Y Clorianydd

Maerod Cymru. A canVi emwaui y Maerod^ Cymreig fel y'u fiethol>vyd ddydkl' Saidlwm diweddaf Deix^s y FFIFTJ'TFTU AR ol \T <T,wau y mfer A weitluau y buont yn 11anw y siwydd. Ab-rvstwyth '{on€S Abergafem Hemadur Jones (U AWrri.fr-n Dr. WiHiams O. .AbeAomlUu David PoweJl (U) AbftT+eifi A. dougher ( •) C'owbrid,.e HenadKir L. Jenkins (C.) Ciierfyrddin E. Colby Evans (C.) Ffrnt Henadur T. W. Hughes (C.) Tinbych C. J. Williams, 5 (C.) Gwwwam F. W. Soa.mies (0.) Trallwm Chas Shuker, 2 (0.) 7.-V Albert Wood, 12 (R.U.) L!curbedr Dr. WTa^ker (R.U.) Llanvmddyfri D. T. M. Jones (C.) MynW H. T. Baillie, 2 (C.) Ca^newydd Heiiadur fuvie. 3 (C.) Pvliheli Henadur R. 0. Jones (C.) Aberta-ve G. Thomas (0.) Amwythig S. M. Morris (0.) Ban'Sjor Henaxlur Henry Lewis, 2 (R.) Hoiqaaur T. J. Williams, 2 (R.) C.wdvdd Frank J. Beavan (R.) r J. G. Frost (R.) narlon R. O. Roberts, 2 (R.) D'nbych A. 0. Evans (R.) Cv "weli Henadur J. Anthony, 2 (R.) T,h.lli,-HOt'ISJ Riohard George (R.) LMfytlin J. P. William, 2 (R.) 'iTefalrlwyn N. W. Humphreys (R.) OroefioKwallt J. P. Jones (R.) Prnfro Dav-id Davies (R.) Rnthyn Dr. Hughes, 6 (R.) AP/ILWYDD FAEROD Y DEYRNAS. LUmdndn Syr J. 0. Dimsdale, A.S. (C.) Locr-owl Henadur C. Pet,rie (0. lxs Mr A. E. Butler (C.) ::¡hrffiøl-d1 Mr G. Senior (C.) Birm ngliam Mr J. H. Llovd (U.) Bristol Afx C. E. L. Gardner (R.) Mo-nceinkm Henadur Hay (R.) Efrog Henadur 1. Foster (R.)

ABERFFRAW. Darlith.—Nos Wener, yr 8fed cyfisol, traddodwyd daxlith, yn ghpel y Methodli.tiaiKI, Calfinaidd yn y le uchod, gan y Parch John Williams, Hyfrydle, Oaergybi, ar "John Bumyan a Tharth y Pererin." Llywydidwyd gan Mr Jones, Rhosbadrig. Cafwyd gwledd1 ardder(?hog, yr hon nis anghofir yn fuon. Hefyd, cafwyd unawdau a dhydganau o'r gantawd Taith y Pererin gan Gor y Plant, dan arolygiaeth Miss Huighe-s (Llinos Ffraw). Wedii talu y ddolch- iada^u axferol gan Cadben Williams, dafdy, a Mr J. H. Thomas, rhoddwyd mantais ar y diwedd i ymaeJodi a'r Gymdeithas Lenyddol sydd wedi ei sefydlu yn y cape] uchod, y cyfarfod cyntaf o ba un a gynheiar nos Wener nesaf.—0. R. W.

AMLWCH. Marwoli oth Mrs Lewis, Mam ein Parchusi IPicer. —Daeth y newydd fod y foneddiges uchod wedi marw dyddi Mercher, y 6ed cyfisol. Mawr ydyw cydymdeimlad pawb a'r ficer yn ei brofedigaeth ooofn. Angladd.—D^-dd Iau rhoddwydi gweddillion Miss Mairy Griffiths, Parys Bach, yn y pilwyf hwn, i orphwys yn mynwent Eglwys St. Ekth, pryd y gwasanaiothodd y Parch J. C. Jones, B.A., yno, a'r Parch 0. Hughes yn y ty. "Benyvr yn ofni yr Arglwydd" ydoedd yr ymadawedig, ac yn aelod' gyda/r Methodistiaid yn Bethesda a'r Llaethdy. Cydymdeimlir a'r fam a'r brodyr yn eu profedig- aeth. Marwolaeth Sydyn.-Ncs Lun bu farw Cadben W. Morgans, Llaneilian-road, yn dra sydyn. Yr oedd dan ofal Dr. 1'. Jones, Brynhyfryd. Bu yr yma- dawedig YIll harbour master" yn Nghaerdydd am fiynyddau, a daeth i dreu io ei ddyddiatu olaf i'w •blwy^f genedigol, sef Amlwch. Yr oedd yn fonodd- wr tra chymeradwy, a hoff gan bawb. Cladtdwyd ei weddillion dydd Iau yn mynwent Llaneilian. Gw-asamaethwyd yno gian y Parch M. Lloyd1. Prioda.s.'—Priodwyd Mr W. Jones, morwr, gyda Miss Owen, Wesley-street, ynEglwys St. Elet-h, gan y Parch J. C. Jones, B.A., curad, ar y 6ed cyfisol. Iihoddwyd v ferch ymaith gan ei thad bedydd, a'r gwas ydoedd Mr D. G. Griffith, a Miss Thomas, Amlwoh Port, oedd y forwyn. Yr oedd lluawis o d'rychwyr, a'r heolydd o'r t.y i'r eglwya wedi britho hefo "rice" a "confetti" a baneri yn chwyfio yn y lie. Yr oedd yr anrhegion yn dra. lluosog. Rhoddwyd gwledd ardderchog i'r gwabodd- edigion yn nghartref y briodasferch.—Un oedd yno.

BAIN GOR. Codi Cor at yr Eisteddfod. Y mae Mr Peter Roberts yn prysur ffurfio cor ar gyfer cystadlu yn Eisteddfod Genedlaethol Bangor. Poole's Myriorainai. Bu Mr Joseph Poole yda'i "myriorama" ysl)lenydd yn perfformio yn y Penrhyn Hall ar hyd yr wytlinos ddiweddaf, ac yr oeda cynulleidfaoedd gorlawn bob nos. Penodia.d.-Y mae Mr Percy Gill, mab Mr John Gill, O.K. "surveyor" Cbrphoraeth Bangor, wedi ei apwjTitio yn "district surveyor" dan Gyngbor Dof-barth Dinesig Burleigh Satterton, South Devon. Yspytty Mon ac Arfon.-By, dd i'r Dr. R. H. Mills- Roberts. yr hwn svdd wedi ei anrhydeddu a'r "Order of the Companionship of St. Michael and St. George," draddodi darlith yn y Penrhyn Ha.11 ddydd Mercher, Rhagfyr 18fed, ar yr "Yspytty Cymreig yn Ne Affrica. yr elw i fyned i drysorfa y sefydliatdi uchod. Undeb Dirwesitol y Merched. Cvnhaiiwyd "soiree" ddyddorol, nos Lau, tam nawddi Undeb Dirwestol Merched Bangor, yn Ysgoldy Capel Horeb, Bangor. Rhoddwyd anerchiad'au, caneuon, 00 adroddiadau gan y boneddigessau ca-ftly;nol :-Mi-q. W. R. Jones, Caernarfon; Mrs Owen Roberts, P,ort,liaet,h-,vy Mrs Hdlier, Beaumaris Miss Lloyd a Alisq Young, Bangor. Mr H. R. Jones oedd y cyfeilyddL LlywydJdwyd1 gan Mrs D. T. Witton- Da.vies dros gynulliad lied dda. Y Llys Ynadc-1.—Cynhaliwyd hwn ddydd Mawrth. gerbron Mr Thomas Lewis (cadeirydd), y Milwriad Marshall, C.B., Mr Thomas Roberts, a Dr. Lang- ford Jones.-Ca:therine Rowlands, Penrfoosgarnedd, a ddirwywyd 10s a'r costau am fod yn feddw ac I afreolus, neu, yn niffyg talu, pyt.hefnos o garchar. -Mary J. Thomas, Kyffin-square, a wysiodd Elizabeth Hughes asm y mo sod ami. Mr Twigge diros yr achwynyddes, a Mr S. R. Dew dros y ddinynyddes. yr hon a ddirwywyd 5a a'r costau.—Taflwyd allan wys godwyd gan Mary J. Thomas yn erbyn Elizabeth Ellis yn ei chyhuddo o dori yr beddweh. Y Faeroliaeth. Mewn cj-farfod tybenig o'r Cynghor Dincsig, gynhaliwyd ddydd Mercher, pen- ..Y-n unfrydol1 anfon dirpi<wya'e<th at- Arglwydd Penrhyn i ofyn iddo dderbyn maeroliaeth y ddinas am y flwyddyn ddyfodiol. Derbynioddi ei arglwyddiiaeth y ddirprwyaeth yn groesawus. Arglwydd Penrhyn. er yn teimlo yn ddwfn y parch a dalai y Cyn.ghor iddo, a ddlatganodd ei ofid ruts gallai weled ei ffordd yn glir i dderbyn yr an- rhydedd cynygiedig yr adeg bresenol. Alewn can- lyniad i wikth Arglwydd Penrhyn yn peidio dym- uno dlerbyn y swydd yn nghyfarfod y Cynghor Dinesig dydd Sadwrn ail-etholwyd yr Henadur Henry Lewis yn unfrydlol fel maer. Ail-ethohvy-if yr Henadiiriaid Thomas Lewis a Hugh Savage ar y fainc benadurol; a clian, fod yr Henadur Cameron yn gwnbhod ail-sefyll, dyrchafwyd y Cynghorydd Hugh Hughes i Luiw ei Ie fel1 henoour Y Maer a ai]-a-pwyntiodd! Mr W. Bayne fel Dirprwy-Faer.

BEAUMARLS. Ail-ethol y Maer (y Cynghoryddl W. T. Williams). —Dydd! Sadwrn diweddai, Tachwedd 9fed, fe osod- wyd yr anrhydedd! o fod yn brif ynad y da-ef uchod ar y Cynghorydd W. T. Williams am yr ad fiwyddyn, ac hyny yn unfrydol, gan yr oil o'r jielodlau. Diolchodd -AfrIVilliams jdldynt am yr aji- rhydedd yr oeddynt wedi ci osod! arno am yr ail dro, ac hefyd am y parch yr oedd wedi ei dderbyn gan yr holl aelodau o'r Gorphordeth. Yn unol a'r lien arferiadi Cristicnogol, gwahoddodd ei anrhydieild y Oynghor i'r gwasanaeth foreuol yn addoldy y Presbyteriai-d fortu Sul, ac yn mhellaohi dVwedodd ei foct yn bwriadu myn'd i eglwys y plwyf (St. Mair) y Sull camynol, ac hyderai y bydki-ent yn uno gydag ef yn yr addoliad. Yn sicr, mae Mr Williams wedi lienwi y swydd1 yn anrhydeddiis, ac wedi bod' yn hynod) o ga.redig yn ystod y fiwyd'dVn a aeth heibio, a dymunaf iddo bob llwyddiant ac iechyd y fiwyddyn hon «t]o.—llrefwr.

I BETHESDA. Cymdeithav Lenyddol Undebol.—Bu y cymdeithas- au hyn yn 4dra llewyrchus yn Bethesda fiynyddau yn 01, pryd y perthynai un i bob capel ac Eglwys dirwy y gymydogaeth, y rhai a wnaethant fawr lee i ddosbarth helaoth o wyr iieuanc yr' ardal. Gallemi enwi nifer mawr o fechigyn ieuamc svdldl wedi dyfod yn amlwg fel darllenwyr a meddylwyr cydmarol fawr, a hyny drwy offeryiwliaetht y cymdeithasau hyn. Ond fel llawer o bethau da eraill, bu i'r anghydfod hir-barhaol yn nglyn a chwarel y Penrhyn roddi ei wemryn marwol o'u mhewn nes ymddi- hunodd i fa.rwolaeth, a bu mewn sefyllfai o ddi- deiniiiulrwydd hollol dtrAvy ystod tymlior y ga.ua.f diweddaf. Parhaodd felly hyd o fewn rhyw wyth- nos yn ol, pryd y canfyddwyd arwyddion o amad," bjnvyd yn dyfod i'r golwg ynddi ii-.e-w-r- y-s+afell sydd mewn cysylltiad a chapel Je rami em (M.C.). Y mddens i'r meddylddTychi o uno holl hen aelod- au (sy<id1 gartref) pei-thimol i'r cymdeithasau gynt esgor yn nghymydogaeth capel Jerusalem, pryd y ffurfiwyd cymdeithas yn1 dwyn yr enw Ctymdeithas Lenyddol Undebcl." Nos Fercher diweddaf cyn- haliwyd ei chvfarfod agoriadol, dan ly wyddiaeitli y Parch T. Griffiths, Bethania, a daeth cynulliad da yn -ngh-vd. Yr oeddynt, drwy ddylanwad y cyfreithiwr," Mr D. Griffith Davies, wedi sicrhau gwasanae;bh y ProffesAvr W. Lewis Jones, M.A., o Goleg y Brifysgol, Bangor, i draddodi dlarlifh. Cymeirodd yn destyn Bondd a. Barddoniaeth y Cymry." Pan gododd y boneddwr cafodd dder- byniad cynes a brwdfiydig. Dywedodd i Sais enwog unwaith ddweyd "Nad oedd yn synu fod dynion yn dioddef cymaint," ond marr hyn a'i synai ef oedd fod pabl vn colli cymaint. Credai y Protfes^vT fod Cymry ein hoes ni yn yntdroi i oiniodedd uwch ben llenyddiaeth heb ddyfnder iddo, gan esgeuluso gweitliiau goreuon ein ceraedl;. Cyfyngodd ei syiwad- ■MI yn benaf i farddoniaeth delynegol (lyric poems) Cymry, ac aeth i ddechren gan beUed yn ol a, Llywarcli Hen, yr hrwn, meddai, a, ys-tyrir y bardd1 telvnegol cyntaf ein cenedl, ac adroddedd amryw dldarnau o'i weithiau gorcliestol. Yn perthyn i'r un dtosbarth .) feirdd enwaii Aneurin, 'i'tidur Atea, Dafydd ap Qwih m. Hugh Mon is, ( ioromvy Owen, esto. Tybiwn ei fod vn hodI o'r bard-d "Dafydd a.p Gwilym," gan iddo direulio gryn amser yn ei gwmm ef, yr hwn, meddai, oedd "Bardd Natur cyntaf ein cenedl." Busasem JTI meddwl i'r pro- ffeswr dreulio gryn lawer o'i oes yn nghwmni y prif feirddi Cymreig gan mor hyddysg oedd yn eu ha nes a'u gweithiau. Bu yn .siarad air y tcstyn am dros awr o amser, a diamheu pe buasai yn parhau am awr arall na fuasid yn blino arno. Oynygiwyd diiolbhgarwch i'r proffeswr am ei ddar- lith wir ddyddorol gan Mr D. (Iriffith Davies, cyfrelth, wr. Eiliwyd gan Mr W. Elias Williams, Pant Ffrydlafc1, a phasiwyd yn unfrj-dol.

BODFFURDD. Y Temlwyr Da.-Ll'wyddiant sydd yn dilyn yr uchod yn y cylcli yma. Yn y cyfarfod diweddai yr oedd Mr R. R. Parry. Bryn Ala, yn areithio, Bekwiydd yn adrodd, a. Mri William Thomas a David Jonas yn canu. Cafwyd' cyfrurfod difyrus ac adeiladol, ac ymunodd naw o'r newydd a,'r gyfrinfa. "Sardis" (A.).—Cynhaliwyd cyfarfod adloniadol ) yn yr addoldy uchod nos Wener, o dan lywyddiaeth I, Mr W. Williams. Simdda Wen, ac fe gafwyd cyfar- fod rhagorol. Cymerwydo rhrlll mewn adrodd gan amryw o blant y "Band of Hope," a chanwyd yn ystod y cyfarfod gan Miss Sally lihiomas a'r Mri William Thomas a David Jones. Enillwyd gwcbr- wyon am ganu gan Annie Myfanwy Jones a Mary E. Jones, ac am areithio gan Mri Owen J. Jones a Thomas Pritchard. Ar ddiwedd y cyfarfod rhanwyd arian y "Band of Hope," a.c yr oedd y swm anrhydeddus o chwech ugain a saith o bunoedd wedi eu casglu yn ystod y fiwyddyn. Cynygiodd 9'1 y Parch H. S. Jones, ac eiliodd Mr Owen Jones, bleidlais o ddiolchgarwch i'r swyddogion, y rhai syddJ wedi bod yn dra ffyddlon gydar plant, ac ail ddewiswyd Miss Mary Jones, Bodorgan, yn drysoryddes, a. Miss L. J. Parry, Post Office, yn y sgrifenyddes.

CAERGYBI. Bwrdd Ywgol —Cynhaliwyd cyfarfod1 o'r Bwrdd hwn no-s Fercher, Mr W. D. Jones yn y gadair, ac yr oedd hefyd yn bresenol y Parch Canon D. Walter Thomas, Parch John Hughes1, Parch J. Williams. Mr Slaiter, a Mr W. S. Owen.-Catodd cyfiog Miss; Lizzie Roberts, Llaingocli, ei godi i 5p y mis. Penodwyd Mis.9 Maggie Evans, Yuican- street, yn athrawes g\-nortiawyol yn Ysgol Llain- goch..—Oyfiwynwyd planiau o'r ysgol newydd1 yn Kingsland i ystyriaeth mewn cyfarfod arbenig i'w gynal ar v 16eg cyfisol. Y mae lioll enwadau crefyddol y dref wedi cyd- gyfarfod i'r amcan o geisio rhoddi i lawr yr arfer- iad pechadurus o brynlU newyddiaduron ar y Sul. Yr oedd y mater yn cael sylw dr-vy bob YFgol Sul drwy y dref y Sul diweddaf. Y mae y wasg Seisnig yn bwrw ei llenyddiaeth isel i'n tref ar foreuau y Saibbotli, a thrwy hyny yn tori dydd Duw ac yn llygru meddyldau ein pobl i«uai«c. Hyderwn yn fawr y llwyddir i stampio y pechod! hwn o'n tref am byth. Da genym ddeall hefyd fod y prif-gwnstabl wedi cvmeryd v mater mewn llaw. -E.S.O. -J Oynghor Dcsbart-ii Trefol.—'Cynhaliwyd' cyfarfod nusol y Cynghor hwn ddyddf Mawrth, yr wythnos ddiweddaf, Mr W. D. Jones yn llywyddu.—Adrodd- wyd fod cyfanswm y treuliau am y mis blaenorol yn 407p lis. 6c, a'r derbyniadau yn 196p 78 lOc. Cyfiwynwyd y cwestiwn o yswirio gweithwyr y Cynghor i Bwyllgor y Gweithiau.—Gorchymynwyd yr orolygydd i g-ario allan benderfymiai, y Cynghor i dori y gwrychoedd sydd yn crogi dtot y ffordd yn Edmund-street a Goralwvd-road.— AwdurdodWyd' y clerc i ysgrifeniu at Mr G. H. Owen, Brynmeirion, i ofyn am. ganiatad i dlynu y wal wrthi ben London House i lawr mewn troefn i ledu y llwybr ,ger y Llythyrdy newydd. De-rbyniwyd "tender" Mr Evan Davies, faer, am wneud drysau, etc., i'r ychwanegiad newydd ar ochr y neuadd drefol.-Bu oryn ymdrafodaeth partb,&d y cyflenwad dwflr, gan fod adroddiad o eid-do Di-. Thresh yn tystio fod' y diwfr yn anaddas i'w yfed. Penderfynwyd gofp" i Dr. Thresh ymweledl a Cliaergybi, ac i ddadl- amsoddi y dwfr yn ddioed.—Cafodd cais o eiddo Mr Bees Lloyd Davies, trethgasglydd, an; godiadi yn ei gyficg ei ohiric am fis.—lk.l»lwyd y P-i-ch John Hughes i gynrychioli y Cynghor ar Lys L'ywodr- dhor Goleg y Brifysgol, Bangor.

CAERNARFON. Dewisiad Maer. Yn nghyfarfod blynyddol y Cynghor Trefol, ddydd Sadwrn, cafodd y Cynghor- ydid R 0. Roberts (yr hen faer) ei ail-ethol yn un- frydol. I lanw tri gwagle ar y ftiine henadurol, ail-etholwyd Mri Norman Davies a D. T. Lake (hen henaduriaid), a Dr. Parry (yr hwn larwai le y di- weddar Faer). Ymosodiad Honedig ar Chwarelwr.—Mewn ynad- lys arbenig a. gynlialiwyd ddydd Ian, gerbron Mr D. P. William*?, dygwyd Owen Ellis Jones, chwarei- wr, Llanrug, i fyny i ateb y cyhuddiad o wneud wr, Llanrug, i fyny i ateb y cyhuddiad o wneudi ymosodiad difrifol ar Morris Williams, Waenfawr, yl Chwarel Dinorwig, ooroddiadl o'r hwn sydd eisoes wedi yrtiddangos yn y newyddiaduron Cymreig. Gofynodd yr ATolvgydsdl RowlillId am i'r achos g-a-el ei ohirio draoehefu. Dywedfodd nad oedd Morris. Williams byth wedi oodi o'i wely, ac felly ni allai fod yn bresenol yn y llys.—Oohiriwyd yr achos hyd ddyd'd Sadwrn diweddaf, a cbaniatawyd meichiafon, y cyhuddedig yn y swm o lOOp a'r ddani dyst yn y awm o 50p yr un. Ymddiriedolwyr y Porthlrud&Cynhaliwyd cyfar- fod! o'r awdurdod hwn ddydd Mawrth, pryd y galwodd Mr J. R. Pritchard sylw at y ffaith fod1 Y-. yn mysg y cyfrifon, fil wedi cael ei estyr i mewn ar ran aelod o'r ymddiriedolwyr. Am!yg- odd y Cadeirydd ei ofid i sylw gael ei ahy at AT 1 achos, am fod yna. telodau eraill oedd yn cario yai mlaen fusnes a'r ymddi riedohvyr, ac yr oeddynt yn gwneud hyny, y nikdii -amlwg, ar -eu perygl eu hunain. Gidlai unrhyw un oedd yn gwrthwynebu I yr arferiad wysio y cyfryw aeloo am ddirwy o 50p. Ni phasiwyd unrhyw 'benderfyniad ar y pwnc, er fod amryw o'r aelodau wedi cael eu taraw a syndod pan glywsant yr hyn a ddywedodd y cadeirydd. Yr Ynadlys BwTdeifriol.—CVnhali^vyd hwn ddydd LIun, o fiaen y Maer (Mr R. O. Roberts), Mri Ed- waro Hughes a J. R. Pritchard!DiI'WJ-wTd y rhai canlynol i 2s 6c a'r costau am esgeuluso anfon eu plant i'r ysgol: Charles Kelly, Crown-street; Wil- liam Jones, 37, A^heton-terrace; a. J. E. Jones 22, ■darke-sfcrect.—Gohiriwyd yr achos yn mlm. un y cyhuddwyd Hsnna-h Jones, 5, Mountain-street, o gyffelyb drof.edd. Gwnaed archeb yn achos E. Jones, 1, Siloh terraxje, i anfon ei phlentyn i'r ysgol yn gyrson.—Dirwywyd y rhai caniynol i 2s 6c a'r costau am fod yn feddw ac afreolus Thomas Hllghe, Mountain-street; William Parry, Porthdinorwig; John Griffith, eto; Mary Ellen Hamilton, a Hugh Hamilton, Wesley-street.—Am fod yn feddw yn y Nerwborougb Arm-, Palace- street, dirwywyd) William Pritchard, Hafod Goron- wy, Llandwrog, i 10b a'r costau; a Hugh Wil- liams, BTyngwyn Mawr, i 2s 6c a'r costau.—Dirwy- wyd Edward Regan, Bangor, i 2s 6c a'r costau am fod yn feddvr yn y George Inn.—Cyhuddai yr Hedd- goidwadl Hugh Williams (56) Edward Brown, Ban- gor, ac Arthur Brown, Llanelwy, o ddeinyddio iaith anweddus. Dywed'odd yr Herklgeidwad ddarfod i'r diffvnyddion ddefnyddio iaith anweddus tuag ato pan yr oedd yn gofyn iddynt symud yni mlaen yn pan yr oedd yn gofyn iddynt symud yn mlaen yn yr heol. Ni wnaetli y diffynyfidioneu hymddangos- iad yn y llys. Dywedcdd y Maer fod y Fainc yn teimlo yn bryderus o roddi terfyn ar yr arferiad o ddefnvddiio iaith anweddus yn yr heolydd, ac yr oeddynt yn dirwyo ycdffvii-vd-dioii i 20a a'r cost- ai' yr un, neu lis o gaircliariad.

CEMAES. Fel y gwelir oddiwrth ein colofnau hy,bysi,-tdol bydd Mr Wild, o Gaergybi, am dri diwrnod o'r wytlmos nesai yn arddangos pob math o "bicycles" yn y Village Hall. Dyma gj-fieusdra i dri- golion y rhan yma o r ynys i sicrhau bargeinion na cheir eu cyffelyb ond anfynych. Mae Mr Wild yn fasnachwr ag y y gellir j-rndditrfiiu yn ei air.

LLANGEFNI. Cymdeithas Leny^ddol Moriah.Nos Wener, dan lywyddiaeth Mr Henry Jonas, darllenodd Mr A. J. Williams, Bee Hive, bapyr dyddcrol ar "Gerddor- iaeth." Siaradwydi ar y t&btjrn gan amryw o'r aelodau. a chan v Llywydd, yr hwn sydd j-n gerddor o'r radd fiaenaf. Rh«ng papj-r Mr Wil- liiims a sylwadau dyddorol y Llywydd, cafwyd cyfar- fod ardderchog. Llifogydd.—Bu i wlaw dydd Llun, yr hwn a barhaorld ar hyd y nos, achosi i Afon Cefni orlifo ei che-Lilanau i'r fath raddau fel yr oedd rhanau isaf y tai cyfagos i'r afon yn haner 11 awn o ddwfr. Yn wir. bu raid i rai teuluoedd fyned i'r ystafell- Dedjd, ucliaf. Ofnir fod llawer o ddefaid a mocli wedi cael eu bodidi a,"u cario yn nghyfeiriad Malltraeth. Cynghor Dosbarth Dinesrg.—Qynhaliwyd Qfar- fod misol y Cynghor hwn jn v Neuadd Drefof nos Lun. LlywyddHvyd gan Mr O. Trevor Williams, a da oedd gan yr oil o'r aelodau a'r swyddogion ei weled yn ail-yimiflya yn ei swydd ar ol ei nychdod. Yr oedd iliiefyd yn bresenol y Mri J. E. Jones. R0- bert Jones, W. Hughes Jones, Owen Jones, Thomas Jones, L. R. Jones, Evan Williams, W. Barnett, Stephen Ellis, Mri G. 0. Wiiliams. clerc; John Owen, arolygydd; a W. Parry, trethgasglydd. — Derbyniwyd llylhyr oddiwrth Gynghor Dosbarlh Dinesig Caergybi. yn gofyn i'r Cynghor hwn jonuno a hwynt i gael y "tcletphone" rhwng y gwahanol drefydd. Dewiswyd y Cadeirydd fel c-vn-rychiol- ydd ar Lys Llywodraetibol C:deg y Brifysgol, Ban- gor.—Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr J. S. Laurie, goruchwyliwr Etifeddiaeth Baron Hill, partbed y farchnad a'r neuadd drefol, i ba. un yr oedd y clerc wedi ateb. Gan na. dderbyniwyd atebiad pellach oddiwrth Mr Laurie, penderfynwyd! gadaol y mate- hvd nes y derbynid ei atebiad. Yn ei adroddiad chwarterol, cSywedai Dr. (y swj'ddog iechydol) fod 15?g o enedigaethau wedi cael eu cof- restru yn ystod y cliwarter, cyfartal i 34.2 v fi! o'r boblogaeth, a hon oedd yr nelitf ers rliai biynydd- oedd. Yn yfetod y chwarter ni ibu ondi pump o farwolaethau, 11.4 y fil o'r boblogaeth, a'r isaf o fewn cof. Yn mhlith y marwol aeth au a gofref.tr- wyd, nid oetdd yr un o achos tvyaij-nol, ac yr oedd y dosbarth yn rhydd- oddiwrth y cyfryw anhwyi-. derail.—Penderfynwyd cynal m.arci.M),ad y Nadolig ar y dydd Mawrth o fiaen yr wyl .lx>fyd, penderfyn- wyd bysbj'sebu hy-iiy yn y "Clor.anydd." Cyn ymadael, dywedodid y Cadeirydd ei fod yn teimlo ples-er wrth fod: yn eu pl'ith unwaith eto, ac yr oedd yn ddiolchga.r iddynt am y bleidlais o gydymde-nrlad a basikuscait iddo yn ei waeledd. Cyr.ygiai hefyd. eu bod yn pasio pleidlais o gydymdeimlad gyda Mrs Tyrel" Jones av farwolaeth ci gwr, yr hwn, tr n:ut odd wedi bod lawer o amser yn eu mysg, eto yr oedd wedi enill parch ac edmygedd pawb a'i had- waejia5. Eiiiwvd gan Mr Robert Jonas, a pliaeiwyd.

LLANDDONA. Ysgoldly v Bwydd. ■— Ychydig amser yn ol bu'm mewn cyngherdd yn JT ysgol hon, a da iawn genyf fy mod wedi cael y fraint o fod yno. gan fy modi wedi cael fy moddhau gj-maint. Deallais mai er budd i blant yr ysgol yr oedd y cyngherdd hwn wedi ei fwiriadui gan yr "attendkir.ee offieex. Cefais fy siomi yn aruthr wrth weled mor yehydig oedd wOOi d'od yn nghyd, ac yn enwedig feUy pan y cefais fy rhoddi ar d.d.e.a,ll beth cedd, dyben ac amcan y cyfarfod gan y Cadeirydd. sef yr yegoi- feistr. Wedi gwneud ychydig j-inholiadau ar ol y cyfarfod, fe'm hysbyswyd Bad oedd yr un o aelodau y Bwrdd yn bresenol, nac 1-chwaith ond ychydig o j rieni y plant. Pa. bet.h oedd yr aches o hyn, tybed? Fealiai y caf wybod y tro nesaf y deuaf jTiia. Yr wyf yn deaJl fod yr "atten&,tice officer" wedi rhoddi gwobrwyon yn barod Ù rhai goreu am. bresmol&b cyson yn yr ysgel am y mis diweddaf, ond ychydig oedd y niter. Gwnaf j-niholiad eto ddiwedd y mie hwn (os caf y frainit o fyned i'r gymydogaeth), eef a. ydyw y cynllitn a fabwysiad- wyd gan yr "attendance officer" yn detbyg o hryddo gydia golwg ar y presenoLdieb.—Ymdteithydd.

PENSAEN. Dam wain Ddifrifol. Y d:yo<M o'r blaen, fel yr oedd Mr Wi ll Lam Jonee, P-enyparc, yn nghyda brawdl arall, a'u gwac, yn myned gydia throl i Am- lwch i gyrchu peiriant malu, ymddengys i'r cefiyl, rhwng nyffordd a'r Pare Mawr, wyl tio ryw- fodd neu gilydd, a darfu i'r gwas a'r brawd, oedd I gydia. hwy neidfei- allan o honi, gan adael Jones vnddd ei hun, gan, eu bod wedi dychryn ac wrth i'r Brawd Jones ddal ar y rerus fe dorodd, a'r can- lyniad fu iddo F i lawr a'r drcl fyned ar draws ei g gan ei thori, ac anaiodd lawer ar ei gorpb. Anfonwydi am y YeddYig Jones, Rliaanfa, yr hwn a. dda,etll yno mewn brys, yr hyn sydd yn adlewyrohu clod iddo, ac wedi i'r meddyg medrue wneud yr hyn a allai iddo ar y pryd dodwyd1 ef mewn I cerbyd o eiddo y meddjyg, a chyrchwyd ef adref gyda,'r gofal mwyaf. Da genym ddeall fod pob gobaith. i'w g-oleddu y daw i fyny eto gydag amser a, gofal, a chredaf mai djina ydyw dymuniad pawb sydd' yn ed adnabod. Mae yn wr a hoffid gan bawb yn mhell ac yn agos, ac mewn perthynas i eglwys barehus Carmel IB.). Penysarn, yr oedd yn nodedig o dda a ffyddlawn. I'w lafur diflino ef y ntae i ni gydnabod am y deml ysblenydd sydd genym i addloli ynddi yn awr. Yn sicr. y mae Eglwys Carmel niewn djded mawr i'r brawd, a mawr obeithawn na fydd iddi fod ar ol am dano yn ei gweddiau ar ei ran am adferiad buan iddo at ei waith. Maje gweddi wedi profi ei hun yn nerthol iawn cyn hyn-x-n ddigon nerthol i gau gafnau y llewod ac i agor dorau hen garcharau, a phaham na all fod! felly eto gyda'n bro,wd ond i'r eglwys fod wrthi mewn gwirionedd?—Min-y-Mynydd1.

Syr U. Hicks-Beach ar lost y Rhyfel. Bu Syr M. Hicks-Beach yn aaierch cyfarfod o Undebwyr yn Bristol nos Lun. Ar ol cyfeirio at y cynydd enfawr yn nghofrtau cyffrtdin y wlad yn TStod yr amper oedd efe wedi bed mewn swvdtd, dywedodd iddo wneud -dtTRtriaeth helaeth air gyfer y rhyfel, am ei fod yn meddwl y byddai, trwy hyny, yn fwy tebyg o gaet ei drvvyn i derfyniad buan a llwyddianus. Da. fuaeai dnJl allan obaith. am ym- wared i'r trethdalwyr, ond JT oedd y rhyfel yn par- hou i gael ei lluggo yn mlacn; a gallai y byddai yn rhaid iddo y fiwyddyn nesaf ofyn i bobl y wlad lion ddwyn hyd yn nod feichiau trymach eto, a gwneud mwy o aberth hefyd. Os mai felly y byddai, yr oodd efe yn argyhoeddedig y gwneid yr aberth, ac y dygid y baich, oblegid yr oeddynt yn benderfynol na chawsai y rhyfel ei dwyn i derfyn- iad ond ar dederau boddhaol. Gwadai ef fod v Llywodraeth wedi bod vn euog o weithredoedd annynol, a dywedodd eu bod hwy mewn gohiebiaeth a'r awdurdodau yn Neheudir Affrica yn y gobaith o ddyfod o hvd i rhyw fbddion i atal y marwol- aethan o afiecliydon yn y gwersjdl-garcharau yn y wlad! hono.

Aelwyd y Gan. YR ADFEILIAD. Wrth wel'd gweithredoedd I)uw o'n blaen, Rhyfeddu mae'n meddylfryd; lybiwn wrth we-I d mor gadarn y nt, Nad ydynt byth i syfiyd. Ond tybiaeth beb un swlfaen yw, Canys mae gwaith Duw'n siglo; Oanfyddir hyny drwy'r byd' crwn., 08 dyfal grasffwn arno. Dychrynur y'm wrth feddwl hyn, Er hyny rhaid in' gredu Arwyddion eydld. bob dvdd a noe Yn dangoe hyn o'n deutu. Orai deddf i ysu mef a llawr, I ni sy'n ddii-fawr syndoo; Ond cofiwn ein bod ni'n rhy ddaJl I ddeall deddf y Duwdod. Canfyddwn heddyw, drwy ein cur, Fod Natur drwyddi'n curio A chyn bo hir, o dtn ei bron, Ei chalon baid a churo. Am enyd fedhan y bydd swyn Y byd yn d'wyn ein sylw; Pob mater, o'i j-xplander fflwch, A droir yn llwch a lludw. Wrth droi ein goliwg ar 'bob Haw, I araf ddistaw dremio. Pob peth a welir drwy'r byd hwn A welwn yn adfeilio. Y pethau tiyseuf yn y byd A gear o hyd yn hncru Y tirf deleidion, oedd lawn byw, Geir heddyw'n araf drengu. Rhyw wywdra sydd yn ein trymhau Hyd flodau'r Eden hard-dx; Er hardaed yw y blodau hyn, Rhj-w wyfj-n sy'n eu bwyta. Heddyw y mae'r gcdmydden gref I'r ni yn dyrehu'i cluingen Ond i'r pridd, o'i rhwysg yn ol, Yn raddol daw'r gedrwydden. Y dyn a grewyd yn, ei drig Ycliydig is iLa/r angel.— Efe, er meddu ar bob da, A wywa dan bob awel. Y txrenin ddawnsia yn. ei lys, Ei sang ar frys arctda; Y tafod, ffixstia bethau hvf, Y pryf cyn hir a'i baryta. Y blodtiu siriol blanodd Duw Yn fyw i harddu'n gruddiau— Maent hw)-tha-u, er mcr Ion tu pryd, I gyd yn colli'u lliwiau. Y gwallt, oedd gynt yn dviiu ei wawr, Yn awr a esanwyth wyna.; A'r coiph, a gaed yn gryf a chrwn, Mae hwn yn myn'd yn dipia. Ffenestri'r llygaid, oeddynt glir, Welir yn araf dpwllu; A'r canwyllau fu'n fliain dan, Maent weithian ar ddifianu. Yr olwyn wrth v pvdew dTJrdd Bob dydd yn fwy fwy egwan; Y foment olaf ddlaw ar fj-r, A thyr y llinyn arian. Y Hanc ysgafndroed, fu heb glwy, Ar ofwy'n llamu'r afon, Efe yn ebrwydd ymiesga, A hoffa help y ddwyfion. Y Lloer, brenhinm haI0.id. y nos, Ei mantell dlos henciddia"; A'i cluxroai ar ei goreedd wn, Oddiar ei phen a syrthia. Yr Haul, agora borth y wawr Fel cawr i redeg gyrfa,— Ei galon danllyd g'ura'n wan, Ac ynta.u'n fuan drenga. Bywyd ac angau drwy'r byd sydd I'w gilydd yn amneidiaw Ond nid oes neb yn dallt yn iawn, Am hyny anii yn ddistaw. Pob peth gweledig dan y rhod, F-el cysged sydd yn c ilio; A gwyliwn ninau rhag cin bod Yn pwyso gormod an:o. Rhy wan i'n cynal ar bob pryd! Yw pethaur byd matc:oi Ond gadl yr Hwn lOa.e'i enw'n Jail Ein cynal yn drugwyddol. Pob dyn ystj-riol ar y llawr 0 hyd sydd fawr ei awydd Am wybcd beth a fy dd ei ran A'i id-rigian yn dragywydd. Y -corph syddl beo-d-iwln wael ei wedd Gaili le'n y bedd fhd-riv; Ond enai-d sydd o'i fewn yn byw, 0! Dduw, pci le gaiff hwnw? Llangollen. HWFA MON.

Yn Llys Metthdafiad Caer, ddydd Mawith, ai- agorwyd achos y Milwriad Ei van Davies- C<x>ke, ynad heddwch dros Sir Ffiint. a phenchenog Gweith- iau Priddfeini Gweinymynj'dd. ger Wyddgrug, a dygwyd yr aiboliod i derfyniad.

Oymerodd Helfa Mon (Anglesey Hunt) le yn Beaumaris yr wythnos ddiweddaf. Y comptroller penedtedig am y fiwyddyn hon oedd Cadben Laurence Williams, Flas Llanddjdnan, Llangefni: ond gan ei fod ef yn gwaGanaetbu ei wlad yn Ne Affrica, yr oedd yn amduog i gyflawni djdtxl- swyddau ei swydd. Modd bynag, llanwyd ei le yn ganmolad-wy gan; Syr H. J. Ellis Nn.ru;ey, Bar-wnig. Y di rprwj--gomptrtNller oedd Mr F. J. L'oyd Priest- ley. nulb y Parch H. S. Priestley, H-rne^lwyK. Y Lady Patroness oedd Miss Platt, merch y Milwriad m P'att, C.B., GorddSnog, Uamfairfeohaci. Dieg-,D- odd dyledswydldiau ys-grifenydd mygedol ar Mr Erio J. W. Platt, Bryn Mel, Porthaethwy, yr hwn gyfiawnedd ed waith yn rbagorol, yn ca<d ei gyn- ortliwyo yn effeithiol gan Mr Williaau Griffith* o swyddfa y clerc trefol. Qymerodd yr "hunt steeplechn^ses" le piydriawn Mercher ar fae*ydd y Ca^aell a'r Fiyaxs (trwy g-aniatad caredig Syr R. H. Williams Bulkeley, Bartwrig). Hwy a brofasant mor a.tdjTiiado'l ag mewn bljTiyddoedd blaenorol, a tiiynatsant clorf fawr o edrychwyr. Yr oedd y tywydd yn hyfryd i'r amgylchiad Y barnwr oedd Mr J. Rice Ecberts, a Mr W. M. Preston oedd y cychwynydd. Gweith- redodd boneddigion canljTioi fel stWyard- iaid — Y Oomptrotller, y Depty Comp- troller, the Marquis of Anglesev, Sir it. H. Bulkeky, Bart MC^-STS S. T. Chadwick, W. C. Cross. C. G. Duff, Rohin G. V. Duff, Colonel T. E. J. Lloyd, Major WT. G. Massey, Sir Tliomas Nc^ive, Bart., Messrs C. E. J. Owen, Eric J. W. Platt, Sydney Platt, W. M. Preston, J. Pice Roberts, the Hon. Claud Vivian, the Hon. W. W. Vivian, and Mr R. J. W ynne Jones. A ganlyn ydynt j" manvlion — 2.0 p.m. — ANGLESEY HUNT STAKES, of 30 sovereigns, added to a sweepstake of two sovereigns each, with 5 sovereigns to second horse, given by Williams Bulkeley Arms Hotel Com- pany, Ltd. For horses that have been regularly ) hunted during the seasons 1900-01 with any re- cognised pack in North Wales, and that are the property cf gentlemen either members of such hunts, or are residents in the count es hunted by such houndis. Course about three miles. Mr E Blennerhayisett Williams' Craig Yard, five yearq, lOst. 121b. Owner 1 Mr Owen J. Williams' Soft Riirrnent. five Tears. 12srL 3^ Mr H. Nugent 0 Betting': Three to one on Soft. Raiment. 'le favourite fell at the .second fence, and' Graig Yard completed the course alone. 2.30 p.rm-FARIIEP.S. RACE, of 25 sovereigns (of which ten sovereigns is given by Captain Laurence Williams, comptroller), and two sovereigns for I second horse, for horses the bona-fide propertv of farmers, innkeepers or tradesmen resident in I Anglesey. Horses to be bona-fide property of their owners for at least one month previosuff to date of entry. Course about three miles. Mr Robert Coultbards January, figed, 12 3 Air H. Corbett 1 Mr T. Price Williams' -ile Lady. aged, 12 3 Mr T. P. YViliiamson 2 Mr G. Rice Hughes' Tyrone, aged, 12 3 Mr E. P.mvson 0 Mr J. O. Knight's Lassie, aged. 12 3 Mr G. Wil iams 0 Mr J. G. Humphreys' Cloister II., aged, 12 3 Mr H. G. Humphreys 0 Betting: Evens The Lady, 6 to 4 eac-I against Tyrone and January, 4 Lassie, and 8 Cloister n. I Won by a distance. Only two finished. Tyrone fell a.t the water jump. 3.0 p.m.—VISITORS PLATE, of 30 sovereigns, with a cup, value ten sovereigns, piv^vi.t- bv Mr F. J. Lloyd Priestley (depu.ty-conip!olier), with ten sovereigns to second horse. i'o b-3 ridden by gentlemen who have never ridden for hire. Course two miles. with ten sovereigns to second horse. i'o b-3 ridden by gentlemen who haye never ridden for hire. Course two miles. Air T. Tinsley's Maudlin, four years, 12 2 Mr C. Garneit 1 Mr L. W. Cunliffe's Rcsezet-a, four years, 12 2 Owner 2 Mr Owen J. Williams' Soft Raiment, five years, 12 5 Mr E. B. Wiiliams 3 Miss M. R. Carrol's Sambo, aged, 12 13 Mr G, Glajrton 0 Betting. Evens Rosezeta, 2 against Maudlin, 3 each Soft Raiment and Sambo. I Won by eight lengths. Ten lengths between second and third. 3.30 p.m.—SELLING STEEPLECHASE, of £ 21. Course two miles. Captain Laurence Williams' Discord, aged, 12 3 Mr T. P. Williamson 1 Mr Robert Ooulthard's January, (aged, 12 3 Mr H. Oorbett 2 Mr G. Rice Hughes' Tyrone, aged), 12 3 Mr Griffith Williams (disqualified) Betting 2 to 1 on January, 2 against Discord1. 3 Tyrone.

Y "LADIES' ORDINARY." Nos Fercher cynhalrwyd yr hyn a elwir y ir,<IaeW ordinary" yii y Williams BulkeLey Arms Hotel, prydi yr eisteddoad o 80 i 90 o foneddiigtsa.u a bon- eddigion wrth y byrddau. Y llywydd oedd Syr H. So Ellis Nannejr, Barwnig, fel cymrydhioij-ddi y comptroller a:r is-h wydd, Sir F. J. Lloyd Priest- ley (djrprwj*'gomptrolier).Arhvy-wyd y danteithioii a ganljTi Soup. Tortue Clair. Fish. Turbot Bouilli. Sauce Cardinal. Epexlans Frits. Sauce Tartare. Entrees. Petit Bouchees de Huitres. Ris de Veau a la Provencale. Releves Selle de Mouton. Dinde Braises Sauce Celeria Langue a'i Ecariate. I Hot*. Hanche de Venaison. Faisan et Beccasrsines. Pailies de Pomme de Terre. Entremets. Pouding a la Venetienne. Gelee au Minasquin. Creme d'Abriwt. Petit. Gatiaux au Pi staclie. Dames de Honneur a !a Richmond. Pcuding Glace a la Nesselrodie, Raisins, Ananas, Poires, Bananas. Ira yr elai y ciniaw yn mlaen bu i barti cerador- faol chwareu detholiad o fiv^sig chwaethus, o dan arweiniad Mr W. P. McElwee. Yr oedd y partd yn gynwyisedig o aelodau o Se,mdorf Cartreflu Mon, yn cael eu cynorthswyx) gan urawd chwareu- wyr o'r Royal Engineers, Chatham. Wele y dlethdlind; March, "Hail to ,the Spirit of Liberty" (Sousa); overture, "Poet and Peasant" (Suppe) selection, "San Toy" (Sidney Jones) waltz, "Im Dammerlicht" (Stnangs); piccolo polka, "The Deep Blue Sea" (Brewer); soloist, W. Patton, R.A.E.M. Americ-an sketc'h, "Dofwn South" (descriptive) (Myddle- ton); song, "Dear Heart" (Mattei), cornet soloist, Band-Sergeant G. Smith. R-K gavotte, "Konigs" (Reh); march, "La. Scian- tosa" (Kaiser). Wedi clirio y byrddau cynygioddi y Lljwydd ac eraill amryw lwncdestynau a thraddodwyd arfith- iau, yn mha. rai y cymerwyd rhan gan y Llywydd. Parch H. S. Priestley. Syr Richard' Wiiliam« Bulkeky. Bar., arglwydd raglaw y sir. y Milwriad Platt, C.B., Syr H. J. Ellis Nar.nej-, Bar., y Milwr- iadi T.E. J. Lloyd, yr Is-lywydd, Mr Lambert a Mr Bamston Y DAWNSFEYDD. Cynhaliwyd y dawnsfeydd yn y Neuadd Drefol, fel arferol, ar nosweithiau Mawrth ac Iau. Yr oedd cwmnj: cryf yn bresenol y ddwy notscn, a phrofodd yr oil yn eJi-a. mwynhaol. CSiwareuid' y gertldoriaeth gan y seindorf, dan '.inveiniad Mr Aickilwee. Parotowyd arlwy arddlerchog ar gyfer frwper y ddaiwna nos lau, gan Mr a Miss Kidd. Y "GENTLEMEN'S ORDINARY." CynhaJiwyd hwn yn y Williams Buikeley Arms Hotel noe Iau, ac yr oedd idfcr dlcla. yn bresenol. Wele y danteitinon a arlwj-wyd Native Oysters. dear Turtle. A la Reine. Soles a la Normande. White Bait. Vol au Vent a la. Financicre. Mutton Cutlets a la Bcforme. Sirloin of Beef. Capons a la Bechamel. Braised Ham with Spinach. Grouse and Woodcock. Hunters' Pudding.. Chartreuse of Apricots. Port Wine Jelly. Lemon Cheese-cakes. Sardines on Toast. YR ORYMDAITH. Y mae goiymdaith vr hunt" yn un o bethau mwyaf dyddorol yr wythnoe hon o nakweh. Cvmerodd le biydnawn Iau, a thynodd lu mmvr o bob! i Beau- maris. Blaeu/trid yr oiymdauh gan Seindcrf Arian Porthaefthwy (tan arweinladMrSenoglee); ynadilynai bedigjTi y "Clio:" ar eu hcil hwy doeuni M&islr yr Anglesey Harriers (M rJ. Race Roberts), y dir- prwy-fcistr (Mr G. H. Lambert), gy-cia iMTryr ar feirch a'r helgwn. Yr oedd hefyd. lr gcln ed cheffyl y Lady Patroness (}¡lif5 Piatt), a, march- ogai Mr F. J. L. Prk-stlev. yr Anrhrdeddus- W. W. Vivian, Mrs C. Kavanagh, Mr R. G. Dull, M> K Pritclnard Rayiver. the Misuse Bulkelej-, Mr Eric Piatt, Miss AV. Rice Ko- berts, Mr Preston, Miss. Pritchard, Miss Hainp- ton Lewis, Mr Newman, Mrs Preston, Mr F. H. Mills Mrs Chadwick. Mr H. R. Davies. Miss Mills. Mr W. C. Cross, Miss D. Hampton Lewis. Mr -Stanley ac eraill. ^vt H^h J. EiliS Naimey a ddreifiai four in hand. ac anfonTsyd cerbydau j~no gan y r lynol: — Mrs Eric Piatt, Mr Davies, '] sVborth • Captain Langdon, Mr H. A. Duff, Mrs CTOS.s, Mr McCorquodale, All-s Cross, Mrs Chadwick Mr G. R. Cox. Mr H. Clegg. Mr Prestoii, Mrs Ooaltlinrd, Mrs Hepwcrth, Mr Eric Piatt. Miss LOTt, Miss M.1s.ey, Mr A. C. Davies, Mkees Cross and Mr C. Vivian. Bu i'r helgwn g-.dh1 eu gosod ar waith ddydd:au Mavrrtii ac Iau, a <ierbriiio<ki y boued'd'igt'^aii a'r j boneddigion cysydtiedig a'r difyrweh gi-iijaia-t. o f^ynhad ag erioed. In mhlith v rhai a j-mbres-enolent yn ystod yr wythnos *yr oitdd a gamyn: — Sir Hugh J. Nannev. Bart., acting comptroller Mi^s Ellis Nanncv Miss English Harrison, lilies Piatt, lady patron- ess; Colonel H. Piatt, C.B., Mrs Piatt, Gordd- inog Miss Champion, Mr Beet, R.W.F. Cap- tain Flower, R.W.F. Mr F. J. Lloyd Priest- ley, deputy comptroller; Sir R. H. Williams Buikeley, ;B(a.rt.. Lady Magdalen Buikeley. Major H. Hughes, the Hon. Miss F. Hughc Is, the Hon. Mrs Brodrick. Miss CSiarltciC Kir Thomas Neave, Bart., Miss Neave, Colonel Hampton Lewis, Mrs Hampton Lewis, Miss Hampton Lewis, Miss Dorothy Hampton Lewis, Miss Cecily Hampton I^ewiis, Miss E. Pritchard Reyner, TTescawen (Miss Pritchard Rayner was uniable to attend ■owing to indisposition); Captain N.ewamn, 7th Dragoon Guards; Mr A. L. (Stand ev, Mr C. B. Prrtcmrd Ita v xxotr, the' Rev. H, S. PrietrtJey and Mrs Priestley, Hieneglwys Miss Ounliffe,* Miss I K. Ounliife, Mrs A. B. Priestley, Miss G. Priestley, Miss P. Parry, Messrs R Mcnro, J H. Barnston, F. N. E. Cunliffe, Graham Wil- I kin, Mr and Mrs Harry Clegg, Plas Llanfair '[ Miss Clecg, Miss B. M.' Clegg, Mies Hart. Miss Muriel Mitchell, Miss Ethel Crompton. Messrs j Theodore Hadwten, J. Glynn. Percival Williams. C. H. Biiehe'll, W. a Croae, Red Hill, and Mrs Cross Mills, Miss M. L. Mills, Miss G. Cross; Miss Mills, Miss M. L. Mills, Miss G. Cross, lkfr J. T. Mjarsh, Mir A- D. Holland, Major C. Pery, H.E., Majoi»F. H. Rawlins, R.A.R.E. (M.), Mr and Mrs Fred1 S. Schwabe, Garthydon Mr and Mrs MacMillam, Mr Percy Knox Gore^ I Ma jor W. Glynn eMassey. Cornel yn the Misses Mas&ey, Oolonel T. E. J. Lloyd, Plag Tretraian, and Mrs Lloyd Mr S. Taylor Chad wick. Haul- fre, and Mrs Chadwick; Miss Knox Gone and NliFe, R Knox Gore, Mr Eric J. W. Piatt, Brryn- mel, and Mrs Platt; Mrs 0. Kavanagh, Miss Riall, Major H. Pryce, Mr H. A. Batrton, Mrs Hugh C. Vincent, Miss Trevor, Mr T. W. Tre- I vor, Mr W. L. Cunliffe, Mr C. Vivian, Pla-s Gwyn; Captain Stallard. Mr G. H. Lambert, Tanygraig; Colonel C. Bulke'ley Price, Plas Cadnant; Mrs Assheton Smith, the Hon. Miss II Violet Vivian and the Hon. Miss Doris Vivian, Miss Rose, Mr R. G. V. Duff, Captain Malcolm Lyon, 2nd Life Guards: MT Dunbar, do; Cap- I tain Cohh. Mr Rankin, the Rev. T. Lloyd I Kyfiin, Mrs Kyffin, the Rev. O. K. Williams, MT and Mrs R. M. Greaves, Wem, Tremadoc CapL. and Mrs Lang don, Mr Collins, Miss Carrol, Mr and Mrs George R-. Cox, Minygarth Mr J. E. Greaves, Mise Greaves, Mr Moseley, I the Hon. Walter Vivian, Mr and Mrs H. A.. Duff, MiFS Morgan, Mr T. Middleton. Miss ?.Iaim, Mr and Mrs Preston, Mr C. H. Wyatt, Mr Mrs Douglas Jones, Mr Fred Mills, etc.

I Tywvsog Cymru. Dydd Sadwrn diweddaf cyhoeddwyd, "aT awdurdod swydd ogol, fod ei Fawrhydi y Brenin wedi gweled, yn dda i ainrhydeddu y Tywy^sog George, Due Oernyw ac Efrog, a'r teitl Tywy&og Oymru." Yr ydym yn b.ur sicr y bydd i'r hysbysiad gael derbyniad llawe-n yn mhob rhan o'r dcyrnas ond yn fwy felly yn Nghymru nag yn un idian arall. Nid ycliydig o siornedig- aeth deimlwyd gan bob doebarth o gymdeith, yn mis Iiiiuawr diweddaf, pan y deailwyd fod v teitl i fyned allan o arferiad, ac y coleddid gobeithion y buasai yn cael ei adferyd yn fua.n. Yr oedd y Cymry yn teimlo fod eu Tywysog yn eu cysylltu mewn modd uniongyrchol a'r Oreerdd, ae yn eu dwyn yn agos iawn ati. Pan esgyn- odd y Breiiin i'r Orsedd yr oedclym yn teimlo fod i ni, fel cenedl, fwy o ran jrnddo nag yr oedd gan un darn arall o'r Ymherodraeth, oblegid ei fod wedi bod, am gynifer o flynydd- oedd, yn y fath berthynas agos a ni fel ein Tywysog. Ein heiddo ni ydoeeld, ac er i ni ei golli fel ein Tywjsog cawsom ei gadw fel ein Brenin. Ond, rhywfodd neu gilydd, yr ee-id wedi myned yn mi,ellach odd iwrth ym, yr oedd ei ddyrchafiad yn gwneud bwlch rhyngxwn ag cf. ac yr oedd dy-m-uniad cryf am i'r bwlch hwnw gael ei lanw trwy urddo y Tywysog George yn Dywysog Cymru. Jfid oes ang'en i ni yn awr fyned yn fianwl dros hanes yr ymdtrechion \vnawd gan arweinwjr y gienedl i gael caniatad ei Fawrhydi i adfywio y teitL Gwnawd y peth- au hyn mor ddiweddar fel y mae y cof am danynt yn fyw yn nghyd a'r rheisym,au boddhaol roddwyd dros beidio caniatau yr hyn a ofyn- ,,vyd, -gyda*r awgrynn y byddai i ddymuniadau y I genecii gael øu boddloni mor fuan ag y byddai yn bosibl. Dechreu yr wythnos rhoddwyd bywyd newydd i obeithion Oymru gan yr hys- ¡ bysiad fod y teitl i gael ei adfywio yn fuan, a theimlwyd llawenydd cyffredinol mewn e-mli-n- iad. Ychydig iawn feddyliai, er hyny, v buasai y brophwydoliaeth yn cael ei ehyflawni mor fuan. Gan y mwyaf rif o ddjrnion edrychid yn nilacn at ddydd Coironiad ei Fawrhyrii fel yr adeg mwyaf tebyg i'r peth gymervd lie. Ond yn lie gorfod aros am filsoedd cawsom ein dnmll-ll- iad yn mlien ychydig- ddyddian, ac yr un- waith eto, fod cendl, wedi dyfod i feddiant o'n heiddo: y mae genj-m. i ni ein hunain, ein Tywysog sydd yn &In dwyn i gysylltiid union- gj-rchol a'r Orsedd ac yn llanw yr adwy fu am yohydig rhyngcm a hi. Y yr adep- ddewis- .wyd i adfywio y teitl yn un hynod hriodiOl ar amryw ystyTiaetliau. Ddydd Sadwrn oedd dydd pen blwydd y Brenin, pan yr oedd' ei Fawrhydi JTII cyrhaedd ei dri-ugeinfed mlwydid oed. Gan ei bod yn arferiad ar y diwrnod hwnw i'r Ccronog anrhydeddoi nifer oddj-nion. \-=tyrid yn deilwng, priodol iawn fod ei fab ci hun ar ben y rhes, ac y mae. wrth anrhydeddu hwnw, vn rhoddi anrhvdedd: ar genedl gyf-m yr un pryd. Bydd gan y Tywysog a chan ei Dywysog- aeth adtT'Ofion liapus am y diwrnod p y (yr- haeddodd y Brenin ei dri-ugain mlwydd x-d gan iddo woled yn dda- adfywio y t-Fiti a wiaewyd ganddo ef ei hun am gynifer o flyn- yddoedd gyda'r fath urddas a, boddlonrvvj-dd. Y mae yr anthydedd yn cael ei gyflwvno, hefyd, ar adeg briodol iawn yn lianes bywyd y Tywysog George, Nid ydyw ond nowydd ddychwelyd o'i ymweliad a'r Prydeinig. cc y mae yr aiirli- d, yn brawf ac yn gydnabyddiaetli o'i. wasanaeth oddiaT law y Brenin, tra v mae llawenydd y genedl yn dangos eu bod yn edrych ar yr anrhydedd fel cydnabydiisneth am ei wasanaerth i'r Ymhe-rrdtr- aeth yn ej'ffredinol. Adnaliyddir of o hyn allan fel Tywywg Cymru yr enw mwyaf an wyl ac ."<111"hydeddu5, yn marn pob Cymw. y C-1\1 un Tywysoe ri wdsgo byth heblaw iddo. i Orsedd Lloet^r. Bvddwn fel cenedl yn li.iwen- hau fod gcovm Dywysog ;t>t,.T, ac yu. di-pit)-o ar i'r Tywvsog George gael ei alluogi i w^r'o y teitl crydag urddas tebvg i tidio ei dad r. i flacn, J ] .3 1 1 ac y hydd iddo. fel yntau, gymeiyd dydd^nle'b yn mhobmudiad fydd a.tihuedd ynddo i ddyrch- aifu a llesoli y genedl.

Yr oedd' Mr Trevor Evans, y tenor Ovmreiir. yn ei hwylia'a goreu yn WcSverton. Buckincb-ur.shire., lie v bu vn canu yn dd iweddar am y drvdedd wa.ith- Arglwyddj Esgcb Rliydychaiu oedd yn "H-wyddxi. Cynhaliwyd cyfarfod o drethdalwjT. yr. b,, w r pybi, er cymeryd o dan ystyriaetli sn'nl'un i trael ymwared a'r j-sgartihion, ac i Kicrhsiu ygoknni trvdaswl vn y dref a'T gymydbgwetk By-did v gost tua 16,000p. a bwrinda y Cyiighor wnend aus am archeb. Cytunodd y cyfarlod trwy fwyafrif, l jjymeraidwyo y cynlhm. I

I I Codi Achos Cymrdg i'r Uchel Lys. tl III WILLIAMS YS ERBYN OWES. Yn lays Mjnc y Brenin, ddsydd Mawrfcb d^ctn yr arhos Williams yn e en o flaaam yr Ar I;w-v(ld Brif Farnv.4 a'r Bsrnwvi DarlW a ehmmelJ. Apd ydoedd gan Jyi,n VVilliamp, mwstr y llestr "Eileancr," yr hwn yn &.enott)} oe'dd wedi ei gyhraddo o fiaen vn .doii Caernar- fon, gan Henry Owen, caagiydd dros Ymddir- jejdYT y Pcrthiadd. Caernarfon, sydag eng- hjdreithlcn osgoi talu tollau neilld; ol sr nwv- ddau ddadlwythwy-d o fewn porthisdd Ca.9rnai- ion yn vstod misoedd Gorohe-naf a Medi lOflR- yn cyrhaedd -yda'u gilydd i lp 3s 4c. Ck>x$!rl mynwj-d i'r ead<ben dalu yr arian, gyda 12s 6c. o gofctau. Gan fod y cadlien yn diad I efu nSjff oedd yr ach-os yn dyiod o fewr. cy kh cwdurdod yna-aon Caernarfon, rheddodd y Fainc iddo gaa.- latad i'.w g-odi i lys uwch, yr h'n yn awr a. ddeuai o fiaen y Barn wyr i'w ystyr: cd. SeilSrir ynadon Caernarfon eu hir.wdurdod dros-weith- redu (jurisdiction) ar Cy'reithiau 33 G-eo. m., c. 123, a III. c. 24. 1"0 gan yr fdebydd, a. chafwyd ei fod yn fhith. ddarfod i'r nwyddau caybwylledig eu crir-nio yn. Pwllfa.no, gj r.n.fa, perthynor i'r sped yd i ar to yr Afon Jicn'ai yn ochr sir Fon ac fe liaeriB gan yr atebydd, a ch-sfwyd {'oj fod vn ffaith, foil y lianfa hen oddimiewn i bortliliadd CRei-narfon. Ar ran, yr apelydd dr.dleuid, j~n gvmaint ag mai j-n sir Fon y .gianiwyd y nwy'ddau. mai yna-ion Mon oedd y rhai prio-dol i wi-Tndaw a. phenderfyTiu y mater. Penderfyn-odd yr yna-d- on y p-wyntia.il hyn \n erbyn yr apelydd, gan gyflwj*no y tri chwestiwn <a-nlynol i'w pendiefr- fynn gan yr Uchel Lys —(1) Pa un, o dan y oyf- reithicu clvwededig, a. oedd yn dyfod o fewn cylcih swyddogiaieth ynadon Cacrnerfon i vrran- rl a,w a phenderfynu yr ¿;oChDS; (2) a oedd tyst- iolaoth ddd.gonol fod glanfa yr apedydd yn gor- wedd •oddiiRewn i 1'orthlr.dd Cao ntarfon (3) ac a. oedvd y dj'ftiolaeth Tjarthed rlr.niad nwyddam o natur a swm y cj'fryw nwyddau yn briodol i'w d erbyn. Ymddr.nrrosodd Mr Puegg, K.C. (a divd'ag ef Mr H. C. Davenport). d-r<n& ^r ap.dvdd a throB vr ateT-ydd, Mr Carver. K.C., a. Mr Bryn Ro- berts. A.S. Pe-nderfynodd eu Harglwydd ke.thau y tri phwynt yn fWr yr ateb ydd, a rhodda&ant ddy- farnisd iddo gyda chosta.u.

ramwain Ddychryrulyd yn Degarwy. DAU WEDI EU LLADD AR Y RHEIL- FFORDD. Cymerodd damwain arswvdu-s le ar y rhedl- ffcsrdd yn Deganwy, ger Llandudno, nos Fawrtk diweddaf. Yr oedd dau o danwjrr perthjmol i'r agerlong "Avenel" o Glasgow, o'r enwau Wm. Miller a Patrick Murphy, yn dychwel o'r pen- tref j'r llestr dros linell y rheiiffordd, pan yr aeth cNbydrÐS o Lsndoidno Junction, i Laii- dudno dr<tstynt. Cariwyd ieu cyrph am bellder ar hyd y i a 11 ad dwy d hwy. Pan d daeth- pwyd o hyd i'r cvrph, yr oeddynt wedi eu darnio yn ddychrynllyd.

Y TRENGHOLIAD. Cynhaliwyd trengholiad ar y cyrph yn y Deganwj* Castle Hotel, dydd La i. gan Grwner Arfon (Mr Bodrel RoheT). George Parker a John Mass. y cyntaf yn ]>eirLa.njrdd ar yr agerlong, a ddywedasant forf y dynion ar y llestr am saith o'r Q110ch y nos- ws-ith fia~norol. ac iddynt yr adeg hono drefnii i fyned i'r lan. Arhosodd y tysticn ar y la.n, yn y pentrsf, am beth am.c-er ar 01 hi-nt, eithr ni throdd yr un o'r ddau eraill i fyny. Ych- wanegodd Mass iddo ef fod yn yfed gyda hwynit? brydtnawn Mawrth, cmd nid oeddyiit hwy yn feddwon. er fod ol died sr Murphy. Lewis Roberts, foreman platelayer, a brofodd iddo ganiod y (i-i-pli yn. gorwedd ar y llinell isaf ychydig bellder oddiwrth y level crossing. Yr oedd un gyda'i law a'i dToed wedi eu tori, ymaith, a. braich y llall wedi ei thori. Wedi i Robert Edwards, y gorsaf-feistr, roddi ei dystiolaetli, Y Crwner a. svhvodd nad oedd dim yn y dyst- iolaeth i brofi esgieulusdra ar ran neb, ond yr oedd yn rhaid iddio ef ddweyd nad oodd yn holfi eefjdlfa y level crossing. Nid oedd yna ddim i ddiangos fod Y crossing -wedi ei oleno. Y Gorsaf-feistr a eglurodd fod lamp gyftenwid gan Gorphoraeth Conwy yn taflu goleoi. ar y crossing. < Y Tyst ParkeT a ddywedodd nad oedd y cross- ing wedi ei oleuio nos Fawrth. Yr oedd y Crwner yn meddwl. gan mai «dd» cwmni v rheiiffordd oedd y cei, y byddiai yn- ddoet'h i'r cwmni un ai can y crossing yn ijwyr y nos neu ei oleuo yn briodol. Dychwelwyd rheithfarn o "farwolaeth ddam- wieiniol ar y rheilffordd." I

NOUlON O R DldUd DIR. Y Sabboth bu farw yr Henadur Richards, Caa- newydd, yn hynod o sydjTi. Penodwyd Mr Phipps yn brifathraw Yagol y Mud a'r Byddai yn Llanelli. Trefna Cynghor Dine3ig Maesteg i gario allan amryw wellianlau yn y lie hwnw yn ystod yr wythnosarti nesaf. Bwriada C\T>.ghor Dinesig Mountain Ash wneud cais at y Bwrdd Masnach aan archeb i wneud tramflyrdd trydanol. Mr John Rogers a etholwyd yn gadeirydd Bwrdd Gwarcheidwaia MerthjT yn lie y diwedd- ar Mr Thomas Jenkins. Mr J. E. Scott, arobvgydd cvncrthwyol adraa y pellebyr jrn Lerpwl, a tenodwyd yn boatfeistr Penybont-ar-Ogwy. Torodd rhvwun i dy Mrs Jenkins, 13, Maneei- street. Llanelli. nos Sadwrn, ac ysbealiwyfil rhyw 8p. Cafodd ystad Mr Pendrill Ciharles, chweg-- nwvddwr ac ironmonger, Oajstellnedd, ei phrofi. yn 41,525p. Bnwyd cynifer a.g 16eg 'o vmgeiswjT am T saith o seddr.u ar y Bwrdd Yagol newydd yn Abergafeimi. Rhoddodd llaw-wneuthurwyT pLatiau ado- CymreTg allu ï.,y Pwj"llgc<r Gweithiol i ymdnn a r cyilogca, a ch.westijTiau eraill, am y tri mis- nesaf. Nf)« Lun bu farw Mr David Davies. siopwr & phostfeLstr, sir Gaerfyrddin, yn sydyn, o'r pnrlys. Yr oedd yn ddiacon gydl'l'r Methodiet, iaid Calfinaidd. Yn llvfi Yr j-nadon yn Arei-tawe, dydd Sadwrii, dirwywyd Edward Pike, o'r Beaufcxrt. Arms, Mumbles, i'r 11 o 4p am roddi diod i berson meddw. Darfu i FWrdd Y sgol Oafiiiewydd, dydd Gwener diwecidaf, fab^-ysiadu graddfa newydcT o gyfiogau y swm uc'na.f j"dyw—prifatkrawon, 250p paifathrawesau. 160p. Pen-derfynodd Bwrdd Gwcroheadwaid Os«Bew- ydd, dydd Sadwrn., fenthvea, y SWID o 14,000p am 3i y cant, er cario allan y eynJIUD 8 gyf- 4 newidiadau yn y Tlotty. Cafodd cyfarfod dirweertol MethoxfeabaiA Calfinaidd sir Benfro ei c^-Tial yn Woodstocke-, ddydd Llun. c dan lvwydth y Parch George- Morgan, Caisn-?wydd. Pend-erfjnvr^d. JT wydhnos ddiweddaf, foi j aniryw o jrsgx>i.i>on y plant l>ach yn Dofwlads i. eu can am vthefnos, am fod y fret.4k godb vn ffynu j'n jy gjTnydoga<eth. I Hysbvwdd ynaclon Pontypool. dydd Sadwm, y cynhelid llys pythefnasol yn Llanhileth. o hyni allan, er trafod athiosion o'r lie hwyiw. Cynver yr eisteddiad cyutf.f la ddyd/d Mawrth, Tach- wedd 12fed. Anfonodd ynadon Penybont-ar-Ocwy, dvdd 3 L Sadwrn, ddau lowr ieuanc Ty Newydd i garchar am faith niwrnod. ajn fod gartidvi4 f-ateheis yn eai meddiant yn y mwn^lawAi. Dadgenajd jrobaiili y byddai dediryd o'r fMk ym wetrs i eraall.