Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
31 articles on this Page
.: .Erlyn Cyfreithiwr o G-aergybi.…
.Erlyn Cyfreithiwr o G-aergybi. TAFLU YR ACHOS ALLAN. Cynhaliwyd Llys Ynadol y Valley ddydd Mawrth, ■ y LlSfed cyfisoi, o flaen y Parch John Richards, Mr Maethlu Jones, a Mr W. R. Jones, pryd T- ceiaiai Margaret Jones, 2, Arthur-street, Caergybi, archeb bastarddiaeth (affiliation) yn erbyn Mr T. R. Evans, cyfreithiwr, Victoria- terrace, Caergybi.—Ymddangosodd Mr S. R. Dew, Bangor, dros y diffynydd.-Dy-wedodd yr ■aehwynyddes- iddi roddi genedigaeth i blentyn ar y 19eg o Fawrth, a haerodd mai y diffynydd oedd y tad.—Rboddwyd tvstiolaeth dros yr achwyn- jdde« hefyd gan Robert Hughes, general dealer, Old Station; 'Mrs Arthur Noble, Old Station Mrs D. Dayies, Vulcan-street; a Mrs J. Jones, Arthur-street. Yna Mr S. R. Dew a anerchodd y Fainc a bu i'r ynadon, heb alw dim tystiolaeth dros vr amddiffyniad, ddweyd eu bod hwy yn 11 n- frvdol o'r farn nad .oedd un achos yn erbyn y dili- yiydd, a chan hyny eu bod yn taflu y wys allan.
Tstoim o Tellt' at tharanau.
Tstoim o Tellt' at tharanau. Xos Fercher diweddaf torodd yn ystorm cn- "byd o fellt a tharamtu yn Chathoa a'r gymydog- aeth. Maluriwyd dau dy yn New Brompton, a lladdwyd dau geffyl yn Cooling.
Taraw dau Faohgen gan Fellt.
Taraw dau Faohgen gan Fellt. Ddydd Mawrth diweddaftorodd ystorm arswyd- "lis o fellt a tharanau dros Sir Fynwy. Tarawyd 'dau fachgen gan feUten yri Rhymni, un o honvnt, o'r enw Moseley, mor arswydus fel y bu farw yn fuan wedyn.
Ei Daro yn Ddall gan Fellten.
Ei Daro yn Ddall gan Fellten. Yn vstod ystorm o fellt a tharanau yn Ifield, nos Lun, cafodd William Moor, tafarnwr, ei daro ,gan,fellt,en,nes ei wneud yn hollol ddal.
.---. Llam o Driugain Trosdfedd.
Llam o Driugain Trosdfedd. Cymerodd hunanladdiad arswydus le, ddydd Mercher, mewn lie o'r enw Partick. Dy^dodd ,-wraig o'r-enw Mrs Bain wrth ei gwr ei bod Lid ei hun. Yntau, yn meddwl nad oedd y ewbl ond ysmaldod, ebai ef, a atebodd yn ol. -"O'r <'oreu, gwnewcli chwithau. Ar hyny agor" odd y ddynes y ffenestr a neidiodd 1 lawr i'r heol —dyfnder o 60 troedfedd. Syrthiodd ar ei phen, a lladdwyd hi ar amrantiad.
-----,Marw Cddiwrth Effeithiau…
Marw Cddiwrth Effeithiau y Gwres. Cynhaliwyd trengholiadau vn Bow, Llundain, -ddydd Mawrth,, ar gyrph tri o bersonau ag y pn- odolwyd eu marwolaeth i effeithiau'r gwres mawr -diweddar. Prydnawn Gwener yr oedd ymwelydd o r enw Mr F. W. Scriven, o Brierley Hill, Dudley, yn ■ymdrochi yn Rhyl, ac ar ol dyehwelyd i r van efe a syrthiodd i lawr mewn llew^: bu farw yr tin jnoson. Dywedai y meddyg iddo farw mewn can- Ivriiad, i'r gwres angerddol, yr hwn a dorodd waed- Jestr iddo.
Ilwyddiant Cantores Gymreig.…
Ilwyddiant Cantores Gymreig. Da genym ddeall fod Miss Lizzie Teifi Davies, y gactores Gymreig enwog o Ddeheudir Cymru, -wedi enill dwy bronze medals ar adeg rhanu gwobr- wyony Royal Academy of Music, a gymerodd Ie yn St. James' Hall ar yr 22ain cyfisoi. Yr oedd hvn yn gwneud y drydedd iddi enill yn nghorph yr amser byr y bu yn y sefydliad hwn. Bydd i [bob un gofio Miss Davies yn canu "Y fam a'i baban" a "Myfi sy'n magu'r baban," yn Nghaer- narfon a Bangor, pan gyda chor merched rhagorol Mrs Novelio Davies. Erbyn hyn mae ei llais wedi newid o mezzo soprano i contralto. Rhanwyd y gwobrwyon gan Dvwysog Cymfu, ac yr oedd Ty- wyscges Cymru hefyd yn bresenol. Un o Lan- -dudoch. sir Aberteifi, ydyw Miss Davies, ac ad- waenir hi fel "Eos Teifi."
Cad Dyn Megys Marw ar Ochrj…
Cad Dyn Megys Marw ar Ochrj Ifordd. TKKNGHQLIAD YN MANGOR. CjDhaliodd Crwner Arfon (Mr J. H. Bodvel Boberts) drengholiad yn Nhlotty Bangor, ddydd Oweoer, ar gorph dyn o'r enw Levi Harding, a ddetigritid fel "draper's assistant" a thrafaeliwr taiasn.tchcl jjerthynol i Ddinbych. Daethpwyd o hyu i Harding mewn cyflwr anymwybodol ar oehr y fior-ddger Llanfairfechan y nos Sabboth cynt. Anfonodd yr heddgeidwad am Dr. Clifton Hughes, yr hwn a weinyddodd ar y dyn. Pa fodd bynag, parhan y 11 anymwybodol VT oedd, ac yn y cyflwr hwnw mewn cerbyd i Fangor, pryd y trosglwyddwyd ef i ofal yr Arolygydd Rowlands. Yr Arelvgydd a anfonodd am Dr. Richard Jcuies, vr hwn a weinyddodd ar Harding. Oddeutu ;ieudde-, nos Sill efe a ddaeth am ei hun, ar ol bod, ,i wybodaeth yr heddgeidwaid, mewn cyflwr ai^'mwybodolrwydd am ddeunaw o oriau, Gan ei fod gryn lawer yn well ddydd Llun, dyg- wyd Harding >0 flaen yr ynadon ar y eyhuddiad,c, dori i'r Penybryn Inn, Llanfairfechan, a lladrata coat a dwy bota'lsid o gwEt*. Cafodd ei rcmandio i ysbyttyr Tlotty hyd ddydd Gwener, eithr bu efe farw "ddydd Iau. Ymddengys fod yna amgylch- Iiadau oedd yn arwain i'r gred fod yn rhaid fod y tranc«>dig, tra yn seler y tafarndy crybwyllfdig, wedi yfed «wm lied helaeth o chwisgi cryf— .«hwis< £ htib ,ei ,ddyfrio.-rJi>r. Rowland Janes, <,wydd< yg meddygor Tlotty Bangor, a ddywedodd jfod y t ranesdig, ctranoeth ar ol ei dderbyniad i'r 1 feefydlia d Itwatw, :w«idi dang&i: argoelion amlwg 0 pneumo nia, yr hwn a ymddadblygodd yn "bur g;rflym ;Vr fown ym&diddadl.a waethygwyd tr*vy orwedd allan a chan ctdiod ^coholaidd.—Dveh- welwyd 1 hertMarniidik) farw dddiwrth yr achoskai a grybwy liwyd tgan :Rowlaa<l J ones. j' wedi yfed swm lied helaeth o chwisgi cryf— .«hwis< £ htib ,ei ,ddyfrio.-rJi>r. Rowland Janes, <,wydd< yg meddygor Tlotty Bangor, a ddywedodd jfod y t ranesdig, ctranoeth ar ol ei dderbyniad i'r 1 feefydlia d Itwatw, :w«idi dang&i: argoelion amlwg 0 pneumo nia, yr hwn a ymddadblygodd yn "bur flym z T'r ym&diddadl.a waethygwyd trtvy orwedd allan a chan ctdiod ^coholaidd.—Dveh- welwyd i hertMarniidik) farwAitHiwrth yr achoskai a grybwy UtJPYd an t-Pr. I'llowlaaul Jones. I.
ow-ladly viatth Iramor y Llywodraeth
ow-ladly viatth Iramor y Llywodraeth un, pan jirtffuriktdd Ty y Cyffredin yn Bwv-r Cyttenwwiktl ar v votd i gwblhau y swm aiigt'nrh^idiol wastwiaeth y Swyddfa Dra- mor, gíi£"vJ.10dd Syr W.ilUarc V. Harcourt am ryw glurhatl a.r sefylWa pethau..A-n Nwy-p. inbarth Ew- rop. liyttv.'dai fod yi. awr agos i Ù(.wy flynedd er vm yr ot dd v Cw«siiwn Dwyreinioi wedi bod o dan Cis)-.y:Oiwe GaJla, A elwiS-yn gy^edin Cyd- gord Eieixspc" ac vr,wedd -gauddynt;i ofyn beth ydoedd caniy^iiad y cydga-rdhwnw.1 -.Yr oedd yna. dri chwestiyvt wedi cods yn y Dwyrain. Dyna -gwestiwn jArnienia i ddechreu; agyddent pa -:fodd yr oec £ d y cwestiwn hiniw w«di cael ymwneud ef gan Gydg4 rd Ewop. O kerthvnas ;i Crata, .owai ef ofTii-Pa un a oedd y deSlgrifiad a roddid jgtji ohebydd y o ftviylMa "breeencS. p2th- au pn Cf.iica yn ma ey-wir ? A pha gwrs oedd vn .cl ei gymftrvd jyui y Llywodraeth i symud y p>T>Ji!oedd Tyrc^tdd o Oeta 1 Dymunai, hefvd, gavji '?.atgaiiifs^i gan y Llywodraeth Wu gwladlyw- saeth -n mawr pwsig o berchensgtad The^aly gan ^tcpiilu-KMM lyri^aidd. Mr Cuoror.- (I&-Yt'gf/enydd Tramor) a ateb«dd fod gvtui:d?^ wfcC cael ei ddwyn i 4erfyni»d a'r Menesfc'k -QO-& na byd^a* ddoerfi ffwBeiui gynwys yn hy*bj& yn bresenot Gyda colwg ar Oorea, ein saaaftaie yno ydoedd gweled fod amiibj niaeth y vrisvd n cael ei lyncii 1 fyny fel tiriogaeth gan yr yinherodraeth axngyichynol. 1 Drvredodd 11M gallai y tiéflllfa yn Armenia o1 yn rhy ddy-ogel; ond yr oedd yna rhyw nocm"d-I- ion o ymwared. Mewn pm-thrnas i Creta, y1: ,oedd -y llyngew-yr wedi adrodd cydrntwidiad pend;,r,t yn agwedd y penaethiaid gw rthrj-felgar. Yr oecld ymdrafodaethau cyfeillgar w-L;idi-cl-meryd He rliynq- ddynt yn fvnych ac yr oedd ymxeolaeth, yn cyn- penodiad Llywodraethwr ..Ewropaidd, rhodd- iad i fyny yr oil o'r rheolaetli DjTCaidd yn ngwüill yddiad mewnol yr ynys, a,galnv y- corphluoedd Tvrcaidd oddiyno, yn cael ei dd^l yn fwy e-ff- I reidinol yn awr, a'i werthfawrogi. tAs v;ahan i Caii- dia, lie vr oedd yno rhyw ragolwl Q berygl, yr oedd y sefyllfa yn cynwys elfenau o O'batth, a hyny i raddau mwy nag oedd weai bod yn alluog iw ddal ar unrhyw achlysur blaenorol. Slewn perth- ynas i'r ymdrafodaethau pwysig yn Ngiiaer Cys- tenyn i sicrhau heddwch parhaus rhwng Twrci a Groeg. yr oedd yn eithaf hysbys beth oedd gofyn- ion y Porte. Yr oedd y Galluoedd o'r dechreu yn sefyll yn erbyn y gofynion hyn ac yr oeddvnt yn cydweled gyda golwg ar y telerau y dylid eu d"j- byn. Er fod yna oediad wedi bod vn nuhTn a 1 ymdrafodaethau hyn, yr oedd gogwydd ar bob •eltf yn bresenol &t ddyfod i gytundt'b. V
( Gwertbi Palasdy Barnatc.
( Gwertbi Palasdy Barnatc. f Yr wythnos -ddiweddaf gosodwyd ar werth y palasdy hardd a adeiladodd y dxweddar Mr Bai- Sato iddo'i hvn yn Park Lane, Llundgn. Pryn- !wyd ef gan Syr Edward Saasoon^ I weddar Syr Albert Sassoon, am gan mil (100,000) o bunau.
Streic Ddifrifol yn Barry-
Streic Ddifrifol yn Barry- Mae vn hysbys i lawer eisoes fod y labiwyr ac eraffl a « 7 Sefvll allan am ychwaneg o gynog, ac ei y coMdld golSthion T gellid dyfod i <lelerau mac y rhagolygon ar hyn o bryd yn ddJnfol lawn. PvddLlun yr oedd cant o heddgeidwaid yn y He, ond ni dd"»wyddodd unrhyw (tythrwfl. Cynyg- iwyd i'r dyiiiwi dd'od vn ol ar yr hen dekrau, ac vr oedd amryw yn baxod i wneud, ond i wy l wv?hwv s™ y Weill. Mae gwragedd J cano.dd dyiiion sydd wedi sefyll allan yn gwneud yr oil yn eu gallu i rwystro eu gwyr rhag dyehwelyd yn u er fod tlodi echrydus yn bodoli yn yr ardal mew canlyniad i'r streic.
Creigiau y Platters, Caergybi-
Creigiau y Platters, Caergybi- Mr Ritchie, yn y Senedd nos Fawrth, a hysbys- odd Mr EUis Jones Griffith ei fod yn pariaau mewn cymundeb a Changhellydd y Trysoriys gyda golwg J symud Creigiau y Platter*, yn mhorthladd Caergybi—ac yr oedd pwysigrwydd hyn yn ^ael ei dnabod yn llawn • ond nid oedd efe mewn st f- yllfa yn bresenol i ddweyd pa beth ydoedd canlyn- iad yr ymdrafodaeth hono. Mr Ellis Jones-Griffith: Pa bryd y bydd yr alod anrhydeddus yn alluog i ddweyd pa beth fvdd 7 Dywedodd Mr Ritchie nas gallai ddweyd yn iawn ond adgofiai yr aelod anrhydeddus nas gellid cario y gweithrediadau hyn yn mlaan yn nhymhor y gauaf.
-__---+-._-_.--' Cynhadiedd…
-+- Cynhadiedd Isgobaethol Ty Ddewi. Mae trefniadau wedi eu gwneud i gynal Cyn- hadledd Esgobaethol Ty Ddewi yn N ghaerfyrddin ddyddiau Iru a Gwener, Hydref 14eg a r 15fed, pan yr ymdrinir a'r pynciau canlynolirysor- fa, Gynhaliaethol y (JlerigWyr, Amddiffyniad Eglwysig," "Addysg Eglwysig" (ax yr hwn y w anerchiad gan Mr Griffith Boseawen, A.S.), mesurau angenrheidiol i'w mabwysiadu er .sicrliau i'r Eglwys ryddid gwladlywiol cvfiawn," yr hwn gyflwynir i sylw gan yr Hybarch, Archddiacon Bevan; "Dyledswyddau Wardemaid Eglwysig" (Mr C. H. Glascodine); "Cenhadaethau Tramor yn ystod teyrnasiad ei Mawrhvdi" (y Deon Hov?- l\\); "Astudiaeth yr Ysgrythyr Lan (y Parch G. W. Gent, prifathraw Coleg Dewi Sant, Llan- bedr).
Lluchio Csryg yn Sir Fflint-
Lluchio Csryg yn Sir Fflint- TRADDODI BACHGEN 13eg OED I SEFYLL EI BRAWF AM "DDYNLADDIAD. 0 flaen ynadon Fflint, ddydd Llun, dygwyd Richard Montgomery (13eg oed) eilwaith ger- bron ar y cyhuddiad o achosi marwolaeth ei gyd- ysgolor, o'r enw Llewelyn Lloyd (12 oed), ar yr 2fed cyfisoi, trwy ei daraw a chareg tu ol i'w bon tra yn chwareu gyda'u gilydd.—Wedi gwrandaw y tystiolaethau, penderfynodd y Fainc nad oedd ganddynt ddim i'w wneud, yn ngwvneb y tystiol- aethau, ond traddodi y carcharor i'r Brawdiys ar y cyluiddiad o ''ddynladdiad." Cytunwyd i'w ollwng allan dan feicliiafon hyd hyny.
--'-----'-----., Cyffro Mewn…
Cyffro Mewn Cae Cricet. GWALLGOFDDYN YN YMOSOD AR EI FEDDYG. Dydd Sadwrn, fel yr oedd Dr. Inerson, meddyg arolygyddol yr Hull City Asylum, yn gorphen chwareu game o cricket, ymosodwyd arno gan pa- tient or enw Benjamin Lord. Yr oedd match o gricket newydd gael ei chwareu ar y tir cysylltied- ig a'r gwalkofdy yn .agos i bentref Witherby, ychydig filldiroedd o Hull. Wedi i'r "visiting team fyned ymaith, bu i Lord, yr hwn fuasai yn y gwallgofdy ers tros d:Jar blynedd ac a ystyrid yn hollol ddiniwed, gymeryd gafael mewn bat new- ydd, ac yn sydyn cyrhaeddodd LDr. Inerson ddyr- nod ofnadwv yn ei ben ag ef.. Syrthiodd y meddyg i'r llawr yn anymwybodol. Rhedodd Lord ymaith ond dalivyyd ef a chafodd ei osod mewn rhwymau. Yn v cyfamser cludwyd Dr. Inerson i'r gwallgof- > dy, lie gweinyddwyd arno gan amryw feddygon. Dywedir ei fod mewn cyflwr difrifol.
Arhcliad C-orsedd y Beirdd-
Arhcliad C-orsedd y Beirdd- ENWAU YR YMGEISWYR LLWYDDIANUS. r, Urdd Bardd: Ben Bowen (Euros), 126, High- street, Treorci; David Bowen (Myfyr Heri7), 126, High-street, Treorci; J. Moses Davies (Gwilym Fferws), Aberfan, Merthyr Vale W. Owen (Gwilym Tanad), 4. Park View, Salford W. Terry (Gwilym Cynlais), Cwmgiedd, Ystrad- gynlais; B. Phillips (Myfyrfab), y Felinfoel, ger Llanelli; W. J. Jones (Glyn Llyfnwy), 20, Snow- don-street, Penvgroes, R.S.O., Sir Gacrnarfon.— Urddau Cerddorol—Urdd Pencerdd: Owen Price, A.T.C.L. (Pencerdd Menai,), organydd, Egiwys St. Mair, 7, Snowdoa View, Upper Ban- gor. Urdd Cerddor: VTolui Jones (Alawydd Peris), Victoria Villa, Llanberis Benjamin James ¡ (Glynydd), 5, Raglan-street, Casnewydd. Byddant yn cael eu hurddo yn yrorso-dd \n Nghasnewydd foreu Iau, Awst 5ed, 1897, am 8.30 .o'r gloch. .-+.
Ysgol Howell- DinljyciLI
Ysgol Howell- DinljyciL I ín Nhy y Cyffredin, nos Fawrth, Mr T. E. EHis a ofynodd pa un a wnai y Llywodraeth gyfar- j^wyddo neu gynghori y Dirprwywyr Elusenau i ddwyn yn mlaen gynllun diwygiedig i wneud y gwaddobad yn fwy defnyddiol a maaiteisiol i addysg genethod yn Ngogledd Cymru. Mr Balfour a ddywedodd, fel yr .oedd .efe yn ideall y mater, nad oedd gan y Llywodraeth un t lu-twLi.,sy.nud y Dirprwywyr Elusenau, ac nad oedd I ganddynt yr hawl hwnw, pe gallai y Dirprcvyvryr' j^Elusenau gychwyn gyda'r achosion hyn, G dan y I ddeddfsvriaeth bresenol mewn, cysylltiad a Chym- ■ iu. Mr T. E. Ellis: Tybier fod y Pwyllgor UnID1.ar Addvsg yn. dwyn cynllun arall gerbron, a wnai y XJywodmeth ei gefnogi drvi-y yr amri'wiol gwrs- &ydd angenrhc._xol o dan Gyfraith Gwraddoliad Ypg^licn-1 Mr Battoiir: Nid wyf fi yn meddwl fodgan y I Llywedraeth. ddim i'w wneud a'r cynllvmiau hyn hyd y d'- gii- hwy o flaen Arglwydd Lywydd y j Cyjighor yn i>l y cwrs cyffredin, wedi ludynt gael eu pftnierfywi gan y Dirprwywyr.
Masn'ach Id yr Wytlinos- ,
Masn'ach Id yr Wytlinos- Am id hove' di^vmod yr wyihnos ddiweddaf, yr oedd y gwres ddeg o raddau ^yn uwch na chyfar- taledd vytredir. canol Gorphenaf. Gwynt o'r Dwvrain å'igwns.; yn fvry syh hefyd nag arfer, gan"losgi ^sryneb <-y tir mewn iltiwer o fanau. Er liyiiv, y yn ■' ddaear ddsgon o leithder ar gyfer yr h< {K blanitigion dwfn-Yvreiddiog ac j n mysg y r]jai -hyn y jnae y gweniiti yn sefvll ar j blaen, ¡ Y mae y ,ewn]13\u«{ gwenitb wttfii dcchreu yn Nghymiii, deihau Dvfe.eint, a dehsw Dorset; ona i ityd yma, ar y i,wenitii sydd wedi hai' yn ys- gafn, yr hwn, nv?wn blvyddyn gvffrwlin, na rydd I ddim chwaneg nag o d^Ir i saith bwstl ar hugain ar gyfer pob eiwv Yn v dosbarthiada-K lie y cyn- yrcha y meusydd gwenith bvmtheg ar liugain neu un ar byrritheg ar hiigain c. fwsieli, megit. y rhanaii goreu o Norfolk a Lincoln, ni ddeclixertf" y cyn- haiic^ hvd fis Awst.. Y.styrir fod rhagolygon yr haidd yehydig v" well nag oeddvnt bythefnes j-n ol, ond y inze gan j y ceirchiau eisiau gwhw. Gwella y mae y pytatw, am fod y tywydd sych poeth wrdi atal y drwg oedd wedi dechl-u arnynt. Yn Mark Lane (Lliindaiif) yr oedd gahv Urn I fywiog am wnith Seisnig ac yn y prif farchnad- oedd amrywiai y prisiau o 25s i 328 y chwarter. Bu codiad o 6c y chwarter ar wenith tramor, a gwerthiant gweddol dda arno. Goetyngwyd yohydig ar bris v h!n;wd eartvef goreu; ond am J -iy.,atliau ailraddol ecld ychydig yn cliwaneg o bris, Gwerthai indrawn yn lied dda. I Yn y galiv am geirch yr oedd cryn amrvwiaeth, yn ol yr aKirywiol Ivoedxl y cynhelid mMcnnad f vnddynt.
|Damwain i Lady Brassey.
Damwain i Lady Brassey. Pellebyr o Melbourne, ddvdd Iau, a ddywed — Fel yr oedd Lady Brassev. gwraig y Llywodraeth- wr, "allan yn dreifio heddyw, darfu i geffyl wedi gwylltio (gyda cherbyd o'i ol) redeg ar ruthr i gcr- byd y foneddiges. Niweidiwyd hi yn dost: tor- wyd dwy o'i hasenau. Anfonwyd am feddyg yn uniongyi'chol, yr hwn a ddywedodd nad oedd y niweidiau o natur ddifrifol. Cafodd yr Anrhyd- eddus Dorothy Brand, yr hon oedd gyda Lady Brassey 3-n y cerbyd, ei hyrddio allan ar yr heol, eitltr diangodd hi yn ddianaf. -+-
Y Synhadledd Wesleyaidd yn…
Y Synhadledd Wesleyaidd yn Leeds- ETHOLIAD Y LLYWYDD NEWYDD. Y Parchedig William L. Watkinson, y Golyg- vdd Cyfundebol, ydyw llywydd newydd y gyn- hadledd. Etholwyd ef boreu ddydd Mawrth cvda mwyafrif o 267. Y Parch Hugh Price Hughes, M.A., oedd agosaf ato, da 160 o bleidleisiau a'r Parch F. W. Macdonald yn nesaf gyda 60 pleidlais Mr Watkinson felly yw y brawd y dewisodd y brodyr ymddiried ynddo, a'i anrhyd- eddu, trwy ei osod yn y gadair y flwyddyn hon. Ac y mae pob sail i fod yn hyderus fod y llywydd newydd yn olynydd teilwng i'r llu, erbyn hyn, a eisteddasant yn y gadair o'i flaen. Y mae Mr Watkinson yn v weinidogaeth er y flwyddyn 1858, yn bregethwr galluog a phoblogaidd. Etholwyd y Parch M. Hartley eto yn ysgrifenydd.
Athrofa Prifysgol Cymru, Aberystwyth.
Athrofa Prifysgol Cymru, Aberystwyth. LLWYDDIANT HEN EFRYDWYR. Yn mhlith rhestr Tripos Prifysgol Caergrawnt, a gyhoeddwyd yn ddiweddar, j-mddengys enwau yr hen efrydwyr canaynol Moral Science Tripos, part II. Dosbarth laf an- rhydeddus. W. Jenkyn Jones. Moral Science Tripos. part I. Dosbarth laf anrhydeddus, G. W. Harding 2il eto, Miss H. M. Jackson; 3ydd eto, Miss M. Ashworth. Classical Tripos Dosbarth 3vdd an- rhydeddus, Miss M. Shaxby. Modern History Tripos Dosbarth 3ydd anrhydeddus, R. 0. Bishop. Yn mhlith rhestr anrhydeddus Prifysgol Rhyd- ychain, a gyhoeddwjrd yn ddiweddar, vmddengys en- wau yr herf efrydwyi- canlynol:— Honours School of Theology: Dosbarth laf, A. J. Grieve 2il eto, T. *C. Williams; 3ydd eto, R. Aethwy Jones. Jurisprudence Dosbarth laf, T. A. Levi. English Language and Literature: Dosbarth 2il, R. G. Watkin. Mathematics: Dosbarth 4ydd, T. P. Evans. Hefyd, y mae J. Rhys Roberts wedi pasio yn Uwyddianus yr arholiadau M.B. & C.M. Prifysgol Edinburgh.
Cymdeithas Ysgolion Esgobaeth…
Cymdeithas Ysgolion Esgobaeth Llanelwy. Cynhaliodd Pwvllgor Llywodraethol y Gym- deithaa uchod eu cyfarfod eyntaf yn Ngwrecsam ddydd Llun diweddaf. Yn unol a'r cynllun yr oedd llywodraethwyr yr ysgolion wedi ethol yn barod naw-ar-hugain o aelodau, sef deunaw o leygwyr, ac un ar ddeg o offeiriaid. Dewisodd yr aelodau hyn yn Ngwrecsam ddeg i gydweithredu a hwynt, sef saith o leygwyr a thri offeiriad. Y deg a etholwyd oeddynt: y Parch Dan Edwards, ficer Rhyl; Deon Llanelwy Mr P. P. Pennant; Syr Robert Cunliffe Ficer Crocs- oswallt; Ar~lwydd Kenvon; Mr W. Forrester Addie; Mr Tiiby, meistr Ysgol Genedlaethol Rhyl; Mr Mason, meistr Ysgol Gwrecsam a Mr Pugh, meistr Ysgol Pool Quay. Etholwyd yr Esgob yn llywydd y Corph Llywodraethol. Ethol- wyd y rhai canlynol yn Bwyllgor Canolog: Yr Esgob, Canon Fletcher, y Parch R. E. Jones, Syr Robert Cunliffe, a'r Cadben Mytton. Ysgrifen- ydd y Pwyllgor Llywodraethol yw y Parch T. LI. L. Williams, rheithor penodedig Corwen.
Y Cynghorydd Trefol Ffoedig.
Y Cynghorydd Trefol Ffoedig. MYNEGIAD 0 WIR SEFYLLFA PETHAU. Yr wythnos ddiweddaf anfonwyd allan gylch- lythyr (wedi ei argraphu yn Saesneg a Chymraeg) i "vfranddalwvr y Bangor a.nd Arvon Perman- ent Benefit Building Society" o berthynas i ddi- ffygion y Cynghorydd Robt. Hughes, ysgrifenydd y gymdeithas. Mae y cylchlythyr wedi ei tir- wyddo gan y cadeirydd, Mr John E. Roberts, yn nghyda'r cyfarwyddwyr canlynol: -Meistri Hy. Lewis, W. T. Roberts, Hugh Hughes, R. Roberts, William Roberts, a Griffith Samuel Jones. Wedi cyfeirio at ddiangiad Mr Robt. Hughes ymaith, fi rnynegu fod gwarant wedi ei chodi yn ei erbyn am "forgery," yn nghyda'r ffaith ei fod wedi ei ddy- farnu yn fethdalwr, dywed y cyfarwyddwyr fod j n ddrwg ganddynt hysbysu cyfranddalwyr y cvm- Y'S deithas fod y swm gamddefnyddiodd Mr Hughes yn awr wedi ei sierhau, a'i fod yn cyrhaedd 1886p. Datgana y cyfarwyddwyr eu hyder na. fydd i'r swm hwn, er cymaint ydyw, effeithio dim ar sef- ydlogrwydd y gymdeithas. Credant y bydd y proffid, ar ddiwedd y flwyddyn gyllidol, yn ddigon iddynt allu hysbysu y dividend arfarol; ond, dan yr amgylchiadau, tebygol y bydd iddynt argymhell fod i ran fawr o'r arian elw gael eu cadw er ail-sef- ydiu y drysorfa wrth gefn (reserve fund). Dyv/ed y cyfarwyddwyr yn mhellach, os dymuna unrhyw aelod neu aelodau godi yr arian a safant wrth eu hcnwau yn y gymdeithas, y byddant yn alluog i dalu y cvfryw ofynion allan, ond iddynt gael rhy- budd priodol, gan fod ganddynt swm mawr o arian gyda'u bancwyr, eithr ni chaniateir mwy na li y cant o log ar yr holl arian a godir o hyn i ddiwedd y flwyddyn <Mlidol.
Mesnr Ad-daliad i Weithwyr.
Mesnr Ad-daliad i Weithwyr. EI DDARLLEN YR AIL WAITH GAN YR ARGLWYDDI. Yn Nhy yr Arglwyddi, ddydd Mawrth, Ar- glwydd Belper a gvnygiodd fod y mesur uchod yn cael ei ddarllen yr ail waith. Sylwodd y byddai yn rhaid iddynt, yn fuan neu hwyrach, fabwysiadu cwrs newydd yn nglyn ag ad-daliad i weithwyr, yr hwn a fyddai yn rhydd ou-nwrth anhawsderau y gyfraith bresenol, ac a ddarparai ad-daliad ar wahan i neillduolion arbenig o eiddo y gyfraith a allai ataljr gweithiwr i gael hyny. Arglwydd Wemvss a ddywedodd ei fod wedi bwr- iadu cynyg fod y mesur yn cael ei wrthod ond yr oedd efe wedi derbyn penderfyniad oddiwrth Bwyllgor Seneddol y Gymdeithas Fwnawl, J n gofyn iddo dderbyn egwyddor y mesur, a chynyg gweiliantau arno mewn pwyllgor. Felly, byddai iddo gadw ei sylwadau arno hyd adeg ddiwedd- arach. Arglwydd Londonderry a ddywedodd y caranai efe beidio cymeryd unrhyw ran yn nadleuon y ty hwnw a'u harweiniai hwy i dybio ei fod mewn un modd yn wrthwvnebol i egwyddorion Argl- wydd Salisbury, ac na wnaethai hyny onibai ei fod yn credu yn onest a chydwybodol fod y mesur a gynygid yn un cyfeiliornus. Ond yr oedd ei sef- yllfa v llynedd yi* ntrlvn a Mesur Tir yr Iwerddon, ac ar yr achlysur presenol, yn un poenus braidd. •Oyn y flwyddyn ddiweddaf nid oedd y Prif Wein- idog wedi cael cefnogwr mwy teyrngarol a ffydd- lawn nag ydoedd efe. Ond yn yr hyn a wnaeth efe yn nglyn a'r Mesur Tir, a'r hyn a gynygiai w-neiid vn nglyn a'r mesur hwn, nid oedd ond yn nnig yn amddiflvn yr egwyddorion hyny oedd wedi eu coleddu yn -rstod ei hoii fywyd a pha rai iIIedd wedi ddysgn %t-rtli. draed Arglwydd Salisbiny ei hun-hyty vdytv, egwyddorion Ceidwadaeth a'r •eyfanaoddiad. Gofynai efe i'r ty leihau drwg y mesur, a'i wneud viu llai niweidioL pan ddygid ef gerlij-on v pwyllgor. Siaradodd ArglwvSiS Kimberley yn ffafr eg- wydd'or v mesur. Arglwydd Salisbury s. sylwodd, mewn perthyn- as i'r cyhuddia-d a ddygid vn erbyn y Llywodraeth .9 1 o fradwriaieth vn dwyn y cyfiyw fesur yn mlaen, ei fod yn eithaf hysbys fo*l Mr Chamfeerlain jn siarad disos y blaid Uiid-ebol, ar y pynciau hyn, ac nad ydoedd eft* .ersocd wedi celu ei farn yn ffafr y modd hwn o ad-daliad mcwu achosion o ddam- weiniau. Yr oedd yr anwybodaeth dygnaf i ddweyd fod y meSUl" hwn yn gt-oes i egwyddorion y blaid yr oedd efe vi? pert'hyn iddi. Yna aeth yn mlaen i amddiffyn y mosur oddiwrth yr homadau y gwnai y mesur daflu haich enfcvr ar y meistr- iaid ac oddiwrth y cyhuddiad fod y mesur yn un Sosialaidd. Prif ilt-dynill.d y westir ydoedd y byàdai yn beirianwaith mawr i achub bywyd. Cafodd y mesur ei ddarllen yr ail waHJi. j
Advertising
TE PERAIDD MAiJiWATTEK j TE TERALDU MAZAWA LTK T>: PKRAIUD MA"AWAtTfE lIE PBRAIDD MAZAWaTTLu TE FF11AID I) Iti A Z.\ W ,J, I' t F. Yt-?jw'le i"blv¡':liiúd ydj oc ILI.SUB ojinauol.
IY Ddaeargryn Dinystriol yn…
I Y Ddaeargryn Dinystriol yn India. Megys ag y cofnodasom yn flaenorol, gwnaeth y ddaeargryn arswydus fa yn yr India hafoc dych- rynllyd ;ir orsafoedd a holl adeiladau cenhadol y Methodist iaid Calfinaidd ar Fryniau Cassia a Sylhet. Bodola y cydymdeimlad dvfnaf yn mhlith MethodLst- iaid Cymru a. Lloegr a'r cenhadon a'r cenadesau yn y trychineb blin sydd wedi eu goddiweddyd. Amcan- gyfrifir v rhaid cael o leiaf 10,000 o bunau i wneud y golled i fyny, ac mae y Corph, fel y deallwn, wedi penderfynu gwneud casgliad cyffreclinOl tuag at hyny. Yr oeddynt wi-tlii yn "gwneud" Bangor yr wyth- nos ddiweddaf. Credwn nad anfuddiol gan ein *dar- llenwyr fydd gweled y llythyrau canlynol oddiwrth rai o'r cenhadon eu hunain. Y Parch Josiah Thomas, M.A., ysgrifenydd cyffredinol y Genhadaeth Fet-bo-) distaidd, a dderbyniodd y llythyrau desgrifiadol a | ganlyn oddiwrth y Parchn. Edward Hugh Williams, gynt o Lerpwi, a Dr. Edward Williams, gynt o Gor- wen. Wele ddyfyniadau o honynt:— Mr E.-H. Williams a ddywed ei fod ef a'i briod,Dr. a Mrs Griffiths, a Mr Robert Jones, yn eistedd yn nhy Dr. Griffiths pan y clywsant ruad eyntaf y ddaear- gryn. Yn eu dychryn rhedasant oil allan yn ddiatreg, a chyn pen ychydig funudau gwelent y ty yn adfeilion, y ddaear wedi ei hagor, a'r holl adeiladau ccryg cylch- ynol wedi cyfarfod yr un dynged. Diangfa gj'fjnig gafodd v Parch J. Ceredig Evans a'i deulu. Bu agos i Miss Annie Williams golii ei bywyd, oblegid methai agor y drysau, a bu raid, i fur y ty syzthio tuag allan iddi fedru dianc. Cladawjrd tua chant yn fyw yn rgraphdy'r Llywodraetli, a chlodliwyd atynt mor fuan ag oedd modd. Caed lluaws yn ddianaf, ond dygwvd 14 i fyny yn feirw. Mae'r cenhadon ar y Bryniau yn yr un sdyllfa-eu bywydau wedi eu hachub, ond eu hadeiladau yn adfeilion. Ar ol y galanas ceisiwyd noddfa mewn deildai, ond gan fod y gwjawogydd yn disgyn yn drwm yr oedd y lleoedd hyn yn anghysurus iawn. Yn Sheila, llynewyd haner y pentrcf gan y ddaear, a lladdwyd llu mawr. Lladd- wyd tri o Gristionogion yn iSnuiong a chwech yn Cherra. Dr. Edward Williams a ddywed :-Yr oeddwn i a Mrs Williams yn eistedd ger ffenestr ein hanedd. Gynted y clywsom y twrf, rhuthrasom allan, ond cododd fy mhriod waedd am y plant. Rhuthrais yn ol gan fyned o'r naill ystafell i'r llall, a'r nenfwd vn disgyn yn dalpiau ar fy mhen. Caed y plant jm ddy- ogel yn ngofal y ddwv forwyn. Prin yr oeddym wedi myned ychydig latheni o'r ty nag y syrthiodd i'r llawr. Mae'r holl adeiladau meini wedi eu maJurio. a lluaws o'r tai coed wedi eu niweidio. Ni chollwyd bvwvdau yn Jowai na Shangpoong, ond lladdwyd tri yn N'antglelang, a thri yn Solika. Mae'r holl gyfferi a'r ymborth wedi eu claddu dan yr adfeilion, a'r sefylIfa 11 adfydus iawn. LLYTHYR ODDIWRTH Y PARCH J. PEN- GWERN JONES. "Sylhet, Mehefln 14eg, 1897. "Anwyl Mr Thomas,— i. sgrilentis linell atoch gyda'r mail diweddaf, ond deallais nad oedd y llythyrau mewn pryd, gan eu bod wedi dyehwelyd yn ol i Sylhet, gan fod y ffyrdd yn y fath sefyllfa nas gellid myned ar hyd-ddynt, ac nid oes llythyrau wedi eu hanfon ar ol hyny. Y mae yn debyg fod y shock o'r ddaeargryn a gawsom ddydd Sadwrn diweddaf yn un o'r rhai trvmaf a deimlwyd erioed, oherwydd y mae pob ty yr oedd bricks neu geryg ynddo yn adfeilion yn wir, mae yr holl dref yn un pentwr o adfeil- ion. Y mae y ffvrdd wedi eu tori i fyny,; bryniau wedi eu gwneud yn bantleoedd, ac y mae yr ysgytiadau yn parhau ar adegau. Nid wyf wedi cael ond tua haner awr gysgu er y pryd hyny. Y mae y bobl yn teimlo mor ofnus, fel y mae yr ysgytiad lleiaf yn peri iddynt ruthro allan a gwneud yr oernadau mwyaf dyclirynllyd. Y mae yr Is-ddir- prwywr a'i wraig a'u plentvn, a Mrs Young, gwraig un o'r Iplanhigwyr, yr hon sydd yn bviiod o wacl. yr athrawon hefyd a'n teLluoedO-oll tua deugain mewn nifer-yn aros mewn pump o ystafelloedd bychain. Y mae fy nhy i, sef yr un yr oedd y cenhadesau yn aros ynddo ar ol llosgiad eu ty hwy, wedi ei niweidio yn y fath fodd gan y ddaeargryn, fel nas gallwn aros jn- ddo.t Felly, yr ydym yn byw yn y ddwy ystafell feehan oedd wedi eu codi i ddychweledigion, ac ys- tafelloedd oedd gan y Gristionogion yma. "Dydd Iau, Mehefin 17eg.-Yr wyf newydd gael gair y bydd Uythyrau yn cael eu hanfon gydag ager- long yn union, a rhaid i mi orphen y llytliyr. Y mae yr ysgytiadau yn parhau, ac yn awr tra yr wyf yn ys- grifenu y mae y bwrdd yn ysgwyd. Anfonais bell- ebyr atoch ddoe gan y meddyliwn y byddech yn bryderus, ac y byddai ein perthynasau felly hefyd. Yr oeddwn yn anfon peillebyr ar ran y Prif-ddirprwy- wr i'r Viceroy, ac yn y genadwri bono gofynid i'r Llywodraethwr Cyffredinol hysbysu y wasg Seisnig, a-c yr oeddych felly yn gweled yn y papyrau Seisnig ddydd Gwener. y 19eg. (Nid yw yn ymddangos i'r genadwri hon gyrhaedd yr ysgrifenydd dros India yn y wlad hon; yn wir y maent wedi dangos anwybod- aeth dybryd am yr holl amgylcliiadau yn Assam.) Nid wyf yn sicr a ydych wedi cael liysbysrwydd o'r Bryniau. Y mae Shillong mewn adfeilion, ac we(li ei thori o gymundeb a phob lie. Anfonwyd dau ddyn i Jawr yma; dywedant nad oes ddim byd, teoyg i ffordd am filldiroedd, ac fod sefyllfa y bobl yn'" arswyd- us, heb fwyd, heb ddilad, ond nad oes ond un Ewrop- wedi ei ladd. Y mae bron yn anmhosibl cael dynion er cariad ac arian. Anfonasom ddau i Cherra a Shillong ddoe gyda nifer o lytliyrau, ond bu raid i ni dalu iddynt 50 rupees. Y mae Cherrapoonjee wedi ei dinystrio yn llwyr, fel Shillong-pob ty 3 n wastad a'r llawr; ond y mae Mr John Jones yn ddy- ogeL Dywedai yr heddgeidwad a ddaeth drwodd gyda chenadwri o Shillong, ei fod wedi gweled gwr yn Cherra, yr hwn, yr ydym yn sicr oddiwrth y dar- luniad mai Air Jones ydoed(L Yr ydym oil yn iach yma, ac yn gwneud ein goreu i helpu y bobl. Y mae yr holl Gristionogion yn iach, ac yn dra sirio1^. Ym- ddygai ein dychweledigion newydd yn ardderchog. Y mae Babu Dulal, yn enwedig, yn gweithio yn rhagorol. Rhaid cau yr ysgolion am rai wythnosau. Y mae v neuaddau cenhadol i fyny, er wedi eu ni- weidio. Y maent jrn orlawn o bobl sydd yn lleclm ynddynt. "Dydd Gwener, Mehefin 18fed.Dacth cyfnill i mi i lawr o Cherra ddoe, ac yr oedd yn dweyd fod pob peth wedi eu dinystrio—ty Dr. Griffiths ar Hospi- tal, ty Mr John Jones, a'r Swyddfevdd Duwinyddol. y capel a'r oil o'r ysgolion ac fe^ly yn Shillong. hefyd, meddai yr oedd wedi gweled dyn o Shillong. Y mae yn bur ddrwg genyf dros y Genhadaeth; y mae- yn golled enbyd, Rhaid i'r g^\raith rywfodd neu gilydd gael ei gario yn mjaen yn wahanol; y mae y Drodorion wedi colli cymaint fel na all ant hwy ail adeiladu capelau (un amser. Dim newydd eto o Jowai, adeiladu capelau tun amser. Dim newydd eto o Jowai, Shangpoong, Mawphlang, a Mairang. Yr ydwyf yn bryderus iawn am Jowai, ond yn inethu yn lan a chael dim hanes.—Yr eiddoch yn ffyddlawn, "J. Pengwern Jones. "O.Y.—Newyddion o Jowai a Shangpoong y tai a:r capelau oil wedi eu dinystrio, ond y cenhadon oll yn ddvogel. Dim gair eto o Mairang a Mawphlang. —J. P. J." LLYTHYR ODDIWRTH MISS ANNIE WIL- LIAMS AT Y PARCH OWEN OWENS. AN FIELD. I Anwyl Mr Owen a chyfeillion Eglwys Anfield-road, —Yn nghano! yr helynt yr wyf yn ceisio cael ham- dden i vsgrifenu gair atoch. Gadewch i mi ddech- reu trwy ddweyd fy mod yn hollol iach er fy mod wedi cael fy achub o safn angeu. Cefais waredigaeth ryfedd o'r ddaeargryn. Rhoddaf yr hanes fel y cofiaf ef. Maddeuwch bob E,,flerweli--inhawdd yd3-w caal heddwch i ysgifenu. Nos Sadwrn, y 12fed o'r mis hwn, tua plramp o'r gloch, yv oeddwn yn eistedd yn fy ystafell wely yn y ty newydd. Ty hardd ydoedd, ac yr oeddwn yn gor- phen ei harddu. Bum yno drwy yr wythnos yn cys- gu, ac yr oeddwn yn gwneud fy nghartref yno gan ddisgwyl. cael gwneud llawer o waith yno yn y dy- fodol. Yr oedd y dydd yn un niwliog iawn, ac yr oeddwn yn disgwyl ystorm o fellt a tharanau. Bob amser pan y cawn ystonn fel hyn bydd yn ysgwyd y ty trwy- ddo. Wcti, sefais i fyny gan edrych allan trwy y ffen- estr. a dyma ruadau mawr fel taranau, a dechreuodd y llawr ysgAvyd. Ni feddyliais ddim olwao, oud mewn eiliad ccfais fy nhaflu i'r pen ai') o'r ystafell at ddrws ystafell fach arall. Dyma geryg yn dechreu syrthio i lawr o'r ceiting, a rhedais inati i r ystafell facli er inwvn myned allan o'r ty. Syrthiodd y veran- dall i laWT, ac yr oeddwn mewn tywyllwch; dim -('r.d Y rhuo mawr a'r ceryg yn syrthio o bob tu imi. Khoddais fy nwylaw ar fy mhen gan feddwl ei arbeel, ond dim gwelL Ni wyddwn beth i'w ddisgwyl. Yr wyl yn cofio i mi ddweyd o waelod fy nghalon gan feddwl fod y diwedd wedi dod arna^—i'r wyf yn credu yn Iesu Grist," sllawer gwaith drcsodcL Ni feddyliais am eiliad y deuwn allan yn fyw. Ond mewn munud we(iv ii syrtliiodd v wal i la.wr, a ciilyv.-n 12is- ian yn gwaeddi yn Khasi: "Rhedwch allan rhedwcli allan!" Gan fod fy llygaid yn IJawn o lwch, a fy spotted wedi ei chario ymaith gyda'r ceryg. a fy mhen hefyd yn stupid gan darawiad y ceryg, ni allwn 011 gweled, ond rhedais allan yn syth o fy mlaen, a chefais fy hun yn mreichiau tair o fy mbJant anwyl o'r ysgol. Wel.'doedd dim i'w wneud ond gorwedd ar ein hyd yr oedd y ddaear fel dw'r berwedig yn codi i fyny, ac mewn ugain Hath i ni agorodd, ond ni chafodd neb eu lladd yno. Dacth munud o dawelwch, ac aethum eyn grntcd ag y gallwn i weled sut yr oedd ar fy nglymydogion, Mr a Mrs Evans. Mor dela oedd genyf weled y ddau a'r plentyn bach—John Penry- \-n ddyogel. Yr oeddynt hwy wedi gwybod ar symud- iad t-jntaf y ddaear mai daeargryn oedd, ac wcdi ifni, ond gen na fum i ym:t'n ddigon hiT i gad y daeargryn- fau bach, ni fedrwn ddeall y twrw. Gwelssom olwg ofnadiv), o'n cwmpas pen Shillong Peak (copa'r mynydd uciiaf yn Khasia) wedi syrthio lawr tai Y K has is yn deilchion I gyd ond y rhai oedd wedi eu gwneud o reeds. Cawsoxn un ty fel hwn i gysgu ynddo. Diolch am do o ryw fath. Y mae llawer, bron yr oil, heb gartref yn awr. O'r Prif Ddirprwywr i lawr at y Khasi tlotaf, mae pawb ar yr un lefel. Mae'r bobl va brysur yn gwneud peb- yll i fyw ynddynt. Ni fydd tai ceryg byth eto i'w cael yma. Y mae Ewropeaid cyfoethocaf yn awr yn nghanol y farchnadle heb ond y to drostynt. Nos Sadwrn cefais noson ddrwg iawn. Meddyliais yn sicr fod niwed parhaol wedi ei wneuthur i fy mhen. Yr oeddwn bron yn ddiwybod am danf fy hun daeth y ffyddlon Anna ataf, ac arosodd gyda mi ar hyd y nos. Erbyn y boreu yr oeddwn yn llawer gweil, ac yr wyf yn awr wedi gwella'n llwyr. Nid yw y ddaear- gryn drosodd eto. Neithiwr, bedwar diwrnod ar ol yr ysgytiad cyntaf, daeth un arall drwg iawn. Cod,lis i fyny yn barod i redeg allan, ond trwy drugaredd yr Arglwydd, achubwyd ni. Yn wrth y-'grifenu, ysgydwj^l y ty o gornel i gornel. Y mae golwg dorcalonus yma'r dyddiau hyn—fy ysgol yn fflat ar y llawr y capel hardd yr un fath. Meddyliwch dim mi capel na thy cenhadol yn sefyll heno ar Fryniau Khasia. Wyddom ni ddim am Syl- het a Silchar. J Yn y Government quarters yma bu dau farw, a chafodd 40 eu lladd yn yr argraphdy. Golwg rial- lifol yw gweled y cyTpn yn cael eu cario fel y dygir liwynt allan o'r adfeihon. Clywn fod yr haner 0 bentrcf Cristionogol yn ag(;s i Cherra wedi ei vsgubo ymaitli. Y mae canoedd wedi eu hyrddio i drag- wyddoldeb heb funud o lybudd. Gobeithio y caf ysgmenu gair atoch yn fuan eto i chwi gael pob nevrydd. Yr ydych yn anwyl iawn genyf wrth gael adnewyddiad o fywyd. Annie Williams.
Barn Gweithiwr ar Anghydfod…
Barn Gweithiwr ar Anghydfod Chwarel Y Penrliyn. Hwvrach, Mr Golygydd, y caniatewch ychydig o'ch gofod i minau draethu fy lien ar yr helynt uchod. Ni buaswn yn breuddwydio am hyn pe buasai y mater wedi ei gadw yn fater lleol neu wedi ei gyfyngu i'r meistr a'r gweithwyr ond nid felly y bu. Mae y lie amlwg roddwyd iddo yn Senedd y deyrnas, yn nghyd a newyddiaduron y deyrnas, ar unwaith yn ei ddyrchafu i fod yn fater cenedlaethol. Mae llawer wedi ei ysgrifenu eis- oes, a llawer mwy wedi ei lefaru, ond ychydig iawn o wir les sydd wedi ei gyrhaedd drwy hyny, ac efallai v byddai yn rhyw fantais i'r chwarelwyr. i un sydd yn dwyn perthynas a Hafur, ac yn fyw i bob dadblyeiad yn ei hanes a'i hawliau, gyfeirio y gair hwn atynt. Mae hyn yn ffaith amlwg, sef nad yw corph mawr gweithwyr Cae Braichycafn yn foddlawn ax sefyllfa bresenol eu hamgylchiadau. Mae yr hyn 1 a siaredir ganddynt, yn nghyd a'r hyn a gyhoeddir, yn brawf digonol o hyn, a'r cwestiwn mawr yn eu plith heddyw ydyw, Pwy sydd i symud nesaf, a plia fodd fyddai y doethaf i wneud hyny. 'Rwyf wedi teithio gryn lawer yn fy nydd, ond nid wyf yn cofio i mi erioed mewn un man ddod i gyffyrdd- iad a dosbarth o weithwyr yn ymddangos mor ddedwydd eu hamgylchiadau a chwarelwyr Beth- I esda. Mae yr olwg hardd a dymunol sydd ar y ¡ gymydogaeth ar unwaith yn awgrymu yn giyf ddedwyddwch y trigolion, ac mae y ffaith fod cy- nifer o ganoedd ohonynt yn perchenogi eu hanedd- dai eu hunain yn brawf digon eglur i mi nad gwr caled ydyw yr un oeddynt hyd yn ddiweddar yn ei wasanaeth. Hefyd mae y sefydliadau oedd yn eu plith, a than nawdd ei arglwyddiaeth, yn ddangoseg eglur mai nid dyddordeb masnachol yn uni! a deimlai efe ynddynt. Mi wn yn eithaf da am gwmniau nad ydynt yn teimlo ond dyddordeb masnachol (commercial interest) yn y rhai sydd yn eu gwas- anaeth, a dyma eu hiaith —Gwna di werth coron (0 waith i mi, a dyma bum' swllt i tithau, ac yma y linae ein cysylltiad a'n perthynas a'n gilydd yn deehreu ac yn diweddu. Nid oes gan y rhai hyn ond un nod o flaen eu llygaid i ymgyrhaedd ato, sef "dividend," neu pa fodd i enill y geiniog uchaf! Nid yw budd personol a gwir lesiant y rhai sydd yn eu gwasanaeth yn cynyrchu dim dyddordeb ynddynt. Nid cysylltiad felly oedd rhyngoch chwi a'r boneddwr yr oeddych yn ei was- anaeth, ond yr oedd eich lies a'ch budd personol chwi yn rhywbeth ag y teimlai y dyddordeb dyfnaf ynddo. Gadawer i ni am foment geisio cael amcangyfrif o'r golled arianol sydd wedi ei achosi drwy yr an- nghydfod hwn. Fe ddywedir wrthyf fod y swm a delid mewn cvflogau bob wythnos yn Chwarel y Penrhyn dros bedair mil o bunau (4000p). Dyma y streic yn tynu at un mis ar ddeg; felly mae y golled arianol dros 176,000p. Dyma y swm mawr yna a enillid mewn cyfiogau-a enillid, cofier- wedi ei dynu o gylchrediad lleol. Beth sydd genvch i ddodi yn eu lie ? Wele y balance sheet: —Colledion: 1, 9176,000 mewn cyflogau; 2, eich hunan-barch; 3, ei,-h hannibyniaeth 4, y parch hwnw oedd ddyledus i chwi, ac a dderbyniech gan lafurwyr eich gwlad 5, syniad ucliel y boned-iwr yr oeddych yn ei wasanaeth yn nghyd a'i oruchwyliwr am danoch, etc. Enillion: 1, 21-1-2,000 o wahanol ffynhon- ellau 2, arddangosiad o deimladau da saneuwyr Leicester; 3, canmoliaeth y "Daily Chronicle 4, dyrehafiad yn syniad yr elf en Socialaidd sydd i'w chael yn mhlith y rhai mwyaf anwybodus a dibrofiad o Ryddfrydwyr Cymru 5. cyfleusdra i rai bodau i dreio eu Haw i humblo Arglwydd Penrhyn am y rheswm mai Arglwydd Penrhyn ydyw, etc. Gwnewch y sym i fyny; chwiliwch am y bal- ance. Beth ydyw yr answer, pa un ai yn ei di ffafr ai ynte yn eich erbyn y mae? Dyma Tan fechan o'r capital account. Os bydd i hyn ddetfro a chreu meddylgarwch ynoch byddaf wedi cyr- haedd fy amcan, oherwydd eich bai mawr ydvw, eich diffyg i allu sefyll uwchben eich amgylchiadau eich hunain, a gwneud ymchwiliad meddylgar iddynt; ac mewn canlyniad eraill yn gwneud hyn drosoch i'w hamcanion personol. Nis gwn pa fantais a enillir drwy barhau yn ystyfnig mae yn sicr genyf eich bod wedi colli tyfieusderau yn mha rai y gallasech gael telerau ooddhaus iawn, a thra y parhewch i ddilyn yr un llwybrau tywyllu wna eich rhagolygon. Clywais fod eich goruchwylwyr wedi colli yn barod rai o'u cwsmeriaid goreu hefyd fod y farchnad yn cael ei llanw a nwyddau tramor, ac ymddengys i mi mai yr unig ffordd i enill y tir sydd wedi ei gr I)* yn barod ydyw gostwng y prisiau, ac y mae ynll berygl i hyny orfodi gostwng pris y cynyrchu (cost of production) ac i hyny drachefn effeithio :.r y cyflogau. Credwch fi, gyfeillion, nis gallaf gaaifod ond rhagolygon tywyll o'ch blaen; a hwyaf yn y byd y parheir yr anghydfod tyvylla oil yr a ffurfafen eich rhagolygon.—Yr eiddoch vn gywir, HEN WEITHIWE.
Addysg Q-anolradd yn Sir Ddinbych.
Addysg Q-anolradd yn Sir Ddinbych. Y Prifathraw H. R. Reichel, o Goleg Prifysgol Bangor (archwiliwr ysgolion sirol Sir Ddinbych). a edrydd fod yr arholiad am exhibitions wedi ei chviial ar y tri diwrnod eyntaf o Orphenaf. Darfu i dri bachgen o Ysgol Becheyn Gwrecsam eis- tedd, un o Ddinbych, un o Abergele, un o Lanrwst (ysgol genethod), dau o Riwabon, dau o Langoll- en, ac un daliwr o ysgoloriaeth sirol oedd yn at- tendio ysgol yn Sir Feirionydd. Yr archwiliwr a argymhellodd fod i'r pum' exhibition a gynygid gan y Cornh Llvwodraethol Sirol gael eu dyfarnu fel y canlvn :-40p i Percy H. Wykes, Ygol Gwrecsam 30p i F. C. Fitch, Ysgol Gwrecsam 30p i Wiliiain T. Woodroofe, Ysgol Linbyeh; 20p i Ernest H. Drinliwater, Ysgol Gwrecsam a 20p i Fanny Ellis, Y gol Llanrwst. Y mae Mr J. T. Roberts, arolygydd ei Mawr- hydi, hefyd wedi gwneud adroddiad ar yr arhol- i:dau yn ysgolion elfenol Sir Ddinbych am "en- trance scholarships yn yr ysgolion sirol. Cyn- haliwyd yr arholiadau mewn wyth o ganolfanau. Eistedd odd 134 o ymgeiswyr, a posodwyd unar- ddeg o bynciau ar >j;yrsu i'r plant eu gweithio. --ae yr ysgoloriaethau yn cael eu dyfarnu fel y cmlyn: —Cerygdruitaoii, D. Jones, 20p Llan- silin, Allison Thompson, 20p; Rhiwabon, T. W. Jones, 5p; Jennie Jenkins, 8p; E. N. Jones, 5p Grenville Williams, 5p Price Davies, 5p Emily M. Hawlev, 8p; George Prescott, 5p J. T. Roberts 5p M. A. Grey, 8p Mary E. Hop- ley, 8p Llanrwst, 4p yr un, Edith Jones, Sarah A. Jones, Amy Thomas, Gladys Thomas, Mar- garet J. Roberts, Jennie Jones, Lizzie Jones ¡ fcilangollen, 5p yr un, D. C. Jones, G. W. Jack- eon, Robert H. Evans; Dinbych, 4p 10s yr un, R. A. Richards, R. A. Evans, W. E. Hughes; Abergele, 4p yr un, Gladys J. Hughes, Janet Armstrong; Gwrecsam, John W. Jones, 8p 8s; Frank Hedley Jones, 8p Ss; T. Allitt, 8p 8s; Bertha Ormesher, 6p 6s Albert Odgers, 8p 8s; John Davies, 8p 88; T. W. Reece, 8p 8s; H. L. Crockett, 8p 8s; Helen Fletcher, op 6s; Tamar ( Powell, 6p 6s Elsie Jones, 6p 6s. Rhanwyd un ysgoloriaeth rhwng Hugh Davies, Richd. Hughes, ac Arthur Evans.
I K0D1UN O'lt I)EfIEUL)IR,j
I K0D1UN O'lt I)EfIEUL)IR, j Cynhelir arddangosfa arddwrol Caerdydd ddech- I reu lllis A. wst. Maent o blaid addysgu y plant yn Gymraeg yn y I- t, Ysgolion Byrddol Caerdydd. Cynhaliwyd cyfarfod o oruchwylwyr Ysgol Gan- olraddol Ebbw Vale nos Fercher. Cymerodd "outing" flynvddol Siamber Fasn&ch- ol Dowlais le ddydd Iau yn Crickhowell. Mae streic y navvies yn Barry yn dal o hyd. Maent yn benderfynol iawn. Mae Corphoraeth Caerdydd yn bwriadu cario allan amryw welliantau yn St. Mary-street. Ceir yn y Cerddor am y mis hwn ddarlun a bywgrafnad 0 Mj,- M. O. Jones, Treherbert. Ceir yn Nghaerdydd 19 o Ysgolion Gwirfoddol a 16 perthynol i'r Bwrdd Ysgol. Y mae Miss Claudia Thorney, y gantores enwog In o Ferthyr, ar fedr symud i fyw i Lundain. Cynhelir Cynhadledd Esgobaethol Ty Ddewi yn Nghaerfyrddin ar y 14eg a'r 15fed o Hydref nesaf. Bu Mr Patrick Murray, Y.H., farw ddydd Mer- cher yn ei breswylfod yn Abertawe. Brydnawn ddydd Mercher cyfarfyddodd Cyng- hor Bwrdeisdref Sirol Abertawe yn y Neuald Drefol. Cyrhaeddodd dyniony South IVales Borderers Caerfyrddin, ddydd Iau, a chawsant dderbyniad croesawgar. 3be Air Tom Alorgan, Llanelli, wedi myned i fmndain i ymuno a Seindorf y Coldstream Guards. Mae "deal-carriers" Caerdydd a Phenarth ar streic, yr hyn sydd wedi achosi o 500 i 600 gae eu cl taflu allan o waith. Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Cwmni Haiarn Rhymni yn y Terminus Hotel, Llundain, edydd Iau. Brydnawn ddydd Iau cymerodd cyfarfod b-yn- yddol Cwmru Glo a Haiarn Tredegar le yn y bhip- ping Exchange, Llundain. Mae Air H. Stone, gwin fasnachvdd, Castell- nedd, newydd agor ei fasnachdy newydd, yr hwn sydd yn addurn i'r dref. Agorodd Argiwydde* Llewelyn nodachfa yn Cockett ddydd lau er cynorthwyo i gael organ newydd yn St. Luke, Cwmbwrla. Bu y Parch Thomas Williams, ficer parchus Kilvey, Abertawe, farw yn dra disymwth yr wyth- nos ddiweddaf. Llwyddodd peirianwr, o'r enw Alfred Williams, i waredu bachgen bychan o'r gamlas yn Alhont- y-Moile. Talodd aelodau o Sefydliad Deheudir Cymru o'r Peirianwyr, yn rhifo tua 120, ymweliad a gweithfeydd dociau newydd Barry, ddydd Iau. Gwneir trefniadau gan Gwmni Ffordd Haiam y Great Western i gario allan amryw welliantau yn ngorsaf Porthcawl. Parotoir i'r wasg gyfrol o gofiant a phregethau y Parch Griffith Davies, Aberteifi, gan y Parchn Dr. Cynddylan Jones a J. G. Hughes (Moelwyn). Nos Fercher cymerodd ciniaw blynyddol Cym- deithas Adeiladwvr Llongau Dur a Haiarn a Gwneuthurwyr Berwedyddion Caerdydd le yn y Bridgwater Arms. Yr oedd clrmni lied fawr yn bresenol. Alae y ceiddor adnabvddus, Mr W. T. Samuel, yn LIundain yn awr yn darlithio yn y Tonic Sol- fia College ar The art of teaching." Mae trefniadau yn cael eu gwneud i roddi croes- awiad i Syr Lewis Davies, Gweinidog AforwroJ Canada, yr hwn sydd yn bwriadu talu ymweliad a Sir Benfro, yn mha sir y magwyd ef. Yn Xghaerdydd, ar y 4yd o Awst, rhydd Ar- dalydd ac Ardalyddes Bute ddawns fawr i ddathlu eu pumed fiwydd ar hugain o'u bywyd priodasol. Mae canoedd o wahoddiadau wedi eu gyru allan. Alewn cyfarfod o'r Gymdeithas Radicalaidd yn Llanelli cadarnhawyd dewisiad Air Gwilym Evans fel yr ymgeisydd dros y rhanbarth hon yn yr eth- oliad nesaf. A wyr yr atlyrawon yn ein hysgolion dyddiol ei bod yn bwysig iddynt berffeithio yn y Gymraeg. Ymddangosodd pump o flaen y Bwrdd yn Ystrad- fodwg y dydd o'r blaen yn ymgeisio am swydd, ac nid oedd ond dau ohonynt yn ddigon hyddysg ynddi i foddloni'r Bwrdd. Yr wythnos ddiweddaf bu farw Mrs Iwan Jen- kyn, gweddw y diweddar Mr Iwan Jenkyn, gol- ygydd y "Free Press" yn Mhontypridd. Gad- awodd chwech o amddifaid i alaru ar ei hoi. Nos Lun cyflwynwyd pwrs yn cvn wys lOOp yn nghyd ag anerchiad ac amryw bethau eraill, i Air Eli "VI addington, y goruchwyliwr Ceidwadol dros Gaerdvdd, fel cydnabyddiaeth fechan o'r gwaith da aigyflawnwyd ganddo. Yr wythnos ddiweddaf ymunodd' Miss Addie Griffiths, trydedd ferch yr Henadur Griffiths, Em- lyn, Parc-y-dytha, Casnewydd, mewn priodas ag Arthur J. Parsons, nai Mr C. E. Parsons, Casnew- ydd. Deallwn fed y Parch Griffith Thomas, curad- mewn-gofal yr EgIwys Gymraeg yn Alountain Ash, wedi ei benodi yn gurad Eglwys Dewi Sant, Caerdydd, fel olynydd y Parch T. C. Phillips, ficer newydd Sciwen. Cafwyd prawf o ymlyniad cryf dyn at ei cg- lwys yn Llanymddyiri y dydd o'r blaen vn nglyn a marwolaeth Atr William Jones, llythyr-gludydd. Yn 01 ei ewyllys cafwyd ei fod, ar ol gofalu am ci berthvnasau, wedi gadael 500p i'w rhanu rhwng Cymdeithas Gynortliwyol y Curadiaid a'r Gym- deithas er Taenu yr Efengyl mewn Gwledy>i:.i Tramor. Alae y Parch D. A. Lewis, Ravensworth, Cas- tellnedd, yr hwn a ofalai am Egiwys Blaengwrach, wedi ei ddyrchafu i ficeriaethi Nash, ger Casnew- ydd. Y noddwyr yw awdurdodau Coleg Eton. Rhoddir croesaw cyffredinol i filwyr y 24xin Gattxawd-neu, fel yr adnabyddir hwy yn fwvaf cyffredin, y South Wales Borderers "-ar en taith trwy Ddeheudir Cymru y dyddiau hyn, ac y mae y brwdirydedd yn deilwng o wrhydri y trawd enwog hon. Ar hyd y daith yr oedd y 1.11. etc., wedi eu hoddurno a banerau amryliw, etv. Cynygia Cwmni Rheilffordd y Great Western dreii rhad bob dydd Alercher o Lanelli i Hirwann ac yn ol am 5s 6c. Yr hyn sydd yn rhyfedd yw y geilir myned yn ol ac yn mlaen rhwp- aaau le am 5s -3c. yr hyn sydd 3c yn llai na'r tren rhad a nodwvd! r Cafodd cyfariod chwarterol Annibynwvr Gojj- 0 ledd Sir Forganwg ei gynal yn y Deri yr wythnos ddiweddaf. Cyfarfyddodd glowr. o'r enw Daniel Evans, a,'i farwolaeth yn nglofa Gwaeneurwen trwy iddo gael 1- ei daflu oddiar y tram. Cyflwynwyd bathodyn arian Is-ath^won Uan- elli i Miss Mary Kate Johns, merch y Parch Tiios. Johns, Capel Alls, Llanelli. .—.—— Dirwvwyd naw o fechgyn gan ynadon Abertawe i'r swm o 5s bob un am iddynt fod yn rhwystr ar y llwybr yn un o heolydd y dref hono. Cyfarfyddodd John Jones, Castellnedd, a'i far- wolaeth trwy gwympiad rhan o'r gwaith yn nglofa Court Herbert. Yn nghyfarfod ehwaxteroi Pwyllgor Unol Sir Fynwy penderfynwyd codi cyflog Air GustarJ, I ysgrifcnydd yr heddwch, 200p (o lOOOp i 1200p). Dywedir y bydd Aladame Mary Owen, priod Mr Ellis Jones Griffith, A.S., yn canu vn Eisteddfod Casnewvdd, a'i bod hi etc am ail ddechreu canu mewn cyngherddau, etc. Y Parch Herbert Williams, o Goleg Caerdydd, sydd wedi ei benodi gan Gymdeithas Genhadol y Bedyddwyr i fyned i Agra gyda'r cenhadwr Darnel Jones. Sicrha lluaws o ymwelwyr a Sir Aberteifi eu bod yn eael eu lloni yn ddirfawr wrth glywed caneuon yr eos vn Ngheunant xrecoon, ar ochr Sir Benfro i'r afon Teifi. Rhoddwyd y ciniaw a fwriedid i'r tlodion ei gael yn Nghaerfyrddin yn vstod wythnos y Jiwbili yn y Farchnadfa yr wythnos ddiweddaf. yr hwn a ddi- lynwyd gyda chyngherdd. Traddodwyd glowr ieuanc, o'r enw John Perry, gan ynadon Pontypridd. i sefyll ei brawf yn y I frawdlys ar y cyhuddiad o ymosodiad anweddus ar eneth 14eg oed. Gwysiwyd Edward Artnett, Pontypridd. o iiaen yr ynadon yn Alountain Ash, ddydd Alercher, ar y cyhuddiad o werthu cwrw heb diwydded, a di- rwywyd ef i 3p a'r costau. Lladdwyd geneth fach, o'r enw Williams, ar y brif ffordd yn agos i'r South Wales Inn. Cwm- tileri, trwy iddi gael ei tharaw i lawr gan gerbyd ac i un o'r olwynion fyned dros ei phen. Yn nghapel Annibynol Bethania, Afountain Ash, ceir y gerddorfa fwyaf yn X ghymru. Rhifa rua 36 heb gyfrif-yr organ. Air Ghdwr Richards ydyw yr arweinydd. Anfonodd Bwrdd y Llywodraeth Leol at Gyngor Dosbarth Pontypridd y byddai i ymchwiliad gaol p ei gynal i'r cais a wnaed am fenthyg y swm o 30op er codi jiont dros yr afon Rhondda yn Hopkins- iiown. Yn llys ynadon Mountain Ash, ddydd Alercher, dirwywyd William Rose i'r swm o 40s a'r costau, neu fis o garchar, am ganiatau i'w geffyl gael ei gamdrin a William Rose i'r swm o 20s a'r costau am gamdrin ceffyl oedd o dan ei ofaL Bu cwestiwn y dwfr yn poeni amryw o bentrefi. yn Neheudir Cymru ar adeg y sychder diweddar. Fe geir digon o siarad flwyddyn ar ol blwyddyn, ac os na ddihunir bellach bydd Llundain wedi sychu yr ardaloedd o'r dwfr a ddyksent hwy fwyn- hau. Adroddai Dr. Abraham Thomas,swyddog medd- ygol Aberystwyth, nad oedd unrhyw afkchyd heintus wedi bod yn y dref yn ystod y tri mis di- weddaf, a bod y dref, mewn gwirionedd, wedi bod yn rhydd oddiwrth y cyfryw afiecliydon ers elms" mis. Addawa Mr Blandy Jenkins, Penybont-ar-Og- wy, gyfranu y swm o 250p tuagat brynu tir i gario allan y gwelliantau yn nglyn a'r ysgol ganolraddol yn y lie hwnw. Costia y tir 50Cp, ac y mae Ar- glwydd Dunraven, i'r hwn y perthyna, wedi cynyg 250p at y drysorfa. Y mae Mr Edward Davies, Llandinam, wedi addaw cyfranu lOOOp, os gellir sierhau y 9000p eraill cyn diwedd y flwyddyn, er codi trysorfs o 10,000p i gyfarfod a'r dinystr a wnaed yn maes cenhadol y Aletliodistiaid ar Fryniau Cassia. mewn canlyniad i'r ddaeargiyn ddiweddar. Y dr-dd o'r blaen ymwelodd y gantores fy!-en- wog Madame Patti-Nieolini a'i gwr, yr hwn sydd yn aros yn ngwestty Langland Bay. a. yn diodief oddiwrth afiechvd poenus, a dychwelodd y gan- tores i Graigynos yn yr hwyr. Dywedir fod y Signor NicoHni yn llawer gwell, a choleddir y<»- beithion am ei adferiad parhaus. Allan o nifer o ymgeiswyr am y swydd o brif- .teifi, eu dewis i ymddangos o flaen y llywiaydwyr J. R. Morgans, Llanelli, a Air W. Saunders, Aber- teifi, eu dewis iymddangos o flaen y livwiawdwyr I er gwneud y dewisiad terfynol o un i lanw y swydd. Cyhoeddwyd chweched adroddiad blynyddol Dr. Williams, swyddog iechydol Sir Forganwg, oddiwrth yr hwn y canfyddwn iddo fod yn foddion i ddwyn yn mlaen amryw welliantau pwyRic, ac y mae yn benderfynol o gario allan welliantau eraill fyddant yn sipr o fod yn llesol, ac yn enwedig yn nglyn ag adeiladu taL Ar hyn o hryd ymddengys na.d yw adeiladwyr yn rhy ofalus pa fodd nag a pha ddefnyddiau yr adeiladant hwy, ond cedwir rwyi- iadwriaeth arnynt yn y dyfodol.
Marwolaeth Ur A. J. Muadsila.…
Marwolaeth Ur A. J. Muadsila. A S. Bu y Gwir Anrhydeddus A. J. Mundelia. A.S., farw ddydd Alervher diweddaf mewn canlyiiiad i ergyd o'r parlys. Yr oedd efe yn un o wladwcin- yddion Rhyddfrydig amlwg y dydd.. It% meirn parch gyda'r ddwy ochr boliLicaidd. Eidal- iad ydoedd efe o waed. yr ydym yn de&ll, ond yn ercdigol o Brydain, am fod ei deulu vredi vmsef- ydlu yma ers blynyddoedd cyn ei eni. Tlawd ydoedd ei rieni, a bu raid iddo yntau,pan nad oedd ond -in cilwydd ar ddeg oed, ddechreu srwcitiiio i 9 era J ei dainaid yn un o weitnuai N ottingnam. Am fod athrylith yn ei natur, ymroddodd i lafar a hunan-addysgiaeth, yn yr hwn y bu yn dra llwycidianus. fel v daeth i feddu y fath swm o wy- bodneth ag a i gwnelai yn anhawdd i neb ddeall na ciiawsai liynyddoedd o addysg atlirofaol Daeth yn ddyn cyJioeddUs; a. daeth i gyfoeth hefyd. Ymroddodd i wleidvadiaeth ac aeth i'r Senedd fel Rhyddfryuwr. Buan y gwnaeth le iddo ei limi yno. Gwnaed ef yn aelod o'r Weinyddj-ieth Ryduirydig. Fel gweinidog addysg yr onwogodd efe fwyaf arno e; hun. Dros un o raafcart-hau Sheffield yr ei^teddai yn y Senedd bresenol.
Advertising
JI',>p,Q ('!V'I' -"fir A thorough k:!owleG!!7" of the natural laws wLisb gr.ver- ¡.he operations ot ingestion and nufcriiion,a!jd bva carti jJa p:i- caiion of the flue pNpertjp" of wdJ-J,'C'ud';0C1U, Mr Kr-pt has provided for onr breakfast slid sur.p'r a deacai-!v flavour»ievera;re wh ioli may savt- us naiiefivy d. ("I bills. It is by tlw judicious use o- such ariio.ltt. of (iief il.at a constitution ttay be gra.1ultlly built up until snoisg enough to resist every Undenoy to ,e inav m.tny a fatal sliaft, by keeping'oume: ves vre!l with pure blood and a f roperly n.)urbh..u Vivtl .SVrt-.ca Gazette.-M.do simply with boiling water or ffliiil. S..¡d only in paokats and pouna "ins. by Grocers, liibbiltd — "JAMES Epps A CO., Ltd., Lon- don."—AifjOruaiersof Epos's Cocoa.itw. O(:¡-l,it. L-"r. t- Tea.-lne: A thin 1J,v(!ra.c of fu; H..()nr.. J'Jtl wit' :u> v bt'1kil\!1y takire 11:1> p'.H,e 0:: te.L. Its vciivp Iteint a gl"Ht1 Jitrw sí..icuut>.¡:;t, 9uf,Jpli. th; à..Cethf3 t'd':1.1"gV without >jiidi.