Y Clorianydd

i k t I m | deb o eynseryd Baecrs&m's Pills fnev. a %lg cnnjcr aEgenrhejilso!. Nid y lleiaf o'r jfjK emr roddi ya rhwyod tiros y priodol- deh 0 Bymeryd Baecrs&m's Pills fnev. a %lg cnnjcr aEgenrhejilso!. Nid y lleiaf o'r $^1 bu'r rr:eddj'^iyn hv;n ya y t'WRSanaeili Stjt jfijf cy!ioeddu3. Am or;dei:U: dsnj rrJyn- Ckg etld a thrj-ugain gv/rit/irct'cda ddylan- t9 wad i;cndilhi :i av icchyt! tcrf enfuwr if\ %1J? o bob!, r.s y maa cnw BeccKem's Pills vij? if?* yn tir fc-uiuaidd bron ym mhob gv. lad #f& ;S$r ya y byd. Y mae y fath bancs ynd<;o *J/JF eihunyn dystielaoih ergyhoccciiedol ^1% ffsi fod 7 ddsrparicclh hen o v.erth gvvliicaidcc, ac ya rhes.-m tla I 105 GYMEiYII I CjVV f0 orsacn, fed<Jf?;!yn sydd wc& Beocharr.'s Fiv?s yn v.-yd-:1c no 1 o'r jefnyddiau ir.wy.if a gcllir %kj? du cymcryd taa bawb cyda hydcr a IBRUI y filth irafi* cyff.redinc2. Pcraloir 6i» Beocharr.'s Fiv?s yn v.-yd-:1c no 1 o'r jefnyddiau ir.wy.if a gcllir %kj? du cymcryd taa bawb cyda hydcr a 3yogeIwch. Y rr.as: eu gv/cii'iredind mr y cyfanGcddiad yn yctyriaeth bv-ysiL'- Rhcddant esir.wylhycl br.cn, rhoddant wclihad pnrLacl, a chan nad C|2 3c» dim yn ciiliafol yn cu heffailh, i'M. jcllir e> cymcryd lmrhjMv .'dec. O r r,o!l f c. d d y r.- < r, i c ct. -j {'wriccNvyrl i /yA kddis.: ei srv.-cL'a cr.hv.ykterrv, y cyile, "id ees yr «n a ddefr.yddir gydn mv/y ifb r>'wydui^nt ua'? tncdtj g!yn a brofv.- gM >d felly «c J'r ymddiriedir ycdsb Yr unig wueuthurwyr yw JPyft THOMAS BEECKAM, St Helens, Lares. jM Gwerthir ym rahob man. yfff Mswa fclyciav, T/edi tu nod?. 1/3 a 3, 3c» d; yn ciiliafol yn CIl heffailh, i'M. jcllir e> cymcryd lmrhjMv .'dec. O r r,o!l f c. d d y r.- < r, i c ct. -j {'wriccNvyrl i /yA kddis.: ei srv.-cL'a cr.hv.ykterrv, y cyile, "id ees yr «n a ddefr.yddir gydn mv/y ifb r>'wydui^nt ua'? tncdtj g!yn a brofv.- gM >d felly «c J'r ymddiriedir ycdsb '» f. (t PILLS. -i- Yr unig wueuthurwyr yw JPyft THOMAS BEECKAM, St Helens, Lares. jM Gwerthir ym rahob man. yfff Mswa fclyciav, T/edi tu nod?. 1/3 a 3, -T:r"of'ft' BALSAM I | WELLHA | £ | 'I 1 BESWCH ac ANWYD ||1 a AmJirisiadwy gyda phlant. wesm BGAN oll FFERYLLWYR A GROSERS jporftG>ugh-iuseH I TheUnrivalled I Keatings Jozenge^ Cefly/au a Gwartheg Meirw. DALIER SYLW. MAE JOHN ROBERTS, CAE DDAFYDD, LLANGEFNI YN PRYNU Ceffylau a Gwartheg BYW A riARW. Ac yn rhoddi y PIIS UCHAF am danynt. Fe'u cyrchir ar dderoyniai Telegram. GEl I. W PETER JONES, PENRHOS HOUSE, GWALCHMAI, BYLW AMAETHWYR MON AT Y FFAITH EI FOD YN PRYNNU POB MA Til 0 ANIFEILIAID MEIRW. Bydd P.J. yn LLANGEFNI DYDD 1AU, ac jng NGHAEUGYBI DYDD SADWRN. RHODDIR y PRISIAU VCHAF, a THELIR Jtl am TELIGRAMS. LLOIAU GWLYBION. Bydd g-an P.J. nifer dda bob dydd Iau yn Llan- cefnL Gellir eu gweled yn lie Mr Dcsborough 'wrth ochr y Neuadd Drefcl). DAN DD, •, YMWELA DR. JONES, D.D.S. (A.M.). SURGEON DENTIST, CRAIG OWEN. BANGOR. LLANGEFNI, bob DYUD IAU. yn 16, LLEDWTGAN-ROAD. o 1 tau 5..50 o'r Kloch. £ m ^NGOR, BOB .DYDD orid dyddiau Mawrth ao lan, o 10 tan 6 o'r gloch. A LLANEROHYMEDD, gyda MLSS OWEN, DRUID HOUSE, o 10 hyrt 1 o'r ac AMLNVCH, gyda MR HUGHES, Sutioner o 2 h) d 5 or gloch, ar DDYDDlAU MAWRTH. r.nv.wr laf a'r 29ain, Chwofrol 26a,in, Mawi'tii 26ain, ac E'urill 25a:n, 1918. W. Matthew Williams, F.RC.O. TEACHER OF MUSIC, ) LLANRWST, YIBlTS LLANGEFNI EVERY THURSDAY, and gives LESSONS at MON A HOUSE. i -= EISIEU PAWB I WYBOD FOD DAVIES, KENNELS, LLANGEFNI Yn barod i roi mivy neb araH ym Mon am Gcffylau a Gwartheg Meirw c bob inaint ac oedran, Anfonnir i'w cyrchu yn ddiocd ar dderhyniad "telegram neu "post card" Prisiaa. Gwartheg, I2s. i 22% Dynewaid, 6s." i 12. Lloi, i fyny i 5s. Ceftylau, I2s. i 18s. The Food Beverage I all \1lt!£j VAUGHAN & JONES (Diwedrfar HAMILTON & JONES), Apothecaries' Hall, BANGOR. Em gwaith ni— Profi'r golwg a ffitio gwydrau. Eich dylcdswydd chwi— Manteisio ar hyn heddyw.

GWAREDU PLENTYN RIIAG NIWMONIA. ANHWYLDER BRONAWL AG OEDD YN BYGNYTH TH(U N DDIVRlFOL AYEDI E1 ',A,- Fl I,A CAN YENOS LIGHTNING COUGH CURE. Dyma. ddywed Mrs Cooper, 47, Oscar-street, St. ,J O!lIÙ, Deptj ord, London, S.E.: "Mae Veno'e vn feddvgmiaeti: Y ga-;if diwcxldaf eafodd yn o'm bechgyn bach ymoe<*J- iad (ir^ tr « aniiwyldcr bianawi. yr iivn a vniylai ar fod yn niwrnonia ond gweilhawyd ef gen Yeno's, ac vn fuan oedd yn iawn oilwaatli. By dda f' vn id'oi-di Yeno's i'r oil o'm plant, hyd ,ji oed i'r babans pa Lryd bynnag y clywai hwy yn pe«vchu, ac yr wyf vv<x3-i ci gymGi'y<l fy ikun gyck1 chaidvniiidau ard<!e.rcliog." Lightning Cougli Curf> yw prif feddyg- inisvetii y bvd at Betwch ac Anwyd, Anhwylder- au'v Luti'^s, Cacth<lra, y Fronw>t, Anwyd yn y Ff'roon, Crygni, Diffyg Anadl, A*wydwst, ac at v Ilacac Aniiwyldorau oraill yr BUnt. Pris 1-ic, Is 3c, a 310, grail Fferyllwyr ac Y'stovdai ymhob- man, Ni Pliiti gwi)e,i(I J¡:ghtn:ng Cough -liv -x-niik'T Cure ya well am nnrhyw b' is «iynia 1 GOREe A'R RIIATAF.

ERCH^'LLWAI PH! YR ELLMYN" YXG NGOGLEDD CYMRU. TORPBDIO l.JA'NG FAWR. Yn Nhy'r Atgiwyddi, nawn M^rchci-, inyn ogwyd yn swyddogol fod yr Apapa. ïö32 tun- yiell, wedi ci "suddo ar dr.uthellau Gogledd Cym- ru yr wytlnms gynt, tnlj gaol ci thorpcdio gan y gr'.yn. Ccid ar cle-lthvvi, a, oJai-,L,V(" li: gyntaf yr oedd yn mordwyo yng ngolcu lleuad llawn. Yr ail dorpedo vvnaetb y Jitroti mwyal'. Goilyngid y morchci! 1 plant 1 r cyclio^J, a thi'a ■1 dccii^ eu rliwyfo ynirith taniwyd aniyjit gan y sub- marine, a llaucwyil ila.ve}', me.dliir. ADRODDIAD J KTivlANYDD. Dywcd yr aiibtiriany<id fod popcth mewn vnl i- 't tiofn ar y llonc sm bodv:ar o'r gloch v boro Ymlien den^r mm ud ysfrytr.vyd In yn otnadwy, a rhuthrodd y dwlr j yitafoll y peiriannau. Yn fuan wcdy:i ciact.h y prair na.s gel)id jjwnoud dim g.vda'r p.-M-iannau. Acta y peniannydd i gcis:o istyn yinwarcd i gynifor ag a allai, a bu raid iddo gvrddi d tl wy ddwfr at ei fronnau ar ddcc y Ilojig. Ar ol ci.el eweh 311 liarod, a thra yn rhodcli fX'rsuiiau ymklo, daeth dorpcdo, a bu ffrwydnad ofnadwv. Yr oedt! saitli munud ihwng v naill flrv\y«iriad ar Hall. Gweiodd y llone yn plygu, a bod y ihwed l yn agos Neid- i'r >11 or, a chyfeiriodd gwch. Taflwyd rlnjf I,Ido. t. Jhvyddodd i fyned ) r cweh. Ed- ivchodd o'i gwmpas a gwtjai gychod eraili niewn oi.bydnvydd znawr. Yr oe<Td sirnnai y llong fawr xvoili gyii ar diaws un eweh, a. chwch ara.1I wedi < i rhwjthu. Gellir synio heth cedil tynped y trr.eiinuid (.xvM yn y evchod hynny, lioddodd y prif bciria:i:;ydd. Yr oedd cf wedi iny'ied 1 rv\y y" un enbydrwyod ddv.ywaith o'r bill en. olid > trydy»id tro cyfarfu a'i ddiwedd. Coll v. yd y trvdydu bciriannydd hefyd, a bron bawb ,y!dd iiii r un ewch ag ef. Diflanodd ft •' A papa" dan v tannau tua 4.36 y bore Ar doriad ,v dvc'J eothvyd y iliai oedd yn yr un eweh a'r ail bi'iriannyd J i agerlong fech- an, lie yroddygwyi! yn garcdig atynt Codwyxl lhai ot'H'ld yn y cychod eraili hefyd. Cyrhaedd- wyd y Ian am naw v uore. Achosw.vl v fath galled fywvdau yn bennaf pan yr ei< iiylhvaifh o olhyncf yr a 1 dorpedo tra yr oedd cychod yn y dwfr. Myti y Gvntiai.inid 11: gredu nad oes fwriad gandd.Mit olid i ddmi-st.no llongrai, ond profwyd yn ej'lnr ei; bod yn amcanu difetha bywydau j>c.bl, pa un bynnag a o; •; a wnelont a'v rhyfel ai jK'i lio Amcanant lofruddio, a dim arall. Yr oedd twrf y fi'nvfdnad yn ddi^rnn i godi'r nieinv. ac er mai pedwar o r glch v bore vd- cedd nid oedcl yn bosibl 1 neb gysgu. Rlioed 9 arwyddion ar unwaith fod y Jlong niewn peryg], a bod pav.b i ddyfod i'r dee. Yr otdd y submaiine fel cysgod tywyll ar wyn- cb y mor dipvn o belh'^r of llong, a gwyddai yr ollyllion ami fod yr crcryd g\ntaf wedi cyrraedd "j nod. ac nad oi^dil obaith i'r llong ltofro. Rhaid fod rliyw ddiawloldeb wedi eu meJdiami 1 yrr.i torpedo arall i ganol y truein- iai'1 odd yn vndadd am eu bywyd yn y cychod a. r tri'inau. Gwe.'ent v llong yn suddo o fiaen eu Iiyyaid ar ol yr ergvd gyntaf. ond ni foddlon- v.yd on nvyd Irfruddiog. Anfonwvd yr ai! er- gvd i U'dd v gvyr a'r gwiag-idd a'r plant oedd wedi rhuthrn j gcisio vmwared rhag angou. TRKXGflOLlAi; AR SAITII 0 GYRl'T. D lydd Gwener <ynhaliodd Mr Pentir Williams arenghohnd ar saith o gyrff, ac wrth agor v cwest. sylwodd fod llong o Lernwl yn dychwel o borthkdd yn A Africa ?tan y torpedwvd hi gan submarine y gelyn. Ccid 400 o borsonau'ar fwrdd y Hong, a gofidiai hysbym fod oJdeuLu 70 weili colli eu bywydau. ac yn eu plith y ^aith oedd <lan syhv. Codwyd y cyrfi i gweh geillaw llo y bu'r tryihineb. Ar Van v "vrnni a be-chenogai y llong. dat- ^ap.odo Mr T W. 1 rev or oil am v trych- ineb a'u cyuynidoinilad a thi-uluoedd V t.rane- edigr. vnghyda digllonedJ am y fath Ivc ti ddieflig. Dyfurnwyd i'r sith LHldi trny .veithred r sub- marine. 110 ar gynnyg Mr Griffith Bee Hive umlygwyd eydymdeimiid a'r t(uluoedd galarus'

BWYD T nOBL, I PWYSJG iBAWP EI WYBOD. Mae Rheolwr Bwyd vedi nodi pris y com, Ni eha masnachwr o hyn allan godi ijiwy na dounaw 'r rmys (ntu rot a dimai'r ciiwarter pwys) am goffi cyffredin wedi ei falu. Ceill woithti Miatbau gwell o gofli i fyny hyd banner coron y pwys; eitlir ni cha. werthu hwnnw os na i) ùd gancld.) hefyd goffi y geill y twnncf ci g<1pl um dLl1.lJJa 1\1' p^vys, os mynn. riGON 0 DE. fod beilach ddigon c, de tfan bob masnacli- wr J'W gwnaeriaid. Er's mis boilach mae digon o llt wedi cael ei roj ,.1' y farchnad i gyfnrfod a galw rhe £ "> nol pob masnachwr. Gosodwyd ar y I farehnad yn y vlad yr uyihno.s yn tcifynu Tachwedd 17eg, 4,55-3.000 pwys; am yr wjthnos yn te;fyt.u Tach- wedd 24ain, 5.226,(XX) piv vs am yr wythnos yn terfynu Rhagfyr laf, 5,216,000 pwvs: am yr wythnos yn terfynu Rhagfyr gftd, 5..pwy<?. eIG FFRES. Gellir cyfrif fed tua luu ner y cig fTres a werth- ir yn y wlad boil yn dod o wledydd trmor. Mao SwyddL.r Bwyd wed, nodi y pris y dylid peidio mynd uwclilaw iddo. Oni bae am t'ynny y b'-)a.mi I)rj y cig yn y wlad lIOn erbj si hyu yn ddwjjl yr 11n ydyvv heddyw. TROEn Y DDAFAD. Galwyd s-yhv Swyddla'r Bwyd at y ffaith fod iliai ligyddion yn pwyo troed y ddafad gyda'r goes neu'r balfais wrth werthu i gwsinoria;d. Dywed swyddog y Swyddfa nad yw bynny yn gyfreithlawn. mai ihan 0'1' oÍfal" yw'r droexi, ac y dylid ei thorri } ma it h cyn pwyso r cig i'r cws- iner. PIllS OILOAKE8. Cwyna ifeimwyr fod pris bwyd amfcihaid, megis oilcake a.'r cyffelyb, wedi codi yn ddir- fawr, ae yn parhau i god., a bod bynny yn un lheswm mawr dros fod ymcnyn a ilefritii mor ddrud. Mae Rhea)wr y Bwyd yn awr wedi cy- meiyd meddiant or hoil udefnyddiau yn y deyr- lias lion at wneud oilcake. Disgwvlir mai can- lyniad hyn, megis ag y bu ynglyn a margarine, fy Id cael digon o oileyke a-r y farchnau yn luan, a bynny bris rhesymol. RHYBUDD PWYSIG. Mae awdufdodau Swvddfa'r Bwyd yn anfinki ion ia.wn i ddwyn gorfodaeth ar y bobl vnglyn a dognau bwyd. Gorfu arnynt wneud bynny a fiwgr. Cymhellir hwynt i wneud yn gyffelyb a'r bara, cig, ymenyn, a defnydaiau eraili ymborth. Kithr ganduynt beidio dwyn gorfodaeth os gellir gwneud heb liynny. Eitiir rhaid i bawb gynlidc. gynxdnt ag y medront er sicrhau fod digon o fwvd i bawb i gad yr hyn svd 1 raid at gynmd bywFI. Os nmgen, os afiadlena neb drvvy waotratiu bwyd neu trwy burhau i fwyta yn modo! y dcfnyddiau bw\d sydd y. brin, rhaid fydd owyn gorfodaeth, ae yna rhi'id i bawb g-ad "eerdyn bwyd" fel "eerdyn siwgr." ele;, MKW X G WJSiST AI Ilyibysir na ohuniatoir i westai, a'r nITelvb 0 hyn roddi JlJWY na. 4 owns o gig ar un pryd bwyd ar gyfer pob un. Mae nifer y jK-rsonau ymwrthod yn JJwyr a < higfvvyd u unrhyw fath yn cy;diyddu yn bsvJiaus. TATWS 1.LE BAR A. Anogir pawb i ddefnyddio htl\ ."11 He bara hyd y bo a bosiV. Ni ebaniateir mwy na dwy owns o fara gyda chmio yn yr hotels malYr. Mewn rhai ohonynt ymgymera'r perehennog a ilioi tatw s am ddnxi os botldlona r cwsmer fod heb fara i'w ginio. C!\JWIAC SnrGR NEWYDD. JIao yr wythnot; h;jn yn Miarferol 0 bwysig. 01 na weithicdir yn ol y oyfarwyddiadau isod ni all y neb a usgeulusa iiynny gael siwgr ar ol Rhagiyr 30ain. Mao dan ddull o weithredu. Gellif cael siwgr drwy e'dangos naill .u — (1) Ordyn siwgr, neu (2) 1'apur cyfran [ration paper). Ni wna'r eerdyn siwgr gawsooh mi wyt)ino.«aik }n (1! gan v gioj wr tro. Rhaid cael eer- dyn newydJ, Cerdyn v teulu gafwyd o'r blaen. Rhaid cael cerdyn i bolx person unigel yn awr j Os na chawsoch eisoos, eeisiwch gan cich siop- wr at- unwaith y liurflenni new ydd. Cewch gan- Ildo bapnr ir gyfer pob teulu svdd yn awr yn byw teulu—os oedd hefyd ei enw ar y papur a roisoeb blaen r siopwr. Os oedd ei enw ar y pajiur hwnnw. neu os nad jw yn awr yn byw gyda'r teulu, rhaid peidio rhoi ei enw ar y rhestr nevydd ran gaffoelt y ffurffenni newydd, ilanwer y papurau, un am bob aelod o'r teulu, a dyehweier liwynt i r siopwr. Yna cewch ganddo y cerdyn siwgr i bob aelod oeh teulu. Bwricdir y "papur oyfra-n" (ration paper)— (a) I r Lad odd ei enw ar bapur unrlijw deuiu pan v, naed y e<iiiv.^ti lau ^ivvgr' 1 a-i \thnovT- au yn ol. (b! 1'1' yr oedd ci enw ar bapur teulu y pryd liwnw, ond yutau yn awr wedi ymadael teulu hwnn-.v. i hcb un felly sydtl yn (a) neu (ly geiwio yn y Post-Offico cyn dydd Sadwi n. Rhagfyr 15fed. am ffurfkn eais am siwgr. Llanwer liwimw, a gyrrer gyda. l' post yn yr timlen a geir gvda'r H'urflen. Daw yn 01 bspur yn rhoi liawl i "chwi gael papur cyfran (ration paper) o r Post-Office. Rhai danger naill ai y eerdyn fiwgr papur cyfran i'r siopwr bob tro y byddis yn siwgr. Os 11a fydd cerdyn siwgr neu bapur cyfran gen- nych. ni c'hvch gard siwgr yn uidle ar of Rhag- fyr lOain

YSBYTY MON AC ARFON. Y CYFARFOD nLYYDDOL. Cyn'haliwyd eyfarfod blyaiytkksl y evfranwyr i Ysbvty Mori ac Arfnn, ddydd Lhm, ym Mangor, Maer Bangor (Mr R. J. Williams) yn llywydd'u. Oywedai'r Pwvligor Cvffr.edur.ol yn eu* had- roddiad fod j)N,hvar cant o rai'11 dioddfif wedi derby 11 i'r eefvd'i'iad yn vsiod y flwyddyn, mwy o 42 flwyddyn flaeiKirol. yr oedd 117 vn v isefydhad a 167 yn 1910. Derby/nwyd 2-10 o g'siiion o Arfon 125 o Fon llynedd. Ni bu dim Hai na 286 o dan !«w-woii!)Kd yn v ref- ydfliad, 0'11 <yferbynu a 243 y flwyddyn ilae.norol. Bu cyrmydd yn nihraal y eefydliad—223Sp 55 llyn- edd, o'u cvferbynu a 1905p fts 4c y fivryddyn'a'i rha^flaena;. Yr oedd 'eyfajiv.vm y derbyriiadau yn 20G3p lis 6c, o'u cyferbynu a i8Ó9p 14s 3c y flwyddyn o'r blaen. Yr oodd y drau yn fwy o Z3(,h 13e 6c derbyniadau am v flwyddyn, ac yr oedd hyn II achos prydor i'r pwyiigor. Yr oedd y easgliad ym Mangor ei n. y stdydlia-ri yn fwy nag y bu era jlai blynyddocdd, a gwnaeth Ponmacmnaw-r ei rhan vji oA:dog. Gaiwcdd Mr W. A. Fast ye at v ffaith fod diffyg ariannol o 230p am y flwyddyn.* y cviinydd ym mhriisiau'r bwydyxld yn am hyn i radd- a-.i mawr. Llynedd' yr oedd ganddynt 162p mewn Haw ddeehreu'r flwyddyn tleni yr oedd diffvg o 68p ar ddeehreu'r flwyddyn a yr oedd aniren mawr am gyuort'.iwv ar yr yebytv. AIL-ETHOL AIUiLWYDD PEN'RHYN YN LLYWYDD. Ar gj.uhygiad Deo a Bangor ail-etliol wyd Ar- glwydd Peurhyn yn llywydd am v flwyddyn ddy- fodol. Talcwid deyrnged i dd:dd«rdeb v teulu lirddasol hwn yn y sefydliad: buont gefnogwyr iddo o'i gychwyniad. ae yr yr Arglwydd Penrhyn prescnnol yr un njor gryf ei gefiiogaeih i'r tefydl.'ad. Yn anft'odja, mewn eanlyniad i'r galwa^lau milw.rol, nid oedd c; arglwyddiaetti yn alhsog i fynyohu y oyfarfodydd ond gobcithipnt. pan y byddai terfyji 1'1' riiyfel, 'y deuai oi M- glw.yddiaeth i yaig Ngriadell y Penrhyn. EiiCwyd y cj-idivgiad gan Mr Vv*. Pugive, a char- iwyd yn unfrydol. Ar gynhygiad Dr. E. n. Price mabwysiadwyd pleidlare o dd'.olehgarw^ii i Mr A. Ivor Prvce. yr y?g:ifonnydd mygcdoi, am y gwaith riuvgoroi wnawd ganddo. Datganvyd eydymdeimlad a ]>. J. E. Thomas yn waeledd, ac yr oedc'cut yn falch o ddcali ei fod y n gwel!a.

MAE YN YR AWYR. SIERYD POBL AMLWCH AM DAXO. Megis y mae yn LlaiK'efri, y mae yn A in! well. Y mae yn yr awyr. Waeih hob gcisin ci abil i ymledeenu. 1\j el Sir cloi ,¡VJ poLl. Ni cuddio nevvvddioii da. Y rhai na wvddant am t'ann, maont yu dvsgu gan eu eymeTogion. Mai»tei<»iant ar brofiad eu eymdogion. Mae hyn ell o gynorthwy mawr. DarHenwc.'h drotoch eich iiann-'n. Ar v 6.,d o Fai, 1915, dvwededd Mr E. Mieihac!, 6. Bull Bay road, nid lie-poll oddiwHh yr cgJwys yn Amlwch, a'r hWlI &ydd weili byw yno gydo! ei o c., "Gyda'm gwaith fel gerddwr byddaf allan ar bob maith o dywydd, a. bu liynny yn achos i'm ho'.vvlod beidio gweifhredu'n briodol. Yr oedd poenau llym ar draws fy nghefn. a deuo.it arnaf bob tro y gwyrvvn. Ceid arwyddion o wo-did d w I oâ yr oedd y dwfr yn llawn mater aJyn rrieddi pocn i mi wrth cklod drwodd. Cvmera.is Doan's Iwickaehe kidney pills at yr anhwyldeb, a. ch«fai« hwy yn feddyghiiaeth rag- 01'01. Aothant yn sytli at wruldd y dnrg, gan vmlcd ymaith yr boll boen. a chiirio a rheoi- eiddo y diwfr. Ni hyJd i mi byth angholio y lies a. wnaeth peJeiini 1M3-II i mi, a, bydd i mi bob armor (u liargymell i c-raill. — (Arwyddwyd) E. Michael." lonawr 28atn, 1916 — ymlan trj/th mis — dywsdadd Mr Michael: "Yr wyf yn t'at yn dcla iawn yn awr, ac i bclenni Dean y cSioich. Y mae Doan's backa.che kidney pills yn symud v rhwystrau a'r enyniad yn vr elwlod, ar yn helpu "rhediad esniwyv.h o'r biedren, ac felly golcbir allan o'r evfancoddiad y gwenwvn urio sy'n a ones i orvdcymialaa, poen cefn, grafel, trwb! "gyda'r Jwfr, a chynifer o a.nh\vyiderau eraili. Fiiis 2i 9c, gan gyfforwyr, neu oddiw-nili. Foster McCic-lUn Co., 8, Weli-^treet, Oxford-street, London. W. Peidiwcli gofyn am fcelenni at boen yn v a'r elwlc.d — 11 hytrach gofynnweh yn llaen a.m yr eid-io Dvan. megis y rhai a gafodd Mr Michael.

wgiTO J, ■■ iiji.L i..im.JI.ii, I.I I—HI MM— ,.¿¡" ¡ -u_ I I I I-I!Z,7 I Gl07aS p- "5 ¡ I Hosiery 1 May we Make a I BIouses 1 | I Tea | 1 Hand- | yy ':i!5. 4"l.i:lu ø I Frockl I ^ew Suggestions ? I kerchiefs | | Furs S 1 Lingerie I j B p^rERYONE knows that this year a if I | Jb Useful Xmas Present will be far mere Jw 11 | acceptable than any other kind. 11 i AND when you can get such Charming as well as Useful Gifts at Wartski's—a few of which are 1 enumerated—at such inexpensive priccs, why the solution of the gift problem is solved pARIS has contributed seme of her most fascinating Novelties in Bag?, Chic Blouse Wear, I I ¡ delightful Tea Frocks, and the daintiest of Lingerie. G OSSAIER Handkerchiefs, exquisite in texture, embroidered so beautifully that it seems im- 11 possible to believe hands have worked them, and Furs, with which the most fast idlers could j find no fault with, are shown in such a bewildering variety of style and price that every f .u: ma j every pocket can be satisfied. j • Wartski's, j Ladies' Wear Specialists, J I By the Cathedral, i 1_ Bangor. phone -1 I œ

Y GOLOFN AMAETHYDDOL. YR ARGYFWNG DIFRIFOL PRESENNOL. Yn diiweddar, anfonoild y L!y wodraeth apel at Bw-yllgor Amaethyddol pob tir yn galw ty iw at yr ystyriaethau a. gun!YlI 1. tvi(I i sior.aa-u ynibartli i bob! y wlcd hon, rihaui gwneud egn-ion hela-sfthaeh a nnvy lnr br.vhad. pei-yg! newydd yn laduol i amlygrwyd-.i, a 0:,1: aieiir ei rwyeg g-Jl ei gan- lyii'adau fod yn cngouol. O bwys y rhyfel, mae galiu cynyrciioJ Ewrob yn l;e:hau bob dydd. LleihatVyJ gall a dynoi gwkdydd eraili. y diibyn-wn arnynt am yinbortli, i laddau mor fawr fel ag i'w g\\read yn amhos bl iddynt hwy wneud i fyny y diffvg. id yw o fawr wahan- iaeth a orchfvgir y perygl tan forav.l ai pe:i>, a gyhoeddi-r He-ddwc'i LlI a ivtynir tymor y ihyiel. BygythV yr '11011 fyd itriii brinOcr ym- borth, nid yn um.g yix 1910, o:.u yn 1919 a 19^:0. Amhosibl, beHadi, i ni ddi^gwyl o wledydd tra-' mor y cyfleitwad mewn bara a ehig yr ydym wedi dibynu arno i gyurol bywyd yn y wlad hon. Os na lydd i ni fwydo en; huuain iiis gall, ae ni win uiu'iy vV wlad and!. Dibyna iriisur pri'nder t'iiagliaw ar ein liwvddiant neu fethiant mewn ycliwanegu yn i-ylwuidoi at fwyd gyriy reii r gartivf. 2. Mae'n amlwg y para piiiwier ar 01 y rhyfel. Mown rhyw food yd,b\gol y bydd 11 fwy wedi cyhccddi heddweh. Mae v tefyilfa ddiifrifoi lion, o ganlyniad, yn g-alw ar ba-wb o iionom i ad-drefiiu rheolau ainact'iu da fel eu desllwyd geunym m ac y gwoithredwvd arnynt gan eijj hyiiafia;d, yn ystod y ganrif Jdvweddaf. Yn y cyfiiod iiwnnw jc^fyriai yr amaetliver mai v p,tii pwysicaf O<dd cynnyirch o ansawdd uda. Heddyw, rncdti bym;<ag, gorfodei' ni i yityried twm y cyniij-reh. U'r safbwynt hwn, ac er mwyn diogelu y genedl, mac tir gia5 da yn gymhaaot Hawer llai mewn gwertli ra thir ar. (Jail aoer 0 dan weinth gynyre.hu deng waith cymamt o fwyd dynol ag at-er o borfa rhagoroi fit bo^gu ani- feil'.aid—os eynvrir y cyfa-rtaledd trwy. yr hoil wlad eyfriiir fod tir ar y:i cynyrchu o h-iuf bedair gwaith* cvmaint o fwyd i'r aeer a. tit i pori. 3. hanfodo! felly fod y e-yntudiad i dow i fyny dir glas yn cael ei bwn,;¡ ymlaen a'i gario \mi;<"i!ae'h. At gynhaeaf 1918. rhawl iroi dwy tiJiwn a phedair oaii' mi! o aeen o 4LIlf gias cyn diw-edd Ebr.ill jiesof. Yn ychwa.n«gol at sx- tvvnebedd yehwasiegol o Ór tof. «.ydd i'w aredig eieni, vinsWengya y yn drom. Yr un pryd, vw yn umhoi-ibl e; doeraiRi ymf.g fferin- v.vr y wlad. Yn a-r fe roi nine fterrnwyr a Ciiymra yn arc-dig oddeutn 8.000",000 o aeeri tymor, a'r ewbl da<g ychwanegoi yw un acv-r m bob .pedad-r aoer a dioir yn gyffrcdin. Heb- iaw ihyunv, mac'n ;c.r fod 2,4c(;"(X)() o aetii yn gvirdnvvj at cu diwyllio allan o r IS.500,000 aeeri o dir glas ^ydd yn v wlad, ond pwyltgorau Ani- net.iiycidol, *tir feistri a ffcrmwjr ddaiigos egni ac ew vi'us. ('.a diigono!. 4. Dadl uiiai yw y lnddai yn ode. '.hach canoi- b'.vviitio pob cyfle>iwa».l llafur a pl>3i:°ianau yn y wiad ar y t'r tydd eieoco dan lafur, o!ierw\tki ei gvflw«- budr, ond ri-aki c-oiio in as r amcan yw ycliwanegu at gynyreh blYydi yn y wlad yrig ngbyiKfaaf y blynyddoedd 1918. 1919, a 19^0. Oiiprwydd ear iylii wneud pob ynigs.s potibi (a gobeit-fiio eu gwi.ei.r) i lan-hall y tir sydd dan lafur ni fiiorheid y evflejiwad mwyaf poeibl o fwyd. Mewn llawer ae mae y t; c F, dd yn awe dan yr axadr wedi ei weithio allan. Ar y Haw urall, mae tir glae newydd ei a.redig yn Ianach na Hawer 01' tir llafur ppcaennol; mile ei gyflwr gwrtaitniol vii Hawer uwch, ac o gaiilyn.ad gelh." cynyrehu mwv o fawn o homio yn yitod y b!ynyd<l'.iedd nesaf. Felly nme'r ffaith gydnabyddir fod tir llafur \n fudr ac wedi ei N. alian yn cadani- liau y cynllun i uori i fyi-y d.'r glee, a rhaid cofio y gellir gwnG\id ifewer o wcith ar ciir ghu yn vstod misoedfil Rhagfjr, Ionawr, a Chwetrol, pan fYíld y gwaith ar dir llafur yn ami yn anibosibl. l'"ir ra fydd eynyrch tir fel hvn yn Haw-f'yn 1918, bvdd vn barod at gynyrelra yn eff^ithiol yn 9 19&), pan fydd yr angen yn ogymaini. CYNNYRCH (il'.AWN A Clilt;: GYVERTH CY DMA RIA ETHOL. y 11 y dyddiau diwfddaf cyhoeddodd Mr T. H. Middleton, C.B., Dtiprwy-Reolwr Cyffrod- iniol Adran Cynyrchu Bwyd, sc un o brif ar- weinwvr y byd" amaeihyddol ym Mhrydain, itnvvtfi :i "ymchwiiiad i wertii cydina: iueiiiol tir \n tyfu grawn ac yn magni anifeLliaid. Mae cynnyreh can' awr o dir dan lafur at ei g.'fydd v'n ddigcnol i gyn.ua 1 ped-.Var a phe-.lwair li.gaiii (34) o bobl, tra na chynbelir ond ugain (ZiJ) o bobl ar gynnyrcii tan' aeei- mewn cig a llaÚ 1 1 1 J_ t_ F- Air vylnr,n.¡'(>{1<l oeiuw l': IIJJ: ic. i <> o boLI. Gcireh 150 Datwis 450 >> Mangolds (i gynyrehu biff) 36 Mangold* (i gynyrehu llaetii) 80 3' aip (ai bdl) 27 Fxip (at futto-i) 31 Wair gweirgledd 16 60 (canolig) 25 (-alaeh) 10 Dv.-g v ffisrjirau nyn eu gwem lieb nod nae e«- bon'ad « » « « GWRTEITIIIAU. Mae Adran Cynyroliu Bwyd yn. mawr an:iog pob amafthwr i archebion am euperphos- phate a .gwrteithiau eraili. Hy(W a.ri,hawi;:er di. i gludo gw-rieithiau ar y rhedfryrdd yn y gwanwtii, a'r unig ffordd i fod yn ner o gyilen- vvad yw gofalu an fon archebion i mcwlI ar un- er 'Illw I v.a'th er mwyn i'r maenaeiivvyr gc.c-1 eu »toc i law. Heb law bynny mae y prisiau yn if., ond cynieryd cyflciiwad i fewn cyn diwedd y flwyddyn. Mao (i'igonedd o superphoepha-te i'w gae! yji y faftlwiad ar'hyii o brvd, ae 03 bydd diftyj yu y gwc.mvyn ar y fftrr.iw r vn nnig v bydd v bi.i. CADW F 1-- 1 THAU A LI YSIAl*. ydhi carioifiinau i gas-giu, graddoii, a gwertiiu fi'rwythau a llytiau. Aeth tunclli lawer o flYwyth- au yn ofer yn yr ardaloeud cylcJiyjioi yn ddi- tvoddar oiierwydd dtffyg mockiiou efferitisiol I v.- i hoddi ar y farehnad. Dygir caiiiioedd lav.er o duneiii o flYwyt-Iiau a liysiau o T>oegr i dreti Gog- ledd Cymru bob blwyddyn er fod o gyn- yrehwyr yu y wlad \n metiiu eael ruarchriad. ae y ge!l:d cyfactdae-a tk* at gynyrehu bwyd fel hyn i raddau digon he'aeUi fel ag i wneud Cagledu Cymru rii hunan-gynhabcl. Bydd Llan- I dudno J.unclion yn !e ca.n )hg i gyfarfod cytbui ?- denui Mon, Arum, a rhaunau o Feirion. yn ogy,iia! a Dyii'ryn ( i-i. Y diifyg rnrp.vr deiimlwjd bob airiit-r cedd pa. fodkl i gadw y cyf- knwad drÜ3 ben ar.ge:i y dydd yn hie-, lieliach mae Adran Cvnyichu Bwvd gweituio allan o-systal trwy cu pctc'u ae Lei yd oil cadw nicv.n tvnia-.i. Mae pehianw aith syml i'w gael am £ 6 10t? f.ydd yn ddigonol i "dynio" banner cant o ffrtvyt-hau bob aw. Gait moc-hed yn rhwydd pob gwaitli ynglyn a'r cyfryw. Mae trefniant hefyd i eyeliu ITrwyt-he-u a Hysiati. Gwneid hyn i reddau pell gan wiedydd tramor am lawer blwyddyn. Krby.11 hyn, ceir.r aiian pob bwyd felly o wiedydd tramor, a rhaid i ni wnead i fynv y diffyg gartref. Prynwyrd- miliyna-u o buteli* at gadw ffrwythau gan Adran Cynyrchu Bw d yr haf diwed<iaf. Gwerthwyd miloeotl lawer ohony nt y ng Nghyiuru. Mart yn bwysig i bawb sydd yn meddu* poteli ffrwytivau eu liedrych o brvd i bryd 1 wnj-ud j n i»ier eu bod vn cadw mewn cvflwr da. » < GWAITH Y MERCHE-D. prawlioii newydd bob dydd fod merc-hed yn gwbl alluog i wneud gwa/th effeit.h-iol ar y m- ymhob cy^yHtiad. Yn ,r rhc<ldwvd pi-avvf ar eu 'gallu i weit.hio gyda'r dyrnwr. Gwnaethant waith campus. Yr un pryd, ad- eodddr fod ihai amaethwyr yn parhau i wrtnod cymervd mantais ar lafur merched, nid yn unig dd hen ragfarn. ond Iwfyd or mwyn cadw dynion me v. u r.'iai aehosion uwehlaw angen gw.r- v I c Ill. Yn wyneb y cy nr. ydd mawr raid gymeryd lie aredig tiroedd at 1918, niae yu bw foii dyiiton yn > ael eu- defrryddio yn r.iiig at waith eelfydd fel hyn, ac 10J gweean- aoih mer<*h^vl yn cael ei dù¡>ÍJ12.:d(Üo at waith arall y mueni hwy yn gwbl gj mwy9 fw gyflawm, ac y geiiid yn iiawdii lyc'dhau y dynion odd,wtt^o. iMae Sefydliad y Merehed, s-ydd hc-¡¡,(,11 dan reolaei'n Adran Cynyrchu Bwyd a'r Hwrdd Am. tethyddiaeth. yn gwneud gwaith elledho! i ddwyn cdivf i vcfyriaeth merelird y w lad eu dT- led-wyddau yn* yr aigyfwiig pretennol. Mae 150 o g&ngheiiau wed: eu seiyjiu, ae yc.h' uneg'r sit. eu rhif bob wyi-hnoc.

DIM T ALIA DAU YMLAEN LLAW. Benthyg Arian yn Gyfrisachol. YN SYMiAU MAWRION NLU FY CHAN (heb fod dan £10). AR PROMISSORY NOTE Y Br-.N 1 H\CI \N R YN SYML. SEFYDLWYD DDEUGAiN MLYNEDD A CHWECH YN CL. AC YR YDYS YN AWR YN BENTHYCA UWCIILAW £ 80,000 YN FLYNYDDOL. A I'lddER cm Pro spec:is a Theierau am A Fei.thyeion, neu unrhyw vvybodaeth, a c-heir yn rhati uii ai yn bcr^ciiol neu lysiiyr at George Payne a'i Feihion 3, Crescent Road, Rhyl, £ 10 t £ 1000 yn echwyn preifat i Amaeth- wyr Masnadiwyr, ao eraili, ar Note o! Hand. Basnes drw(r Post, unrhyw bell tor.. Licg ac atdaiiadau isaf yn y wlad.—National Ad- 0 vaneo and Investment. Soo., Ltd., 41. Corpora- tion-street, Manob ester. Can gen: 32, tarrar- road, Bangor. ol J QWE^I INTEREST IN THE COUNTRY. No Fees. ;CIO Lo £50[;Q No Bends. £ 10 repay £ 11. £ 50 repay £ 55. £ 20 repay £ 22. £ 100 repay £ 110. Bills of Sale or Loans oaid off and increased. L. LIVINGSTONE {Tel. 3071 City), HOPE CHAMRERS. 107, MARKET-SI MANCHESTER. -l.' RHEUMATISM & LUMBAGO- Rub in POTEX Morning. It acts like msglc TR Y IT! b 3, & 2< 6d, Bottles, of Stores, or Uircct frcta THE "SANITAS" CO.. Ltd., Liraehouse. E. 14. MimoMssF Srati BIT I),,t3d.. RO D il N E. IT Nc\i £ R FAILS. HARLEY, CHECIST, PERTH. LCCAL AGENTS Atcnts: T. J. Priciiard, Ch<-nnat, L!an- getm; R. It. Jones, Chemiet, Amlwch; H. P. Thomas and Son, Chemists, Aber- ffraw; R. A. Evans, Chemist, Port- din-jrwie. aiul Re os Roberts M< nai Bridge. Room

BATTALION ORDERS, By Major Hugh Pritchard, Comjnar.ding Isfc Battalion Anglesey Volunteer Regiment. PART I. I montii. Posting". The fullo.ving N .C.O La, iig re- port etl for duty, are posted to companies as fol- lows -No. 265986, Sergeant Lewie, M., Res. Bn., Monmout.hehire Regt., to Co.; -No. 225526, Jjanoe-Sergeant Dar-ies, c., ditto, to "C" Co. Medical Inspection.—There wdl be a medical int'pcciion for N.C.O.'s and men of t, f, under- mentioned detaehmen.te, who wish 10 join cither Section A. B, or C: —Lianfacieg, 7.30 fl. 1-n ucs- day, the 11th inst; Llanddeusant, 7 p.iii., Thurs- (la, ti;e 131.:1 imt. Bixkdern, 8 p.m., Thursday, the 13th hut. Tile Commanding Officer hopes that- these who are not already in these will take thip opportunity of doing 50.

DAILY ORDERS. PART II. EIJL):meí1s. Enrolied and taken "II tii* etreiijsrth 656, Private J. (hnn; 67o, Pr.vate O* Owen: 679, Private D. E. Roberts: 680, Private J. Williams; 681, Private R. Stanley 682, Pri- vate F. Graham; 683, Private H. M. P. Green- Jiain 684, Private R. Piitehard; 6c5, Private J. W. Morris: t £ 6, Private T. Williams; 687, Pri- vate E. Wiiiianis; 688, Pr;va.te J. T. 'Hughes; 689, Private .J. Rowland*; 690, Private R donee; 691. Private T. Jonas: 692. Private W. Roberts; and 693, Private J. Hughes. Section B."—The under-ment.cnod man joined! Section "B: 671, Private R. Wi!!iame. Diwharges.—122, Private W. S ork man 1 143. Private J. II. Jonee; 211, Private 0. Jones; and 236. Private It..Jones. iSignod) H. J. HARRIES. Capt. and Ad 11.. 1st Un, A.Y.R.

SUT I LAUD TYRCKOD Y«grifenna John Pryoe, Mae«ymeirch d ni acw gan dyrchod. cynhyddent bok. blwyddyn, fc-I yr oedd y tir a golwg ddifrifol arno, ae yr oedd arnaf gywilvdd oliono; and elywais fod Mr Hugh Da vies, Chem'st. Machyn- lleth, wedi dvfoisio petii i'w lladd yn ddidrafferth iawn. Ei t';]\ ydyw 'MoJrat,' mewn packets Is 6c yr un. Prynais backet a rhodda.:e ef yn ol y cyfarwyddiadau am lx-n pryfaid genwair, » rhoddak y rhai hynny yn Uwybr y twrch. NI ch.OiirvdH V tw I eh mwy."

Rhys Dafydd Sy'n Deyd- Iddo ddoi-byii y gan gaiiiynol Rhyw ddiwrnod laiwliodd ca,c:,gcn C"v lip -op-, r A'j- i)ic-irclied c,(Icl vil Mown rigins i r t.ip top; Nid p':r<ir bacli o^d.ti ganAi'yDt, A'r m ffolied yn divvidl-i r a inaii. Ac eraili mwy neu l«i, Yr] pii-ir, mae yn.a lawixitJi- 0 syrup yn y iai; 'Roedcl yno hwyi arddtvdicg', A fciarad fe.l clip clap, A (iv.yio'r gwcrfluvr dr-jun Yn [ilyniiu yn v ta.p. t;-N-r-up 1 pwuin rite, ig ?viai ft'lly 'rofdd o'n tnce; Na rawins o uu ivuitlv, Ca,A-it Yn mesui' liaiuw-r llatii. Ei fed ef (Rbye) yn moddwl mai un o drigol- ion Grronland o^i y ff-ruli ifanc iionno a welodd niewri addotdy msSlau-oJ ym Mon. Fod pawb a'u t^ylw ami In yn lie y progctli- WI". Ma; Iro doniol oedd ¡'r bacbgen Hwnnw ye- gri'fennu llytliyr nior gariadus i'r feroh hoiuio o Ainhvi ii, ac iddo wnr'.irhur JIlin ty ar dop ei jytiiyr yn rliodil: ;uidr<?«> ideli.

AT EIN GOHEBWYRT Y Beirdd.— Oeir toiiraelb o gynhyrehion mown llaw yn disgwyl lie. Cant ymddaiigos gynfced y efn gofoj

"SERCH AC ANGEU," GAN EMILY B- PRESTIDGE, Aw DUKES "MERCH Y SKERRIES." PENNOD XYlJ. Yr oedd Maggie Price yn ganoibwynt i lawer o boul. Hu eeidwad y)it ddyfal yn chwil- ioani Maggie. Nid oedd ef yn inalio lawr prun ai byw ui marw yuoedd. ond nid dymiuio'iddo fod neb wedi dianc 01 afael — yr oedd hyn yn amharch ar ei swydd. Yr oedd Jones, adQllwyd i Gaergybi i chwilio am riani, yn credu y cawtai ddyrehafiad |Xi'n llwyddianus i gael hyd ioldi, a gv.ydd:ti y cawsai ei A>-io (pe'n aiiv. yddianus. Yr otdd Richard Vivian Smith wedi ymoll- v.ng i feddwi, ac yr oedd w\neb Maggie o'i flaeu duydd a 1105. Ouid g-uraig Prio;j, yn ei tlirachivant a'illid, yn poem ei gwr fyth a hefyd i fyned i chwilio al l'l fl'Th iLl' hyJ glan y mOi', gal] ci gymcll 1 iyned i bob a gen ac ogof, Rhaid o>edd iddo fvned allan, ond nid oedd ganddo amcan i chwilio "ant dam, canys yr oedd gwreiehionen o eercn yn ei galn/i ati drwy'r eyfan. Ioed.(i Mrs Morna yn dymuno gweled yr cn<-thynmync<iyno!i ga.reiiar x-ii (13-niiiito dnvg iddi. Yr oedd yn credu bellae'h ei bod yn duiniwed, ond dymunai jddi fyned yn d,.E,gOll pell fel na chawsai e: mhab ci gweled mwyaeii. Oinai iCtlo fyned i helynt ynglyn a'r ene-tli, ac yr oedd meddvvl ei golli yn peri id<ii v\ylo. Yr oedd yr hen -bregetiiw? yn llawn tostiw-i at IC. Yr oedd ganddo ddigon o ysjiryd Ciiet i de",ii-ilo gofid dros bawb mewn taraltod, ac yroeddcigaionyug\va<L-dudrosyrcuethan- ffodue. Credai Morgan fod anghyfiavvnder mawr wedi e; vvneud, a dyuiunst allu tii-lioiii j>eti.au. LlawI oedd Dei o gaviad a pihrvder. Gwyddai mor an haw dd oedd cad'w Maggie mewn diogel- wch. Yr oedid ei feddvvl gyda hi yn bariiaus, ne yr oedd go-ikl yn el fvnwea o tvelod daerau ei fam. A betli am Maggie? Gailawyil hi yn unigedd y,' ogof, heb fedru symud otldiyno, na dim ond nwn y tonnau a chri ygwylariod i doni ar oi humgedd. Mercfi natur ydoedd, ond yr oedd Ci a i'w henard. CafFai ddigon o amser i fe;Uhvl am y gorffennoi a'r dyfodoi, ac i wc]ed ddyfned oedd terch Dr-i att. Diolchai i Dduw am dano. Nid ofnai grocsi y mcvr gydag ef, canys gtvyddai y byddai gartref lie bynnag y cawsai gwinni lki, Yr Oi-dd serdi. sa angeu yn agos ati. Antur- iodd Dpi i Gaergybi i dirolnu i'w ehymeryd vniaith ddiogelweh, ac yr oedd ei nuun-yngiiyfraiui vn cynllwyn yn gyfrwye i gael gafael yn'ddi. Yr oedd wedi jyylwi ar wyneb De.; Morris pan ddaet-h i'w thy i ):oli am Maggie, ac wedj gweled yr hyn oedd yn ei lyga-id pan edrvchai ar j'rit.chard. Os oedd rliywun wedi lielpu Maggie i <1 dianc, Dei oedd liwnnw. Penderfynodd wylio ei symudiad- au. Dychw-elodd Dei o Gaergybi yn lkw«n. Yr oedd wedi eael fhyd i ddyn ocJrl yn moiviwyo i Lerpwl, au wedi trefnu i fyned gydag ef nos tiannoetb. Caled oedd iddo fFarwelio a'i fam, a gadawcnld hyniy hyd v fumud olaf. Dyna'r noson olaf iddo gvsgui garrref am lawer bhvydd- JB, felly ponderfynodd osg-ueodi ei bun a myned at Maggie yn gynivar fin nog a dycbwelyd at am- fei- per. "Mi fyddaf ad re naw gloch, felly peidiweh bwjta'oli ewpcv 1103 y tieuaf," meddai, ga/i roddi ei hot ar ei ben. Gwenodd ci fam arno, .ac aeth allan, grn g-M'dded at y tr-arth a liithro «Jro3 -y erdgiou. Ni 1 L L,¡: fod neb yn ei wvJio nac vn ci ddilyn. Rhot-s y.r hen wraig oeddi yn ei eklilyii Jiancee jioced dan gareg yn y lie yr aefcli Del o'r'golwg, ae yna cero'tlodd yn gj-flyra eddiyno. "Dim diwrnod a meddai Dei wrtih Magigie !['lll Co: gwa?ga i'w mynwe. "ac ft'. vil Bydd yn ben llaniv am ckleg o'r gloch, ae nii fyddaf yma ychydig cyn hynuy. Bydd Hughes yn danfon dv 11 mewn (Nve.Ic, rsc",iier i'n nhol. JSIi f<d»raf ei drvetio fo. ae fe a iff a ni \n saff i LerpwI. Bvdd i chwi aros ar y sevvner n^e i mi gael llong fydd yn mynd. irr Merica. n)at dvjiia r 1105011 olaf i mi adref yr wy f am fynd yn ol yn I)- (). foan i fod befo mam. Oes gynoch ohwi ddini ofn bod ynii,cli Iiiiii., ai :a, doss gen i ddim ofn, ond mae'n ddrvvg id gen i fod yn lhaid i ohwi adael ek'h mam. Mi, fydd yn unig iav\n hebddoch chwi. ïn meddwi am dani -,v, ac yn meddwl gofyn i clnv.i fynd a mi i Lerpwl, ao- wedyn ur c.1 i mi f\nd ar y llong i chwi ddwad yn.ol adref, ond ft.ura i ddim gneud hynn\. well gell i farw yn fan vma 11a rnvnd i wlad aTaii h-eb neb hefo n." Maggie bach, mi awn gilvdd. Ydnch clii ddim yn dallt gyniaint wyf yn cich caru: lydvv i'n dallt. Rydach chi'u rhoi f1 1 pepeth i fyny er fy mwyn, at; vn profi gymaiiiE yw c-id¡ cariad ataL" Mae'n dda gen i gael cyfla ) broii fy eerch. Ysgwn i wyddocii abwi pa mor ddewr ydyeh. Nid ydych byth vi cvyno 11a vytlt yn ofni." Na wir, "roeil gen i ofn cae! fy ughrogi, ac mi faea ge;t i ofn myned fy hun i'r Merica." Gwa.sgodd hi yn dyimueh gan ei chtieanu. "Rhaid i chwi l'yned at yell m un rwan. Mi geweh dd'gon o ainser i 111 eu?an<a ar y 'long fawr." 'or'(, Noe daw ch. cariad. Nos Wawcli." Cvchvvynodd o'r ogof, end aeth yn ol am tin gussan arall. Yna dringodd y ere:g:au, ae wedi cyrrr.wid eu copa gwmnjth ewn fel gwylan, ac atebodd hithau ef gyda sain eyiVelyb. Deffrodd Maggie yn fore drunnoeth, ac aetih a,, ogof. Clvvvodd s'vn c-errig a phridd yn diisgyn o'r orcigiau, a gwvddai fod rliywuu yn dringo ati. Ciliodd i ben pt-llaf yr ogof gan gadtv ei Hygaid a-r yr a^en. Cyn Iiir eantu d<lau lvgad yn Vyllu ami- -dau lygad erej.lon llawn digofaint. Cyn hir adnabu hwyjit fel v ddau lygad oedd wedi peri id.di v fath arswyd ar hyd y blvnyddati. Gwyddui mai ei inam-ynghyfraiUi oedd yn ei gwylio. Mewn ofn dia-fawr iJioos ei dwvlaw ar ei gwyneb. Pan edrychodd eilwaitb yr oedd y ddau lygad w«H diflun'i. Teimlai awydd gwaedtli. Gwyddai o'r gore fod yr ellyllciS yn cyfeirio gyn- y gallai tua Chaerjybi, ac y dychwelai gyda phobl a'i eymcront yn ol i'r (-arcij,-Lr. Ei ttmedcJ g.l nt-af ùe.\Jrf dnngo I' erClg¡¡¡u a rhedeg i gartief Dei, olld gallesid' yn liawdd ei gweled, ac bwyraoh fod eraili yn gwvlio i'w dal. Hyd yn oed pe cyrhaiddai y bwthyn rui fedrai aros yno'11 hir oherwydd fe clnvulid y He yn gyntaf Nid oedd obait:'iogyfe r' ad y' tir. Eisteddodd ar graig yn gwynobu v mor gan wvlio y tennau yn yr heulwen. Yr oedd yn llawn nwyfianr a bywyd, ac eto gallasai fod yn farwolaeth iddi hi. Penderfynodd tia ciiaweai ei mam-ynghyfraith bet.h bynnag emiill y deg punt ,n, ltv(i iddi. Os n::d oedd in odd cael gwaredigaet.li, byddai iddi feddi ei bun yn hytrach II a inyned i'r carohar drachefn. (1 bariiLiu.)

TIIE ""FAMILY""FRIEND'S AmiCE. THE TRIUMPH OF "RIGHT" OVER "MIGHT." For 50 years St. Jacobs has barn a good friend +n i.Vif fi.milv. in e-ivinir relief from Rheuma- tism, Neuralgia, and other painful ailments. Old 11 oaest St. Jacobs* now appeals to every- one of its customers to invest all they pos- sibly can spare in tho Naiaionat War Bonds, and help to bring about surely and quickly such a Victory as will irsuro to the entire World a Peace that will give safety and com- fort for ail tilnie to come. National War Bonds can !x; bought for S5 and upwards. If you cannot, spare this amount, you can Pt least buy War Savings Certificates whicit cost 15s 6d and upwardd. B >th National War Bonds and War Savings Certificates arc the safest and most profitable investments in the world. Your nearest Bank or Post, Otifco will gladly receive your subscrip- tion, and yott will be taking your place among tho millions of Patriotic Men and Women who are lined up in the great, battle for Iligliteous- TkS3. Jacobs Oil (E>!(/.), J:d" Ferfst IIiU, London, S.E.

A MOIUVYR CYMRU. Mae Cyriru yn faleh 0*1 miJwyr n'i morwyr. ac v inao gunddi lo i fod felJv. Catrodau Cymreig wedi dangos cyrramt, o wroldeb ar faes y rhyfel ag unr'iiyw gatrawd ym Myddin Pryd. uin. a gellir dweyu eu bod hefyd wedi cae! ■•y- } maint o gollcdioii. Nid oes odid i bentrrf yng Nghyrnru nad yv. "n tcirido'r loos (■ golli rhai 01 fec.hgyn g<»reu yn v rhyfel. Mae'n dda meddwl nad yw Cymru cm anghofio ci dewrion, ar nid oes dim a rydd fv v c. galondid i'r milwyr Cjm- reiff a'u jserthynaKii; ni deall fod Cronfa Genedl- actLol wedi ci fi'uifio er eu btuiu. "r fridog Syr Owen Thomas roddi cychwyn i'r mud- ;ad oddentu dwy flynedd yn ol. end er i'r mudiad gtel cefnogaeth lagorol o bob rhan o Gymru, bu cry 11 oediad cyn dod a threfn i.r bethau Y dydd o'r blaen, yn yr Amwythig. riL'wn eynl adiedd liosog, rheddwyu ail-gychwvn i'r mudiad, a daethpwyd i'r iienderfvi.iad i uno'r Gronfa Geneiilaethol a gychwymvjJ gan y Cad fridog Syr Owen Thomas gyda'r Groiifa fkiiedl acthal sjdd l1ï hamcan ddirparu cysm-on i'r milwvr a'r ijiorwyr ^'ymrcig. Amcan cronfa Syr Owen Thomas, fel y cofir, ydyw gofalu gn. fuddiannau ein indvryr a'n morwyr, a'r rhai sy'n (libyllit arnynt, ar ol y rhyfel. Bu'r gynhadledd mi fTodus lawii i gad gan Mrs Lloyd G<>orge i weithredu fel llywydd y gronfa. a gwyddis' pa .nor egniol y mae hi \vedi bod ynglyn a'r gronfa i ddarparu eystit,oil I I, milwyr a'r morwyr o Gymru. llydcivvr y bydd i Gymrll gyfrar.u'n helax.-th r.t amcau teilvvng y gronfa uncdig new jdd.

I Telegraphic Addrese: Telephones "Lewi,, Bangor.» Corn & Flour Merchants. 3,30 & 197. I THOMAS LEWIS, SON & Co., I (be OIU-CsiiablisDcd 6rocerp Stores, j I | i -ESTD. 1850.- J Contractors to H.M. Army and Navy. | !P.4- branch JEgtabHsbmentB. SV:I t)ea& OffiCC- | Avenue Buildings, Carnarvon, Holyhead, Llangefni, Amlwch, o I Pentraeth, &C« Telephone No. 3. I IS"