Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
20 articles on this Page
tfhys Dafyda Syln D6Jd.-
tfhys Dafyda Syln D6Jd.- Mai tro gwael a gwirion wnaeth masnachwyr y pemtref ger y Fenai pan y cytunasant i beidio, riwtfvu "Christmas boxes" fel arfer. I[ Fod yn rhaid eu bod wedi anghofio mai y cws- meriaid sydd yn eu cadw. Y dylent gofio y gair mai nid ar bwdin yn unig y bydd byw dyn. Fod y rhai hyn wedi sylwi yn fuan iawn iod y "ourrants" wedi codi. Nad ydyw y dref yn mhell sydd yn gwarthu pethau yn rhatach ac yn rhoi Almanaciau. Mai teimlad yr ardalwyr ydyw nad ydynt yn cael rhyw golled fawr. Mai "cooperative stores" sydd eieiau mewn iieoedd fel hvn. Y caiff y bobl "discount" ddiwedd y flwyddyn (N hwnw fel y gallant fforddio.i brynu pwdin Nadolig. Iddo dalu ail ymweliad ag ardal y dydd o'r blaen. Mai y peth cyntaf glywodd oedd fod un o ferched enwog y lie wedi digio efo'r gwas am iddo actio yn nyrse yn y capel yn ei lie. Ei bod wedi ail gymodi efo'i hen gariad ar ol digio <!ofo'l' gwas, ac yn rhoi y bai i gyd ar hwnw. Ei bod yn Thy swil i siarad a'i hen gariad y fcro cyntaf, ac iddi rod y llythyr canlynol iddo, yr hwn a gafwyd ar y stryd nos Iau Anwyl -Rwyf yn gobeithio nad ydychi wedi digio ar ol i mi beidio siarad a chi am mor hir. Yr ydw i wedi digio efo 'rwan, a chaf lonvdd i ddwad am dro weithiau heb i hwnw fod ar fy ffordd fel y byddai bob nos, a dof rownd y yn o fuan, a chaf eich gweled, Nid wyf byth am spio ar ——— eto: gwell gen i chi o laiwer ond mae wedi dweyd wrtha' i eich bed yn meddwi. Deydodd laweT gwaith, and caf siarad a chi heno, cofiwch, tuag WytJl o'r glodh, wrth ddor y oe.fn.-Eich hen gariad, o Iddi fyn'd allan a gofyn iddo, "Sut yr oedd- aoh yn lecio y ilythtr?" ao fe aethant am dro at yr hen reinws. Fod y gwas hwnw yn deyd mai iddi hi y bydd y golled am "Christmas box" eleni. Piti ydyw digio cyn y Nadolig. Y dylai y sawl a ddigio heb achofi gymodi heb iawn. Fod y llythyr canlynol wedi ei godi ar y Ion rhwng Penygraigwen a Phensarn — Anwyl Dterbyniais eich llythyr yn mha um yr oeddych yn rhoddi gwahoddiad cynhes i mi i ddod gyda chwi i wneud cyflatli ncs Nad- olig. Nid oes arnaf eisiau amser i benderfynu pa beth: a. wnaf: gwell genyf wrthod eich cais y tra hwn, beth bynag. dywais eich hanes yn iberwi cvflath v Nadolig diweddaf. Llosgasooh y cyflafch, ac nis gallech chwi na'ch cwmni ei gael yn rhydd oddiwrth "soup plate," a'r can- lyniad fu tori darnau o'r plat i'w ranu fel y caffai bob un o honoch damaid (pump mewn nifer). Ond ar ganiad y ceiliog, nid oedd genycli well gwaith na phledu eich gilydd gyda darnau o bwdin. Beth a ddeuai o honof fi, a myfi yn ferch, pe buaswn yn eich mysg? Rhaid oedd i chwi (Ta-el myned i'r llofft, a defnyddio casg afalau yn. "Long Tom" nes peri i'r icir a'r ceiliog vraeddi dros yr ardal. Ni ddywedasoch i ba le yr oedd- yoh yn bwriadu myned i wneud cyflath eleni. Yr wN-f yn deall fod pobl wedi dyfod neu ar ddyfod. Wei, ie, dyna ddigon i ti ddeall fy mod wedi cael dy hanes yn dda. "Beauty" merch ydyw gwrthod, felly, er mwyn fy anihyd- edd, yr wyf yn gwrthod dyfod cleni.- r eidd- och, —— Ei fod wedi talu ymweliad a phlwyf y dydd o'r blaen. Fod yr hen lane yn meddwi llawer 01 dop oot newydd—gwerth dwy bunt wen," meddai fo. Ei fod ef yn credu y gwna hen got yn iawn iddo werthu penwaig yn ystod y gauaf yma h-efc;i feinwen. Y ceir mwy o hanes y got eto. Fod yma ddau lane arall yn cael sylw y byd yn awr. Eu bod yn myned allan am diamp bob nos i chwilio am gariadau. Fod vn biti garw fod serchog galon un o honyrvt wedi myned i ffwrdd. Am iddo beidio tori ei galon gan fod y Nad- olic mor agos.. Fod un wedi cael ei ddychryn bron 1 farwol- &øth noe Sadwrn diweddaf. Mai yr achos o'i ddychryn oedd iddo glywed bioeddiadau "mulod" mown dillad gerllaw giat J Ei fod am ddeyd gair wrthynt, sef, "Byddweh dawel o hyn allan neu yn wir rhaid eich hanfon i sir am dro." t) Fod y llanc a'r molyn wedi baclm aeneth o'r diwedd mewn siop yn ardal ——. 3 Mai dipyn yn ddig ydyw llanciau Eilian ar cylch wrth arwr y ffynhon yn awr. Ei fod yn eii htiti(g i femdiOi eu busnes eu hiinam yn He gwneud spoi-t o'u callach au harddach1 gan' mil o weithiau. Y bydd ganddq lwthait ofnadwy i. ddeyd am danynt yr wvthnos nesaf. Ei wedi t'vln ymweliad ng Ysgol ftul neill- duol yn j Sul diweddaf, ac iddo weled thrawes yn chwareu hefo doliau. Y buasai yn cynghori y ferch ifanc i roddi ei swydd i fyny ), na fedr ddysgu rhywbeth gweD na chwareu hcio doliau i'r plant. Dod i'r ysgol—dyna dda Dod i chwareu—idyna bla' Oada>el addys«g, mvn'd at lo]? 1l n lie r Beibl dewis dol. Fod oCIwyn mewn llawer o addoldai Mon am esgeulu&o boreu Sabboth. Ddarfod i un brawd sefyll i fyny yn dalgryf ynewn capel neillduol a chyhoeddi mai un rtoes- wm mawr n phwvsig dros yr esgeulusdra ydyw fod yr esseuluswyr wedi bod o dan ddylanwad y i v noson flaenorol. aaioa Na ddcii'fn iddo ddwtyd mai dyma yr unig r6?dymnna Bhys ofyn beth yw y prif r€8Wm fjpdd eL ambell i bregetimr a blaencr dros aro« » 1 i *Ti zorpir I11 ♦ Fod y Ursnafedd a'r parddu y maent yn eu lluchio at W>1 barchus yn ddigon o reswm dros beidio myned i le o addoliad o gwbl. Fod — yn ddyogel ar ol bod vn yr ystoxm fawr y noswaith. o'r blaen. Fod yr umsy-.thiad «41 «««^» «r 7 tm^ hono. Ei fod wedi cael croesaw iawn gan ei anwyh d. Ei fod -un fyn'd i'r clwb reit fuan. Fod rhyw fenyw yn cael Christmas cards a llun Uongau arnynt. Mai ty lwcus yw y tv newyi^* ■ Mai nid mor ddirg^l fu "i'r '] fyn d gyd a'r cantoresau am dro no* San J° j llais -soprano un o hoonynt iV gl>efl T, yn dweyd nad oedd y llanc v" mefldw dim mwy in cheiyg y ffordd beth oedd >n ddweyd. ° Hefyd, nid oedd raid iddynt fyn'd drwy y uSldo street" wrth ddod yn ol. f fod crefvddwyr yn ymwneud TSr^r hyri »ydd yi. gryfadma dwr. | Lnjnt j dyddwu hyn ag ogla 7 « dori o berthy^ i'r 'rwan 7,1 erb?n 7 darfu^dynb anghrfo y Suli dirwestol, id^nI dwbl ° 7 M Mnl^ wo"? « Say Bwyddogion yn oodi e» lief yn erbyn v fatii fudrwaith a meddwi. (j Y tynir eu lluniau yn y cabinet size os y pechant 1^-th mwy, ac y ca darllenwyr eich papyr weled y cyf^w yn y golofn.. Ei fod yn myned 1 waered o Spion Kop tra- n^eth wedi'r frwydr am y tren. iddo, pan yn agoshau 1 dre Garibaldi, danu ei oh-wm i mewn trwy fFenestr ty gwag. Iddo craiifod uwcthben y "chimney-piece ddar- In- wedi ei groeshoelio i'r mnr. vddo holi twr o blant wrld yn digwydd bod yn agos am egiurhad ar yr ryfedd, a chaf- odd °ar ddeall mni rh^,v feimven oedd wedi syrttoio allan a'i chariad. Mai y ifoidd a gymerodd i ddial arno oedd pwvo hoelion trwy ei dclarlun i'r mur. Y dylasai o fed yn bur ddiolohgar mai trwy ei ddarlun, ao nid trwy ei ben ef ei hun yr aeth v.r hoelion. Mai ei gynghor iddo ydyw, am iddo fod yn fwy gofalus i bwy i roddi ei ddarluniau o hyn allan. -j- Mai ei hi ydyvr iddi r>eidio an- mharchu toen gariad mor ffyddlon rhag ofn j bydd yn dda iddi wrtho eto.
ABERFFRAW.
ABERFFRAW. Cyfarfod Deoniaethol.-Dycld Mercher, Rhagfyr I2feci, cynhaliwyd cyfarfod Deonaaeth Malltraeth yn v Rheithordy, dan lywyddiaeth y Parch J. Richards, y deon gwladol, pryd yr oedd yn bresenol yr Hybarch Arch eld i aeon Pryce, M.A., Trefdraeth; y Parchedigion W. Jenkins, Llangristiolus E. H. Griffiths, Llangadwaladr; R. Hughes, L]anfejm' O. Huirhes, Aberffraw. Prif waith y cjdarfod oedd trefnu ar gj^fer gwyl gorawl y ddeomaeth. Pen- derfynwyd ei chynal wythnos y Sulgwyn. Ceir ewasanaethau a phregethau yn y prydnawn a r hwyr. Bydd y litani yn y prydnawn, a'r holl vasanaeth yn yr hwyr yn gorawl, y gerddonaeth i gael ei chjTneryd allan o "Gyfarwyddwr Gwasan- aetli Dwyfol Esgobaeth Bangor," o ba un hefyd y dewisir y mwyafrif o'r cor-ganau 1 r Caniglau ar Salman. Yr anthem fvdd "Pa fodd y glanha.^ (Owain Alaw). Dyma restr o'r tonau 'Lausanne,^ Maidstone," Regent square, St. Geib^„ Tariyca^teU," "Vox Angehca, Miles-lane. Penodwyd Mr E. Goodwin Thomas, ysgolfeistr Llangadwaladr, yn arwemydd yv wyl, a gweithreda y'Parch E. H. Griffith fel ysgriffciiydd. Na,dolig.-Deallwn fod yma barotoi bywiog ar gyfer canu carolau ac anthem yn eglwys y plwyf nos NQ$arfod Adloniadol. — Mae y Methodictiaid Calfinaidd yn bwriadu cynal cyfarfod o'r natur uchod nos Fercher ar ol y Na.doli.g- Cyfarfod Cystadleuol a The-Deallw-n fod aelodau Y sgol Sul yr Eglwys yn myned i gael gwledd de! ar ddydd y Calan gan y rheithor caredig; ac yn yr hwyr bydd ganddynt gyfarfod oystadleuol yn yr ysgoldy, pryd y disgwylir cystadleuon bywiog ar amryw destynau.-Ab Erff.
| AMLWCH.
AMLWCH. Cywiriad.—-Drwg genyf fod enwau dwy o fonedd- igesau, y rhai oedd wedi gwasanaethu mor rhagorol yn y "jumble sale," wedi eu gadael allan o'r ad- roddiad, set' Mrs C. B. Rossitter, Metropolitan Bank, a Miss Jones, Board School, Amlwch. Cyfarfod1 Adlonia.dol.-N os Sadwrn diweddaf, yn yr "assembly-room," cynhaliwyd cyfarfod adloniadol l gan y Gymdeithas Undebol Ddirwestol. Y cadeir- ydd ydoedd Mr J. Mathews. Y.H., N. P. Bank. ydd ydoedd Mr J. Mathews. Y.H., N. P. Bank Darluniau.—Nos Fercher diweddaf ymwelodd Mr Siddall, o Gaer, a'r dref, a dangosodd ddarluniau gyda "lime-light lantern." Y cadeirydd ydoedd Mr O. E. Jones, Y.H., Ty'n'rheol a Mr W. Jones, "ironmonger," yn arweinydd. Angladd.—Rhoddwyd yr hyn oedd farwol o faban bach Mr a Mrs Williams, Caxton House, i orwedd dan y briddell prydnawn ddydd Gwener, Rhagfyr 14eg, yn y gladdfa gyhoeddus.
[ BANGOR.
BANGOR. Cyfarfod Amrywiaethol. Cynhaliwyd cvfarfod c'r natur hwn yn Nghapel St. Paul nos lawrth, Mr Howard Lewis yn arwain. Cafwyd caneuon, adroddiadau, diadleuon, ac amryw gystadleuaethau. Plant, gan mwyaf, a gj*merent ran yn y cyfarfod. a'threuiiwyd awr a haner ddifyv dros ben. Cyhuddiad o Gadw Cerbyd heb Drwydded.—Yn y Llys Ynadol dydd Mawrth, o flaen Mr Harry Clegg ac ynadon eraill, gwysiwyd Hugh R. Wil- hams, Llanllechid, gan awdurdodau yr Inland Re- venue, am gadw cerbyd heb drwydded; ond gan na lwyddwyd i brofi y cyhuddiad, taflwyd yr achos allan.. Llanw Gwagleoedd.—Mewn cyfarfod arbenig or Bwrdd Ysgol, Dr. R. W. Phillips yn y gadair, etholwyd- Mrs Evans (Brynlunallt) a Dr. Richard Jones fel aelodau o'r Bwrdd i lanw'r seddoedd a Waghawyd gan Meistri David Williams a Huw Rowland. „ „ „ Rhodd o Gan' Punt.—Mewn cyfarfod o Bwyllgor Qyllidol y Coleg Annibynol, Bangor Uchaf, dydd Mawrth (Mr A. M'Killop, Llanerohymedd, yn lly- wyddu), hysbysodd y Prifathraw Dr. Probert iddo dderbyn Uythyr oddiwrtb ysgrifenydd! y London Congregational Fund Board1 yn mynegi fod y Bwrdd am anfon rhodd o lOOp at wasanaeth y sefydhad am y flwyddyn 1901. Cronfa CHerigwyr Esgobaeth Banizor.-Dymuna yr ysgrifenydd (Mr D. C. Davies, Lloyds Bank, Beaumaris) gydnabod gyda diolchgarwcb dderbyn- iad y tanysgrifiadau a'r rhoddion canlynol mewn atebiad i'w apel ar ran y gronfa lion :—Arglwydd Harlech lOp, Parch Chaloner Grreville lp, Mr J. Rice Roberts 2p 2s^ Mr Evan Powell 3p, Mr John Pritchard (Bodhyfryd) lp Is. a Mr J. Slater 5s. Y mae i'w obeithio y derbynir llawer yn rhagor cyn diwedd y flwyddvn. Heb hyny prin y gellir go- beithio am swm sylweddol i'w ranu yn mhlith cleng- wyr anighenog yr esgobaeth. Cyhuddiad Pwysig yn Erbyn Tafarnwyr. 0 flaen yr ynadon ddvdd Mawrth dygwyd cyhuddiad yn erbyn Mr Edward Eustance, gwr y Castle Hotel, Bangor (dan y Finance Act, 1898), o fod yn ei fedd- iant gasgen wag ag yr honid iddo ei gosod dan "process" neillduol i'r dyben o sugno gwirod allan o goed y gasgen, sef ei rinsio gyda drwfr, etc. Dyg- wyd y cyffelyb gyhuddiad hefyd yn erbyn Mr M. J. Lawless, meistr y Red Lion Inn, Bangor; a Mr Dayid Williams, masnachydd gwin a gwirodydd. High-street, Bangor. Parhaodd gwrandawiad y tri achos am gryn amser, ac aradangosid llawer o ddyddordeb ynddynt, gan fod y llys yn orlawn o bobl. Yr oedd y Fainc, ar ol ymgynghoriad byr, yn unfrydol or farn fod y cyhuddiadau heb eu pron, a bwriwyd y tri achos allan. Pwy Sydd i Dalu am Ddillad y Prentis? Yn Llys y Manddyledion ddydd Llun, o flaen ei An- rhydedd Syr Horatio Lloyd, gwrandawyd cyngawt; a* ddygid gan Meistri Bayne a Dargie, dilledyddion, Bangor Uehaf, yn erbvn Moses Jones, chwarelwr, 122, Carneddi-road, Bethesda, am y swm o lop 7s 4c. gweddill cyfrif dyledus am ddiUad gyflenwyo i fab y diffynydd., Robert John Jones, yr hwn sydd yn brentis gyda.'r achwynyddion. Yn 1894, fel yr ymddengys, aeth Robert John Jones i wasanaeth yr achwynyddion fel prentis. Honent hwy fod tad y bachgen wedi rhoddi awdundod iddynt hwy ei gyt- lenwi a dillad, etc., fel v byddai angen ac aeth y nwyddau gyflenwyd er 1894 i fyny i 46p: or swm hwnw yr oedd y llanc ei hun wedi talu 30p mewn man symiau. Yr amddiffyniad oedd mar v bachgen ddyodd y ddyled arno'i hun heb yn wybod i'w dad.° Rhoddwyd dyfarniad yn mhlaid y 'diffynydd gyda chostau.
BEAUMARIS.
BEAUMARIS. I Marwolaeth Mr Robert Griffith. Yr wythnos hon mae genyf i gofnodi marwolaeth un o'r trigol- ion hynaf a pharchti^af, sef Mr Robert G-riffith (suddler), vr hvn a gymerodd le foreu Llun diwedd- 1. af yn ei breswylfod, 4, New-street, wecu cyrhaedd yr' oedran teg o 86 mlwydd1. Yr oedd yr ymadaw- edi £ yn ddyn o feddwl goleueidig, ac yn hyddysg iawn yn vr Ysgrythyrau. Hefyd breintiwyd ef a chof ardderchog, a dyddorol iawn fyddai ei glywecl yn adrodd am y dadleuon ar byncLau athrawiaethol rhyiv 50 i 60 mlwvdd vn ol, pan yr oedd mwy o fylw yn cael ei roi "iddynt nag yn bvesenol. Bu yn llenwi y swydd o arolygwr yr ysgol yn Eglwys St. Mair am dair blynedd cr dde, a bu hefyd yn offeryn pan yn ddyn leiuwic i roddi cvehwvii i ddwy Ysgol Sul. Ychydij: o amfW rn 0"t cyfiuithodd yr emyn adnabyddus liwnw: "M;ve'r iacixawdtwriaeth fel y mor," i'r Saesneg, a ri,oddwn yma v penill cyntaf— Sahation .Vs? the ocean swells, Incessaiitly io shoie, W.th plenitude for weak and mean, Both now a.ud eTermore. Piydnawn Mercher cymerodd yr angiadd le, pryd y daeth nifer barchus yn nghyd. Cafwyd gwasan- aeth yn yr eglwys vr oedd mor hoff o'i mynychu. ac yna cychwynwyd' am y fynwent. Rhoddwyd i orwedd yn y distaw dir' un o'r hen frodorion mwyaf goleuedig a dbniol. Gadawodd i alaru ar ei ol bedair o ferched a dau fab, ond yn ffodus jt oil wedi fcyfu i fyny. Gwasanaethwyd wrth y ty ac ar lan y bedd gan y Parch T. L. Kyffin (yn Gym- raeg). Pregeth Gymraeg. Nos Fercher diweddaf pre- gethwyd yn Eglwys St. Mair gan y Parch Canon E. T. Davies, Pwllheli. Traddododd bregeth Tymus a nerthol, ac yn sicr nid anghofir hi yn fuan. Llaw- cnydd genym weled cvnulliad mor luosog, ac yn eu mysg- Ymneillduwyr cyfrifol a pharchus. "Tori Hen Gostwm."—Fel y mae y Nadolig yn neshau y prif siarad yn y dref uchod ydyw y, modd y mae y siopwyr wedi gwneud i ffwrdcJ neu dori yr hen gostwm o ranu Christmas box sydd yn hen ar- feriad ers llawer o flynyddau yma. Yn naturiol y mae y brodorion yn teimlo hyn i'r byw, ac yn wir maent yn bygwth boycotio y masnachwyr am hyn. Wrth gwrs, mae gan y siopwyr hawl i wneud a fynaivt, ond cofier ar yr un pryd mai gweithjed bwysig iawn yw tori hen gostwm, er fe allai i hwnw beidio bod yn hollol iawn, ac yn sicr fe -fydd can- lyniadau yn dilyn hyd yn nod yn y dTf fechan hon. Cyfarfod, Misol (M.C.).-Dyddia,& Llun a Mawrth diweddaf fe gynhaliwyd y cyfarfod uchod, yn y dref hon. Fel arfer, triniwyd achosion dydd Llun, a phregethwyd nos Lur4 a thrwy dydd Mawrth. Caf- wyd pregethau grymus a chynulliadau da. Diolch-, wyd yn gynes gan y Parch J. Williams (Hyfrydle, Caergybi) i bawb oedd wedi cymery-l rhan yn y parotoadau, ac hefyd am y modd yr oeddynt wedi cael derbyniad gan y dref yn gyffredinol.-Tref- wr.
CAERGYBI. !
CAERGYBI. Cymdeithas Lenyddol Armenia.—Cafwyd cyfar- fod lhaosog o'r uchod nos Fawrth, dan lywyddiaeth y Parch Thomas Williams4 Agorwyd y cyfarfod gyda chan gan Mr Hughes (Llew Ffraw). Yna cafwyd papvr rhagorol ar "Dafydd Cadwaladr" gan Mr R. Ll. Davies, Bodhyfryd. Cynghor Dosbarth Gwledig. Yn nghyfarfod arferol y Cynghor, o dan lywyddiaeth Mr T. Lewis Griffith, darllenwyd adroddiad Mr W. R. Pierce yn nghylch carthffosydd yn Aberffraw, a threfnwyd i argra-phu rhybudd a'i wasgara yn y pentref.— Rhoddwyd cydsyniad y Cynghor i Gynghor Plwyf Caergybi droi o'r neilldu y llwybr sydd yn arwain cydrhwng Bodwradd ac Isallt Bach. Ap>vyntiad Meddygol. —' Deallwn fod Mr David Lloyd Clay, trydydd fab Cadben Clay, Elm Park, Caergybi, wedi ei apwyntio yn feddyg ar fwrdd v llythvrlong "Gothic," yr hon sydd yn rhedeg cyd- rhwng Llundain a New Zealand. Mae Dr. Clay yu ddyn ieuanc addawol iawn mewn meddyginiaeth, I y mae wedi llenwi y swydd yma ar fwrdd ager- k ngau perthynol i Linell y White Star. "Bazaar."—Nos Fawrth cynhaliwyd "bazaar" yn y Neuadd Drefol, perthynol i Eglwys y Bedydd- wyr Seisnig. Agorwyd y gweithrediadau gan y Parch Gomer Evans, a gofelid am y gwahanol "stalls" gan foneddigesau perthynol i'r eglwys. Yr ydym yn, deall fod elw da wedi dfeilliaw oddiwrth y "bsiKaar." Siop Newydd. — Fel y gwelir oddiwrth em colofnau hvsbysiadol, mae Mr Evan Williams, "saddler," Llangefni. wedi agor cangen-fasnachdy yn y dref hon, yn Thomas-street, yn agos i'r farch- nadfa, a cliyferbyn a masnachdy adnabyddus Mr Owen Hughes, y "cabinet-maker." Mae y siop newvdd yn llawn o nwyddau at wasanaeth amaeth- wyr, a pherchenogion ceffylau drwy y dref yn ogystal. Yr oedd cwyno mawr yn y rhan hon o'r wlad am siop fel hon. Mae enw Mr Williams yn adnabyddus iawn yn Mon fel crefftwr rhagorol, ac ni ehaiff neb a ymddiriedo unrhyw "order" iddo ei sioini. Dymunwn bob llwyddiant i'r anturiaeth hon o'i eidao. Y Lanfa Newydd. Dvnia ydyw testyn siarad pawb yn y cwmparoedd1 hyn y dyddiiau yma. Mae y Llywodraeth wedi penderfynu gwario ugeinian o filoedd i wlleud gwelliantau yn y portliladd. Bydd i y lanfa newydd yn cael ei gwneud o geryg, ac yn 600 o latheni o hyd, yn 100 troedfedd o led, ac yn 50 troedfedd o uchder o waelod y mor. Nid oes wybod eto beth fydd natur y gwelliantau a fwriedir wneud gan gwmni y rheilffordd ar ol cael yr hen borthladd yn eiddo iddynt eu hunain gan Fwrdd Masnach, ond dywedir gan rai sydd yn debyg o fod yn gwybod y bydd1 i'r holl welliantaa gostio dros ddwy fiiliwn o bunau. Felly chwi welwch, Mr Gol., fod rhagolygon disglaer o flaen tref Caergybi. Bwrdd y Gwarcheidwaid.—Cynhaliwyd cyfarfod y Bwrdd hwn ddydd Mawrth yn y Y311ey. Llywyddai Mr J. Lloyd Griffith.—Talwyd 178p i 655 o dlodion yn ystod y pythefnos a basiodcr.—• Hyshysai y Clerc (Mr James E. Hughes) fod y swm o 1730p 6s 2c yn ddyledus ar y plwyfydd,ac yr oedd yn ddyledus ar yr Undeb i'r trysorydd y swm o 200p. Yr oedd tri "call" yn ddyledus ar "overseers" Rhos- colyn i'r Undeb, ac amryw o blwyfydd ddau "call." Penderfynwyd ar i'r clerc alw am yr ol-ddyledion i mewn yn ddioed.—Hysbysodd Dr. 0. T. Williams, Caergybi, fod yr hen filwr a anfonwyd i'r tloty gan y Swyddfa Ryfel wedi myned yn wallgof, a chym- hellai ar i'r Bwrdd1 ei anfon i Wallgofdy Dinbych. MabwyBiadwyd hyn.—Galwodd y Parch R Price j sylw y Bwrdd at achos James Humphreys (Caer- gybi gynt), yr hwn a dalodd chwech ugain a phump o buna.u i berson neillduol. Yr oedd yn achos gwarthus, a dylid ymchwilio iddo yn drwyadl. Talwyd yr arian drosodd i'r person neillduol hwn yn ngwydd dau o dystion. Cyn cymryd mesurau cyfreithiol, penderfynwyd ar fod i Warcheidwaid Dosbarth Caergybi edrych i'r mater, a gwneud ad- roddiad o hono erbyn y cyfarfod nesaf. Llys Ynadon y Valley. -G'yiihaliwyd y llys hwn Rhagfyr lOfed, o flaen Mr H. Edwards, Dr. E. P. Edwards, Mri J. Lewis, J. R. Jones, R. Gardner, j a T. Lewis Griffith. Cyhuddai yr Heddgeidwad H. Williams, Gaerwen, fachgen 15eg oed, o'r enw Robert Jones, gynt Bodfan, Uanfaelog, o ddwyn oriawr, eiddo Owen Jones, Neuadd, Llanfaelog, ar y 15fed o Dachwedd. Gorchymynwyd i'r diffynydd ddyfod i fyny pan fyddai galw am dano o dan Gyf- raith y Troseddwyr Cyntaf (First Offenders' Act). —Dygwyd Peter Owen, taniwr, yn dyfod o Swydd Leitrim, yn mlaen o dan y cyhuddiad o ladrata dwy got, eiddo James Macfarlane, 28, Pound-street, Newry, yr Ynys Werdd, pan oeddynt yn croesi o Greenore i Gaergybi, ar yr 28ain cynnsol. Tra- ddodwyd ef i fig o garchar, yn ychwaneggl at yr hyn oedd wedi ddioddef. Cyhuddwyd John Wil- liams, Mill Bank, a Thomas Jones, 5, Porthdafarch- road, y ddau o Gaergybi, gan yr Arolygydd Thomp- son, cwmni y rheilffordd, d ladrata casgen o borter, gwerth pedwar swllt ar ddeg, eiddo y cwmni, ar y 4ydd o Ragfyr. Gohiriwyd! yr achos hyd Lys Ynadon Caergybi, Rhagfyr 24ain. Cynghor Dosbarth. Cyfarfu y Bwrdd nos Fawrth, o dan lywyddiaeth Mr David Williams.— I Swm y cyflogau a'r treuliadau am y mis oeddynt 112p 14s, ac yr oedd yn ddyledus i'r trysorydd 17p 12s 4c.—Ymddangosodd Mr Thunderbolt, Glasgow, o flaen y Bwrdd, gyda'r amcan o egluro sut y gweithiai y "turbine" hefo budreddi, er llaw-weithio "electric light" i oleuo y dref. Yr oedd o'r farn y costiai y cynllun oddeutu deunaw mil o bunau, I ac hefyd cafodd farn amryw foneddigion enwog ar y mater, pa rai oeddynt o'r fam y byddai i hyn weithio yn gampus; hefyd, nad oedd yn ofynol i'r Bwrdd end ceisio cyfraith ddarbodol er carlo allan y cynllun. Penderfynwyd ar i'r clerc yagrifenu at FwTdd y Llywodraeth Leol er gwybod a ydyw yn ofynol cael caniatad y Senedd i oleuo y dref gyda'r goleuni trydanol.—Wedi i'r cwestiwn hwn gael ei drafod, cododd Mr Moreton Pritchard ar ei, draed1 i wrthdystio yn erbyn erchiad y "surveyor" i rodtdi i lawr bibellau undeb (junction pipes) hollol wahanol, i'r hyn yr oedd ef wedi eu gosod, a'u cymeradwyo II gam "-surveyors" y trefydd. Wedi ychydig o siarad, penodwyd Pwyllgor yr Adeiladu i fyned i'r lie, a chael ymddiddan pellach hefo Mr Pritchard ar y mater. Darllenwyd adroddiad Pwyllgor Iechyd, a gofynodd Mr Slater a oedd magi marwol- aeth i blant wedi ei gau yn Afon Lon Felin? Mewn atebiad i'r cwestiwn, dywedodd yr Arolygydd nad oedd y He wedi ei gwblhau, er fod rhybudd wedi ei roddi i wneud hyny yn ddioed.—Gorchymynwyd i'r arolygydd wneud amcangyfrif o'r gost er cario allan y gwaith o ddihysbyddu Station street i'r draen yn Holborn-road. — Cymhellai Pwyllgor y Neuadd Drefol ar fod i'r ystafelloedd gael eu paentio. a bwriadant wneud gwelliantau cyn 1 i'r llyfrgell iyd(I gad ei symud i'r Neuadd Drefol.— Bu ymdrafodaeth faith iawn yn nghylch y gwaith mawr a fwriada Bwrdd Masnach yn nghyda chwmniau y rheilffordd wneud yn Nghaergybi, a phcnderfvnwyd llogi Mr 'Mis Jones Griffith i ednch ar o"l budd y Bwrad, a'u cyn-hori yn y materion; hefyd, gofyn iddo fod yn bresenol yn y ^faxfod trohiriedig nos Fawrth, yr wythnos hon.
---CAERNARFON. !
CAERNARFON. Gwerthu Merlyn a'r (DanlyniadL-Yn y Cwrt Bach, dydd Mercher, gerbron ei Anrhydedd! Syr Horatio Lloyd yr oedd Griffith Roberts, Llanberis, yn erlyn R G' Pritchard, Bryn'refail, am y swm o op, sef iawn am dor jrwarantrwydd yn nglyn a gwertli- :.int merlyn. -Yr oedd Mr Richard Roberts''tiros yr Mr J. T Robert. y ^Bynydd. Ymddengys i'r hawlydd, «r yr 16eg o Orphenai, brynu merlyn gan y diffynydd, yr hwn a sicrhai y tnvnai woithio yn gampus mewn car cig ac yn ddigon llonydd i'w dreiho gan ferch. hwmyr ariM pwrcas oedd 15p 10s ond bu i r merlyn wrthod trweithio a gorfu i'r hawlydd ei werthu am bns llawer is' nag a roddodd ele. Yr otxld yn awr yn li'iwlio'r crwahani»eth. Yr hawlydd, yn ei dystiol- th P advwedodd fod y merlyn yn arfer stopio lie bynag a phrvd bynag y mynai. Ar y s:wraai o Laiberis i Gaernarfon byddai yn stopio -vnh y fi-oesffvrdd, wrth dafarndy neillduol, ac wrth gapd v Methodistiaid Calfihaidd — (chwerthm) — a phob tro yr arhosai ceid y drafi'erth iwjraf ganddo ail pvchwyn. Pan aeth at y diffynydd l gwyno, ateb- odd hwnw y dylai feistroli yr anifail, a byddai iddo wneud hyny ond gwaeddi yn ddigon uchel arno (chwerthin adnewyddol). Holwyd tystion craill, a chytunient oil ei fod yn ferlyn da gyda'r eithriad ei fod yn dueddol i stopio. Dros yr amddiffyniad1 dadleuid na roddwyd dim gwarantrwydd, fod y mer- lyn yn eithaf llonydd tra yn meddiant y diffynyddi am naw mlynedd, fod! yr hawlydd yn adnabod yr anifall cyn ei brynu. ac iddo gael ei hysbysu y byddai yn debyg o stopio yn v dechreu wrth leoedd y bu yn arfer stopio.—Rhoddwyd dyfarniad yn mhlaid yr hawlydd am saith bunt gyda'r costau.
CEMAES. '
CEMAES. Y Diweddar Mr Charles W. Parry, Park Lodge. —Ysgrif-ena "J. O. R." o Ynys Manaw fel y can- lyn :Daeth y newydd1 galarus i'r ynys hon am farwolaeth ein hanwyl gyfaill, gan ein taro a syfr- danrwydd. Ychydig flynyddoedd yn ol bu yn gwasanaethu fel peirianydd ar loogau yr I.O.M. Steam Packet Co., ac endllodd iddo ei hun air da am ddiwydrwydd, sirioldeb, a charedigrwydd, ac nid rhyfedd, gan fod yr ymadawedig yn un o'r cymer- iadau anwvlaf allasai un ddyfod i gyfarfyddiad ag ef. Chwith, chwith yw meddwl ei fod wedi marw, ac yn gorw mewn estronol fed4. "Gofid sydd arnaf am danat ti, fy mrawd. On iawn fuost genyf fi."
GAERWEN.
GAERWEN. Dumwain Angeuol.—Yn Ysgol Park y Bont, LJan- ddanielfab, fe fu i fachgen bychan chwe' mhrydd oed gyfarfod a'i ddiwedd trwy fyned i wrthdaraw- iad ag un o feinciau vr ysgol. Digwyddodd hyn ddyd-do Mawrth, a bu y bychan farw yn hwyr nor Sadwrn. Yr oedd yn "fab i Richard Jones, yr hwn sydd yn aros yn Dinam Arms, Gaerwen. Cydym- deimlir yn fawr a'r teulu yn eu profedigaeth.— B. D. Heffer Hardd. Dydd Llun pwyswyd heffer Gymreig. ychydig ddyddiau dan ddwy flwydd oed, wedi ei magu gan Mr Thomas Evans, Boston House, a phwysodd 12 cant (12 cwt.). Yr oedd wedi ei gwerthu i Mr'Francis Hughes, cigydd, Ban- gor, ar gyfer y Nadolig.
LLANERCHYMEDD.'
LLANERCHYMEDD. Cyngherdd. Nos Wener diweddaf cynhaliwyd cyngherdd yn yr ysgoldy gan y cyfarfod llenyddol, o _dan lywyddiaeth y Parch D. Hopkins (B.). Cafwyd amryw o gystadleuaethau mewn darllen, dangos ffordd, etc. C'ymerwydt rhan gan lawer o fecbgyn ieuaiuc y dref mewn canu ac adrodd. Cafodd pawb eu mwynhau yn fawr, a therfynwyd y cvfarfod trwy ganu yr Anthem Genedlaetbol.- T. J. W. Cynghor Dosbarth Gwledig Twrcelyn.—Cynhal- ( iwyd cyfarfod misol y Cynghor hwn ddydd Mercher, dan ljTvyddiaeth Mr Owen Williams (Caer'rdegog). — Derbymiwyd Uythyr oddiwrth Fwrdd Llywodr- aetli Lleol parthed ymddiswyddiad Mr Owen Wil- liams (Ty'nybuarth). Ar gynygiad Mr A. McKillop, yn caell ei eilio gall Mr Hugh Thomas, pas iwyd fod sedd Mr Williams yn cael ei datgan yn wag.—Ysgrifenodd Mr J. Rice Roberts i ddweyd fod Mr Pritchard Rayner, Trescawen, wedi gadael cartref am Ddeheudir Affrica, ac felly ofnai ef (Mr Roberts) y byddai peth oediad cyn y dferbyniai lythyr y Cynghor yn nglyn a ffordd Llwynysgaw ei sylw. Gan belled ag nad oedd Mr Rayner ond tenant am ei oes, ymddangosai iddo ef (Mr Roberts} y gallai fod anhawsder iddo ef ganiatau tir i'r Cynghor er lledu y ffordd, ond efallai yr enillid gymaint wrth dori ymaith y gongl ag a fyddai yn angenrheidiol i ledu y ffordl, Yr oedd y gwell- iant awgrymedig yn un dymunol iawn, ac yr oedd .ef yn sicr y derbyniai y;tyriaeth.—Derbyniwyd llythyr oddiwrth y Pa.rch E. P. Howell, iiheithor- dy Pentraeth, yn gofyn a allai, drwyddynt hwy, alw sylw y Cynghor Sirol at gyflwr y ffordd' rhwng Penycefn a Chroes Traeth Coch, vn mhlwyf Llan- bedi goch, yr hon oedd yn ei farn ef, yn ddrwg ei chyflwr, ac v-mddangosai yn waeth y gauaf presenol inag, a fn eriotd o'r blaen. Awdurdodwyd y sur- veyor i weled y "road contractor" ar y mater. Penodwyd Mrs Mathews a Mr Richard Williams yn gynryehiolwyr Bwrdd Llywodraethol Lleol Ysgol Sirol Llangefni.—DarllenAvyd llythyr o'r Trysorlys parthed apel Mr Fanning yn erbyn gwrthodiad y Cynghor i ganiatau iddo iawn am y golled o'i swyddi fel clerc i Fwrdd Ffordd Fawr Amlwch. Yr oedd- ynt yn flaenorol wedi penderfynu fod hawl Mr Fan- ning i iawn yn cael ei "bario" gan ei bemodiad fel clerc i Gynghor Plwyfol Rhosybol. Hvsbysai Mr Fanning eu harglwyddiaethau yn awr nad oedd gan Fwrdd Llywodraeth Leol hawl i'w benodi ef yn glerc i'r Cynghor, ac nad oedd ganddo hawl i dderbyn unrhyw dal oddiwrthynt hwy. Derbyniodd dal am didwy flpiedd ar ol ei benodiad ar y 4ydd o Fai, 1896. Yn yr amgylchiadau hyn yr oedd eu har- glwyddiaethau yn cynyg caniatou i Mr Fanning fel iawn y swm o lp 15s 6c yn llynyddol. Yr oedd y rhan fwyaf o'r aelodau yn credu fod m,n Mr Fannincr hawl i r iawn, a phenodwyd pwyllgor cynwysedig o'r Mri Samuel Hughes, R. Williams, a'r Cadben L. Thomas, i dalu ymweliad a Mr Fanning er ceisio ganddo dderbyn swm gyfan yn lie y blwydd-dal. cl 9 Oynyrchodd y Clerc <Mr Thonias Hughes) gopi o'r hysbysiad o'r ail ymcbwiliad a gynhelir yn Amlwch yfory (dydd Gwener) i'r r»wnc o wneud y plwvf j'u Gynghor Trefol..Oy,nygiodd Mr McKillop fod l Mr, S. R. Dew, cyfredthiwr, Bangor, a'r clerc ymbresenoli yn y llys.—Cyfeiriwvd fh'thyr oddi- wrth Fwrdd Llywodraeth Leol ar" cwestiwn gwen- wyn mewn cwrw, i sylw y prif-g^^bl. Hefyd penderfynwyd gofyn l Mr Prothero bwyso ar holl bei-chenogion cwn dalu trwydded, gan fod cryn lawer o boenydio defaid yn y sir.—Darllenodd Mr McKillop adroddiad y pwyllgor a benodwyd i wneud ymchwihad i lwybr Presaddfed. Cyfarfyddiodd y pwyllgor yn Gate Farm ax y lOfed cyfisoi Iq aeth- ant ar hyd y llwybr oddiyno i Lodge Presaddfed. Gofynodd y clerc i'r wraig a edrvchai ar ol y giat ei hagor, ond gwrthododd. Gofynent am gael agor y ffordd fel ffafr, a gwrthodwyd hyn dlrachefn ao nid oedd, gan aelodau y pwyllgor ddim i'w wneud ond dringo dros y giat neu'r clawdd. Ar ddechreu yr ymchwiliad, pa un a gynhaliwyd yn Ysgoldy Carmel, yr un diwraod, ymddadgesoddi Mr T. R. Evans, cyfreithiwr, a Mr T. G. Owen, goruchwyl- lwr Arglwydd Stanley,ac eglurasant ac vinddiheuras- ant am y dnniaeth a gafodd y pw-yllgor a dywed- asant fod y wraig a gadwai y lodge w'edi mvned tuhwnt i'w dyledswyddau, a derbyniodd y pwyllgor yr ymddiheuriad a'r eglurhad gyda phleser Nid oeddynt yn barod i gyflenwi adiroddiad y diwrnod hwnw, gan fod ganddynt rai ffeithiau pellach i'w livstyried.-A,(Iroddodd y Surveyor fod pwyllgor, cynwysedig o'r Mri C. F. Priestley, S. Hughes, -es, R. L. Edwards, Edmund Roberts, ac yntau wedi ymweled a'r Wneffrwd, yr hon a red drwy Lanfair M.E. a Llaneugrad, yn mha le y gofynid am bont. Argymhellent wneud dwy ffos, bob un yn 50 troed- fedd o hyd, fel ag i beidio ymyryd a'r ffordd. Gofyn- wyd i'r surveyor wneud amcangyfrif ar unwaith.
LLANFAIR P.G.
LLANFAIR P.G. Y TemIwyr Da.-Nos Fawrth, yn y Lecture Hall, cynhaliwyd cyfarfod dirwestol cvhoeddus dan lywyddiaeth Mr W. Pritchard, adeiladydd, pryd y traddodwyd anerchiad rhagorol gan y Parch E B Jones (A.), Caergybi, ac yr oedd ei sylwadau a'i apel at y bobl leuamc i dd'od allan i weithio o blaid yr achos dirwestol yn gryfion iawn. Gwnaeth y gwr parchedig enw arosol iddo ei hun fel areithydd dirwestol yn Nghymanfa Ddirwestol Mon, yr hon a gynhaliwyd yma yn yr haf, ac mae He i gredu mai ffrwyth y cyfarfodydd rhagorol ga^T<l J hwnw 1 fefe-UT 3^ 7 deffroad amlwg sydd gyda dirwest ar hyn, p bryd yn Llanfair. AT oI ^Ir Jfjnes orphen, aethpwyd yn mlaen gyda'r gwitith o sefydlu Cyfrmfa y Temlwyr Da, a chaf- wyd fod cynifer a 72 wedi ymuno. Arweinid y rhan gynta-f o'r gwasanaetb gan y Cadben G B. Thomas, Caernarfon (yr hwn, gyda llaw, fu y nos Wener cynt yn sefydlu teml o tua 70 yn Coedpoeth Gwrecsam), a da oedd gan bawb weled yr hen arwr temlyddol mor iach a bywiog. Bu raid iddo ef ymadael, ac aed yn mlaen i ethol a gorseddu swyddogion dan arweiniad' y Brawd P. Willia»r,= D.N., a'r Brawd E. O. Jone: D.N. Dyma enwan y rhai ddewiswyd :—T.Dd., Brawd Henry Jonev • T.B.D., Brawd W Pretty; T.G.B.D., BrYwd jSi Hughes; T.LD., Chwaer Williams, Plasnew-ydd T.Y.A., Chwaer S. William: T.D., Brawd Thomas Lewis; T.Y., Brawd David Hughes- T.Y,n- lSrawd W. John Jones; T.R., Brawd Elias Wil oai^iTn'R'' Wright; T'°-' Brawd Griffith Owen; T.W.M., Brawd W. Wilkinson- T.W.A., Brawd Kemuel Jon ex. Gwelir fod rhae- o!yg(::i y bydd Temlyddiaet-h Dda yn flodeuocr eto yn ein mysg, a'n dymuniad ydyw ar i'r demTgael nerth i brofi yn :ff--ddlawn, a bod yn offwm gwaiedigacth i luoed'd o afael y gelyn.
LLANGEFNI.
LLANGEFNI. Nyrs i Langefni.— Fel y gwelir oddiwrth ein colofn- au hysbyuiadol, fe gynhelir cyfaafod cyhoedd- us yn y Neuadd Drefol vfory (ddydd Gwener) i gymeiyd i ystvriaoth y dymunoldeb o gael nyrs i Langefni a'r gymydogaeth. Hyderwn v daw cyn- ulliad da yn nghyd, oblegid -mac yr amcan yn un rhagorol. Cymdeithas Lenyddol Moriah.—Nos Wener, dan lywyddiaeth Mr E. M. Roberts, cafwyd' dadl' ar "A ddylid estyn yr etholfraint i ferched?" Agor- wyd g:ui y Mri W. Shaw, Siop Newydd, a L'ewelyn Thomas, chwegnwj ddvrr. Siaradwyd yn mhellach gan y Mri W. Oivcn, R. Davies, T. Edwards, Fied. Jones, David Jones. W. LI. Owen, John Owen, Robert Powell, a'r Llywydd. Dychweliad ilr Edward Viilliams o'r Transvaal. -Dychwelodd- Mr Edward vi^iams, unig iab Dr. Evan Williams., Y.H., Green Hill, i'w gartref o Ddeheudir Affrica nix-i Wener, ond am y rheswm ei bod mor hwyr pan ddychwelodd ni eUidl rhoddi y croesawiad bwriadedig iddo. Fodd bynag, ddy 'd I Llun, aeth Mr J. M. Williams, fferyllydd, a W. Williams, eillydd, o amgylch, a chasglasant swm da tuag at y rhialtwch. Yn y prydnawn hysbyswyd drwy y criwr trefol y byddai gosgordd yn cyfarfod yn Green Hill am haner awr wedi wyth. Yr adeg hono yr oedd rhai canoedd o bobl wedi ymgasglu yn ymyl y ty, ac yn fuan daeth arwr y noswaith a'i dad allan, ac aethant i gerbyd. Yna ffurfiwyd gorymdaith, yn cael e, blaenori gan seindorf y dref (dan arweiniad. Mr George Peacock), a llusgwyd y cerbyd drwy'r heolydd yn nghanol y brwdfrydedd mwyaf. Dylasem ddweyd fod nifer o ddynion ieuainc yn cario fflamdorchau. Wedi dychwelyd i Green Hill, diolchodd Mr Williams i'r cwmni am eu croesaw cynes iddo ar ei ddychweliad o faes y gwaed, a chafwyd geiriau i'r un pwrpas gan y' Doctor. Yn hwyrach gollyngwyd tan gwyllt am beth amser o'r "groundr' yn Green Hill. Oorph Llywodraethol Addysg Ganolradd Mon.— Cyfarfu pwyllgor y corph hwn yn y Mona Cafe, Llangefni, hrydnawn Mawrth, Mr Samuel Hughes, Y.H., Bodoonyfed.: Amlwch, yn y gadair. Derbyn- iwyd amryw ohebiaethau pwysig oddiwrth Fwrdd Addysg, a hysbyswyd y bwriedir agor Ysgol Caer- gybi yn mis Ebrill nesaf. Penodwyd yr aelodau canlynel i gyfarfod Uywodraethwyr lleol Caergybi: Mr J. Lloyd Griffith, Dr. E. P. Edwards, Mr A. McKillop, Proffeswr J. Morris Jones, a'r Parch D. Rees. Penderfynwyd hysbysebu am brifathraw i'r ysgol ncwydd. Yr Ysgol Ganolraddol.—Cynhaliwyd cyfarfod cy- hoeddus yn Neuadd Ganolog yr ysgol newydd bryd- nawn dydd Gwener, o dan lywyddiaeth Mr A. McKillop, Y.H. Yr oedd hefyd yn bresenolMrs Nicholls Jon-es a Miss Jones, Penrhos; Parch O. M. Jenkins, B.D., a Mrs Jenkins, Parchn. James Donne ai Smyrna Jones, Mrs Owen, Glanaber; Mrs Tinsley, do. Mr a Mrs Roberts,Metropolitan Bank Dr. Williams, Dr. J. L. Owen, Mri W. Hughes Jones, T. Williams, Llanerchymedd; A. Lewis Morris, Pentraeth Mrs J. J. Gray, Mr W. Thomas, postfeistr, Llangefni; Mr J. E. Hughes, Llanerchy- medd,; Mr S. J. Evans, M.A. (y prifathraw), a Mrs Evans, Mri Leslie Scott, B.Sc., E. G. Hughes. B.A., Misses F. M. Bayli'is, A. Greaves, a Hooper.—Dywedodd y Cadeirydd fod yn ddrwg gan- ddo nad allai Mrs Dr. Williams, Green Hill, fod yn bresenol i ranu y gwobrwyon. Fodd bynag, yr oedd Mrs Nicholls Jones yn garedig wedi addaw rhanu y gwobrau, a cliaffai ef bleser mawr i alw ar Mrs Jones yn mlaen, yr hyn a wnaeth.—Yna rhoddodd y Prifathraw ei adroddiad blynyddol, pa un, mae'n ddrwg genym ddweyd, nad allwn ei roddi yn llawn fel y dymunem, oherwydd prinder gefod. Rhoddwn restr o'r rhai llwyddianus -In, y gwahanol arholiadau. Yn adran celf a gwyddor enillwyd 24 o dystysgrifau mewn "mathematics," fferylliaeth, "mechanics," a "drawing." Yn mhellach pasiodd 38 eraill, ond i'r rhai hyn ni roddai yr adran dyst- ysgrifau. Mewn mathematics emllodd 48 y cant "first-class" yn erbyn 22 dros yr holl wlad. Pasiodd Owen Thomas, Gaerwen, y "boy copyist examina- tion of the Civil Service," ac eniUodd Owen R. Thomas, Clegyrog Ganol, yr oriawr arian a roddid gan Mr W. A. Jones, West Kirby, i'r bachgen a enillai y cyfartaledd uwchaf o farciau yn y Bwrdd Canolog Cymreig, ac enillwyd yr oriawr i'r eneth a safai yr un fath gan Annie E. Hughes. Am y wobr o lp Is a gynygid gan Mrs J. J. Gray, Bul- keley-square, i'r traethodwr goreu, Tom Parry, Siop y Rhos, Penrhoslligwy, oedd yr enillydd ac aeth gwobr gyffelyb gynygid gan y Parch G. W. Griffith, rliellthor Gaerwen, am y marciau uchaf mewn mathematics, i Griffith Jones, Llandyfrydog. Enillwyd yn arholiadau y Bwrdd Canolog Cymreig ("senior certificates!") Annie E. Hugnes, Llanfawr; John O. Hughes, Oemaes William Hughes, Llan- dyfrydog; Tom Parry, Penrhoslligwy; William | Roberts, Rhydydelyn Griffith Jones, Llandyfrydog W. H. Gibbon, Amlwch; ac Edward G. Owen, Prysan, Bodedern. Llwyddcdd y pedwar cyntaf yn holl bynciau y Welsh matriculation, ac felly yn meddu hawl i gael eu cofrestru fel efrydL wT.- yn Mhrifathrofa Cymru. Jamor Certificates (12): Owen R. Thomas, Clegyrog Ganol; David Roberts, Rhydtroes; W. M. Williams, Amlwch; Mary Hannah Edwards, Rhosybol; Annie Mary Wil- liams, eto; Gwladys Jones, Llanerchymedd Maggie P. Jones, Ty Mawr, Llangwyllog; Jennie Mostyn. Amlwch; Cassie E. Jcmes, eto; Thomas T. Evans, eto Kate Jones, Pensarn, a. Henry Parry, Llandyfrydog. Am y cyfieithiad goreu o farddon- iaeth o'r Saesneg i'r Gymraeg joeirniad1, Elved) 1, Thomas A. Jones, Boston-terrace, Brynsiencyn; 2, John Owen Hughes, Cemaes. Am yr "advanced certificate in dairy work" yn Ngholeg y Brifysgol, Bangor: Beatrice Jones, Llangefni. Gwneud ymenyn: Eliza McKillop, Ysgol Laethol Bangor. Cafwyd araeth fer ond cynwysfawr gan y Parch James Donne, ac wedi i'r cadeirydd longyfarch yr enillwyr a'r athrawtm llafurusi ar eu Uwyddiant, daeth cyfarfod hynod ddyddorol i derfyniad. Y Nadolig yn y Siopau.—Pan yn ysgnfenu, ar fin myned i'r wasg, ychydig mewn cydmariaeth o fasnachdai y dref oedd wedi eu haddurno ar gyfer y Nadolig- Mac hyny i'w briodoli i'r ffaith fod gan y masnachwyr wythncn-i bron i wneud golwg gwych ar eu ffenestri. Er hyny mae rhai wedi dechreu o ddifrif, a diau v gwelir y gwahanol siop- au wedi eu gwisgo yn hardd. Wrth gwrs, y cigydd- ion wnant y parotoadau mwyaf ar gyfer y Nadolig, a gwelir yn y dydd iau nesaf ddarnau heirdd o biff, etc., yn tynu dwfr o ddanedd y rhai a edrych- ant arnynt. Lladdodd y Mri Richard Jones a'i Fab, High-street, nifer fawr o fustych a heffrod, oddiwrth Mr W. Brocklebank, Parcia.u, Caernarfon Mr John Jones, Corsyreira; a Mr Richard Jones, Bodffordd Farm: arddangosfa ardderchog o fyllt. Cymreig a myllt penau duon, wedi cael eu ffidio gan Mr G. Brocklebank, Plas Llandegfan; Mr O. Lewis, Cefn Carrog, Llanddyfnan; a Mr G. Lambert, Tanygraig, Pentraeth. Hefyd lot dda o foch tewion a pherchyll.—Fel arfer lladdodd Mr David Owens, Church-street, anifeiliaid campus yn eidionau, gwartheg, defaid, wyn a moch, wedi eu, pesgi gan rai o brif amaethwyr Mon. Fodd bynag, yr oedd yn rhy "swil" i ddweyd eu rhif.—Yr oedd gan Mr R. H. Jones, cigydd, 12, Bridge-street, eidionl o Taihirion, Penmynydd; heffer o Ty Mawr, Llangwyllog; tri o wyn o Bodynys. Penmynydd a phedair o ddefaid o Ty Hen, Llanffinan, yr oil yn anifeiliaid campus.-Dan,osai Mr 0. J. Owens, Frondirion, Bridge-street, heffer drom, gwerth 20p, oddiwrth Mr David Jones, Cae'rgwlaw; un arall debyg a gwerth yr un swm, wedi ei phesgi gan Mr John Williams, Tyddyn Mawr, Pentre Berw; buwch dda, gwerth 17p, o Berw Uchaf heffer neis oddiwrth Mr Owen Jones, Tyddyn Waen, Llan- gefni, a lot fechan o wyn o Tryfil, Llanerchymedd. -Yr oedd yn masnachdy Mr Llewelyn W. Thomas, Bridge-street, wyth o foch o'r dosbarth blaenaf, wedi eu pesgi gan Mrs Roberts, Ty'n Coed, a Mr John Parry, Cae Cwta Mawr, Llangefni.—Yr oedd y grocers wedi parotoi yn dda, ac yn eu plith yr oedd Mri J .E Jones a'i Gyf., Shop Penlon Thos. Lewis a'i Gyf., Shop y Bont; J. W. Jones, Castle House; W. Hughes Jones, Thos. Edwards, Glan- dwr, Mr George Garland, Britannia Stores, ac <2rsujl. Yn. jmhlith y drapers" yr oedd ffenestri y Mri J. E. Jones a'i Gyf., yr Hen Afr Aur, yn hynod o dlws gyda "costumes" a phobpeth arall i ddenu y boneddigesau yn enwedig; tra yn adran y dynion ceid digon o ddewis o ddilladau heirdd ac isel eu pris. Nid oedd Mr W. R. Hughes, Bradford House, ar ol ychwaith, er ei fod heb lawn orphen "dressio" ei ffenestri. Yn ddiddadl bydd orphen "dressio" ei ffenestri. Yn ddiddadl bydd atdyniadau neillduol yn gwneud i bobl dyrru o amgylch y drws a'r ffenestri, fel arfer.NL-ie yr un sylw i'w wneud yn nglyn a. ffenestri Mr John Jones, Shop Newydd, ond y mae eisoes i'w weled "Sambo a'i fanjo," ac ni raid dweyd fod y plant wedi cael hyd iddo.—Oherwydd y gweddnewidiad sydd yn cael ei effeithio ar Druid House nid ydyw y Brodyr Jones yn alluog i wneud eu hardd.angosiad arferol, ond pan orphenir y gwelliantau diau y ceir ffenestri j^ych,— Mae gan Mr W. Hughes Jones "show" dda o "foneddigesau" (heb benau, wrth gwrs, ond gwelir oddiwrthynt pa fodd y gellir gwisgo ein bon- eddigesau i fantais yma).—Yn y Beehive hefyd ceir arddangosiad da o "fineries" a chardiau Nadolig,etc., a chawn ffenestr Miss Hughes, Glasgow House, drachefn, yn brydfert,h iawn.Mae gan y Mri Ro- bert Jones a'i Fab, Regent House, hefyd arddangos- fa dda o frethynau o'r patrymau diweddaraf.—Mae Miss Williams, milliner, Bridge-street, yn brydferth iawn hefyd. Arddangosai y Mri D. a J Jones, Shop y Factory, gyflawnder o ddillad, gwlaneni. etc. Am y "confectioners" mae Miss Betsy Jones, Gwalia House, a Miss Williams, Bulkeley-square, wedi tynu alla.n yn gampus, fel arferol.—Gwelwn yn ffenestri y Mri Gray a'i Gyf., ddetholiad prydferth iawn o lestri arian drudfawr, rt „ ^icronedd o lampau o bob math yn y Hall.—Dangosa Mr J- R- Williams, Penlan, ac R. H. Ro- berts Shop y Foundry, nwyddau priodol ar gyfer Ÿ galla.f.Y n adran yr efgidiau, ni ddylai neb fod yn oer eu trae4 ond edn-ch ar ffenestri Dicks', ry j Williams. Owen Williams, Bridge-street, ac 'jl' i'r rhai svdd yn arfer anfon cardiau Nadolig ^Hlwvddyn Newydd galiwn eu hanog i ymweled a Caxton House (Mrs Williams), siop y Mri Nixon a T -vis, a T. H. Hughes, arlunydd, a chant eu plesio ',ai^im__Gwclid yn masnaehdai y Mri W. Barnett 1,^ q j' ddetholiad campus o oriaduron, gemau, etc., al Uestri o bob math. Mr David Jones, drachefn, d sal yntau y "bicycles" diweddaraf a stoc helaetli on iduron, etc.—Gan fod ein hamser yn brin, ac os°vdym wedi gadael unrhyw enwau allan (ond nid o fVriad, cofier) fe wnawn diffyg i fyny yr wyth- nos nesaf. LLYS YR- YNADOX. rvnt,iliwyd y HyK m'so] arfeiol ddydd Llun, ger- bron y Milwiiad T. E. J. Lloyd (yn y gadair), liri r, t Roberts. Thomas Owen, 0. H. Foulkes, D. t PI ac 0. Jeffrey Jones. CADWRAETH GWALLGOFDDYN. Ymddangosodd Mr R. B..Evans, clerc Undeb Bangor a Beaumaris, i gefnogi cais wneid: gan Mr Coles, un o swyddogion elusen yr undeb, am archeb o dan y "Lunacy Act, 1890," yn datgan gwallgof- ddyn ar y plwyf o'r enw William Jones Owen, yn perthyn i Sir Fon, o'r hon y symuchyyd ef i WaJI- gofdy Gogledd Cymru, Dinbych. T^v'tioddi Mr C. M. Coles, swyddog elusen, fod y gwallgofddyn wedi ei ganfod yn mlwyf T-mfdra-eth, pa un sydd yn un o blwyfydd Mon o fewa Undeb Bangor a Beaumaris, ac o dan archeb synsudwyd ef ga.n y tyst i'r gwallgofdy yn Ninbych, ae yno y mae byth, ac yn "chargeable" i Undeb Bangor. Dadleuai Mr Evans nad oedd gan y dyn "settle- ment" briodol. Hyd 1874 yr oedd ei settlement yn Llanbeblig, ond dinystriwyd yr unrhyw trwy weithrediad Deddf 1894, ac felly yr oedd yn am- ddifad o "settlement." Oherwydd hyny y gwnaed y oais yn y Cynghor Sirol. Dywedodd Mr Rice Williams, cyfreithiwr, Caer- gybi, ar ran Cynghor Sirol Mon, mai brodor o btwyf Llanbeblig ydoedd y dyn dan sylw. Anfonwyd ef i'r gwallgofdy, a thalai Undeb Caemarfon am ei gadwraeth yno am flynyddoedd. Daeth yn well, ae yn ddilynol ymadawodd o Ddinbych, a. daeth i Fon. Yn Undeb Caernarfen yr oedd ei "settlement." Dywedodd Mr Evans mai yn Nhrefdraeth y can- fyddwyd y dyn eilwaith. Ymneillduodd y Fainc am ychydig, ac ar eu dychweliad i'r llys dywedodd y Cadeirydd eu bod o'r farn fod y dyn wedi ei anfon i'r gwallgofdy o Sir Gaernaxfon, ac felly gwrthodent ganiatau y cais. YMOSODIAD BRWNT YN LLANBEDRGOCH. Cyhuddwyd William Jones Hughes, Groeslon, Llan- bedrgoch, gydag ymosod ar Thomas Roberts, Bryn Shwtrws, o'r un plwyf; a chyhuddwyd Wil- liam Jones Hughes gydag ymosod ar Thomas Ro- berts a'i frawd, Owen Roberts. Ymddangosai Mr H. Lloyd Carter (Mri Carter, Vincent a Douglas Jones) dros y Robertses, a Mr S. R. Dew dros W. J. Hughes. Dywedodd William Roberts ei fod, oddeutu chwarter wedi deg or gloch nos Sadwrn, yr 20fed o Hydref, yn nghyda'i frawd Owen, yn myned gar- tref o lientraeth. Pan gyrhaeddasant y Lon Lwyd, daeth W. J. Hughes a'i wraig i fyny o'u hoi. vm ddaethant i fyny gofynodd Hughes* yn mha le yr oedd) tad y tyst. Atebodd ei fod gartref mor bell ag a wyddai. Dywedodd Hughes os oedd y tad yno fe gaffai yr hyn a gafodd y noswaith gynt yn Nhraeth Coch. Yna tarawodd v diffynydd ef ar ei ysgwydd gyda'i phon, a dchreuodd ei gicio ar lawr. Pan gododd ef (y tyst) tarawodd y diffynydd ef yn ei wyneb gyda'i ddsvrn. Yna rhuthrodd ef (y tyst) ato a tharawodd ef unwaith neu ddwy ar ei wyneb. Daeth brawd y tyst i fyny i'w hatal. Daeth William Owen, Pentraeth, ac Owen Jones, Boot, i'r fan: yr oedd! ef wedi rhoddi gwys iddynt 1 roddi tvstiolaeth. Gwelodd y diffynydd yn cael ei daraw nes iddo syrthio yn y ffos gan John Owen Croes-holwyd: Gwyddai fod y diffynydd wedi bod yn ei wely am dair wythnos mewn canlyniad i'r niweidiau a. wnaed arno gan John Owen. Ategwyd ei dystiolaeth gan Owen Roberts. Mewn atebiad i Mr Dew dywedodd ei fod yn credu J iddo glywed Mi's Hughes yn gwaeddi "Mwrdwr." Tystiodd William Owen, Penybont, Pentraeth, ei fod wedi cael "subpoena" gan y ddwy ochr. Yr oedd ef ac Owen Jones mewn cae cyfagcs, a chlyw- sant waeddi. Yna aethant i gyfeiriad y waedd. Pan ;retli i'r ffordd gwelodd bawb yn sefyll, ac ni siaradent air. Gofynodd iddynt beth oedd y mater, ond nid atebodd neb. Ni wnaeth W. J. Hughes unrhyw gwyr, wrtho ef, ac ni welodd friwiau na gwaed. Aeth ef gyda'r Robertses, ac aeth Owen Jones gyda W. J., Hughes a. Mrs Hughes. Gada-w- odd hwynt yn ymyl ty Robert Lewis, ac ni welodd Owen Jones ar ol hyny. Ategwyd gan Owen Jones. Dywedodd yn mhellach ei fod wedi cynorthwyo Mrs Hughes i odd Mr Hughes o'r ffordd.—Yn cael ei groesholi dywedodd ei fod yn cofio myned i dy W. Jones Hughes, ac yr oedd ei wraig a Joseph a John Roberts yn bresenol. Ni ddywedodd y buasai Jones Hughes wedi cael ei lofruddio onibai ef. Yna anerchodd Mr Dew y llys o blaid y diffynydd, a galwodd ar Dr. E. Williams, Llangefni, yr hwn a ddywedodd ei fod. wedi cael ei alw at y diffynydd ar yr 21ain o Hydref. Yr oedd yn ei wely. Ar- chwiliodd ef, a, chanfyddodd archoll oddeutu mod- fedd a haner o hyd ax ochr dde ei ben, archoll arall o dan ei lygad de, yn agos i'r trwyn, ac yr oedd y llygad yn gauedig. Ar yr ochr aswy yr oedd archoll ar y tuallan i'r glust. Yr oedd archollion hefyd ar ei ysgwydd a'i fraich. Owynai vn nghylch poenau yn ei goesau. Yr oedd ei wallt wedi ei orchuddio a gwaed, ac yr oedd gwaed ar ei goler a'i gadach gwddf. Gweinyddodd arno am odeutu tair wythnos neu fis, ac er hyny yr oedd wedi dioddef oddiwrth boenau yn ei ben. Yr oedd yr archoll ar y pen yn un difrifol, ac yn ei farn ef yr oedd wedi ei achosi gan arf blunt. Croes-holwyd gan Mr Carter Arwyddodd ef y "declaration" am y wys. Nid oedd Wm. Jones Hughes yn alluog i wneud y cyfryw. Yr oedd dau archoll difrifol ar ei ben. Gallai un archoll gael ei achosi gan gareg finiog. Dywedodd W. Jones Hughes ei fod ef ar y nos- waith dan sylw yn nghwmni ei wraig. Ymwelas- ant a ohyfaill yn Talwrn. Arosasant yno hyd haner awr wedi naw. Galwodd yn yr Halfway Inn, lie y cafodd un glasiad o gwrw, ac wedyn aeth ef a'i wraig yn nghyfeiriad Pentraeth. Gallasai fyned adref ar hyd ffordd arall, end yr oedd y noson yn un dywell a'r ffordd yn un fudr. Fel yr elent yn mlaen cyfarfyddwyd hwy gan ddau ddyn—Thomas ac Owen Roberts. Y peth cyntaf glywodd oedd rhyw- un yn gwaeddi "William Jones," ond nid atebodd. Gwaeddodd y person "William Jones, Cogfryn." Dywedodd yntau, "Ie." Yna daeth dau ddyn i'r ffordd, a tharawodd Owen Roberts ef ar ei ben gyda ffon, ac aeth yn anymwybodol. Pan ddaeth ato ei hun gwelodd ei hun rhwng ei wraig ac Owen Jones— yn eu breichiau. Gofynodd i Owen Jones fyned beth o'r ffordd gydag ef. Clywodd y brodyr yn gwaeddi allan ac yn dweyd y byddai iddynt ladd Jones, ac y byddai,' iddynt ei dynu tu chwyneb allan. Yr oedd wedi ei orchuddio a gwaed, ao nis gallai weled ond gydag un llygad. Nid! oedd yn hoffi dyc-hrvn ei wraig. Yna, gofynodd i'w wTaig am ei ffon, a ph. n oleuodd fatsen i chwilio am ei non syrthiodd i'r ffos. Ni welodd John Owen pan darawyd ef i lawr gyntaf. Ni chrybwyllodd enw Thomas Roberts o gwbl. Croes-holwyd Ni tliarawyd ef yn y ffos, ond disgvnodd iddi. Tarawod.d Owen Roberts ef gyda'r non. Ei wraig a gaxiai y Hon. Ategwyd gan Mrs Margaret Jones Hughes a Joseph Roberts, Gwaen Eiuad. Ar ol i'r Fainc ymgynghori, dywedodd y Cadeirydd eu bod yn taflu allan y ddau achos cyntaf. Yr oeddynt yn cael Thomas Roberts ac Owen Ro- berts yn euog o ymosodiad difrifol iawn. Gallasai W. Jones Hughes fod wedi ei ladd, ao wedi cymeryd pobpeth i ystyriaeth dirwyent y brodyr i 2p yr un a'r costau. TWYLLO CWMNI Y RHEILFFORDD. Cyhuddwyd Hugh Hughes, Ty'nfelin, Gwalch- mai, gyda theithio rhwng Ty Croes a Bodorgan heb; docyn ar Medi 24ain, ac hefyd gyda rhoddi enw a cbyfeiriad camarweiniol. Profwyd y cyhuddiadau gan yr Heddgeidwad. E. .Williams) a Mr Rowland Hughes, gorsaf feistr, Bodorgan, a gorchymynwyd i'r diffynydd dalu 5s o gostau yn mhob un o'r achosion. Cafodd Ellen Hughes, Pontcrug, Cerrig Ceinwen, eit chy'huddo gyda theithio rhwng Llangefni a'r Gaerwen heb docyn ar yr Bfed cynfisol. I Dirwywyd hi i Is a 13s 6c o gostau. Cyhuddwyd Annie Margaret Eames. Llangwyllog, gvda, theithio rhwng Llangefni a Llanerchymedd heb docyn ar y lSeg cynhsol. Profwyd y trosedd gan Mr William Griffith, "guard" tren Amlwch; Mr Gilbert Hands, yr hwn a weithredai fel gorsaf-feistr yn Llangwyllog ar y noswaith dan sylw; Mr Owen Williams", "porter" yn Ngorsaf Llanerchymedd; Mr John Thomas, gorsaf-feistr Llanerchymedd, a Air W. Arthur Hughes, cudd-swvddog yn ngwasanaeth y cwmni yn. Mangor. Dirwywyd v ddiffynes i Is a 19s 6c o gostau. Erlynid yn yr achosion uchod gan Mr J. Fenna, cyfreithiwr y cwmni. MEDDWDOD. Am fod yn feddw ac, afreolus, archwyd Robert Williams, eill iwr, High-street, Llangefni, i dalu y costau. HEB LAMPAU. Cyhuddwyd Edward Hogan, Hendrewen, Bangor, grda. gym cerbyd heb oleuadau yn Saron, .Llan.- bedrgoohi, ar y 6ed cyfisoi. Dj'wedodd y Diffynydd fod ganddo ganwyllau, end gan fodj y lleuad yn llawn nid oedd yn meddwi fod eisicu eu goleuo. Fodd bynag, goleuodd hwynt pan stopiwyd ef. Dirwy, Is a'r eo«tau. Cyhuddwyd W. Hughes, Carnarvon-road, Glan- adda, yn ngwasanaeth Mr C. Pozzi, High-street, Bangor, gyda chytfelyb drosedd. Dyw-edodd yr Heddgeidwad Thomas Jones ei fod, ar yr un dyddiad, yn Llanddyfnan, a. gwelodd y diffjTiydd yn dreino "luriy," ac yr oedd ganddo un lamp yn oleu. Dywedodd y Diffynydd ei fod wedi goleuo ei lamp ddwywaitli, ond fod ysgydwad y "lurry" yn ei diifodd. Yr oedd, wedi dweyd wrth ei feistr fod eisieu dwy lamp, ond dywedodd y diweddaf fod un yn ddigon. Gorchymynwyd iddo dalu y costau.
LLANSADWRN.
LLANSADWRN. Cyfarfod Adloniadol. Nos Sadwrn, y 15fed cyfisoi, cynhaliwyd ein trydydd cyfarfod adlon- iadol yn v lie uchod, pryd y cynierwvd y gadair gan Mr Haynes, Gadiys, ac arweiravryd gyd* medrusrwydd. dihalal gan Mr H. Williams, Gad?ys. Chwareuwyd ar y berdoneg gan Miss Williams, Finger. Dyfarniadau y beirniaid ooddyut. fel a ganlyn :-Cerddoriaeth.-Unawd i blant "E. Owen ao M. E. Owen, Bryn Eglwys, yn gyfartal; 2, A. Owen, Penucheldref. Unawd i bob oed: Mr R. Roberts, Llanddonu. Deuawd: Mr R. Roberts a i. gyfaill, o Land dona. Wythawd Mr R. Roberta a'i barti, o Land don a. Am chwareu ar v "moiith- ergan 1, John Williams 2, W. James Roberts, o Landdona. Barddoniaeth.— Englyn i'r "Drol John Owen, Bryn Eglwys. Tri p'henill i'r "Col- lege: W. Owen, Rhosuchaf. Amxywiaeth.— Darllen Saesneg i blant: 1. H. Williams; 2, E, Owen; 3, Annie Owen. IJawysgrif i hlant: W. Williams, Minff ordd. Crochet tie Miss E.: Jones, Post-office. Tamo'shanter: Mrs H. Hughes, Ty Oapeh Yna cafwyd gwasanaeth y cyfeillion a gan- lyn: --Can. gan barti o ferched o'r lie; dadl gan J. Owen ac Hugh Williams; can gan Miss E. Jones, Post-office; adroOdiad gan gyfaill o Landeg- I fan can gan Mr O. Rowlands, o Landdona; ton a.r y crwth' gan Mri It. Williams a W. Davenport; a,drodfliad gan Miss A. Jones, Trefor Plas; can gan Mr 0. Thomas, Bryn Teg dadl gan Mri D Owen, Penucheldref, a W. Owen, Rhosuchaf; deuawd gan Miss Owens, Board School, a Mr j' Owen, Bryn Eglwys; a chredaf i bawb gael eu boddhau yn y modd mwyaf dymunol. Llwydd i'r cyfarfoc1 yw dymuriad yr ysgrifenydd—W. Wil- liams, Hendrefor.
jPENMYNYDD.
PENMYNYDD. Amaethyddiaeth. Cynhaliwyd cyfarfod, o dan nawdd y Cynghor Plwyf, yn Ysgoldy y Bwrdd, nos Sadwrn, y 15fed cyfisoi, i ddarlithio ar amaethydd- iaeth. Dechreuwyd trwy i Mr Daniel Rowlands, Pen yWal, gynyg fod Mr Evan Evans, Sara Fraint, yn fel catLairydd, a p has iwyd yn un- frvdol iddo lanw y gadair. Yna galwodd ar Mr William Edwards, darlithydd amaathyddol, Crewe, yn mlaen i draddodi ei ddarlith ar natur elfenau gwrteithiau celfyddydol, ac, yn ol pDb disgwvliad, gwnaeth hyny mewn niodd deheaig, nes gwefr- eiddio pawb oedd yn bresenol yn gwrandaw arno. Ar ddiwedd y ddarlith, gofynwyd cwestiyriau iddo oeddynt yn naturiol godi oddiar wahanol bwyntiau yn ei ymresymiad, a chafwyd atebiad boddhaol iddynt oil. Credwn y caiff amaethwyr plwyf Pen- mynydd lawer o hyfforddiant a lies oddiwrth ddar- lithiau o'r natur yma, 00, os byw ac iach fyddwn, cawn y fraint o wrandaw y darlithydd enwog, Mr William Edwards, am y tri nos Sadwrn dilynol.—• Gohebydd LleoL
PENRHOSGARNEDD (Bangor).
PENRHOSGARNEDD (Bangor). Cyngherdd) Blynyddol.—Nos Wener, y 7fed cyfis- oi, cynhaliwyd cyngherdd mawreddog yn Ysgol Genedlaethol y Faenol er budd yr ysgol ddyddiol a Chlwb Plant Ysgol Sul Eglwysig y lie uchod. Mae y cyngberdd hwn yn hen sefydliad, a derbynia gefnogaeth dda bob amser, fel y mae yn dal ei dir yn ardderchog, er heneiddio; ac y mae hynv yn llefaru yn uchel am ei amcanion da a thcifwng. Lij-wyddwyd gan Mr V. P. Lort, yr hwn fonedd- wr sydd yn gvmwynasgar iawn i ni bob amser. Cyfeiliwyd yn fedrus ac ardderchog dros ben gan Mr W. R. Jones, Bangor. Sicrhawyd gwasanaeth y cantorion enwog canlynol:—Mihs K. Evans. Miss C Evans, Miss M. J. Edwards, Miss Winnie Owen (Bangor),Miss M. E. Hught,4 a Miss M. E Pritchard (Penrhosgarnedd), Mr Lemuel R-oberts; Mr Llew. D Jsnes, Mr David Jones, Mr Owen Hughes, Mr R. H. Morgan, a Mr David Hughes (Bangor). Mae yn bleser genyf ddweyd fod yr holl enwogion uchod yn eu hwyliau goreu, a'r "encor" yn fyddarol. Mae v clod a'r diolchgarwoh mwyaf d'iffiuint yn ddyled- j us iddynt oil am eu gwafanaeth rhad, dyddorol, ac ardderchog, ac yr ydym yn teimlo yn falch fod y fath enwogion cymwynasgar a charedig yn gvmvd- cgion mor agos i ni, a gobeithio y cawn y fraint o glywed eu Heisiau peraidd vn ein plith v flwyddyn nesaf eto. Wedi talu y diolchgarwch arferol i'r llywydd., etc,, terfynwyd trwy ganu yr Anthem Genedlaethol.-R.P. Z,
PENSARN (Amlwch).
PENSARN (Amlwch). I Y mae caredigrwydd ami un yn d'od i'r anlIwg eleni (fel arfer) yr adeg yma o'r flwyddyn. Y mae pregethwr newydd wedi tori allan yu I ffurfafen y Methodistiaid, ac mae ei bregethu yn derbyn yr eneiniad hwnw y cwynir na welir ef braidJi yn disgyn un am^er yn y cynulleidfaoedd yn y dyddiau rhai'a. Y pregethwr ydyw Cadben Jones, y Fagwyr. Nos Sul pregethodd gydag arddeliad yn Bozrah. Ei destyn ydcedd "Pa fodd y glanha llanc ei Iwybr? Wrth vmgadw yn ol dy Air di." Sjdwyd ar lawer o Nebb yma, ie, rhai o aelodau mwyaf y He hwnw. A yw y crwydro o'r naill g. ipel i'r Hall yn peidio myned ar trvnydd vn y cylch hwn? Ofnir ei fod. Y mae ymyfed yn myned ar gynydd pailiaus yma. Y mae Carmel (B.) yn prysur dynu at ei orpheriiad. Pryd yr agorir ef gyda phrif ddoniau De a Gogledd fel pregethwyr? Y ma. y Parch R. Matthews wedi ymgymeryd' a gofal bugeiliol Bozrah. Y mae Ysgol Sul wedi cael ei sefydlu o'r newydd yn y fro. Y mae y ffyrdd yn cael cechreu eu trin yn awr yn ein mysg.—Trebor.
♦ PISGAH (Llangefni).
♦ PISGAH (Llangefni). Y Sul "'diweddaf cynhalhryd cyfarfod ysgol y dosbarth yn yr addoldy uchod. Arweiniwyd cyfar- fod y prydnawn gan y Parch T. Frimston, ac yn yr hwyr gan Mr W. Barnett. Cymerwyd rhau vn y cyfarfodydd gan y rhai canlyn-ol:-kate Roberts, Richie Roberts, 0. C. Williams, M Williams. Miss Parry, a'r Chwiorydcl pisses Elizabeth, Ellen, a Jane Owen, Cae Garw, ac hefyd gan ddosbarth Miss •Jomes., Holwyd y plant gan Mr W. Hughes. Holid y rhai mewn oed gan Mr W. H. Prytlierch, a chafwyd anerchiad gan y Parch T. Frimston. Oanodd y plant yn ystod y cyfarfodydd amryw donau c,'r "Llawlylr Moliant" yn bur swynol, dan arweiniad Mi-fa Ellen Owen. Dechreuwyd y cyfar- fod hwyrol gan, Mr Hugh Jones, Gwalchmai, a therfynwyd gan Mr E. R. Owen, Belan. Pluiwyd yn y gynhadledd fod y cyfarfod nesaf i fod yn Penuel y trydydd Sul o Chwefror. Hefyd, fod Mr T. Rowlands, Gwalchmai, i ddarilen papvr ar "Y pwysigrwydd o ddysgu ein plant yn ein hegwyddor- ion gwahaniaethol. Hefyd, fod i Mr J. Owen, Cae Garw, roddi anerchiad ar yr Ysgol Sul. Penod- wyd gwylwyr i'r pedair ysgcl ar gyfer yr arhohatL —W. B.
Y PARC, LLANDYFRYDOG.
Y PARC, LLANDYFRYDOG. Cymdeithas Ymdrech Grcfyddoi, etc. Yu ughy- farjod y gymdeithas itched nos Iau diweddaf caf- wyd dadl ar "Pa un ai mantais ai an-fant-tis i Gymra fyddai Dewisiad Lleol (Local Opti on)." Agorwj-d y ddadl ax yr ochr gadarnhaol gan Mr Hugh Roberts, Ty ny<)>ed, u r ochr na^aol gan Mr Hughes, yr Ysgol Genedlaethol, a gwnaeth y ddau eu gwaith yn rhagorol, ac yr oedd ganddynt resymau cryfion o blaid ac yn erbyn. Siaradwyd yn mhellach gan amryw o'r aelodau, a chafwyd dadl frwd a dyddorol. Yr oedd y mwyafrif yn bleidiol i'r mesur. Y mae yn ffaith ddyddorol fod Llandyfrydog yn un o naw plwyf ar hugain yn Mori heb un dafarn o'i mhewn, a mawr hyderwn nad' ydyw mwyafrif darllenwyr y "Clorianydd" yn ol o wneud eu rhan i gael holl biwyfi Mon i'r un sefyllfa hapus. Cyfarfod amryw- iaethol ydyw eyfarfod nesaf y gymdeithas, i'w drefnu gan Mr Thomas Hughes, Bryntinon.—J. Griffiths, ysg.
YSGOLDY'RHENBL."..R
YSGOLDY'RHENBL.R Cyngherdd. Cynhaliwyd cyngherdd llewyrchius yn yr ysgoldy uchod nos Wener, Rhagfyr 14eg. Llywyddwyd gan Mr O. H. Foulkes, Y.H., C.C., Bodrwyn, a'r arweinydd. ydoedd y Parch hvan Jones, Llangristiolus, yr hwn, fel arfer, oedd yn bur- hwjdiftg,. Cyfeiliwyd yn fedras gan Missi Defferd, Llajagefni. Cafwyd cyfarfod dt, a gwnaed elw rhagojroL C^merwv'd rhan gan y rhai can- lynol :—Mis-s Sally Thomas, Llangefni; Mr Wil- liams, etc,; Miss Griffiths, eto; Miss Jones (Llinos Cefn:), etc;. Mr Hughes a. iur Johnson, eto; Mr J. E. J ones, London House, cto; Mr Jones a Mr Williams, eto; -Nl;st Morgan, Rhcithordy; Mr Roberts, Rlieithordy Llanddyfnan Tenorydd Mona., Mr William Jones, Siop Capel, Llangristiolus; Mr J. H. Roberts, London House, Llangefni, a Mr Tom Owyen, Llangefni. Wedi talu diolch i bawb gan Mr Jenkins, y Rheithordy, diweddwyd trwy ganu "God Save the Queen." Ar haner y cyfarfod, 'r,dd gwledd o de rhagorol i'w gael am 4c a 6c. Cynorthwywyd gan y bonffidigesau canlynol, dan lyw'ydiaeth Mrs Evans, 'Rht-iiblas:—Miss Now- iaiia, lihenblas Miss Molly Newlsuid, eto Miss Foulksv Bodrwyn; Miss Roberta Pa.ra.dwy: Miss JoneS, Carrog; M'ss Jones, Cnkiiw Miss kv ii- li<ans, Catiaurach; Mrs Jenkins, Rheithordy; Mrs Lloyd, Gioniiechi Mis Jones., Biyn Hyfryd Mrs Prijtchnvl, Farm Yard Miss M.iriha l'omas, 'Bhenblas, a Aliss Maggie Tlioma., eto.
[No title]
.V: I Cyfarf' boneddwr ieuanc yn Gir Fynwy a Taeth- ferch. brydierth yn cario ei hyst.;n Uacth ax ei phen. "Beth gyniLrwch chwi am danoch chwi eich hun a'r liaeth, fy anwylyd' gofynai. eich hun a n-.odrwy aur," oedd. yr ateb parod. 25001" am "dan gwyllt" D, ICOOp am oleu- adau yn nglyn a'r arddangosfa hvriedir ei chynal yn Sydney. Aivs ty-,i I ar y laf Ionawr, esr y Oyngreiriad. Anfon-wrd yr oil 0. bcirianvv-r.ith y "tan gwyllt" a dynicn yn mhen pedwar diwrnod ar ol derbyn. yr archeb gan y Mri James Pain a'i Fob, llundain.