y Cvnhauaf.—OJTI- haliwyd cyfarfod diolchgarwch yn yr eglwys hon nos Wener, yr 21ain cyfisol, piyd y darllenwj'd gwasanaeth gan. y Parch Mr Jonesa Llanerchymedd, a phregethwj'd yn rhagorol ffan y Parch R. Jones, Bodewryd. Yr oedd yr eglwys yn orla.wn o wran- dawyr, a llawer yn gorfod aros allan o ddiffyg Ue oddimewn. Fel arferol yr oedd yr eglwys wedi ei harddwisgo yn y modd mwyaf chwaethus a destlus gan Mrs Burbridge, Presaddfed, a Miss Jones, Hen- dy. Yr ydym fel cjTiulleidfa yn rhwymedig iawn i'r boneddigesau hyn am eu parodrwydd i wneud yr j eglwys a'r gwasanaeth yn un difjrus ac effeithiol bob amser.—Gohebj7dd.
-----------------,---------PENYMYNYDD.
PENYMYNYDD. Diolohgarwch am y Cynhauaf.—Dydd Mawrth. y 18fed cyfisol, cyniialiwvd yr wyl' o ddiolcligarwch am y cj"nhauaf \*n eglwj's y plwyf uchod. Yr oedd gwas- anaethau y dydd fel y canlyn:—Yn y boreu. am 10.30, cafwyd gwasanaeth yn nghjrd a gweinyddiad o'r Cyniun Bendigaid gan ein parchus ficer. y Parch 10.30, cafwyd gwasanaeth yn nghyd a gweinyddiad o'r Cyniun Bendigaid gan ein parchus ficer. y Parch H. Davies Owen, M.A., yn cael ei gynorthwyo gan v Parch E. P. Howell, M.A., Pentraeth. Yn y pryd- j nawn, am 2.30, darllenwyd y Litani gan y Fioer, a I phregethwyd gan Mr Howell. Y11 yr hwyr, am 6.30, llafarganwyd y gwasanaeth gan y Parch E. Evans, Llansadwrn, piyd y pregethodd y Parch W. Edwards, M.A., ficer hjmaf Bangor. Yn ystod y gwasanacthau chwareuwyd ar JT harmonium can Mrs Davies Owen, Ficerdy, a Miss Pritchard, Tv Gwyn. Ar derfyn pob gwasanaeth gwnawd casgliadau tuagat v Gymdeithas Gienhadol Dramor. Yr oedd yr hen adeilad cyseg- redig wedi ei addurno yn chwaethus.—Gohebydd.
PENMYNYDD, PARTS. PENMYNYDD,…
PENMYNYDD, PARTS. PENMYNYDD, PARTS. CjTihaliwyd Cwrdd Dosbarth yn y lie uchod nos Wener. Y mater ydoedd, a hwnw yn un amserol iawn, adfywiad crefyddol, yr angen am dano, a'r modd i'w gael. y Parch John Owen, Pare, yn agor. Siaradwrd gan y Parch O. Hughes, Morris Jones, R. Jones, J. M. Jones, R. Matthews, W. Roberts, etc. Cafwyd sjdwadau amserol. Ac onid oes angen am adfywiad yn y dyddiau presenol? Dylid hefyd cael mwy o ysbiyd cenhadol yn mysg gweinidogion T Efengyl, er ceisio cad gafael ar bobl i fynychu cyrdd- au gras, etc., yn ein ,rwiad.-R.. 0. J.
PORTH AMLWCH.
PORTH AMLWCH. Gwasanaeth Diolchgarwch.-Nos Wener cynhal-1 iwyd gwyl diolcligarwch am y cynhauaf yn. yr eglwys uchod. Dechreuwyd y gwasanaeth trwy ganu i "Dyrchafer enw Iesu gwiw," etc., piyd yr intoniwyd y gwas an aeth weddi gan y Parch D. J. Lewis, M.A., ficer y plwyf, a'r llithoedd gan y Parch R. Jones, curad Llanbedrgoch a Phentraeth. Llanwyd y pwl- pud gan jr Parch R. Jones, pryd j* traddododd bregeth ddwj's dros ben. Da oedd gan lawer glywed Mr Jones am unwaith eto. Canwyd y Salmau 65, 150, j ac emynau eraill priodol i'r achlvsur o Lyfr Hjmnau yr Esgob Lloyd. Bangor. Gresyn na fuasai mwy o'r plwyfydd yn cefnogi y llyfr hymnau uchod mae j-n werth ei gael mewn cynulleidfa. Mr Pritchard oedd wrth yr "haim.oniv.rn: gwnaeth yntau ei ran yn ganmoladwy iawn. Yr oedd yr eglwys yn orlawn, ac nid oedd lie i luoedd. Gorfu i rai fj-ned adref oherwydd hyny. CjTchwyd i'r eglwys gan luaws; tua chwech o'r gloch er mwrn sicrhau Ile. Casglwyd at y Genhadaeth Gartref ol. Yr oedd yr eglvsys wedi ei hardd-wisgo gan foneddigesau Eglwys y Llan a'r Borth.—Eglwjrswr.
-------------RHOSYBOL. -!
RHOSYBOL. Nos Wener darlithaodd Mr Jon?s Morris ar "Hanes yr Eglwys yn yr oes hon o'r flwyddyn 1837 hvd; 1397," yn Ysgol y Bwrdd. Mae y darlithydd ar ei daith trwy wahanol blwyfydd JTI neoniaeth Twrcu- helyn. Oaiwyd gwledd wrth ei wrando. Damwain i Was Ffarm.—Cymerodd damwain le vn Plas Newydd, Rhcsybol, pryclnaAvn Mercher, Hydref 19eg. Fel yr oedd William Parry, gwas Tiystriwyn Fawr. ar ben y das wellt yn Plas Newydd, sjTthiodd i'r 11 awr, a bu i'r truan farw y dydd Gwener dilynol. Brodor o tua Llandrj-garn ydoedd-lien lane ag oedd vn anwj-1 gan bawb o'i gj-dnabod. Enillodd lawer o gyfeillion mynwesol tra, y bu yma vn cin t Heddwch i'w lwcli.—Goliebj-dd.
-------RHOS A'R CYFFINIAU.
RHOS A'R CYFFINIAU. Un o ryfeddodau y mis ydyw gweled cyrch allan rhwng Rhiwabon a'r Rhos. Cyiiwynwyd ei ddarlun a darlun ei wraig yn an- | rheg i loan Glan Menai. Rhos, nos Fercher, ac y maent yn hardd iawn. Yn y cyngherdd mav.T yn Nhabernacl y Cefn, nos Fercher, cymerodd Cor Meibion y Rhos ran dda. Hwy oedd jr cor buddugol yn Eisteddfod Ffestiniog, a cLanwyd y dc.rnau livry yn y Cefn. Y mae goleuwr nwy y Rhos wcdi gofyn i'r UYll- hor Plwyfol gadw chwareu teg iddo, am fod goruch-! w-liwr y n-wy yn YTIlyryd ag ef yn ei waith o oleuo yr vstrvdoedd. Y mae pwyllgor goleuo yr he-)lj*dd yn talu sylw; priodol, ac yn ycliwanegu lanrpau Y11 v lleoedd i:llgcn- rheidiol. Y mae y lleoedd peryglus ar dir Mr Rooner, v galwodd y Cynghor sylw afynt dro yn ol, wedi cael eu gwneud yn ddiberygl. Y mae angen am wclliantau j~n arllwy>ad CJTWV.S carthffosj-dd y Ponciau. ac v mae y gost vn debyg o gjThaodd lOOOp, Yr oedd y Cynghor Dosbarth wedi pasio fod y gwelliantnu hjmj- i gael eu gwneud mewn hlwyddyn o amser, a'r gost i gael ei thalu mewn dau gasgliad trethol haner blynyddol. Y styria, y GjTig- her Plwj-fol fod hyny yn ormod o fiich ar vsgwj'ddau y trethdalwjT, ac ar ol j-mgjmghori a pheirianydd -r Cj-nghor Dosbarth. barnai ef a'r Cj'nghor Phvj-fol y gellid gwneud i fynj»j- diffyg af angenrheidlol am y presenol ar y draul o 60p. Penderfynodd Cynghor Plwyfol anfon cais felly at v Cj'nghor Dos- barth, ac fod lOOp yn cael eu ychwanegu at y trethi yn yr haner blwyddyn fydd yn diweddu Mawr tit 25ain, lc'99. ac fod darpariadau yn cael eu gwneud yn y ddwy hjTiedd anlymol i gyfarfod a'r 900p arall ü r lOOOp angenrheidiol i gwblhau y gwaith. rodd I bj-nag, darfu i'r Cynghor Dosbarth. mewn cyfarfod yn Wrecsam, gj-meiyd eu harwain i benderfynu cario allan y gweJliantau yn unol a'u bwriad cyntaf. a, gwrthod gwrandaw ar gais y Cynghor Plwyfol, nag ar lais peirianydd y Cynghor Dosbarth. Y mae hyny wedi cynhyrfu aneddyliau y tretliddwyT a'u cj'niychiolwjT, ac y mae y Cynghor Plwyfol wedi anfon llythyr lied lym a diymod at y Cynghor Dos- barth, yn dyrauno araynt ail ystjried eu pendcrfj'n- iadau yn unol a chais j" Cj'r.ghor Phvj-fol. vr hwn yr oedd pe.rianydd y Cymrhor Dosbarth Avedi cydsynio. Y mae gan y Ornghor Plwj-fol fyddin o filoedd o diethdalwjT o'u plaid. Dywedir fod mwy o ddamweiniau yn digwydd mewn rhai manau ar 01 i'r ddeddf n-q-dd iawn am ddamweiniau ddyfod nag oedd cyn hyny. Dywedir fod 900 o weddwon yn bresenol yn derb-n cymhor: h o drysorfa cymdeithas gynortkwyol am ddamweiniau. Dywedir fod rhai o honynt wedi derbyn cymaint a EOOp iddytt lwv a'u hamddifaid, yn ol y swm o 5s yr wythnos, a 2s a 6c i bob plentyn. Gofalir fel hyn am wragedd gweddwon ieuainc. ac am bla-nt: paham na ofalir hefyd am hen weithwj-r a'u hen wragedd hefyd. ar brydnawn oes o lafur gwert-hfawr a gofalon blinion? Testyn dadl Cymdeithas Ddirwestol Seion, Pere- iau, oedd "Pa tin y druenusaf ei chj-flwr—gwraig y meddwvm neu wraig y cybydd." Testyn dadl. Cjmdeithas Ford Gron. Capel Mawr, Rhos. oedd "Pa. un ai eglwys fawr neu eglwys fechan yw y fwyaf manteisiol i"r aelodau." Trodd o blaid egiwysi bych- ain. Tesfyn panjT y Parch W. B. Jones. Penycae. cl n nghjdarfod CjTmdeithas Lenyddol Salem oedd "Defodaeth." Yr oedd golygfa. forawl ar ran fawr o Ddyffrvn Maelor ar .1 y Ddyfrdwy. oherwydd y gwlawogydd tiymion. Dau gynygiad am adeiihdu ty i'r ysgolfeistr yn v Rhos dderbyniwyd, ac y mae y Bwrdd Ysgol wedi gohirio eu hagor am fis, i roddi cyfle i e-raill anfon eu cvnj'gion. Benthycir 2457p i dalu am y gwelliantau a wneir vn Y sgoldy y Bwrdd. Acrefair. t)edw\d T penderfyniad o dalu i'r athrawon a'r athrawesau eu cyflogau bob mis, a pha un ai mewn arian neu mewn "cheques," nes caeil ystjTiaet-h ddeallol fan-.Flach. Pen derfyn wy d anion plian o ysgoldy newydd yn Johnstown i sylw y Bwrdd Addysg, yr hon fydd yn ddigon i gynwj's 544, j'n lie 256 fel y plaiuwyd ar Yn capel Hill-street, Rhos, yr wytiinos ddiweddaf, cynhaliodd CjTndeithas Y'mroadol Gristionogol v Bobl Ieuainc (dosbarth. Gwrecsum) ei thrydyed gym- anfa flynyddol. Er fod llawer o ffyciclonaeb a gvre.tii- garweh vn cael ei ddangos. dangosai yr ystadeg-au a. syl-waduu y sr-vyddogion fod rhai egiwysi o r naw sydd yn yr undeb yn debyg i Eglwys Laodisea. Dy- wedwyd fod y sjTnndiad wedi cael ei wechreu gaa Dr. Clark, yn America, deunaw mlynedd yn ol. Ei brif amcan ydyw cael gafael ar yr leuenctyd a'u parotoi i Grist- a i waith. a sylwid fod y symudiad wedi bod yn foddion i ychwanegu at egiwysi Orist- ionogol 1,250,000 o aelodau erefvddol, ac fod yn perthyn i'r gymdeithas 54,191 o ganghenau, yn cyn- wws 3,250,000 o aelodau. CVmanfa-oedd Cerddorol.—CjTnlialiodd Methodist- iaid" Oalfinaidd Dos.barth Gwrecsam a Rhos gymanfa- oedd cerddorol llwyddianus. Yn nghapel Seion, Regent-street,Gwrecsam, dydd Gwener. Llywyddwyd evfarfod v prj'dnawn gan Mr J. Tj'silio Jones, Johns- town. a. "chyfarfod yr hwyr gan y Parch R. Jones, Capel Mawr. Rhos. Arweinydd y canu oedd Mr D. Jenkins, Mus. Bac. (Cantab.), Aberj-stwyth. Cyf- eiliwyd gan Miss Ciss-ie Huches. Gwrecsam, a chakf- wyd gwasanaeth "orchestra. Hefyd. dydd Llun, JTI Capel Mawr, Rhos, llywyddwyd cyfarfod y plaint- yn y boreu gan Mr R. Mills, Rhos, cyfarfod y pryd- nawn gan Mr T. S. Thomas, G.T.S.C., Gwrecsam. a chj'farfod JT hwj-r gan Mr R. Bryan, Gwrecsam. Gwasanaethwyd ,wrth JT organ gan Dan Evans, Rhos. yr organydd. Fel yn Wrecsam. arweinydd v gymanfa oedd Mr D. Jenkins. Cynhaliwyd arhol- iadau cerddorol, ac yr oedld y~ jTngeiswyr yn rhifo o 40 i 50. CliwanegwjTd at ddyddordeb ac effaith y IIWY gjTiianfa drwj- i Mr D. Jenkins ganu u naw dau, "Ben- dithiaist goed y meusydd," etc. Yr un drefnlen oedd i'r ddwy gymanfa. Cyrwysai :-r-"YmdeiUiiwn i Ganaan" (G. W. Hughes), "Hubert" (R. Wilfrid Jones), "Y Milwr Bach" (Dr. Joseph Parry), "Ddaethoch chwi at Iesu" (E. A. Hoffmann). "0 dcwch i ddj'sgu geiriau Duw" (R. O. Jones). "Dydd yn nes i dy fy Nhad" (McGranabam). "Gweithiwn dros yr Iesu" (G. W. HughesK "Berlin" (Mendel- ssohn), "Just as I am" (Sir J. Stainer), "Gorphwys- fa" (Rees Williams), "St. Agnes'' (J. B. Dykes), "St. Nicholas" (M. Green), "Angers Story" (A. H. Man), "Addfwynder" (W. T. Rees), "Gwledd" (Rees Williams). "Darwell" (J. Darwell). "BaHucci" (A. H. Mann). "Regent Square" (H. Smart). "Talv- garth" (D. Jenkins). "Eirinwg" (D. Emlyn Evan, "Diolch i Ti" (J. H. R-obert;-). Salm Ixvii. (J. Robinson), a I. Corinthiaid xv. (W. T. Rees). an- themau "Molwch yr Arglwydd" (D. Jenkins) a "Fel y Brefa'r Hvdd" (J. Thomas). Ysgrifenydd y cv- manfaoedd oedd Mr W. A. Lewis, Gwrecsam. Yr oedd y cynuEiadau yn lluosog. y Capel Mawr yn rhy fach o lewer, JTI enwedig yn JT hwyr, er fod tywydd jrn wlj"b ac oer.
TREGARON.
TREGARON. Damwam AngeuoL Cymerodd damwain drodd allan yn a.ngeuol lie yn Nhregaron prydnawn ddydd Gwener. Fel JT oedd mab i Mr a Mrs Lewis. Pen- rodyn, yn parotoi i fyned a chart i gae gyfagos. jror- ddengj-s ckkrfod iddo osod penwast am ben v ceffyt yn lie ffrwyn, a'r canljTiiad fu i'r ceffyl ruthro vmajtb gyda'i fod yn gadael buarth Gwestj'"y Tiilbot. Dal- iodd y bachgen v benwHst- (Thyd ag y medrai, ond collodd ei afael, sjTthiodd, a-c aeth yr olwyn drosto, gan ed 111weidio mor drwm fel y bu farw braidd "-n union. Cj-nhaliwyd trengholiad, pryd y dychwelwvd rheithfarn o "Farwolaeth ddamweinioL" Etholiad Bwrdd Ysgol D\>sbarth Caron.—Cymer- odd yr et.holiad hwn le ckfydd Sadwrn. Yr oedd. deg ymgeisydd ar y maes am y saitb. sedd- NOB Sadwrn gwnaed canlj-niad y pol yn hvs'bvs:, prvrd v safent fel y canlyn — Etholwyd": Y' Pa,rrh D. M. Dfivies (ficer). 482: Timothy Evans (M.C.). 383: Stephen Jones (M.C.). 573; *E'm C. Evans (M.C.),.347; David Jones (M.C.), 320: Joseph Edwards (-E.). 266; Jonti.tlia.ni Thomas (\V.). 245. Aflwyddianus William Richards. 243: Rees Evans, 242; Edward H. Bebb, 59. Dengys ben aelodau.
SILOH, LIANEILIAN.
SILOH, LIANEILIAN. Yr oedd y cwrdd misol jma ddydd LIun a Mawrth. Daeth cjniycliioliad da yn n<hyd o'r frawdoliaeth. liuosocach nag arfer. Yr oedd yn gwrdd chwarterol ) jTnddiddan a diaroniaid newyddion. etc-. Y mae'I" eglwys hon wedi rhoddi gal wad felly i William Parry, Ynysg-och, ac O. Elias, Berach, ïr gwaith. Ca' hwy eu derbyn i gyJbh y cyfarfod misol heb arholiad. g;m eu bod wedi bod yn y swj-dd mewn lleoedd eraill vn flaenorol. Ceir manylion o'r holl gyrddau yn y nesaf. --L,
AR FARWOLAETH
AR FARWOLAETH Evan Gidwaladr Hughes, m'ib bvchan David a. Susonah Hugh, Hermon-terrace, Llanrug. Kan bach o fewn y bedd,-nid ydyw, Ond hedodd o'i dristedd 0 i ing nofiai i dangnefedd— Mwy o'i loes hir, mae'n Mhalas Hedd. Hydref 22, 1898. ELIDIRFAB.
[No title]
Ovmhaliwyd cyfarfod haner blynyddol cyfran- (id,aliryr Ffordd Haiarn Wyddgrug a Dinhycll dvdd Maroher. Sylwodd y cadeirydd (Mr P.* P. Pen- nant, fod y derbyniadau vn dangos lleihad o 2p 138 wrth ei gymharu a'r haner blwyddyn cvfer- bjTiiol y liyn edd. Gwysiai Caroline Williams ci gwr, Price Wil- liams, o flacTj yr ynadoll yn Wyddgrug, ddydd LIun, am ymosodiad, a gwraetli gais am archeb i fyw ar wahan, a bod y diffj-nydd i dalu tuag at ci chadw. Ysmddygodd yr ynadon at yr achos fel un o yrnosoaiad cyffi'edin, a dirwyasant y di ffynydd i 108 a'r costau. Xi ddaifu iddynt, modd •Jyiiag. gaiiiatau yr arche'b i fyw ar wahan, na bod y gwr i dalu swm neillduol at ei chadw. For-eu Sul, mewn dvry awr, c-odwyd pont yn cynwys wyth girder haiarn, pob un Vn pwyso des tiinell, ar redlffordd y London, Brighton, a'r South Coast. Yr oedd -wn-euthur hyny mewn dity awr yn ga.mpwaith pe-irianyd>Lol "Beyond Doubt"—Horninjan's Pure Tea is strong r.nd ct-jicious. Inimiiable for delicate aroma nerve^ restonng._ heolthfui. and beneficial properties. "Always iood ^liKe. So.d by—-B-angor :•—-Robert*, chemist; Lewis, Grocer; "Comet Stores," at Llar.rwst and at Colwyn Bay. Carnarvon Owen, Chemist. Port- madoc Morris Chemist; Newell, Confectioner. 1 wllheh Owen, Chemist. Nevin Griffith, Grocer. Brynsiencyn Hughes, Grocer, etc. Conway: Wil- liams, Chemist. Beaumaris: Williams. Grocers etc. Penmaenmawr Co-operative Society: Roberts* Grocer. Llanberis: Ingbam. Grocer.* Llanfair- fechan Morgan, Grocer, etc. Williams. Tea Dealrr, etc. Llandudno Hooson. Gloddaeth-street; Ro- berts, Chemist Llangefni: Jones. Grocer, etc. Coiwyn Bay: Hughes, Grocer, etc. Bron Ceinwen" Koberts, Grocer. Newborough: Lewie, Groce. IJanerchymedd: Roberts, Grocer, &W.. Holvbmd T Davies, Bros., Grooera,