Y Clorianydd

CAERGYBI. CAIMJilARU BRODOR —Yn N-inbych cyhudd- wyd William Tracey. brodor o Gaergybi, a Ud- raltu. 7p 10s. cicldo on Albert- Bonchier- Anfon. wyd ef garchar am ddau fia. WYAlI. — Dydd Sadwrn olwynai llongwr i lawr Boston-street, a rhedodd ar draws bachgen a gariai fasgedaid o wyau. Liiwiwvd yr bc-oi gan gymvys y fasg-;d. • I'R TYVR.—Dywedir fod Mrs Hughes a i ohor o blant a'u bryd ar fyned i ganu i Eisteddfod Tut Now Brighton yD Medi. El GYHUDDO O DOR1 I Slop—O BaenMt R. J, Jones, ddydd Iau. cyhuddid Owen Griffith, CoL'ege-iane, o dori i siop Mr Outrimtngs, crydd, Gohiiiwvd yr achos, a chaniatawvd meichiau. YR ARDD A NGOSFA AMAETMYDDOL. — Koa Fercber yrngyfarfu y pwy!!gor lleol, gyda Mr R. B. Rowlands, Llaofachraeth, yn y gadair. Pasiwyd i anfon allan gaia am danysgrifiadau, a. gohiiiwvd y cyfarfod, gan ddisgwyi mwy iddo'r tro nesaf. ADDYSG GELFYDDYDOL.-Nos Fercher bu cyfarfod o reolwyr yr ysgol gelf, pryd y.dewis- wyd Miss A. B. Phillips, Colrne." Chippenham, yn feistros pobi a golchi allan o 23 o ymgeiswvr, hyhi wedi bod ddeng mlynedd yn athrawea yll y pethau hyny dan Gynghor Sir Rhydychain- Y LLYFRGELL—Yn nghyfarfod y pwyllgor, doj Fawrth, buwyd yn trafod y modd goreu .1 gael arian i'r ooffrau. Penderfynwyd peidio trefnu ysbteddach ar Ynys yr Halen fei y llyn- edd, eithr i geisio tanysgrifiadau, ac awgrymwyd he-fyd fod i gyngherdd gael ei drefnu gan blant yr ysgolion. Hysbyswyd fod llyfrau, etc., wedi eu hanfon gan Mrs McKinstrey, Mrs Lewis, Met Huglhee, Mi Thomas, Miss Williams (Newry- street), Miss Weston, Mri G. Learmouth, A. Asquith, C. E. Strotton, W. D. Jones, ac A. T. Orr. "0 TYRED YN OL."—Yrngyfarfu y hrodyr yn Armenia y Sul diweddaf i gymeryd pleidlais ar bwy y galwant i'w bugeilio. Cafodd ajnryw o wpinidogjon adnabyddus eu henwi, a safai y bloid'.ais olaf fel a ganlyn Parchn. Thomas Wil- liams, Gwalohmai, 53; O. Lloyd Jones, M.A., B-D-, Brynsioncyn, 19. Oedwyd y mater hyd gyfarfod etc.

CEMAES. Y SABU0TlI.-Yr Eglwys, Parch O. Evans, CorddiiKig; Boiihesda (M,C.), Parch W. Jonoa, Niwbwroh; Bethel (A.). Ap HuwOQ; BetAileuem CB.), Parch W. Ricliards, Bryn Awen; Beth,ulla. (W.), Parch J Pugh Jones, Tregcla- Y GWEITHFEYDD.— Dr. gejiym ddeall fod gwtithfa fawr y pridd-feini wodi ail gyohwyn eto ar 01 bod am ameer yn segur. Felly hetyd odyn galoh gerllaw Llanbadrig wedi ei h Jr. Prawf hyn fod golwg addawoJ ar bethau, ao y oaiff ami i weithrwr ddefnydd anigenrheidiau bvwyd i'w dculu drwy y gweit-hfeydd hyn, GWYLWYR Y GLANAU.—Erbyn hyn mite yma dri o "coast guards" yn edryoh ar ol y glanau ao yn llygadu ar y mor a'i donau, a'i longau tiloedd. Gwelir fod ''Dafydd Jos" Cyfoefh yn oaelei wylio yn fanwl. Olid nid (Eli yma yr un cwnstabl, a gobeithio na fydd »i-tk:u jt un yma- Gwciir fod y mar yn b&ryela&h na tflirigolion y lie gan fod angen am dfi o gwnstabl- iaid i odrych ar ei oJ. TRIP YR YSGOL SUL.—Bu dosbarthiadau icuaino. Ysgol Sul Bethesda, eu hafcbrawon, a \1 swyddogion yn aiwynhau eu hunain rnewn c( T. bydiui ddydd Gwener, gau g'vmeryd gwib fer t Bull Bay, ond Portb Lleohog a bod yn gywir i'r Gymraog. Cawsant hafdt^j'dd dymun- ol, a diau i'r hynt fod yn felus iddynt. Yr oedd cryn nifer o'r plant yn y 'trip," ao ni ddigwydd- odd din. i chwerwi y bleserdaith.—Ap.

GWALCHMAI. GWYL GORAWL.—A hi yn ddydd o hefin byfryd, daeth llu o Egfwyswyr cerddgar Deon- iaeth Llifon yn nghyd yTua brydnawn Mercher. Y ptwyfi a gynrychiolid oedd Llanfaelog, Bryn- gwran, Bodcdern, Llechcynfarwy, Llantrisant, a Gwalchmai, a daeth holl berigloriaid y ileoedd byn, ac eithrio'r Canon Trevor, i'r wyl. Mr John Salt, Bodedern, oedd yr arweinydd, a chan- wyd amryw donau a dwy anthem yn bur effeithiol. Yn ngwaaanaeth f prydnawn tra- ddodes y Pafch D. R. Morgan, Bryngwran, anoroh, a'f hwyr cafwyH r>rp.c<»hh can y Parch Uwen Thomas, Amlwch. Llawn fwynhawyd y eyrddau, a diameu y byddant er adeifadaoth i'r oanu yn eglwysi'r ddeoniaeth.

LLANDRVGARN. PRIODAS.— Nid hawdd yw priodi beohgyn Trygarn a allan mai dyma hanes yr ardal crs blynyd-dau, y mae erbyn hyn yn Hawnadh o hen lauoiau na llawor o'i chyffelyb axdaloedd yn M> r- Fodd i!\vy<kk>dd Miss Kate Ed w a ids, 'Refail, Maenaddfwyn, i eniil eerclt Mr R Hughes, unig fab Mr8 Hughes, Ty'nlon. drygarn. Bu Mies Edwards yn diweddar j ri ng-wasanaeth Mr a Mrs Evans, Rhcithoicfey, Lleohoyniarwy, ac yn ddiweddaraoh gyda Mr a Mrs S- Jones (Vicarage), Llandrygarn. Priod- wyd hwynt y ParcJi A. Davies, Llandyfryd- og, yn Eglwys LlanShangei Tre'rbeirdd, ar y nawfed cyfisol. Y gw\asanaethyddion priodijol ocdd Miss Edwards, c:hwaer y briodasforch, yn aghycla Mr G. W. Griffith Tyddyn Gvrfar, oyf- aiif i'r priodfab Yr oedd oaredi^rwydd a c't r- patiadau y perthyiva^^lu a'r cyfeillion yn Hebron yn iawn. ao yr oedd yr antihegion gyf- lwynwyd yn hynod ami a g'werthfawr. Wedi mwynhau o'r danteathion a threidio ychy Ug wiau yn llawen cwmni, aeth Mr a Mis Hug'hes i dreulio gwawr ei dydd priodasol dros f dwr. Wodi dyohwelyd cawn oil gweJed, ni a fcytlerwn, yn gyio'deigion ffvddlawn yn My'iion. Dymunwn fel ardahv»>r ar iddynfc gael hir <es 91 dau a bywyd t&g dan nawdd Duw.—G.W.G.

LLANDDEUSANT Y PWLPUD.—Gwasanaetihir y Su! yn Elire (M.C.) gam y Paroh W. Pritobard. Pën- traofch; Eglwys y Plwyf, Parch T. Davies, Bothania (A.), Paroh T. R. Owen; Horeb :.8 J, Paroli T. E- Watters. GWIBDAJTH.—Dydd Mjxwrtli, bu aeloduuYs. co) Betbania (A.) am bleserdaith yn Porthaethwy mown tri cherbyd, a ohawsant hin ddymunol a Chaith gysurus.

LLANGEFNI. BYDD H, J THOMAS, A.L.C.M., yn rhoddi eworsi ar Chwareu y Berdoneg, a Gwybodaeth Gcrddorol a Chanu, bob dydd Iau, yn Arfon House, Llangefni—Ymofyner am y telerau, Ty Mawr, Lianerchymedd. I Y PWLPUDAU- Moriah (M.C.). horeu & phrydnawn, Cyfarfod ysgol; hwyr, Papchn. J. H. Wiiliam3, gweinidog, a Joseph Jenkins, Ffes- tiniog (Ceinewy-dd gynt); Symrna (A.), Parch Thomas games, Talwrn; Ebenezer (W.), Paroh John Kelly, Beaumaris; Penuel (B-), Parch D. James, Troforris; yr Eglwys. Parch R. J. Ed- wards, B.A., rheithor. GWOBR 9 LUNDAIN.— Anilygid llawenydd mawr yn y dref ar dderbyntad y gair i Mr W. l'homas (Ehedydd Alaw) gipio'r wobr am ganu tannau yn Eisteddfod Llundain. CYFLWR Y TOWN HALL. — Ysgfifena "C^arwr Glendid:"—Onid yw yn hen bryd i'r Neuadd Drefol erael dose o ap ring -cleaning, h. tihipyn o adgyweiriad betlaoh ? Y mae mewn cyflwr gwart.hus—llwoh blynyddocdd yn gorphwys ami, a'i pharwydydd yn fudr a dryfliug. Ond •edrych ar y peth o safle ieehydol yn unig, rliesymol yw an,nog' ein Cynglior Trefol i symud yn weibhredol yn y mater hwn, a dwyn y neuadd i gyflwr teilwmg o'r cyfarfou"yt»:l gynhelir ynddi a'r ardreth godir am dani. Y SMITHFTELD.—Dydd Mercher y cynhal- iocid Mri Robert a Rogers Jones, Llanrwst, yr arwerthiant cyntaf yma. a dygwyd yn nghydstoc fawr. Daethai prynwyr o Wigan, Llandudno, Çohvyn Bay, Conwy, Bangor, Caernarfon, etc- Gwerthwyd bustach o Frogwy Bach am 21p 2s 6c. a phedwar arall am ychydig lai- Gwnaeth be if rod o'r un lie ddwy bunt y can' pwvs. Caed o I5p i 19p 2s &c am fustych a Myfyrian 'Uchaf, ac o 16p 2s 6c i 20p am y rhai ddaeth o Heir Shop. Bodorgan. tra yr amrvwiai eraill o Fod- rwyn o lSp 10s 18p 7s 6c. -Nid oedd v defaid a'r wfn gystal. Am y goreuon cafodd Mr Parry, Ltedwigan, 31s 6c; talwyd 318 am raj o Hirdrefa;g, a 30s am eiddo Mr A. J. Williams, Bee Hive. Gwnaeth mamogiald o Fodrwyn 34 6c, a defaid Lleyn o Myfyrian .34g. L'on- gyfarchid yr arwerthwr adnabyddus ar bob Haw am y modd hyiaw yr aeth drwy y gwaith. YR YNADLYS. Dydd LJun yr oedd ar y fainc y Miiwriad T. E. J Loyd, Dr. E. Williams. Mri John Evans, A. J. Williams, a J. Rice Thomas—y diweddaf vn eiatedd am y tro cyntaf fel cade.rydd Cynghor- Dosbarth Gwledig Twrceivn. 0 IUIOCS y Cwnstabl W. Williams hanes Edward Griffith, Whipping, Liangaffo, wedi medd-wi yn tyngu a rhgu. yn bwrw ewyu. wedi taflu ei het a i got, ac yn "seinsio y dyn goreu yn Sir Fou i gwffiio," yn ngor^af Llangefni Iau Dyrchafael- Am hyn oil; swllt o ddirwy. Yr oedd y ddiod wedi gwneud sport helyd o'r rhai canlyncl: —■ John Tones, Bragdy, Gwaloh- mai, a ddirWywyd 2s 6c bostau, ar dystiolaeth crwnotahl Pentra«th; T. WiLJiams, Flermon, 5g a.'r costau, ar air cwnstabi Malltraeth; W. Wil. liams, ieu., Plas, IJangafFo, 10s a'r costau (y Cwnstab! Chapman); Alfred Deane, Llangefni, y oostau; a J. Roberts, Gaerwen, y costau—y Ownstabl W. WilLams yn ddau aciios di- weddaf. Cyhuddid Hugh Davies, Brynffynon, Lian- gristioliu, gan y Rhingyll 1]. Williams o wyiit- yru ei olwynur.—Tystiodii W. Roberts, Bron- oouo, iddo y diffynydd yn dod i tawr oddiwrth ei dy at gvoe^ffordd Capi Farm yn 01 25 neu 30 milidir yr awr a. G. G. Roberts, ma.b y t-yst arally a ddywedodd ej fod yn dod yn y drofa lw-fo tlau biseriad o Laeth, pryd y t-arawyd ef i lawr gan Davies; ni chafodd eiliad i svmud 0 i ifordd.—0 r ochr arall tystiodd Maggie Evans, Iwllclawdd, iod y diffynydd vn dod yn gymedrol. —Gosodwyd dirwy o 5s a 25s 6c o gostau. Olwyw) lieb oleu oedd trosedd y canlynol: — Henry Jonas, -M»eneryr, a ddirwywyd 5s ar dystiolaeth heddwaa Ty'nygongl; J. Owen, Beau- maris, 5s (heddwas Pentraeth); a J. Jones, Llan, golnj (Heddwas W. Williams)- Y Cwnstabl Pritcnard a gyhuddai O. Roberta, ly nybeudy, Niwbwrch, o gadw ci heb drwvdded a gosodwyd ef i dalu 5s; W. Owen, Lon Gwaifch GiO, Mallt.raetfa, am yr un trosedd, i dalu 2s 6c, y ownatabl llool yn profi; R. II. Williams, Gwn- hian, Llanddyfnan, eto, 7s 6c a'r costau; a Ro- bert Owen, Ty'nypwll (dau gi), 15s a'r costau, cvvrstabJ yn profi'r ddau achos. Yr oedd nifer o rieni esgeulus o addysg eu plant gerbron, a gosodwyd amrywiol ddlrwyon.

LLANERCHYMEDD. C\ MANFA BEDYDDWYR MON.—Yfory a dydd Givofier cjfnhelir y gymanfa uchod yma, pryd y d^gwylir i bregethu y Parchp. A Morgan, Bkenffoe; E. T. Jones, LlaneJIi; —. 1 homaa, Dowlais, a —. Ja-mes, Abertawe. Bydd cyfeillaoh grefyddol am saith o'r gloch boreu Gwoner. pryd yr ymdrinir am byncia.u gwahanol gan v brodyr uchod. CHW AREUOJJ. — C^> nhaiiiwyd ymrysonfeydd yn Llanerohymodd nos Sadvvm, .yr byn a rodd- odd gynwrf yny gwersll ntewn byr amaer. Yr enillwyr oeddynt.:—250 yards flat race: 1, John Roberts Jones High-street; 2 G. Owen 200 yards flat race: 1, H. Lewis] Twrcuhelya; 2. R. Price, do. 500 yards three- legged raoe: 1, H, Parry and R. Roberts; 2, H. Nolan and R. Jones. One mile flat race; 1, R Roberts; 2t Charlie Wood. Ono mile bicycle race: 1, L. Williams; 2. R. Jones, Penrhcsllig'wy —Edryohwr. ANNIBYNWYR DOSBARTII AMLWCH- Boreu a 'nawn Sul cynhaliwyd cyfarfod ysgol yn Peniel (A.), Mr David Y\ illi<tm3, o Ysgol Peniel, yn llywyddu. nghyfarfod y boreu adroddwvd rhanau o'r Vsgrythyr gan y rhai canlynol: vV" P- Williams, Owen Roberta, Maggie OweLl, Hugh Owen, Willie Lewus. Goronwy Owen, Owen Jones, Miss Maggie Lewis a Miss Gwladys MoKiUop. IIolwyd y plaoA yn hanes Iesu Grist gan Mr Own T. Evans, Cemaoa. a'r rhai mewn gan Mr Hugh Pntchard, Rhoeybol. Canwyd dnau aar. arwcinjad Mr Richard Hughes, fy Hen Isa- Yn y pwyllgQrar ol, pasiwyd fod y cyfarfod ysgol nesaf i fod yn Saron; mater, "Yc Sabbothol fel Moddion Gras"; Mr Tudor Ù, Jones. Llaiterchymedd, i agor. Dewiswyd Mr Hugh Pritchard, o ysgol Rhosyboi, toll y rhai mewn 000 am y tyiiihor, a Mr Owen T. Evans, Geraaes, i holi y plant am ilwyddyn eto, a lur John E. Thomas, < Lianerchymodd yn ys^rifenydd y cyfarfod ysgol. v Y prydnawn decbreuwyd trwy adrodd iaJm gan Annie Jones. Adroddwyd rhanau o'r efenf>:yiaa gan Annie .JonesL Polly Jones, Ada Jonee, Angharad McKillop, Lizzie ijewis, Lizzie Ro- berts, Jooee, Maggie Lewis a. Mis., Lizzie VVilliams, Coedana. Cafwyd dadganic.d o un o'r antheniau dan arweiniad Mr R. Ilugh-os, a Mias Angharad iMcKiilop yn cvfeilio. Darllctwy.i papyr rhagorol ar bersonoliaeth yr Yabryd Glan gar Mr O. T, Evana, a siaradwy-I yn mheliach gan y cynrychiolwyr. Mri Wm. Jon-es, John E. Thomas a Hugh Pritchard- Holwyd y plant a rhai mewn oed gan y ddau arholwr. Y mae golwg lewyrchus ar yr ysgol yn Pcniei, ac 01 llafur mawr ar y plant a'r bobl ieuainc. Dang- 03wyd pob caredigrwydd i'r dyeithriaid gan garedigion Peniel- Y mae i'r ysgol swyddogion byw ac effro, ac yn llawn o set a gweiUigarwch Y61 Sabbothol- Ewch rliagoch.—Vm- wclydd. EBION RHYS PUW. Y mae Gogledd Cymru yn ymfafchio y dyddiau hyn am lwyddiani ei phlant athrylithgar yn Eis- teddfod Liunciain. Tithau, "Athen Mon," os rnai bychaa wyt yn mhlith dinasoedd y Gogiadd, cefaist y fraiut o fagu rhai o gampwyr yr Eis- toddfod Genedlaethol am eleni eto. Enillwyd ,y wobr am ddadganu gyda'r tanau gan Jane Eliza- beth a Owen John Williams, tnab a meich i Wyr yr Eoo, a gorwyrion i'r dadgeniad diguro. set Eod Mon, liC Ehedydd Mori, fu moi amiwg ar y Uwyfan Eisteddfodol am flynyddau lawer. Y uiae yn lion gonyf longyfatch "Ehodydd Alavv" ar ei Iwyddiant yn enill y btif wobr arn ddadgajtu. Dyma yr ail dro i Ehedydd Alaw enill y gamp yn yr Eisteddfod Genedlaothol. Bellach, bydd raid iddo ymfoddioni fel "professional" gan na fydd v maes cystadlu vn ngored iddo, oher- wyd-J fod rfteoiau yr ttist-eitafvvl I_1 urwlain yn gomedd i rai wedi enill ddwy waith ac uchod, a thrwy hyny rhwystrwyd hen arwyr buddugol y Llan, sef Eos AJaw ac Ap Eli^dydd, gystadlu yno. Credaf ma.i doethineb ydyw hyn liefyd er man- tajs i'r dadganwyr ieuanc sydd yn codi y dydd- ia u hyn. Nid oes noeb yn fwy hoff o ymgom na mi, yn enwedig os y bydd yr hyn fydd dan sylw o adeil- adaeth meddwl i mi. Cefaia ymgom hir y dydd o'r blaen a brawd ieuanc talentog, i WI. tt-i!\vii fy mod yn llawer gwell wedi ei adael, ond rhyw- fodd yr oeddym wrth siarad wedi dod at y pv/nc o werth dwfr. pa un ai ychydig ynte llawer ydyw y goreu, Wrtli gwrs. yr oedd ef yn bartiu mai tan suddo yn y dwfr oedd v goreu. Wei, pob- peth yn dda,—rhydd i bob dyn ei farn, onite; a gwn un ph, n9. chetals I ddim dowiaiad W('01 I adael. Pe buaswn wedi bod o'r golwg dair gwaith. allaswn i fod 'run tipyn gwiybach; ond digon posibl na fydd y fFaith uchod yn rhwydd- hau dim ar fy ffordd gy.da t' brawd hoff us y oyf- eirid ato uchod. "It can't be helpod"—'does dim ond cytuno i anghytuno.

MARIAN GLAS. PRIODAS YR I'CIIGADBEN LAWRENCE WILLIAMS—Nob Fawrtli, oynhaliwyd cyfarfod cyhoeddit* y.n Ysgoldy Marian G las i'r dyben o drefnu ar gyfer yr amgylcftiiad uchod. Dewis- wyd pwyligoa- cryf yn oynwys chweoh o gyn- ryciiiolwyr o bob un o hlwyfi PenrhosMig'wy, Llanallgo, Ltanetigrad, Llanfair M.E., LIane ddyfnan- a, Llanbedrgoch. EthoUvyd Mr J. R. Tbonvas, Bodeilio, yn gadeirydd, Parch T. Parry, Llaufair M.R-, yn drysorydd, a Mr W. R. Edwards, Llatnallgo, yn pgrifenydd. Trof- i fyned oddiamgylch i gasg'lu er mwyn: sicr'hau llwyckliant v uiudiad JTysbyssvyd fod atnr/w oddialkm i'r oyloh yn awyddiw i gyfranu a bydd yn dda gan y try-.orydd neu'r ysgri/en- ydd dderbvji unrhyw diaJiysgrifiiid, Nid oes son am Ixiblogrwydid y boiuxldw r yma-, Mae yn ddiarebo) am ei garodig'rwydd i bawb yn ddi- wahaniae-th, a dhaiff yr ardaloedd yina gyfleusdra yn a.wr i ddaritgos eu bod yn gvrerthfawrogi hyny. Gwneir darpariadau helaeth gan y pwyll- gor i dd»thhi y briodas a ohyda'r a'r pa-rodrwydd sydd. yn amlwg iawn yn cin niysg maR eu t^'indreohaon yn skt o gaol eu oorcrii a llwyddiiant digyffelyb.—Go>h

PORTHAETHWV., OS AM Wybod yr amser defnyddiweh un o ORIADURON LEVER ARIAN WINSTAN- LEY. Prisiau 2p 2.. i 5p 58.-1, Water-street, Porthaethwy-.—Ilysb-

— — ITraoth Cooh — — — — GAIR OR AMERICA.—EbriH 13, yn Lime Springs, Iowa, bu i&rw Isaac Roberts, yr hwn anwvd ,11 agos i'r Traeth Coeh ,Sir Fon, yn y flwyddyn 13^0. Enwaii ei rieni oedd Wm. ac ETllinor Roberts. Aeth i America yn 1868. ac arosotkl tua Camorioa, Wis., o gyloh dwy flynedd- Ar ei symudiad i Lime Spring, la., ymBriododd yni 1871 gyda Jane Williams, rneroh David xo Elizabeth WiHia-ms, Ty'n y Gamfa, Mon. Decli reuasant amaethu ar-shares, ond trwy kifur a darboda^th d-aethant i fedcki ffarni eu hunain, a gwella fu eu hanes nes dod yn abl i rentio. eu ffarni-a phrynuty yn y peii'traf i fyw trwy lai o lafur.—"Y Deydli."

"Y FRIALLEN." (Buddugol yn Lhinsadwrn.) Edmygaf friallen aurfden A wena dan haulwen, der; Ei thlysni dihafal a ddeffry 1 Edmygedd pob A wen ber. Yn„Ebrill, ar oly d1"yc:noood, Y chwardda'r friallen gu; A gwanwyn yh L'enwi ei gwenau Ar feddrod y gauaf d1. Friailen, orlawn 0 swynton, Mor ddiilyn ei thremiad yw, A dagrau y nos ar ei gruddiau Yn gloewi ei gwenaii byw. 'Rvty'n friallen hawddgaraf, Mae liedd ar ei gwyneb hi; Wrth syllu yn swil ar yr huan Y gwiaga ei chyflawn fri. Gwasgara b^rarogl hyfryd i'r claf o'i chvnhesaf go!; Sibryda fod haf yn ei dilyn, A blodeu fyrddiwn o'i hoi. O. na iioes fei briallen, Yo Honi'r egwan a'r claf; A taraethllyn ngwanwyn fy mJwyd Am fri'r annerfynoi halo Penmolt. GWILYM SEIRIOf

THE SETTLERS IDEAL HOME I NEW ZEALAND I >~v — Arrangements hare be«n made with the Shaw, Savill Albion Co., The New Zealand Shipping Co., and the J Federal-Houlder-Shire Lines, for REDUCED ^jMl FARES for 2nd aiid 3rd Class Passages. At the A Present tirne reduced rate passages arc limited to M experienced Farmers, Farm Labourers, Shepherds and TtiR j good Milkers, who, it approved, must take not less than *4&ri9T) with them. Domestic (Women) Servants will be //ShI ~granted passages at the reduced rates subject to their Xj taking with them not lessihan £ f, Por application forms W UrJ Vf and further information aj^ply to the High Commissioner U ffiy f N'ew Zealand, 13, Victoria Street, f.ondon; or the S ■ Agents in the United Kiugd&ra ol the at>ove Shipping ■

Cyfrol Cyfansoddiadau Eis- teddfod Llangefni. ADOLYGIAD GAN Y CWILSYN. Cyawysiad.—Rhagymadrodd gan Mr S. J. Evans, Liangefm- Uyfarehiad gan Mr Lewis Hughes. Adroddiad Blynyddol Ysgrifonydd Cymdeithae EL>teud[od Mon (Mr J T. Wil- liams, Llangoed). Rhe«tr o'i Swyddogion, Rheolau, Y Pwyllgor S!roi, Tanysgrifia-dau, Y Fantolen. Gvvoithrediadau Eistecklfod Llcvngefm gan Mr E. 0. Jones. Berniad- aeth y pryddestau gan Berw a Job. Prydciest, "Mebyd," gan 0. Caerwyn lw, berts, Bangor. Beirmada-eth y Cywyddau. Cywydd, "Rhian," gan y Parch W. E. Jones (Peniiyn). Beirniadaetji yr Hir-a-Thoddaid, "Ednyfed Fychan," a'r buddugol gan Mor- wytit. Beirniadaeth yr englynion, "Yr Eithinen," a'r buddugol gan Morwyllt- Boirniadaeth y teiynegion, (a) "Glas y Bore," (b) iJMin Nos," a'r ddwy fuddugol gan R. R. Thotuas, Amlwch. Bo;rniadaeth y (i Casgliad o Len Gwerin Mon," gan yr Athro W. Lewis Jones, Bangor. Y casgliad buddugol gan Mr W. Davies, Taiybont, Co red igi'on. Ton "Gruddfanau Crist," gan J. G. Williams (loan Alaw). Addurnir y gyfix>i a nifer o ddarluniau clir o'r swyddog- ion siroi a lleoL Mewn cyfoesolyn y dydd o'r blaen cwynai un o lenonon Cymru nad yw'r Eisteddfod Genedl- aethol o fawr werth fel sefydliad Uenyddol os nad vw'n gwneud rhywbeth i gyfoetbogi Uenyddiaeth Cymru. A chwyna hefyd nad yw, pan gynyrchir gwaith gwerthfawr, yn ei o3od yn nghy/haedd y wlad fel v dylai. Gwir y cyhooddir llawer o'r cynyrchion a wobrwyir, ond rhaid talu yn ddrud am clanynb oherwydd maint y cyfrolau, a gres- yna'r lienor na f uasa' modd dwyn yr oil aHan mewn cyfrolau rhad a hyLaw, Dilys fod gwir yn oi eiriau a gwerth yn ei awgrym. Eithr bydcfed hysbya i bob lienor a bardd fod yr hyn y cwynir o'i blegid fel diffyg yn nglyn a'r Eistedd- fod Genedlaethol yn cael ei gyflawni yn ddiamgen gan Gymdcithas Eisteddfod Mon. Y mae cyfrol cyfansoddiadau yr wyl gyntaf yn Nghaer- gybi o'r wasg dros flwyddyn, a chyfrol rad ei phris a chyfoethog ei chynwyB ydyw. Wele ger ein bron yr ail gyfrol, s-ef cynyrchion arobryn Eisteddfod Llangefni llynedd, a diau y dilynir hon eto gan gyfrol gyffelyb o gyfan.sodd- iadau gwobrwvedig E.steddfod Amlwch- Y mae'r cynwysiad a ddyfynwyd ar y dechreu yn dda-ngosiad o'r hyn yw natur a nodwedd cyfrol LLangefni Nid yw o ran maint a 1,ar.is ogymaint a chyfrol Caergybi, a phosibl nad yw gyfoet.hoced o ran ansawdd, eitlir y mae yn or- lawn o ddyddordeb a'r casgliad o len gwerin a gynwysir ynddi yn werth mwy hag a ofynir am darn, sef swllt a deunaw. 0 ran ei gwedd y mae'n hardd a destius iawn-yr argraphydd a'r rhwymydd wedi cyflawni eu gwaith yn glodus. r yr un nodwedd yn y rhagymadrodd, y cyfarchion, a'r adroddiadau sy'n blaenori y cyn- yrchion. YIgrifenwyd yr oil yn gryno a di- waatraff, ac y mae'1' crontcl o'r gwaith a gyf- lawnwyd yn gyfryw y gall y gymdeithas yni- ffrostio ynddo ao yn batrwm i bwv 1 Igor a u Eis- teddfodau eraili. Yn anfFodus, nid oedd toilyngdod yn yr awdlau ymgeisient am y gadair yn Llangefni, felly n: chynwysir awdl yn y gyfrol. Gan i gynifcr rrn- gais am yr anrhydeod hwnw eleni a chymaint teilyngdod yn y goreuon, diau y bydd cyfle i'r pryddestwr a'r awdlwr ymdrechu bob yn ail flwyddyn o byn ailan am orsedd y bardd. Ceir yn y gyfrol y bryddest arobryn ar "Febyd" gan fardd cadeiriol Amlwch cleni; ac er nad yw o'r un nodwedd a'r bryddest a enii'odd iddo v wobr yn Nghaergybi, y mae yn fwy cartrefo! a ftwynol, a hyny o angenrbeidrwydd obl-egyd fod y testyn felly. Liawn cyfarodd yw teiynegion R. R. Thomas'—y mae ysbryd a melodi y math hwn ar ganu yn ei be nil lion prydferth, ao fe'u darilenir gyda'r fath hyfrydwch fel y glvnant yn hir yn y oof. Mae toddaid ao englyn Morwyl1: yn deilwng o'i awen, a ehredwn y cydnebydd pawb fod yr olaf yn tra rhagori ar yr englyn o'i ciddo wobrwyw.vd eleni. Ceir yn y cvwydd gwpledi megis diharebion, ond oeir rhai ilin^ji.iu anghydbwys iawn ynddo hefyd. Er hyn, nid oes neb a warafunai wobr i fardd sy'n "cloi synwyr mown clYilinøb" mor darawiadof. Trysor y gyfrol yw y casgliad o ien gw?nn Mon gan Mr YVilliam Davies, Taiybont, Ceredigion. Adwaenir ef fel un o ienorion mireiniaf a mwyaf Llwyddianiu ein cencdl. Enill- odd droion aIr gyffelyb gynywhion yn yr Eis. t-eddfodau blaenaf. Gallern dybio odd-wrth y feirniadaeth nad oodd ei gasgliad fel o: dan fonwyd i law yn gwbl nodweddiadol o /on, ne y gellki ei gyfaddasu yn rhwydd i siroedd jrai'.l. Eithr yn y gyfrol y mae wedi ei grynhoi i gyn- wy-s lien gwerin Mon yn benaf; ac fel y cyfryw y mae yn nodedig o worthfawr a dyddoroi. Nid oc-3 fwynach na, difyrach lien na hwnw lifodd i lawr ar wefus y werin o'r naill oes i'r Hall- Ceir hud a lledrith ar yr hen chwedlau, ao y mae swn hynaws yn yr hen dradu-cdiadau. CyTiysg-setij dda i Fonwyson oedd cynyrchu y casgliad hwn, a dylent wertlifawrogi antur y gymdeithas trwy brynu y gyfrol a'i darlien yn drwyadl. Yn wir, haedda cyfrol o'r fath gylchrediad o ddeng mil o leiaf ao o gofio mor lengar yw pobj Mon ni ddylai y gymdeithas golli dim ar ei dwyn aiian. Dywed cyfaill o gerddor wrthym fod y don ar ddiwedd v gyirol yn meddu teilyngdod uohel. Llangytarchwn y Gymd-elthas a pl^wb y bu a wii(>lynt a <h,yh"úJi.ù y jjyfic! yu 4'JlWg. Nid 003 ond da i'w draethu am dani, ac wrth ddy- muno iddi i helaeth, dyvvedvvn mai ei theilvngdod sydd yn hawlio hyny iddi.

Annibynwyr Mon. Y GYMANFA FLYNYDDOL YN LLAN- GEFNJ. Cynhaliwyd yr uchod yn Llangefni Mehefin 2lain a'r 22ain, 1909. Y GYNHADLEDD.' Cynhaliwyd y gynhaiModd chwartero! am ddeg o'r gloch y dydd cyntaf. Dechreuwyd drwy -1 ii weddi gan Mr William Edwards, Si-on, Rhosgoch. Y Parch E- B. Jones, Caergybi, yn y gadair. Yna:— 1. Cadarnhawyd oofnodion y cyfarfod blacnoroi. 2. Ail-etholvvyd am y flwyddyn y trysorydd a'r ysgrifenydd. 3. Etholwyd yn unfrydoi i'r gadair am y flwydd- yn ddyfodol y'brawd caredig, Mr William hd- wards. Sion, Rhosgoeh. 4. Dioichwyd yn gynes i Mr 0- Hughes, L!an- fachraetli, am ei wasanaeth fel ystadegvdd am g'ymaint o flynyddoedd, ac etholwyd y Parch llawen Rees, Benllccli, yn ystadegydd yn ei Ie. 5. Yr ysgrifenydd i roddi Uythyrau cymerad- wyol i'r brodyr ieuainc canlynol fel yrrigeiswyr am yr athrofa;—Mri Eliis Parry, Caergybi; D. C. Herbert, Llangefni; a Richard Eames, Taiwrn. 6. Dygwyd gerbron y gynhadledd gan y Parch William Griffiths, Caergybi, frawd ieuanc o'r anw Mr Richard Jone3, yr hwn sydd wedi ei godi yn rheolaidd i bregethu gan oglwys y Talx»rnacl Newydd yn unol a rlieolau y cyfundeb. Dowis- wyd dau ar ran y Cyfarfod Chvvartcrol fel ar- Iwlvvyr, sef y Parch D. Roes, Mawr, a Mr Hugh Hughes, Goqlhwysfa. Llangefni, at y ddau sydd i'w liethol gan yr 09glwy; y Parch William Griffiths i fod yn gynuilydd. 7. Cafwyd gair gan drysorydd y gymanfa ganu, yn deisyf casgliad tuag at y gymanfa uchod oddi- wrth yr eglwysi hyny sydd ar ol. 8- Etholwyd Mri A. McKillop, Y-IL, a Hugh Thomas, Y.H., i fod yn gynrychiolwyr y C-yfu~n- deb Chwartero! ar Bwyflgor Cymarifa Ganu y Sir, 9- Dewiswyd pwyllgor o'r ;>ersonau sydd a'u benwau isod i drefnu Ileoliad Cyfarfodydd (?hwartero»l y dyfodol, yn nghyda Ileoliad eymanfa. bregethu y &it.: -ilai-c!iW J G. Jones, Cana; E. B. Jone3, Caergybi; R. P. Williams' Y Tabernacl; D. Rees, Cape! Mawr; J. S, Evans, C-emaes; Mri O. Dew, Amhvch; 0. J. Williams, Smyrna; — Thomas, Mcnai Bridge; A. M-cKillop, Llanerchyrne^ld a Hugh Thomas,' Beaumaris; yr ysgrifenydd yn gvnullvdd. 10. Cafwyd gair gan y Parch T. Evans, Amlwch, parthod y miliwn sylitau at. v Genhad- aelh Dramor, gan hyderu yr anfonir ato gas-liad sylweddol o bob oglwys yn y C'yfundeb. 11. Cafwyd adroddiad manwl iawn yn nghydag awgrytriiadau buddiol o y Gvm- doithas Gartrefol yn ystod y flwyddyn sydd' vi terfynu h-eddyw, gan Mr Jones, yr ysgrifenydd- Tedynga y brawd hwn ganmoiia^th am ei weit i- garweh ddifefl gyda'r symudiad hwn. DioKn- wyd yn fawr iddo am ei lafur. Y GYFEILLACH. Am ddau o'r gloch bu y gyfeiliach grefv Idol o dan lywyddiaeth y Parch E. B. Jones. Dechrou- wyd y cyfryw drwy ddarl:en a gweddio gan Mr T. Eames, Ta;wrn. Mater ymdrafodaeth y gyfeillaeh ydoedd ''Dis- gyblaeth Eglwysig." Siaradwyd yn helaeth ac 1 r pwynt arno. Edrychwyd ar v mater, nid vn oi ystyr gyfyng a Chyffredinol, ond yn ci ystyr eangaf; nid fel cerydd, ond fel moddion i wella a dyirhafu y dyn yn mhob modd. Cymerwyd rhan yn yr ymddiddan gan v Parchn. E. B- JTone3, T. Evans, Amlwch H. R. Cadwaladr, Bryngwran; D. Ree3, Capel Mawr- Hawen R^es. BenHech; J. cr -Jones, Cana; Mri George, America; a WiUiam Hughes, Tabernacl, Caergybi. Pa3iwyd pleidlais o ddiolchgarwch i'r Parch E. B. Jones, Caergybi, fel llywydd y flwyddyn'. Gwnaeth e: waith yn feistrolaidd ac i foddlon- rwydcl pawb o r frawdoliaetli. Terfynwyd drwy weddi y gyfeillaeh fudtllol "-an Mr Evans, A in!-wch. ° Etholwyd yr ysgrifenydd a Mr H. Thomas, Y.H., i drefnu rhestr o'r eglwysi. CYR.DDAU GY110EDDeS. Am 5.30 y nown gyntaf pregetlnvvd gan y Parchn. D- LJ. Morgan. Pontardulas, a J. Tho- mas, Merthyr. Am saith o'r gioch drarioeth gan y Parch Hawen Roes- Am ddeg gan y Parchn. Gwylfa Roberts. Llanelli, a D. Li ^Mor- gan Dau o'r gloch, Parchn. Gw),Ja Roberts ac EJfed l/cwis, Llundain. Am 5.30 y prydnawn Parchn. Elfed Lewis, B.A., a J, Thomas, Mer- thyr. Trwy garedigrwydd ein brodvr MethodL»taidd caed myned i gapol hardd Moriah nos Lun a boreu Ma wrth, ond yn y prydnawn a'r owyr bu hindda., a phreget-lnvyd ar y wai) i dorfevdd mawr. Cafwyd gymanfa hyfryd iawn; arc?! esmwvth Pi eswylydd y Berth ar yr oli. Hyderwn y prof a y gymanfa eleni ebo yn adfywiad i'r eglwysi ao yn argyhoeddiad i'r byd Amlygodd eglwya Smyrna, Llangefni bob caredigrwydd posibl- — J. S Evant, ysgrifenydd-

MARWOLAETI1 MliS J. E. ROBERTS BANGOR. Fore Llun, yn ei chartrof, Brynmor, Bangor, bu farw Mrs Roberts, priod Mr John Evan Ro. berts, cyn-faer y ddinas, a honadur ar ei Ohyng- hor. Merch oedd y foneddiges i Mr Own R.o- berts, FferOl Treborth, gor Bangor. Cyotudd- iwyd hi yn hir a ohaled.

Ysgolion Bedyddwyr Mon. ARHOLLYD YR UNDEB, 19C9. Yn Arholiad yr Ys-gol SuI, dan nawdd tmk"J Bodydd-wyr Cyma-u yr oodid eleni 304b o ymgeis- o 237. o yc^olxm. Deng73 hyn gyuydd o IV 1120 yr, nifer yr ymgeiswyi a 37 yn ruler yr ysgolion a barotoisant ai gyfer yr arholiad. Hhir yr \img^eiswyr yn Mon oe.dd 297, mwy o 86 ni'r llynedd, a otaeid ynigeiswyr o 23 o ysg'olion-il y llyrietkl. Nid oes neb yn ein sir yn enill yr m o'r tri safle uoliaf yn Nghymru Wele [MCl hl yr ymgeiswyr yn mhob mpel:- Maa-Lan DyrtAs (ger Litngccd).-Sa on 1. iuan 12); Nellie II ugihos, 7D; John tg-, L z zie M. Jones. 70- Safon II. (dan 16); Owec Ilugiies, 82; Elizabeth Roberta, 77; lid Jones, 94; W. O. Jones, 98; Hugh Jones, 86; U". !l Cleaver. 81. Safon Ill. (dan 20): John Jones, 62 Safon IV. (dros 20): Rd. Jones, 10; join Roberts, 43. Jerusalem, Llangoed.—1.: Lizzie Jon I j. Rebeoca Jcnes, 68; Wryi. Jones, 60; Liz..if M. Doyle, 64. n.: Wnl. R Jones, 96; M. J. Joivm, 92; Annie Jones, 55; John S. Doyle, 94. IV. W. John Jon-es, 38. Moriah, Gaorwen-—I. Betsy Jones, 69; Ani.t M. Thomas- 77; Oeridwen Jones, 68. II: Mar; gie 'Thomas. III.: R. O. Roberta, 68; fleit-y Williams, 57. IV Evan T. Williams, 47. SaJcm, Amlwch.—I. Elleri J. Pritcluuxi f5. II.: Etl. Michael, 96; Rd. W. Owe. 79: Hughes, 74; Mary Michael, 83; Ma.ry Hughe^. 88; Nellie Hughes, 94; Maggie Jones, 74; LV-ie Davies, 74; Annie M. Williams, 96; Jan WI 90.. ML: Mary C. Williams, 59. IV David Jones. Siloh, Caergybi.—1.: Jane Roberts, 73; jane Jones, 78; Annie M. fluglies, 74; Ma.ry L. Doughty, 76; lizzie Douig'hiy, 73; Maggie lianio. 75; Hugh Grey, 72. II.: Owen Roberts, 78; Owen Gr^y, 74; Miriam Davies. 82; Ann E Roberts, 82; John Ow«n, 78; Willie ll-vic; bill. 63. III.: Susy J. Thomas, 72; Grace Ro- berts, 56. IV. Win. Rd. Jonea, bO; Maggie ~berts, 50; Wm. Williams, 51; M. Anne JOI1. 45. Ilermon, Vailey.-I. NeJlie Owen 76. IT. Mary B, Owen, 100; Rt. Roberts, 100; Annie Jone.s, 98. IV. Magg'ie G. Jones, 65. Seion, Llandegfan.—I.: Wm. Roberts, "4 II-; Ruthie A Pritchard, 92; Johnny Jonou, Albeit Riohardson, 82; Evan H. U. III.: Annie Davies, 63. Betlhlehem, C'emaes.—I.: Annie Parry, L8; Graoe PaITY. 76; Jane Hugihes, 70; M.iy Hughes, 77; Mary Tilon, 79; YY'illio Picvrv 72. II. Griffith Jones. 92; Kaue Parry, :14; Ilugihic Thcsnas, 87; Will. Hugiies, 86; Ellen Jones, 94; Anne Hing'hos, 90: John Roberts, ;.1; Willie HolsU Pritoha,rd, 94; Wm. O. IIu.; ios, 87. III.; Ba,rl>ara J. Williams, 71; Lizzie Oweiu, 61; William J. Pritchard, 54. IV.: 'Thomas Parry. 45; Henry Hirgbea, 50; John Row'a ids, 56 R'hydwyn.—Rd. Owen, 71; Lewis Williams, 66; John T. Jones, 68; Hugh William.s, 40; Evans, 84: Riohie Hwghe, 41; lllle.-i Thomas. 80; Annie W. YVilliams, 49; Rd \V 1- iiams, 77 ;N Ellen J. Ov/ens, 44. If.: %Vrii. lud. YVilliarins, 84; Annie M. Owen, 86; Mat-tie Tho- ma, 88; Kate Kvans, 88; Maggie Hughes, :b, Ill.: John O. Williams, 51; John H. Williams, 67; Morris T. Williams, 13; Owen H, Jones, IV.: Joseph Davies, 40; R. W. Rowlands, ,4; J. R., 40; John W. Jones, 45. Penca,rtu-O,di.-I.: Kate Robarfa, 94. II. John Looms, 98; Will. II. Roberts, 96. til.: Lizzie Hughes, 55. IV.: Rd. Thorims, 43; Perry A. Williams, 41; Eleanor Robeits, 43; Annie Roberts, 35; Jennie Roberts, 38. Ciktwrn, Llatngefni.—I.: Willie H. Owen, ic; Johnnie T. CAen, 51; willio E. Williauio, I Nellie Roberts,, 51;. Annie Owen, 83; liannrui L. Owen, 78. II J. Lloyd Owen, 100, Wui Roberts, 98; SLw-ali J. W llliams, 94 i^-ssie Cwen, 96; Samuel Prytihoroh, 94; Isaac llobO 'ts, S2; Lminio Williams, 92. Gilead, Belan.—II. Annie Jouos, 96; L. Owen, 98; YVtni.red l'hoinas, 98; lvatie I.b Hug.lw?.s, 98; Lily Ilaouia.s, 98. IV.: A. J. i- ma, 41; Rd. 11 unites, o'J; John Raboliile, <0. liobion, Caergybi.—I.: Anno U Jonos, "h.; ,TThos. D. Williams, 72; Kiien Parity, 73; Mary L. Wdhants, 15; K. Price Evans, 01; Lizs:e L.vans, 73; J<*uq Owen, 70; Lizzie M. YS llhams, b'»; Ann Higgoa, Si; AIm G, Parry, 72; Lii/aV.:|i Jon-e, b-4; John Williams, ó1; ^avid Rd. Levvw, 03; li.dwu.ra it4. Pari' <30. II-: Owen R. Jow, 4" Mag.g-ie Joni3», 90; Ann L. Lao in as, 80; Liz. lile A. YVliliauns, 76; Arthur 0. Edwards, Joliin Ida Davies, 90; Ivau- Paurry. 94; -Uaggw L. W illiaaiiB, 96; YY m. J. Wtliiams, lUO; y i'atry, 98; i'ollie YY llliams, 96; Thomas G- !> '■ view, iUO; Hugh R. Owen, (J<2; iiu^i Humph eys, 9t). Jutmiltil 100. III.: ""Ill. I-Juviei, 62; K.ate M. Edwards, 81; Lizzie Puce, -o. Yy in. T. Le-wis, 50; Owen Ilug'ties, oi. i V-: Robert. J. Hug.ies, 54; Roburt Jones, I • S Roberts, 11i. Franyis LewIs, 73. Siiioiti, -I.: Griffith H Owen, 87; Gracfi Vlug'tKri, bO; Edwin Ivor VY yn Uwen, bl; A.tun 0. Jornosi, 84. 11.: Jennie itugiie, b; Kase Jonti, Uo; Thomas Lloyd, 9o, 1> Jottes^ 'IhMinns Joaes, 96; Owen Lioyd, i-s. Ill.: Anne Lloyd, 64; L. Hug't'-s, L9. 1 V.: Owen Joe_,>, 46. Llanerchvmectd.—I.: Wm. Edwards, í2; il, J. •' uli NI WiUi^rn^ S3; Grace .Ro- berto, 74; Laao O.'joa*x&, 75; Owen J. Lewis, i6; Mary \\¡¡Ji¡;,¡,mG, 68; L. Blodwen llug'hea, .0; j«:hzabc<Wi A. Williams^ Ted-die Davies, t; Katie Davies, 76. II.: Owen IJ.I,t.J.dsj gi Raoliie liobeits, 93; William J- Hughes, 98; IV J. M. Owen, 63; Isaac M. Joiiv- 4H. Seion, Llanfair M.t:. -I.: John Oww, CO. ONNen 80. Bat.riaxcia, Llanieilian.—I.: Blodwen Fa'y l'nori6ius, 70; Edwin Akui Williams, 60; Edwm J. Owen, 61. II.: Maggie Hugihes, 82; vYiary E Huig'lKM. 82. Ill.: Annie Hughes, 54. Hethei, Caerg'vbi.—T.: Samuel T. Roberts, Mary C. Griffiuoa, 60; Rt. Rd. Jones, 74; E. Deborah Morns, 72; Helen Doris Riiey, Evan J. 86; Gwcunic Roberts, 75; I.,L y Louisa Griffiths, 85; YYiihe \Y ilhams, 80. M; Katie Jonc-3, 100; Joseph D. Hughes, 100; Bessie Roberts, 93; Robert K Roberta, 96; iiyw?i JOrJtæ, 90; Wm. Huth llugiha- 96; Owen 'H.o- ma. 83; John Ivor Hughes, 98; Hugh »\ m. Morris, 94; Ja'lin Owcn, 98; John Llewoiyn pnvry, 98; James D. Jonea, 98; Lizzk> A. Jrtic- 98; Annie Mav YVilliams, 77. ill.: Loitio Jone«, 77; Robert C. YVilliams, 80. IV.: Li-.i-jii Rd. Morris, 49; Maggie YViiliams, 40; Maggie A. Thomas, 40; John Hughes, 43; Joim T. Ilugh-s, 55; Owen J ones, 53. Roar. Llanfaetihlu-—I.: Henry Parry, 70: n C. Owen, 76; Annie J. Owen, 74; Griflibh !t;c,h. ardd, 70; Hugh Owcu. 71; Griffith Rd. Parry, 65. II.: Mary J. Rowlands, 100; Maggie Tho- mas, 100; May Gwendoline Owen, 96; Mi;)ha-el Owen, 82; G. 94. JV Elien Pa-rv, 44; Owen F. Edwards, 45; Nellie YVilliams, 50; llugih Owen, 42; Ellen J. lone-s, 50; SuAy'I'kfwards, 49; Jdhn YViiliams, 45. Horeb, Hug'hie O. Wi]. liam, 81; Willie Griffith Williams, 73; R J. WillHams,* 82; Lizzio Williams, 86. II. IJ"n Jones, 94. Ill.: Cabberine Grace Rowlands. j5. IV.: EUeu Rowlarwl. 63; J. M. Owen, 63 Anion.—II.: Ehza-betih H. Hughes, 74; Aruiie Joneti, 48; Ellen Owen, 68. 111.: Silas GKvino Joaesi 90- IV.: Rt. Jonos, 40; Evan Jones, 43. Porthaetihwy.—I. Maggie Williams. 87; -%in J. Jones. 59. II-: Owen Williams, 70; IV.: Maria Owen, 44. Penuel, IJangefni-—I. John Ivor YYi!'iia>rs, 76; IIui^li R. Williams, 70; Nellie ltoljart-i. "6; Floronoe A lioo Jones, 78. II.: Gwendoline Jones. 96, Nellie Williams, 90; Evan Francis Williams, 96; Mary Rooort.. 100. HI.: gie Davies- 83. IV.: John Rd. Thomas, 61; Jvt- Williams, 50. GOREUON Y SIR. Enillwyd y tri safle ueliaf yn y sir gau y vitai canlynol: — Safon I.—1, Kabe Roberts, Pencarneddi; 2, G. II. Ovwn, Caeirg'eilio^, a Maggie Williams, Porthaetihwy: 3, Lizzle Williarns, IJanddriiyint. Helen D. Riley a Evan J. Jones tiri'n gydradd. Safon II .-1, Johnny EJwards, IIeuron, (I'acr- gyibi: 2, Wm. J. Williams, eto; 3, T'hos. G. Da- vies, oto; Mary S. Owen, Hermon, Vailey; Rt. Roberts, eto; J. Lioyd Owen- Ciklwrn; A 0. Edwards, Hcbron, Cao-gybi; Kul-icv Jop.es, Bct-hftl, Caergybi ;• Jose-pdi Dean Hughes, -to; Y saith olaf yn gydradd. Salon IlL-I. Silas Gnnoe Jonea. Ainon; 2, Lizzie Price, Hebron. C-aergybi; 3, Maggie ila- vies, Pemuel, I/langefni. Safon IV.-1, Francis Lewis. TIebron, (.'a"r- ybi; 2, Maggie Grace Jones. Hermon, VaHoy; 3, Ellen Rowlands, Horeb, HamUfttisant, a J. M Owen, LlaneroliymotM, oydradd.

A oes genych Gyfeillion yn Mangor? Darilenir y canlynol gyda ilawer o ddyddordeb gan y rhai hyny o'n darllehwyr feddant gyfeillion yn Mangor. Bu'r achos -yn destyn s arad yn mvsg ein cytnydogion yno. Profiaci (:. Hughes, 17, Beiri-, n t-streel, EuUon-road, Bangor, ydyw, a dyma i.(i.N,wed:- "Rfilvw ddwy flvtiedd yn ol yr oeddwn yn di- oddef gan anhwyldeb yr elwlod, ddygwyd arnaf gan anwyd. Yr oedd genyf boeu arswydus yn y cefn, a bu'rn orweddiog am gryn dair wythnoa. Ychydig a weithiai yr elwlod, ne yr oedd yr hyfl ddeuai drwyddynt. yn arinaturiol ei iiw, ac yn rhoddi poen i mi i.-iogys r>e yn fy .llosgi. Deua: fKn-ysgaf nder liefyd arnaf at' bryd iau. fiti hieddyg yn gweinyddu arnaf, a dywedwyd wrthyf mai wedi cael anwyd ar yr elwlod yr oeddwn eto, ychydig ies ddeuai i ;m ig a ges. "Anogodd cyfaili fi i gvuieryd Doan's backaclie kidney piif's- (Jwnes, ac yn rnhon YChYlLg ddvdd- iau sylwais fod gwellhad yn fy ieclivd. Deliais i gymeryd pel-em Doan, a gwellheais yn gyflym. Yr wyf yn awr yn holliaeh, a galiaf gyda pllob li.yder argyr.:ell Doan's backache kidney pills i a bawb yn dioddef gan yr elwlod. (Arwyddwyd) Catherine Hughes." Mao Doan's backache kidney nilLs yn ddau swllt a naw ceiniog y biweh, neu chwe' blwch am dri swllt ar ddeg a naw ceiniog. Gan bob ffervllwr, ac yn mhob ys>tordv; neu drwy y post am yr un bris, yn tiniongyreliol oddiwrth J Fo.->ter-McC-!eiian Co., 8. Wells-street, Oxford- I streot, London, W. Gwnewch yn FitWr y cewch yr unrhyw beleni ag a gafodd Mrs Hughes.

Dedireuwyd y cynhiuaf gwair yn aråa: G wr. sam, ddydd Llun. Ysgafn y w'r onydau. ohej-wy^ld yr. hir aychder. Anfonwyd rnefus o Holt i faroh- nad<^edd- Manoeinlon, ond ni ddeciaeuir eu casglu « ddifrif hyd yr wythnoa nesaf.

Cofiant y Parch Henry Rees Dywenycki gertytn ydyw galw syiw darllenwyr liuosog y "Clorianydd" hygdod at y ooliant rhag- orol hwn. Yu bendifaddeu nia-e yn gyfroi werth- lawr a thrwehus, ao yn fwy o wertn na r ariaii olyiin am dani* Gvvyr Cymru bc-nbalaur am y diweiluar Henry R-eeti, a bu yn dlda gan tiicedd gael ewtedd dan ei ddotnuu di-debyg, a gwkdu i'w heneid:au oeddynt- ei bregethau ucbel-goeth Fei y gwyddys max inab teiivvng i'r diweddar aethog ydoedd, mab tywyssogaidd i dywysog cen- edf y Cymry, a "Brenin Israel beirdd" ei wlad, ys dywed yr Eglwysbach. Dygwyd y cofiant a'r dan olygiaeth la.'urua a hyfedr, y Parch R. P. Williams. iJaaigybl, — cyfaili anwyl i'r ymudiawedig. Ac y mae enw Mr YVilliams yn siorhau riiyvvbeth da a chlasurol, ac feUy mae y coliant. Mae yn fyr, yn unsua, yn ddariienadwy, ao yn hynod gynwysiawr. Llawer mewn ychyd- ig, ac nid ychydig mewn ilawer. A dweyd am y golygydd modd y dywedodd Gwallter Mecham am "Rolhsay CastL" Caledfry 11: "Pan orphenodd üi destyn gorphenodd ei waith." Cyff- y'rddixld a phob Uin-ell yn mywyd y gwrthddrych, ac er y eJiid heiaet.hu Hawer ar y cofiant, eto, uim Henry wedi ei ddwyn ger ein bron yn gyflawn ynddo. Mae y gyfrol hon yu goffhad t'eilwng, ac yn goigokrfn nad cHid dymuno na meddu ei gwell i'r gwrthddrych hybarch. Yn ychwan?.gol at yr hyn a geir gan y golygydd, yn ei iTorvld gjeth. a'i ardaull fira:n fel coliannydd, oeir ysgriiau byw a adgolion per gan amryw cr- aill wyr parchfcdig a llenorol, megys y Parchn. Projntchwr Aawyl, M.A., Aberystwyth; Griffith Eillei. M.A., Bootle; Gr- John Wiiliama, Hyfrydle, Caergybi; T- Evans, Amlwch, eto- Hawdd y gcilir dsgwyl rhwng yr oil ii-rn se-giau maethlawn, ac felly y ceir hetyd- Ceir ctariuu rhagorol iawn yn nech- rou'r gyfrol o'r diweddar Mr Re&s, a gellir dwoyd am dano yn ngeiriau Tanymarian am ei enwog dad: "DynaHun dunia y wlad, yn siwr bron a siarad Ac yn y'oofiant a'r pregethau nid gormod dweyd y *ceir darlun cyfaaoudol o'i ddyn oddimewn a dyna baias gwerth edrych i mown iddo; He yn llawn o'r cyfoet-h a'r ceinion diliynaf. Cyn wysa y gyfrol ,agos ddeg ar hugain o'i bie- gethau, a gwyddom i o honynt suddo i galon y ge-n-edl, a gogiais ei theimladau ryneraf. A beth yn hyfrytach ,i'w gemedl na chael darlien y pregethau roisant y fath fwyn.had ac adeiiad- aeth ysbrydol iddi: cacl ail wkdda ar y eoigiau a'r yinborfb iatih y bu miloedd yn gwledda yn a we bus arnynt yn y traddodiad o'r pregethau. Nid oes manylu arnynt. oblegid gwyr Cymru yn rhy dda. am eu naws efengylaidd, eu hysbrydolrwydd dwfn, eu cenlua»iaeth glir, eu bachau cydiol, a. u hergydiou byw a gwofrol, yn nghyd a'u dillynder melus- der- A phwy mor gartrefol a Mr Rees yn yr areithfa? Ac aOlhvg yw y cartref- oirwydd lach hwn yn y pregethau llawnion hyn. Bydd eu diarJien md yn unig yn orig o fwynhad arbenig, eithr hefyd y.n arlwy fras eneidiau ac ni ddylai ilyfrgell n-ab sydd yu oaru'r Boibl, lie yn hoffi pregeith dda fod heb y gyfrol werthfawr hon. Mawr ganmolir ieitli-wedd Gymreig lan ddi- ledryw y progethau, a dywodir gan awdurdodau nad csgynodd riob bwlpud Cymru a'i iaith a'i ar- ddull yn fwy Cymroaidd a dillynach nag eiddo Henry Ree*»; ac yn hyn, diau yr ymdebygai i'w ewythr hyglod. MyniCgwyd vn ei angladd gan y Parch John YVilliams, Brynsiencyn, a dyna dyst- iolaeth y Doctor John Hughes, Caernarfon gynt. —ei tod yn un o bregethwyr goreu Cymru. Carern allu dyfynu, ond gwaith anhawdd ydyw gan lawned ydyw y pregetliau o emau- Ond wele ddyfyniad neu ddau (ond peidier meddwl eu bod y petha1.1 goreu):—"Yr oeddwn (ebai) yn mynod unwaith drwy ran o wlad Mon, a galwodd fy nghyfail! fy sytw at dy oedd ar ymyl y ffordd, a d'ywedodd, Tlwn-a-IIwn sydd yn byw gan etiwi un a fua&ai am flynyddau lawer yn bre- get hw r cymemdwy, ond a oedd y pryd hwnw yn fethiant gan gyatudd a henaint er's blynyddau" mae peth fel hyn," meddai fy nghyfaill, "yn dy wyl! iawn i mi. Dyma fe, nad oes gan neb am- heuaeth a-m ei dduwioldeb- ac nad i'r Nefoedd yr cJai yn union cai ei ollwng yn rhydd, ac eto y mae yn cael ei gadw yma i ddihoeni yn hollol anajluog, yn faieh iddo ei hun ac eraill. Onod," iweddai fy ng.hyfa,I!.1 wrthyf drachefn. "yr wyf wedi cael ilawer o le:, wrth droi i mewn edrych am dano o dro i dro, a gwekd ei sirioldeb, a chlywed ei broiiad yn ei gy.-uudd. Ni ddaethum erioed ododiwrtho ÎI-ob fod yn ,t-e¡II1O yn gryfach nag o'r blaen, fel yn rhaid fod 'reality' mewn crefydd, dyweiiod y neb a ddywedo yn ei hcj- byn. Wrih glywed fy nghyfaill yn dweyd hyny, mi a deimlais yn y fan ei fod ef ei hun yn cynyg eglurhad goieu ar yr hyn oedd yn ymddangcis J'lJ dywyll iddo. Ie, i hyny yr oedd yr hen frawd yn cuol ei adael gyhyd o amser yn y cyflwr yr oedd ynddo, sef i ddysgu rhai oedd yn myr.-ad hc*ib:o fod "reality" mewn crcfydd. Daliai yr hen frawd bregethu, er nad yn yr un dull, eto hwyrach mor afpeithio) ag erioed-" Etc: "Un o amodau llwyddiant ydyw bod dyn yn ho'loi ymgyflwyn- edig i un anx-an mawr- Dynion yr un peth yd- yw yr holl ddynion gwir !wydtdia.nus-<lynion a chanddynt rhyw un peth i ymesrt-yn ato trwy bob peth; a phob yn rhywbeth neu yn ddim ganddynt yn 01 fel y byddo yn gwasanaethu idd- ynt i .sicrhau yr un peth sydd yn fwy gwerth- fawr yn eu golwg na phob peth arall- Felly y mae crefydd i fod genym. nid yn rhywbeth, ond yn bobpe-th, — yn un peth fyddo yn lIyncu pob poth arall iddo ei hun," Eto, wele frawddegau ergydiol ao awgrvmiadol: flY mae He i ofni' nid yn unig fod yn eglwys Dduw yu difateru, onJ hefyd foJ dynion yn myned i'r eglwys er mwyn difateru. Lie ofnadwy o beryglua i fod ynddo ydyw eglwys Crist i ddyn heb gariad Crist ynddo." Gwelir ragored vdynfc wrth y tameidiau hyn. Gwnaeth y golygyckl galluog gymwynes a'i genr.di a'i o-es drwy y drafferth a'r boen gymcr- odd i ysgrifenu y cofiant a dethol mor ofalus y pTOgethau hyn. Ac y mas y diweddar a'r duw- iol Barch Henry Rees drwyddynt yn llehiru eto. Ac nid all ei gen-adl wn«uthur yn woll na phwr- oa«u ar unwaith ygyfrol, a 8crhawn hwynt y cant, dal da yn eu p.e.n,w a'u calonau am hyny. Wei. brvsier ei plirynu. A P HUWCO.

Eisteddfod 1910. RlIl'iSTR OR PRIF DESTYNAU. Y mae rhestr testynau Eisteddfod 1910, a gyn- helir yn Nghoiwyn Bay ar y 13, 14, 15, 16 a 17 o Fedi wedi ei chwblhau. Cynygla Cymdeathas yr Eisteddfod 60p o wobr am y llyfrau goreu ar ddaearyddiaet.h Mefirionydd, Drefaldwyn a Bryohoiniog 10p am librc-tto gyfaddas i opera VIl Gymraeg; ac ar destyn Cymreig; a 25p a gwerth 5p a.m y rhe>str oreu o r da.rluniau a'r cej'fluiniau geir ya Ngogkdd Cymru. Yn yr adran lonyddol cynygir 21p a ohadair am awdl ar yr "Haf;" 21p a choron am brydd- est ar "Ednyted Fyehun;" 5p 5s am gywydd ar "Yr Angel;" 5p as am rieingerdd a.r "Deirdre" (ohwedi Geltaidd); 5p 58 am fyfyrdraeth, "Paul yn Arabia;" am gyfnea o delynegion ar "Fywyd Penlnefol;" 3p 3a am gadvvcin o .eiiglyn- ion ar "Ddyft'rynoedd Cymru;" 2p 2s am hir a thodda d ar "Yr hedyn mwstard;" g ni am englyn i'r "Wawr;" 2p 2s am ddarn o farddorJacth i'w adrodd 7p 7s am lawlyfr o ddarnau barddonol; a 3p 3it a 2p 23 am iawlyfr o benitlion i blant. Rhoddir 50p am iianos sir Ddinbvch; 20j) am gasgliad o vveithiau anghyhoedd unrhyw fardd Gymreig yn ngh.yfnod y Tuduriaid;" 15p am draetihawd ar "Ddylanwad y Rhufir1Ía,¡d &1' Gymru;" 12p am draethavvd beirniadol ar "Weithiau ac Athrylith Low Llwyfo;" lOp am lawlyfr ar areithyddiaeth; lOp am draeihawd ar "TWill o'r Nant a'i ani^erau;" 10p am gasgliad o Ion gwerin Fllint; 12p 12s am lawlyfr ar feirckl CYUlru o anisw IIuw Morus; lOp am draethavvd ar yruchwiliadau diweddaraf i wyddouiaeth ao athroni.aoth ar syniadau du win yddol y Cymry;" a 5p 53 am. ysgrif ar Colwyn Bay fel ile i ymwelwyr. We-loe destynsu y tlug-chwedlau :—"iVIaelgwyn Gwynedd a'1 amserau," lp 7s; vstori fer yn dwyn j mewn gymcriadais g wreiddioi sir Ddinbych, 5p; ffug-chwedl ddirwesfcol, 3p 3s. Cynygir (jedair gwobr o 311 36 yr un ac un o 2p 2s am gyÏløithiaduu-darn o Wordsworth i'r Gymraeg, darn o "Rhys Lewis" i'r Ffrancaeg, darn o Ishvyn i'r Seisu g. rhan o "John Bunyan" M.acauia,v i'r Gymraeg. a'r ilyfr "The Geo- graphical Evolution of Wales" i'r Gymraeg. Rhoddir y gwobrwyon arferol am adrodd, eanu, cle. Cynygir 159p a 50p yn y brif gystadleuaetl* gov.*wl; 40p a 10(1 yn yr ail gystadleuaeth 50p » lOp i goreu meib?on 20p a 5p i gorau merch-ed' lOp. 3p a 2p i gorau plant; 25p i gerddorfa; 20p 101" a 5p i'r soindyrf, etc- Am gyfansoddi cyd gan i leisiau meibion (ar eiriau Gymraeg a Seis- neg neu Gymraeg ya unig) cynygir lOp: am bed- warawd leisiau cymysg (hob gyfeiliant) 4p 4s; am ddeuawd (unrhyw leisiau), 3p 3s; am gan i unrhyw iaia 3p 3s; ac am ga^gljad o alawor gwerin Cymru hob eu cyhoeddi lOp lOs.

Mudiad Newydd yn Nghymru. Cyhoeddir a ganjyn yn y cyfoesolion Se.'snig:— "Ar fyrder cyhoeddir dat.ganiad gan leiafrif yr aelodau Scneddol Cymrcig yn galw am ffurfiad Plaid Gened'aethol (iymroig, a dilynir gydag ym gyrch ar hyd a lied y Dywysogaeth. Nid gohir- iad M-esur Dadgysylltiad yn unig sydd yn c'fáf am hyn- Myneg.r fod llawer o amser wedi ei roddii i'r Iwerddon yn ystod y ddau Senedd-dym- hor diweddaf, tra na wnaed dim o gwbl i Gyrnru. Oherwydd hyn, cyrnhellir na byddo i'r Seneddwyr a berthyn i'r ^icsvydd gymeryd rhan o gwbl yn y ddadl ar Fesur Tir y Werddon. Yn nglyn a'r mudiad newydd enuir Mr Jones-Griffith, Mr Clement Edwards, Mr T. Richards, a Mr D: A. Thomas.

CYFIUDDO HEDDWAS 0 YMOSODIAT) Gerbron ynaduit G n recsam, ddydd Lluu, cy- huddwyd yr Heddwas David Evans o yuiosoci at Job Wilding. Walnut Cottage. Ar 01 gwranrJo'r tystion, sylwodd y Cadcirydd fod yr achos vn un pur ddyrus, ond yr oedd eryn amhouaeth yn codi ohono Rhoddent. i'r diffynydd y budd o hvny, a fchaflsTnt yr achos allan.

Munud, os Gwelwch yn Dda. Dywed James Swift, Attereliffe, Sheffield :— "Rhoddodd y ddogn gyntaf esmwythyd mawr i mi. Ma.o un biychaid o'r peleni hyn wedi gwneud mwy o i mi na'r hoil feddygin- laethau a gymerais." Ysgrifena Mr W. F, Warren, 36. Melbourne Road, Tilbury Docks. Essex, i ddvwevd :— "GaBal eich sicrhau fod y biychaid "cyntaf a gymerais wedi gwneuthur mwy o ies i 'mi na'r holl feddyginiact.h gefais gan "unrhyw feddyg clwb am chwech wythnos." Mw Holdroyd's PiUs yn Feddyginiaeth sicr at Gur Cefn, y Gyrnalwst, Crydcymalau, Dyfrglwyf Bright. Gtryntogrwydd, ASeehyd .yr Elwlod, etc.. la lie, gan bob Ifferyllydd: yn rhad drwy'r poet am ddeuddeg stamp— tloldroyd'a MdjcaJ Hall Cleckheaton, Yorka.

Ynadlys Amlwch. Dydd G wener yr oedd ar y fainc: Mri J. Matthews (cadeirydd), 0. E- Jones, Amlwch W. Hughes Jon-es, G'smaes; J. G. Hughes- Cemaes. CADW CI HEB DRWYMJED. Yr Hetldvvas Roas (25) a gyhuddai Mrs Davies, Tyddyn Da.i, o ,Iattw-cl heb drwvdded- Dnwy- wyd 2s 6c yn oynwys y oostau. bSGECLCSO ANFON PLANT I'R YSGOL Mr H. P. Edwards, y swyddog gorfodol, a er- lynai ^ra Williams, Liun Coch, Penysarn. Dirwy, 2B 6c yn cynwys y costau. Hefyd John Thomas, Bryn Amlwch, eto yr un fath. CYVER YLON CY.NIYI)OGION. Hugh Jones, Datarn Drip, a gyhuddai Mrs Owen, Ty'nyif'ordd, o aflonyddu arno- Mr Gor- don Roberts a erlynai ar ej ran. Dyweda.i Hugh ei fod yn gyd-denant a.'i frawd yn Dafarn Drip, ac yr oedd ganddynt dir yn Maeridriw. Bydd- ent yn p&sio Ty'nyffoi'dd laweroedd o wc-itii«iu ambelJ i ddiwrnod. Yr oodd yn pasio ar y 29ain o Fedi, a bygytiiai Mr; Owen { gyda dwy eithinen- pa rai oedd ganddi yn ei naw; hefyd yr oedd yn ei fygwth ddoe ddiweddaf. Ricliard Griffith, Ty'nyeoc-d, a. ddywedai iddo weled Mrs Ojvori a Hugh Jones ar y Hord.d Gweiodd Mrs Owen yn codi ei dwylaw i fyny ac eithinen yu mhob llaw. Rhwymwyd Mrs Owen i gadw'r heddweb i'r swm o lOp am ddeutldeng mis. John a Hugh eto yn erbyn Richard Roberts, Llyn (/oc'n. Dywodai John ei fod yu 67 miwydd oed. Un diwrnod yr oodd yn myned i gyrchu y gwartheg. Daeth Richard Roberts allan trwy ddrws y oefn. Bygythiai ef, gan ddefnyddio iaith pur anwedd- us. Yr oedd wodi rhoddi rhybudd ) ymadael i Richard Roberts. Yr oedd wedi tymi oi got a'i thaflu ar y wal. Gafaelodd Hugh ynddo a sy- mudodd af i ochr y fiordd- Bu ymosodiadau eraill. Thomaa Davies, bachgen 12 mlwydd oed. a ddy- wedai ei fod yn dyfod wrth Ty'nyffordd. Gwol- odd Richard Roberta yn dod o gawrt Ty'ny- ffordd, tynodd ei got, ac aeth ar ol Hugh a John Jones. Richard Rowlands, Cae Moch, a ddywedai ei fod wrth Ty'nyffordd- Yr oe4d John a Hugh Jones yn my-ned hyd y ffordd. a daieth Richard Roberts, ac aeth ar eu holau, gan daflu oi got. Mr Cyrol O. Jones a amddiffynai Pachaid Ro- berts. Dywedai Roberta ei'fod wedi bod am dro hefo rhai o'r teulu o Fanchester. Pen tipyn ar ol dod i'r ty clywai un o'r plant yn crio yn arw- Aeth yntau allan trwy ddrws y oefn. Syrthiodd y pl-entyn, ac yr oedd John Jonea yn y cae, a rhaw ar ei gefn. Dywedai mewn tipyn o dymlier y os nad aethai allan y rhoddai ef ychwaneg o draed dano. Pan wdd wrth Ty'nyffordd daeth John a Hugh Jones heibio. Aeth yntau ar eu hoi, gan ofvn am ba beth yr oedd yn cael y wya. Trodd John ge.n godi ei ffon i fyny- Dywedai yr holitai ef. Yna tynodd yntau ei got. Gafaelodd Hugh ynddo. Ann Roberts, ei wraig, a roddodd dystiolaeth yn debyg i Richard a.m yr amgylohiad cyntaf- Rhwymwyd ef i gadw yr hoddweh am flwyddyn yn y swin o IOp, a John a Hugh am 5p bob un, pawb i dalu ei gostau ei hun. ESGEULGSO CADW EI WRAIG A'l BLANT. Mewn llys arbenig ddydd Sadwrn, eyhuddwyd Herbert Phipps o es^euluso ei wraig a'i blant. Ni ohlywodd ei wraig ddim oddiwrt.ho er's dros ddwy flynedd. Cafodd arian o Undeb Ion a gynal y plant. Mr Richard Jonea, y swyddog eltts-.mol, a ddy- wedai fod Mrs Phipps wedi dsrj-n 12p 14s 0 Undeb Mon. Y Rhingyll Owen a ddywedai ei fod wedi cael ei hanes trwy ymholiad gan un o berthynasau m-yrch ieuanc oedd yn ei ganlyn. a gofynai pa un a.i gwr ynte dyn 8tmg.1 oodd. Anfonodd y war- rant i'r Maerdy, Sir Forganwg, a swyddog i'w gyrchu yma. Dywedai Herbert Phipps, ar ei lw, nad oedd dim rhyngddo ef ag unrhyw fercli ieuanc yn y ovd. Caod tYBtysgrif o'r gwaith 1J yr oedd yn ?weithio, ei fod yn cael lp 17!\ vr wyUmoa o gyf- log. Dywiedai ef ei fod wedi bod yn wael am imser, ond nid oedd ganddo dyst'ysgnf i t'd-inges hvnv, Pasiwyd fod iddo dalu 7s 6c i'r XJiideb yn wyth- nosol. a'r costau, vr oil yn 16p 18a 2c. a 7 6c at Tvnal ei wraig a'i biant rhag Haw. Rhwymwyd "f hvny, a'j dad vn cvd-feichiau ag ef. Y TRETHI. Yr oedd nifer o'r rhai oedd wedi cael gwysion wedi talu, a gohiriwyd eraill tan pen mis-

Arglwydd Rosebery a'r Gyllideb. Mewn llythyr, desgrifir y Gyllideb gan Ar- giwydd Rosebery fei chwyldroad cymdeithasol a gwleidyddol o'r radd fwyaf, ao os rhoddir hi mewn gweithrediad cymer hyny la lieb i'r wlad gael llais yn y mater. Nid yw Llywodraeth nerthol, modd e<f, yn ceisio etholiad cyffredinol, ac nid yw'r ethoLldall achlysurol, yr unig fodd sydd genym i farnu beth yw'r teimlad cyhoedd- us, yn amlygu awydd am chwyldroad. Yn sicr, moddai, rhaid fod y wlad yn d'od i woled fod diffygion mawr yn y cyfansoddiad,' ac nid yw rheolaeth hollol plaid nsewn awdurdod yn gwa- haniaethu ond ychydig oddiwrth reolaeth holiol un dyn, yr hyn a eiwir yn unbenaethol.

Marchnadoedd Diweddaraf. ANIFEILIAID- BIRMINGHAM, Dydd Mawrth (Mehefin 22ain)- —Lied brinion oedd gwartheg a defaid boddyw, a'r fasnach yn farwaidd. Gwartheg Henffordd goreu, 7c y pwys gwartheg bvrgorn, 61c j toirw a buchod, 4c i 5ic.; Uoi, o 7c i 8c; my'Jf, o 64c i 7^o; mamogau a myhorin, o 5c i 6c; ac wyn, o 9c i 9jo y pwys. Yr oedd galw bywiog am yr ychy-dig foch a gynygiwyd ar werth—moch bacwn, lis 3c yr ugaiii pwys; cut- ters a phyrc, lis; a hyohod, 9s yr ugain pwys. SALFORD, Dydd Mawrth (Mehefin 22ain).- Nid oedd ond cynuHiad cymedrol yn y farchnad heddyw. Y prLsiau braidd yn ffafrio y gwerth- wyr, a iriasnach weddol yn cael ei chario yn mlaen, yn enwedig mewn defaid. Yr ystoc a gynvgiwyd ar werth :—Gwartheg, 1428 (lleihad o 111); defaid, 15,645 (lleihad o 3574); lloi, 124. Dim moch. YD. LERPWL, Dydd Mawrt.lt (Mehefin 22ain).- Cynulliad gwael oedd o felin.vyr a masnachwyr yn Lerpwl heddyw. Gwenith yn gadarn, a'i bris- iau o 50 i Ie y oanpwys itweli na dydd Gwener; ond d' -Ili ond galw cymedrol. Gwenith Mani- toba, rhif 1 i 3, o 9a 2c i 9s 7-c v canpwvs- Blawd yn gaifarii iawn ei hrisiau, er fod y galw yn gymharol fychan. Y fasnach mewn ceireli a blawd oeireh yn gadam. Indrawn yn ciawel. Y prisiau:—Indrawn Americanaidd cytuysgedig goreu yn briii, ac o 6s 7jc i. 63 8c y canpwys; indrawn Galvaston newydd, o 6s 5^0 i 6s 6c; indrawn Gogleddol newvdd, o 6s 4c i 63 5c; ind- rawn Cinquantina, 7s ic; a phya Canadaidd, o 7s 9ic i 78 10c y canpwys. Ffa Chineaidd, o 32s 30 i 32s 9c v cliwarier. GWLAN. BRADFORD^ Dydd LlulI (Mehefin 21ain).- Nis gomr dweyd fod y farchnad wlan wedi cvf- nowid nemawr yn Bradford dydd Llun ar yr hyn oedd yr wythnos ddiweddaf, ond os nad dweyd fod yna weliiant wadi ejtii-ery-cl jle, yn r nid yw wedi colli dim yn ci thon n a 'r prisiau. Gwlan Seisnig sydd yn oruchaf ar y foment, mae y prisiau yn gyfryw nas galfde'.wyr Brad- ford eu cyrhaedd- Gwlan Gwyddelig yw yr hawsaf i'w brynu, ac mae cryn fasnachu ynddo.

BANGOR MARKET. Msat. Buriifiit, 4nu Ecjgs —Fresh butter, Is per lb.; fresh eggs, 12 to 13 for Is; Irish, Danish, and Canadian butters. Is to Is 2d per lb; beef, 7d to ltd p-cr lb. mutton 8J to lOd per lb.; lamb, lid to Is per Lb. veal, 8d to lid per lb.; pork, 8d to lOd per lb. ham, 8d to IOd per lb. bacon, 8d to lid per Lb. fat pigs, 4d to 4id per 4 2 lb. Fuuit and VKGiiTABt.ES.—Potatoes (new), 51bs. for 6d; carrots. 4d per bunch; turnip3, 2d per bunch; peas, 4d per ib.; cabbages, id to 3J each; cauliflowers, 4d to 6d each; rhubarb, 24 for Is; lettuce, Id to 2d each; leeks, Id per bunch; cucumbers, 4d to 6d each; grapes (foreign), Is 6d per lb.; tomatoes, 6d to IOd per lb.; cherries, 6d to lOd per :0.; strawberries, 13 to Is 6d per lb.; gooseberries, 2.1 per ib. dpplei, 4d to 6d per (b.; pears, 2d ea-cli. hisH. Poultry, and (JAMB Ciùokeng, 48 6d to 53 6d per couple; fowls, 25 to 2s 3d each; ducklings, 3s 6d each; rabb.ts, 6d to 9d each; pigeons, Is 4d to Is 6d per brace; salmon, Is 4d to Is 6d per lb.; salmon trout, Is 4d per lb.; lOd to Is 2d per lb. turbo-t, Is 2d pr !b. brill, 9d to Is per lb. halibut, 9d per lb iemon soks. 9d per lb plaice, 4d to 6d per lb. whit- ing, 4d to 6d per ib. dabs, 4d per lb. gurnets, 3d per lb. hake, 4d per lb. mackerel. SiJ to 4d each; skate, 4d per lb, cod, 3d to 6d per It). haddocks. 4d to 5d per lb- lobsters, Is to 2s 6d each, crabs, 4d to Is each; white bait, 6d per pint; shrimps, 5d per pint. CARNARVON, Saturday.- Fresh butt.'r. Ilti per lb. eggs, 14 for Is; beef, 2 £ d to 9d per mutton, 7d to 9d (>er lb pork, 5d to 9d per lb. veal, 5d to 9e1 per lb. lamb, lOd ppr b. fat pigs, 4lô to 41d pei lb. potatoes (old), 7j per sack; do. (new, home), 6d per lb.. ducks, 2s 3d to 3s each porkets, 18s to 22s t-acb. LLANGEl^'NI, Tnursuav- — Butter, IOd per lb. eggs, 15 for 1, beei, 6d to 3d per lb mut- ton, 7d to 9.1 per tb; iamb, Ifid por lb. veal, 7d to 8d per lb. pork, Od 10 9d per ib I ttio pigs. lUi to 22s each; fat pigs, 4d to 4jsd per lb. (owls, 2s each ducks. 2s 6u to 2s 9d each; oats,18s to 20s jor quarter; und potatoes, 6s co 7s per sack. LLANRYVST, Tuesiday. Fre?l, butter, lid per lb. fowls, 3s 6d to 45 6d a couple, ducks, 53 a oouple; eggs 12 for Is; potatoes, 2s 6d per ewt-; now pctatoesj., 1 jd -)e,)b, beef, 7d to IOd per Ib,; mutton, 8d to loll per ib veal, 3d to IOd per lb., pork. 8d per lb. lamb, lid to Is ler Ib. Sat. iigs. 4..d iker Ih. PYVLLHELI, YY'edn>osKlay.-Butter, 10d per; Ib, eggs, 7a 3d per 130; ducklings.' '5s per couple; chickens, 3. 6d to 4s; fowls, 2* 3d; now .j potatoes. 2d per ib. gooseberries, 20Ih. tor Is; beef, 6d to IOd per Ib mutton, 7d to 10 por Ib, l-amb, 9d to lid per ib. pork, 7d to 9d per lb. fat I)ip, ád to 4d per Ib, porkets, 20a to 25s each.

.,0 Genedigaethau, Priodasau, a Marwolaethau. GENEDIGAETIIAU. Thomas.- -Mehcfm 12fed, yn Porthwen, Seafield Now Brighton, pried J. P- Thomas ar fetch. PRIODASAU- Jonos-Thomaa—Meihofm 19eg, trwy drwydded, n o fl-xii y Paroh R. P. YViiliams, Mr WHUam llios. Jones, Bodhyfryd, Caergybi, a Miss PrixHU* Thomas, Ty'npwll, Llanddanielfab.

Brightest Day Ei Dydd Dysgleiriaf. i bob geneth a dynes ydyw'r dydd pan yr edrycha yn dda, teirala yn dda, ac y MAE yn dda ond gydar mwyafrif o'r rhyw bcnywaidd mae dyddiau felly yn anaml. Yn wir, dyoddefant oddiwrth lesgedd blin, gwendid difrifol yn y cefn, cur pen a wna bob- peth yn aneglur a phoenau di- ball yn yr aelodau. Mae y poenau hyn ac eraill yn blino y rhyw fenywaidd, yr oil drwy brinder y Gwaed Da Newydd y geilw natur am dano. Mae Dr. Williams' Pink Pills for Pale People wedi roddi y llawenydd o iechyd da i filoedd o ferched dedwydd hcddyw, oherwydd crea y Gwaed Coch Cyfoethog, hwn a wna i bobl weiniaid fod yn iach a chryf. Profwyd hyn lawer gwaith drosodd. Miss Bertha Eley, 23, Windmill Street, Church Gresley, Stafis., a fyn- ega :— Yr oedd fy mywyd unwailh yn llawn o boen a gwendidan. Gwan oedd fy ngwied ac anafai fy nghefa fel pe bawn ar bangfa. Prin y bydd- wn yn rhydd oddiwrth Gur Pen, Neur- t algia, a Diffyg Treuliad Llym. O'r diwedd cymerais Dr. Wil- Pink Pills. Gwellhai pob dogn fi. Cyfoethogodd fy ngwaed mewn amser collais bob arwydd o'm hanwyl- derau, ac yr oedd wa yn fuan yn holl- iach a Uon." Mae Williams' Pink Pills for Pale People • wedi gwella achosion dirif o lKUlt'yg G Naed. Anhwy I'lerau'r Owaed, Ectema, Vitryg Tronliad. Crydcymalau, Dawns St- Vitus, Anhwylderau (Jisual ao Allechydon Mcrched. Gwerthir gan ddelwyr, neu yn uniungyrchol oddiwrth Dr. YVilliam- Atcdieino CJ., 46. llolborn Viaduct. London. 8/i y IJlwco 13/3 am chwe' blwcb, Ond, gofalwcb, ihaidi cbwi gael Dr Williams' Pink Pills

Sadia'r mur po garwa'r gareg. Safed pob ilestr ar ei waelod ei Salw y ci na chwibianu arno. Taer yw'r gwir am y goleu. Teg yw pob nhvvedl ni bo wrthwynebiad iddi. Tlawd yw pawb na wel eu digon. Ychydig yn ami a na lawer.

'< < ? t B S SOAP tells a story of the Garden — of the sweet scents of flowers and the soothing oils of plants, both of which are combined znlp In every tablet —— V 6MMBTKB FREE fRO. Allail fATI V J Po Cir,r», .h,m. in,iT,■ I, „ii 1' -ra—T-rraa To-day is the proper time to try "GLOBE" Metal Polish. Then you will realise how much hard work is saved. And it gives such a shine- brilliant and lasting. But see that it is tt GLOBE fI. In PASTE and LIQUID. Liquid in 2d., 6d.. and 1/ and larger cans. Dealers and Stores everywhere. MAE UN BLWCH 0 BElENI 841 CLARKE WEDI eu gwarantu i wella, yn y ddau ryw, "1' bob mater cyfaasoddiadol o'r Organau Dyfrio!, Grafe!, a l'hocnau yn y'Cefn. Yn rhydd oddiwrth Aran Byw. Sdydlwyd d,ros 50 edd. Mewn blychau 4s úe yr un. gan bob Ffe* y 11 ydd a Gwerthwyr Cylfuriau drwy yr holl Fyd, neu anfor.er am 60airi o Stampiuu gan j gwneuthurwy.r. Tho Lincoln and Midland lies Drug Company, Lincoln MONEY LENT AT SHORT NOTICE. ADVANCES of Large or Small Amounts (from JbtO upwards) granted without dlèlaJ on Promissory Note only. NO BILLS OF SALE TAKEN MODERATE TPRMS, NO APPLICATION FEES BUSINESS CONDUCTED STRAIGHT- FOR YV AUDI. Y. Full information supplied either personally, 01 by post, free of cost, and all enquiries treated with ccafidenca Rfpayu-ecte arranged to suit borrower's converueooe — Apply to CEORG PAYNI and SONS, 3, Creacent-road, Rhyl. • Established 1870 23662o Argraphwyd gan D'erclienogton y Clorianydd," a chyhoeddwyd gan3dynf yh IUde Street Llangefni, yn Sir Fon. -Dydd Iau, Mehefin 2/i 1909.