Y Clorianydd

Cyngbor Dinesig Bargar. PENODI CLEPO TREFOL. Cynhaliwyd cyfarfr-d ;irbeiiig o'r Oyugbar udhúd not. lau, y (Henadtir Henry Iflw:3) yn llvv/rddii. Yn brcs-iioi yr oedd yr Hert^duriaid l^mas Lewis, J. E. Roberts, HL "Grey-Ediwurdis, as*2l'dgh Hugh«w, y Orugboryddiion Laugfordl Jones, Ecprard Jones, O. R. Ruga^-i. E. Myrdidin Joiiesa, wT Earner, R. Jouss Roberts, T. J. Wilitants, Jobs W. Bayue. Richard Williaan«, David (jfai, W. P. MathfrTrs, ~W. A. Foster. T. G. \Oliams. E. 0. Pries, a Mr J. A. Rod-way (is- gfeirc trefi>'). Y Pwyllgor Arianol a gydwynodd adrodldiad yn mha till y gPRodent allan ddyledswyddau y oierc trafol, an .ai'gynih'ftiiant fed y ctero trefoJ i f yn laup y flwydtlyn, ac 1 gad ei dd^gvilUadiu. hfA cut yr el iddi grraith a vrna ar ran y (igrphorat-th yn Jteol i gael ed œlu am bob id# oddicartr ^f y swm o diair gini y diydd, i gaed j>fe y ctofebartJi cyntaf gyda'r I'bsjlfforcid, a obliro thiui ei weAJ, yn ngkyaag amryvr freLntiiwi eraii a nodkL Mr J E. IWborts a gynyglodd fabwysiaid^ yr adroddiad, a dyvr-viv-xki fix! yr axgytndiralLicai yn fal y •sylwld, cryn gyfriewidiad od'Jiw.rtli y dififi b*a-^no-rol o dalu i'r cl^ro t-refol. Yr oedkiynt yn awyddus fod i nmhyw un a benodid! ir swyld htm safci tal dlgo-aci aci ti waith, ebo heb fod yn orffioci. Oefr.ogv.7d y cyujrghd gan 7 Milwriad Sa-v^ga, p. chanwyd ef. Y Ma- r a ddarT^enodd geisifjdau am y,wydŒ dare trefol r, d-cterbyniwyd cddlwrtib Mr J. A. XSoid'waY (dii'j'rwy i'r drweddar glaro trafol), Mir W. Biiv- and, a Mr J. Glynne Jmvei.?. yn mJ.a.en a'r pieidlTOisioi. yr hyu oedd gyda.'i'' tugaJ. Penderfynwyd, yn y fotio cjjitai, j i yn riikiid i bob aelod bi-eidf fisio elms yrr u^isydd. T-n-fynodd y fotio cyntaf fei y ctmlyiL; -u- Rtxlway 16, Mr Rowland 13, a Mr GMne Jojies 11. Ni phleidleisiodd un, o'r ae'fodaa Terfynodd y fotio drweddaf aur-wn rhOOdi 11 « bl^dlslvlau iilrRviWland', ac 8 iMrRodwiay. A«t4* m; pafyr yn ofci", ac vma-raliodd un rbag platdieiwio. Pend^rfynwyd fod i'r pertodiiadi newydd ddyddio o Jpnawr laf, gan i Mr Rodway, yn uiwifl. a dbfis y (j^poghor, gydoj'ii'io i weitbrecki fel cdorc trefol i fyoy i'r ¡lln-eT hwuw. Vua gyiwyd Mr W. H. Rowland i mewn i'r pryd. w bf- bywdd y Maer ef ei fod "wedk ef ool yn gleru tfor. Ar gyuY,9;U:.Œ Mr David Owen, yn cad ei eilio gaji X>r" Grey-lMw^rd^, a'i gefnogi gan y Maer a» J-onea R<iborts, pasiwyd yn imfrydial fodl y C^ighor yn g\rneud ccfnoddad arbenig o'r modki Ccitaiottdwy yr oe-dd Mr Roùway wedi ynsddiwyn a oweithrt-du. Fe-l a^eiod o r un alwedigaotii. ra. Mr way, gailai efe (Mr Owen) ei sicrhau fod y dlull; yp roba un y cyflawnodd efe fusnes y tJyngbor yn a1dd) ei ddTwtjddar bartiiic-r wedi rhOO-di bodd- IJdd meuvn" i boll aelodau y Cyngtar. DyIt- usrent i Mr Rodwuy bob llwyddiant).

Yr :EZ1ysi Gweinidcgioa Cymreig. PARCH J. E. FLOWER A'R PWYLLGOR ARBENIO. BEFYLL YN ftADARN AT Y OYHUDDIADAU Mewn UyikfT a gyfeiriodd efe at oiygydd y "Western Mail" am yr 16eg cyfisol y Parch J. E. Flower a, ddyirodi: —Oorfodir fi yn anewyllysgar :itch. cyfarcb Y pwnc ucn-od, oberwyddl fy mod ya eael fod; "dyfitiraiad" y pwyHgor arbenig wedi caei ei ganagyurydhioLi, ao mae yn bwysig i'r gjririaneiid f9Yflli g. ci wybod. Y mae wedi ei haera yn gyiixwiidS-i m*awn rhai manau fy cood wedi "jrmddili^uro'* a dtyn ^d'roli, os nad wedi typa yn oJ., fy ngbyhsaddliatLwi cyntaf. Yr wyf yn digofus i mi dtm byd o'r fath. gwrth- wyneb—ac yr wyf ya ape'io at gaderrydd moeagar a pbwyllog y por. Mr Robert Biro, Y. IL.. am gadarnhad i'r honiad iiwn, ac, os bydd angea, at irckdiadiau yr fooydd llaw-fer bafyd—diarfu i naa. ail adrodd y cyMudkbaclau yn bendantac i'r eithaf ga-hrcr. y pvyttgo-i', a. bu i mi wrtbod, mewn. cynircr a byny a fjriaa, gwneud unrhyw fynagiai « wanyebai a dlyiyiii oddiwrth yr nyii a dHrwedaswn. Yr ctddivn yn llawer rhy sicr o'm smiai>i i wik*lJ foj asall, oblegid yr oeddl fy ncbylKiddiadtw* wt^l, eu sylfaenu mewn rhaat ar wmjodat-tb br^nnal ao mewn rhan ar y math bwnw 0 sibrvvd' oddswrth beramau cyfrifol ag sVn ffasrSo sail 3!0 ymKHygiad' mewn bywyd beuinydcB- i(M. Fe ddarfu i mi gydsiabod yn foesgar fed un ym- adrodd; neilldii'oi \7Di £1 araetb yn glogymaidxf, net yw hwnw Uk' f ba i mi heb ragfwriad, yn ngfcwrs arac:#i vrcxt ei pbarotoi yn of a Ins, wahan- i^ithu rkwng egi vy Oymareig ac eg'wysi Sersaiig yp Nghjinru DyLuiwn fed J wedi dweydl mai yr ejdwyKi mewn fffftwig gfitryf oeddyct, nid yr eglwyai ^Tsu^dfa^i dei»utg yn Ngiiymru y bu'rn^ yn ym- a liwy i.W1: f blynedd diweddat, 00 am cbwvjcii vrytltavtB o biwyddynt. Dywed-^ia &xC yp ddrwg genyf 1 nw ddefnyddro geiriaiu L'i1:1 cywar a phendant. Yr oeddwn wedi egforro fy meiddwl yp. flaenorol yn Njgwa&g Debeudir Oymru, ac wedi gwiada yn beadawt i mi wneud uairhyw gybuddiadl cyffredinol yu ctrby* hOl1 eglwysri Oymru- Nt foaeai n&b YLI: m hwylt yn tybiedi fy mod yn gOllygu byd dr Fe dderl fy n^eiiriaiu yr arwhwi Lad tryl-vryraf yn mbob raodd araJl, ac maJØ yn gajnw-ri 10:11",1" i neb awgrymu fy mod wedi. di i hprr" yn y radd leiof. Nid yw ail gfi<daxnhaa rmu cyfeirii> at "achosion unigolediig" yn anig yr oeddwa. o&d1 dweydl yr hyn syddi amlwg 1 bawb. Yr lheb fod yn ymddarrgncs nnor c ydp-r, yrs gym^unt a bod rhai o'r ■ucigci+jdiig" hyn mnr wybyddus, ac yn caal 00i gpcklof yn yr eghryr-■>, yn lie eu oondiemnio bwrw afiaji, pahaini y <Jxir hwy i mewn, ac mae y ffiaistbi aiatrna yn-a. yu ica.wrt" o acrwydd- diSriioli mewn C&gybU>th. fi gan gyfruifch. aithoodl rfesg prod iT attorn t..rv.y ixxidi enwau, fal ag y jg|Ila«v.Ti wn.pn £ tl; arid fe ddarfu i mi brofi, trwy ttiixTrau a ddaril«i<ii!ii i'r pwyllgor,fodigweinidog;on ^SDrre;,g o'r q^merud a'r satie ucbaf yn N'ghymm jp dk«ura. fy ■»yn?<tr»adau vn wir. ac y gwyddid tjf be.) 'U. v^au. cm 1 gyndyn wadient y cybudxV tifha- or blJI, g:an hyny. oddiwrth ofidio am yr d'dy»f dnsst yr wyf yn ddkdchg-ar o gaion am gj!!1f i w Ara. yr hyn y gwyr holl Gymru sytfd -wiiionc^M.

PWYHEG I GEPDDORION. Aeth liann o y 0ard!i i I>rndain i geisix* {^pk>atii. Yn a-naar Ilwyddodd i brynti y kawlfraiTrf: g'A'cirtb u llaeth mewn rhan OT dcljini=..s, dl;etb' .)"1 ^yfoethcg trwy werthu J.ùeth. Pn^dodd; Ij¿; a.nfonodd y newydd. fast, pan yi'Jiwari.x^i fed wrai. yn iaaidu "me3zo-^<o^»raiiKi yaecvo." yr hEm wraig tuc STwst at ed a cheisiodd garuckta ys- fenu llytfcyr at a dweyd wrtiho aIDroi u blaster o dan ad-nau traed y wraig f buasai yiii o weLla yn fuan. Cynghor- -ei» rai o ger'-V'nn;), 1 lawdl Oymru L roddi jwawf ar y frrjdygiiv iaw' 03 na fyti-dant yn Jhsr^vfdo 1 etiill y wobr wrth Qobid y<Vy \r 1 ddciw aur ag y mae agos towin yn ei h«dd!o-li. Yn Bristol xie*Mryd,wyd mam i lair Myrtead o be nyr' ok a n ,wt'b; am' losgi ei nali, vrytih jnlwvdd od, gydtt. phecer pceth.

Gweiuldog yn Trwsio Esgidiac. Y mtae eagroifft ar-gfcy £ Fredin iawn mewn bywyd gvs'e'nidbgaieiikoi i'w cbaei ar Long Inland, New York, lie I cei* mop cobler, yr hon a gedwir gan y Pfvrcii firaefilbisn Raff. Bydd efe yno am ohwe' diwrntofJ efr wytkiios yn prysur drwKH) esgidiau. Ar y 8TIA. bydd yn pregetku yn Ngbapel Oynafleid- faol Btiy SSaotm, ter oghrys pa Ie y mae efe yn wein- idog. Mae Nt- Ihii ya gweifchio fel hyn ar hyd yr wyttbrxjs raawa trefn i beidio beichio ei egtwys gyda. tbaila oyflag iddo. bvrriad canmoladwy yaia car y gwemidog ken wr tair a pbedwar ugain trod, jn gvmthio gydol y dydd, ac weitbtioni ytn mhel i'r noa. yn ei siop fechan. Nid gweitiuo mewn GiGp fedian, modd bynag, y bu Mr iEaif yr boll amser. Ar un adieg bu ya percihen ffaotri esgidian fawr, a. gwnai fasnach tyfanwerthol ecaatg. Yr oedd efe yn y dyddiau Y. fil y 311 brcsenol, yn ym- roddi i arefydid'ol ar y Sabbotbau. Fel y pausiai aanser heibio, modd bymag, fe dloroddi y Riiyfel Gartrafol allaai rhwng &>» edd a Debeudir Amenoa. Ya y rhyfal ddychrynlfyd lion, pan yr ysgL: }nmad>tb gynifer o feddianau ac y dinyistri\yy<i airr!ffyl'cbir.»<daiu eu percheiiogiou, axichTj"- wyd amgyJdL(b.1 Mr Haff hfyd. Eii- byn oil dcJ na toddtti ei waith crefyddol i fyny, ufill y mae ere M mdynedd wedi bod yn lilafurio yn ei siop facfcain modki ag y gaiLi bregebhu heb did idftl. feoban, eto iui yn gwir wertli- faivrcgi ei vpasaoatvtk.

Arferion rricdsol yr Ben Gymry. Nos Lnn ba Mr Beriah Gwynfe Emns yn tra- dJodi darMbb, yn Tsgoldyyr Anmubynwyr, Llan- dudnro, ar y fcestyn acboo¡) Yr oedd cynuilliad' mawr jtio, a'r daaii^iydd yn cael hwyi deatyn difyr. Vn o'i rtianaa mwyaf digrif oedd y desgrif- iad o gyrcfau'r ferch pbriodli yn yr ben amser. Ar foretfr brJodas dleuai haner dwsin o igySeillwn y prfocSab, yr oil ar geffylau, at gairtref y ferah. Oeici pofe dirwaj yao wedi «i gioi, a cbymerai dadH faitb le rkwng oyfeiUion y priodfab rbai gymerent amyat amddiffyn y ferch. Ar gan y oerid y ddbdH yn m'aen fynycbaf, a chainai difyfyr, llliadidiodid y darlitbydd yr engraifft oanlynol:— Gyfeilliaa y farcb, yn y ty Pwy yma sydd yn Mi fyiiwa i chwi gofio Fod cyfraith gwlad yn gwneud yn gamp I goebl tramp crwydro. Gyfeillion f nsaib, llaJ1 Nid tramps sy* yma'n siarad Ond bechgyn neis sy'n genad I geùåo merch i'w gwneud yu lion, Gwraig John o Lettygariad. CyfeiilJtm y fetrch (gyda diyfeiriad at y mab fe: tei'iwrj r Bedi frnei di'r teiliwr llipa, Tn dod fan byn i hwilia—cyboli? Deø 'nol i'r ford ac at yr wydd, 'ft bwythi'n rhwydd dy wala Y tesiliwr yn ateb: Os ddoe own deilwr llipa 'Rwyf heddyw'r Guider cynta' Sin dod yn :1wr yn genad search I geisio'r furch hawddgara. Maie ty yn Llettygairiaid, A ba<igeu bach amddifad. Yn disgwyi dydd, yn disgwyl nos, Am. eneth dios o gariad Oyfedllion y feroh: Ry dhi yn siarad. fechgyn, Yn didoniol angbyffredin, Ond øs y fercii ei hun ni chewch Beth v/mawch, atolwg, wedyn? Cyfeillion y mab: Fe <kfwedodd Gweno wrtho Y dBURTn gwmni iddo, I wnetbdl ei a.ehryd oer yn dwymn, Ry'm ninau'n rhwym o'i ifeindo. Ao 1m. 'n LJwynyfedwen, Mae'r ferch i dynu r hufen A dala wnaun yr eneth ffd tae hi fel llysywen. Qyfeillfloa y ferdh, yn rhoddi'r ddacfl i fyny Os felly, feahgyn tirion, Oewrcb fly a xmion; ODd oofiwd) ifaJdi i chwi, fy ffrynd, I r fiV!Jwyø fyn'd yn brydlon. Ond er myn'd i'r ty yr oedd eisieu caial allan p'le y ferch yn ouddio. Wedi ei abael elai pawb i'r eglwys ar geffylau, y fercb yn oael ei gwylio yr boil fiiorcJd gan gyfenllkm y dyii ieuianc rhag iddi ddiamot

Tnadlys Bwrdeisiol Caernarfon. OpihaHwyd y Ilys hwn ddydd Lhin, o flaen y Maer (Mr R, 0. Roberts) a Mr W. Hamer. MBDDWDOD. Dirwywyd y rhai caodynol am fod yn feddw:—• Cornelius donee, Baptist-street, 58 a'r oastau; Wil- liam Wittiaxna, Oaiegtryn, Weenfawr, 2s 6c a'r cost- au John Bvanø, Gtinyogors, Waenfawr, 2a 6c a/r oostau; O. R. Williams, Mountain-street, 5s fir eosfcarti a Thooms Jones, Tiinywylfa, Llan- ddeiniolen, 2B 6c a'r oostau. Taflwyd "Ian achos yn erbyn J. 0. Thomas, Brynkir Arms, Birynkir, ar daliad y oostau. RHWYSTR. Oynadidwyd Alfred Wadker, Ooawy, o adael ei geffyl a. dbeirbyd yn PendHch am amryw oriau, gan ;who«i ds.wyø8Ir. Ni wnaetlh, y diffynydd ei ymddaqgusiad yn y 'lys. l'aflwyd yr achos aBan ar daliad y ooetau. GYRU'N ORWYLLT. Cybuddwyd J. Williams; Llanwnda, o yru ei geffyl a'i gerbyd yn orwyMt ar y brif-ffordd. Dywedkxld yr Arolygydd Rowland, fod y diffyn- yddl yn myned adref o flair y gauaf, a pban yn myned ar hyd Soutb-road gyroad yn orwyllt, ac •aetb y cerbyd dros goes bachgen bychan oedd yn myned adref. Rboddwyd tystkxlaeth i gadarnhau hyn gam ddau facbgem, y riiai a diyngasant fod y diffynydd yn gyrua yn orwyllt Aeth ei gerbyd dros goes bach- gen oedd gyda hwy, a niweidiwyd ef yn ddifrifol. Dywedadbd yr Aixxlygydd Rowland, mewn atebiad i'r Fadno, fod y batiigen a dan driniaeth meddyg byth er hyny. Dirwywyd y diffynydid, dros yr hwn J'T ym- ddangosai Mr R. Roberts, i 5s a.'r costau. Rbybmddiwyd ef gan y Maer i beidio gyru yn orwylit y* y dyfocfol. ACHOS TRWYDDEDOL. Cybuddwyd Harriet Williams, Arvon Tavern, Heol y Llyn, o werthu diod ar ol amser cau, ac o adaei Tr ddiod gael ei hyfed yn y ty ar ol un-ar- ddeg. Orbuddwyd befyd Griffith Morris, Hen Grapel, Bontnewyddi, 0 fod yn feddw yno. Rdynid gan Mr J. T. Roberts ar ran yr hedd- ge'tdwaid, 810 yniddangosai Mr M. ø. N-oo dros y cidi Synyddies. I^wedodd Mr Roberts fod hedidgeidwad ar ei ddyledswyd<| n Heol y Uyn ar noswaith. y 9fed cyfio, a gweiodd ddrysau yr Arvon yn agored ar 01 un ar-dd«g. Aeth i mewn i'r ty, a gwekxld ddau ddyn yn eistedd yno a glasiad o gwrw o flaen y ddaa. Gaiwodd sytw y dafarnwraig at yr amser yr oedd yn ddeoddeng munud wedi un-ar-ddeg, a <h \vedodd hitbau fod yn ddrwg gaoiddi ididi adael i'r amer fynect. Yr oedd y cwrw oedd gan y dynion yn y gwydrau fel pe newydd ei roddi iddynt. Ycbwanogoda Mr Roberts mai un o'r dynion oedd ya y ty oedd wecfi cael gwys i ymddangos y diwrnod hwnw, end deollai fod y Uaill, yr nwn sydd1 wedi niyived i ffwrdd wedi ei ohfliel erbyn yn a.wr. Rboddwyd tystiolaeth gœn yr Heddgeidwad Hugh Wiliiarca (36) i gadarnhau yr hyn a ddywedodd Mr Roberts. Ychwanegodd iddo ef fyned at gloc y Liythyrdy ar ol dyfod ai-lan o'r ty i gael yr amser iav/n, 00 yr oedd yn agos i chwarter wedi un-air- ddeg yr aaneer hono. yr amddalfyniewi, galwodd Mr Noo ar Harriet Wiffiaanf y dafamwraig, yr hon a ddywed- odd iddi roddi y ddiod i'r dynion ddeng munud cyn un-ar-dk5eg, ac nid oedd hi yn gwybod ei bod wedi un-ar-ddeg prun alwodd y srwyddog ei sylw. Dirwyodt. y Fame Harriet Williams i 10s a'r cost- au am werthu diod ar ol aanser oau, a. theflid allan y cvhuddkwl arall. Dirwywyd Griffith Morria i 2s 6c a'r oostau.

Prydnawn dydd Mawrth cyflwynwyd anrheg 1 Mr Godfrey Fitz Hugh, perdienog Ystad Plas power, yn y Wynnetay Arms Hotel, Gwrec- sam. ar ei ddycJiweliadl o Ddeheifdir Affrica. Oyilwynwydl yr anrihjesr gan Mr C. Murless, ar ran t2:1lantia.i.dJ Plas Power. Yn lJY3 yr ynadon Invrdeisiol yn Ngwrersam, dydd Lllm, cyiiudiwyd Kate Duxin £ >, Jones's- Court, Mon^it-streefc, a'i cbwaer, Margaret Kay, ProspBcit-plaoe, Pentrefelin. o deithio ar ffordd liaiarri y Great-Western o Wrecsam i Groes- aawallt heb uiJoo wedi talu 011 cludiad yn flaenorol, gyda'r amcan o talu. Hysbys- wyd i Kate Dunne gaei ø. dirwyo yn flaenorol am drosedds cyffielyb. Gcrrcliymynwyd iddi yn awr dalu IDs 60 a'r costau; tra y cafodd Kay oi dirwyo.i 5s a'r costaa.

Y Terfysgoedd yn Metheda. TROSEDÐIAD HONEDIG 0 DDEDDFAU Y CYNGHOR SmOL. Yn Uys Ynadol Bangor ddydd Mawrth, a flaen Mi Thomas Lewis ynadon eraill, dygwyd tri cyliuddiad yn erbyn Thomas Owen, chwarelwr, yr lrven Opdld yn gweitbio yn awr yn CLnvarci y Penrfiyn, a'r hwn redd yn byw yn Mrynycil, Tre- rth, sef (1) iddo, ar y 7fed o Ragfyr, "wneud defnydd a?ighyfre:tlilawn o iaith ffyrnig, ystum, ac ymiddygiatS, anvcasn o osod pobl mewa dycifctiyn, ac achlysuro toriad ar yr heddweh. yn gross i gyfreithiau lleol Sir Gaernarfon (2) iddo, ar yr im dydcfiadl, wneud defnydd anghyfreitb- lown o iairh nedllduiol, ystuan, a-c ymddygiad, fel ago i gyffroi a chytihrudido persomau neii'duol, sef Hugh Hifglies ac Elias Williams, i gyflawni ffyrnig- rwydd, yn groes i ddarpari ;vethau cyfreitbiau lleol Sir Gaernadon;" ac (3) iddo, ar yr un dyddiad, mewn modd anghyfreitlilawn., ac mewn ffyrdd ■eraill, ymdrecbu i gythruddo toriad ar yr sheddwcihi," fod yn siorhau. meichaafon y gwnai iawn ymddKvyn. Erlynid gaai Mr S. R. Dew, ac amddiffynid gan Mr W. 'lliorntxm Jones. Mr Dew, wrth agor yr achos,, a. ddywedodd ei fod yn caicil ei honi ddarfod i'r diffynydd danio llaw- ddfryll ar y ffordd tawr, a gwi>eud defnydd o iaith fygythiol tuag ait bersonau oedd yn dynesu ato; a bod y diffynydd, trwy hyny, wedi un ai amog i fl'ymigrwyd'i neu ei fod yn euog o'r cyfryw ym- ddygiad a ddesgrifid yn yr is-adran o'r gyfraitk y cyfeiriwyd ati. Hugh Hughes, Gknmeurig, Bethesda, a ddywed- odd ei fod, tuag un-ar-ddeg o'r gloch y boreu, Rhag- fyr 7fed, yn sefyll yn agos i Gapetl yr Annibynwyr, Bethesda, gydag Ellis Wil'iama, pain y gwelwyd cbwecih o ddynioii ieuainc yn dyfod allam o'r Blue Bell Inn. Yr oedd y diffynyddi yn un 6 honynt, a gwaeddodid "Y d d Bweraidd," a heriai nek i fyned ato ef, ao yna taniodd lawddryil. Wrtb gael ei groesholi. gwadodd y Tysfc mai efe oedd wedi t-yngu i ddechreu, a bod y dyn yn "fradwyr. Ellis WillLims a gadarnhaodd y dystiolaetli wchod, a dywedodd i'r diffynydd herio dyn ieuanc i ymladd ag ef. Ar 01 i'r diffynydid1 danio y llaw- ddiryli gwnaeth dau heddgeidwad' eu trymddangos- iad, a. gofynasant beth oedd y mater? Darfu i heddgeidwad archwilio y diffynydd, and ni ddiaeth o hiyd ibisrol amo. OrosK-hiolwyd Nid oedd yn gwybod beth. allai fod amoan y diffynyddi wro danio y llQwddryU, os nad alLai fod i oeod allan beth ddigwyddai i umrhyw un a yn agos ato ef. Robert Hugh Roberts, oigydd, a ddywedodd iddo, wrth glywed gwaeddi uchei yn yr heol, fyned allan ac iddo weledJ amryw ddynion ieuaanc. diffynyd l yn eu mysg, ar fin codi terfysg. Bygythiodd y cyhuddeciig dyim y tysrfc yn gareiau (chwerthin). Paix aeth yn 01 i'w siop weitihio, clywodd swn ergyd uchel. Dywedodd TySt araU idd-o glywed swn eTgld, a gwated mw-g. Tystiodkl dau o Heddgeidwaid i'r diffynydd rexteg i ffwrdd pan wnasithanit hiwy eu hymddangosiad, a phan aathant i fyny ato gwadlai fod ganddlo W- dkJryil, ao er iddjuL wneud archwiliad ddwy wadth arno ni chaws-ant un. Ar ol yr ardhwiliad dleciireM- odd y diffynydd! fyned yn gas wrth y swyddogion Mr Thornton Jongs a. ddadleuai nad oedd yna un prawf clir i iawddkyll gael ei.bnio o gwbl o'r hyn Lleiaf, mid oedd yn un prawf mai y diffynydid oedd wedi tamo. Holwyd a chroes-holwy d y Cyhuddedig, a gwadai iddo ef danio llawddryll, a. dywedai nad oedd ganddo un ar yr achlysur hwnw, fod wedi defnyddio yr ymadrodd y cwynidi yn ei erbyn, na berio neb i ymladd, ac idcto redeg i ffwrdd pan wnaeth yr heddgeddwaid «u Iiymddangosiad. Oadarnhawyd y dystio'aeth hon gaai amryw o ddynion ieuainc oedd cyhuddedig ar y prydL YmneiHduodd yr Ynadon;, ao ar eu dyohweliad dywedodd y Cadeirydd fod yr ynadon yn daJ i'r wys gyrttaf gael ei phmfi: fod Thomas Owoo wedi defnyddio yr iaith y cyhudcfrd ef o honi, ac iddo anog i ffyrnigrwyddl, fod yn oael ei dxiirwyo am hyny i'r swm o costau. Ar y dirydedd wys yr oedd yn cael ei rwymo i gadw yr heddweh am mis i'r swm o lOp ei bum a dau o feichiafon am 5p bob un. Taflwyd yr ail gyhuddiad aliam. David Jones, chwarelwr, yr hwn sydd yn awr yn •gweitbio yn Gbwared y Peurhyn, a. wysiodd John Thomas a'i wraig ami ymosodiad arno ef nos Sadwrn, y 7fed o'r mis hwn. Eleazer Owen, dyn arall oedd yn gweitbio yn Ohwarel y Pemrhyn, a wysiodd Jochn Thomas a Thomas Oliver am ymosodiad. Ymddamigosaii Mr H. Lloyd Carter dros yr aidrwynwyr, a Mr W. Getn-ge dros y diffynwyr. Yr oedd yna groes, hefyd, gan John a MaTy Thomas yn erbyn Eleaaer Owen a Davia Jones. Honai yr aohwyinryr nuii y diffynyddion oedd ymosod arnynt hwy. tra. yr honai y diffynydd- ion mai yr aohwynwyr oedd yr ymosodwyr. Gwrandawyd yr oil o'r aahosion gilydd, a galwyd oryn nifer 0 diystion ar bob ochr. Ni roddood y Faino eu dlyfarniad nes yr oedd wedi wyth o'r gloocl1.. Yr oedd nifer yr ynadon erbyn ihyn wedi dyfod 1 lawr i bedwar, ajo ar 01 ymgyngbori am tuag ugain munud hysbysodd y Oadieirydd eu bod wedi methii cytono, ao folly nad oedd guxxklynt irry ddim i'w woeod ond ta £ u yr achosion allian.

tfODlOji OK. DfeHhiDIR. Nos Fercher golmwyd heolydd Pontycj-mer am y waith gynta.f gyda nwy. G-oscdwj'd y contract i adeiladu Ysjpytty Pont- ypool a'r gymydogaetih. i'r Mri Bailey a'i Frodyr, Pontnewynydd, am y swm a 6384p. Yn llys yr ynadon yn Merthyr, dydd Xau, gorchymynwyd i amryw dai gaed «u oau, am nad. oeddynt yn gymhwya i. neb drigianu ynddynt. Hysbysa Pwyllgor Oyllid y Gymdoitiias Amaethyckial Frecahdnol fod y gweddill mewn llaw ar ol arddangoefa Caerdydd yn cyrhaedd. 1988p 4s 4ci. Penderfynodd Cynghor Dosbarth Mountain Ash, dydd) M&rciier, trwy 12 o bleidleiisiau yn erbyn 5, wnood cais am archesb i gael tramffyrdd i'r dref. 0}-r!haeddai y derbyniadau am 47 0 wythnosau yn 1901 am dramffordd dryd'anol Abertawe i'r swm o 20,709p—codiad a 4253p yr wythnosau cyferbyniol y lilynedd. Yn Bristol, dydd Merclier, traddodwyd cliwegnwyddwr o Gaeirdydd, o'r enw Richard Barnetrt, i sefyLIi ei brawi ar ddau gyhuddiad o dwyll, a gerid trwy roddi cheques diwerth allan. Gwnaeth dros 100 o dafamwyr Undeb Aber- tawe apel yn ierbyn ad-dreth,iad eu tai trwydded- ig. Oafodd y mwyafrif o'r trethiadau eu cadarn- hau ond gostyngwyd rhyw yohydig o honynt. Bu meddyg o Gawlydd, o'r enw Edward Hodwron, farw yn bur sydyn yn St. Mary's Hospital, Paddington, ddiwedd yr wythnos dÆi- weddaf. Caed ef yn anym wybod ol ar yr hieol weda syrtlhioi ao anafu ei ben yn dost. Yn llys yr ynadon yn Tredegar cafodd James Lewis a William Deakin, glowyr, eu dirwyo am gysim trra yr oedd <randdynt lampau goleu yn eu medliant, yn Nglofa West Elliott, Trediegar, i'r swm o 40s bob un a 1p 17s o gost- au. neu, yn niffyg; talu, im diwrnod ar hugain o garckaTw Bu Llywiawd wyr Ysgol Ramadegol Hwl- ffordd, dyd 1 MenvJier, yn dadlleu y gwyn sydd rhyngddyiit hwy a Bwrdd tCanaSog Oymru. Penderfynasant osod eu cwyn gerbron y Bwrd I Addysg a gofyin am gael oorhyd-dilau oddiwrth arholiad Bwrdd Oanolog Oymru yn ffafr eiddo libydyohain a Qhaergrawnt. Derbyrv.oM Mr Herbert Peal, blaenor yr uchel-r.ait.hwyr yn mrawdlya Caerfyrddin, air oddiwrth v Barnwr Pihillimore, yn cydnabod derbyniad1 y oyflwyniad a wnaed gan yr uchel- reithwyr, yn llongyfarcli y Brenin ar ei ben blwydd, a Thywysog a Thywysogesi Cymrn ar eu dych/weliad dyogel, a'r adnewyddiad o'r toitl Tvwysog Oymru.

-+- A-wdurdoia nSesur a ddygwyd i y Oynrych- iolwyr Americanaddd i'r swm o lOOOp gael ei dal-.i fel bliwjckL-dal i weddw j diweddar Arlyw- y Id M'Kinloy. Y mae ymostwng i wneud yr hy* y dyietm ei wneudi yn lTawer uwcfa, yn fwy dwyfol, yn fwy nertbol, aic yn betlh a mwy o allui cread'igof yndxio nag ysgrifenu y farddouiaeth aruchelaf, paemtic T darkn bly. cerfla y ddelw fwyaf fawreddog, aeu freuddwydio seinian mwywf metWedfl a chynghaiiedd.

Gna. fi Priodi hi, Massa." Y mae IJywodraethwr Ascension Island (Ynys yr Esgyniad) yn meddu llawer iawn 0 allu ac fel dangosiad. mewn rhan, o ystwyth- der y dyn du o bierthyrias i'w olygiadau cref- yddol, ac mewn rhan i ddangog hela-ethrwydd gailu y pen-swyddog, y mae cyn-Lywodraethwr yn advj^dd yr ystori a ganlyn: — Pan oeddwn yn Llyv/'iflraethwr Ascension, lawer o flynyddoedd yn ol, digwyddodd fod arnaf eisieu dynes negroaidd i olohi i'r swyddog- ion a'u gwragedd. Pa wyddoch, 1dth gwrs, ei bod yn erbyn y rikealau. i gymeryd dynes ddu ar Asoertaon Island oddieithr ei bod wedi priodi gyda dyn du fyddo ar yr ynys. Anfonais am un o'r Krcoboys, a dyweiais wrtho: — "Dandy. yr wyf yn anfon drosodd' i'r wlad am ddynes i olclxi i ni, a phan y daw yma yr wyf am eioh priodi i'o!1 dau." "Ma da iawn, massa," ebai Dandy. Gma fi priodii pan mynwoh." Oefais y oaniatadl angenrbeidiol i anfon am y ddynes: Pa.n gyrhaeddodd, mi a elwais y oaplan i mewn a dywedais: "Oaplian, mae arnaf eisieu priodi y ddau hyn ar unwaith." Y caplan a edrychodd yn syix, ac atebodd na,s gellid ei wneud. Gofynais iddo paham, ac atehodd na 1 oedd yn bosvbl ei wnevifliur oher- wydd fed y dyn yn farbariad. Mi 3 eglirraia y peth i Dandy, yr hwn a syl- yn ddigyifro: "0, mi fydid pob petlu yn iawn, mas-sa! Fi cael bedyddio heddyw—Oristion yfory—priodi'r diwInod wedyn." Yr oedd y capdan wedi brawychu, a rthod- odd yn bendant wneud dim byd a'r peth. "Wei," øhe fi., "oni wrewch chwi hyn i mi, mi a'i gwnaf fy hunan." Yna gosodais y ddau enw i fyny tuallan i'm swyddfa, ac mewn amaer dyladwy mi a briodais y cwpL Derbyniais gini am hyny, yr hon a anfonais i Esgob L lurid ain fel tal cofrestru. A oedd y briodas yn gyfreithlon? Oadd, wrth gwrs, yn berffaith gyfreithlon.

Ychydig Bethau yn Nghylch America. oas diiti omnibutses yn yr America. Nid 083 lie i deithwyr edstedd o'r tuallan i gerbydau air y tramffyrdd. Ni roddir tooynau' ar d derbyniad y clud- dal. Gwisga plismyn y dyddi ddillad llwydion; plismj-n y nos dillad gleision. pob ph'smon yn cario llawddryll a phastwin trwm. N ddefnyddir cylohnod o gwmpas y fraich i ddynodi swyddcg ar ddyiedswydd. J Mynycli y gwielir plismyn mewn ta: amdai. Mewn deuddeg o ddinasoedd mwyaf yr Unol Dalaethau bydld tai bwyta, tafarndai, a llawer iawn o fasnachdai yn gwneud busnes ddydd a nos. Oeir rhai o gerbydau y tramffyidd [lef d yn rhedeg bob awr o'r dydd a'r nos. Bydd llyfrgelloedd cyhoedduis, ystafelloedd darllen, a dhryn lawer o ohwareudai yn llydan- agonei ar hyd y Sablxrth. Y mae ilawer iawn o'r "perfPormiadau par- haol" yn dachreu am haner dydd ac yn rhedeg yn ddiatal hyd hanier nos. Gall edrychwyr aros cyhyd ag y dewisant. Peth pur anfynyah ydyw gweled yn America le tian agored fel y gwelir yn Lloegr. Yn lie gadael i'r rhan fwyaf o'r gwres ddianc i fyny'r imnai, hwy stove gauedig, trwy yr hyn y cant wasanaettih yr holl wres. Ni wyddant ddim am "afternoon tea" yn America. Tri phryd da yn y dydd a fwytant hwy: swm da o gig gyda brecwast, ciniaw syl- weddol, a swpei lied- belaeth. Ychydig iawn o'r plant fyddant yn gwisgo eu gwallt yn rhydd ar eu hysgwyddau. Arferant hwy, fel rheol, ei blethu a gadael iddo hongian i lawr. N'l ohedr fawr o anedd-dai heb fod wedi eu ffitio gyda badd-ystafelL Y mae eilhvyr wedi gwneud i ffwrdd a'r arferiad ffiaidd o ulchi canoedd o wynebau gyda'r un yspwng. Os bydd barbv/r yn dioddef tan unr<hyw afiechyd, gwaherddir ef gan y gyfraitb i weithio hyd nes y byddo wedi ymiachhau. Mae llawer o'r Talasthau yn gwneud archwiliad meddygol arnynt bob mis. Dyry nifer fawr o'r ysgoliom cyhoeddus wobrwyon i'r disgyblion fydda.nt wedi cymeryd mwyaf o ofal o'u dlanedd. Mae hyn yn cefnogi cystadleuaeth fuddiol mewn glan-weithdra yn mhlith plant, a dyma. y rheswm penaf am sefyllfa dda danedd yr Atmericaniaid. Yn America Did yw yn beth anghyffredin gweled merched yn marchogaeth eu ceffylau fed dynion-gydag un goes o bobtu'r cyfrwy. Bydd genethod' America yn priodi at bob oed o bedair-ar-ddeg i bedair-ardiugain. Ar ol padair-ar-hugain, ni fydd llawer o "daro" arnynt. -=- Nid yw y gyfundrefn e "fyw i mewn" yn wy- byddus yn y Talaethau. 1- Rhoddir llawer mwy o ryddid i enethod gweini yno nag yn y wlad hon. Bob dydd lau a dydd Sul byddamt yn cael o haner dydd hyd haner nos iddynt eu hunain. Broad-street, yn Philadelphia, ydyw y stnt aspfhaltedig hwy-af yn y 'byd—mae yn 14f mill- dir o asphalt. Y mae Halsbead-street, yn Chicago, yn 28 milldir o hyd, ac yn un llinell vrnionsyth. Y mae Cofgolofn Washington yn 644 troedfedd o uchder, ao mae yno lifft yn rhedeg i'r pen. uchaf. Nid oes ar reilffyidd America wahanol ddos- barthiadau: un dosbarth, un pris. Os bydd gweithiwr cyffredin yn teithio yn ei ddillad gwaith, gall fyned i'r oerbyd ysmygu heb beri anghyflevisdra i neb. Nid yw oerbydau y rheiiffyrdd wedi eu dosranu yn compartments: un yst&fell yw*r cwbl, gyda drwa yn mbob pen. Bydd dynion yn eu llawit faint wrthii yn gwerthu newyddiaduron yn. yr heolydd.. Nid oes trwydded yn ofynol i negaseuwyr, bechgyn papyrau newyddion, na bechgyn fydd yn glan- hau esgidAau. —— Pan yn cae/I glanhau ei esgidiau, bydd yr Americanwr yn eistedd mewn cad air ucheJ, a'r glanihawr yni eistedd ar ystol ieel o'i flaen, Mynych y gwelir merched yn eistedd mewn lleoedd cyhoeddus i gael gloewi eu hotasau. Yn ngwlad ein cefnder Jonathan ni fyddant byth yn cau y parciaui cyhoeddue. Boston 3nv yr unig ddinas Americanaidd meddu rb.-iilffordd tanddaearol. Modd byna.g, bydd i New York yn fuan gwblliau un arall. Fairmount Park, yn Philadelphia, ydyw y pare cyhoeddus mwyaf yn y byd.

Dargan fy-idwyd giwraig weddw oedranus yn marw yn ei thy yn agos i Leamington. Wedi eu cylymu i fyny yn y carpiau ar ba rai y gorwedd- ai yr oedd 41p mewn arian a 12p mewn aur. Ar bob golwg ymddangosai fel wedi newynu ei bun i farwoiaeth, mewn trefn iddi alio oasglu. nrian.

Mr Lloyd George yn Birmingham. TERFYSG DYOHRYNLLYD. YMOSOD AR Y NEUADD DREEOL. YR BEDDGEIDWAID YN RHLTTIIRO AR Y DORF. Nos Ferchea* yr oedd cyfarfod Rihyddfrydol mawr i gael ei gynal yn ivemadd Drefol Bir- mingham, i'r y gwaheddasid Mr Lloyd George, A.S. Yr oedd dyddordeb anarferol yn cael gymeryd yn y fraitb foi Mr Idoyd Goorge o Imwb wedi ei wahodd gan y Gym- deithas Ryddlfiydol i Birmingham, cadarnle Mr Obamberlain. a chyffelybai rhai y peth fel ym- gais herfeidCiol i ymosod ar y Hew yn ei ffau. Yr oedi yr arweinwyr Rhyddfrydol wedi gwneud trefriiadan manwl i- sicrhau na fyddai i'r cyfarfod gael ei dc-ri i fyny. ArgrafEwyd nifer neillduol o dooynau i'w rfioddi allan e:r gofalu nad1 oedd ond a-elodau y blaid yn cael myneiiad i mewn, end. broil ar yr unfed-awr-ar- ddeg cafwyd fod nifer dirifedi {). docynau ffug wedi eu gwasgaru hyd y dref. Wedi canfod hyn anfenwyd allan rai eraill yn • dwyn enw ysgrifenydd y blaid.' Yr oedd Prif-Gwnstabl Birmingliam wedi gwneud rhagocheliadau i rwystro unrhyw doriad ar yr he-ddwch, a nifer fawr 0 heddigeidwaid wedi eu banfon i wylio'r neuadd, Yr oedd rhai canoedd o heddgeidwaid hefyd yn mysg y dorf i mewn ac allan yn eu "dildad eu hunain." RHAG ARWYDDION TERFYSG. Mynegid y cyrhaeddai Mr Lloyd George yr amser a'r amser gyda'r gerbydres o Lundain. ond tra yr oedd torf yn ei ddisgwyl fel y'i cyhoeidwyd, daeth yr aelodi anxhydeddus gyda cherbydres arall. Oyrhaeddodd y neuadd dref- ol lawn dwy awr cyn amser y cyfarfod heb i neb 4.,ylwi arno. 0 hyn yn mlaen casglai torf o amgylcb y Neuadd Drefol, gan ganu caneuon gwladgarol a miLwrol, a -bloeddio i "Joe" (Ohaml>erlain) a hwtio "George." Buasai y h.on yn Uenwd y neuadd fawr ugain gwaith drosodd, a pile gellid dweyd fod pawb oedd i mewn yn diiyn y "pro-Boe.rs," yr oedd yr ardiangosiad y tuallan yn proii beth oedd ieimlad y cyhoeldd ar gwestiwn y rlnfeL Ond hyd yn nod yn y neuadd eafwyd profion buan nad oedd "cynllun y tocynau" w&di llwyddo yn ei am can- Yr oedd yr organ yn chwareu darnau clasurol i basio'r amser, end o'r braidd yr oedd i'w ohlywed gan -uche-d, ydoedd y bloeddio i "Ohamberlain" a ("Salisbury." Fel y deuai y Rhyddfrydwyr lleol i mewn gan gymeryd eu seddau ar yr esgynlawr caent eu hwtio yn ddiarbed. Am wyih yn brydJon daeth Mr A. C. Osier, y cadleirydd, a Mr Lloyd George i mewn, gyda rbai boneddigesau. Pan gododd y cyntaf i agor y cyfarfod declireuodd y dorf ganu "Rul Britannia," a cbaneuon eraill. Am ddeng munud sp-fai y cadteiryddf heb i neb glywed gair emau, yna eieteddodd. Yr ysgrifenydd (Ml" Finnemoxe) yn nesaf a wnaeth gynyg a.ti, ond nid oedd dim i'w glywed ond hwtjo, chwibanu, a chaml. Bdiychai yr heddgeidwaid areu gilydd heb allu gwneud dim. Cododd y cadeir- ydd etc a.c adiroddodd ei araeth wrth y goheb- wyr oedd o'i flaen, ond er gwaeddi ei oreu o'r braidd y gellid' ei gLywed o fawn llathen. Dyma Mr Lloyd George ar ed draed, a thaflodd ymaith ei goo, Nid oedd y cynhwrf fu hyd yn hyn ond' megis distawrwydd mewn cydmaiiaeth a'r dymestl ddychrynllyd a ddilyn- odd. Ofer hollol oedd pob caM i siarad; jdhydig frawddegau oedid yr oil allodd y gdheb- wyr glywed yn ymyl. PETHAU YN1 GWAETHYGU. Tuag ugain munud i naw daeth yr awgrymiad cyntaf oddiwrth y dorf oddiallan eu bod yn gwrthwynebu y cyfarfod; daeth careg fawr drwy wydr un 01 ffenestri mawr ochr y neuadd, yn cael ei diiyri. gan eraill. Disgynai y gwydr yn deilchion. a ffoai y bobl o'r cwr hwnw. Ghwarber i naw nid oedd un arwydd fod llais y yn y neuadd yn darfod o gwbl. Pob tro y deuai careg drwy y ffenestr codid bloedd orfoleddus. Nid oedd dim i'w wrueud ond taflu y cyfarfod i fyny. Ond nid oedd y gwaethaf etc. Mor gynted ag y cododd Mr Lloyd George i adael y riwyfan a chyn i'r heddgeidwaid allu symud yr oedd y dorf yn rhuthro gan floeddio yn fuddugoiliaethus ar draws byrddau y gohebwyr i'r 11 wyf an. Ffodd y gohebwyr, rhuthrodd yr heddgeidwaid o bob tn. a hyrddiwyd yr ymosod1- wyr yn ol ar draws y cadeiriau. Yr oedd pethau mor fygythiol fel y tynodd yr heddgeid- waid allan eu pastynau gan ymffurfio yn warchodlu i'r rhai ar y llwyfan. 1E0I DRWY Y SELER. Gwelodd yr heddgeidwaid mai ofer fyddai ceisio hebnvng Mr Lloyd George allan drwy y drysau, ac aeth Mr Rafter, y Prif-Gwnfltabl, ag ef i lawr i'r sel ar. Tra y dygid ef i lawr gwnaeth rhai di gefrtogwyr gais at godi banllef o gymeradwyaetli id'do o'r tu ol i'r heddgeidwaid, 'ond rhoddodd y Prif-GwnstabI daw buan arnynt; nid oedd, meddai, ond dweyd wrth y dorf y tai allan fod Mr Lloyd: George yn ymadaeL Yr oedd bron holl ffenestri y neuadd ar ochr Oongreve-street wedi e'u malurio. Yr oedd y lampau o gwmpas hefyd wedi eu tori i gyd. Yr oedd y goleuadau yn y neuadd wedi eu rhoddi allan, ond nid oedd y dorf y tuallan yn lleihau dim. Am haner awr wedi deg, dechreu- odd twrw arall adsain di-wy'r heolydd yr oedd y dorf yn ceisio tori i lawr ddrysau mawr y neuadd yn eu hymgais wyllt i gael gafael ar y "pro-Boers." Credid fod Mr Lloyd' George a.'i gyfedllion yno o hyd. RHUTHRO AR Y DORF. Yn awr daeth yr heddgeidwaid yn flu grymus gan ruthro ar y dorf gyda'u pastynau, a gellid clywed swn miloedd o draed yn rhedeg ymaith. Cymerwyd amryw i fyny am luchio ceryg ac ymosod. Cafodd llawer iawn eu clwyfo yn eu penau gan bastynau yr heddgeidwaid. Fel y ffoai y dorf gynhyrfus ymaith o'u blaen lluehient geryg ait 1 tai a'r siopau. Erbyn haner nos yr oedd tawelwch yn teymasu, ond ni fydd i neb anghofio golygfeydd y noson der- fysglyd hon. Dyma fel y terfynodd ymweliad Mr Lloyd George a chadarnle Undebiaeth Ym- herodrol mewn terfysg a thywallt gwaed. Y UODD Y DLANGODD MIR LLOYD GEORGE. Ymddengys na wnai y Prif-Gwnstabl fentro cymeryd Mr iAloyd George allan o'r seler. Modd byna.g, daeth syniad hapus i'w feddwl. Gwnaerth iddo roddi dillad plisman am dano, a gwnaeth iddo ddysgu "policeman's drill" cys- tal ag y gallai cyn cychwyn aitlan. Yna efe a aeth rhwng d'au gwnstabl a chyrhaeddasant ben y daith yn ddyogel; ond 'bu i ryw ychydig ei adnabod er y ffugio, oblegid ciywid rhai yn gwaeddi: "Dacw fo—y dyn canol ydyw." Mrodclir fod mil o ff enestri y neuadd drcfol wedi eu maluTio.

Hysbyswyd heddgeidwaid LHpwl" boreu ddydd Llun, am farwoiaeth sydyn. plentyn o'r enw. Laura Williams, merch Peter Williams, certiwr, 9, Palmer-street, Gsvreosam. Yr oedd y plentyn yn ei wely gy |a'i fam a gwraig arall, o'r enw Alice Le-e. Cododd yr olaf am ugain munud wedi nawhorou Sabboth, ac yr oedd y plentyn yn iawn yr adeg hono. Pan ddeffrodd y fam, am chwarter i ddeg, cafodd y plentyn wedi marw. Cafodd John Edwards, Edward Edwards, a John Davies, eu gwysio o flaem. yi1 ynadon yn Llandudno, ddydd Llun. ar y eyhuddiad o dori ar yr heddwch trwy gadw twrw yn Mostyn- street, Lla'idu.lno, nos Sadwrn. Tachwedd 19eg. Gydnabydd-odd Davies ei euogrwydd, ond dywedai i'r ddau ddyn arall ymosod arno heb unrhyw gythTuddiad. Dirwywyd y dyn hwn a John Edwards 1 10s, ac Edward Edwards 1 129 6c a'r costau. Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Oynghor Dosbarth Dinesag Llandudno, dydd Mawrth. Daeth nifer o gwestiynau o dan ystyriaeth, yn mysg pa rai yr oedd llanerch o dir i'w gynyg i godi Coleg Bangor arno, y cynygiad i gorphori y dref, llei'hau nifer yr heddgeidwaid ar ddydd Sadwrn, mewn trefn i chwanegu nifer yr heddlu yn Bethesda. Penderfynwyd gohebu a'r Swyddfa Gartrefol ar y pwc diweddaf, a hys- liyswyd y Prif-Gwnstabl c weithrediad y Oynghor.

Amrywion Dycdorol. CYFARWYDDL4DAU TEULUAIDD. Croen Orange.—0s sychir croen orange yn dda o flaen y tan, neu me,n pobty, gwna ddech- reu tan yn rhagorol. Llasga yn chwyrn, a rhydd allan wpjs mawr. Wynwyn.—^la>s wyn wyii yn cynwys mwy o faeth nag a geir meivn urt llysieuyn arall. Gall Y SgotYll gerdded neu weithio yn galed am ddyddiau os ca ydhydig o wynwyn amrwd a chrystyn o fara. Yn Ffrainc, caw 1 neu botes wynwyn gyinerir ar ol pob math o lafur. Dylid oadw te, ooffi, a spioes yn glos, ntu dianga eu harogl pera; dd. PETHAU GWBRTH EU COFIO. Na ddewiswch gyfaill wrth ei olwg. Mae esgid 1,1¡dl yu ami yn dolurio y troed. jN a fyddwch hoff i0- weniiuitb. Oofiwch i'r gath farw trwy gael dim i'w chynal ond "Thank you, pussy Na roddweh ymddiried mewn dyn fyddo yn siarad llawer. Rhai gwael i Jygota cathod sydd yn mewian llawer. Na reddweh eich hun yn neb. Os rhoddwch .eich bawd rhwng danedd y pincers, gwesgir d. to Nac ewch i gyfraith oddieithr na feddweh ddim i'w golli. Mae tai cyfredthwyr yn cael eu hadeilad i a phenglogau ffyliaid. TRI OEDD. Tri pheth gasaf o'm calon: Hen fenyw dlawd afradlon, Gwesty llwm, di-lo, di-fawn, A'r pared yn llawn poerLon- Tri pheth nis gallaf garu: Swn llygod yn y g.wely, Taith t.rwy'i gwynt a'r gwlaw dros fryn., A'm hesgid yn fy ngwasgu. Tri pheth wy'n farnu'n gydradd Dyn meddw, brwnt, mewn angiadd, Gwiaig gwr Hen yntyngu., a swn Rhai'n gyru own i ymladd. AWGRYMIADAU IEOHYDOL. Peidiwch bwyta gormod, a gellwch lierio y meddyg. Mae awr o gwsg cyn haner nos yn wertlh dwy ar ol hyny. Gwell colli swper nag eiiill cant o feddygon. Anaml y gofidir oherwydl bwyta rhy ych- ydig. Mae yr hwn a a i'w wely yn sychedig yn cyf- odi yn iach. OYFLYMDBR OOLOMENOD Teitliia ooloantnod yn ol y cyflymder o 20 i 40 o iilLdMoedd yr awr. Gwnaed prawf 0 hyn dro yn û1, a ohafwyd yr eiheda colomen o Lun- dain i Antwerp'—pellder o 210 o filldiiroedd—> mewn pum awr a haner, rut2>U yn ol y cyflymder o 38 milldir yr awr. UlaHDER Y OYMYLAU. Uohder y cyinylau oddiwirth y ddaear air gyf- artalodd ydyw eddeoatu dwy filldir, ond y mae mellt-gymylau lawer yn is. Nid yw mellt- gymylau brairld urn amser dros saith. gant 0 latheaii uwchlaw gwyneb y ddaear, ac y maent yn ami yn llawer nes na hiyny. Y mae rhai cymylau yn ugain 0 filldiroedd ysgwar o wynebedd, ac yn filldir o dTwoh, tra nad' y-w eraill 0 honynt dros ychydig o lathend.. GWLAWOGYDD HYNOD. Yn ngwanwyn 1901, brawych^yyd llawer o drigolion Itali ac Awstria gan ddisgymad caw- oclyJd o sy-lweld tebyg i waed. Cofnodir aig- wyddiadau tebyg mewn gwahanol ranam. o'r byd er mor foreu a'r burned ganrif. Nodir y rluii canlynol yn Ewrop ao America o fewn y ganriif sydd newydd vlerfynu. Yn mis Mawrth 1808 disgynodd eira o liw cooh i'r dyfnder o bum troedfedd yn Corniola, Germani. 'Je rIn a. Jl.l. Dywed Yon Humholt fed cawod o genllysg cooh wedi disgyn yn Palermo yn 1813. Yr un flwyddyn disgynodd cawod o genllysg tebyg ei liw i orange yn Tuscany. Yn 1816 boi yn bwrw eira o 1iw priddfaen (brick) yn Itali. Yn Awst, 1816, syrthiodd cawod o ryw pyl- wedd talpiog, oeulyd, yn Amherst, Mass. Yn y flwyddyn 1841 disgynodd dwy gawod I) liw cooh, un yn Massachuseita a'r llall yn Tennessee. Yn 1843 syrthiodd darnau of rywsylwedd coch, ceulyd, yn South Carolina. OOF DA. Yr hen Griffiths Bethel—oeffa da am dano—a fyddai yn dra hoff 0 son am yr aohosion oref- yddol y bu ef yn cymeryd rhan yn eu sefydliad, a dywediad cyffredin o'i eiddo wrth fyned i ardal fyddai a yn cofio dechirefr achos yn y fain yma." Un tro, aeth i ardal nedllduiol gyda Hwfa Mon, pan y dywedodd, "Yr wyf yn oofio dechreCr yn y lie hwn." Llamodd dyebymyg Hwfa i'r u/cheldier yn y fan, ac ateb- "Mr Griffiths bach, yr wyf bron credu peth cyntaf ddywedwoh a.r ol myned i'r nefoedd fydd, i'n cofio dechreu'r aches yn y fan yma! TRIOEDD. Tri ddff aeth well tref Hif, tan, 00 ymryson. Tri pheth. hyfryd i'r deall: gwir, hardd, a rhyw. TrÍJ pheth hyfryd eu teimlo: arogl, bias, ao ardymyrgwres ac oerfel. Tri pheth a wnant wr yn foddlawn i'w fyd: ty trefnus, tir cyfaneddus, a gwraig riinwedd- us. Tri pheth nas gellir eu defnyddio er daioni: yddlio er drwg: gostyngeiddrwydd, boddlon- IwydJ, a haelionusrwydcL Tri pheth nas gellir eu defnyddio er daioni: mailais, oenfigetn, a ffoiineb. AWGRYMXADAU rR DEULUYDDES. Dyfrhedr blodau a phlanigion mewn ffenestri yn Germani a the neu goffi oer. Dywedir ei fod yn dra Nesol. Dywedir fod sudd pytatw yn beth rhagorol i olchi dillad budion, a'i fed yn llawer iawn gwell na siebon. Mae y plant sydd yn bwyta llawer o afalau a ffrwvthau eraill, os yn addfed, yn nghyda llysiiau yr ar-dd, yn gyffredin yn iachach na'r plant nad ydynt yn eu cael. I lanhau brwsh gwallt defnyddier soda wedi ei ddodi mewn dwfr oer na ddefinyddier dwr poeth a sebon. ANIFEILIAID FEL TYWYDD- BROPHWYDI. Yn mhlith y dywediadau am arwyddion y tywydd oedd yn ffynu yn mhlith ein hynafiaad, yr oedd y rhai a ganlyn: — Os bydd i gath disian, mae yn arwyddo gwlaw. Gwna ryw swn neillduol o flaen gwlaw. Pan y cyfartha llwynog gyda'r n0.3, y mae ystorm yn sicr o ddilyn. Gwna twrch y tywod fath o swn wylofus cyn ei bod yn rhewi. Os gwna llygod a llygod ffreinig lawer o swn, arwydd o wlaw. Moch a ledant gyda brigau o wellt yn eu geneuau cyn tywydd ocr, a. chaiiant ddail i wneud iddynt eu hunain welyau cynhes. Dj- wed hen <ldiarhe,b y medr y moch weled y gwynt, gan eli IxkI yn aflonydd ac y gwichiant yn. groch cyn yr ystorm. Oa gwna ci fwyta glaswellt yn y boreu, mae'n sicr o wlawio cyn nos. Os chwytha'r gwynt o'r pwynt y gwyneb a'r gath, pan y golcha ei gwviteb, dilyna tywydd teg. Os a'r tarw gyntaf i'r borfa, fo wlawia; os y buchod a flaenorant, bydd y tywydd yn an- sicr. Oa palla y gwartheg yn eu llaeth, edrychir am dy wydd oer ac ys.tormllyd. Os byddant yn buguno yn y cyfnos y mae bron yn sicr o fwrw eira cyn y boreu. A phan y saif buwch &c yr ysgydwa ei throed, y mae yna dywydd gerwin y tu ol iddi. Os gonvedda da. 11 lawr yn y rhan gynarol o'r dydd, diagwyliwch wlaw; a'r un modd pan y llyfont eu traed blaen, y garwoidant ar yr ochr dde, yr ymgrafant yn erbyn pyst; paa wrthodant fyned i'r borfa, a phan y brefan>. ac yr edrychant at y faf

Aeiwyd y Difyrion, Desgrifiai Cynddelw, un o hen drigolioin L1^ silin, ag iddo im goes cryn lawer hirach na'r Hall, :■ yn. cerdded1 fel ceiliog yn myned ar d<ra.vs rhesi tatws. Ysgrifemi bachgenyn at ei dad. vr hwn oedd oddl cartref^ fod ei n bach yn tyfu bob dydd, ac weitbiau dldwywaitb yn y dydd. Cyfarchwyd merch ieuanc gan foneddwr v dydd o'r blaen: "Pa mor hen ydyah, fy ngeneth i Heu ebai r en-eth mewn syndod, "nid ydw i'n lien o gwbb Yr ydw i yn reit newydd. "Pa beth a. wnaf," gofynai creadur huixanol wrtk gyfaill ag ydoeddl yn adnaix^ yn dda. "i gael dar- hID o r un a garaf oreu o ba-wb yn yr holl fyd ?" "Mynwch ddariun o honoch eioli bun," oedd rr ateb. "A ydych chwd yn fcen'mlo'n ddrwg iawn?" of-rn- ai meddyg. "Gadewch i mi gael gwel'd eich tiafod "Nid ydyw 0 un dyben, doctor," a.tebal y claf; nis gall ta.fod ddweyd pa fodd yr wyf yn teimlo. beth ydyw rhagri-thiwr? gofjmai gwjiridog i ferch fechan yn yr ysgol. "Pan y bydua yn ceruded yn g'off a. dim byd y mater arm, oedd yr at»-b. Y nuie dyn call yn debyg i bin, am fod! ei bel yn ei gadw rhag myn'd yn rhy bell. Anfonwyd. geneth fechan i'r ysgubor a'r i-eirdy i geisio wyau yr ielr, a daeth yn ol heb yr un. Dy- wedodd wrth ei mam .1 Y inae yr ben ieir yna yn sefyll o .gwmpa* heb wneud dim byd. "Mr Huws, be' ydhch myn'd i wneud Bob, y bachgon Tonvos William, 'rwy'n IDNlrlwl y rhttid i mi 'lieyd' plisman o homo fo, achos dydy o byth i'w weld pan v mae 'i eisia." fo. Slippers i'w Obariad'—"Dewch i'r ty, Jane, ym union Betli ydyeh ch i n wneud1 allan yn yr eira heb ddim am eich pen?" "0. mama, dim oai mesur 01 tro&d' Henry yn yr eira y mae newydd tyn d alLam. Yr wyf yn gweithio par o 'slippers' idcto, ac 0, mamma, gwelaf eu bod yn rhy fyohan o hyd or haner." Aetn dyn 1 siop barf'.Tr y7^ nbref 0 i ga< l tori ei farf. Gofynodd i'r barfwr ai yr elyn oed-i gainddo echdoe oedd ganddo y diwrnod hWIlW. "0, ie," meddai yntau yn siriol. "Wei," meddai T dyn, gan ocheneidio, "rho'wch gloroform i mi era deehreu." "Yr wyf wedi eyirn, Mary," mecldaÏr feistres- f m L fonv7n 7 or blaen. pan y'i caa- ifm u belpu ei hunan o'r gwin goreu yn y ty. jj ma'am," oedd yr atebiad pwyllog, meddyliais eich bod wedi myned allan." Mae yr hwn sydd yn enill amser yn enill pok peth. Cyfieithwyd. Taith y Pererin" i'r Gymraeg y flwyddyn y bu ei awdwr farw, sef yn 1688. 4 Tybir mai yr Leolydd Chi,nea..idd yw y rhai mwyaf < cul yn y byd. Nid yw rhai o honvnt ODd wytk troedfedd o led. Mae swm y glo ddygir i Lundain gyda'r ffyrdd hoi arn a.'r camlesydd lawer wyth miliwn dunelli bob blwyddyn. Mae ar;an yn was da iawn, ond yn feistr drwg. Gellir ei gyhuddo o anghyfiawnder tuag at ddynod- ryw, gan mai ychydig yn unig sydd yn gwneud arian drwg, tra mae arian yn gwneud llawer ddynion yn ddrwg. Cynddelw oedd un o'r dynion ffraethaf yn ei oes. "Wyddoch chwi beth, Mr Ellis?" ebe clepwraig siaradus, chwedleugar wrtho un tro, "wyr h:aner r. bydi yma. <idim sul mae'r h'a.nor araJ-l yn byw. "Nid eich 'bai chwi ydyw hyny," oedd atab da- nrwed Mr Ellis. Gofynodd boneddwr nnwaith i'w weinidog: "Sat y gwnaf ddwyn fy machgen i fyny yn y ffordd y dylai fyned?" "Trwy fyned y ffordd hono edeb hunan," oedd ateb doeth y gweinidog. Gofynai ysgolfeistr i ddosbarth o blant ieuainc "A welsoch chwi groen 'elephant' ryw dros?" "Do, syr," atebai un o'r plant. "Yn mha Ie?" "Ar yr 'elephant. Fe ddylid parchu cynghorion gwir gyfaill, yr hwn a. ddywed wrthych y drwg a'r dia. Mae ar bob dyn eisieu cyfaill ffyddlon, a gelyn chwerw, un i w gyngiuxn a'r llall ddangos idde ei feiau.—Socrates. Elfen gref mewn gwir ddedwyddwch ydyw y lnwynkid a deimlwn yn mM-yniant pobl eraill. — Bossqet. Oni bai fod ynom ni fialchder, ni chlywi.d byth mo honom yn condemnio balohder mewn eraall. — I Beecher. Y ma,e doethmeb yn tyfu i fyny yn y galocn, uc yn ffrwytho yn v tafod. Dedwydd yw yr hwn y ganwyd ei gyfeillion I fiaen. Gwraig dda ac iechyd ydyw cyfoeth mwyai gwr. Dialedd yw yr unig ddyled ag y mae yn ddrwg t ei thalu. F Da.w Uawenydd yn ami ar ol trallod, fel y bones ar ol nos. Y mae yr hyn a brynir yn rhaitach na. rhodd. Y mae yn well wynebu y perygl na bod ya wastad mewn ofn. Y ffrwyth addfetaf a ddingyn gyntaf. Y mae llawer yn cusanu y baban i foddhau y fam, ac nid i foddhau eu hunain. Baich trymaf pob dTwgweithredwr ydyw, nid (It euogrwydd, ond ei ragnth. Cystudd a. galar ydyw y ddau oruchwylydd mwyaf effeithiol er en lleshau. Tra y parhao cariod fe bery y rhoddion; ao y mae gwir gariad yn parhau byth. Y mae gwir gyfeillgarwch fel iechvd da: nis gellir gwybod ei werth nes y collir ef. Ynfvd ydyw canu "Fy nghartref yw y nefoedd" as nad ydv» yn parotoi dodrefn yno. Y mae Cristionogion yn ser, ac y mae Crist yn: gwybod oreu yn ran o'r ffurfafen gosod. Y mae difyrion yn gyfreith asu i ni yn unig pan. na fyddo amsier yn cael ei1 golli wrth eu dilyn. Y mae ystyr yn mha un y gall pob dyn fod. yn gyfoet.hog er yn dlawd, sef trwy beMlio bod yn. nyled reb I gael ymwared o feddyliau a gweithredoedd drwg bydided i chwi fod yu feddianol ar rai da. — Deon Stanley. Y Cristionogion mwyaf defnyddiol ydynt y rhai a wasanaethant eu Meistr mewn pethau bychain.— Dr. Cuyler. Y mae y gwr sydd jn easglu cyfoeth ac heb- ei fwynhau yn debyg i'r asyn sydd yn cario yr war ac yn bwyta yr ysgiall. Anbebgoricn dedwyddwch yn y byd hwn ydyCt rhyivbeth i'w wneud. rhywbeth i'w garu, a rhyw- beth i obeithio am dano. Y mae vn cymeryd mwy o isroldeb i bregethn wrth un dyn yn bersonol nag i bregethu i louaid eglwv o bobl.Gipsy Smith. Dywed diart. Arabaidd fod dau fath o ddynien. —un math yn ceisio ao heb gael, a'r math arall yn cael ac heb fod yn foddlawn. Torodd' yr hen feregefcbwr doniol Dafydid JiWis, wrth farchogaeth i ystrapiau ei wartholion, a galwodd gyda'r cyfrwy wr i gael un wedi ei chyweirio; dywedodd y cyfrwywr wrtho fod y ddwy wedi tori." "Peidiwch a hidio," meddai Dafydd, "fe wna un y tro yn burion, oblegid an oaf fi gan un ochr i'r ceffyl fyn'd, fe ddaw y Mall [ hefyd Estynodd hen foneddWr cyfoethog a ehybyddlyd chwecheiniog i foDeddiges oedd yn easglu at rhyw achos da. Amlygodd hithau beth syndod1 fed gwr mor gyfoethog yn rhoddi can lleied. wir," meddai yr hen foneddwr, "nad ydwyf yr llawer; ond pe baech chwi yn gwybod mor guj genyf roddi y chwecheiniog yna ni synech fod y rhodd yn fechan. Yr oedd bachgen bychan yn arfer myned a phapyr hwyrol i glerigwr nei Iduol ac un noson nidi oedd ganddo geiniog i dalu i'r bachgen. "0, pobpeth yn iawn," meddai y bachgen, "cewch dalu nos yfory." "Ond, fy machgen i." atebai y clerjgwr meWlll ton ddifrifol, fe allai byddat fyw nw yfory." "Na hidiweh," meddai y bachgen yt. galonog, "ni bydd yn gelled fawr?" Y mae y cierigwr, er hyny, yn dytalu tybed ai am y geiniog; yn unig yr oedd y bochgen. yn meddw: ar y pryd. Digwyddodd i hen ffermwr, yr hwn oedd yiM gybydd mawr, gael dimai ar y ffordd Wedi idd ei ohodi, gwelodd ed bed wedi ei thori ar draws ei chanol, nes yr oedd yn agw; yn ddau ddarn. Oy- merodd hi i'r efail, a gofynodd i'r gof "A fedrvrc\ chwi drwiiio (helpu) y ddimai yn»a?""Medraf, w eithaf rhwydd. aA:d);)\.1Ü y gof. Atth at y gwiijtia, ac asiodd y ddimai mewn ychydig funuauu. ofynodd y ffermwr i'r gof &th oedd am wnevd y gwaith; ac aeth ymaith htb yn gymaint a diolc.k iddo am yr hyn a wnaethpwyd. Yn mhen ychydig ddyddiau ar ol hyn derbyniodd y ffermwr fil (dyiob) oddiwrth y gof fel y cajdyn — Am dr < £ mai —ta,ir ceiniog. Llyacodd Tom bach geinicg y dydd o'r Vaen, a. mawr oedd dychiyn y fani. i y doctor," meddai wrth y forwyn. "Ncge^ i y gweinidog," meddai ei frawd, "oh'.rwydd mi glywais yn dweyd. y gall o dyiiu pres. • bawb." "Y mae llawer o bobl yn diebyg i'r bachgen bychan hwnw," meddai Mr R. W.. Perks, A:3: "pan oedd y blwch catglu Tn cael ei :0.10 Ixsiiu* iddo, a dywedodd, diclch i. chwi. Y genyf arian o'm heiddo fy Nid yn unig y mae ganddynt arian, ond y nweat yu bwriadj» at cadw. -"11"1" 4' Argraphwyd a Qiyhoeddwyd dros y Wa.1- Chronicle Company, Lushed, gan David V/iliirjOut^ yn y "North Wales Chronicle "Gw^liu" Flint- ing Works, Carton House High street, Ji.u»cor,J* Mhlwyf Bangor, yn ir Gaejruarfou to Swydd fa y h Clwianyàd." Bridsje-street, Uangoini, ym Mhlwyf Iiangttfni, St Pc gan Jtiiwa Wa;QI. Dydd lau, Rhair1: 26, 1.901.