Yr Herald Cymraeg

EISTEDDFODAU CAERNARFON AM HAi-cri CANRiF EISTEDDFOD QENIEiDLAETH OL CAER- NAtRlFON, 1894. (Gati Mæ .WILLLAM DAViSS, Talybout.) Cynnaliwyd yr Eisteddfod' Genedlaetho! lion ar ddyddia.u Mawi-th, Mereher, lau, a. uwencr, Gorplienatf y lOid, lleg, 12fed, a'r I3eg, 1894. Dvd<i -Mawrth, am 9.30, cynnaliwyd Gor- sedd o dan ]y wyddiaeth. a nou- weddid hi mewn modd arbenig olier *-y id mai ynddi hi y darfu i ewyddagum yr Gr- sedd wisgo eu dillad newyddion. Wedi gorphen £ gweithrediadau goxyindeithiwyd i babell yr Eisteddfod. Llywydd y dydd ydoedd Syr (Lewis Morris. Lyfarnwyd y gw obrwyon fel y oanlyn — Cystadleuaeiih unawd oontralbo, "Ye that love the Lord" (Barniby). Gwobr, 2p 2&. Buddugol, Mies Gwen Thomas, Caerdydd. Beirniadaetih. yr anthem gydóa chyfeiliant Fr organ, geirxau Oymi-aag (Hab. iii., 17, 18). Geiriau Saeaneg i'w cylfaddasu gan y cy'f&ni&oddwr. Gwobr, 8p 8s. 'Wyth ym- geisydd. Attaliwyd y wobr. Cyetadileuaeth canu pennillion tSOi- nau. Gwobr, lp Is. Tri yn 0. cystadJu. ¡ Buddugol, Mr Rolbert Jonee (Eos Mon), Lhmøæhymood. I TIeirnia.daeth y cyfieithiad i'r Gymraeg o "At the Eisteddfod" ao "At the meeting' field," ailan o "iSbmgfc Unsoiig," gan Mr Lewis IMorris. Beimiaid, liryri, Dewi Mon, a. Proff. Anwyl, M.A., Aber- ystwyth. Beirniadaeitih y fbiageilgerddi. Gwobr, 5p. Deuddeg o ymgeiswyT. Bfeirniaid, Elis WYll o Wyrfai, lolo Caernarfon, a Watcyn Wyn. 33udàu¡gol, Mr Iaar Lewis, Port- dinorwig. Cystadleuaeth, "The Sea, hath its Pearls" (Pinswti). Gwobr, 4p Goreu, Mr lVOI Foster a'i gyfeiilion, Tonyrafaii, ger Ponty- pridd. OBeirniadaeth yr hir a thoddaid, beddar- (graph. "Rofoin Ddu Elryri."I Gwobr, 2ip. Qkirniaid, Dyfed, Tudno, a Phedrog. B^udlduigol, Gwilym Eryri. Nid oedd lai na dog a thriugain o doddeidiau wedi eu der- ibyn. WeJe'r buddugol: — Robin D4u enwog, derbyniodd ddoniaw, Ac arddum fawredd fotraa; Nerthol ed an-aith,—ibratihol ei eixiau, Egniol arwr ein hesgynloriau A" tlhra'r iaith rhoi'r i'w wedthiau—ogom- edd,— Byw yw'r hywadledd sy'n ei ber odlauw iCystadJeuaeth yr unawd tenor, "BugaiJ yr Eryri" (D. Parry). Gwobr, 2p 2s, gan Mr D. Trehearn, RhyJ. Goreu; Mr Thomae Thomas, Wrexham. ] 5 ei rn iadaeth cytfxes o bemnUlioii newydd h-elb fod droa ugain mewn ni'fer i'w canu tannau. Gwobr, 3.p. Beirniadd, Elis Wyr. o Wyrfai, lolo Caernarfon, a Watcyn ■ Wyn. Naw o ymgeiswyr. Goreu: Bryn- fa.b. Beirniadiaeih y oelfau:-— (a) Oa'i-ginal oil painting of a Welsh land- scape irestrktted to amateuxe). Gwobr, laA:, 12 p 128 a bathodyn arian; ail woibr, 3p 3e. 1, Maud Salmon, Deganwy; 2, Paa-ch Jdhn Owen, Bettweycoed. ('b) "Outline drawing by amateurs of o model or a gooUlp to be executed in the pre- sence of the adju-dioators." iGwotbr laif, 2p 2s; ail; lp Is. 1, Mr Ohriistopher Williams, Maes teg; 2, Mr T. H. Huigh.es, Uamgofni. ■(c) fix pen and ink eketchee, Wreloh scenery, not lees than tihree of which shall be the birthplaces of eminent Welshmen. Gwoibr latE 4p 4s a ibatihodyn arian; ad woor, lp le. 1, Mr B. A. Willia.ms, fyrddin; 2, Mr C. D. WiUiams, W Brompiton, Llundain. ■(d) Water colour otf any view in Wialee. G wo'br laf, 5p 5e a bathodyn axian; aiJ T'obr, 2p 2s. 1, Mies Salmon, Deganwr; 2, Mies Kate Hughes, Fronheulog, Aher- !(«) Group off flowers in water colours, -painted from nature (restricted to Welsh. Gwobr laf, 2p 2s; ail wo'br, GWdbr laf, 2p 2s; ail wo'br, lp Is. 1, Miss DameB, Oasnewydd; 2, Mr I C D. Williams, "West Brompton, Llundain. (If) Monochrome study of a ftgnre in any medium (restricted to amateurs tmd«r twenty-one yeare of ago)- Gwobr W, 2p 2a a bathodyn arian; ail, lp Is. i, Mies Hart- twenty-one years of ago)- Gwobr 1a!, 2p 2a a bathodyn arian; ail, Ip 18. 1, Mies Hart- ley, Bangor; 2, Mise Edith Boll is, Fron- heulasr. Llandudno. Beirniadaetih caeigliad1 goreu o farddom- iaeth lolo Goch, gyda nodiadau hanesyddol a beirniadol. Gwobr, ,50p, rhoddedig gan Gymdedithas yr Eisteddfod GenedlaethoL Beirniaid, iVIr Elgertotn Phillimore, M.A. Buddugol, Mr Oharlep Ashton. DBeirniadaeth y ddrama Gymreig oren, "Owain Tudur o Benmynydd yn Mon." Gwobr, 1.Qp a tihlws arian. [Beirniaid, Wyn o Wyitfai, Watcyn Wyn, a lolo Darfon. (Buddugol, Gurnoe. ) Beirniadaetih y cyfietihiad o "The Curse of Pantanna^ Mx Lewis Morris. Gwobr, 5j>. Beirniaid, Morfudd Eiryri, Dewi Mon, a Mr E. Anwyl, M.A., Aberystwyth. Buddugol, Mr IWm. Spoakman, Post Offioe, PelllSoa r. vaen, Beirniadaeth pedwarawd, geiriiu Saesneig cyifaddasm gan y cyfansoddwr. Geiriau Cymraeg, "Dedwyddwch," all an o "Ddydd- anweh yr Aelwyd." Gwobr, 5p 5s. Attal- iwyd y wdbr. Unawd ar y berdonog, "Andante änd Al- lejrOj" op. 16, No. 1 (Mendelssohn,). Gwobr laf, lSOp, 'bathodyn aur, a gwerth Jiams, Ma-eeteg. CVstadleuaeth canu pennillion hefo'r Gwobr. ID lB. Rhanwyd hi ihwng Ap Eos In, Caernarfon, a Caledffrwd1, ■Betheeda. 4 Cystadleuaeth y corau plant ar (a) "PlanC v Wlad" (D. Parry), (b) "Mil Oroesaw IJon" (E. Broome). Gwobr laf, 10p; ail wobir, 3p. 1, BaJid of Hope CSioir, Bben- ozer, Bangor; 2, Cor Plant Acrf'iir* Rhiw. CystadJeuaeth ar y berdctieig, "Rando a la Poiocaise" (W. S. Bennett). Gwobr laf, J lOp & bathodyn arian; ail wobr, 2p 2s a Ibathodyn arian; 3ydd, Ip 1. 1, Miss I, Callis, Sheffield; 2, Miss Nelson Riohajd, Birkenhead; 3, Mr W. Morgan, Aberdar. IBeirniadaeth englyn, "Yr Eiddew" (The Ivy). Gwobr, Irp 1b. Beirniaid', Ped^Og, Tudno, a Dyt'ed. (Buddmgol, Gwyddeiig, Brynaman. Wele'r eniglyn :—■ To ar fagwyr, tirf hugan-ar gaoraa Gwyrqg, a'r gnaig lydan Urdd henaint ar wydd' anian, ry w gwyrdd glog yr Eiddew glan. Y bril gystadleuae.t'h gorawl, i goraa ym rhifo o 120 i 140 o leisiau. (a) "All men, aJl things," Hymn of Praise (Mendelseohn), (',) "Yr Ynys'Wem" (Pencerdd Gwynedd). Gwobr laf, 'l60lp' bathodyn aur, a, gwerth j 3p o lyfrau; 2il wobr, 25p. 'Be-irniaid, Mri A'. J. O&ldicott, D. Emlyn Evaas, C. F. Lloyd, Peruoerddi Gwvnedd, a. Phencerdd ¡ Gv.alia. Cyfitadleuodd pum,p o gorau, eef Cserdydd (Mr Jacob Davies), Birkenhead' (Mr D. O. Parry), Caornaiiion (Mr Wtm. Jones), Rhymni (Mr John Price), a'r Am- wytb. (Mr W. D. Phillips). Oyfarnwyd y brif wobr i Gor RJiymni, a'r ail i Gor Caerdydd. Yn yr hwyT perfformiwyd "Samson" I (1-iiap.del) ga-n Gor Cla-emarfon, o dan llr- weiniad Mr John Williams, gyda dhyn- northwy carddorfa Mr Thomas Shw, a'r unawd wyr canlynol: Madame Annie Mar- riott., Miiap E-teanor iRees, Mir oVIaldwyn I Humphreys, Mr Watkm Alills, a. Mr Daniel I Price. DYDD MERJOHER. Dechreuwyd ail gyfarfod yr Ejteddod an ddeg o'r gioch ddvdd. Mercher, pryd, I yn absennoldelb Arglwydd Penrhyn, y cy- merwyd y gadair gan Mr W. H. Preece, C.'B. arweinwvr oeddynt Gwynedd a Mahon. Ohwareuwyd detholiad o ddarnau ■2an y iseiixlorff, a chaoiwyd can yr Eistedd- fod, "Oh. hear the wild winds blow," gan Mr J. 'Henry Dew. Reirniadaefch ar y gadwen o englynion i'r "Nod Cylfrin." Gwohr. 3p. Beiirniaid, Polrog, Tudno, a Dyfed. Buddugol, Mei- gant. Beirn iadaeth y c elf an — (a) WeLe:h. emblematic design, carved' upon n. pa-nel of wood -of any shape. Gwofbr, 3p Goreu, MTS Paul, Caernarfon. (b) Specimens displayed on a. block, from any Welsh slate or stone quaTry, of the various kinds Of work that can be put on

know what the 14, children are e^ting when you give them stewed fruit and blancmange made with Browii and Poison's Patent" Corn Flour and new milk. W&jjjr Fresh Fruit Stewed is very healthful. Corn Flour Blancmange, made wholly with milk, is very nourishing. The two together make a perfect summer sweet. To have Blancmange at its best, use Poison's "Patent" ComflgnT

0 Wely'r Claf i Ddeurodur GWELLHAD RIHAGOROL BONEDDIGES A FARCIHOGA DDEURODUR 0 DDIFEYG GWAED LLYM A D AREiQD EDIG AETH DRWY DRWILLiAMK' PINK PILLS. "Nt byd-daf byth yn teinilo'n fiinedi,g ibydda'i oob amser yn Ibarod i ymarfexiad allan, ac yn m wyn- hau teithiau meitih- ion gyda'm deurod- uir." Eiglura y sylw hwn o eiddo Mrs G. Leeeon, Norwell, Newark, wrth oheb- ydd y "Newark Ad- vertiser," y dyddor- defb mawr a gym-er xyn awr mewn byw- ydi, ac y mae yn waiianol iawn i'w chyflwr poenus cyn iddi gal ei gwella gan Dr Williams' Pink Pills. DesgTifia Mre Leeson ei hun- an fol yn hynod va,n.. heb nexth, yni, na brwdfrydedd yr adeg hono. "Ddeunaw mils yn ol," meddai. "yr oedd- wn yn dioddeti eymaint oddiwrth Ddiffyg gwaed fel y meddyiiais :ry nird yn marw, Ar achlysuron dioddeifwn boen difrifol yn fy rughem a chur pen llethol; yr oeddwn ieJ pe bob ameer yn iyr fy ê'a.d1, a chawn bcenaci dyehxynllyd ar draws fy ng«ha!on. Byddai bron unrhyw ymarferiad yn peri i'm calon guro yn gyfiym. Pan yn c-eidd.ed pr:u y galwn lugo yn inlaoen, a Uusgo Iwnawn i fyny'r grisiau, rhyw dd'wy ris, ac yna gor h phwye am both ameer, a. phan gyrhaedd'.vn y ris iichaf byddwn yn gefyll mewn yrn- diech galed am fy anadl. Yn a.ml llewyg. wn cyn cyrh-aedd y gris uchaf. Cymeru's lawc-r ianvn o feddyginiaethau, ond nid o-e-ld din; yn tycio. "Teimiais fel pe wedi colli gafael :1' f\-Kyd, ac ni byddai genyi yni wedi hyny, Pun y cysgwn am fivy nag awr yn y nos. ac yn airti- gorweddwn yn effro yn gruddifan awr ar ol awr, drwy Neuralgia Jlym. Yr oediiwn yn gwanhau ohearwydd fi.:l'" galiwn d<'eLi']o unrhyw fwyd, a dywedai n;cddvt;-on mai ychydig obaith oedd i mi os na chilwa yn fuan. fW\i o waei yn fv ngwythienau. "YSL fiodus, clywodd fy chwae;-yii-n;yf- raith am achos o Ddiffyg Gwaed a gan Dr Williams' Pink Pills, a ifhwyeodd arnaf rcddi p¡,:awi ar y jeitn- Jijn ar unwaith. Gv.-naethum, ac M yr t-(-.idwn yn gorphen y tiydydd hlWCll daetb cyfnewidiad mawr drosNN-v" ac fel yr aj y dvddiau heibio bwytaw;i yn well, well o hyd. Rthoes bwyd ta-et-h i mi. a deriveuai« ader»'li fy nihwysau coll«dig a'm lliw -.ac!n»« Fol y daliais gyda- Dr Williams' Pink Puis, ni phcenid fi mwy gyda Neuralgia, end e-jv-n yn iawn yn v ncj? a deifn.vt w«di dadfiino. "Daeth fy anadl yn b4clioll naturdol, a gwellhaodd a chrvfhaodd fy nghalon. ais bob p< cn ce<fn a chur pen, ac teed- wn f-il pe vn gwella pob mis. Yn awr bvddai ..l'an ohweoh o'r gloch y boreu. ac ni i;yoda.f byth yn t.e.iÜf)'n fliijO-ji:. Eyd yn nod ar 01 diwrncd &a!c<I o wrth by<id.ii vn Ln,}d i gerdded. a byddai yn mwynhau te'tir.aa pell ar y deurodirr. vn w;r, nq. Dr Williams' Pink P.iils yn feddyginiaeth arddercihoig ferched gv,"ei.niaid." Fel arfer, mae mercihed ieuanC yn gwan- hau oherwvdd fod ell, gwaod yn pallu mewn ma^tli. Crea Dr Williams' Pink PiiV Da. ac y maent wedi gwella miloedd i" ddau ryw o Ol-effekhinu vr Anwydwst. An- hwyiderau, Nerfol, Diffyig Gwaci, Diffyg Tieujiad. Dawns St. Vitus, Crvd.-iym.iiau. a'r Tt'ih'S; hefyd, anhwyidcrau "arboii i: merched Can bcib deliwr. n..u vn uniop. gyrchol oddiwrrth Dr ivill ^fedici.n« Co.. 46. Holborn Vwdnct. yn rhad -rW\ poet., 2s 9c. y bl-wch, neu E't 9c am chwcch-.

31ynai Mr Coeosyn William? ddewis 1'ej I testyn ei ddarlith "Odlau a'r dull i Od i." Cvnulleidfq lied fler ddaeth i wranao arno, ac nid oedd dwylaw rhai ohonynt yn rliyvv lan iawn oddiwrth eiddo pobl ereiii. "Hawdd iawn ydyw cad odlau i at-lb ] 'fymryn, dywedai y darlithydd, "ond pa beth a gaech chi i'att b i 'ladrad. "Tri mis o garchar gafodd Jim ty mrawd," llefai rhywun o ganol y gyn- ulleidfa.

AM GrMRY AH WASGAR ÐROS Y WERYDD. (,O'r "DrT{:h.") Yn y "Drych" ceir hanes bach gen ieuanc o Fie^tiniog sydd wedi d-o-d yn enweg fel cantor. [El enw yw 'Wiulie Wiliiaras, a geiwir i "the Great, Welsh ,Singer." Mab ydyw i Lewis a Jane Williams, teulu par.cii- U6 aeth i America o Gymxa tua Ql we-dd Ebriii y fl^yedyn ddiweddaf. Ganwyd Willie yn Dolrhedyn, Biaenau Ffestiniog. Yn forla iawn dangosodd fod -ganddo daieiit eithiiadol. Symudocd ei idem i. Merthyr Yale, D.C., ac yn auan daeth Willie i fwy" o ianicision ti-wy ymuiio a chor plant an- en-wadol y He dan arweiniad .gaiiuog D. Griffith, yr hwn ddywedai fod y canwr bach yn nieddu ar lais anarierci. 1 na aeth dan addysgiad Miss EdwarOs, organyddes y T.C. fc-eisnig, a -Air Morris, A.C., arwein- ydd cor meibion, a bu W illi-e trwy hyny yr. abi i gipio ami i wobr lied bwy&ig; ond tiwy ei fod yn fychan a gwanaiad teimlai e1 neni mai doeth oedd gwrt-hod iddo Janw y ceisiadau oedd arno. Ond yn fuan eto wedi daetii i Wilkes-Baxre, clywid ei ';■.is peraidd a soniarus: ac un noi d daeth em hor- iguinxid, Jilmer Roderick, ag ef yn miaen i ro- solo i'r gynnuiieidia, a. chanodd nes cneu eyndod ar .bawb, .a/i" ymddyddan ar v diwedd ydcedd, "ï chawn Ihwn yn hii bydd rhai o. egiwysi Saiesneg y dref wedi myned C% ef; a buan y gwiriwyd yr hyn siaradwyd. l\iae Wiiiie er's cryn anii-er yn gyflogedig yn nghor Eiglwyss -Esgoboi St. Sleve-n yn ei wisg wen yn canu yn swynol hob Sul, ac nid yn unig yn y cor, ond heiyd yn un o'r prif solois'te. Cyflogwyd ef tua gwyliau y Nadolig am arian, da i gana yn Music De- partment. un o fasnachdai mawr y ddinas, a mawr oedd y cyichu i'w wrando. Barn un o'r critics* cerdcoiol yn ein papvraui dyddiol ydoedd fol yn werth ei glywed, ac mai nid* peth cyffredin oedd clywed canu mor rhagorol aga,gear .ran "the little Welsh singer of V\a;les." yn unig mae yn I boblogaidd yma, mae n myned ar led yn inhell oddi.vi-a.. Yr codd Su'l) Mehefin 13. yii canu yn Mauc-h Chunk, ac mae gal wad ]ddc- y dyddiau hyn i fyned rai canaoedd o fiildiroedd oddiyma. Wiiiie yn un o d'l ar ddeg o blant, yr oil yn fyw, a'r tall a'r fam. Mae wyth o'r plant yma aphump yn Xghymru. Ymddengys fod canu yn y teuiu. AIae un ferch iddynt yn gan tores enwog yn Nghaerdydd ac mae yr oil yn gantorion da fel Ccr yr Aelwyd. Yn Gomer, O.. anrhegwyd John R. Da- vies, yn enedigol o La-nbrynmair. am ei v. asanaeth yn nglyn a'r Y^gol Sul yn y lie. "Mab ydyw i RicQiard a-c Ann Davies, Ty'n- y-Gore. Aeth ef ali deulu i America yn y ri w ydd pi 1874. Ar y cyntaf gwnae^h ei jgartref vn Rome, N.Y., lie yr oedd brawd fddo y n '.by w aio-so-ci-d yno am bum' mlyn- J' edd. Mae fT Dalies yn feddiannol ar dédentau naturiol difiglaer. (Saer maen yw wrth ei alwedigaeth, end ar hyn o brTd mae yn b,"v, ar fferm tua militia- i'r gogledd o dref Gomeir. Sid yw weoj dilyn ei orcch- n\liaeth ex'S -hai blynyddoedd. ET ei fod v-edi myned i oedran teg, wedi cyrhaedd y marc, a'r pren almon yn bifiguro ac \ntau -\n ireiddio, mae yn parhau mor heinyf, Ilawn o yni, araibedd, digriiwch ag erioad. Yn nghanol ei hen ddyddiau mae yn parhau yn ieuanc. Yn nghartref ei. merch, ^Tis Frank K. iRoberite, Siteuben-^treeit, Fi-oliand Patent, .Y.. bu farw h6 Rogsr .)bne, yn 73 oed. Merch oedd i'r diwedd ar John H uighes. o r r),ala, pensaer ac ynigyinei'wr. Ganwyd hi yn y Bala, Ma wrth 9, 1836, yn un o chwech. ~Ba vn byw am flynyddau yn LerpwI. Dvwed gohebydd o Pittsburig, Pa. Ar ei hvnt trwy y wlad hon i werthu darlumau (' arwyr ac arwx«sau Cymru, taiood D. S, Hutghes, Presitatyn, yimweiiad a'r Ddmas ■Fvgivd1 vr wvthnoe hon, gan wynebu cddi- vma" am ngtion- 'Cawsom ymgorn I dd vddan a domoi gyda r Cy-mro an<tuilaet'h- lló; hwn. Go-fidus g-enyrm gl'ywed na fu llwyddiant v daith i a'i ddlsgwyliadau. Ur. rheswm am yr ailwyddiant y w pris uehal y darluiniau h a'r ffaith fod y wlad, neu y rhan hon ohoni bcruh bynag, yn megis ond dechreu ymysgwyd o'r mai-weidd-dra rtr.asnachol sydd wedi ibod yn n'ynu er s agos 1 ddwy ftynedd. Yn Randolph, Wis., Mehean 13. wedi btyr YlSAtlldd, bll farw John Jones, HaT'-od. Cfan-ed ef vn 1818 yn Ngogledd CVmru- Tim. fu-odd deulu i America yn 1849. ac vr oedd vn un o'r fintiai o 150 o Gymra (g-roe«odd "y Wesrydd .gydta'r Cauten Owen, 0 Gaernarfon. Yn ardal Lake Emiiy y lietvodd ar ei ddyfodiad i'r whd. ac yno y bu yn amaetihu gyda chryn Jwyodiant hy 1888. Y1 flwvddvn hono svmudodd l Ran- dolph i fvw. Wvth1 mlynedd yn ol bu iarw 01 anwvl' briod vn 80 ^xl. O'r pryd hwnw eafedd cfal ac ymgeledd cart-ref 2 an eiaerch whriod, Mr lm Robert Williams, y rhai a pymudasant at eu tad i fyw.

HELYNT y WYN YN NANTMOR (At Olvgvdd VT Herald Cymraeg- ) gvr.-Y mae helynt yr wyn yn myaed yn fwy anesbeniadwy o hyd. Dengys .i.vta\r diweddaif "Carneddog" o. fod yn y niwi Dywed "fv mod i yn tymi a'lan fy holl fedr er gwneyd 'i'r digwyddiad trwst-an edrych yn y medd mwyaf disglaer a ff'afr-ol i'-m hoc fir fv hun." Ato'iwg, pa cehr sydd i n<i yn yr 'luclynt yma. Nid wyl fi ond d oddeiydd eto yn sefyll drcs fy bawl an. Ac nJd fy medr i sydd yn pe-ri y disgletirdeib, ond y gwirionexld sydd yn sylfaen !I-th-r. Eisgus "Carneddog" ar y dechreu oedd nad oedd yn adz.a'ood fy wyn, ond yn awr dy- wed Yn w:r. holiais innau giyn fint-au o ddefa'd C dipyn yn ixwch i fyny yn ol tua'r tiriogaeth, yn He iddynt fyn'd i ¡ lawr i'r gorlan. Ar sail hyn yr oc-ddwn yr. dwbi synu fod cytnavnt o ddefaid ac wyn Cwmcae-t'h i mew^; wed'yn yn nghorlan Owm- byhan." Pa fodd v gall "C-trneldog" gysoni hyn a'r ffaith iddo fy wyn i'w nodi i Cwm- bychan' A pha fodd y gwyddai nvii oddiar fynydi-dir Cwm-bychan v daethant i'r gorian gan fed. mv<nydd Tynewydd yn ca-e- ei hel ar yr un pryd ? I glir-io'r niwl. iTiaid rhoddi cynnyg do. "Ca-rntddcg." Paham y gofyna .i mi gadi- nefaid gartref p-ryd y mae liu- av."S o'i ddtfaid ef ar fy myny-dd., ac yn fy nghoTl'sn i yn barhaus ? Pa reswm sydd i wj gau wst pcbl ereiii. gan nad yw pobi; er-aill un a-irser yn cael gwal fy ('.Y"dd i. Gofyaa i mi fed hvnawsed ag hysbvfu famt o wahan-ol farc.au a fu ar fy nefaid vn ys-tod 36 mlynedd. Gan. mai efe a gafodd y w<xliga.et!i. etc yn dd.:au ddweyd vr hyn a we od- Y m.ae yn Tnvfedd genyf. cs can atr.odd ein meistr i baivb eleu ar draws eu gilvdd i gorian fechan—lie bvdd and un yn mygu o ddiffyg .Me—re< cofier. ccri/an Cw.mcaet.h ar v ffarn. yr ochr :sa i'r mynydd, wedi ei hrd-drefcu vn corian genyf f a Mr Eee-s Roberl«. Bcudv Newvdd. vr hwn sydd yn cadw d^j;a:d ar "yr vn myWd a'. ?T;!nn'n" ."Dim -)g o go-Ued," yn J' _cmd yw dryll'o c'lusiiaui cvnifer 0 fy wyn. a^u gwneyd mor eithafol anhebvg i nod fy neFa>:<J yn golled ? d "Carneddog" ei fed wedi "svnu a p.rfnsyfrdanu.Felly. jiis gellir diso-wv! ymre-symind c^r oddiwrth neb vn y Vh fe.fyllfa.-Yr e.ddocb. WILLIAM HUGHES. Owmcacth, Nantmor.

Broliai Mr John Crichton Jones wrth ei gyfaih yn Paris y gallai efe siarad Ffrancaeg yn .eampus^ Aethant i westy, a gofynwvd ,i-N-.edwr b-irar eTThi gohvythion" o fPg dafad. onct er ei hall fedr honedig nis gv^odai. y gwe2t;:wr ar v duaear pa beth a gei-iai. O'r diwedd dywedodd v cvfaill "Gad i mi dreio y Dda^dner," a'-waeddodd "Baa, baa. dros yr holl 10 rpd c -,it y awnpc-thai Jivriv nac y rhed- odd y Ffrancvr chwimwth' i 'baratoi v cig- iwyd chwenychent.

EIFFEL TOWSS LEMONADE A 4Jd. bottle makes 2 gallons of delicious Home-made Lemonade, produced solely from Fruit and Sugar, Ask your Grocar. [ Arimi I l,000p. LLOG 28 YN Y BUNT AM GYFNOD.aU PENODOL. P. P e. c. "p. P. s. c. 5 i ad-dalu 5 10 0. 30 i ad-dalu 33 0 0. 10 „ „ 11 0 0 50 „ „ 56 0 0. 20 „ „ 22 0 0- 100 „ „ 110 0 0. THE MANAGER, 31, EGERTON STREET, CHESTER. ^EIAN I'W FENTHYCA. õp I l,000p. LLOQ 2s YN Y BUNT AM GYFNODAU PENODEDIG. P. P. s. c. 5 o fenthyciad, ad-dalu 5 10 0. 10 13, 1100. 20 „ 22 0 0. 30 „ 3300. 501, 6500. 100 „ „ 11000. 200 „ „ 22000. 500 „ „ v 550 0 0. Anfonir Forms i wneyd ymofynion arnyit yn Rhad gyda Throad y Post. Anfonwcfi at y Manager, 10, Dean Street, Bangor. B ENTHYTDA ARIAN YN BREIFAT. 5p i lOOQp. AR YCHYDIG OiRiLAU O RYfBUDD AM GYFNODAU PENODOL. NODYiN LLAW YN UNIG. Yo ol y Telerau caniynol: 5p i ad-dalu p5 7 6 9-Op i ad-dalu plO 16 0 20p i ad-daju p21 10 0 30p i 1J p32 5 0 60p i ad-dalu p63 5 0 lOOp i ad-daiu pl07 10 0 1000p i ad-dalu pl075 0 0 Ad^daliadaa bychain yn caed eu derbyn trwy dretfniant arbenig, neu os mynir, geUi. I gadael yr arian allan trwy dalu Llog yn hanner blynyddol; jpellder yn ddim rhwyetr; gellir ei vreled yn bersonol unrhyw daiwmod yn Nigogledd Cymru i ymgcnnio trwy drefniant. Telir allan femthymadau presennol, a benthycix symiau uwch yn 01 Llog llawer iawn llai. Gwaremtir cadw pob I peth yn gyfrinachol, pa un bynag wneir fousnes ai peidio. Peadiwch petruso. Yim- ofynwoh yn b-ersonol, neu oe yn anghyfleue i alw rmofynwcii trwy lytiiyr, gan y gellir trefnu bufenes trwy'r llythyrdy. Goohei- wch dahi Hog Afreeymoi ac ad-daliadau trymion awcihkww each moddon, trwy ym- OÍYIl a Mr HLLB8 ROBERTS, STATION CHAM- PERS, 16, BoajFDR srraEET, RHYL. -1 li IF YOUASUFFER II | From uj Skin wr Blood Disean, H { socta as Eczema, Scrofula, Scurvy, B Glandular Swellings, Bad B Legs, Ulcers, Abscesses, B Tumours, Boils, Sores, IB Eruptions, Blood Poison, B I Rheumatism, Gout, &c^ B } DON'T HESITATE but al once start a course ol M Clarke's Blood Miature, and the g experience of thousands whom it V bas cared, and cured permanently, j\ will soon be yours. The EDITOR^ tb«" FAMILY Docroft" B writes: ■ We hav* mom homb of bttm bear- H iac te8hlllony to the truly wonderful curea effected by ClariWaVlo:dmd= W BB ture. It it the finest Blood Purifier that Scifitw and Medical Skill hare brought !■ to lifht, and we can witk the utmoat ZN confidence recommend it to our fubacri- H NN hers and the public generally." H I BUFFERER8 who are doubt- H fol about their case should write B to ss, in confidence, fully de- B scribing their illness. We shall ■■ be pleased to give them the best B# advice free. of charge. W. will Wm also send copies of latest tcsti- M monials. Write to-day. Addoa, /V K Tkb Sbcutakt, as below. ClARHFS r? | I BLOOD MIXTURE I H Can be obtained of all Chemists and BHj H Stores, 2/9 per bottle, and in cases SB B containing six times tbe quantity, II/»; B or post free on receipt of price, direct BBI B| from tbe Proprietors, THE LINCOLN SK B AND MIDLAND" COUNTIES DRUG ra *BH CO.* Iiaooln* A ^9 S !» REFUSE SUBSTITUTES. B ■ 11 '■ hi ■ ■■ ■■ "■ —■ I DANNEDD I ME WILLIAMS, I GARMON HOUSE, BLAENAU FFFSTINIOG, Genu (t weled yn 11 BLAENAU FFESTINIOG, Dydd Lhøa a Meroher, yn Garmoa Houm. LLANRWST, Bob dydd Mawrth a phob Ffair (ond y Dydd Mawrth e flaen y Ffair), yn nhy Mrs Jones, TTOS Afon, Station Road, tyf- erbyn a'r PorA Office, o 1.30 hyd 5. penrhyjjdeudraetjbu Bob Dydd Iau, yn nhy Mrs Robert* (gyf. byn a Griffin Hotel), o 2 o'r glooa 1 prydn*wn hyd 8. PORTHMADOC. Bob Dydd Gwesier, o 11 hyd 5, yn nhy Hughea, Photognapher, 67, Sigh Sfcreel Bob Dydd Gwener, o 11 hyd 6, yn nhy Mt Hughea, Photognapher, 67, High Sfcreel (gyfesrbyn a'r Poet Office newvdd^ JRAWSFYNYDD, Y Sadiwro cyntaf a'r trydydd yn mhob yn nhy Mr M. W. Mornf, Draper, Ciifuu -tixxuse, o 3 hyd 6 o'r gloch. House, o 3 hyd 6 o'r gloch. LtLAN lYEKlXNTOG, I Bob 2il a 4ydd Ddydd tSadwm yn mhofa mis, yn nhy Mr P., F- Jones, Bryn HOUiM, o 3 hyd 6 o'r gloch. Goeodir mewn Aur, Platinum, Eboojte, nft Vulcaaiite, am britiau hynod reeymoL GWARE- FFIT DBA. Tynir neu Metnwir dannedd naturioi, a Kosodir rhai new vddion vn y dulliau diwedd- ani a mwyaf oeJfyddydoL Pob cyfarwyddyd yn ritad. MB WILLIAMS, GARMON HQUSK, BLAENAU FIBlSiSTINIOG. CONDITION POWDER i Geffjlan at toster, ooesau chwyddedig, 60 at roddi 'utumog, 10c y pwya. POWDWR er attai a rhagflaenu y QwV Du neu Ddolur Byr ar Wartheg a Defaid, le y pwya. POWDWR anffaeledig at Soothi Wyn a ] Lloi Sugno, 2a 6c y dw&in. Poet free. 1 POWDER at ladd Llau ar Gaj,, Gwartheg, 18 6c yr un. POTELI at dori Colio ar Gieflfylan rpft I Wartheg, Is 60 yr un. CYFFEIRIAU ANFFAELEDIG at Fend io Llyfiaint Melyn ar Wartheg. ELI at Blistro, Crubs, Splints, Spaving; Ringbones, Sprainll, etc., Sa y bocs. OIL at fendio Briwiau, Is 6c yr banner peint. DTEpgrIC nea URINE BALLS, 4t dwsin. COUGH BALLS. 4s y dwsin BALLS at Purgio i GeflFylan' 6s ▼ dw*ki POWDWRS i Wartheg ar' 2 dyfS a Lloi, 3a v dwsin. dyto<' 1 POWDWRS at Purgio i Wartheg, 3c y> on, neu Is y dwnin. J ELI at Dethi luna, It 6c Y bocs. i'w caei gan E RUMSEY WILLIAMS & Ct y31J [ —- DIM BLAE-SDAL. RHODDiR BBNXHYG ARIAN j YN liRJKIFAT Mewn Kymiau mawr nel fach (dim Bai u IQp) AR NODYN ADDAW Y DENTRyGt IWR YN UNIG. Befydiwyd er'e 40 mlynedd, Ao yn awr yn r benthyg drum 70,000p yn flynyddoL Rhoddir manyhon, teierau benthyg., ntn unrhyw wybodaeth angeairheidiol yn ddi- daJ ond ymofyn yn bersonol neu drwr lyfchyr at liEORGE PAYNE A'I FEIBION 3, CRESCENT ROAD, RHYL, Sefydlwyd 1870. BEI-v = JCIAD AEIA.V -LF (I i 1,000p ar y Telerau Cao- iyaol am cyfnodau byr. P. P. I. c. P. P. s. c- 10 tain ¡OO"" 357 10 0 yn ol. 11 6 0 400 450 0 Ct IIn 16 ? 6 600 „ „ 542 10 G 20 „„ 22 10 0 600 675 0 0 30 33 15 0 700 785 10 0 50 „„ 56 5 0 800 900 0 0 100 112 10 0 900 1012 10 0 200 ,,22.5 0 0 1000 „ „ 1125 0 < DIM EISIEU MEICHNIWE NA SICRWYDD. Telir allan arian a fenthyewyd. Anfoair y rhaglea yn rhydd gyda throad y poet. ond anfon cais am dano at y Manager, 24 BANGOR STREET, CAEBNARFON. y365«^ BENTHYCA ARIAN YN BREIFAT 0 10p I 1000p AR ADDEWID YSGRIFENEDIG SYML I AD-DALU, At unrhyw angen neillduol neu ddefnydd preifat. Anfonir arian trwy'r llythyrdy 08 dewiser. Gallwch gael arian yn breifat yma, gan fod ymgomion ya ddiangenrhaid. Ni wrthodir ceigiadau gwirioneddol. Geliir talu yn ol y benthyedad yn fisol, chwarterol, nu bob hanner blwyddyn, nen oe dymunir gellir ei fenthyca am bom' mlynedd 1eh dalu dim ond Hog yn ol. Nid yw pelider o unrhyw anhaweder. Y mae y Hog a'r ad- daliadau y rhai isaf yn Lloegr. Gwarentir fod y buenee yn cael ei gario allan yn brtrifM a gwyneb-agored. Gofynir i fenthyewyr eydd yn talu llog afresymof mewn manaa ereiii ymofyn a ni, gan y telir allan arian a fenthycwyd, a benthycir mwy o arian tu log is 0 lawer. Ni chyst ddim i chwi ym- holi, ond gallwch arbed Punnoedd, trwy ymofyn yn gyfrinachol am ein rhaglen rai i'r NATIONAL LOAN SOCIETY, 41, COR- PORATION STREET, MANCHESTER n Sefydlwyd 1887. Nat. Telephone 260x5. X?1 n TO £ 600° LEXT PRIVATELY mi Hv Any Distance to Hou«eheld«ra, Tradesmen, Farmers, Hotel Keepers, and All Claeaes, toe Busineea or Private P«r- posee, on Note of Hand. No Security Re- quired. Lowest Interest, on the following Repayments; — J310 Lean from 3e Weekly. .£00 Loan from 58 Weekly, JB50 Loan from 12e 6d Weekly. J3100 Loan from 25s Weekly. Monthly &nd Quarterly repaymesta arranged. Before going elsewhere yon will «*▼* Pounds by dealing with an Old Established Firm, where yen can rely OB Privacy and Straightforwaidness.—SAMUELS &nd CO., 5, John Dalton Street, MANCHESTER. ASH ACCOMMODATION, TO BLOOO. Interest 2e 6d in the £ for agreed period- W. JACKSON, 120, Ðrook Street, Chester. CHA RING-CROSS BANS ESTABLISHED 1870. LIVERPOOL BRANCH: t, DALJI STREET. Bead Offices: 28, Bedford Street, BttMd, London. W.C., and 29, B Street Within, London, E.C. Branches: Cardifi, Leeds, Rawlford Dublin, Etc. AM., £1,607,949; Liabilities, £1,M36.871_1 Surplus, LOANS of £30 to £2000 granted at < few notice in Town or Country, oq personal eeeority, jewellery, precious etoMt, stocks, shares, and furniture, without re- moTal. Stocks and Shapes bought and sold. it per cent. allowed on Current Aooouufc Balances. Deposits of £10 and upwards received Subject to o months' notice of withdrawal, 6 p.c. per &DIlUJD. Subject to 6 months' notice of withdrawal, 6 p.o. oer annum. Subject to 12 months' notice of withdrawri, 7 p.C. per annum. Special terms for lodger periods. Interest paid quarterly. Owing to tltf nature of our in vestments, we are &hIe to pay rates of interest on deposits that wiB compare favourably with dividends paid eg almost any class of stock or shareholding insuring the safety of capital. We hav« been established for 40 years, and our posi- tion in the banking world to-day r.agt.ifo». to the success of our business methods, aad. to the satisfaction of our Customor, Writs or call for prospectus. — A. WILLIAMS and H. J. TALL, Joint Managers. JB5 TO INTEREST 2s 6d IN THE £ "08 AGREED PERIOD. £5 repay JB6 12 6. £20 repay £22 10. £10 repay £11 5 0. JB30 repay £33 16a, W. JACKSON, 120, Brook Streft, Chesfcor. £ >OnTO £ 5>°M ADVANCES by vate Lender on Simple Prosnia. sory Notea. No Bills of Sale taken and ab-. solute privacy guaranteed. First letter of application receives prompt attention aM intending borrowers are waited upon by a representative who is empowered to com- plete transaction on terms amtnally ranged, NO CHARGE being made unless Business actually completed. Special Quotations for Short loans. Write is oonfidence to C. WELLS, Corridor Chambers, Lefoeete* MONEY LENT AT feHOBT JSOTICiS ADVANCES of large or ftIDalr amouatIt A (from £10 upwards) granted OUT DELAY on Promissory Note only. NO BILLS OF SALE TAKEN MODERATE TERMfl^ NO APPLICATION FEES. Business Conducted Straightforwawilj. Full information enpplied, eitiher sonally or by poet, free of cost, and all roiries TREATED WITH OONFIDENCIt. Repayment arranged to suit borrower's cock remecoe.—Apply to GEOHGE PAYNE &SONS J, CRESCENT ROAD, RRYL. Established 1870. IT DOES NOT MATTER WHO ran A ARE OR WHAT YOU ARE. As long ae I consider your portion satirthe* tocy, I will trust you with a atrictly Private Loan, FROM £10 TO £1000 on yonr own nndsrtaking to repay by maQ weekly, monthly, or quarterly paymsnta* BruBiness transacted in any part of United Kingdotai. Call, write, wiza, as CHARLES 0ROSSLEY, 10, LORD 6TRSET, LIVERPOOL. TaL 4606 Bank IWo^MBf:. -T»f—

euch block for building purposes, etc. Gwobr, 5p 56. Buddugol, gweithiwr o Chwarel Penman, eithr ni fynegwyd mo'j enw. (c) Beirniadaeth y gwniadwaith, baner o lian, a cheninen wedi ei gweithio arni. Gwobr, bathodlyn aur. Goreu, MEiliott, Caergybi. Cyetadleuaeth ar yr unawd .baritone, "Ah! "what a day is this," o Fidelio (Beethoven). Gwobr, 2p 2s. Goreu, allan o 37 o ymgeiswyr, Mr Ivor Foster, Tonyr- efail, Pontypridd. Beirniadaeth ar y rhanigan ar y geiriau I Beisnig "Dayfbroak" (Icalgfedlow). Gwobr gyntaf, 5p 5s; ail, 2p 2s. 1, Mr D. Parry, Llanrwst; 2, Mr W. Griffith, Dolgellau. Cystadleuaeth y corau merohed, o 25 i 30 I o leisiau (a) "Said to thee, Child of the ¡ Earth" (H. Smart) (b) "Gipsy life" (&h-u-. mann). Gwobr, 25p a bathodyn arian i'r arweinydd. Can odd. y corau yn y drefn. j ganlynol: 1, Maesteg; 2, Birkenhead'; 3, Caergybi; 4, Porthaethwy; 5, Rhyl; 6, Cwent. D\-farnwyd y wobr i Gor Birken- head, dan arweiniad Mise Maggie Evans, I Y PARTI BIRJENiHINOL YN YR I EtEhlPEtDlDFOD. Cyohwynasant o Castell y Penrhyn am chwarber i un ar adqg o'r glodh, a chyr- haeddasant, i Gaetrnarfon tua chwarter wedi deuddeg. Ye oedd yr heolydd a phob man ile'r oedd majitais i weletdi, wedi u llemwi a pho'bl. Derbyniwyd y parti gan Faer a <Jhorphoraet'h Caernarfon, y rhai oeddynt yn eu gwisgoodd swyddogol, a lie arbenig wedi ei ddaxparu ar eu cyfer. Oyliwyn- wy-d i'r Tywysog a'.r Dywyeogee, ac- ran y Goi-pihoiueth, anemhiad a ddarilenwyd gan YtVgTilfenydid y dred. Y Tywysoig, wrth ateib, a ddywedai fod yn foddhad nmwr ganddynt dderbyn yr ail- eiohiadau gan gynnrychiolwyr bwrdeisdref hynaf Caernarfon, yr hon gynt a gydna- byddid yn brif drfllf Cymru. Dyddoroi idd- ynt hwy oedd oofio mai Caernarfon, yr hon, fe! y dywedid1, a adeiJadwyd ar adfeolion yr hec Segontium, oedd prif drig'fa'r Tywysog- iWl Gymreig, ac anneddifa aohlysurol yr Ym- herawdwyr 'Rhufeinig. Ys^riai ei hun yn da! cySylltiad arbemg a Aaernarfon, gan m?, yno y ganwyd y l^wysog Cymru cyntaif. (Buomt hwy yn hir yn meddwl am yniwefed a'r D[ywyeogaettih, oddiwrth yr hor. yr oedd efe yn falch o ddweyd y der- ivynial un o'i deitiLau hyneuf; a chael cyfle i fyned i'r wyl fawr gendlaethol oedd mor anwyl gan bob Cymro gwladgarol. Mynych y gofidiaeant fod amgylchiadau yn anifodias hyd yn hyn wedi eu hattal rhag eylweddoli eu dymunioo; ac yr oodd: yn hyfryd gam- ddynt eu bod o'r diwedd wedi llwyddo i gario eu dymuniad i weithrediadi. Yn ddi- lynol, cyifeirioddi y parti tua'r babell, lie y cyrhaeddasant tua hanner awr wedi deUr ddeg. Pan ddaethant ar y ilwyfan, yr oedd y brwdifrydedd yn fawr, a chawsant dder- byniad croesawue. Canoddi Mr, Dyfed Lewyø unawda-a "Hen WJad iy Nhadau" ao "Ar D'wysog Gwlad1 y Bryniau," yr holl ( gynnulUeddfa yn uno yn y cvdgan, a'r t«Iyn- orion, tan arweiniad Pencerdd Gwalia, yn cyfeilio. Yna, traddododd Ariglwydd Penrhyn an- erchiOO byr, fel y llywydd am y diwrnod. Diatganodd fawr lawenydd y genedl Gym- reig ar dd^yfodiad y parti brenhinol i'w plith; yn miholb gwlad lie gwyddid am fawr- edd Prydain Fawr, meddai, dylaaid mynegu a chanu pa fodd y dydd hwnw y daethai Albert Edwaiq, Tywysog Cymru, gyda'i Dywysotges rasol a phrydifertih, i ymwelod ag Eisteddifod y Cymry yn ei chartretf Cym- rei'g yn union geT y lliajierdh lie y go-d-yd i orwedd yn ei gryd y Tywysog cyntaf a wiflgai' ei enw a'i deitl d'yijohafedig ef. Darllenodd' Mr Lewis Morris awdl Seisnig a 'gyifansoddaeai yn arbenig ar gyfer yr acblysur, a dlarllenwyd englynion Elis Wyn 0 Wytf'ai, Dyifed., a Watcyn Wyn. Chwareuwydi "March Solennelle," Gounod, ac "Ynngyitoh Gwyr E^rlech," gan y telyn- ac "Ynngyitoh Gwyr Erlooh," gan y Wyn- orion, tan arweiniad Pencerdd Gwalia. Y gwaith nesai ydoedd traddodi'r feinv iadaebh ar bryddeetau'r goron, ar y te&t^yn, "Arglwydd Tennyson," a choroni'r bardd buddugol. Gwobr2Gp achoron. Darilenw-vd v I feirniadaetih gan lolo Caernarfon. Derbyn- iasid deg o gyfansoddiadau, ac yr oedd tua'u hanner yn gynnyrdhion o'r doefoarth blaenaf. Ojrhoeddwyd enw'r buddugol, ac yn nghanol brwdtfrydedd mawr, cododd y Paroh Ben Davies, Pant Teg, Ystaiyfera, ac arwein- iwyd ef i'r Ilwyfan gan Dewi Ogwen a Chadtfan, Yna, coronwyd' ef gan Bw-if.a. Mon, vn cael ed gjrnnorthwyo gan Eifion- ydd. Arwisgv.ryd ef gan Dywyeoges Cymru, a chanodd Miss EJeanor Rees y gan "Gyda'r Wawr" yn hynod' effeithiol. Canwyd pen- nillion, cym'ysg o Gymraeg a Saesneg, gan Ece Dar, a daeth Maer Caernarfon yn mlaeix i ddarJlen yr anercthiad1 a gyflwynid i'r Tywysog a'r Dywysogee gan BwyUgor y Derbyniad Cenedlaetliol. Darllenodd y Maer yr anerchiad yn Gymraeg, a darllen- wyd esl yn Saeeneg gan y llywydd, yr hwn a gvfhvynodd: y gasged arian a gynnwysai'r anerchiad i'r Tywysog. Atebodd y Tywysog gyda llaig hyglyw:- "Anglwydd Penrhyn, foneddigesau a bon- eddigion,—tBuasai'n dda. geny? fedru ateb yr anerchiad caredig hwn yn eich iaith eich hunain—(•cymeradwyaeth)—ond ma.e'n ofidus igtaiyf ddweyd fod fy addysg wedi ei eegeuluBO yn fawr yn y cy;feiria.d hwnw —{chwerthin a cfhymeradwyB-eth)—ac eto mi wn y oaniatewch i mi, yn enw'r Dywysoge-s a fy merched, dalu i chwi ein diolchgarwch ti-z, chalonog am yr auerchiadau ceaiedlaethol oddiwrth holl bobl Cymru yn ein croesawu yma i'r Dywvgogaeth hynafol (cymeradwy- aeth). Nid ydym yn debyg o aaghofio Ir derbyniad a gawsom yma heddyw, gan ein bod er'e peth amser yn mawr dSdyrmano cy- ireryd rhan yn eich gwyl gonedlaeitihol, ac y mae'n hyfryd genyf feddwl ein bod yn nJltlog eleni i ddyfod i ddinas hynafol C aer- narfon a bod yn bresennol mewn Eistedd- fod GenedJaethol, gan wybod fodi y Cymry wedi diwyllio barddoniaeth a cherddoriaeth o'r amseroc-dd boreuaf. Bydd genym adgof- ion hyfryd am yx hyn a glywsom hocdyw yn y fFordd o farddoniaeth, ac hefvd" y chwareu'a'r canu rhagorol. Gadewoh i m; eto ddiolch vn wresog am y derbyniad a toisoch i ni, a'r anerchiad y cvfranwyd tu-ag eto gan bobl y Dywysogaeth" (cymerad wy- aeth uchel). Yn vnion wedi gorphen ei araeth, ym- adawodd y Tywysog a'r parti brenhinol o'r Ibabell, yn nghanol brwdfrydedd anghy- ffredin. Beirniadaeth y evnllun ogadair faTddol y gclIid ei gwneyd am lOp. Gwobr, 3p. I Beimiaid. Mr Morris H. Roberts a Mr Wm. Jones (Bledd'yn), Llangollen. Buddugol a-Han o ddeg, Mr J. G. Thomas, Caernar ion. sBeirnLadaeth y gadair dderw gerfiedig. wedi ei gwneyd yn ol v cynllun gwobrwy- edig. Gwoibr, 10p a thlws arian. B-irn- iad, Mr Morris H. Roberts, Llangollen. Buddugol, Mr H* Williams, PenrhcfiUugwy, Mon. Beirniadaeth y traeihawd Sa-esneg er 'Carnarvon: its natural advantages and facilities for industrial enterprise, and how to utilise them." Gwobr, 20p, rhoddedig gan y trajfaelwyr masnachoJ. Beirniad, Mr W. H. Preece, F.RJS., etc., Penybryn, ger Cl&rnaxdon,. Ynageiaiodd podwar; gorc-li, Mr Evan Williams, Pool-street, Caernarion (Beirniadaeth y traethawd (Cymrae>g a Saesnefg), "Amiguedd!fa Genedlaethol i G}"m- ru: lie y dylid ei sefydlu, a'r modd i'w ffurfio a'i chynnal." Gwobr, lup. B":n iad, Archddiacon Griffith. Ymgeisiold chwech. Goreu, -Air Joshua Evans (Allbud Gwent), Llanelli. Beirniadaeth y traethawd Saesneg, "The best way of promoting the highest interests of Wales." Y brif wobr, lOp ail wobr, 5p (y ddwy o roddiad Arglwydd Penrhyn i. Ymgeisiodd tri. Goreu, Mr J. E. Thomas, Gwrecsam; ail, Mr Ioi werth Edwaroa Rhymni. Cystadleuaeth deuawd (soprano a thenor), "I love the Lord," o "Engedi" (Beethoven). Gwobr, 3p 3s. Ymgeisiodd 15 parti; goreu, Miss LM orris, Tonyrefail, a 31r IKugheis, Liwynpia. Deheudir Cymru. C-N-&t,a,(ileuaetdl unawd ar v crwth i rai dan 12 oed goreu o 13 o ymgeiswyr, Mr Ernest Fov. o A'wetralia ail, Mr Rhyi Bowen, o iRhvl. C\'stadleuaeth gorawl (agored i'r byd), i goiau yn cranwvs rhwng 60 a 70 o Jeisiau (a) "Deisyfiad am v wawr" {Gwilym Gwent), -(b) "The Golden Year" (Henry Leslie) gwobr, 50p a bathodyn arian a gwerth 2p o gerddoriaeth. (rhodd y Mri Novello, Elwer, and Co.) i'r arweinydd. Canadd y corau canlynol Cor Gwrecsam (arweinydd, Mr W. M. Roberts). COT Caergybi (arweinydd, -Air W. S. Owen). Cor Caernarfou ^arweinydd, Mr John Cottjeli). Cor Bangor (arweinydd, Mr Peter Ro- berts). Dywedodd y beir-niaid fed amryw o'r corau wedi canu allan o don. yr hyn a briodolid i'r ffaith eu bod allan o "hwvl." 0 ganlyniad i ryw oediad yn y trefniadau. Dj"faj*nwyd y wobr i Gor Caengybi, y rflai a "ddadganasant y darnau gywiraf, er, hwyr- ach, nad hwy oedd y cor goreu. Beirniadaeth yr artistic table top of elate, inlaid with slate from various veins (agored i chwarelwyr yn unig) y brif wobr. S;) 5s: aij, 3p 3s. Goreu, Mr Evan G. Roberte, FronoJeu, Cllgwy*. Y PARTI BRENHINOL YX YR ORSEDD iBrydnawn MercheT, ar y Maes, cynnal- iwyd Gorsedd arbenig, pryd y rhoddwyd -urddall barddonol i'r ymwelwyr Brenhinol. Wedi myned drwy'r defod'au arferol, urdd- wyd Tywysog Cymru yn ofydd mygedol, tan yr enw "Iorwerth Dywysog." Urdd- wyd y DywjT?oges wrth yr enw "Hoffedd Piydain," y Dywysoges Victoria wrth yr enw "Buddug y Dywysogets Maud wrth "Mair -Nfost-;n; Arglwydd Penrhyn fel yr enw "Mailt;" Ar.glwyddes Penrhyn, fel "Blodeuyn Artfon;" Arglwyddes ^foetyn fel "Ervr Penrhj-n," ac Arglwydd Mos.tyn wrth yr enw "Mostyn" yn nnig. Gofynodd yr Archdderwydd deirjgwaith am "heddw-ch.' a mNTiegwvd' ei fod yn ffvnu. 'A'J' gregyn yw." elbai Clwydfardd. "nad yw pob Gor- sedd mor heddychlawn a.'n Gorsedd ni." Terifynodd hyn weitlhrediadau'r "orsedd'' arbenig. Y OYNGHEEDD. Yn yr hwyr cynnaliwyd cyngherdd tan lywyddiaeth Mr 0. -At. Edwards, M.A.