Y Clorianydd

CAERGYBI. Llwyddiant Cerddorol.—Yn mysg enwatt y rhai ilwyddianus yn nglyn a'r "London College of Music" dymunol iawn ydyw sylwi ar enwau dau mor ieuanc, sef Miss Cissie Hughes (naw mlwydd oed), merch Mi J. Hughes, Albert House, Caergybi, wedi pasio '1l y "first-class," a chafodd 86 o farciau hefyd, Master W. F. Lloyd (deng mlwydd oed), "second- class," 73 c farciau. Disgyblion i Miss RoRberts, Fronheulog, ydynt. Yr arholydd ydoedd Mr Theodoreb. Freane, Mus. Bac. (Oxon), L.Mus.L.C.M. Marwolaeth y Frenhines.—Taflwyd y dref hon i alar mawr pan dderbyniwyd y newydd pruddaidd o faxw ei Mawrhydi y Frenhines Victoria. Yn mis Ebrill diweddaf cafodd trigolion ein tref a'r wlad odidiamgylch yr olwg olaf am byth ar ei gwyneb yiriol. Er fod ei hoedran yn fawr, prin yr oedd, neb yn credu y pryd hwnw y buasai y daith hono i'r Iwerddon yr olaf am byth yn ei hanes. Mae y baneri yn chwyfio yn "half-mast" ar holl adeiladau cyhoeddus y dref, yn nghydag ar hwylbrenau agerdd- longau Cwmni y City of Dublin a Chwmni y Rheil- ffordd, fel arwyddion o barch a galar. Bydd y vSiidwrn nesaf, dydd angladd y Frenhines, yn ddydd o wyl cyffredinol. Cynhelir y farchnad wythnosol ddvdd Gwener. Cynhelir gwasanaeth coffadwriaeth- 01 "yn eglwysi sefydledig y dref am ddau o'r gloch y prydnawn. Am yr un awr ymgyferfydd yr Ym- neillduwyr yn Hyfrydle (M.C.) i gynal gwasanaeth cyffelyb, pryd y cymerir rhan gan weinidogion y gwahanol gapeli.—Trefwr. Treughe,liad.-Dydd Llun, yr wythnos ddiweddaf, cynhaliodd Dr. T. W. Clay drengholiad ar gyrph ck,u o ddwylaw anffodus y "Primrose Hill." Yr oedd y cyrph wedi eu hanafu gymaint fel yr oedd yn anmhosibl eu hadnabod. Dygwyd i mewn relth- fam o "Cafwyd wedi boddi." j' Bwrdd y Gwaicheidwaid.—Cynhaliwyd cyfarfod arferol y Bwrdd hwn yn y Valley, ddydd Mawrth, o dan lywyddiaeth Mr J. Lloyd nflith.-Ifysb)-s- wyd fod y eymiau canlynol wedi eu talu mewn cvmhorth allanol. yn ystod y pytheinos blaenorol ■—Doebarth Caergybi, 85p 3s 8c j 306 o dlodion dofjbarth AberfFraw, 47p 7s i 159 o dlodion; ac yn nosba.rth Bodedem, 48p 5s i 199 o dlodion.—Gwnaeth Mr Richard Parry, MaesyUan, Bodwrog. gais i gymeryd ymaitli fachgen o'r ty i'w ofal, yr hyn a ganiatawyd.—Penderfynwyd cynal etholiad v Gwar- cheidwaid ar ddydd Sadwrn, Mawrth y 30ain. Rhent Ystad Penchos.-Bu tenantiaid Ystad Pen- rhos, o blwyfydd Llanfairyneubwll, Uanynghenedl, Bodedem, Llanfachraeth, Llanfwrog, Llanfaethlu, Llanrhyddlad, a, Llanfairynghornwy, "11 talu eu rhenti blynyddol dydd Mawjnh yn swyddfa yr ystad. Ar y diwedd eyfranogasant o giniaw campus j'yn y George Hotel a'r Stanley Arms, a deallwn fod pawb wedi eu. llwyr foddloni. Llvs yr Ynadon.—Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Mercher, o flaen y Parch John Richards, Mr T. Forcer Evans, Mr J. Moreton Prichard, a Chadbeu W. H. Edwards.—Ar ddyfodiad yr ynadon i'r llys cododd swyddogion y sir a phawb arall ar eu traed, pryd y cyfeiriodd v Cadeirydd (y Parch John! Richards) at y golled fawr yr oedd ein teyrnas wedi ei gael trwy farwolaeth ein Grasusaf Frenhines, ac nid oedd amheuaeth ganddo na fyddai i'r Brenin Edward y Seithfed ddilyn yn llwybrau ei ddiweddar fam yn mhob dull. Ategwyd hyn gan Mr C. A. Jones, Caernarfon, ar ran y cyfreithwyr oedd yn y llys, ac hefyd gan Mr J. Mason Cumberland, penaeth Tolldy Caernarfon.—Cyhuddwyd Richard Thomas,Stag House, Caergybi, gan Mr D. McUgorm, l. casglydd Tolldy Caergybi, o gymeryd ymaith ddeu- ddeg pwys o dybaco, gwerth 3p 4s, rhan o lwyth y llong antfodus aeth i'r lan ar Penrhosfeilw. Dir- wywyd Thomas i lp yn cynwys y costau.-Dirwy- wyd John James i 10s yn cynwys y costau am nad oedd ganddo lampau ar ei "garavan.Hefyd, dir-' wywyd Hugh Owen, gwas Bodwarren, i 2s 6c am yr un trosedd.—Dygwyd James Gaine, aelod o'r Milisia. i fyny o dan warrant gan yr Arolygydd Jones, ar y cyhuddiad o drywanu Hugh Pritchard, taniwr, 11. Rock-stre.<;t, Caergybi, brydnawn ddydd Llun chweddaf. Wedi gwrandaw y tystiolaethau, traddodwyd v carcharor i sefyll ei brawf yn Mrawd- lys Beaumaris ar y 2il o fis Mawrth. Penodiad.—Dywenydd genym yr wythnos hon gael dweyd gair am lwyddiant dyn ieuanc sydd newydd ddyfod i fyw i'n plith, Cyfeirio yr ydym at Mr J. O. Roberts, Market-street, yr hwn, adechreu y mis presenol. yn Mhrifysgol Durham, a aeth yn Ilwyddianus drwy ail arholiad dyrys y brifysgol am raddau yn y celfyddvdau. Mab ydyw i Mr a Mrs Roberts, Tyddyn Bach, Llanddaniel. Y mae llwydd- iant Mr Roberts yn deilwng o efelychiad ei gyd- ieuenctyd, a dengys yn eglur yr hyn a all uchelgais a dyfalbarhad mewn gweithgarweh ei gyflawni.— CyWi.

CAERNARFON. Marwolaeth y Frenhines. Gwnaed cyfeiriadau teimladwy a phriodol at farwolaeth y Frenhines yn j holl eglwysi a chapeli y dref ddydd Sul, a chwareu- wvd y "Dead March." Penodiad.-Deallwn mai Mr J. Herbert R-ees sydd i olynu Mr Humphreys (y manager newydd yn Lloyds Bank) fel cashier. Y mae Mr Rees wedi bod yn aelod o'r staff am oddeutu deunaw mlynedd. Am yr Ail Waith.—Y mae prif wobr lenyddol Eis- teddfod Cymreigyddion Utica (New York) wedi Ifeindio ei ffordd i Gaernarfon am yr ail waith yn olynol. Yr enillydd yw Mr T. Gwynm, Jones a thestyn y gystadleuaeth ydoedd drama ddesgrifiad- ol o derfysgoedd y degwm yn Nghymru. Dyfarn- wyd y brif wobr yn yr un eisteddfod y llynedd i'w gyfaill, Mr E. R. Evans, am nofel Gymreig. Undeb Dirwestol y Merched.—C^ynhaliwyd cyfar- fod o'r undeb uchod yn ysgoldy capel Moriah, nos Fawrth, tan lywyddiaeth Mrs Paul. Darllenwyd papyrau gan Mrs T. Jones, Eleanor-street, a Miss Buddug Davies. Cafwyd caneuon ac adroddiadau gan y rhai cartlvnol: -Miss Janet Rowlands, Mrs R. O. Roberts, Mrs Paul, a Miss Buddug Davies. Cymerwvd rhan hefyd gan Miss Maggie Jones, Miss Lizzie Harding, Mrs W. R. Jones, Mrs Norman Davies, a Mrs D. E. Davies. Cymdeithas Lenyddol yr Eglwys. Cynhal- iwvdi eyfeerfod amrywiaethol mewn cysylltiad a'r gymdeithas uchod yn yr Ysgol Genedlaethol nos Fawrth. Llanwyd y gadair gan y Parch I). Alban Lloyd. B.A. a chafwyd caneuon, adroddiadau, etc., gan y Misses Pritchard, Mrs Jones, Meistri T. Wil- liams, J. D. Edwards, W. L. Williams. H. G. Richards, R. E. Evans, J. G. Roberts, Evan Ro- berts, John Williams, E. Williams, a J. O. Jones. Cyf eiliwyd yn ddel unig gan Miss Pritchard, Tower House. c!1 Cyngherdd.—Tra Ilwyddianus ydoedd y cyngherdd gynhaliwyd, nos Fawrth, er cynorthwyo Gobeithlu Shiloh Bach. Oyir.ecwyd y gadair gan Mr J. P Parry, Eleanor-street, tra v bu i'r rhai canlyno. gymeryd rhan :—Miss Annie Jones, Shiloh-terrace Miss Roberts, Bridge-street; Miss M. Jones, Ban- gor-street: Mrs Rees Hughes, Garnons-street: Mr J. D. Edwards, Mr T. O. Jones, Mr John Cottrell, Mr Hugh Evans, Llanaelhaiarn Mr G. 0. Griffith, Brynllwyd; Mr John Jones (Iolo Mon) Mr M. H. Edwards, New-street; Mr Edward Rowlands, Twthill-terrace; a Master R. Arthur Jones, Pool- side. Y cvfeilyddion oeddynt Meistri Willie Morris a Gwilym Edwards tra mai Mr Rees Hughes ydoedd ysgrifenydd a threfnydd y cyngherdd, yr hyn a wnaeth er ei glod.

CEMABS. Cydnabod Teilyngdod. Mae Eglwys Bethesda (M.C.) wedi anrhegu Mr W. Roberts, Victoria House, a'r Fron, C-emaes, a, thlws aur hardd a gwerthfawr fel cydnabyddia ill am flynyddoedd o wasanaeth fel blaenor y cairn yno. Mae Mr Ro- berts yn gwir deiiyngu hyn am ei ymroddiad a'i ffyddlondeb gyda chaniadaeth y cysegr. Efe ydyw yr awdurdod: uwchaf yn y cylchoedd hyn mewn cerddoriaeth. Eiddunwn iddo eto flynyddau lawer i !ianw y swydd bwysig hon.

GAERWEN. GOHIRIR Gwyl Lenyddol a Cherddorol y Teml- wyr Da, oedd i'w chynal y Sadwrn nesaf, hyd y Sadwrn dilynol, Chwefror 9fed.-E. 0. Jones, O. Roberts.

LLANDDONA. Cyfarfod Llenyddol a Chystadleuol. Ychydig amser yn ol ffurfiwyd pwyllgor gan wyr ieuainc yr I Eglwys yn y plwyf hwn gyda'r amcan o gynal cyfarfod llenyddol yn yr ysgoldy. Penodwyd Mr William Owen yn ysgrifenydd, a Mr Hugh Griffith, Ty Luce, yn drysorydd. Yr oedd sel, undeb, a brwdfrydedd yn nodweddu holl weithrediadau y pwyllgor. Nid rhyfedd fellv i'r cyfarfod, yr hwn a gynhaliwyd nos Sadwrn yn Ysgoldy y Bwrdd, droi! allan mor Ilwyddianus, er i rai petbau filwrio yn erbyn ei lwyddiant, megis noswaith wlyb ac I ystormus, etc. Llanwyd- y gadair lywyddoi yn fedms i'r pen gan Mr Robert Williams, Llan, a'r i Parch P. Jones, rheithor, yn arweinydd. Aeth- pwyd trwy y rhaglen ganlynol gyda bywiogrwydd arbenigol ac i foddlonrwydd amlwg y dorf:—Ton gynulleidfaol, "Aberystwyth" (Dr. Parry), ar y geiriau "Beth sydd i mi yn y byd?" etc., allan o'r I "Emyniadur." Anerchiad campus gan y Llywydd. Unawd soprano, "Deigryn ar Fedd Mam:" Rhan- wyd y wobr rhwng Mrs Richard Roberts, Tanygraig, a Miss K. Williams, Ty Mawr, Llanfihangel. Deuawd tenor, "Glan Gerllaw Bu cryn dynu torch ar y dernyn hwn, ao enillwyd y wobr gan Mr Richard! Roberts a'i frawd, Mr Evan Robe;Ts. I Unawd tenor, "Y Lloer yn Codi:" Buddugol, Mr Evan Williams. Can, Mr H. Roberts, ceidwaG: helwriaeth ar Etifeddiaeth Baron Hill. UL,wd baritone, "Ta, Ta:" Mr Richard Thomas enillodd y wobr. Traethawd ar "Ddefnvddioldeb yr Ysgol Sul:" Un yn unig ddaeth i law, a dyfarnodd y beirniad yr ymgeisydd, sef Miss Oliver, Carwad. yn deilwng o'r wobr. Unawd, "God Save the Queen" (i bhwt): ùeth llu yn mlaen i ymgodymu ar y dernyn hwn, a gwobrwywyd y buddugolion yn 1, Annie Owen, Glasgoed; 2, Robert Williams, [ Tregof; 3, Owen Thomas, Pentrefelm. Okk Let tie: Mrs Richard Roberts yn fuddugol. U Bawd ar y mouth-organ Cystadleuaeth frwd, a Mr Wil- liam James Roberts enillodd y gamp. Prif gvstadleuaeth gorawl, "Moab," gan leuan Gwyllt, ar y geiriau "Ar Lan'r Iorddonen Ddofn," ga.n Ituan Glan Geirionydd Dau gor ddaeth yn mlaen, set Cor Eglwys Penmon. dan arweiniad Mr Wiiliam | Williams, a Chor Eglwys Llanddona, d ui arweiniad Mr Richard Roberts, organydd. Tystiai y beirniad fod dadganiad y ddau gor yn rln;gorol, a dyfarnodd y wobr i'r diweddaf. Llaw-vsgrifuii blant) 1, William Roberts; 2, M. E. Jones 3. M. A. Roberts. Darllen ar yr olwg gyntaf d.Un. o ryddiaith heb ei atalnodi allan o'r "Llan a'r y I iJywysogaeth:" Daetli llawer yn mlaen i ymgeisio. a ch;ifwyd difyrwch mawr wrth eu gweled mewn penbleth yn chwilio am y synwyr. Mr Wuru>:ai D. Davies oedd y beirnjad, a rhoddodd ddarlleiivao perffarth 0 hono ar y terfyn. Adroddiad, "Y (5-ath I a'r IJygoden 1, James Roberts; 2, WiLiaru Ro- berts. -Crossover Mrs Roberts enillodd y wobr. Y beirniaid cerddorol oeddynt Meistr Thomas, ysgol- feistr, Llangoed, ac Oliver, Carwad, a gwmw-Tt. uit eu gwaith yn ardderchog ac i foddlonrwydd1 eyff- redinol. Cyfeiliwyd' gan Miss Jones, Rheit-hordy. Wedi talu v diolchiadau arferol, terfynwyd am ddeg o'r gloch un o'r cyfarfodydd mwyaf Uwyddianns a gafwyd yn y plwyf ers talm trwy ganu yr Ernyn Genedlaethol; Cafwyd clw sylweddol welliantau yn ac o gylch yr eglwys. Te Parti. Prydnawn ddydd L1.u gwahoddsdd. Mrs Jones, Rheithordy, blant yr Ysgol Sul i twyn hitt, gwlbdd o de1 a bara brith. Daethant Nit ughyd yn gryno erbyn yr amser penodedig, ac nid rhaiil ciybwyll iddynt wneud eithaf' cyfiawnder a' p- ihau da a ddarparesid ar eu cyfer. Wedi eu digojii, yr j oeddynt mewn tymer dda i dreulio awr yn mheilach mewn difyrion eraill, a chanu caniadau yr ysgol, yr hyn allant wneud yn hynod sw^-nol. Wrth ym- adael, derbyniodd pob un o honynt auxafal a sypyn o felusion,; ac yr oeddynt wrth eu bodd. gan addaw bod yn blant da.

LLANGEFNI. Y Ddiweddar Frenhines.—Mae ffenestr fwyaf y Mri Jas. E. Jones a'i Gy£., London House, yn llawn o nwyddau gwisgawl du a gwyn. ac er fod yr arddangoBiad yn ein hadgofio o farwolaeth yr anwvl Frenhines Victoria, eto mae yr arddangos- iad yn un prydferth iawn. Yr un modd y mae un ffenest1" wedi ei harwisgo yn gyffelyb gan Mr W. R. Hughes, Bradfoi <i House, ac y mae r plethiadtu o'r du a'r gwyn yn hynod dlws. Pan dderbyniwyd y newydd gyntaf am farwolaeth ei Mawrhydi ehwifiai baner yn "haner-mavt"' ar v Neuadd Drefol. ond am rhvw reswm nid oedd yn ei le brydnawn dydd Mawrth. Yr Ysgol Ganolraddol.—Ysgiifena M-i- Ellis Wil- iiam Robert.s atom fel y canlyn :—"Yr Ysgol Sirol, Ionawr 23ain, 1901.—Anwyl vSyr.—Sylwaf vn eich rhifyu o'r 'Clorianydd' am yr wythnos hon y ffaith fy mod' wedi decbreu ar fy nyledswyddau yn yr ysgol sirol yn eael ei chofnoai. Yr ydych. fodd bynag, wedi eael eich eamarwain ar ddau bwvnt, y cyntaf o ba rai fe ofynaf i chwi, beth bynag, eu cywiro (1) Fy enw ydyw Ellis William Roberts, c nid E. Wilson Roberts. Y mae yna Wilson Robarts's yn Porthdinorwig, ond nid oes genyf un- rhyw d lvmnniad i fod yn perthvn iddynt mewn un- rhyw ffordd. (2) Mae fy nyledswyddau jrma yn llawer mwy pwysig na 'book-keeping' a llawfer, ac ni cbvmer v pynciau hyn eithr oddeutu unfed ran ar hugain o fy amser.—Yr eiddoch. Ellix William i'obt r\K." Cy iarfod Llenyddol Moriah. Nos Wener, dan lywyddiaeth Mr R. Davies, cynhaliwyd cyfarfod i:uot<;g u, iiwyddiarui-s yn yr ysgoldy perthynol i'r capei. Awd trwy y rhaglen ganlynol — Ton gyr,uli-j ij'aol. Anerchiad gan y IJywydd. Canu "Angels' Story:" 1, Gracie Williams; 2, Gwladys Mytanwy J-uDe-. M-odulator: 1, Emily Davies; I '6. '-Sarah Ev;uns. Eto (agored) 1, Gwlaclj*s M. Jf»nes 2, Annie Barnett. Chwareu y felodeg: G. M. Jones. Ysgriicir.r ton-wrth ei chlywed Gwilym Davies. Deuawd, "Mor hawddgar ydyw canu yn lIaiar:" 1, Emily Davies a Gracie Williams; 2. Sarah Evans a G. M. Jones. "Yr Eneth Ddall 1, G. Williams; 2, E. Davies. Adroddiad, Bob amser ar ol:" 1, Arthur Williams ac H. R. fiughes, Nantypandy; 2, G. W. Rogers a G. Williams. "Udgorn y Farn:" Hugh J. Williams. Traethodau —"loan Fedyddiwr:" 1. Hugh J. Williams 2, Gwilym Davies. "Cymeriadau v Disgyblion: 1, Evan Roberts. Bee Hive; 2, Edith Davies. "Hanes Merched yn Efengyl loan:" Mrs Williams, Ty Capel. "Awduraeth Efengyl loan E. Evans", Pen'hUt. Diaeth dau gor plant i gvstadlu aj "Diolch i Ti:" Dyfamwyd cor Evan Roberts. Bee Hive, yn oreu. Un parti ar v don "Gest." a dyfamwyd y wobr iddo, sef Trarti W. O. Williams. Gwasanaethwyd fel beirniad y gerddoriaeth gan, Mr R- Pritchard (Alaw Mona); adroddiad. Mr E. M. Roberts ac Asiedydd; rhyddiaeth, Mri E. M. Ro- beits ac R. Davies. Dyma'r gyfres gyntai o'r cyfarfodydd hyn. Cynhelir y nesaf Mawrth 1a.f. Bydd y tcstynau allan cvn y Sabbuth.-Ellis Jones. Yg." Marwolaeth y Frenhines Victoria ao Esgyniad v Brenin Edward VII.—Cvnhaliwvd cyfarfod arbenig f'r Cynghor Dinesig yn y Neuadd Drefol nos Fawrth. Llywyddwyd gan Mr Evan Williams, ac yr oedd hefyd yn bresenol Mri J. E. Jones, Owen Jones, Richard Jones, O. Trevor Williams, E. H. Thomas, Richard Parry, a W. O. Griffith. Cynygiodd Mr Richard Jones y penderfyniad canlynol :Fod y Cynghor br.-n yn gostyngedig ddymuno datgan i'w I Fawrliydi y Brenin eu galar dwys yn herwydd marwolaeth ein diweddar Frenhmes anwyl, a'n cydy:mdeimlad diffuant a'r Teulu Brenhinol yn eu profedigaeth; ac fod y Cynghor yn dymuno ychwanegu at eu datganiad o gydymdcimlad en Uongyfarchiadau i'w Fawrhydi ar «i esgyniad i'r Orsedd, a'u dymuniadau Dlwyaf diffuant am ei iechyd a'i lwyddiant." Eiliwyd gan Mr O. Trevor Williams, a phasiwyd yn unfrydol a chyda theimlad dwys. Darllenodd y Clere (Mr G. O. Williams) lythyr oddiwrth yr UcheI-Sirydd (Mr Richard Bennett) yn hysbysu y cynhelid cyfarfod cyhoeddus yn y Neuadd Sirol, Beaumaris, am ddau o'r gloch j heddyw (dydd Mercher), yn mha un y dathlid esgyniad y Brenin Edward VII. i'r Orsedd, ac yn gwahodd cynrychiolwyr o'r Cynghor hwn i yin- j bresenoli yn y cyfarfod dyddorol. Cynygiodd Mr J. E. Jones fod y Mri 0. Trevor Williams a Richard Jone-s yn eael eu penodi i fj-ned i'r cyfarfod. Eiliwyd gan Mr Owen Jones, a phasiwyd'yn un- frydol.—Cynygiodd Mr 0. Trevor Williams fod cais yn eael ei wneud ar yr holl iagnachwyr a thafarn- wyr gau eu sefydliadau drtry ddydd Sadwrn. 'Eiliwyd gan Mr Richard Jones, a phasiwyd. Dywedodd Mr Richard Parry fod y masnachwyr eisieu agar ddydd Gwener. Sylwodd y Oadeirydd y gellid disgwyl i'r masnachwyr gadw eu siopau yn agored drwy ddydd Gwener, a gwneud i ffordd a'r haner-gwvl arferol. Ar gynygiad Mr O. T. Wil- hams, yn eael ei eilio gan Mr Richard Parry, pasiwyd i liysbysebu v peth yn y "Clorianydd," a phenderfynwvd hefyd i'r criwr trefol fyned o am- gylch heno (nos Fercher), drwy ddydd Jau. a dydd Gwener.—Penderfynwyd, yn mhellach, i gynal cyfar- fod cyhoeddus yn v Neuadd Drefol am chweoh o'r gloch nos Sadwrn, ac fod pwyllgor o dri yn eael eu penodi i gynorthwyo y clerc i drefnu y cyfar- fod. Penodwyd y Mri Evan Williams, O. T. Wil- liams. ac E. H. Thomas fel pwyllgor. Pasiwyd yn mheilach i ofyn i'r Parch R. Hughes (curad) a'r gweluidcgion Ymneillduol i fod yn bresenol. Eglurwyd fod y Parchn. Jajaaes Donne a John Wil- liams yn wael, a phenodwyd Mr E. M. Roberts, Metropolitan Bank, a Mr R. Davies, Ysgol y j Bwrdd. i'w cynrychioli.—Penderfynwyd fod iddynt ofyn i Mr C. F. Priestley at Mr S. J. Evans, M.A., siarad yn y cyfarfod.

PENEHOSGARNEDD. Mai-wolaethau.—Tt-uluoedd yn gtdaru am eu meirw a geir yn yr ardal hon fel ardaloedd eraill yn bresenol. Boreu ddydd Iau, yr. 17eg cyfisol, bu Mr Hugh Pritchard, Capel y Graig, farw yn ddisymwth iawn, yn 59ain mlwydd oed. er dychryn mawr a cholled drom i'w deulu. Boreu ddydd Mercher dilynol hebryngwyd ei weddillion marwoi yn barchus iawn i fynwent Glanadda, lie y gorwedda, hyd foreu y dychweliad mawr.-Hefyd, boreu ddy-dd Mawrth, yr 22ain cyfisol, bu farw Mrs Jane Hughes, Dafarn USewydd, yn 79ain mlWTdd oed Cafodd gystudd blin a. maith iawn, ond o'r diwedd gollyng- wyd hi, a gobeithio mewn tangnefedd. Bu yn ffyddlon iaw-n yn moddion gras hyd y gallodd "Y mae yr hen bobl yn llawer iawn mwy ffyddlon yn moddion gras nag ydyw y to sydd yn oodi yn bresei-iol. Gwelir hen bobl dros 80ain mlwydd oed yn rheolaidd yn y gwasanethau boieuol, tra v bydd llawer o'r bobl ieuainc yn absenol. Gwelwyd yr ymadawedig ucbod yn cerdded am flynyddoedd o G-apel y Graig i Eglwys Gadeiriol Bangor bob mis i'r Cynuun. Mae lie i ofni mai ychydig iawn o'r Fgjwyswyr presenol fuasai yn gwneud hy-y- Y dydd Sadwrn dilynol daeth toM luoeog yn ngbyd i hebrwng yr hyn oedd farwol o Ibni i dy ei hir gar- tref yn Mynwent Glanadda, Bangor. Nawdd y N efodd fyddo dros y teuluoedd hyn yn eu trallod a'u dagr.ti.- R. P.

PENSARN. Carmel.—Llawenydd mawr sydd yma, wrth feddwl fed yr amser yn agos pan y cawn fyned i'r capel newydd a bardd i addoli yr unig Dduw mewn bod. Ond, atolwg eglwys Carmel, edrych atat dy hun gj da gosod seti. canys y mae dy elynion oddiallan yn disgwyl y bydd yn mhlith yr aelodau ymryeon a digjo Felly, gwylia, os wyt am gael dy seti yn llawn Dyro yr un chwareu teg i bawb fel en gilydd, er mwyn gogoniant dy Dduw. Paid agwneud "auction" arnat dy hun beth bynag. canys yr wyt wedi dy biynu cofia. nid ag aur nac ag arian. ond a gwerthfawr waed Crist,-Dulas.

TALWRN. Cyngherdd. Nos Wener cynhaliodd y cyfeillion Annibynol gyngherdd pur dda yn Ysgol y Bwrdd. o dan lywyddiaeth Mr J. Rice Thomas, Bodeilio, ac arweiniad doniol Marian Mon. Nid oedd y cynullia.d mor fawr ag y gwelsom ef ar rai adegau blaenorol, ac efallai, fel y sylwai rhai ei fod yn biti cynal cyngherdd ax adeg o alar cenedlaethoi yn y golled o'n Grasusaf Frenhines Victoria., yr hon sydd yn awr yn y "Cartref dedwydd fry." l Ond. mewn tegwch i hyrwyddwyr y cyngherdd, dylid egluro fod y trefniadau wedi eu gwneud ers cryn amser cyn i afiechyd ei Mawrhvdi droi yn angeaol. Sylwodd Mr Thomas, ar y dechieu. mai y Cadben Lawrence Williams, Plas Llanddyfnan, oedd y cadeirydd penodedig, ond nis gaUai fod yn bres- enol oherwydd fod yn rhaid iddo fod mewn cyfar- fod aitail. Yna aethpwyd trwy ragien faith o ganeuon, etc., gan y Misses Williams, Hendre Hywel; Miss Higgins, Plas Llanddyfnan: Miss Ro- berts, Dwyran Miss Williams, Y sgol. ,enedl-th- ol Llaneugrad (vr hon svdd yn feddianol ar lais contralto cyfoethog) Miss Williams, Glan Alaw V Misses Griffith, Llangefni; Misses Mary ac Ellen Jones, Ty'nlon; Miss Edith Victoria Williams, Penycefn Mr William Griffith, Uangefni, a i barti a Mr J. O. Hughes, Niwbwrch, un or "baritones" goreu yn y wlad. Canodd Mr Hughes amryw weith- iau nes gwefreiddio y cynulliad. Yn yr unig gys- tadleuaeth gorawl ni ddaeth ond un cor yn mlaen i ganu y don "Leoni," ac yr oedd hwnw o dim ar- weiniad Mr Robert Jones, a da-tganodd y beirniad (Mr J. O. Hughes) eu bod yn teilyngn y wobr. Ar gynygiad1 Mr Thomas Eames, yn cael ei eilio gan Mr John Talwrn Jones, pasiwyd diolchgarwch i bawb gymerasant ran. Yr oedd te a swper wedi eu parotoi mewn ystafell arall, a hyderwn fod y cyfeillion yn y lie wedi gwneud elw da.

TREGELA (Cemaes). Cyngherdd.—Wedi hir ddisgwyl gweled hanes y cyngherdd gynhaliwyd yma yn ddiweddar yn y "Clorianydd," yr wyf o'r diwedd yn dymuno cymeryd lie gohebydd am -dro. Llywyddwyd yn fedrus gan Mr Edward Bo wen. pregethwr. Cemaes, a chyfeiliwyd gan Misses M. E. a Oara E. Owan. Gorpbwysfa, a Miss Roberts, Cefnhelig. Gwas- anaethwyd mewn dadganu, ac adrodd gan y personau ca,nlynol :-Miss Maggie Roberts, Mr D. Owen, Miss Williams (Cemaes), W. Jones a'i barti. Miss C .E. Owen, Mr W. J. Owen, Mr R. Owen, Mr R. Owen a'i barti, MrLewis Owen, Mr O. J. Thomas, a Mr Henry Hughes. Cafwyd cyfarfod Ilwyddianus ac elw da.' Y mae clod neillduol yn ddyledus i Mr W. Owen, Gorphwysfa, am ei ymdrech ddiflin gyda'r cyngherdd hwn. Gwnaeth yn ardderehog.- "Waeth Pwy."

Y PARC (Llandyfrydog). Y Gymdeithas YmdrooboL Nos Iau, yr I Veg cyfisol, yn y gymdeithas uchod, cafwyd dadl ar "Pa im ai y bywyd priodasoi ynte y sengi ydyw y I mwyaf manteisiol i ddefnyddioldeb crefyddol?"' Agorwyd y ddadl o ochr y bywyd priodasoi gan Misses* M. Owen. Fron Ddrain, ac E. J. Griffiths, Cefn Dwy Ffrwd, ac ochr v bywyd sengl gan Mri Chambers. llywydd. ac Hughes, Ysgol GenedlaethoL Oafwyd dadl ddyddorol a brwd. a rhai sylwadau da rhag y pruddglwyf, ond y bywyd priodasoi a orfu —Nos lau, y 24aln cyfisol. yn y gyrndeithas, (mi. wyd noswaith gyda'r beirdd, Mr Hughes, Yegol Genedlaethol, yn agor gyda phapyr llafurus ac addysgiadol ar "Homer," un o'r beirdd hynaf y mae ei weitliiau ax gael. Yn mheilach darllenwyd tipyn o ngwlll gan yr Ysgrifenydd, a phapyr digrifol gan Mr Hugh Roberts, Ty'ncoed. Oaf- wyd anerehiadau rhagorol a ehynghorion da hefyd gan y Parch J. Owen, Mri W. Boberts a T. F. Pugh, i&-lyTvjdf]. Teimlad pawb yn bresenol yn daiamheu oedd eu bod wedi cael Boswaith ddiivr ac adeiladcl. -G. Gnffiths, Ysg.

Ccllhd y ¥o4 Tryvaa. DEUDDEG O B CRIW YN BODDI. YX CYN- WYS Y CADBEN. Fel yr oedd y llong fawr "Moel Tryvan" ar y ffordd o Antwerp i Gaerdydd, rhwystrodd yn y Biaziel Seisnig, tua 25ain milldix i'r gorllewin o Ci-k^t. a boddodd deuddeg o'r criw, y chwech eraill yn cael eu gwaredu drwy aiael yn ngiiil eweh troedig. Enwau v rhai a achnbwyd yw Brown, Mitchell, Pieroe, Jurisse. Chesndl. a Pery RosendahL Perthynai y llong i 1ri Robert Owen a'i Gyf., Old- hall-street, Lerpwl. Y prif swyddog ydoedd Cap- tain Evan Jones, brodor o Gaernarfon. yr hwn vn nghyd a'r "first mate" a fodd wyd. Cymro hefyd ydoedd yr ail "mate" o'r enw Fierce, brodor o Niw- hwrch, Mon, yr hwn a aebubwyd.

Anffawd Cf.¿1:.S Tsilu. Nid ydrs dwyn i fyny deuliv maWT bob am- ser yn gelygu hspusrwydd digymysg i rieni, er fod y eyd-serch yn fwy na gwneurl i fyny am yr anffodion a ymosoda-nt weithiau hyd yn nod ar y teuluoedd mWTaf trefnus. Nid oes g-a Mr a Mrs Thomas Fletcher lai nag tm ar ddeg o blant, yr oil yn preswylio gyda hwy yn 51, Kearsiey-istreeti, Daisy Hill, Wes-t- honghtcm., a.r arngvlchoedd Bolton. I'r cyfeir- Lad hwn yr aeth gohebydd ar y "Bolton CSircm- iole" y dydd o'r blaen, gyda rhestT hir o gwes- tiynau i'w gt-fyn i ben y teulu. Cafodd y der- byniad mwyaf croesawgaa-, ac ar ol rhagymad- rodd bvr. d-odwvd ef mewn naeddiant o'i stori nod edi g ganlynol gan Mrs a Miss Fletcher, y rhai a dystiant am yr hoLl t any lion. Y ma0 John Fletcher yR bedair ar hugain mlwvdd oed, ac yn hynaf o un ar ddeg o blant. Yr oedd wedi dioddef yn arswydu-s oddiwrth v ddanoddi ac or diwedd tynodd y dant ond profodd hyny lawer yn waeth na'r ddanodd, obiegid daeth yn ddioddefydd o'r parlys mewn rhianau o'r gwyneb. GwrtbnOOj un llygad aros yn ngiiau yn hollol, yr oedd ei geg wedi ei thynu allan o le, a dangosai ei ymenydd arwyddion o wendid. Yn naturiol yr oedd Vr holl deulu yn flin a chyTchwyd eymrivrth meddygol. Gwein- yddwyd me-ddyginiaeth. yii rheolaidd, "Ond," ebai Mrs Fletcher, "ar ol rhoddi cynyg teg i'r meithriniad hwn, pendeTfynasom i dxeio Dr. Willia«i8> pink pills for ymle people, am ba rai yT oedd genym beth gwybodaeth.v "Yn mha ffordd ?" gofynodd y gohe-bydd, "O!" at-etiodd y fam, "yr oedd Eliza wedi bod dan y medefyg gyda'r afltfflEia, a dywed-odd wrtfei ei bod aT irvftiman v d arfodt- digaeth. Ymddang- oeai i ni fel yn gwneud dim eynydd, fel o'r di- wedd y prynais gyflenwad o Dr. Williams pink pills, wedi ein hanog i'w profi drwy ddarllesn yn y newyddaaduron am achosion o anaemia a dar- fodedigaeth. bygythiffiig wedi eu hiachaii gan- ddmt. "Wel, beth oedd y csidyniad 1" "Y canlyniad oedd gwellhad Wan a ph erffaath- Gwnaotth un blyehaid roddi iMi nerth ac adfer-' yd ei h arch waeth. ac Did ydyw wedi cwvuo oddi- ar hyny. Pan gymerwyd fy nrab yn wael yn y fath fodd arswydus ysgrifenais at Dr. Willralns' medicine conipani- am gyfarwyddyd, a rbodd- aeant i mi f any lion llawn yn r^hylch yr byn oedd y pelernau wedi wit«&ik1 mewn acsbusaoa* tebyg. Felly cychwynaeom gwrs o'r pelenau, ac aim yr ail wa-ith yn edn teuiu cawsom welliuad cyflawn. Nid oes yn awr yr ol l:e:ía.f ar y gwyneb n", o wendid ymenyddol. Mae fy maib moT hardd ag erioed. YnDrawf o hyn gallaf grybwyll fod ei feistriaid wedi ei godi o safie 'dataller' i fod yn drnwr, yr un swydd a'i dad." "Pa faint o amser gymerodd i ddwyn y gwell- had rhyfeddol h-noddíamgyroh 1" "Cafodd ei -wneud mewn Ilai o amser nag a drsuliwyd mewn cymeryd meddyginiaeth y moddyg. 4fedmlal yn well gyda'r blychaid cyn- taf, gwnaeth yr ail fiyefoaid y rfxan barlysedig i dymhigo, ac ar ol cymeryd y tn-dydd blychaid mynogodd ti fod yn gwbl dda ac mae amser wedi pr-ofi nad oedd un casmsyniad yn -.ighylciu y mater, oblegid ei fod yn awr yn llawen ac mor dda mewn iechyd ag y "bu erioed yn ei fywyd." "Y raw genych bob rheswni, yn ngwyne-b dau we-llhad o'r fath, i fod yn ddiolchgar," anturiodd y gahebydi "Ac felly yr ydym," ydoedd yr atebiad cslon- og. "Y r ydvin yn hynod faloh i roddi yr hys- bysiwydd hwn, a chymeradwywn beunydd Dr. William's' pink pills for pile people. Nid ydym byth yn colli cyfleusdra oi wneud hyny, a phob amser gyda'r -cauli-n-ladiu grxreai. Nid ydym byth heb gyflenwad yn y ty, ac y mse ein ffydd ni yn ei r'hinwedd y fath fel yr edrychwn atynt hwv hyd yn nod cyn y meddyg." Yn dwyn ei thystiolaeth ei hun, dywedodd Miss Fletcher nad oedd un amheuaeth mai y pelenau a'i hiachaodd. lachaodd yn union ar ol cymeryd y pe-lenau. Diflanodd yr hen wendid'i gyd, a theamlai yn gyrartal i ddiwrnod o waith. gydag "inxnhyw ddynes o'i hoedran—un ar h-ugaan. "Iteth ddywed eich tad a't-h mab ar y pw--qc ?III "O! credant eu dau yn Dr. Williams' pink pills, a chymeradwyant hwynt yn mhob man, ond mw eaa hachosion ni wedi dyfod mor adna- byddus yn y He fel mai ychydig iawn yw yr angen o'u cvhoeddi yn mfeelLaoh. Arferai fod angen 0'11 cvhoeddi yn mfeelLaoh. Arferai fod —treiwdh Dr. Williams pms pills ar ol i bob peth arall feth-u; yn awr y zr-ae yn achos o'u eael cyn cynyg ar ddim areil, ac felly y bydd gyda ni bob amser. Nis gall fod yn irhy adnabyddue fod gwn-euthur- wyr Dr. Williame pink pills, mewn canlyniad i'r bri mawr y mae yr iec^clon hyn wedi cvr- haadd^yn feunyddiol yn (fepRyn llythyrau o bol> rJl8tr.. o'r byd yn ymhwli yn nghylch cyfaddasder y pelenau at ryw afiechjd neu gilydd ac eu bod bob amser yn faleh i roddi atehiad gonest i'r fath lythy-TcUi. Mae: gan y peleaxau gymaint cr werlhlad oth-erwydd eu t?eiljngdod fel na byddai o un dyben i'r gwn>tyathurwyr eu cymeradwyo hwynt lie Das gwneleiio un daioni; ac, mewn gwirionedd, maent wedi gwrthed gwerthu y pelienau pan nad ydynt wedi derbyn prawfion. diamheaiol fod afiechydon tebyg wedi eu hiachau. De-rbynia llythyrau ryifeÏriedig i Dr. Williams' medicine eompajy-, Holborn-viaduct, London, sylw buan, a gall y cyhoedd tad yn sicr y bvdd y. cynghor roddir gan y cwmni Wr) amser yn ber- ffaith ddidwyil a diragfars. Er yn uai o'r ajihwyldera,u- mvvi-af cyndyn, a. thrwy feddyglynau cytiivdin hob amser yn anwelladwy, mac'r jiatrlys wedi ei wella mewn llawer u achosion gan Dr. Williams' pink pills, hyd yn nod pan y mae wedi eyrliaedd y ffordd fwyaf eithaf o 1-ocomotor ataxy. Yn yr achos hwn iriniwyd anhwylder Mr Fletcher pan yn gydmarol gynar, ac yr oedd y gwellhad yn gyniesurc;- fuan: end y rnae Dr. illiaxns' pink pills mewn llawer o engreifftiau. wedi hollol wella y parlys, hyd yn nod yn ei n'urf waetliaf. Felly, ni ddylid esgeuluso yr arwyddion cyntaf. G-all anliwylderau nerfawl errdli Ilai tost, megis St. Vitus' dance, a ffitiaai epileptics ddadblygu yn barlys. Mae y rhai hyn, ao hefyd neuralgia, sciatica, a diffyg anadl wed) eael eu myoych, wella gan Dr. Willi:! m-sJ pink pills, y r-lia-i y gellir eu eael ILe bj-nag y gwerfchir m^idyglynau, neu yn rhad drwy y poist am a nav-^ceiniog, oddiwrth y owm-ni (chwe' Llyeihaid tri-ar-ddeg a na.w ceniiog). Y ma< yin ddyogel wch rhag efel- ychiadau i yn bendant am belenau Dr. WYdiams, ae i edrVch f«, yr enw* fir y pecyn. Mao. efelychiadau yiii holHsl ddiwerth. Mae cymeriad uchel y pelenau gvdrioneddoi yn profi eu gwerthfawredd. Miae ;.reemia. ecssema, cryd- cymalau, a holl tffeithia.u tlodedd nou halogiad C. 9'1 yn y gwaed wedi ca-e t eu gwel La yn y ffordd fwyaf lihyf,eddol-hob ciser gan y pelenau gwirioneddol—byth gan unrhyw efelychiadau— mewn canlyniad i'w gallu i gyfoethogi yr hylif bywydol, a thaflu alhj "bob gwenwyn o'r I corph.—Advt.

aberffIaw. Darlith.—Nos Fawrth, Ionawr 22ain, tradclodwyd darlith ar "Griffith Jones, Llanddowror, rhagflaeij- ydd y diwygiad Cymreig," yn Ysgoldy y Bwrdd. gan y Parch 0. Hughes, curad. Cymei^vyd y gadair gan Mr H. Jones, Ty Mawr, yr hwn sydd yn un o warcheidwaid Eglwysig y plwyf. Hon oedd drydedd o gyfrex o ddarlithiau sydd yn eael eu tmddodi yma. Dywedai y Cadeirydd fod y ddar- lith yn dcilwng o'r cynulliad goreu a mwyaf goleu- edig yn Nghymru, a gresyn na buasai yr holl blwyf yno yn ei gwrandaw. Wedi i'r ^a^ch J. Richards, rlieithor, gynyg, a Mr R. Jones eilio, pleidlais o ddiolchgarwch i'r cadeirydd a'r darlithydd, diwedd- wyd tiwy ganu vr Anthem Genedlaethol. — Ab Erff.

AMLWCH. Y Cynghor Cynygiedig.-Dymuna, Cadben Owen Jones, Olinda. Villa, hysbysu mai nid efe oedd y Cadben R. Jones oedd yn siarad yn v cyfarfod yn erbyn yr "Urban District Council." Ein Divveddar Frenhines.—Dydd Sadwrn nesaf, am dda.v. o'r gloch, cynhelir gwasanaeth coffadwr- iaethol-'am ein Brenines yn .Eglwys St. Eleth. Bydd pob masnachdy, y tafarndai, a'r gweithydd yn gauedig, a chynhelir y farchnad ddydd Gwener. Hyderwn y gwelir pob ty, bychan a mawr, wedi gorchuddio eu ffenetri. Mixrw-olaeth Ein Gra.susa.i Frenhines Victoria. Cyrliaeddodd y newydd am farwolaeth ein Bren- liines i'r dr-ef hon boreu ddydd Mercher, a gofidus oedd teimlad pawb, yn hen ac ieuanc. Cnuliwyd cloch Eglwys St. Eleth ar unwaith. Hefyd gwel- wvd baneri (yn half-mast) ar y Frondeg, Sailors' Rest, PonctaldnTst, Bryneilian, Maendriw, Coast- cma.rd Station, etc.. a.'r Ileni wedi eu tynu dros y rhan fwyaf o ffenestri. Mae pawb i'w gweled gyda gwisgoedd duon, yn ai-wyddo parch i'r ddiweddar Frenhines.

BA-NGOR. Yn yr Heddlvs, dydd Mawrth, cafodd tiwydded v Railway Vaults, Bangor, ei throsglwyddo tros dvmhcr i Margaret Jane Jones. "Cvnhaliwvd "social gathering" yn v Volunteer DriU H'dl," ddvdd Mercher, mewn cysyll'tiad ag Ysgol Sabbothol" Eglwys St. Mair; ond, oherwydd marwolaetb y Frenhines, gadawyd allan ranau nelli- duol o'r rhagien. Marwolafti v Frenhines.—Y mae cioch yr Eglwys Gadeiriol vn e-milio yn barhaus er pan fu farw et Mawrhvdi* y Frenhines: ac y mae ma-snaclidai v ddinas," Vn" arbenig dilledyddion yn gosod gwedd o alar ar w^giad .-i: ffenestri. Gwelir nifer hiosog o'r trigolion'. Wfvd. gydag arwyddion o alar yn eu gwisgoedd. Yr EgJWYf Gadeiriol. Oynhaliwyd gwama{>;th coffadwriaethal dwys yn yr eglwys bem ddkdd Sdi ar ol y vryd yr oedd cynulleidfa ta«i vn breU,,i. V„ He yr emynau gorvnideithiol ar-1 ferol ch'-vari'.u<Kld vr organydd (Mr T. Wemlake- Vmd iih Aneladdol Beothovea (ar farwo1 h a)*wr' a Schubert's "Solemn March. J CW^d 7r emvn benig "God, Rest Our Queen, ? • f" dwvd can Ddeon Rochester, y ar email {rvhu^i.iwya gan c miwsig i ba. un a drefnwyd gan Mr fet.by^ organvd d Eoeli^tor. \r anto oedd B^t aie the denarteJ1 aUan o Bpohr s Last Judgment. Ar ol vr anthem rboddwyd chwareuad argraphiado tc vsplerv'i 1 or "Dead' March" (Mm o Saul ) or--rnvdd. Tr;uldodwyd v brejpeth gan yr Wl^dd K^oli {Dr. Watkin Williams), yr hwn a r il l ir v 2-eiriau "Mam yn Israel, seihoda ei <ir j Vfao-nJ> «i bod Yn vstod svlwadaa, dywedodo, yr i.sgo& eu ooa wedi ymgvimi! y dydd hwnw megys plant i akvu t am eu mam. Y rheswm pah am yr oedd y ddi- t weddar Frenhines yn cael ei ckaru yn fwy na'r un teyrn fu o'i blaen oedd am* ei bod yn feddianol ar ansoddion a rhinweddau mamol i'r fath raddau uchel. Yr oedd hi yn astddio lies ei phobl fel ag y bydd mam yn astudio lies a daioni ei phlant. Er ei hesgyniad i'r Orsedd ni fu iddi erioed edrych yn ddifater ar unrhyw gais wnaed i wneuthur bywyd ei deiliaid yn sioriolach a dedwyddach, ac erioed ni pheidiodd a chalonogi ei deiliaid gyda'i chydym- deinilad. Yr oedd yn wraig grefyddol lawn, yn wraig dda, ac wedi gosod i fyny safon cywir o fywyd y fath ag y dylai Cristionogion ei fyw. Hi wnaeth i ni deimlo mai ei heoddo hi oeddym, ac mai ei dymuniad hithau oedd bod yn eiddo i ainau. Gwasanaeth Angladdoi. — Boreu Sul cynhaliwyd gwtisanaeth angladdoi i'w Mawrhydi yn nghapel, St Paul (W.), Banger. Pregethwyd gan y Parch Hugh Jones, gweinidog (a chadeirydd Talaeth Gogledd Cymru). Canwyd emynau priodol ar ddechreu y gwasanaeth, a darllenwyd rhanau cymhwys i'r am- gylchiad o'r Ysgrythyr. Seiliwyd y sylwadau ai Diarhebion xxxi. 29, "Llawer merch a weithiodd yn rymus, ond ti a ragoraist arnvnt oll." Cyfeiriodd | Mr Jones at y galar dwys a chyffredinol sydd trwy v wlad ar ymadawiad y Pen Coronog. Ni bu y fath dristweh cyffredinol erioed yn luuies llnrhyw benadur, boneddig na thlawd, uchel nac isel, a holl ddosbarthiadau cymdeithas yn WJT10 dagrau ar ol un oedd anwyl iawn ganddynt. Credaa fod yr adnod hon yn rhoddi y rheswm am y galar mawr hwr,. Fel un rheswm nododd (1) Ei bod yn meddu gallu- oedd meddyliol uwchraddol i ddeall amgylchiadau dyrys. Yr oedd rhywfodd yn gallu gveled trwy bobpeth, a gallii ffui-fio barn addfed am danynt. Oyfeiriai at famau rhai o'i Phrifweinidogion, y rhai oeddynt i gyd am gyfeirio pobpeth ati. Llyw- iodd y wlad am 62ain o flynyddau trwy amgylch- iadau dyrys iawn, a bu yn hynod I ,vy dda anus. Fel rhesAvm arall nodai (2) Yr oedd yn meddu cymeriad moesol dilychwin. Cadwodd y Llys yn lan oddiwrth yr anmhur a'r drwg. Ni lwyddodd neb yn well na hi yn hvn. Bu am 62 mlvnedd ar yr orsedd, ond nid oedd gan neb ddim i estyn bys ati. Perchid ei choffadwriiieth am hyn, a \rylid am ei cholli. (3) Meddai ar gymeriad ci-efy dclol cryf. Dyma goron y cwbl. Yr oedd yn Gristion. Amlygid hyn yn ei holl waith. Pan Iwsbyswyd hi fod yr orsedd yn waiT penliniodd gydag Archesgob Canterbury ar Arglwydd YsU'fellydd, y rhai ddygasant y ne^vvdd iddi, ac erfyniodd am yr ar- weiniad Dwyfol. Cyn derbyn ei choron drachefn, ar ddydd y coroniad, plygodd i lawr yn nghanol y rhwysg a'r mawredd i gylSwyno ei hunan i oial Duw. Dyma a'i nodweddai ar hyd ei hoes. Nid Cristion cut ydoedd. Na, dyrchafwyd hi uwchlaw sect a chymerai y dyddorcleb mwyaf yn Ilwyddiant: holl lwytbau Israel. Amrywia ei gwasanaethyddion mewn daliadau crefyddol, ond nid oedd undeb ag unrhyw sect yn amod i'w gwasanaethu. Ar y di- wedd chwareuwyd y "Dead March" gan Mr Parry (yr organydd), a safodd pawb ar eu traed.

| BEAUMAEIS. Cofio'r Tlodion.—Mae Mrs Clemson, diweddar o Cheetham Hill, Manceinion, boneddiges sydd ers llawer o flynyddoedd wedi arfer treulio pob haf yn y dref hon, y flwyddyn hon eto, gyda'i meddyl- garweh arferol, wedi anfon "cheque" 1 Mr William Griffith, o swyddfa y clerc trefol. Bydd y swm yn ddigon i dalu am rodd amserol o lo i 100 o'r tlodion j haeddianol. Te Parti Ysgol yr Eglwys.— Oherwydd gwaeledd difrifol Ei Mawrhydi y Frenhines (yr adeg hono) difrifol Ei Mawrhydi y Frenhines (yr adeg hono) bu i'r Parch T. Lloyd Kvffin, rheithor, a Phwyllgor Ysgol Sabbothol Eglwys St. Mair, ohirio gwledd de yr ysgol, oedd wedi ei threfnu gogyfer a dydd Mercher diweddai. Marwoi aethau.—'Yr wythnos hon eto mae. gen^f y gorchwyl pruddaidd i gofnodi am ym- adawiad ein cyd-drefwyr hoff :—Nos Fawrth di- weddaf bu farw geneth fach, anwyl a hoff, Mr a Mrs Jones, Bro Dawel, Margaret-street, yn wyth mis oed. Un o efeilliaid oedd yr anwylyn bert uclwd, ac yr oedd ei brawd wedi ei rhag- flaenau i'r gwynfyd, ac wele hithau hefyd, mewn ychydig o fisoedd, wedi ei ddilyn. Oydym- deimlir a'r teulu uchod yn colli y ddau oeddynt mor anwyl ganddynt. Boreu dydd Gwener bu farw Mrs Elizabeth. Roberts, 20, Rosemary-lane, priod Mr Edward Goodman Roberts, yn 58ain mlwydd oed. Bydd colled drom i'r hen frawd uchod yn ei henaint, am fod yr ymadawedig mor ofalus o hono, ,ic hefyd i'w unig ferch. Hedd- well i'w Uwch. Marwolaetli y Frenhines.—Er fod v papyrau wedi ein parotoi gogyfer a derbyn y newydd torcalonus am farwolaeth ein hanwyl Frenhines, eto i gyd, pan gyrhaeddodd y newydd am y di- wedd taenwyd prudd-der a gofid yn y dref uchod. Oddeutu saitll o'r gloch yr oedd cloch henafol yr eglwys yn arwydd o fod rhywun mawr wedi ym- adael a'r fuchedd hon. Cafwyd arwyddion o alar trwy i'r faner ar ben y Neuadd Drefol gael ei gostwng ac ar ben y lanfa y siopau a'u cudd- leni wedi eu tynu i lawr bron ar bob ffene-str. Hefyd, goiiiriwyd te parti oedd i gymeryd lie ddydd Mercher, perthynol i'r Eglwys. Dydd Sadwrn bydd gwasanaeth cotfadwnaethol yn yr eglwys, ac yn addoldy y Preebyteriaid am haner awr wedi dau.

BKYNDU." Gwledd.—Cafwyd gwledd o de a bar a brith, etc., yn vr ysgoldy newydd ar y 22ain cyfisol, yr un oedd y plant wedi bod yn disgwyl yn bryderus ers tro, a chafodd yr ardal wahoddiad iddo yn ddiwahaniaeth, ac hefyd rhai oedd wedi bod yn rho'i eu gwasanaeth o gario at yr adeilad. Eisteddodd yn agos i 500 wrth y byrddau. Gwasanaethwyd arnynt o dri o'r gloch tan bump gan Miss Prytherch, Glan Llyn Bach; Miss Jones, Ty Croes; Miss J. Williams, Shop; Miss Hughes, Brynteg; Miss E. A. Hughes, Penseri; Miss Pulford, Shop; Miss Pritchard, Shop Bryndu Miss Owen, Trerytfydd; Miss M. Lewis, Felin Uchaf ae o bump o'r gloch tan saith gan Miss Owen, Fferam Fawr; Miss Hughes, Bryn Goleu Miss Hughes, Gareg Lwyd Miss Ellis, Shop; Miss L. RowJand, Penybryn Miss Williams, Ffridd; Miss Hughes, Neuadd, a Miss Jones, Meidraf. Yr oedd gofal y te ar Mrs Williams, Bryn'refail, a Miss Rowland, Penybryn; a thorodd Mrs Jones, Ty Capel; Mrs M. Hughes, 'Rhytty; Mrs Jane Owen, Saith Lathan Mrs Jones, Plas Buan Mrs Thomas, Glanyrafon, a Mrs Parry, Phis Buan, ddigon o fara ac ymenyn. Wedi hyn, cafwyd cyfarfod, a daeth torf fawr i mewn gan lenwi yr adeilad. Yr arweinvdd oedd Mr Hughes, Bryn Goleu, a'r llvwydd Mr O. 'Prytherch, Glan Llyn. Awd trwy y rhaglen fel y canlyn :—Ton gynulleidfaol, "St. Garmon." I Deuawd, "Dim ond Deilen," Misses Williams a Pul- ford. Adroddiad, "h Moody, y Fam, a'r Plentyn," E. Hughes. Can, "Castiau Gwraig," Hugh Hughes: cafodd encor, a chanodd "Myfi yw unig un." Anerchiad gan y Llywydd yn fyr ac i'r pwrpas. Can, "Llythyr fy M'am," Thomas Wil- liams, Foundry. Araeth ddifyfyr Buddugol, E. Hughes. Adroddiad, "Yn aberth er dy fwyn," I Hugh Hughes. Pedwarawd, "Y Bwthyn ar y Bryn," ar y geiriau, "Yn y Dyfroedd Mawr a'r Tonau," R. Roberts a'i barti. Adroddiad, "Yr Ystorm," Hugh Roberts. Wedi hyny talwyd diolchgarwch i'r cyfeil,lion oedd wedi bod yn gweithio, ac i'r dorf am eu hymddygiad teilwng, gan Mr Williams, Tyddyn Harri, ac eiliwyd ef yn wresog gan Mr Hughes, Biynteg. Terfynwyd y cyfarfod trwy ganu "Hen Wltd fy Nhadaiu'— T. D. W.

LLANERCHYMEDD. CVnghor Plwyf. Mewn cyfarfod o'r Cynghor hwn ddydd Ian cymerwyd dan ystyriaeth ddyddiad yr etholiad plwyfol a dosbarthol, a phenderfynwvd fod dydd Liun, y 25ain o Fawrth, yn ddiwrnod man- teisiol i'r dosbarth hwn.—Penderfynwyd fod archeb i'w harwyddo am ran o gyiiog goleuwr y lampau. Rhoddodd Mr Owen Evans rybudd o gynygiad "Fod i'r Cynghor hwn yn eu cyfarfod nesaf ystyried yr angenrhe d rwydd am wasanaeth ynad' cyfloged'ig dros Fon. Llys yr Ynadon.—Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Llun, gerbron y Mri A. McKillop a*W. Lfoyd." — Sylwodd y Cadeirydd mai hwn oedd yr eisteddiad cyntaJ o dan y Brenin newydd. a hyderai y byddai Ei deymasiad mor lwyddianus a'r ddiweddar Fren- hines.—Dirwywyd Evan Williams a Henry Thomas i Is a'r costau am symud defaid tra yn dioddef dau y clafr. Cymerodd y Fainc i ystyriaeth y ddirwy a'r costau roddwyd ar y diffynyddion yn" Amlwch yn flaenorol parthed yr un defaid. Amddiffynid gan Mr W. Thornton Jones.—Cyhuddwyd Mary Roberts. Llanerchymedd, gyda lladrata drwy Iwy "plated" o dy Mr Thomas, milfeddyg. Brynalaw, Llanerchymsid. Addefodd y gyhuddedig ei heuog- rwydd. a dedfrydwyd hi i 14eg niwrnod. Cyhudd- I wyd Catherine Jones, Ship Inn, gyda derbyn y 1 lwy an tra yn gwybod eu bod wedi eael eu lladrata. Amddiffynid gan Mr W. Thornton Jones. Plediodd y gyhuddedig dieuog, a thraddodwyd hi i sefyll ei phrawf yn y Brawdlys Chwarterol nesai. Caniatawyd meichniafon.

j LLANFAIR P.G. Marwolaeth. Dydd Iau diweddaf bu farw Mr William Roberts, Y Voel Graig, Llanfair P.G., ar ol bod yn nychu ers amser, o'r afiecbyd a'i cariodd i ffwrdd, yn dair ar hugain oed. Bydd bwlch yn Eglwys yr Annibynwyr a ymgyferfydd yn J^beneaer ar ol William Roberts, "un "o'r bechgyn ieuainc mwyaf addas ei gerddediad, yn dawel a* lieddychol, ac yn ufudd a ffyddlon gyda phob rhan o'r gwaith yn nghyfarfodydd yr wythnos a'r Ysgol Sul yn yr eglwys yr oedd yn aelod mor weithgar o honi. Bydd ei fam weddw hefyd yn sicr o hiraethu mwy na neb arall ar ol Wil Li am, oedd, mae'n debyg, wedi bod ei chynorthwy mwyaf er y'i gadawyd yn weddw tua chwe' blynedd yn of. Cafodd angladd parchus,ac, er fod yr hin mor ddrycinus, yr oedd yno fwy nag a welsom un amser mewn cynhebrwng un mor ieuanc, yr hyn brofai mor gymeradwy ydoedd, hyd yn nod yn mysg ei gyfoedion. Gwasanaethwyd wrth y ty ddydd LIun gan y gweinidog. y Parch E. Cynffig Davies, M.A., ac yn mynwent y plwyf gan y irheithor, y Parch D. Herbert, M.A, Cyfarfod Dyddorol. Daeth cvnulliad mawr i'r Lecture Hall nos Sadwrn, pryd y cynhaliwyd cyfar- fod dirwestol, dan nawdd Cyfrinfa Gwyngyll o U.A.T.D. Llywyddwyd gan y Brawd W. J Pretty, T.B.D., a gwneid y rhaglen i fyny gydai chaneuon, adroddiadau, etc., gan aelodau o Deml, Berw, oddeutu haner-cant o aelodau pH un oeddynt. wedi dyfod yma. er gwaethed gerwindex yr hin. Canwyd gan y Chwiorydd Annie Thomas, Annie Williams, ac Elizabeth J. Thomas a chafwyd ad- roddiad bob un gan y Brodyr Hugh Roberts, Richard Davies, ac E. O. Jones. Ond y prif atdyniad oedd perfformiad "Cartref y Meddwyn," drama fechan hynod addysgiadol, y cymeriadau yn mha un a gymerwyd gan rai o'r brodyr a'r chwiorydd en wyd, gyda'r Brawd J. Thomas a'r Chwiorydd Kate Jones a Maggie Roberts. Y"r oedd yn amlwg fod yr olygfa pan yr oedd "Nellie" (M. Roberts) yn gofyn am fwyd i'w "Mam" (Annie Williams) a hithau "heb damaid o fara yn y ty," yn cyffwrdd calon pawb, gan mor naturiol ydoedd a diau fod llawer wedi dysgu gwers eddiwrth gaxedigrwydd "Mrs Anwyl" j (Annie Thomas) a'i "Merch" (Kate Jones). A phwy nad oedd yn teimlo mor ofnadwy druenus yw cartref y meddwyn yn yr olwg ar "Tom Jones" yn d'od adref ac yn ymddwyn at ei wraig a'i blentyn mor ddideimlad. Eto yr oedd yn dda gweled beth: yw dylanwad caredigrwvdd a chynghor hyd yn nod i ar y meddwyn, a choron ar yr oil oedd ei weled, er yn wael ei wisg, yn d'od i mewn yn "ddyn newydd" yn mraich "Mr Anwyl", (John Thomas). Pasiwyd pleidlais gynes o ddiolchigarwch i'r rhai a vvmerdSnt ran ar gynygiad Mr W. Pritchard, adeiladvdd, Mr David Parry, Plasgwyn Lodge, yn eilio.

LLANFECHELL A'R AMGYLCHOEDD. Un o frodyr goreu a galluocaf ein cymydogaetli yw y Parch R. R-oberts, ein rheithor. Y, mae gyda ni bellach ers blynyddau lawer. Daeth yma wedi marwolaeth ei flaenorydd, y Parch William Hughes, gwr da a galluog eto. Bu am gryn amser cyn i'r gymydogaeth dd'od i'w iidnabodi a'i ddeall. Gallech fedd-wa ar y dechreu mai boneddwr dipyn yn huranol ydyw hefyd, ei fod dipyn am ei ffordd ei hun, ac am bobpeth i'w bobl ei bun. Llwydded pobpeth y mae a wnelo ag ef. a chymered pob- peth arall ei siawns. Dyna fuasai ein tyb am Mr Roberts cyn ei adnabod yn iawn; ond, wedi ei adnabod ai ddeall, a throi yt-hydig gydag ef, dywedwn yn ddibetrus ei fod yn foneddwr yn ngwir ystyr y gair yn gymydog caredig, 'yn gyfaill ag y gellwch vmddiried ynddo bob amser a than bob amgylchiadau. Pan yn siarad, neu yn areithio, neu yn pregethu gellir d'od i'r pender- fyniad ar unwaith mai dyn o ddifrif ydyw wedi meddwl a myfyrio llawer cyn dweyd, a theimlwch fod yna awdurdod, a .^allu, a phenderfyniad y tu ol i'r hyn a ddywed, a hyny bob aniger. Pregetha yn fyr a gwresog: heb ddim i'w datiu oddiwrth y goreu. Bydd yr oil a ddywed yn dda a gafaelgar Pan yn taranu, gwna hyny mewn gwirionedd, heb ofni gwg neb pwy bynag. Os y bydd eisieu "llefaru yn hallt," fel y dywedir," gwna hyny ar unwaith, os y bydd hyny yn angenrheidiol, a gall, o'r ochr arall, fod mor dyner a hapus ei eiriau a'r tyneraf o fewn y wlad, Mae yn hynod weithgar gyda'i braidd. Rhana lawer iawn i'r tlodion, a hyny yn ddistaw a didrwsL Gailwn nodi, pe eisieu, ddegau o brawfion amlwg o hyny, ae ni bydd un amser am i'r aswy ,wybod beth a wnaeth y ddeheu, ond gweithio yn dawel a distaw y 'bydd Mr Roberts bob amser. Yn ein tvb ni wele Israeliad yn wir, yn yr hwn nid oes dwyll. Cawn sylw eto cyn bo hir. — Nid peth i'w gymeradwyo ydyw gweled dynion yn myned i'r dafarn yn syth o'r! eglwys neu'r capel. Oes rhai yn myned? Oes, fel y mae yn gywilydd L'enyf ddweyd, a hyny yn ami iawn, fel y h barus eisieu pub math •dir i'w bori: ond. cofiwch. ni ddaw eraen vn dragwyddol arnoch. Mae yn anmhosibl gwasan- aethu Duw a mamon. Fyn TKiw mo'{:h sortia ch'i. Nid a o byth i gydio a'i- cythraul, at: os ewch chwi i 'drueni o'r seia.t gwae chwi. Bydd paganiaid yn rhyfeddu atoch, a chythreubadau yn gwelwi wrth eich gwel' d-Eiat mewn tafarn; am eich bywyd yn slotian yn y dafarn, a thynu gwyneb yn y seiat. —A wneiff y ddwy ferch yna roddi i fyny y budr- waith o ysgrifenu llythyrau di-enw i bardduo gwell rluti na hwy eu hunain. Airs peidiwch ag ysgrifenu dim ihagor yn y dull bawaidd yna; a chwithau sydd yn oeisio ae yn ei themtio i wneud cadwch yn glir, neu bydd eich henwau a'eh hanes yn y fan hon, heb os.-Bydd ,ymgom doniol iawn a glywais y nos o'r blaen gan ddau heb fod yn mhell o'r lie y tro nesaf. (I'w barhaii.) AP MECHELL.

NIWBWRCH. Ein Diweddar Frenhines. Yn Nghapel Methodistiaid Calfinaidd y lie uchod nos Sul did- af chwareuodd Mr D. Pryse Jones, G. & L.T.S.F.C.. y "Dead. March" ar yr achljjsur o farwolaeth ein Grasusaf Frenhines Victoria. Hefyd, dadganwyd amryw donau yn dwyn perthynas a'r amgylchiad galarus, dan ai-weiniad Mr J. W. Hughes, Tviiv- gocden. Yr oedd y teimlad yn bruddaidd drwy yr oil o'r gynulleldfa. Oafwyd sylwadau pw-pasol gan y Parch William Jones ar effe-ihiolrwydd y mawl yn y gwasanaeth.—Idrisyn Mon.