Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

18 articles on this Page

......"7'-_...--.:J-''''''''''''''''.II¡":;J""--..----Aches…

News
Cite
Share

.7' _J-II ¡"J" Aches y Patch 1tt.. 0. Jones, Lerpwl. Cynhaliwyd cyfarfod misol Lleym f. Mon- .1 vdd to. Nehapel y Garth, Porthmadog, ddydd I liua, dan lywyddiaeth y Parch William Jones, M A. Fourcrossvis. Yr oedd y cynuhiad yn llu- 1 oriog/a sibrydid fod cyfeiriad i gael ei wneud at SSs y Parch. W. 0. Jones, B.A., diweddar weinidog Chatham-street, Lerpwl. Nid oedd dim ar yr "agenda" yn amlygu hyn, ond bron ar ddiwedd v gweithrediadau daeth y mater i fyny yn iovu t'r cenadwria^ihau o wahanol eglwysi. Anfouai eglwys Pencoed genadwri yn -erfyn ar i'r cyfarfod misol geisio cael ail-wrandawiad o aoboe y Parch W. O. Jones. Amlwg ydoedd fod gwahaniaeth barn yn bodoli ar y priodoldeb o ddwyn v mater gerbron. Mr Griffith Jones, un o flaeno-uaid Pencoed, gyflwvnodd y pwnc i sylw. Dywedodd: Yr yd- ydh yn owybod fod cenadwri wedi mjbod eg- Iwvs Pencoed i gyfar fod misol Abere-rch, set (oe wyf yn oofio yn iawn.) fod y cyfarfod misol yn ymohebu a chyfarfod misol Lerpwl mewn perth- ynaa i ail-agor zah-OQ y Parch W. O. Jones. Y inaeiit hwy acw yn teimlo yn fa^r Lawn yn y mater liwn, am y rheswm mai sew y cychwyn- odd Mr Jones bregethu. YT ydym yn adnabod ei dad a'i fam ag yntau ers pan yn blentyn. Ganiatewch i mi ddweyd fy mod yn adnabou Mr JoBiee ers o 26 i 27 mlynedd ac er fy mod wedi ar&r dyfod i'r seiat fisol ers tua 40 mlynedd md ydfeyf wedi arfer dweyd llawer o'r blaen yma. G^ft hyny hyderaf y cani&tewch i mi ddweyd gair heddyw ar y mater pwysig hwn. Byddai W. O. Jonee pan yn blentyn yn arfer dweyd ei adnodau gyda'r plant yn yr eglwys, a chododd I fyny yn ddyn ieuoan" gobeithiol dros ben; ao y maa y cymeriad a roddir iddo yn awr wedi achosi y syndood a'r difrifweh mwyaf i ni acw. Ofnaf, oe nad ail-agorir y mater hwn gerbron y gym- deithasfa, na argyhoeddir byth mo'r bobl acw o wirionedri yr hyn y cyhuddir ef o bono. Y onae acw hefyd ddosbarth arall o frodyr a chwior- ydd aydd yn meddu y parch mwyaf at Mr Jones. Buom yn holi rhai o honynt yn nghylch ei gym- eriad, ao y maent oil wedi tystiolaqthu nas gall- ant hwy ddweyd dim yn ei erbyn ef eithr o'i odir. Yr wyf fi o du dirwest a phurdeb cyn son am y cwestiwn yn y cyfarfod misol, ac yr wyf yn teimlo i'r byw oherwydd yr hyn a ddywedir am yr aclios hwn. Gwyddoch ein bod ni wedi tal\j dyled y capel ers dwy neu dair blynedd, ao ydjydig cyn y cyfarfod diolchgarwch diweddaf ▼mgynghiorodd y brodyr yn nghylch yr arian a gesglid y diwrnod hwnw. Penderfynasant fod y oaaglad i fyned at gynal cyfarfod pregethu yn yr h&f, ac fed y Parch W. O. Jones i fod yno, pwy byna.g arall a wahoddid i'r cyfaifod, allan o herah ato of, a'i dad a'i fam, am eu teymgarwch a'u ffyddlondeb i'r achos. Felly, ohwi welwch fod genym ni barch mawr tuag ato, ac yr ydwyf yn mawr obeithio y gwelir rhyw flfordd i ddwyn y Idwy blaid yn nghyd. Y mae aow rai pobl yn ofni myned i'r bedd cyn yr argyhoeddir hwynt fod Mr Jones yn euog. Mr Robert Parry, Pencoed, blaenor arall, a (ld/wedodd fod y teimlad yn gryf iawn yn yr eg- lwys, ao yr oeddynt yn dymuno am ragor o ol- euni ar yr aohos, oblegid yn awr nid oeddid yn gwybod pa fodd i edrych ar Mr Jones, ac yr oedd arnynt eisiau i'r cyfarfod miaol eu helpu i ddy- fod a'r helynt i o-Imni dydd (cymeradwyaeth). Yr oedd arnynt eisiau prawf teg (cymeradwy- j aieth). Dywedodd Mr E. R. Davies, Pwllheli, fod gattddo benderrfyniad i'w gynyg i'r cyfarfod, a clymuiw wneud hyny gyda phob ymdeimlad o gyfrifoldeb a difrifwdh. Oredai fod yn y mater ddyledewydd axbenig yn gorphwys ar bawb oedd- ynt yn dal swyddi yn yr enwad, a dyna oedd y ddyledswydd, eu bod i wnood eu goreu tuagat y undb. Gwyddent fod y wlad wedi ei chyn- hyrfu drwyddi oil gan y mater hwn, ac yr oedd ttuaws o eglwysi wedi pasio cyffelyb bender- fyniad i eiddo eglwys Pencoed. Ofnai efe fod rhai o honynt yn rhoddi gormod o bwys ar ffuif- iau a rheolaiu, a dim digon ar urddas ac anrhyd- odd yr enwad. Nid cwestiwn yn perthyn i un dyn ydoedd, ond mater i'r holl gyfundeb. Gwneid sylwadau nad oedd a wnelont hwy fel cyferfod misol ddim byd a r mater; ond pan yr oedd anrhvdedd pregethwr yr Efengyl yn y g-or- ian, rhaid ydoedd ymdrifi a'r mater oddiar y safle uchaf, heb ymddibynu air -re;olau na. ffurf- iau. Yr oedd llythyrau wedi eu cyhoeddi yn dafcgan un fam ar y cwestiwn, ond nid oedd efe am drafod r mater mewn ffordd bersonol, eithr yn hyirach yn ei gysylltiadau uwchaf ac eangaf. Yr oedd efe yn v gymdeithasfa yn Mhwllheli, a hyny am y tro cvntaf enoed, pan y pasiwyd y penderfyniad yn diarddel Mr Jones. Synodd yn fawr at y gymdeithasfa yn pasio y fath ben- darfyriad a d.arddei pregethwr yr Efengyl heb I ddwyn yn miaen ivnrhyw resymau. dros hyny. Nid ydoedd yn gwybod am unrhyw lys arall, yn Tviadol neu yn grefyddol, a fursai yn gwneud y =,W fath befch. Yn3 cyfeixiodd Mr Davies at achos a apei « Foa, yr hwn a wrandawyd gan bwyll- gor yn y gymdeithasfa, yr hwn a bend erf ynodd i betdio ymyryd yn yr aohos hwnw. Dywedid fod perygl yn nglyn ag hanfod hawlisu y cyfundeb. Byddai efe yr ola-f i wneud y fath beth. Ond nid oedd y ffaitfo fod dyn yn gofyn am wrandaw- iad agsared cri achos ddim yn gwneud i ffwrdd a hawtiaa y cyfundeb. Os oedd gan yr enwad j hawiiaa n.3U hawlfraint, yr oedd y cyfryw yn pertiiyn i'r gymdeithasfa, fel llys agored, ac nid 1 unrhyw bwyllgar (achei gymeradwyaeth). Peth arall, aid oedd y Saith fod dyn yn gofyn am gael m«dion «vflaiwn o'r tystiolaethau yn gwneud i ffwrdd hawiiau a gwbl (cymeradwyaeth). Oriaino.id Mr Davies at reolau yr enwad yn 1311, ac y- dywedodd fod rhai ('h rheolau hyny wedi eu newid. yn 1898. A, oeddynt hwy am ddibynw ar reoiau ag oeddynt newydd ddyfod i weifiirediad pan yr oedd dyn yn ymladd am ei frwyd ? (oohei grmeiradwyaeth). Amhieuid y byddai iddo ef (Mr Davies) gymeryd golwg bri- odol ar y cwestiwn, ao y oymerai olwg dyn y byd air y petti, Yr oedd peth gwir yn hyny. Ond gadawer iddynt edrych out yr oedd cyfan- A soddiad eplwvsi cyffelyb yn nglyn a mater fel hunt. Cyf¿riodd At yr eg!wysi Presbyteraadd -94snig. Canfrddai nad oedd dim yn nghyfan- soddiad & rheolau y Presbrteriaid yn erbyn <aajiiatau TT hyn a ofynai Mr Jones. Yna deoh- reuodd Mr Davies fyned i ddarllen rhai o'r rhe- olau, pan y oododd Mr J. T- Jones, Parciau, Oriccaebb, i fyny i dclw-,d nad oedd a wnelo rheolau enwadau er- &Ui ddim a iheolau yr enwad hwn (cymeradwy- aeth). Mr Poobeft Williams, Henllan, a ddywedodd fod oate yn cael ei wneud i ddymchwel rheolau eubemwad. Mr IL R Davies a a yn mlaen, gan ych- waiiegn nad otoda yr hyn a wnaed yn aohoe Mr W. 0, Jence ddim yn unol a xheolau y cyfundeb -itid eedcl yno reol i ddweyd aoai mewn pwylI- goo" eai yr oedd mater dr fath hwn i gael ei draiod. Nid oedd dim rbeoi yn oaniatau ym- oo.wifiat) end it gymdarthaafa fel llys agored (ucoel gymeradwyaeth). Ei amican 6f oedd dangce trwy xeolau enwad ar&ll pa beth a wneir mewn a«jww fel hwn. Mr J. T. Jooee a gododd i ddweyd fod Mi* Y Iiywydd: yn syml at eioh pendcrfyn- iad. Blr Bwries- Nid ydym gyda mater rlveolaai enwad arall yn awr. Mr •ewies Yr wyf yn berffaith foddlawn. Nid ydwyf yn credu mewn pasio penderfyniad hek o resymau dros ei ddwyn yn mlaen. yma eyaygiodd: "Fod Cyfarfod Misol Llefyn ac Ei yn ngwrnob yr anfoddlonrwydd sydd ya boddB ya y wlad yn nglyn ag achos y, Parch W. a B.A, Iierpwl, yn dymuno ar y gyma drefnu ail wrandawiad ar yr acboe vn [ys y gymdeithasfa ao fod trefniant yn aael ei wneW i Nildi. i.dg fanylion ofr oy- neu I c^huddiaJau a ddygji yn ei: y gwrandsawiad; ao hefyd rod cof- nodioM wn o'r boil dystiolaethau yn cael en cymeryd ya yatod gwrandawiad yr aefhos. Fod. y aieo4, yn mi>ell?ch, o'r fam na ddvlid 4iogybft wnafcyw aelod beb yn gyntaf wneud dat- ganiad dir a phendajit o'r tro-sedd neu y troeedd- j am ofceirwyid pa rai y bwriedir dwyn owyn v-q j erbyn uarhyw T PWC* M.A., Oricejeth, a eil- lodd.. V* t#fei9nin dros wneud hvny ydoedd nad oedd efe wedi parotoi araetih. Yr oeddynt oil yn gwyfcod fod teim:ad oryf yn y wlad yn nglyn a'r mater ftwn, a ohsredai os y mygid yr adios, y in.-a" y leimlacl yn sicsr o gynyddu. Barnai ef y bydkiai pasio penderfyniad i'r perwyl hwn yn siot 11 ferf yn foddioo i ddwyn heddwdi i fedd- » J yliau iiawsr; ac hefyd yn f oddion i rwystro y cyfundeb i beidio myned yn destyn siarad i ddosbarth ne'Uduol o bobl fyddent yn eu her- byn bob amser, fel rheoL Mr J. T. Jones a ddywedodd fod y mater yn un gofidus, ac yr oedd yn berffaith sicr fod y rn Id neu y dull yr oedd y mater wedi ei godi wedi :1hoi teimlad gwrthryfelgar. Gwelenb pwy oedd yr oohr arall—dynion ieuainc—dyn- Úm yr Yoimg a geisient ddinys- tric rheolau y cyfundeb, pa rai a fabwysiadwyd. gan ddynion y tuihwnt i bawb oeddynt yn bres- enol y diwrnod hwnw, ac o ysbryd pur yr Efeci^yl. Nid oedd neb yn synu at Mr John Owen, MA, Oriocieth, yn ledlio y penderfyniad (cynhwrf). Y Parch John Owen, M.A. Pwnc, pwno. J Dr. O. Wynn Griffith, Pwllheli Nid yw hyn yn iawn. Y mae yn siarad yn bersonol, ac allan ■o drefn. Mr Davies Gadewch iddo ef. Mr J. T. Jones: Yr wyf mewn perfEaith drefn. Nid yw yn briodol i ni drafod y mater. 03 y gwna Mr W. O. Jones gais at y gymdeith- asfa nid ydwyf yn meddwl y gwna neb ddim i'w rwystro. Djmunaf iddo bc«b cyfiawnder, ao yr wyf yn ei adnabod yn iawn. Parchaf ef. Ond y mae genyf fwy o barch i'r oyfundeb. Onid gwell fuagai i ni basio penderfynia.d ar fod i Mr Jones gael gwrandawiad yn y gymdeithasfa nesaf ? G:>beithiaf na wnewch chwi ddim pleid- leisio dros gynygiad Mr Davies. T Mr Tudwal Davies a ddywedodd fod y ma.ter yn un o'r rhai pwysioaf a welwyd erioed yn eu hanes. Dylent ei drafod yn ddoeth ac heb deim- lad. Yr oedd yn gwestlwn mawr iddynt fel j cyfundeb sut i symud yn anrhydeddus. Yr oedd Mr W. O. Jones wedi troi teimlad y wlad oherwydd ei lythyrau. Nid oedd y wlad yn gwybod beth a ddywedid yn ei erbyn ef gan yr odir arall. Nid oedd y mater wedi cael ei dra- fod mor glir ag y dylasai. Oredai y dylai y cyfarfod misol gefnogi y rhan gynbaf o'r cynyg- iad, yn galw ar y gymdelthaafa i ail-ystyried y j cwestiwn. Datganaj ei ofid fod tueddiad i daflu y naill ddosbarth yn erbyn y JlaJl yn yr ym- drafodaeth. Bydded iddynt siarad y naill am 1 ILall fel Oorph (oymeradwyaetii). Ojnv^iodd y Parch J. R. "Williams, Rhydbach, fel gwellianrt: "Ein bod yn llaw>enychu fod cyf- arfod misol Lerpwl yn datgan parodrwydd ac awvdd i anog y gymdeithasfa i ail-agor achos Mr W. O. Jones, ao eu bod hefyd yn anog Mr W. O. Jones i ddal ar y cyfleusdra hwn i amddiffyn ei gymeriad." Eiliwyd gan Mr Robert Williams, Henllan. Gofynodd y Oadeirydd i Mr Davies a oedd efe yn foddlawn i dderbyn y gwelliant? Mr Davies a atebodd mai nid mater i gyfar- <fod misol Lerpwl ydoedd ond i'r cyfarfodydd misol i gyd yn awr. Byddai iddo ef adael allan y rhan olaf o'i benderfyniad. Y Parch J. J. Roberts (Iolo Caernarfon) a sylwodd fod yr achos wedi bod yn un poenuis iawn iddo ef. Yr oedd llawer o dywyllwch yn nglyn a'r mater, ond yr oedd Lerpwl yn barod ac yn qymhell y gymdeithasfa i ail-agor y mater, a dymunai ef i Mr W. O. Jones bob chwareu teg. Yr oedd yn sicr y byddai i'r gymdeithasfa gydnaibod y cais, ac y gwnai yr hyn oedd yn deg a chyfiawn, yn unol ag urddas y cyfundeb. Teim- lai fod rhai sylwadau wedi eu gwneud fel pe bunsai y gymdeithasfa yn cynwys nifer o blant bach. Yr oedd cynygiad Mr Williams yn fwy esmwyth. Rhoddodd y Parch Thomas Owen eglurhiad o'r achos o Fon a fu o flaen Sasiwn Pwllheli, ac y cyfeiriwyd ato gaci Mr Davies. Y Parch R. T. Priohard, Pwllheli, a ddywed- odd y dylent bleidleisio drwy y tugel. I A-ed yn mJaen i gyfrif y dwylaw a godwyd. Dywedodd yr Ysgrifenydd fod y mwyafrif dros y gwellianr. Ond hawliiodd Mr Davies ail- gyfrif. Yna oefnogodd y Pa-rah B. Myrddin Rees Mr Prichard fod iddynt bleidleisio drwy y tugeL Ond, yn raghanol cryn gyffro, dywedodd Mr O. Robins Owen Bydded i'r llywydd gyfrif ac i bawb godi ar eu iraed. Aeth y Llywydd i'r pwlpud, ac wedi cyfrif o homo y ddwy blaid, dywedodd fod 51 dros Mr Williams, a 43 dros Mr Davies. Derbyniwyd y canlyniad gyda chryn lawer o gymeradwyaeth. 1 Yr oedd yn dhwarter wedi diwech pan derfyn- wyd y gweithredi&dau.

OYFAJIFOD YN MHWLLHELI.

[No title]

--Y TRANSVAAL.

II ) Meddianu Cyflenwadau…

Ymladd ger Middelburg.

-----.Dychweliad Arglwydd…

-----.--------.----) Br&wdlysoetlH…

Sir Graernarfon.

Meirion.

Sir Ddinbych.

[No title]

.---------MYFYRDOD UWCH BEDDROD…

[No title]

MarcLnadoedd Diweddaraf

Marclmadoedd Cymrejg

- - -----------.ro!.---..-…

[No title]