Gwalia

Hanes Cjffrons o'r Her- MEWN CWCH AGORED AM BYMTHEG NIWPvNOD. DIANGFEYDD GWYRTHIOL. Rhai o griw y llong hwyliau "Kinkora." perthynol i I Lerpwl, a draethant hanes cynhyrfus o'r mor. Yr 'I oedd v Kinkom" yn lestr haiarn fawr, a rlufai y dwylaw 23. Cvchvrv nodd o Vancouver gyda ilwyrn o goed ar y 25ain o Fawrth am Lundain, t'C yr oedd ganddi hefyd lwyth ar y dec. Ymddmgy" iddi ar y Hordd golli dwfr, a'r canlymad fu i'r oil o'r dwylaw oiioc rtnTiad i weithio gyda y sagnedyddion. eth pobpeth yn mlaen yn weddol dda hyd y 27ain o Ebriil, pivd yr aeth y dwylaw at Cadben McMuoty, gan wit hod pwmpio ddim yn hwj*. Gofjuodd y cadben iddynt a fuasent yn givnead hyny pe tafiai y llwyth | wit hod pwmpio ddim yn hwj*. Gofjuodd y cadben iddynt a fuasent yn givnead hyny pe taflai y llwyth | oedd ar y dec dros y bwrdd; ond gan fod y dwfr yn enili ar y pympiau vn ol tair neu bedair modfedd yr awr. a'r rlyninn wedi iluddedu ac yn gAvrthod ppnpio, siaradodd y eadben gyda'r swyddogion, a pfiender- fyrwycl myned i'r !an ill)r fuan ag oedd bosibl, sef i Ynys Clipptrton, yn y North Pacific, yr hwn le oedd ar y pryd tua dau gan' milldir o bellder. Geisiw^-d rl:(;ddi yr ager-bwmp ar waith arachefn. ond darfu 1 r berwedydd tfrwydro. Yn hwyr ar y 29ain o Ebriil i'r berwedydd tfrwydro. Yn Im-yr ar y 29ain o Ebrill daeth yr ynys i'r golwg. ar ol i'r dynion fod yn gweithio yn ddiwyd wrth y pjmpiau er pan dorodd y berwedj^dd. Yr oedd yno dri dvn ar yr ynys, a dangosai v banerau mai perthyn i'r Unol Dalaethau ydoedd y lie. Cyn y llwyddwyd i gyrhaedd yr ynys, ba raid i rai o'r dwylaw fyned i lawr a cheisio ilusgo v llong gyda rhai? o gweh. Fodd b}rnag, pan ych- ydig latheni i'r lan, darfu i'r llestr droi, ond, yn ifodus, llwyddodd y gweddill oedd ar ei bvrrdd i nofio j i'r lan. Gorweddai y llong ar lawr. Nid oedd na ffrwythau na dim yn tyfu ar yr ynys. Pan oedd y dwylaw yn abl Nid oedd na ffrwythau na dim yn tyfu ar yr ynys. Pan oedd y dwylaw yn abl i ymweled ar lletstr yr ail drc—dau ddiwrnod yn ddiweddarach—yr oedd pobpeth dan ddwfr. Can- i'yddwyd m;u perthynol i'r Owmni Phosphite Oceanic, San Francisco, yr oedd yr ynys, a bod y tri dyn wedi I bod ami er Medi y flwyddyn ddiweddaf. Nid oedd yno fath o goeden yn lioll le. Dywedodd y dynion eu bod yn disgwyl ysgwner yno yn mhen ychydig ddyddiau gyda nifer o ddynion i'w eyrchu oddiyno. Nid oedd j-r ynys j ond tair milldir ar draws. Yr oedd" yr adar yno yn hynod ddofion, a byddai rhaid i'r dynion wrth gerdded o gwmpas eu hel hwynt ymaith. Dangos- odd yr Americaniaid bob caredigrwydd tuag atynt, ond ar ol bod ar yr ynys am ddeunaw niwrnod, a'r i n sgwner heb droi i fyny, dywedodd y tri dyn y gallasai fod yn mis Medi nesaf cyn y cyrhaeddai y llestr. Felly, darfu i Cadben McMuoty a'i ddwylaw ben- derfynu cyehwyn am Acapulco, yn Mexico, yn eu dau gwch. pellder o 700 milidir. tra vr oedd y dyn- ion ar yr ynys darfu iddynt ddal llawer o bysgod, ac ar y rhai hyn yr oeddynt yn bvw fwy;;f. Wrth baro- toi eu dau gweh am eu taith faith a plieryglus, rhodd- ,w 11 wyd cyflenwad mawr o fwyd ynddynt, end darfu i un eweh droi pan wedi myned ychydig bslider. Par- odd hyn gryn gyffro yn mhlith y dynion. Pan wel- ¡"-yd nad oedd yn bosibl i'r oil o honynt wneud y daith mewn un eweh, gwnaithant yn hysbys am scfyllfa y gweddill o'r dynion. Fodd bynag, ni fuwyd ya hir cyn yr oedd saith o'r dynion yn cychwyn mewn un cwcll. Gan fod v cwch yn. fychan, nis gailai y dyniap fyned ond a chyflenwad bychan o fwyd gyda. hwynt. Yr oeddynt yn meddwl y buasent yn cymer- yd deuddeng niwrnod i gyrhaedd Acapulco ond cy- merasant bj-mtheg. Am y chwe' diwrnod a nos- weitliiau cyntaf, cawsart gawodydd tiymion o wlaw, a chanddynt hwythau ddim i ymochel. Pan gododd yr haul yn y dydd, yr oedd yn anioddefol o booth, ac yn y cyflwr hwn-gwlaw a haul bob yn ail-y buont am ddyddiau lawer. Pan yr oedd yn gwlawio, gweitliient yn galed nos a dydd i yspydu y dwfr o'r eweh. Bu agos i'r cwch droi amryw weithiau yn ystod y daith. Cyrhaeddodd y dynion i Acapulco ar y try dydd o Fehefin. Ni ddarfu iddynt weled yr un llong yn ystod v pymtheng niwrnod, ond un diwrnod. Gwel- sant fwg agerlong yn y pellder ond ni ddaeth atynt. Cychwynodd agerlong ar unwaith am ynys Clipperton i gyrchu y dynion Prydeinig yno, ac oddiyno aeth- pwyd ikcapulco i gyrchu y dynion gyrhaeddasant yno yn y cwcll. Pan gyrhaeddodd criw y cwch yn Acap- ulco, yr oeddynt wedi dyoddef gymaint yn ystod y daith fel yr oeddynt bron yn methu cerdded. Tarawyd tri o'r saitli yn wael yn Acapulco, ond darfu i'r tri wella yn mhen ychydig amser.

Y Diweddar Ganon Wood Edwards Y Parch Thomas Pritchard, ficer, wrth bregethu o flaen cynulleidfa fawr yn Eglwys Rhosllanerch- rugog nos Sul cyn y diweddaf, a ddywedodd: "Y mae angel marwolaeth, yr hwn sydd bob amser yn brysur, wedi bod yn ddychryrdlyd felly yn ddi- weddar yn mhlith dynion cyhoeddus Cymru. 0 fewn cwmpas bychan o amser y mae wedi tori i lawr yr aelod calon-gynhes dros y rhan yma o'r sir-Syr George O. Morgan; y gwladgarwr pur, Archddiacon Griffiths yr addfwyn a'r melus hen batriarch Ddoctor Roberts ac yn awr yr aofn a'r egniol Ficer Rhiwabon. Yn gyffredin gyda'i frodyr, yr oedd yntau wodi ei gynysgaeddu a llawer iawn o allu ac adnoddau naturiol. Mewn gwrolder personol yr oedd yn ddiofn a di-droi-yn- ol: ynddo ef cafodd iawnderau Eglwysig gefnog- ydd grymus bob amser. Erioed nid osgodd efe y frwydr yn mhellach, yr oedd efe yn ymladd oddiar argyhoeddiad o'r gwirionedd a chymhedion cydwybod. Efe a agorodd ei faner yn yr ago'-ed, ac ymladdodd yn deg a gwyneb-agored. Chwi a allech walianiaethu oddiwrtho mewn polisi ond rhaid oedd i ohwi barchu ei unplygrwydd arucan a'i ddifrifolder ac yn mhob peth yr oedd yn bcn- dant rydd oddiwrth wag-ymffrost a hunan-ar- ddangosiad. Efe a ymladdodd frwydr milwr. Drwy y cwbl yr oedd iddo galon dyner. Yr oedd hyd yn nod ei wen fel pe'n dyfod o'r galon. Yr oedd yn bleser gweled mor hapus y byddai inewn I tret i'r plant—yn gwneud ei hun yn blentyn yn mhlith plant bach. I'r tlawd a'r anghenus yr oedd yn gyfaill ffyddlun-n. Nodwedd arall yn ,'i gym- j eriad oedd ei fod yn hynod faddeugar, gan ein cryf adgofio yn hyn o'i ddiweddar frawd y deon- cawr ddeon Bangor. Yr oedd yn eglur, oddi^vrth ei eirau ymadawol yn y 'Decanal Magazine,' ei fod yn teimlo i'r byw wrth ymadael o Riwabon. Ef. a'i cydmairai i ddadwreiddio hen goeden dderw yna elai yn mlaen i ddweyd fod yr ymddiswydd- iad mawr terfynol i ddyfod yn fuan—geiriau a draethent brophwydoliaeth sobr. Wel, y mae wtdi dyfod, a hyny yn bur sydyn. Gorphwys a go mewn heddwch, a bydded i Dduw pob dydd- anweh gysuro y weddw alarus a'r teulu."

Gwrthgiliwr at Wrth- gilwyr. (Gan yr Hen Ffarmwr.) (Tarhad.) I Fy nghydwrthgilwyr—Do! Fy haul a faclilad- odd tra yr ydoedd hi yn ddydd." Do! Ac os methodd v gelyn a llwyddo i fy ngorchfygu trwy brofedigacthau tanllyd, na fy hudo chwaith irwy demtasiynau hudoliaethus, llwyddodd yn y diwedd yn ddigon sly" i fy suo i gysgri yn ddigon ta.wel hyd yn nod yn nydd brwydr a rhyfel; a hyny hefyd ar ganol maes yr ymdrechfa! Yspeil- iodd fi wedy'n yn ddigon rhwydd o'm holl arfau 11 y —-rhwymodd fi a chawdynau sicrhaodd ti with olwynion ei gerbyd llusgodd fi ar draws tomenau, d i,a. a thrwy garthffosydd drewedig profedigaetliau dragiodd fi trwy hcolydd prifddinas ei ymherodr- aeth yn mhlith ei gaethion rhyfel gan fy ligo.eod yn wrthddrych udiadau, gwawd, a dirmyg pawb o'm gely-nion, Seliodd arwtÍ yno, lieb nag ym- borth na dillad, goleuni na gwres! A gwae Ii. yn 1) awr yn y liau uffernol hon 'Rwyf beunydd dan draed fy ngclynion Mewn brwydrau echryslon eu gwedd, Yn ymladd a'r fyddin fy hunan Heb astalcli, na tharian, na chledd Yn gwbl heb unrhyw ymgeledd, Yn gorwedd mewn clwyfau a gwaed Y gelyn yn wastad yn drechaf, A minau yn sathrfa dan draed! Pa beth, gan hyny, a wnaf pan godo Duw ? A phan ymwelo Efe, pa beth a atebaf ? canys ofn Duw sydd arnaf, a chan Ei uchelder Ef, ni allaf oddef." Ei servio'n right am ei ffolineb. 1)y- lasai wylio arno ei hun ac yna peth hawdd fuasai iddo oehelyd yr holl drychineb a'r holl benbletli hyn! Pe byddai pawb o'r un feddwl a mi, ni welwn yr un cerydd yn rhy lym, na'r un oruch- wyliaeth yn rhy chwerw iddo ef a'i gyffelyb am eu hynfydrwydd. 'Roedd eisiau ei gael i lawr ersi llawer dydd ac os byth y daw yn ol at grefydd eto, rhaid gofalu am ei gadw i lawr hefyd." (Tru- eni mawr fod pethau fel hyn yn wirionedd.) Taw, y peth dideimlad Pa ddefnydd dan nod iddo bellach ? Mae yr un drwg' a chydwybod euog yn ddigon i wneud hyny yn awr. Ystyria, mae twr gwyliadwriaeth wedi ei gymeryd trwy ddichell, a'r gwylwyr oil yn gaethion rhyfel gan y gelyn. A oes arnat tithau chwant clnvueu rhan y cyhuddwr a'r brawd hynaf tuag ato hefyd ? Gwn y dylasai iitlio, a gwyr yntau hyny hclyd. A gwn nad oes rhith o dros iddo ef na neb arall beidio a gwylio ond, gwn yn llawn cystal a hyny, y gwnelai un deigryn o gydymdeimlad ag cf allan o lygad tosturiol lawcr mwy o les iddo yn bresenol na mil o ddanodion gan dafod annhosturiol. Pa un ai cuslai groesawgar a gwen serchog y tad ai danodaeth wawdlyd y mab hyttaf oedd debycaf i doddi calon yr afradlon ? Barna di. Yr hwn sydd yn sefyll, edryched na syrthio. Gwyiia rhag dy demtio hefyd." "Ust, bydd ddis'aw, mae yn edrych rywbeth yn hyll o gyffrous ac y mae 3m dechreu siarad rhvwbeth yn hynod gyn- hvrfus eto, feddyliwn. Ychydig mae yn xe.ldwl fod yma neb yn gwrando." Pe bawn yn gwybod y byddai o ryw ddefnydd i mi, pe gallwn, mi roddwn un troed ar begwn y Do a'r llall ar begwn y Gogledd, a bloeddiwn yno hyd nes clywai yr holl greadigaeth, fod cymaint o berygl i loan y disgybl anwyl" syrthio i gysgu ar fynwes ei Arglwydd ag oedd i Pedr, druan o hono, i fyned i dyngu a rhegi yn Ilys yr archofl'eir- iaid. Pe dywedwn y pethau hyn wrth rywrai, gwn na wnaent fy nghredu ond credu neu beidio, gwn eu bod yn wirionedd. Mae y dynion yn meddwl mai trwy syrthio yn ysglyfaeth i "bechodau rhyfygus y mae dyfod yn wrthgilwyr. Non- y sense, nonsense." Eithriadau anfynych yw y pethau hyn. Y dynion sydd yn cysgu sydd fyn- ychaf yn syrthio dan draed pechodau rhyfygns, ac nid y dynion sydd yn effro. A phe llwycidid i'w cadw rhag cysgu nid yn fynych y gwelid neb ym ebyrth i'r pethau gofidus hyn. Yr oedd Pedr, druan, yn haner cysgu pan aeth i lys yr archoffeir- iaid, a'r disgybl anwyl yn haner cysgu hefyd pan ffodd ymaith gan adael ei Arglwydd i gynddaredd Ei elynion yn Ei oriau cyfyngaf. Ie cysgent ill dau pan oedd Ef yn chwysu'r gwaed! Efe a'u cafodd hwynt yn cysgu Un erchyll yw gwrth- giliad y cysgu. Yn wir, nid yw llithriadau i bech- odau gwaradwyddus, fynycliaf, ond yn unig cang- henau ag sydd yn tyfu ar y pren Upas gwenwynig hwn. Ac nis gall Satan ei hun, yn gymharol, ond prin gyfrif lladdedigion y cysgu wrth y miloedd! "N id oes achos i neb fyned i ddilyn y rasus ceffyl- au, y puteindai, y 'prize-ifghters,' v 'theatres,'] a'r balls,' er gallu dyfod yn wrthgilwyr. Na, TJa, dim ond dilyn ychydig yn ffyddlon ar ol y cricket a'r scientific yma, y penny readings' inffidelaidd, y corau cami, a'r cyngherddau ag sydd wedi Hadd a diffodd pob gwreichion o ysbrydoirwydd crefydd yn meddyliau y miloedd! Yr eisteddfodau yina hefyd (yn eu harddull bresenol) ag sydd fel loeust- iaid yr Aipht, yn difwyno ac ysgubo, yn ysg'yf- a.ethu a. gwenwyno pob eginyn gobeithiol braidd yn mhob man lie yr elont. Dim ond dilyn y peth- au hyn am ychydig, peth digon rhwydd fydd dv- fod yn haiarnaidd wrthgiliedig Mao digon o laudanum vsbrydol a digon o gloroform uffern v Y-S 11 ddynt i suo eu gwrthddrychau i gysgu yn ddigon tawel fel na bydd ond gobaith gwan am iddynt ddeffro byth mwy hyd nes syrthio yn ebyrth i fflamau tragwyddol! 0 na byddai arnaf yn awr fel yn y misoedd o'r blaen fel yn y dyddiau pan gadwai Duw fi. 'Rwy'n cred uwed'yn yr yscrrif- enwn i lythyr neu ddau ar y pethau damniol hyn a wnelai i rywrai grynu hyd eu gwadnau ond y 11 awr fyddai waeth i mi ddweyd wrth y cervg yna sydd yn ngwaelod yr afon nag wrthynt hwythau— nid oes neb a. wrendy ar wrthgiliwr. Ond mi ddeuant i wrando ar ol i'r haf fyned heibio, a ninaii heb fod yn gadwedig. Mi allaf fi feddwl a dweyd y peth a fynwyf wrthyf fy hun ar Ian yr afon yma heno ond os yw Eglwvs Iesu Grist am ddiwygiad, gall gredu fy nga.ir i neu beidio. rhaid stwri y lludw hyn allan o'r aelwvd (chwedl y Parch P. Griffiths (Alltwen) ers 40 mlynedd yn ol) cyn y cymer diwygiad sylweddol byth Ie. Ihe- gethwyr ieuainc, da chwi, chwareu teg i Pedr yr oedd yn sicr o fod yn llawn cystal dyn a Christion hefyd a llawer un sydd yn ei drafod yn lied ddi- scremoni. Gwir iddo fethu dal yn awr y brofedig- aeth annisgwyliadwy hono, ond, mor wir i. hyny, canlynodcl ei Arglwydd wedi i bawb o'r lleill ffoi ymaith a'i adael. Mi garwn yn fawr gael gwybod gan y scientific men" hyn beth yw y gwahaniaeth moesol sydd rhwng taro pel a chetyn bren a rhedeg fel ynfyd- ddyn ar ei hoi! a'i chicio a throed a rhedeg yr un modd ? Pwy- a etyb? Dywedaist ti, Solomon, onid do, i ti weled "dyn ieuanc heb ddeall gan- ddo yn myned i rywle fel yr ych i'r lladdfa ?" I Do, Solomon, mi welais inau ddyn ieuanc arall cyffelyb iddo yn mvned fel yr ych i'r lladdfa i rywle arall! A gwrthgiliwr yn cysgu oedd y ffwl hwnw! Do, mi gwelais ef y dydd o'r blaen ar y "plain" yn chwareu cricket ac yn cysgu. Mi gwelais ef yn y capel y noswaith wedyn yn oa-rando y bregeth mor ddefosiynol a sant ac yn cysgu. Mi clywai ef un noswaith yn vr eisteddfod yn adrodd a clianu y pethau mwyaf disylwedd a rhigymilyd a glywodd dyn a'i glustiau erioed, ac yn cysgu. A'r nos- waith wed'yn yn y seiat yn dwevd ei brofiad wrth y brodyr am v pleser a'r hyfrydwch, y mwvnhad a'r dyddanwch mawr n deimlai gyda phethau cref- ydd, ac yn cysgu Mi glywais ef un noswaith vn y dafarn yn eanu Hob v deri dando, dyna ganu eto, Sian fv;yn, tyr'd i'r llwm," er difyru trwp o nobs haner meddw! ac yn cysgu. A'r noswaith wed'yn yn y cwrdd gweddi yn ceisio gweddio am rywbeth na wyddai ar y ddaear wedi gorphen beth yr oedd wedi bod gerbron Duw yn gofyn am dano, ac yn cysgu. Mi glywais ef v nos o'r blaen yn y penny readings yn canu Bon- eddwr mawr o'r Bala." Mi fu'm gynt yn caru Seisnes, Globen felen fawr anghynes, etc., or difyru haid o inffideliaid! ac yn cysgu. A'r noswaith wed'yn yn ledio canu yn y capef: Mae abertb Calfari A haeddiant Iesu Mawr, Yn ngolwg f' enaid i Yn fwy na'r Nef yn awr (o'ch dyna gelwydd!) Dacw fy Nuw, dacw fy Mhen, A'r oil a feddaf ar y pren. ac yn cysgu. O! y Duw Mawr, os nad hvn yw j cabledd yn erbyn yr Ysbryd Glan, pa beth,' ynte, ydywj Gwelais ef yn myned gyda'r "excursion train" er mwyn tipyn o "recreation," ac v mae hyny yn gyfreithlawn (?), wrth gwrs; a'r pryd- nawn hwnw yn dawnsio yn y "kissing-ring," ac yn cysgu. A'r Sabboth canlynol yn estyn ei ddwy- law at bethau cysegredig Ty Dduw, ac yn cysgu. Y dydd arall bu yn canu mewn match tonau cy- segredig am arian, ac yn cysgu. A'r Sabboth can- lynol yn cynyg y pethau hyn, wedi eu halogi, yn I ebyrth moliant i'r Duw Goruchaf yn Ei deml ( sanctaidd! ac yn cysgu. Erchyll! erchvH Dychrynllyd! dychrynllyd Match gwcddio fydd y nesaf, onide 1 Efallai mai fy nghalon galed, wrthnysig, a gwrthgiliedig i sydd yn peri i mi feddwl'fel hyn yn bresenol ond fyddai waeth genyf yn awr yr un blewyn glywed match pregethu, match gweddio, na clilywed match! canu yr "Hen Ganfed." Ai tybed fod mawl y cysegr yn fwy anghysegredig yn ngolwg y Nofoedd na rhyw ran arall o'r gwas- anaeth dwyfol, fel y gellir masnachu ynddo fel hyn ? Os yw Luther yn y Nefoedd yn gwybod am y fasnach annuwiol a d'ieflig hon ar y ddaear (maddeuer i mi deimlo yn gynhyrfus), mae vn sicr o fod yn wylo dagrau hyd yn nod yn nghanol y gogoniant ei hun! Ond waeth yn v byd am Luther na neb arall na'i ddagrau ychwaith rhaid i ni fyned yn mlaen gyda'r oes oleu hon," serch aberthu mawl y Goruchaf ar allor y Mammon anghyfiawn," i ddelwau cerfiedig cyfaxfodydd cys- tadleuol, cyngherddau, a'r eisteddfodau, hyd yn nod pan mae Duw yn protestio yn erbyn hyny! ac megis yn myned ar ei liniau i ddeisyf arnom i beidio! Ha; nid oes ond yr Hollwybodol vn unig a wyr pa faint o'r pethau moesol, enald- ddinystriol hyn mae y gelyn ddyn wedi bod yn eu hau yn Eglwys Iesu Grist yn yr oes oleu hon ac y caiff gweinidogion y Testament Newydd, a hyny heb fod yn hir hefyd, drafferth ofnadwy i'w div.-reiddio, neu ynte fe lenwir ffauau y drei.^iau yn y tir a reibiwyd, hyd oni bydd eisiau lie ° Os oes rhywrai eisiau gwybod am y ffordd oreu i ladd a diffodd pob gwreichionen o ysbiydolrwydd cref- ydd yn y meddwl, a bod yn grefyddwr respect- able" hefyd, "go ahead," hon yw'r ffordd; rhod- iwch ynddi. Ha fy nghydwrthgilwyr, gwyr canoedd o hon- och yn llawn cystal a minau, yn well o lawer, am ddylanwad gwenwynig a marwol y pethau hyn ar grefydd ysbiydol yn y meddwl nag y gall arall ddv- wedyd byth wrthym am danynt. A phe gwyddwn y cymerai rhywrai rybudd oddiwrthyf, mi iloedd- iwn y funud hon hyd nes v clywid fy llef o "Dn hyd Beerseba." Pan yn dilyn y pethau hyn nid oedd amser i ddim ar y ddaear ond i feddwl am danynt hwy, a hwy yn unig! Dim amser byth i ddarllen penod, dysgu adnod, rhoddi emyn yn y cof, na gweddio yn y dirgel o un pen blwyddyn1 i'r llall. Chwilio y newyddiaduron am yr úiscJd- fodau, y testynau, y gwobrwyon, a gwneud ein goreu i drechu ein gilydd, dyna'r cwhl! Cyn gorphen gwneud ein can i ffair gwagedd ,;m gwpl o docynau, rhaid dechreu un arall o glod i "Mr Cypher, am ryw rinwedd dychymygol a dybid fod ynddo ond ni wyddai neb yn y byd am dan- ynt. A chyn gorphen hon eto, rhaid dechrcu m any nad i Mr Good-for-nothing, na wntdai neb braidd am ei fodolaeth hyd nes clywed ei fod wedi marw. A'r hwn yn ddamweiniol a fyddai mor lwcus a chael y wobr, a gaffai hefyd ci goroni a'r anrhydedd o fod y Uuniwr celwyddau goreu i ganu clodydd un a aeth drwv'r byd mor ddiddefn- ydd a saeth drwy'r awyr! Ydwvf yn y tir a relb- lwld: „ GWRTHGILIWR. Ingfa Dreigiau. O-Y. Yr oedd dyn ieuane. yn ddiweddar vn aelod yn ac yn perthyn i'r cor canu hefyd Mewn gair, oanu braidd oedd y cwbl ganddo. Dy- wedodd un o'r hen frodyr unwaith wrtho a!1 iddo feddwl ychydig am weddio gyda meddwl am ganu weithian. "O," ebe yntau, "mae i bob un ei ddawn yn yr eglwys—y canwr i ganu, a'r gwcrldi- wr i weddio." Nid rhyfedd i'r canwr, druan, ganu ei ychydig grefydd mewn amser byr iawn i fanvol- aeth, tra yr oedd y gweddiwr yn blaguro fel y llawryf gwyrdd yn ngwinllan ei Arglwydd. Tru- eni fod i'r canwr gymaint o frodyr wedi canu eu hunain i farwolaeth-gwrthgiliad ysbrydol, onide ? (I'w barhau.)

dwrt PMil Latigor. Cynhaliwyd hwn ddydd Llun, o flaen ei An- rhydedd Syr Horatio Lloyd. Y BUTLER A'I BICYCLE. Charles Taylor, butler yn Plas Gwyn, Pen- traeth, a erly-nai Meistri C. Connah a'i Gyf., cycle manufacturers, Bangor a Rhyl, am 8p 15s, gwerth olwynur (bicycle) a adawwyd vn siop y diffynydd- ion i'w hadgyweirio, a'r hon na ddychwelwyd yn ol. Y mddangosodd Mr S. R. Dew dros yr achwyn- ydd, a Mr Thornton Jones yn amddiffyn. Yn ei dystiolaeth, yr achwynydd a ddywedodd i'r olwynur gael ei adael yn siop v diffynyddion j yn Mangor ar y 23ain o Ebrill y fhvyddyn ddi- weddaf, a dy-wedivyd wTtho v 1) ddain barod erbyn Mai 4ydd. Bu iddo amryw weithiau ys- grifenu am y machine, ar y 5ed o Orphenaf efe ;l' ysgiifenodd i hawlio gwertli v peiriant neu un newydd yn ei le, gaJl bwyntio allan ei fod yn cael ei hurio allan tan dal. Ar y 7fed o Orphenaf efe a dderbyniodd lythyr yn dweyd fod bicycle wedi ei benthyca iddo ef, ac y gofynid tal am hyny. Yna gosododd v mater yn nwylaw ei gyfreithiwr ac, mew-n atebiad i lythyr oddiwrtho ef (achwyn- ydd), y diffynyddion a ysgrifenasant i wadu y cyhuddiadau ac yn hawlio amryw symiau 1111 was- anaeth machine a fenthyewyd i'r tyst ac hefyd am niwed wnaed, i un o honynt. Ar v 23ain o Or- phenaf efe a ddaeth drosodd i Fangor i'r dyben o weled y diffynyddion yn nghylch ei olwynur, a gofynodd, cyn ei chymeiyd, fod i foneddwr vn y fasnach gael ei alw i "mewn" i'w harchwilio, eithr gwrthododd Mr Hepburn gydsynio a hyny. O. Evans a ddywedodd iddo, ar un achlysur, weled Mr Hepburn (rheolwr cangen Bangor y Meistri Connah a'i Gyf.) yn marchogaeth y peir- iant. 0 1 /ref> troedw™ yn Plas Gwyn, a ddv- w-edodd iddo alw am yr olwynur, ond dywedwyd wrtho nad oedd yn barod. Aeth vno drachefn yn mhen ychydig ddyddiau, a dywedodd Mr Hep- burn fod y bachgen wedi gollwng y peiriant allan ar log yn ei absenoldeb ef. Hepburn a iddefodd-, iddo farchogaeth y peiriant cyn belled a Rhyl ar un aclilysur. Bu iddo roddi benthvg un i'r tygi i farchogaeth ami gartref, ac hefyd rhoddotW fenthyg un fu unwaitli yn cael ei detnyddio mewn rhedegta, ond gwrthododd Hepburn gymeryd tln- rhyw dal aih y niwed. Bob tro y bu yn gofyn aIn machine Mr Taylor, methodd a'i chael. Dros yr amddiffyniad Mr Thornton Jones a alwodd Mungo vVatson Hepburn (rheolwr v Mr. Comiah ar Gyf. yn Mangor), yr hwn a ddv- J-edodd ri fod wedi derbj-n ? biijSe iV ihS ? yr Mynydd. Cafodd drafferth fawr iawn gael y fittings at adgyweirio y peiriant, a gorfu iddo ysgnfenu i haner dwsin o wahanol ffirms cyn gallu en cael. Gwadai iddo warantu cael v peir- iant yn barod erbyn y 4ydd o Fai. Addef^dd iddo farchogaeth i Rhyl ar bicycle yr achwynydd ond gwnaeth hyny er mwyn gweled a allai gael y fittings iddi yno. Cymerwyd y peiriant allan c'r siop ar log heb ei wybodaeth ef. Ei Anrhydedd a ohiriodd roddi barn hyd nes i'r peiriant gael ei archwilio gan foneddwr yn y fasnach, pryd yr ystyriai efe y cwestiwn o gadw v peinant. J HAWLIAD AM GYFLOG. Mrs Emily Williams a erlynodd Mrs H. Thomas, Railway Hotel, Bangor, am fis o gyflog yn lie rhy- budd. J Cynrychiolwyd yr achwynyddes gan Mr Huw Huw Rowland, tra yr ymddangosodd Mr S. R Dew dros y ddiffynyddes. Cynrycliiol wyd yr achwynyddes gan Mr Huw Rowland, tra yr ymddangosodd Mr S. R. Dew dros y ddiffynyddes. Yr achwynyddes, yn ei thystiolaeth, a ddywed- odd iddi fod yn ngwasanaeth y ddiffynyddes fel housekeeper a chogyddes yn ol cyflog o 25p y fiwyddyn. Aeth y cytundeb yn mlaen am tuag wythnos, pan y daeth y ddiffynyddes i lawr i;r gegin un noson, oddeutu naw o'r gloch, gan ofvn am dipyn o soup, yr hwn yr oedd y dyst yn an- al uog i'w roddi. Aeth y ddiffynyddes 711 bur ddig, a djïVedodd with! am ymadael v dim-nod canlynol. Y boreu canlynol yr oedd geneth arall yno o'r enw Nelly. Dywedodd Mrs Thomas wrthi hi (tyst) drachefn am fyned, a chvnygiodd iddi wythnos o gyflog yn lie rhybudd (wedi tynu aUan arian y tren o Gaer). Galwyd Mrs Thomas dros yr amddiffyniad, yr hon a ddywedodd mai y rheol oedd, pan y eyflo"rd morwynion mewn swyddfa gofrestru, os nad ar- hosent y mis allan i ddal tal y tren allan o';i cvf- logau.^ Yr oedd yn ddigon gwir iddi hi fyned i lawr 1 r gegin a gofyn am soup i gwsmer, ond ni' ddywedodd ddim o gwbl yn nghylch ymadael. Y dydd Sadwrn dilynol derbyniodd yr achwvnyddes lythyr cofrestredig, ar ol yr hyn y gofynodd am ei chyflog wythnos. Y tyst a ddywedodd wrthi y caffai ei harian tren a chostau eu tynu illan o'i chyflog oherwydd y dull bawaidd yr oedd wedi ymadwyn tuag ati hi. Dywedodd Mr Huw Rowland, gan nas gallai'r tystiolaethau fod yn foddhaol iawn gan ei Anrhyd- edd, ei fod ef am awgrymu i'r achos gael ei ohino, ac yn y cyfamser y gwnelai yntau ei oreu i sier- hau presenoldeb yr eneth Nelly, yr hon y dywedai yr achwynyddes oedd bresenol pan y trowyd hi ymaith.

Llythyrbu bit y GOlygydd I ,V¿d, g-lyin YfI, yylritoi 1).ln *yri,t,dau ein fjoheb wyr y n u ■jOUUh luyu. RHOSCOLYN. Syr,-—-Anaml cs byth y gwelir yr enw uchod ar ddaienau v "Gwalia. Julian o ynys Cybi ydyw ond pa ystyr sydd i'r enw nis gwyddom, yn nodedig rnan o hono, set "Colyn." Feallai y gwnaiff y rarch. Hopkins, cbrwyad- plwyf, anrhsda d-irlienwyr y "Glorianydd" a mynegair priodol, ar ol tyiahor yr ym- weJwyr haf fyned heibio. Pivryf a llawer o gyrchu iddo yn nhymlior hafaidcl y fiwyddyn yctvw. Lawn sylwi yn niiac-naf ar y pen de-orllewinol. Yma cawn yr eglwys—-deilad nad oes mo'i harddach yn Mon o un pen i'r llall, pa un bynag yw yr oreu. Yma cyfarfydd- wn a'r offeiriad siriolaf posibl ei gael trwy lon, yma hefyd y cawn ei housekeeper, Miss Roberts, yr hon sydd yn dilyn yr oes mewn sirioldeb a bywiocrrwydd Ar y terfyn cyferfydd Miss Williams, y post feistrer, m, ac- ni bydd pall ar y difyrw-ch a geir nid yw hi w^edi myned ar ei hen sodlau. Trown ein hwyneb yn ol a deuwn at gapel y cyreliir iddo gan Fethochstiaid y plwyf. Ú10 eto, pwy a welwn ni mor siriol a'r gog ond Air R. Jones, masnachwr. Bu yn gadeirydd Cynghor Plwyf, os nad yclyw. Wei, y mae yn wr yn haeddu parch, ac yn ei gael. Ar ochr yr hen brif- ffordd i Gacrgybi sylwn ar gapel y Trefnyddion Wes- leyaidd ar fane prydferth iawn, a nifer o rai selog yn cyichu iddo, ond nid yn lluosog. Cafodd y cyfunaeb hwn ei golledu yn f-wr trwy farwohietliau yn alii- "edder. Deuwn eto at gapel y Bedyddwyr, Pont Pbyd y Bont. Mae y g}rnuihidfa hon hefyd wcdi profi colledion go fawr trwy farwohiethau a symudiadau er hyny, y maent yn carlo yn mlaen yn lew, a'r Ova-b- both cyntaf o'r mis hwn (Medi) cynhaliwyd cyfarfod ysgolion y dosbarth yma. yn y drefn ganlynol Y n y boreu, pregeth gan v parehedig hynafgwr 0. L. Roberts, o Lanfair P.G. am ddau cvfarfu yr ysgol a r cenhadon adroddwyd rlianau o'r Gair. "can'wyd, yna gweddioud un o'r cenhadon. Ar ol hyny liolwyd y dosbarth ieuanc allan o'r Hyfforddwr, ac ar ol canu holwydyrhnll ysgol oddiar Luc xi., 1-13 (am "weddi"). Yr oedd yr holi yn fauvrl, a'r ateb yn dda, ac ystyried mor fanwl ccdd yr arliolwr gvdag amiyw fan eiriau. megis na Avahariaeth ootid "yn v geiriau. "gofyn," "ceisio," "euro," etc. Ar ol i un o'r cenhadon weddio, bu y cyfarfod yn Ilunio at y dyfodol. Am chwech caed pregeth or ooSau YmêHawiad un o'r brodyr hynaf, sef Edward Owen, o'r tfarm a e,wir Pcntre Gwdil. Er na chafodd Mr Roberts ond rhy- budd byr, eto fe hvyddodd i'w osoa gerbron fel pe wcdi cyclfyw age? am llynyddau. Un dywediad neill- duol a nodwi;,sef mai un tra medius tuagat v ddau fyd oedd y brawd yinadaw-:<lig. Cafodd oes hir. aal- iodd ei feddwl yn glir, ond ei gorph wedi diraddio ers blynyddau. Casglodd "^foetli, a bu yn ofallls o nono tra bu byw. Bu ef a'i gyd-swyddog, sef 0. Uwens, y Shop, yn unol am flynyddau yn cario yr achos yn mlaen. Bellach rhai ieuengach svdd yn cario'r batch, ac yn eu plith ei unig fab sydd vn fyw*. LLWYDRUDD.

"A That ON Tka C'rp- is the t¡t, of a cli i- ninsr little Brochure.' pu'di-hed at. sh« n>p:i!a -li-ieo ••f lit to be oVa'i.ed ««• all Horn• man' Ag >»t.s t <r •••{.'hont Groat Britain. Sold in this looiirv by g0P -tioberts. Cheiiii.,t is. "Comet .Siort; at Llanrwst and at Colv,yn Ray ilt.t)tltti-tq, Ch. Ottst: ("firnar- von— Owen. Chemist; Dolgeiley Morris. Cbertot; ilirt- madoc-lIIorris, Chemist; Newell, CODfCCtiol)oll I-Wil hell-Owml, Chemist: Xeviji—(>ri!f"h. "TeRaj Bridize-Joiie-, CheniiF.,t Conway- 'Villiains, Chemist; Llanfair Thomas. Grocers, &-c. Penrnaenmaw operative Society ltobert0 I-i-acer: Llatit)(,-ris-lliqh&m, (Jrocer Llaufairfc'liae—Moi'san, Grtcor. &e. Wiili,T«»», Tea Dealer. &e. Llainhidno— Ho(mh, (iloddanth str^f-t: Itoberts. Chemist; l,lai,gefui -Jones, ttrocer. &c. Holy- kead —Thomas. Grocer. kc. 1311 HAIRDREBERSJ TOBACCONISTS COMMENCING.—SEA h iTrED u IHd. Guide 259 pages, 31 How to open a Cigar store £ 20 to i.2,000." Tobacconists' Outfitting Co., 186, j Euston-road, London. 50 years repu Btimatea rres. tation. Manager, Henry Myers.

EI AN 0 YJL E S NOS. Cfi w ed 1 Ham n t us, JWrDI EI CHVMRF.IOIO 14-ili I 'FT,iT)irFAPI. PENOD YI. Mae amaf hiraeth am fy ngwtad, Mae arii"f hiraeth am fy nhad Mae arnaf hiraeth mwy na hyny Am y ferch wyf yn ei charu. —Edward Risiart. Bu yr wythnosau a ddilynasant yn wythnosau 0 ddioddef a thrwbl i Llew, gan gystled ag i Helen Yr oedd calon y Ilanc yn chwerw gyda'r ymdeim- lad o ddisgras anhaeddianol, a meddianid ef ag amheuaeth. ac ofn anhawddach o lawer i'w dvvyn na'r anghyfiawnder yr oedd efe yn. irorfod ei ddi- oddef. A dwyllwyd ef? A ydoedd ei "angyles nos" yn sham cywilyddus, dim ond lledrith, arf efallai yn llaw personau dirfaeth, a. ddefnyddiasant i weithio ei ddinystr ? O yr artaith a'r boon oedd yr amheuaeth hwn wedi ei beri iddo am lawer c'r dyddiau a basiodd. Paham yr ydoedd hi wedi ei adael. a heLh a ddaeth o honi ? Oblegid yr oedd hi wedi di:irv.i yn sydyn, wedi ffaelu cadw ei haddewid i'w gyfar- fod yn nghoed y Faenor, ac heb un gair o eglurhad yr oedd hi wedi diflanu ymaith o'i fywyd, mor hollol a phe y buasai ef erioed heb ei gweled. Yn ofer, nos ar ol nos, heb oftlii am ludded :ia cholli ei gwsg, y bu Llew yn disgwyl ao yn disgwyl yn man eu cyfarfod am iddi wneud ei hymddangos- iad. Yn ofer y bu yn erwydro draw ac yma drvvy y coed mewn ymchwil am dani. Nis deuai h;. ac yr oedd pcb olion o honi wedi colli cradawvd ef yn hollol anwybyddus o pwy ydoedd, nag o ba le y daeth. Yn wir yr oedd yr oil mor dvwyll iddo a'r noson gyntaf y cwrddodd a hi mor sydyn a rhyfeddol pan y credii fod pyrth arian rhamant o'r diwedd vn atror iddo o led v nen. Efallai ei bod hi ar y foment hono yn ei creisio, yn disgwyl wrtho dan y dderwen fawr yn y ilorest. Efallai ei bod hi yn hiraethu am gael clywed swn ei draed ar y gwelltglas, ac yn disgwyl ei weled yn dyfod ev(lrhi,.ui(,r y coed. Efallai ei bod hi mewn trwbl. cyni, ac hyd yn nod v foment hono tti v.- iddo vn ei chalon ei anfryddlondeb a'i anheilvng- dod. Griddfanai Llew druan fel yr oedd y meddyliau hyn yn ei arteithio, ac wedi tynu ei gap i lawr dros pi ei dalcen, dechreuodd gerdded yn ddigofus i fyny ac i lawr ar hyd ddec yr "Orinoco," tra yr acerai hi yn brvsur yn mlaen trwy for tawel, gwydrog, a'i gydymdeithwyr yn edrych yn syn ar ei yneb ifanc, cynhyrfus, gan ryfeddu beth oedd v trwbl oedd yn meddianu y bachgen pan yr edrychai mor athrist a digalon. Yr oedd efe wedi cydsynio i adael Cymru, yn ol cynllun ei dad ac Arglwydd Prysor am y gor- fodid ef i wneuthur hyny, er, yn ei galon v cashai llyny, ac yn awr teimlai ei fod wedi ymddwyn jn llwfraidd wrth gydsynio. Ai ni fuasai yn well iddo ymladd y mater i'r diwedd? Ai nid allasai ei ddieuogrwydd ddyfod i'r golwg mewn rhyw ffordd annisgwyliadwy ? Yr oedd efe yn cash&u Arglwydd Prysor, yn ei gashau, ac yn ei dJrwg- dybio ef. Paham y gwnaeth efe hyn ? Paham y dygodd efe y trwbl hwn arno, ac yna a ganiata- odd iddo yn sydvn-ie, mwy, a luniaethodd iddo fFordd i ddianc rhag y gospedigaeth am y trosedd v cyhuddodd ef o hono ? Nis gallasai blymio am- canion ei arglwyddiaeth. Nid llawer o wythnosau yn ddiweddaraeh, pa fodd bynag, nag y gwnaeth- pwyd hwy yn glir iddo, pan y cyrhaeddodd llythyr a roddai hanes priodas Helen i'w ddwylaw yna oanfyddodd yn eglur paham y darfu i Arglwydd Prysor wneuthur eymwynas iddo ef, a cheiinla yn sicr fod Helen wedi aberthu ei hun er i fwj n ef trwy ildio i briodi Arglwydd Prysor. Yr oedd efe yn y swyddfa—ystafell fawr, dy- well, y cyfrifdy yr oedd Arglwydd Prysor .vedi ei gymeradwyo iddo. Ar ei ddvmuniad ef hefyd YM yr oedd wedi llwyddo i gael lie yno fel "junior clerk." Teimlai Llew yn fwy prudd a digalon TtUg arfer. pan y cyrhaeddodd y llythyr iddo, ac edrychodd ei gyd-glercod i fyny mewn "yndod pan y gwelsant eu cydswyddog tawel a hunan- fedaianol bob amser arall yn neidio vn svdvn i fvnv o'i gadair, a chyda gwyneb yn ymnyddu o ddigofaint. efe a daflodd yr epistol oddiwrtho yna, rhoddodd ei ben ar y ddesc i ollwng y dagrau nad oedd neb arall i'w gweled— "0 wynfyd serch, 0 ddolur serch. o Nefoedd boryglus mab a merch." "Newyddion drwg o'r hen wlad," sibrydodd un o'r clercod wrth un arall oedd yn ei ymyl. "Y mae ei gariad wedi ei wrthod," meddai un arall, ga.n ysgwyd ei ben. "Si fedcfyliais fod ganddo gymaint o ysbryd o'i fewn; y mae efe mor ddlstaw bob amser." "Y mae ganddo fwy o'i fewn nag ydych chwi yn ei fed(lvrl," atebodd y llall; "ond y mae'r chap 4inian allan o'i elfen yma, ac y mae'r gwaith yn ei lethu i'r llawr-nid ydyw wedi arfer ag ef fel yr ydym ni. ac y mae yn ei flino. Edrychwch," tra y cyfodai Llewelyn yn sydyn o'i eisteddle i y swyddfa." y mae efe yn myned-mewn amser gweithio hefyd. Bydd iddo ef ei chatsio hi gan Greenfield, y pen, pan y daw i wybod. Hwdiwch, Davies, yr wyf yn dywedyd-" Ond* ni wrandawai Llew ddim ar lais rhybuddiol ei gydvsgrifwas. Yn anghofus o'r awr, y gwaith, digofaint y pen clerc pan y dychwelai ef i'r swyddfa, a chanfod ei is-swyddog wedi myned ym- aith, efe a grwydrodd allan i'r ystryd lawn, a cherddodd yn mlaen ac yn mlaen, braidd yn -in- ymwybodol o'r hyn oedd yn pasio o'i gwmpas ef, hyd nes y canfyddodd ei hun draw yn mhell o swyddfa y Meistri Bourne, a dygwyd ef i adna-I byddiaeth o'i amgylchoedd trwy i gortiad fawr o luggage braidd fyned drosto, tra yn cychwyn o safle y rheilffordd. Darfu i hyn ei sobri ef braidd, ac edrychodd o'i amgylch, ac a adnabyddodd y lie yr ydoedd ef. Yr ydoedd lawn dair milldir oddiwrth Bourne's. Tynodd allan ei oriawr yn frysiog, er gweled yr amser. Yr oedd efe wedi bod yn absenol udwy awr yn barod, a chyn y gallasai gyrhaedd vn ei o) bvddai'r swyddfa wedi ei chau. Beth a ddywedai Mr Greenfield Yr oeddyni yn barod yn bobpeth ond ar delerau da, oblegid yr oedd yr anwybod- aeth am y busnes a ddangosid gan y clerc ifanc, a'r diffyg sylw a dalai iddo yn cyffroi ei uwchaf- iaid gangystled a rhyw ddull o ragoriaeth a fedd- ianai. Yr oedd yn dra thebyg y byddai i Green- field achwyn yn ei gylch, fel ag y gwnaeth o'r blaen, wrth Mr Bourne, ac mai'r diwedd fyddai iddo ef gael ei ddiswyddo. Wei.just yn awr, teimlai Llew na byddai iddo hidio llawer hyd pi nod pe'r elai felly. Yna byddai heb ddim ceiniog yn ei logell ond ai nid oedd yno lawer o Saeson felly yn Boston, y rhai -oeddynt wedi gadael cartrefi cysurus yn eu gwlady enedigol i geisio cyfoeth yn America, ac yn yr un cyflwr ag yntau yn union. Felly ni wnaeth efe yr un brys i ddychwelyd, ond gwnaeth ei ffordd i'r stesion, ac wedi eistodd lawr ar faine. efe a syrthiodd i fyfyr trwm. Helen wedi priodi! Gwraig Arglwydd Prysor -y dyn ag yr oedd hi wedi dywedyd" yn fynych ei bod hi yn ei gashau Nis gallai o'r braidd ei gredu, ac eto yr oedd yn wir. Yr oedd ci dad wedi ysgrifenu iddo ddesgrifiad maith o'r ori jd is, ac ymddangosai yn ymhyfrydu yn y peth. Yr oedd Helen wedi amgau nodyn, ac wedi arwvddo ei henw newydd wrtho. Paham na fuasent wedi <iywedyd wrtho ef yn nghynt fod hyn i ddigwydd ? Paham y cadwasant bob gwybodaeth am yr ym- rwymiad, a phob manylion yn ei gylch, yn d lirgcl oddiwrtho ef ? Nid oedd yn debyg i wait-h Helen -i guddio dim rhagddo ef; yr oeddynt wedi bod yn gymaint o ffrindiau bob amser. Yr oedd y briodas, yn ol fel ysgrifenai y rheith- or, wedi troi allan yn un ddistaw, ond eto )11 un bur brydferth. Yr oedd pawb wrth eu bodd o'r uniad yr oedd pob un (a chrybwyllodd y rheithor yr oil ffr teulnoedd goreu yn v sir) wedi galw i'w llongyfairch. Yr oedd Arglwydd Prysor vedi bod yrn dra h<">elfrydig yr oedd y gwaddol yn nodedig yn ei helaethrwydd. Yr oedd Maenor Iestyn wedi cael ei draws-gyfnewid, ac yn awr yr oedd wedi cael ei droi o hen fansiwn llwyd i breswylfod mvd- ferth a hyfryd. W Yr oedd Helen wedi cael ei beiehio ag aarhog- ion yr oedd ei thlysau yn orwych, ac mor f:i,in ag y dychwelai o daith ei mhis mel, yr oedd hi i gael ei phresentio o flaen y teulu brenhinol, gan un o bendefigesau y Ilys yn LIundain. i'r oedd hi yn lodes ffortunus-fwvaf ffortunu.% a theimlai y rheithor yn sicr y byddai hi yn berffaith dded- wydd gyda'r fath wr haelfrydig ae ymroddedig ag Arglwydd Prysor! Ond eto er yr oil o'i hnnan-lawenychiad, yr oedd .cysgod o anesmwythder yn llythyr y rheithor na fu Llew yn fyr o'i ganfod; yr oedd efe we'ii ei orwneuthur, tybiai y bachgen-mynegai ychydig yn ipaed Q foddhad o'r briodas, ac ysgrifenai folawd rhv farddonol am y priodfab ardderchtg. A oedd Helen mor ddedwydd a boddlawn ag y mynegid ei bod ? Nid oedd dim yn ei llythyr yn dangos nad ydoedd, ac eto o'r braidd y gallai ef gredu hyny. Yr oedd vn dra hwyr ar y dydd pan y canfydd- odd Llew ei hun wrth v swyddfa. Yr oedd y lie wedi cael ei adael, y dorau wedi cael eu can, a'r oriau gwaith ar ben. Boreu dranoeth teimlai Llew y gelwid ef i roddi cyfrif am ei absenoldelu o'r gwaith, ac yn awr pan oedd ei deimladau cyn- hyrfus wedi tawelu ychydig, nis gallai lai nag cd- rveh yn mlaen mewn ofn ar yr hyn oedd yn ei ddisgwyl oddiwrth ei feistr. Bu'r ymgyfarfyddiad yn un byr ac ystormus, a diweddodd yn anhapus. Dyma'r trvdydd tro, fel y dywedai Mr Bourne, i'w ben rheolwr gael achos i gwyno yn henyydd ymddygiad Mr Davies, yr hwn, y tro olaf hwn, oedd yn warthus hollol. Nis gellid goddef v fath ymddygiad, ac rid y cyfrvvv oedd ef yn ei ddisgwyl oddiwrth protege Arglwydd Prysor. Nid oedd Mr Davies yn dangos ei ddi- olchgarwch i'w arglwyddiaeth trwy weithredu vn y modd ag y gwnaeth. Yr oedd efe yn gwara-d- wyddo ei arglwyddiaeth, ac yn gweithredu yn hollol grOet; i'r geiriau cymeradwyol yr oedd y boneddwr wedi eu hysgrifenu am dano—a byddai iddo anfon at Arglwydd Prysor i'w hysbysu o hyn. Yr oedd Mr Davies, fel y deallai Mr Bourne, yn ddyledus am bobpeth i'w arglwydd- iaeth, ac yr oedd ei ymddygiad yn gywilyddus. Yna ymdorodd digllonedd Llew allan—protege Arglwydd Prysor. Yr oedd efe yn nyled Argl- Arglwydd Prysor. Yr oedd efe yn nyled Argl- wydd Pryor o bobpeth Yr oedd hyn yn wir, fel y teimlai, ond yr oedd hyd yn nod y meddwl o'r peth yn ei wallgofi ef yr oedd yr atebiad i'w feistr yn ddigofus—braidd yn drahaus, ac tr ddi- wedd yr ymdrafodaeth gadawodd Llew y swyddfa am y tro olaf—wedi ei ddiarddel o'i le Dychwelodd yn ei ol i'w letty wedi ei iivfrclnnu gan drymder yr ergyd a dderbyniodd ef, a chyda chalon bron vmdori o ddigofaint. Yr oedd ei bwrs agos yn wag; ni fyddai i'r ychydig ddoleri oedd ganddo ei gadw ond am ychydig ddyddiau, i ac vna bvddai i newm lyorad-rvthu vn ei wvnen. canys yn yr America nis gwyddai fod ganddo yr un cyfaill yn agos nag yn mhell. Pasiodd dau neu dri diwrnod ymaith \ti araf- aidd, yn ystod pa rai o'r braidd y gadawodd Llew yr ystafell fechan a ddaliai, ac yna mewn ffit o an- obaith cychwynodd ymaith gyda bwriad i chwiho am waith, a chrwydrodd o gwmpas yr oil o'r dydd ond a chais ofer. Pasiodd y dydd nesaf a'r nesaf wed'yn yn yr un dull; gwariodd ei ddoler olaf. a beth nesaf? Yr oedd efe yn cerdded i lawr yr ystryd oedd yn arwain i depot y brif rheilffordd, yn welw a phrudd, a'i ben yn isel, a chyda camrau arafaidd a methedig, pan y dodwyd llaw yn sydyn ar ci vs- gwydd, ac y cyfarchodd llais adnabyddus 3f. "Uew:" Imeddai. ''Llew Davies! Yn mw pobpeth sydd dda, pa fodd y daethoch yma Ç" A chan edrych i fyny mewn syndod, a'i galon yn rhoddi Uam sydyn, efe a ganfu ffigiwr tal, a gwyneb hawdd i'w gofio-Briail Power—a theim- lodd ei fod ef wedi cael ei waredu rhag cyflawni y bwriad erchyll oedd yn ei fynwesu ychydig funud- au yn flaenorol. Edrychodd Brian arno ef am foment yn yui- ofyngar yna, heb yr un gair, rhoes ei fraich o dan ei un ef. "Deuwch adref gyda mi, Llew," meddai ef*; "yr ydych mewn trwbl. Deuwch adref gyda mi 1 a dywedwch yr oil yn ei gylch. Paham na ys- grifenasoch ataf fi-paham na ddywedasoch wrthyf I eich bod yn y wlad hon ?" "Chwi—meddvliais eich bod yn Mexico," trei- odd Llew ddywedyd, gyda checiad yn ei lais. "Q Brian, a glywsoch chwi am-" Syrthiodd gwynebpryd Brian, a daeth trem brudd i'w lygaid llwyd-ddu, gonest. "Yn nghylch Helen ? Do, myfi a glywais. Y Nefoedd a'i bendithio hi, a bydded iddi fod yn ddedwydd. Yr oedd yn ergyd i mi, Llew, ond eto "Dedwydd! Dedwydd gydag efdole fodd Llew. "Nis gwyddoch y cwbl, Brian, neu ni feddyliech fod y fath beth yn bosibl. Deuwch, gadewch i mi ddywedyd wrthych bobpeth, ac efallai y byefdweh chwithau yn alluog i glirio y dirgelwch, a dywedyd wrthyf paham y gwnaeth Helen hyn." (I'w barhau.)

Y lUAe TE PERAIDD MiZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWAT-EK TE PERAIDD MaZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE In eia bsdgofio o D6 F-raidd 30 ii oilycedd ya ol.

Y Cnwd owenith. Y ma-G y codiad sydd wedi cymtvyd lie yn ddiwedd- ar yn mhris bara wedi peri i lawer geisio chwilio i mown i'r achos o liollo. Y mae y bara wedi bod mor rhad am fJynyddau lawer bellach, ac y mae ychydig o godiad yn gwneud i bobl ofni yr a yn ddrud iawn o hyn i ddiwedd y fiwyddyn nesaf. Nid oes, fodd byn- ag, un sail i gradu yr a y prls yn uchel iawn. Y mae yn wir fod y cnwd o wenith yn llai eleni na'r llyuedd, ond y; prif reswm am hyny ydyw fod llai o dir dan wen- ith y fiwyddyn hon. Y prisiau anghyffrodin o isel am wenith yn 1897 al89o sydd wedi cael yr effaith fod llawer o amaethwyr wedi troi i gyfeiriadau eraill, a chodi cnydau craill yn He gwenith. Y mae y cynhau- a.f hefyd mewn rhai gwledydd wedi bod yn bur an-I ifafrioi o ran y tywydd, ac y mae y cnydau gryn dlpyn yn ysgafnach. Y mae yn. rhy fuan eto i ffurfio un- rhyw ddamcaniaeth derfynol ar y cyflenwad. Y mae yiL- amcan-gyfrifon sydd wedi eu gwneud ar ol derbyn adi'oddiadau o wahanol wledydd yn anmher- ffaith iawn. Y mae yn rhy fuan o ddau fis o leiaf i wybod betii fydd y tfigyrau swyddogol am gynyrch ein gwlad ein hunain. Pan y gwelir lfigyrau mawrion ya dangos yr amca.n-gyfrifon am gynyrch y byd, dy- iem fod yn ofalus i beidio ystyried y ffigyrau hyny ond ffl"yth dæncaniae.th ar y goreu. Cyn belled ag y mae yn bosibl yn awr i bron v ffigyrau a roddir,ymddengys fod y ffigyrau a roddir gan Weinidog y Llywodraeth Awstria—y gweinidog amaothyddol, yn debyg o fod yn bur agos i'w lie, hyny yw, fod y cnwd trwy y byd oil eleni yjn llai na'r Uynedd o 198,563,000 o fwsieli. Os dim, digon tebyg fod y ffigyrau hyn yn rhoddi yr olw:/ wast haf ar bethau. Un rheswm am fod y bara wodi codi yn ei bris ydyvr fod y sibrwd wedi myned ar led fod y gwenith yn brinach nag arfer, a bod masnachwyr mawrion Lcrpwl a Llundain wedi myned i'r farchnad a pliryTiu gwomth i'w ystorio, gan ddysgwyl i'r prisiau fyned i fyny cyn gwe-rthu dxacliefn. Cymer hyn le yn mhob masnach ar adegau pan fydd prinder unrhyw nwydd yn ym- ddangos yn y dyfodol. Yr ydym yn ami wedi clywed HIll y Corner yn Lerpwl. Yr hyn a olygir wrth y "Corner" sydd ddirgclwch i'r rhan fwyaf o bobl Cym- ru. Hyn a olyga 0s bydd arwydd prinder o unrhyw nwydd, bydd un dyn, neu nifer o ddynion weithiau, yn cyduno i brynu cymaint fyth ag a fedrant o'r nwydd hwnw a'i ystorio, ac ar ol cael i'w dwylaw yr oil a slianti, byddant yn alluog i lywodraethu'r farchnad. 'i'rv.-y eu bod hwy yn ystorio eu holl bryniadau, sicr- liant brinder mawr yn marehnadoedd y byd. Y can- lyniad o hyny ydyw codiad mawr yn y pris, yna. yn raddol iawn tatlant hwy eu nwyddau ystoriedig ar y farchnad, a thrwy hyny llwyddant i gadw y prisiau i fyny yn uchel, gan sicr hau elw mawr eu hunain. Y mae nifer fawr o bobl gyfoethog yn Ler- pwl a manau eraiil yn barod bob amser a, u nhliynau o bcnau i gymeryd mxntais ar unrhyw rag-welediad o brinder i droi y prinder hwnw yn elw i'w llogellau eu hunain. Ambell waith byddant yn gwnemd ca.igy- meriad yn eu rhagolygon, ac yn colli symiau amthrol trwy fod cyflenwadau yn cael eu tailu ar y marchnad- oedd na wyddent hwy yn ddigon sicr am danynt. Xi synem nad hyn sydd yn eyfrif am fod y gwenith yn bresenol yn gwerthu am o be.dwar i wyt.h swllt yn fwy nag yr oedd ychydig fisoexld yn ol. Ar waha.n i'r "Corner," y mae pob petli yn pwyntio at brisoedd uweh yn y dyfodol am wonith. Eto, pan yn darlleu itdi'oddiadau cyffrous yn y newyddiaduron am bris y farchnad, dylam gofio nad oes dim i'w gymeryd yn aw- durdodol ond yr hyn ;a. gawn o'r adroddiadau swydd- ogol o barthed gwenitli, a geir gan y Llywodraeth. Yn yr adroddiadau am y marehnadoedd y mae pub math o fargeinion yn cael lie. Y mae cymaint o gamblo mown gwenith a phethau orct-ill fel y rhoddir y prisia.u fel pe byddent yn brisiau nwyddau fyddent wedi cyfnewid dvylaw, yr hyn nad ydynt yn ami yn ddim o'r fath beth. Peidied yr amaethwyr eartr fol a chredu y bydd idd- ynt gael y pris yn y farclmad a addewir yn y papurau. neu byddant yn sicr o gael eu siomi. Rheolir prisiau yn ol y pajMirau newvddifin yn ami gan AT hyn a elwir yn "fixtures" ac "options," yr hyn nid ydynt yn prynu a gwerthu a. newid dwylaw- o gwbl. Y mae yr hyn a elwir yn "Boom in wheat" wedi bod ar leni y papliran newyddion am y wlad hon ac yn America. Y mac hyn wedi peri fod amaethwyr yr Unol Daleith- :au wedi gwiy ud pob ymdreeh i allforio eu gwenith, er cymeryd mantais ar y prisiau. Nid ydyw yn bosibl cael digon o gerbvdau i gario y gwenith i'r porthladd- oedd o Minneapolis ,1, St. Paul's. Y mae y rheilffyrdd o'r ddwy dref uchod wedi codi pris y cludta.d i bum' ênt. y can' pwys. Y mae y prisiau. pa fodd bynag, ychydig yn is yn awr nag oeddynt bythefnos yn ol. Y mac yn debyg y bydd cnwd yr Argentina gryn dip- yn yn uwch nag yr ofnid, a gall hyny effeithio i gadw y prisoedd i lawr. A phan deflir y gwenith sydd yn awr yn ystordai mawrion Lerpwl a,r y farchnad, nid ydym yn meddwl y gall y prisiau fynrd yn llawer uwch nag y maent yn bresenol. Y mae yn bur debyg- ol y bydd y cnwd cartrefol o wenith eleni yn uwch nag y bu er's blynyddau. felly mae rhagolygon amaethwyr Prydeinig yn fwy ffafriol yn y cyfeiriad hwn nag y bu ont er's blynyddau. Y mae llawer iawn o bethau wedi cydweithio er dwyn oddiamgylch y codiad yn tnhris y gwenith. nid y Ih-iaf o ba rai ydyw y newya diweddar yn yr Ind!a. Nid oes un perygl i newyn cyffelyb gymeryd He yn yr ynysoedd hyn.

TE PERATI >1 > MAZ^VATTPR TE PERATr>r> MAZ x TP, PERAT r>M ■ .i^'T'iiTTPV TE PERATDD MAZiWA'l'TEF, TE PERAIDD MAZAWATTEE Gellwch ei aduabod oddiwrth ei arogi byfryd