Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
22 articles on this Page
Advertising
tmbtroxfa abedig LLANGEFNI, a gynhelir DYDD GTOEK, Chwefror 22ain, 1901, MEWN MAES HYNOD 0 GYFLEUS YN YMYL Y DREF. GYNYGIR GWOBB.WYON ffiWK TRI DOS- BARTH FEL Y CANLYN :— Doebarth I.—Oyfyngedig i Champions. Gwobr laf, £ 3; ail. £ 2; 3ydd. £ 1. Dosbarth II.—Cyfyngedig i rai heb enill gwobr gyntaf. Gwobr ail. £1; Dydd, 10s 4ydd, 5e Dosbarth III.—Agored i gystadleuwyr gyda "Diggers." Gwobrlaf, £ 1 10s; ail, £ 1; 3ydd. fffcoddir gvrobr am y Canol Cefn a'r Rhych goreu ar y cae. Hefyu i'r Wedd oreu, ac i'r Coffvl neu'r Gasegoreu. I&ioddir da,u "Top Strap" yn wobr am y Ger gianaf, a. Set o Gyplysaai i'r un fyddo wedi gofalu am y pethau mwyaf pnodol at gynewrwydd y coffylau, gan Mr K WilliAmS, Saddler. i.* NTRANGE FEE. 2* 6c. a-c i fod yn llaw yr Ysgrifenydd AX ueu CVIL dydd Mawrtb., Chwef- rorf 19. TaJeni YN eyiiwys yr holl fanylion I w cael gan yr Y sgrifenyddJ. R. WILLIAMS. GEORGE HUGHES, Wine and Spirit Merchant, RAILWAY INN, LLANGEFNI, IMPORTER OF WINE and SPIRITS, CHAMPAGNE, BRANDY, MARTELL, HENNESSY and OTHER BRANDS. SCOTCH WHISKY. Royal Blend, Heather Dew, Mountain Dew, Glenleven and other Brands. IRISH WHISKY. J. Jamieson. Dublin. Danville's and Mitchell's, Belfast. COLEMAN'S WINOARNIS INVALID WINE, STOUT. and ALE. Burton Ales and Dublin Stout. Pin Firkin. Kil. BarreL Bass Mild Ale 10s 6d 21s 4 Marston's Mild Ale 58 9s 6d 18s 36s Pale Ale 6s 12s 24 48s Brown Stout 6s 12s 24 4Sa Bass' Bottled Ale, Guinness' Stout, Hop Bitters, Ellis's Ruthin Soda Water, Splits and Syphons. WHITBREAD'S INVALID ALE AND STOUT ALWAYS IN STOCK. TERMS—READY CASH. 1463 tr o > ACHUBWCH EIOH PLANT drwy ddefnyddio Anti-Convulsion and Worm Drops y ddweddar Ddootor David Thomas Jones, Llanllyfm. Parotoedig yn unig gan un ot DRUSTEES, sef MR WM. HUMPHREYS (Elihu), BLAEJfAU FFESTINIOG. DYMAR FEDD ¥<jUNI AETH oreu at bob math o anhwvlderau ar blant, yn enwedig FFlTlAU o bob natur. LLYNGYR, BRONCHITIS, Y FREOH GOGH. OOLIG, aea GNOFA vn yr YMYSGAR- t QELfD a chwalant bob math o WYNT o'r CYLLA. Ni ddylai yr un Teultt lie mae plant fod heb y DROPS digymhar hyn wrth law. R H Y BUD D. o dan EWYLLYS y diweddar DDOCTOR JONES m fedd neB hnwl i ddefnyddio ei enw ef yn nglyn "BALM IACHUSOL" a'r "ANTI CONVULSION AND WORM DROPS" (Ilawer llai gyda dynwared- iad twyllodrus ohonynt) ond yn unig y TRUSTEES —y MRI 6TEPHKN JONES. BORTH, PORTH- MADOG (gan yr hwn y gellir cael y BALM), a WM. HUMPHREYS (Elihu), BLAENAU FFES- TINIOG, gan yr hwn y gellir cael y DROPS, a'r kwn yw yr unig un a. dderbyniodd y cyfarwyddyd at eu parotoi gan DOCTOR JONES ei hun ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth. GOGHELVVCH DDYN W AREDIA D. — Os am y Feddyginiaetk wirioneddol (genuine) anfonwoh at y '■TRUSTEES, neu eu GORUOHWYLWYR, am daci. AGENTS YN ERtfEU. — Ymofyner a William Humphreys (Eliku), Blaenau Ffestiniog. 1503 YN SHOP R. Mon Williams T GELLWCH WMJSI) Y STOC FWYAF A CHYFLAWNAF 0 ( Esgidiaii Boneddigesau, I Boneddigion, Merched leuainc a Phlant o UN MAN YN NHREF CAERGYBI. AMRYWIAETH MAWR 0 ESGIDLA.U ORYFION GOGYFER A'R GAUAF. O'R GWNEUTHURIAD OÓREU. AM BRISIAU RHBBYMOL. "DRWY EI FWYTA. Y MAE PROFI'R PWDIN." COFTWCH y UYFEIRIAD: Leicester House, Market Street CONDITION POWDERS CORDIAL FOR HORSES. Are strongly recommended for producing a beauti- ful smooth skin. fund for bringing Horses into general good condition; given tone to the stomach, increase the appeufe, and purge the blood from all gross and impure tumours. They will be found of essential service for grease, swelled legs, coughs and influenza. Scld a Packets, Is and 2s 6d each. Ptarsic, Worm. Car dial, Cough, Diuretic, and other Bails for Horses; ah all kinds of Drinks for Cattle. J JONES, Chemist & Druggest, And Qualified Dispenser of Medicine, By Examination of Ae Pharmaceutical Society of J Great Britain, and the Apothecaries' Society of London, PENRDW, BRYNGWRAN. Benthyca Ariar yn Gyfrinachol o £10 I FYNY AR PROMISSORY NOTE ¥ BENTHYCIWR EI HUN. Mae yr un sydd a'i enw iaod wedi ymsctydlw er y flwvddyn 1870. a pliob amaer wedi eario yn mlaan ei fusnes dan EI ENW SI HUN. YmacWtfdijiudreehuyn wastadol i actio yn deg | *c m°wTidull gwyueb-agored, ac y mae efe wedi ) ierbyn CANOEDD LAWER O LYTHYRAU O WERTHZAWEOOIAD A DIOLCHG ARWCTI .jddiwrth y rhai tuont ya delio ag ef. NI CHODIR DIM TAL RHAGFLAENOL. NI OHYMERIR BILLS OF SALE. TELIR SYLW DIATTREG I YMHOLIADAU. Bydd i Prospectuses, Dyfyniadau allano Uythyrau Canmoliaefhus oddiwtth Fenthvcwjr Telerau Bentliyciadau, ac unrhyw hysbysrwyad arall ddymunir, gael ei gyflenwi YN DDIDAL trwy ape-lio, uc 2ii yn bcr&ouol neu trwy lythyr, st GEORGE PAYNE, j Accountant, 18158-3071 3. Creaoenthroad. Bhyl WHAT YOU OUGHT TO KNOW. That the kidneys are the- oaxly natural blaod purifiers. That all the blood must go through the kidneys for puirifimtion, as it goes through the heart for oxidation. That if it be full of poison, that podsooi must affect every other organ. That it is very liable to be filled with urio acid (kidney poison) without your know- ledge, because the kidneys may be diseased and not give forth any pam. That the majority per cent. of all diseases are caused by unsuspected kidney-poisoned blood. That Warner's "SAFE" Cure is the most Wonderful and Bienefioent Medicine ever given to mankind. It cures the kidneys, and thus cures all the many disorders which kidney poison creates. It is the only recognised Specific. It has cured thousands of those whom thedoctors have given up to die. It will cure you if used as directed, faithfully, promptly, and in sufficient quantity. For Sale by all Chemists and Medicine Vendors, 2s 9d and 4s 6d per bottle, or direct from H. H. Warner and 0o., Ltd., 86, Clerk enw ell-road, London, EC. MENAI BRIDGE SMITHFIELD. mESSRS JOHN PRITCHARD and PORTER beg to announce that their next monthly SALE OF STOCK will be held at the above Smith- field on MONDAY, February 25th, 1901. The entries already received comprise 30 Head of Grand Prime FAT CATTLE and 30 YEARLING SHEEP. Entries close Friday, February 15th, 1901. Bodhyfryd, Bangor. (Telephone 47.) ANGLESEY WINTER ASSIZES, 1901. NOTICE IS HEREBY GIVEN that the Assizes and General Gaol Delivery for the said County of Anglesey will be opened at Beaumaris on Friday the 1st day of March 1901. All Justices of the Peace, Mayors, Coroners, Es- cheators, Stewards,, also Chief Constables, Bailiffs of every Hundred and Liberty, Jurors, Persons bound by Recognizances, Prosecutors, Witnesses, and others having business at the said Assizes, are hereby rev quired1 to attend at the County Hall, Beaumaris aforesaid, on SATURDAY, the 2nd day of March, 1901, at 10 o'clock in the forenoon preciselv. RICHARD BENNETT, Esquire, High Sheriff. Under-Sheriff's Office, Beaumaris, 5th February, 1901. ANGLESEY UNION. APPOINTMENT OF MEDICAL OFFICER, LLANFECHELL DISTRICT. HE GUARDIANS of this Union will at their meeting to be held at the Union Workhouse, Llanerchymedd, on Wednesday, the 27th day of February, 1901, at 10.30 a.m., proceed to the election of a MEDICAL OFFICER for the Llanfechell Dis- trict. The District consists of the following parishes, viz. Llaababo, Llanbadrig, Llanfairynghornwy, Llanfechell, Llanrhwydrus, Llanfflewyn, and Rhos- beirio. Salary, J355 per annum, including the cost of expensive medicine., The person appointed will also be appointed Public Vaccinator for the District. Candidates must be duly registered under the Medical Acts, and be qualified bv law to practice both Medicine and Surgery in England and Wales. The appointment will be made subject to the ap- proval of the Local Government Board, and to the provisions of the Poor Law Officers' Superannuation Act, 1896. The person appointed will be required within two months of his appointment to reside within the Dis- trict. and be conversant with the Welsh language. Applications, accompanied by copies of not ex- ceeding three testimonials of recent date, to be sent so as to reach me not later thalli Tuesday, the 26th day of February, 1901. Dated this 5th day of February, 1901. By order, THOS. HUGHES, Clerk to the Guardians. Min-y-don, Menai Bridge. 1649 DALIER SYLvV. CYLCHWYL CEMAES, NOS FAWRTH YNYD. CYNHELIR Rhagbrawf ar yr Unawdau "Gwlad ki y Delyn" a "Dim ond Deilen," a'r Prif Ad roddiaid, am BUMP o'r gloch, yn "Bethel" (A.). Ni chaniateir cystadlu heb fod yn v Rhagbrawf. 1775 Cynhelir Cyfarfod Cystadleuol, ynyr Assembly Rooms, Amlwch, DYDD MAWRTH PASG, 1901. T7 GYSTADLEUAETH yn agored i bawb yn JL Neoniaeth Twrcelyn, yn nghyda Phlwyfi Llan- gwyllog. Llanbadrig. a Llanfechell. Am restr o'r Testynau, anfoner "stamped ad- dfesaedf envelope i'r— Parch J. 0. JONES, 1776 41, Mona-street, Amlwch. ETIFEDDIAETHAU TRAFFORD PARK. CYFYNGEDIG. 'I MANCHESTER STOCK-YARDS, TRAFFORD PARK, MANCHESTER, GYDA 800 0 ACERI 0 DIR PORFA. I AT FAGWYR, PORTHMYN, CIGYDDION, A GHADWYR GWARTHEG. BOB DYDD LLUN AM UN O'R GLOCH ARWERTHIADAU CYHOEDDUS 0 DDA BYW SEISNIG, GWYDDEMG, YSGOTAIDD, A I A CHYMREIG. TELERAU: Os y'u gwerthir—Gwartheg 5s yr un, Defaid 6c yr un, Wyn 4c yr un. Os na, werthir—Gwartheg Is yr un, Defaid 3c yr un, Wyn 2c yr un. I gynwys o long neu reilffordd, ac os na'u gwerthir eu hail-roddi ar y rheiliau, neu eu hanfon i Faroh- nad Salford, yn ol cyfarwyddiadau y perchenogion Gwartheg 3c yr un, Defaid lc yr un. Porfa yn Trafford Park (yn amgylchu y Stock- yards). Stall Feeding (gyda Gwreiddiau, Cake, Grawn, a Gwair, yn unol ag angenrheidiau y perchenogion, Llwythir yr holl Wartheg Cymreig ar ddyddiau SADWRN. Cedwir hwynt yn ddi-dal ar SULIAU O.Y.—Cymerir y gofal mwyaf o'r holl Dda Byw anfonir i'r Manchester Stock-yards. Mae y "pens" wedi eu ffitio a "hay-racks," a chyflenwir Gwartheg fydd yno ar ddyddian gwerthu gyda gwair yn rhad ac am ddim; hefyd, gyda dwfr da. ,Mae y Oytiau a Stalls i Wartheg i'w cadw i mewn o wneuthuriad uwchraddol, gan y rhoddir y sylw goreu i "sanitation" a ffidio da. Consignments'' drwy unrhyw "route" i WM. J "^anaKer>" Manchester Stock-yards, Trafford Part, Manchester. Pellebrau, "Develop- ing. Telephone, No. 107 Docks. 1754 ROYAL AJAX CYCLES ON MONTHLY PAYMENTS. Enormous Stock. New! irS^Sfe^rrl ^nd second hand. From ''a\>7 10s MONTHLY. Carriage paid. ILLUSTRATED PRICE LISTS POST FREE to any Address. THE BRITISH CYCLE MANUFACTURING CO., (1901), Ltd., 45, Everton-road, Liverpool. (Estab- lished 1887.) 1760 ATIJAS ASSUBANCK CO j i.J I FIRE I., 'i1> fg I ESTABLISHED 1808. Mead Office 92, Cheapside, London. Capital Subscribed Total As^>rs 31/i2,/9y £ 1,200,000. £ 2,373,276 The Company has paid in claims upward" I 114.000,000 STERLING. AGENTS AT Baneor W. PUGHE, National Provh.cia K Bank of Kngla. J. Ltd Beaumaris Mr J • G. DAVIES do j Betheada MtW.R. LLOYD do Conway OWEN ROWLAND do Conway Mr OWEN ROWLAND do Holyhead Mr. J. E. WILLIAMS do Llangefni Mr JOHN JONKS do j Llandudno..Mr J. SNEAD WILLIAMS do Menai Bridge..Mr J. T. HOBERTS. do Dorbigh Mr R. E. HUGHES do do Messrs PARRY JONES and FKANCIS, Solicitors Llwvdiarth Esgob IMr THOS. PRICHARD' Solicitor, i and Llanerchymedd) j and LIanerchrmedd j Llangefni Mr T. NICHOLLS JONES. f Vanner. Cemaea MrO-LI. HUGHES. Liiverpool Branch—9, Titaebarn-street. 1 J. WILBERFORCE MARS DEN, { 1281 Manager. Ysgolion Cenedlaethol Llangefni. RHODDIR Entertainment Dyddorol gan Blant yr Ysgolion uchod, yn y Neuadd Drefol, Llangefni, Nos Wener, Chwefror 22ain, 1901. 1782 AR WERTH, CAR (Alexandria) cryf, mewn cyflwr da. Pris, 8p. — Ymofyner, 1762, Swyddfa'r "Clorianydd," Llangefni. -AKER and CONFECTIONER-i- eFu, ) BACHGEN cryf a bywiog fel EGWYDDOR- WAS i'r uchod.—Anfoner am y telerau at John Hughes, Valley Shop, Valley 1763 FOR SALE.—DOG CART~and PfLETON.ln splendid order, to be sold at a sacrifice.—Apply G," Clorianydd Office. 1773. '110 BUILDERS.-TENDERS are invited for 1 ERECTING NEW HOUSE at Amlwch.- Plans and specifications may be seen at the Architect's office, Llangefni. Sealed Tenders en- dorsed "Tender, Amlwch," to be delivered on or before 6th March, IgOl. to the undersigned. The lowest or any other tender will not necessarily be accepted.—Thomas Jones, Architect, Llangefni. Feb. 12th, 1901. 1781. rfTO SADDLERS. WANTED, a Good JL GENERAL HAND; also, IMPROVER. Apply, J. Williams and Son, Saddlers, Pentrevoelas, Bettwsycoed. 1779 WANTED. ThoroughlTGood COOK-GENERAL. IV Age, 20-26. House-Parlourmaid kept. Good wages. Small family.—Apply, "P. Q. I "Nortk Wales Chronicle" Office, Bangor. ANTED, HOUM^-lPARf^RMAIDT 18—22 small family good wages. — Addreas, "X. Y. Z. "North Wales Chronicle" Office, Ban- gor. YN EISIEU, GENETH IEUANC fel 'PRENTIS o "MILLINER." — Am fanylion pellach, ym- of\Tier ag "X. Y. Z."Clorianydd'' Office, LI an- gefni. 1774 N EISIEU, yn Mhenmaenmawr, CARTER, JL Rhaid iddo fod yn sobr. Cyflog da. — Ym- ofyner a H. Jones, Marine Villa. 1780 AT EIN GOHEBWYR. —— [DALIER SYLW".—Gymaint yd'yw SWill y cyn- yrchion a anfonir i'r "Clorianydd" fel y gor- fodir ni, yn anewyllysgar, i dalfyru ychiydigar amryw o honynt or mwyn eu cael i mewn. Mae genym rai llythyrau yn. aros eu tro ers wythnosau, a thrwy oedi ymddangosiacl rhai diweddarach yn unig yr ydym yn gallu eu dodi i mewn.—Gol.]
Nodion Amaethyddol, &c.
Nodion Amaethyddol, &c. Dylai llafurwyr amaethyddol sydd yn tybio y bvddent yn well allan yn Llundain, neu rai o'r trefydd mawrion eraill, ddarllem manylion a-chos sydd wedi dod i'r golwg yn y Brifddinas. Enillai y dyn 23s yr wythnos fel priddfeiawr. Gall hyn, ar yr olwg gyntaf, edrych fel ffortiwn i lafurwyr amaethyddol, y rhai a gant 15s. Mewn gwirionedd, nid ydyw 23s lym Llundain yn myned yn agos mor bell a 15s yn y wlad. Mae y dyn hwn wedi bod yn talu 78 6c yr wythnos mewnl rhent am ran o dy byehan. Nid oes angen dweyd na feddai y flantaiso fwthyn, gardd, neu lain o dir. Felly, nis gall gadw mochyn na dofednod. Ni fedd y fantais fawr o gvflenwad o fwydlysiau. Rhiaid iddo brynm pobpeth. Nid yw ei fwyd beunyddiol i'w gyd- uiaru ag eiddo y llafurwr amaethyddol.
[No title]
Bu yn ddiweddar gryn godiad yn y clud- biisiau ar y rlfeilffyrdd a'r agerlgngau. Dywed Mr Slack, amaethwr yn Tyrone, y coetiai 15s i anion tunell o ymenyn i Lerpwl rai blynyddau yn ol, and yn awr fe gostia hyny oddeutu 35s. Mae hyn i'w briodoli mewn rhan i'r ffaith fod yr ymenyn yn cael ei anfon mewn lotiau llai nag o'r blaen, mewn canlyniad i'r angemrhjeid- rwydd a fodola i'.w anfon yn berffaithJ fires, and hona Mr Slack fod y oodiad diweddar yn y tollau godid gan gwmniau y rheilffyrdd a'r agerlongau yn golygu oddeutu 20s y dunell yn ffafr y cynyrchydd tramoraidd. Fe gofir fod cwmniau y rheilffyrdd wedi datgan eu bod, oherwydd y oodiad yn mhris y glo, yn cael eu gorfodi i godi eu tollau. Gan y bydd i'w con- tracts, tybiaf (mtedd gohebvdd), ddyfod i ben yn roan, a chan fod pris y glo yn awr yn llawer llai nag ydoedd, mae i'w ddisgwyl y bydd i gwmmau y rheilffyrdd yn fuan fod mewn llawer mwy ffafriol sefyllfa i wneud gos- tyngiadau. Gan hyny, ni ddylid colli amser gaai ainaethwyr i roddi eu tawynion gerbron "directors" y grwahanol gwmniau.
[No title]
Oddiwrth yr adroddiadau diweddaraf ym- ddengys fod amaethjyddiaetih mewn sefyllfa hy- nod Iwyddianus yn Canada. Mae pob canghen, o'r diwydiant wedi gwneud cynydd dirfawr yn ystod y fiwyddyn ddiiweddaf. Deallwn fod di- dolydd yr hufen ("cream separator") yn gwneud chwvldroad yn y llaethdai, ac wedi setlo un o'r anhawsderau mwyatf yn ngwneuthuriad ymen- yn. Mae dofednod ac wyau yn derbyn mwy a rhagorach. sylw nag erioed o'r blaen. Mae twrciod yn cael eu bridio yn fwy cyffredinol iiag o'r blaen, ao ystyrir fod gwyddau yn talu, ond ni ystyrir hwyaid mor broffidiol a dosbeirtib eraill o ddofednod.
[No title]
Yn mhob diwydiant a gerir yn mlaen yn y Deyrnas Gyfunol mae cydymgais yn cynyddu o fiwyddyn i flwyddyn. Mae adnoddau natuiiol mawrion y Tataethau Unedig, y safcm uchel o addysg fasnachol yn Germani, gallu dyfeisgar ac yni yr Amecioaniaid, a phenderflyniad ac hyfforddiant vmarferol y Germaniaid, yn rhoddi cyfrif digonol am y gred y bydd raid i feistriaid a marsiandwyr y wlad hon roddi eu lioliner-th mew-ntrefniddaly-roiddynt eu bun- aill yn marchnadoedd y byd. Bu i'n diwyd- iant hynaf, drwy weithied Seneddol a basiwyd er lies poblogaethau y trefi, gael ei alw haner canrif yn ol i ymladd a chydymgais tramor- aidd. Yn ystod yr ugain mlynedd cyntaf ar 01 sefydliad masnach rydd mewn yd, gwnaeth ffermio gynydd boddhacl: yr oedd y broffid yn dtia. Yr oedd y bridiau genedigol o dda byw wedi gwella yn fawr, ac yn raddol cyrhaedd- asant gymeriad da dr-w y yr hoL fyd. Mewn stoc Ida canfvddai y magwyr brif-angor sydd byth er hyny wedi methu. Drwy gydol y tryd- ydd chwarter o'r bedwaredd ga.nrif ar bymtheg, er gwaethaf cydymgais tramoraidd, mwynhai y I tirfeddianwyr aramaethwyr drwy Brydain I Fawr, ar y cyfan, gyfran dda o lwyddiant.
[No title]
I Yna daeth y tymhorau yn llai ffafriol. Yn 1879 dyfethwyd y cynihauaf gan y tywydd gwlyb parhaol. Daeth y porfeydd dylifedig yn fraen- 11yd, a threngodd niferi mawrion o ddefaid. Y flwyddjn 1879 ydoedd y waethaf a gofir gan un- rhyw fod bedyddiol. Yn gynair yn yr "eight- ies," mewn oanlyniad i'r cyflenwad bychan o fytml, bu magu gwartheg, am ysbaid, yn bro- ffidiol iawn ond byr fu y llwyddiant. Mewn canlyniad i ddiofalwch ar ran y Llij-wodraeth bu I i "pleuro-p/neoimonia" a chlefvd y traed a'r geaiau gael %u ffordd i'r ynysoedd llyn, gan achosi Ilawer o bryder diangenibaid a chollecl. Yn ystod y pum' m'rnedd diweddaf mae mas- I nach wedi. bod yn hynod fywiog, yn Lloegr yn gystal a'r Amerig. Mae gallu prynol y dos- beirth cyfiog-exdllol wedi cynyddu yn ddiysgog a sylweddol. Gwir fod glo drud yn dechreu atal cynydd y diwydianau gweithfaol yn y wiad hon,; a chyn bo hir giall gael effaith pur ddifrif- ol ar fasnadh gvffredinol y wlad hon, ond y mae y ganrif newydd wedi agar gyda gofyn da am stcc wedi eu ffidio yn MfJi gartre-fa. thra- mor.
[No title]
Mor belled ag y mae'r dyfodol agos yn myned mae y rhagolwg i fagwyr oeffylau da, gwartheg da, a defaid da yn hynod gal -ynogot. Nis gall y prisdau boddhaol preseniol lai na chynyddu y cvnyroli yn famr cyn pen nemawr o flynyddiau, yn fwy enwedig cynyrch pore. Pa anhawsder- au bynag raid eu gwynebu mewn blynyddau i ddyfod, ma.e yn sior v cylerfydd hwynt yn fwyaf llwyddianus gan y magwyr hyny pender- fyniad a nod gwastadol y rliai ydyw cynyrchu yr amsawdd goreu. Hyd yitjiod pan y bydd pri-siau yn uchel, mae magu stoc wael bob am- ser yn anmhroffidiol, ac y mae'r cyfryw anifeil- iaid, pan fydd y prisiau yn isel, yn ach-osi colled fawr. Mae Lloegr, gyda rheswm, wedi cafel ei galw yn "stud farm" y byd, ond er gwaethaf hyny, rhaid cyfiaddef fod cryn le i wiella yn ansawdd cyfran fawr o,'n stoc. Mae y sylw invin i'w gymiliw\so yn fwyaf aibeinig i laeth-wartheg, ceffylau amaethyddol, a moch. -t_-
Bedyddwyr Mon.
Bedyddwyr Mon. Cynhaliwyd cyfarfod yn nglyn ag Undeb G.weinidogion Bedyddwyr Mon yn N gwalchmai tldydd Llun diweddaf. Daeth amryw o'r brodyr yn nghyd. a cliafwyd amser dedwydd a buddiol. P-lioddodd y frawdoliaeth i ni groes- awiad cynhes a cliaredig. Yn y prydnawn, o dan lywyddiaeth y Parch E. Davies, gweinidog yr eglwys, trefnwyd gogyfeir a chyfarfodydd am weddill y tymhor. Cynwysa y rhaglen bync- iau pwyslg lac amserol. Yn hwyr y dydd cyn- kAk^ryd cyfarfod pregethu, pan y daeth cynull- eidfa luosog yn nghyd. Deohreu,wyd y cyfarfod gan y Parch D. Lloyd, Caergybi, a phregetli- wyd yn rymus gan y Pardhn. D. P. Bevan, Llanfachraeth, a D. Davies, Capel Gwyn. Da genym ddweyd fod yr Undeb mewn agwedd lewvrchus iawn.Gomer Evans, Ysg.
Gwyl Flynydol y Temlwyr IDs,…
Gwyl Flynydol y Temlwyr IDs, Gaerwen.1 "Cyfarfod ardderchog, wir:" dyna. sylw un ar derfyn y cyfarfod llenyddol gynhaliwyd yn y Neuadd Gyhoeddus, Gaerwen, nps Sadwrn, mewn cysylltiad a Theml "Berw," a diau fod y dorf fawr orlenwasant y lie yn teimlo yn gyffelyb. Y peth oyntaf dynai ein sylw wedi myned i mewn oedd gwychder yr adeilad. Yr oedd wedi ei arwisgo yn brydferth iawn, ac arwyddekiau dirwestol chwaethus hyd y muriau yn mhobman. Gwaith y chwiorydd oedd hwn—rhai selog eml. Gall mai dirgelwch llwyddialit mawr yr wyl yw y ffaith mai nid amcan penaf ei hyrwyddwyr yw gwneud elw arianol, ond codi achoa darwest i fri yn y rhan hon o'r sir. -On peth y dylid ei ochelyd rhagllaw yw ceisio myned trwy waith dau gyfarfod yn amser un. Er fod y cyfarfod yn dechreu am chwech, a bod yr arweinydd doniol, Llew Tegid, yn gyru yn mlaen "at full speed," ni cheid amser i ddim ond nodi y goreuon, er fod beirniadaethau addysgiadol mewn llaw. Peth arall anfoddhaol oedd y goleuni -neu,ynhytrach,ddiffyggole,unipriodol. Yn sicr dylai fod mwy a gwell lampau mewn neuadd fel hon. Methodd Mr McKillop, Llanerchymedd, y llywydd penodedig, ag ymbresenoli, a chaed i'r gadair y Parch W. Jones, Niwbwroh, yr hwn ddigwyddai1 fod yn y cyfarfod. Mr D. Pryse Jones, G. & L., oedd y beirniad cerddorol; a'r Cynghorydd T. J. Williams, Bangor, a Mr R. Davies, Llangefni, yn feirniaid' yr adrodd. Y beirnijid eraill oeddynt: Barddoniaeth, Gwilym Berw; rhyddiaeth, Plenydd eelfwaith coed, Mr Henry Williams, dodrefnydd, Llangefni, a Mr R. Parry, Trefnant Wen; needle- work, etc., Miss Jones, Pen'rallt-roadl, Bangor; rhaffau, Mr John Roberts, Myfyrian Isaf, a. Mr W. Owen, Pwlldefaid. Y gyfeilyddes ydoedd Miss Williams (Mair Gwyngyll). Wedi cajiu ton, caed y feimiadaeth ar gyfansoddi dsurn i'w adrodd a'r englyn, Gerafon, Brynsiencyn, yn enill ar y. cyntaf, a'r buddugwr arall heb ateb. Deallwn erbyn hyn mai' Pelican Mon, Bethel, ydoedd. Am "table-centre"! aeth y wobr i Miss A. Jones, Llanfair P.G. ac am "tray-cloth" i Miss Williams, Llangefni. Mr R. E. Owen, Belan, fu drechaf ar y prif adroddiad (gwobr, tlws aur ac arian, rhodd Mr Ll. L. Jones, Lerpwl). Yr oedd yr unawdwyr baritone neu contralto yn lluosog, ond i Mr E. Lewis, Coleg Bangor (aelod o Demi Berw) yr aeth y wobr. Mr John Jones, Tairhos, oedd gwneuthurwr y ffon oreu a'r priciau toi goreu; tra y gwobrwywyd Mr H. R. Evans, Bodowyr, am wneud "baton." Oanmolai Plenydd yn fawr y byr-draethawd goreu (cyfyngedig i ferched), eiddo Mrs Williams, Ty Capel y M.C., Llanfair P.G. tra mai yr. ail ydoedd Mrs Williams arall, o Dy Capel arall—Mori ah, Llangefni. Daeth tri parti o 16 yn mlaen i gystadlu ar ganu "Pan lesmeirio fy nghalon" ac "Eirinwg:" Temlwyr (Berw), Brynsiencyn, a Porthdinorwig; a'r di- weddaf a orfu. Bach gen o Lanfair P.G., o'r eaw William Roberts, gurodd yn deg ei luaws cydym- geiswyr ar adrodd (i rai o 10 i 18 oed). Miss Maggie Williams, Llangefni, enillodd ar yr vtnawd soprano neu tenor, wedi cystadleuaeth dda eto. Am "Bamphledyn dirwestol, i'w ledaenu yn Mon" (gwobr o gini gan yr Arglwyddes Reade) y buddugol ydoedd Deiniol Fychan, Bangor. Miss j Josephine Williams, Llangefni, ganodd oreu unawd (i rai dan 16 oed) ac am areithio ar "Paham yr wyf yn llwyrymwrthodwr?" Mr Thomas D. Wil- j liams, Hologwyn, enillodd. Yr oedd pymtheg o lythyrau serch wedi eu hanfon i mewn, a barnwyd eiddo Mrs Jones, Bethesda, yn oreu. Miss Kate Jones, Gaerwen Bellaf, aeth a'r wobr am chtwareu ar y berdoneg "Andante and Allegro" (Mendelssohn). Daeth tri dan ddeg oed i gystadlu adrodd eto, a Richard J. Roberts, Penrhyn Bach (yr hwn gafodd y wobr y llynedd) enillodd; Myfanwy Williams, Gaerwen Isaf, a Jenny Jones, Finger, gawsant hefyd wobr. Yr oedd chwech o "brenau rhaffau" wedi eu derbyn: nid oedd y beirniaid yn cydweled parthed y goreu; penododd y pwyllgor Mr Thomas Thomas, Cefn, yn ganolwr, a cnyda chanmoliaeth (mawr dyfaimai y wobr i M!r John Thomas, Rhosydd. Daeth Mr John Jones yn mlaen am wobr arall, am "bren cynuli" y tro hwn. Allan o nifel" rhanwyd y wobr am godi seiniau, wedi ail-brawf, rhwng Amiie Thomas, geneth fach o Lanfair, a Mr Jones (porter), Gaerwen, ond cyflwynodd efe ei ran i'r eneth. Yn awr cJiriwyd y llwyfan ar gyfer gweithio "rhaff gerdded," pump yn ymgeisio. Cafwvd hwyl ryfeddol pan dorodd rhaff un ar y (janol. John Jones booedodd y wobir hon eto. Gweithiwr ydyw ef yn manteisio ar ei "gyda'r nos." Am droi y rhaff dyfarnodd y Mri J. Williams ac O. Griffith y wobr i Mr Thomas Looms. Ac felly berfynodd cyfarfod sydd yn adlewyrchu Ilawer o glod ar y pwyilgor selog, llywydd yr hwn oedd Mr Pierce Williams trysorydid, Mr John Thomas, Rhosydd ysgrifenyddion, Mr Owen Roberts, Myfyrian Isaf (trefniadol) a Mr E. O. Jones (llen- yddol). [Ymddengys y beirniadaethau ptwysicaf, y rhai ydynt hlynod ddyddorol, yn ein rhifvn nesaf. —Gol.]
"Y CYNYG CYNTAF."
"Y CYNYG CYNTAF." [Gan "Marian Moelfre."] Y dydd o'r blaen derbyniais "Y Cynyg Cyntaf," sef Uyfr barddonol "Marian Moelfre." Cefais fodd- had mawr yn ei ddarllen; mae ynddo gyffyrddiadau tyner yma a thraw, ac ami i flodyn prydferth yn tyfu yn ngardd ei hawen. Credaf fod ynddo eithaf gwerth swllt o fwynhad ac adeiladaeth. Eiddunaf i'r awdures oesi hir i gynyg Ilawer gwaith eto, a hwyl i'w hawen i ganu ymaith bryderon brwydrau bywyd. RHYDFAB.
Masnach Yd yr WytBuos,
Masnach Yd yr WytBuos, Ar y cyfan, y mae yr hin wedi bod yn ffafriol i'l* amaethwr, yr hwn, ar yr ad eg yma o'r fiwyddyn, a. ddymuna gael rhew y nosweithiau, ond heb lawer o lymder yn y cyfeiriad hwnw. Y mae y gwynt- oedd sychion ydys wedi gael yn peri cryn obaith. Cymunrodd yr hen ganrif ydoedd daear a'i gwyneb yn wlyb, ac yr oedd eira canol mis lonawr yn chwanegu at ei gwlvbaniaeth. Tyfai y gwenith yn niwedd yr hydref o'r braidd yn rhy gyflym-hyny yw, y mae y tyfiant mewn rhai parth.au yn rhy glos, ac oherwydd hyny nid ydyw pob planhigyn yn cael cyfleusdra teg i vm- ddadblygu. Nid bob amser y gellir osgoi hau yu rhy dew, am ei bod yn rhaid cymeryd cyfrif o'r hadau a ddigwyddant fod yn gwrthod tyfu. Lie y mae yn tyfu, gwna hyr<y gyda nerth. Y mae yr hin wedi bod yn Hafriol i'r ceirch hefyd a ha.inryd yn yr Hydref a Thachwedd. Yn Ysgotland a phedair sir ogieddol Lloegr y mae y tymor wedi bod yn llawn mwy llym nag yn y siroedd mwy delieuol.
_.--__:---_.:. Bwrdd Gwareji•…
Bwrdd Gwareji• idwaid- Bangor. Cynhaliwyd cyfarfod arfeiol y Bwrdd hwn ddydcl Gwene-r, Mr Hugh I'hrunas (cadeirydd) yn llywyddu Darllenwyd llythyr oddiwrth Fwrdd Llywodraeth Leol yn gofyn am sylwadau y Gwarcheidwaid ar ddyfyniad o lythyr anfonwyd fan archwiliwr y, dos- barth parthed y swm o 72p 18s OgC dyledus oddi- wrth Hugh Griffith, diweddar Tirethgasglydd Llan- gristiolus, Mon, ac yn fwy neillduol gyda golwg ar waith y Gwaricheidwaid yn pealderfvnu peidio syrtliio ar warantwyr (bondsmen) y swyddog hwnw. Y dyfyniad o lythyr yr archwiliwr i'r Bwrdd yn Llun- dain a ddywedai fod y swyddog wedi "cael ar ddeall, fel canlyniad ymholiadau a wnaethai, nad oedd y Gwarcheidwaid yn bwriadu gwneud i'r gwarantwyr dalu,, a, bod Griffith wedi ei anfon i garchar am dri mis. Dywedodd yr archwiliwr hefyd iddo gael ei hysbysu fod y trethgasglydd newydd yn ei chael yn anhawdd casglu y trethi, trwy fod v trethdalwyr dan yr argraph fod swm diffygiol Griffith yn gyn- wysedig yn y dreth newydd. Y Cadeirydd a ddywedodd nad oedd yn sicr a allai efe ymddiried ei hun i siarad ar lythyr yr archwiliwr. Yr oedd y boneddwr hwnw yn sicr o fod yn cyfeiliorni yn rhai o'i sylwadau, ac nis gallai ef (y cadeirydd) ddeall paham yr oedd yn rhaid i'r archwiliwr fyned allan o'i ffordd i ddynoethi'r Gwarcheidwaid i'r Bwrdd Llywodraeth Leol. Nid oedd efe (y cadeir- j vdd) yn meddwl fod ulnlrhyw anhawsder yn bodoli gyda chasglu y trethi gan y casglydd newydd; na bod y plwyfolion d;i yr argraph fod diffvg arianol j Hugh Griffith yn g, -wysedig yn y dreth bresenol. Yr oedd y diffyg wedi ei gasgiu i fyny lawer o amser yn ol, a dymuniad pendant plwyfolion Llangristiolus eu hunain ydoed-d, i'r Gwarcheidwaid beidio myned yn erbyn y meichiafon. Dr. Roberts (Porthaethwy) a, ofynodd ai Did gwell fuasai cael rhyw ddatganiad awdurdodedig o farn yr oil o blwyfolion Llangristiolus ar y pwnc o fyned -yn erbyn y meichiafon? Fe ddylid, yn y cyfryw achos- j ion, myned yn erbyn meichiafon, onide beth oedd meichla,fon; yn dda? (clywch, clywch). Dywedodd y Cadeirydd y gwnai enwi rhai o'r prif blwyfolion ag y byddai yn well ganddynt i swm y diffyg arianol fyned o'u llogellau hwy eu hunain. Mr Harry Clegg a sylwoddi mai o'r braidd yr oedd hyny yn foddhaol, yn gymaint a bod pob treth- dalwr yn y plwyf wedi dioddef yn gyfatebol ac yn meddu hawl i gael llais yn y mater (clywch, clywch). Y Clerc a ddvwedodd fod Griffith yn y carcliar. Yn y diwedd, penderfynwyd, trwy fwyafrif mawr, i apelio at y meichiafon am y swm o 72p a. gasglwyd, dros ben gan Griffith ac a ddefnyddiodd at ei wasan- aeth ei hun.
Wil Ifan tot ei Ewythr. ;…
Wil Ifan tot ei Ewythr. Anwyl BIA--ythr,Heiho I Dyna flwyddyn arall wedi myned i ffordd yr holl amserau, a thyma. Nadolig prudd neu lawen eto ar ein gwarthau. Myn'd, myn'd, myn'd o hyd y mae Natur gwr-j bwygilydd yn ei myn'd y mae ei bywyd, onide? Ac yn ei myn'd y mae fy ngobaith inau am amser gwell, am ryddid, am Gymru, ac am bobpetn. Yr wyf wedi dal i fyn'd fel peiriant o hyd, heb dori i lawr namyn unwaith neu ddwy er pan adewais fy nghartref. Teimlaf can iached hedd- yw ag y teimlais erioed, ac yr wyf yn dwys obeithio eiclx bod cliwithau yn teimlo yn gyfar- tal. Oaraswn fod gyda chwi adref i fwrw'r Na-, dolig nesaf hwn adref yn y rhew &'r eira gwyn, j hyd elltydd gwylltion Pentraeth, canys yr wyf wedi syrffedu ar fiodau cocliion a haulwen dra- gwyddol v Dwyrain Pell. o Er hardded ydyw pobpeth a phobman y ffoidd hon, y maent yn hollol amddifad o farddaniaeth yn fy ngolwg. i. Cymerwoh godiad haul yn engraifft: y mae fel trol gooh hyd ochrau'r gellt- ydd yn tynu sylw, a dyna'r cwbl. Ni chewch ddim amser i wylio'r angylion yn paentio, ac i wylio prydferthweh y boreu yn ymddadblygu j tan eu dwylaw, oblegid neidia'r haul o'r dyfn- dteroedd i'r golwg mor sydyn a "Jack yn y box," gan oscd tywyllwch y gwybrenoedd yn ffiam dan mewn amramtiad, ao mewn amrantiad arall fe'i gwelir ar haner y ffordd i'r entrych, gyda'r holl wybren o'i amgyloh yn las ddiffaeth, ddigwmwl. Bydd ei fachludiad yn gyffelyb sydyn ao an- j farddonol, oblegid diflana ar ffilldith tros or- t ddrws y gorllewin, gan gau y drws yn glep ar ei ol, ao mewn yohydig funudau gwedi hyny bydd yr ochr hon i'r pared yn dywell fel y fagddu. Wedi'r owbl, hwyrach fod yma ddigon o fardd- oniaeth o amgyloh, ond fod fy ysbryd i yn methu ei weled. Olywais rywun yn haeru fod yr awyr I o'n hamgyloh yn llawn o ysbrydion—eneidiau ein hymadawedig, mi a debygwn-pa rai ydynt beunydd ar waith yn egluro cyfrinion a bardd-' oniaeth Natur i'n hunain mewnolaf, fel pe ta-e, vn enwedig pan y bvddwn yn eistedd ar benau ein hunain yn y llwyni bambc o. Os felly y mae, buasai yn afresymol i mi ddisgwyl gan ysbryd Confucius, neu rywun felly, fy ysbrydoli, oni fuasai ? Ysbrydoli! ysbrydoli! diawst i dyn a,r gair a geisiwn ysbrydoli dynion ydyw gwaith yr vsbrydion hyn. Bydded i chwi grogi yr epistol hwn yn oich ffenestr am ystod w'ythnos, modeL y gall ysbrydion Cymru fu ei weled gwedi hyny, hwyrach y daw Goronwy Owain neu rywun cyffelyb heibio'r ffordd hon i ymweled a mi. Ers wythnos gyfan yr wyf wedi bod yn chwilio yn ddyfal am gyfystyr Cymraeg y gair Seisnig "suggest." Yr wyf wedi darllen peth wmbreth o hen nowyddiaduron, yn nghyda rhan fawr o'r Boibl Cymraeg sydd genyf, ond metihais a'i gan- fod yn unlle. Cychwynodd yr ymchwij trwy i mi gyfansoddi rhai penillion i Annie Owen, yn mha rai yr oedd arnaf angen y gair crybw'ylledig yn ei ffurf Gymreig. Daeth i mown mewn dau b-nill, ao yr oedd ar fiaen fy nhafod ar hyd yr amser, eto i gyd nis gallwn ei yngan. Wele un fraich o benil y mae yn angenxheddiol ynddi — "Lhrn Olwen megis cog, neai fwyalch fad, Awgoryma per felodion boreu gwyn." Bu genyf unwaith yn fy meddiant Eiriadur Cym- raeg a Baesneg: nis gwn ar y ddaear fawr i ba Ie yr aeth buasai yn werthfawr iawn i mi yn awr, oblegid yr wyf yn medru mwy o lawer iawn o eiriau Saesneg nag a fedraf o rai Cymraeg, am y rheswm fy mod wedi fyamddifadu ers blyn- yddau o bob cyflo i ddarllen llenyddiaeth Gym- reig, a thrwy hyny wedi fy ngorfodi i ddarllem dim ond llenyddiaeth Seisnig. Gyda llaw, wrth- i mi son am lenyddiaeth, hwyraoh na wyddooh chwi na neb arall yn Nghymru ddim fod ein ilyfrgell gadrawdol eang yn hollol amddifad o lyfrau Cymreig. Yr ydym dan orfodaeth i dalu hyn a h'yn yn y mis allan o'n crflogau er cyflenwi ei chwpyrddau gyda phob math o lyfrau Seisnig "up-to-date," fel y dy- wedir ond ysywaeth, ni welsom erioed gymaint j a Reibl Cymraeg na dim a.rall ynddi. Y mae yma ugeiniau o Gymru yn ein mysg nas gallant j ddarllen gair o'r Saesneg, tra y gallant ddarllen I 'y Gymraeg yn gampus. Pa les, atolwg, a ddeill- iaw iddynt hwy allan o'r Ilyfrgell Seisnig odidog y gorfodir hwy i'w chynal ? Tybiwch fod Mrs Cymru yn anfon ei mab i wasanaethu yn y Royal Welsh Fusiliers am saith mlynedd nis gall ddarllen llyfrau Seisnig, ni fedd rai Cymraeg, ac yn ol y "Queen's Regula- tions," ni wiw iddo arfer yr iaith Gymraeg (ni fyddai yn foesgar ohwaith) mewn ymgom gyda chydwladwr, heblaw pan y bydd yr ystafell y preswylia ynddi yn wag o Saeson, yr hyn a ddig- wydd "unwaith bob lleuad las," ys dywed y Sais. Pa fath Gymro a fydd ef, atolwg, ar derfyn ei dvm'hor hirfaith? Cofiwch am gyfieithu y g/nr y soniais am dano, f'ewybhr Will, ac liefyl "deud- wch y drefn" wrth rywun yn nghylch ein Ilyfr- gell. Nos dawch yn awr, a bendith arnooh hyd bytli; ie, telwy'i byth o'r fain 'ma.—Eich. anheil- wng nai, WIL IF AN 0 FON. Ynys Hong Kong, China, Bhagfyr 12fed, 1900.
:Hanes yi Ysbrydion I----
Hanes yi Ysbrydion I [Gan Ohebydd Achlysurol.] Yr wythnos ddiweddaf yr oeddwn wedi myned ar fusnes i ard,al y Gaerwen. Y mae dyn pan ar daitli fel hyn weithiau yn cael ei siomi, drwy fed ei gwsmeriaid o'r cartref, etc., ond y diwrnod crybwylledig trodd yn hynod ffafriol i mi, pan ddisgynais o'r tren yn ngorsaf y Gaerwen. Pwy welwn ond y pwysicaf o'r rhai yr aethum yno i'w gweled. Anesmwythais hefyd ychydig wrth weled y gwr hwnw mor ddi- daro i ddyfod ataf, ond sylwn fod gydag ef dri neu bedwar 'yn vingomio yn frwdfrydig ar bwnc ymddangosai yn hollol dramor i mi, gan nad oedd marwolaeth ein J3renhines anwyl yn galw am yr ysgogiadau a wnaent. Pa fodd bynag, daeth fy nghwsmer cyn bo hir, ac yn fy ysfa ymchwilyddol gofynais: "Beth oedd ar dro yn galw am s>ylw mor arbenig genych ? ac yr oedd gwedd ddifrifol iawn a.r rai o honoch fel pe buasai y byd ar ben." Atebodd fy nghyfaill: "Wel, mi ddeydai ichi. Siarad am ysbrydion 'roeddwm i, a 'dellwch chwi ddim cerdded deugam nad dyna yw y sgwrs yn. mhob- man yn yr ardal yma." "Gwarchod pawb, 'docs dim o'r fath beth, peidiweh a lolian, da chi. Dowch ffordd yma gael i ni 'neyd tipyn o fusnes." Aetihom ein dau, ac wedi gorphen hyny o orchwyl, dychwelwyd i diwilio am yr ysbn-dion. "Wei, yy. wi.r i chi," meddai, "mae hwn-a-.hwi.I wodi gweled rhyw wraig, a bu yn wael o ddychryn ar ol hyny, ac mae rhyw fer- ched yn y Ion host wedi gweled plentyn fodd- odd ddeugain mlynedd yn ol yn y pydew, a'i glywed yn gwaeddi ac yn ysgrechian yn groeh." Ychwanegai hefyd fod y merohed ofn myned allan ar ol iddi hi dywyllu. Addawodd fy nghyfaill ddod i ddanfon ychydig arnaf ar ol gorphen, gan nad oedd tren i'w gael i Fangor am oriau'. Felly p,nciea,fynais gerddledam Lanfair i ga-el y tren yno, ac ar ein ffordd o'r stesion canfu'm dwr o ferched, fytherto yma ao acw yn gwyllt-dremio ac yn sgwrsio a'u gil- ydd, ao nis gallwn lai na deall rhanau o'r ym- ddiddan gan nad oeddynt yn siarad a'u gilydcl: yn y Doh isaf. Gwelwn mai yr un helynt oedd yma dracliefn ag a glywais yn y stesion. Am- neidi-ai y rhai hyn gan ddangos y naill i'r llaJl at dy destlus ar ochr y ffordd fawr—ffordd Llundain fel r dywedwn ni—gan waeddi, "ond dacw fo, a gwelodd y dyn rhyw wraig wrth y giat nos Sul pan yn dod o'r capel, a phan aeth ati difianodd." Wedi myned yn mlaen heibio'r capel canfyddais hen wr ar ei ddwyffon o'r enw, fel y deallais wedyn, Robert Jones, hen wr craff a oh all, ao wedi ymgomio ychydig ag ef gwelais ei fod yn ddigon uniongred heb ddim o'r pagan yn agos iddo. Ni weledd o ddim gwaeth naig ef ei hun. Pan gvfarfvddais fy nghyfaill drachefn mentrais awgrymu iddo Tybed nas gallai fod rhywun wedi colli "Echo" nos Sadwrn wrth flled. adref, ac i hwnw gael ei ddeffroi o'r ffos erbyn nos Sul gan y gwynt, ao iddo hongian ei hun fel barclod gwyn merch gan sisial yohydig mewn harmoni hefo'r gwynt, ac mai dyn oedd yr ysbryd tybiedig ? Wedi ychydig ymddiddan pellach, yn yr hwn y sicr- hai fy nghyfaill fi fod son mawr am y peth yn yr ardal, cyfarchasom well a'n gilydd ac aeth- om bob un i'w ffordd efe tua'r cartref a minau yn cerdded am y tren a gawn rhywbryd yn Llanfair. Yr oedd erbyn hyn yn dechreu nosi, ac er fy nigwroldeb mawr nid oeddwn lai nag arswydo tipjTi wedÏigwrandiQI y fatli dystiol- aethaij, ond cyn fy mVned yn mhell dyma ger- bvd cyfailll o Fangor i'm cyfarfod. "Wel, fach- j gen, i ble'r ewch chi meddai, ao wedi ateb iddo, dywedodd, "Twt, neidiwch i fyny i'r car byddaf yn- ol, ao yn Mangor gynted brotn a'r tren eto." Fel y sylwais nid oeddwn lai na bod ynof dipyn o deimm ofnus wrth nesu yn ol, a diaist i gyda'n bod ni wedi pasidr 11, a elwir "Half Moon," gofynais i'r gyrwr, "i.rh ydi y twrw vna, deydwch?" "Oh!'r far leu I sydd wedi llacio'i phedol, yr yclwi'n meddwl, ond cawn weled gyntcd ag y cawn oleuni." Felly, i'r efail ar ochr dde y pentref yr aethom a dyna oedd yn Ibod. Mor hawdd yw codi y&- bryd, onide, wrth son Ilawer am dano? I ddis- gwyl y gof yn aal-osod y bedol aethum am dro i lawr y pentref, a gwelwn dwr o ferched yma ac acw eb, ond gan fod genyf mackintosh led oleu am danaf, a hi.thau'n min nos erbyn hyn, tjybiwyf iddynt gredu mai ysbryd oeddwn inau, oblegid difianasant yn union, pob un i'w thy ei hun, ac wedi i mi gyrhaedd ychydig iatheni yn is i lawr digwyddais droi drach fy nghefn, a gwelwn lu o benau yn oolirau y cil-bostau yn edrych ar fy ol. "Wel, yn wir," meddwn, "lie rhyfedd ydi'r Gaerwen yma. Onibai fy mod yn gwyhod fod yma fwy o 'Good Templars' nag sydd o 'Ships' a 'Bulls' <8, 'Lions' buasai yn rhaid i mi feddwl rhywbeth a fuasai gwaeth ond gan nad oes yma yr un, sicrhawyd fi gan fy nghyfaill o Fangor mai dyna. yw yr arferiad. —'Oadw'r aolwyd yn gynhes ar y palmant." "Os felly," naeddwn, "gobeithio y parha'r ys- brydion i'w cadw yn en tai, ac yn wir nid dyma'r unig bentref ar y ffordd i Fangor sydd lawn mor euog yn y peth hyll hwn. Cyrhaedd- asom adref o'r efail, wedi i fy nghymydog wneud ei neges, oddeutu deng munud ar ol y tren, 'heb weled neb gwaeth na ni ein hunain/ ys dywedai y siriol Robert Jones.—Yr teidd- och, COED Y FAENOL. O.Y.—Wrth son am Robert Jones, dylaswn fed wedi ciybwyll i mi gyfarfod, pan ar fy hynt o'r efail, a hen wraig landeg, loew, yn gwisgo ei gwydrau, ac yn gwneud defnydd da o hon- ynt i edrych yn myw llygaid dyn. Meddyliais am ei holi yn nghylch yr ysbrydion, end na wiw, a'r peth nesaf oedd gofyn ai capel yr An- nibynwyr oedd yr un y siafem yn agœ ato. "Nage," meddai, "addoldv y Bedyddivyr yw hwn." Yn sydyn, rhag ofn arswydo yr hen wreigan, gofynais iddi a oedd "baco i worth" yn y siop yr oedd hi. ■ newydd ddod allan o honi? "Oes," meddai. Aethum yno, a gofyn- ais am owns o faoo "birds' eye." "0 be?" meddai'r fenyw o'r tu ol i'r cownter wrthyf. "Baco: mae yma faco Amlwch." Felly fu, yn mwg hwnw yr ymlwybrais i'r efail yn ol. Dengys hyn nad yw y Gaerwen i gyd ofn bod allan y nos. O. y F. [Fel ategiad i "Goed y Faenol," yr oeddem ninau yn dod o lanerch bellach yn nghyfeir- iad Amlwch, ddydd Mercher, ac yn ystod y daith trodd yn ymddiddan ar yr un pwnc yn union. Yr oedd tri o wyr sydd yn mwynhau safieoedd cyhoeddus uchel yn y sir yn un- fryd-unfarn fod drychiolaethau os nad "ys- brydion" yn ym ddangos yn fynych. Rhodd- ataant engreifftiau oeddynt ddigon i godi gwallt y sawl a gredant yR y fath bethau, a synent yn fawr fod rhai o'u cyd-deithwyr yn gwenu yn anghrediniol ar yr hanesion hyn. Tybed fod yn Mon, mam Cymru, lawer yn oredii fod "ysbrydion" yn bod?—Gol.]
Cymdeitnas Amaethyddol Siroedd…
Cymdeitnas Amaethyddol Siroedd Dinbycb a Fflint. Llywyddodd Mr J. E. Davies, arwerthwT, dros gyfarfod o'i gymdeithas uchod yn y Wyddgrug dydd Mawrth,pan yr oedd nifer lied dda o'r aelodaii wedi dyfod yn nghyd. Yn absenoldeb y Mil. A. Mesham, yr hwn oodd yn methu cyrhaedd erbyn dechreu y cyfarfod, cynygiodd Mr Story yr argymhelliad can- lynol o eiddo y Pwyllgor Cyllidol:—"Fod yn rhaid i'r pwyllgor lleol o hyn allan, er mantais y gym- deithas yn mhob tref yr ymwela y gym- dei-thas a hi, ymgymeryd a rhoddi sicrwydd am swm heb fod yn llai na 150p tuag at wobrwyon lleol, etc., ac, hefyd, sicrbau darn o dir cyfaddas, yn rhydd oddi wrth gost i'r gvnideithas hon, i gynal yr arddangos- fa arno." Oafodd y penderfyniad ei gario; ond eglur- wyd na byddai i'r rheol newydd gael ei ihoddi mewn gweithrediad hyd ar ol yr arddangosfa yn Rhuthyn y fiwyddyn nesaf. Chwanegwyd y rheol ganlynol hefyd :Fod yr holl arddangoswyr, o hyn allan, y byddo eu 'fees am entro yn 5s. ac uchod, i gael 'pass' anhrosglwyddiadwy, wedi ei anfon, yr hwn a roddai fynediad rhad iddynt i'r arddangosfa." Yr oedd wedi cael ei benderfynu eisoes fod yr arddan- gosfa eleni yn cael ei chynal yn Wyddgrug; a phenodwyd yn awr ar ddydd Iau, Awst 15fed, fel y dyddiad i'w chynal.
[No title]
Adroddir hanesyn da am feddyg neillduol y dydd o'r blaen. Efe a gymysgodd rhyw gyfferi cryf i fach gen claf; a chan nad oedd ei did, wedi myned adref, yn hoffi ei ymddangosiad, tywalltodd y tad ef ar ei gwaethaf i lawr gwddf y gath. Pan y galw- odd y meddyg drachefn, gofyuodd a oedd y physig wedi iachau y bachgen. Atebodd y tad "Na, ni roddais ef iddo." "Gwarchod fi I" llefai y meddyg; "a. ydyw y plentyn yn fyw? "Y dyw, ond y mae yr hen gath wedi marw-rhoddasorn ef iddi hi!" oedd yr ateb.
I | BRtEUDDWYD KHYFEDD.
I | BRtEUDDWYD KHYFEDD. Adxodda y Prifathraw Henderson, o Golec Bfyste, yr hanesyn canlynol am Ian Maclaren. Yr oedd cynulliad o weinidogion yn Mancein- ion, ac yn eu plith yr oedd Dr. Watson (Ian Maclaren) a'i gynorthwywr yn Sefton Park. Lerpwl. Oytunyyd fod i bob un oedd yn bres- enol adrodd ystori fer, a phan ddaeth i ran y cynorthwywr gomeddai am fod a fynl) ei stori ef a'i feistr, Ian Maclaren. Ond ni fynai Dr. Watson hyn o .gwbl, a gorfodwyd y dyn ieuanc- i roddi ei hanesyn i'r owmni, ao aeth yntau yn mlaen: "Breuddwydiais," meddai, "ac yn fy mreuddwyd dywedwyd wrthyf os dymunwn fyned i'r Nefoedd y byddai raid i mi ddringo rhes o risiau neillduol, ac ar bob gris, wrth fyned yn mlaen, rhoddi i lawr fy mhechodau gyda chalk. Gwnaethum hyny ond pan ar y gwaith clywais swn cerddediad yn disgyn y grisiau yr esgynwn ninau ar hvd-dd.vnt, a gwel.- ais yn y man mai Dr. Watson ei hun ydoedd a ddeuai i'm cyfarfod. Gofvnais Tn union: 'Doctor, ddyn, yr ydych yn camgymeryd ffordd. I ba. beth yr ewch i lawr T Atebodd doctor yn y modd mwvaf tristlawn: 'Mwv o chalk!
ARDALYDDES MON.
ARDALYDDES MON. Dywed "M. A. P." am yr wythnos ddiweddaf fod Argwyddes Mon (enw arall arni) wedi dychwelyd i Lundain o Paris. Cyhoedda hefyd ychydig fanylion fel hyn am dani: "Cyn priodi Miss Lilian Chetwynd oedd ferch i Syr George Ohetwviid a Florence Arglwyddes Hastings, a phrioclocld ei chefnder yn lonawr, 1898, sef y pryd hwnw xlrgJwydd Uxbridge. Tynodd y briodas sylw anghyffnedin, nid yn unig oher- wydd ieuengrwydd a thlysineb y ferch, ond hefyd oherwydd gwyrogrwydd hysbys y priod- fab. Cymerodd ei hynodrwydd ar yr adeg hon ffurf neillduol o foddhaol, oblegid yr oedd gwerth, tegwoh, a chyflawnder y gemau yr an- rhètgodd ei wraig a hwynt wedi tynu sylw ar- benig y rhai a'u gwelodd, a mawr oedd eu hed- mygedd a'u rhyfeddod atynt. Y "smaragdus" neu wyrddfaen. (emerald)' ymddengys oedd ei ffafr em. Y mae gan Arglwyddes Mon goron driphlyg (tiara) a mwndlws (necklace), ao nwwn gwirionedd pcb darn i, ellir ei wisgo i gyfan- rwydd o "smaragdus" anmkrisiadwy. Efallai mai ei gwallt cyrliog, o'r hwn y mae ganddi gyflawnder,ac sydd o liw "Titian red," sydd yn rhoddi iddi ei phrif hawl i'r tlws; gan ei bod yn gwisgo gwisgiad sydd yn gwrthweddu, ao arnynt doraeth o "rich furs" o dywyll-liw sydd yn addasu yr oil. Yn y "Queen's ball" gyntaf ar ol ei phriodas, hi dynai bron y sylw mwyat, oherwydd, mae'n debyg, ei gwisgiad o'r gemau gwerthfawr oedd ganddi. Yr oedd wedi ei gwisgo mewn "French frock of white gauze with: embroideries of fern and folia,ge." Deallwn i'r Ardalydd roddi iddi yn yr oil emau gwerthfawr i'w gwisgo am bob dydd o'r fiwyddyn, sef 365, ac etc cyn pen tair blynedd o'r briodas cy- hoeddDi papyrau Llundain iddi gael dyfarniad yn un o lysoedd uchaf y deyrnas yn dirymu ei phriodas a'r Ardalydd.
KITCHENER A'R UN-LLYGEIDIOG.
KITCHENER A'R UN-LLYGEIDIOG. Dyma i chiwi ddyfyniad dyddorol o lythiyr swyddog sydd yn awr yn wael yn Nghlafdy y Swyddogion (2) yn Pretoria. "Daeth Arglwydd Kitchener ar ei dro o amgyloh yr yspyttiy hwn ddeuddydd yn ol i chwilio am swyddogion allai fod yma. yn 'ffugio.' Gwelais ei fwstaa yn pasio y drws, ondvni ddaeth i mewn ataf fi. Mae yn hynod o fanwl yn nghylch pobpeth. Y dydd o'r b.aen cyfarfyddodd ag un o'n swyddogion ar un o ystrydoedd Pretoria, a wisgai un gwydr ar ei lygad, ac wedi aros, gofynodd y Cadlyw- ydd iddo: "Maddeuwch i mi, ond a ydych yn meddwl ei fod yn hollol angenrheidiol i'ch golwg i chwi wisgo y gwydr yna ar eich llyg- ad I" Atebodd y swyddog yn Gockneyaidd iawn, "Oh ydyw debyg iawn wir." Kitchener o Khartoum a ddywedodd wrtho: "Yr wyf yn bur fanwl am gael sfwyddogion gyda mi yn Pre- toria a golygon da. ganddynt; galwcih* yn swyddfa yr R.S.O. am bump o'r gloch heddyw a byddweh yn baiod i gjymeryd eich dyled- swyddau i fyny ar y 'ines of communioation., o'r tuallan." Difianodd y swyddog!
GLADDU CALON YR ARDALYDD BUTE.
GLADDU CALON YR ARDALYDD BUTE. Gan ohebydd o Jerusalem y cear yr hanes bach dyddorol hwn: "Ni welais erioed gyda.'r fath ddirgelwch y cariwyd pethau yn mlaen yn nglyn a'r uchod, a gallwn feddwl i'r llythyren, yn ol ewyllys y gwr y cleddid ei galon yn y Mynydd Sanctaidd. Ni wyddai hyd yn nod goruchwyliwr Ardalydd But yn Jerusalem ddim am y modd, y lie, na'r amser y oymerai y seremoni le, os seremoni hefyd. Y boreu ar 01 glaniad Arglwyddes Bute gyda'r llaw-gist aur a gynwysai y galon, aeth hi a'i theulu, a neb gyda hwy ond yn unig yr Esgob Galloway, gan araf ymlwybro, o'r tuallan i furiau y ddinas bresenol, ar hiyd y ffordd sydd yn arwain i Bethania, ac viiai i fyny oclir Mynydd yr Olew- ydd, hyd y fan, yn ol dymuniad dnwiolfxydig y diweddar Ardalydd, gan gadw at lythyren ei orchjuiiyn i beidio gosod unrhyw beth yn goff- adwriaeth ar y fan fel na chofiai neb fedd ed galon. Yr oedd gan y diweddar Ardalydd feddianau o dai yn Jerusalem, a thir rhyw ohwe' milldir allan o'r enw Ain Kharim, yr hwn le y dywedir y ganwyd loan Fedyddiwr ynddo. Y mae wedi gadael hwn yn ei ewyllya i'w ferch, Arglwyddes Margaret Crichton^Stewart."
PARIS AR EI SPRI.
PARIS AR EI SPRI. Y maa Paris yn gyffredin yn un o'r prif- ddinasoedd mwyaf sobr, ond ar un dydd o'r flwyddyn "meddwa ei hochr hi" yn rhydd ao agored, aa nid ymddengys neb yn hidio dim ain shyny. Y dydd olaf o'r fiwyddyn a'r awr gyn- taf o'r flwyddvn newydd yw yr adeg y cymer hyn le. Mae'n debyg, gan ean bod eleni yn doohreu canrif yn ogystal a blwyddyn newydd, fod yr awyddfryd "am daflu gofal a gofid oT tu ol" yn ctaol ei gynhyrfu i raddau helaethach oherwydd hvny; pa fodd bynag yr oodd y gwir- lonffol chwareu eleni yn Ilawer mwy prysur a gwyllt nag y gwelwyd ef o'r blaen yn nghof neb sydd fyw. Oefais yn fy ymchwiliad, ar y noson o bob noson hon, am yr arddangosiad hwnw o'r dyn-anifail yn ei waith a'i chwareu, rhyw feddylddrych o'r hyn yw y Pari si WT—neu yn hytrach rhyw ddosbarth o'r Pariswyr-pan ar eu spri. Ar v cyfan nid oedd yr argraph adawyd arnaf yn undrwg, ond i'r gwrthw-yneb. Mae'n wir fod yno ddigon o yfed i ormodedd. Yr oedd bron yr unig dro i mi weled mab na march o Ffrainc yn wirioneddol o dan ddylan- wad gwin. Fel y ne-shai oriau bach y boreu, ymddangosenti fel pe yn oolli eu penau yn lan, neidient dros y byrddaoi a'r meinciau gan dy- wallt allan areathiau o bob math, ac yna gyda mai dyn ieuanc o rhyw ddeg-ar-hugain oed' yd- bod y 'band' byth a heifyd "Tizigane" yn dech- reu oluwareu ysgafn ddawns, yr oedd yn amlwg ar hyd y meinciau a'r seddau eraill fod yno i'w glmÍod rliywbeth tebyg i'r ddawns wyllt a elwid y "Can-Can" yn cael cynyg arni gyda'i chyffyrddiadau o'r anweddaidd a'r gloddestol, yr hyn ma.e'n ymddangos sydd yn hanfodol i'r Ffrengwr cyn y gall ollwng allan ei deimlad, pan o dan ddylanwad unrhyw gyffroad.
PARIS A CHUR YN EI PHEN.
PARIS A CHUR YN EI PHEN. Gelwid arnaf i fod allan ychydig yn gynar boreu dydd Calan, ac am y tro oyntaf yn fy hanes Parisyddol gwelais arwyddion ami o "gur yn e.i ph-en." Yr oedd yr heolydd yn wag, ac yr oedd yr olwg ar yr ychydig a gyfarfyddwn yn bradychu yn rhy eglur y prawf o wylltineb y 1-to-m-aitli fiaenorol. Dywedodd fy eilliwr wrthyf yn wy neb-ago red a llawen na fu <jf yn ei vrely hyd bump o'r glech y boreu, ond ych- wansgodd ea1 hyny ei fod wrth ei waith am ha.ner awr wedi saith. Credwyf ei fod ef yn e,, 'Irr,t.d''r rheol can belled ag yr oedd y codi at waith yn dod i fewn tybiais he.fycl fy mod yn sylwi fod hyd yn nod yn ei wyneb ef-er mai dyn ieuanc o rhyw ddeg-ar-hugain oed yd- oedd—nrwyddion o linellau dyfnion o dan ei lygaid. Mewn gair, bu raid i Paris dalu am ei Uygredd a'i halogiacl yn ngolygon blinedig a marwaidd mwvafrif ei thrigolion dydd 0aJ 1901.