Yr Herald Cymraeg

HANES Y DDAU DEULU. Dydd Sadwrn, aeth gohebydd arbenig yr "Herald" i Ga,erwen i wneyd ymholiadau yn nghylch teulu Lewis Jones, a-c ysgrifenu fel y canlyn Mae Mr tRoberts a Lewis Jones yn bur ad- na.byddus yn Mon, yn neillduol felly yn ar- dal Gaerwen. Mab ydyw Mr Roberts i Mrs Roberts, Glanmorfa, Gaerwen, a;c y mae ei | deulu yn un o'r rhai mwyaf parchus yn yr ynys. Ei frodyr ydynt Mr Hugh Roberts a Mr Pierce Roberts, amaetliwyr llwyddiannus, yn byw yn N'glanmorfa. Mae Mr Roberts ei linn wedi crwydro llawer. fBu yn Awwralia a Chalffornia, gan aros yn y ddau le am gyf- nod o amser. Hefyd bu yn yr Unol Dalaeth- a-a, a.c y mae wedi bod yn hynod o lwydd- iatiftus. Dychwelodd i Gymru ychydig flyn- yddoedd yn ol, a phriododd a Miss Griffiths, o Ddolwyddelen. Cymerodd y briodas le yn y Gaerwen, a gwnaet-hant eu cartref am amser yn Mryrrteg, ty mewn safle hyfryd, ac ynsefyll yn nghanol coedwig. 'Ar ol en hymadawiad o'r lie am .-swydd Northampton, cymerwyd y ty gan Mr Kirkland, o sir Gaer. Yr oedd '-Winifred Griffiths, yr eneth a lof- ruddiwyd, yn ^dnabyddus iawn yn yr ardal. Daeth i aros yda. Mr a Mrs Roberts, at; fel y gwyddis yn aWT, yr oedd yn chwaer i Mrs Roberts. Daft 11 yn fuan yn hofTns iawn yn y gymydog-aeth, oherwydd ei phrydferth- wch a'i dull servhog, ac yr oedd idd: le cyn- hes yn nghalonau pawb- IDaeth yn aelod (f tiapel Pensarn (M.C.). Pentre Berw, gwein- idog pa un ydyw y Parch John Roberts. Fel aelodau eglwysig yr oedd Mr a Mrs Roberts yn rhai gweithgar a blaenllaw yn mhob gwaith da, ac yr oeddynt vm gefn nwuwr i'r achos yn y He. Oddeutu deuddeng" mis yn 'ol aethsflt i fyw i'r Rookery Farm sydd yn awr, ar gytrif y digwyddiadau ofnadwy preeennol, yn jadm trwy'r holl wlad. TEULU LEWIS JONES. Yr adeg yma daeth Lewis Jones, y llofrudd, i gyffyrddiad a'r teulu. Ail faib ydoedd ef i Owen Jones, sydd yn borthwr yn ngwasanaeth ¡ Mr C. F. Priestley. U.H.. yn Hirdrefaig, ac. mae yn 'un o ehwech o blant. Y mae iddo j I dri o frodyr, sef Robert. Ifor, a'c Owen; a dwy o chwiorydd, sef Elizabeth ac Annie, Mae y Vhieni yn byw mewn tyddyn aT fryn bychan yn edrych dros Brynteg, a nifer o dai a enwir Pentre Berw. Gelwir y tyddyn wrt.h yr enw "flonc y Rhodyn." Yr oedd y teulu yn bur adnabyddus i Mr Roberts, a dymunai ef g-ymeryd Lewis Jones i'w wasanaeth fel gwas. Ar ol ei gyflogi, gvrodd ef i Rooker\* Farm, ychydig o fisoedd cyn i'r teulu fyned vno. Aethant hwy yno yn mis Mehefin y I llynedd. Addysgwvd I^ewis vn Ysgol Ge-nedlaeth-ol Gaerwen, ac yr oedd yn bur adnabyddus i drigolion y lie a'r gymvdogaeth. Yr oedd ymadawiad Mr Roberts a'i deulu o Pentre Berw yn cael ei deimlo yn fawr, ac yr oedd yn golled i'r cymydogion. Yr oedd Mr Roberts wedi ennill iddo ei hun air da gall bawb am ei ddull boneddigaidd, a'i y.m- ddygiad gonest bob amser, ac yr oedd Mrs 'Roberts a Miss Griffiths hefyd yn cael ell hedmygu a'u parchu yn fawr gan bawb. DIERIBYN Y MEIWYDiD YX MGAERfWiE-X. "IfflWHS JONES YN WAEL Rhoddaf rai o'r ffeithiau sydd yn arwain at yr amgylchiad alaethus hwn, sydd wedi creu cymaint o ddychryn a braw i bobl Mon. Xi dderbyniwyd y newydd or amgykhiad yn Xgaerwen hyd fore ddjydd Gwener y Groglith, ond yr oedd si ar led ddydd Iau. Yn gyntaf derbyniwyd telegram yn h\-febysu | fod Lewis Jones yn bur wael. 'Anfonwyd telegram yn 01 yn gofyn am fanylion o'i wael- edd, a chafwyd ateb fod yr am'gylchiadau yn rhy bwysi'g i'w hesbonio trwy y telegraff. Ar hyn, aeth un o frodyr Lewis Jones i Preston Deanery i gael v gwir yn nghylch. pethau, ac yn y cyfamser taenid y stori yn y gymyd- ogaeth fod Lewis Jones wedi cael ei gicio i farwolaeth gan geffyl. Dydd Gwener, fo-dd bynag, derbyniwyd llythyr yn rhoi y ffeith- iau gwirioneddol, a thaflwyd y ddau i alar mawr, yn neillduol felly Mrs Jones, main y dyn ieuanc. Y mae ei galar a'i gofid hi yn annioddefol, a chydymdeimlir a hi yn "fawr yn ei phrofedi'jaet.h oifnadwy. Syfrdanwyd yr ardalwyr pan irlywsant am yr amgylchiad. Ni fu dim o'r fath yn hanes yr ardal o'r blaen, fie anhawdd iawn oedd gallu credu fod y fath beth wedi digwydd. Y mae •cydymdeimlad mawr hefyd a Mr R-dberts a'i deulu. Ond am fam Lewis Jones, mae ei hachos hi yn un tor-calonus i'r eithaf. TEULU GWiEN GRIFFITHS. Dywed goheibydd o Ddolwyddelen:—Gwen | Griffiths oedd enw yr eneth a lofruddiwyd ger Xorthampton foreu Iau. Tua mis Gorphenaf diweddaf symudodd Roberts, priod ei chwaer, Catherine Marv, o Gaerwen, 'i amaethu i'r fan lie digwyddodd y llofrudd- iaeth. ) Preswylia tad a mam Gwen, Robert a Mar- garet Griffiths, yn Xolwyddelen. IBuont adeg yn ol yn amaethu mewn tyddyn bychan o'r enw Cae Gwyn, ond rywfodd, ar ol gwerthu yr etifeddiaeth, cymerwyd ymaith gyfran o'i dyddyn, a chodwyd yr ardreth. Bu raid iddO; fyned ymaith. Yr oedd ei dad, William Grif- fiths, Cae Gwyn, yn hen wr tra hysbys, ac. yn feddyg anifeiliaid. Bu am faith flynvddoedd yn un o 'brif swvddo^ion y plwyf er yn gwbl anllythyrenog. Yr oedd yn hen wr call a gochelgar. Mae iddynt amryw feibion 'a merched heb- law y rhai a grVbwyllwyd. CjdymdeimFr yn fawr a'r teulu yn eu profedigaeth chwerw.

CYNHEBRWNG YR ENETH. DDOE, YX XOLWYDDEIJE'X. (Telegram Arbenig i'r "iHerald.") Daethpwyd a chorph yr enetn lofruddiedig, Winifred Griffiths, o (Northampton i Ddoi- wyddelen nos Sul, dan ofal Mr Edward Ro- j berts, Prince Llewelyn-terrace, gwr y buasai hi yn ei wasanaeth cyn myned i Xorthampton. Cyrhaeddodd y corph i Ddolwyddelen tua saith o'r gloch foreu ddydd Llun. Yr oedd 1 yno dorf o ddau gant o alarwyr yn ei ddis- gwyl; ac fe'i cludwvd yn barchus i Fryn Tawel, preswylfod Mr Robert Griffiths, tad y tranoedig. Mynodd llawer o'r cyfeilHon gael I y trem ar ei gwyneb cyn ei phriddo. Yn y prydnawn, aed a'r corph i'r gladdfa. Gweinyddai y Parch A. D. Thomas (A.) yn y ty ac ar lan y bedd, a thalodd deyrnged uchel o barch i gymeriad dichlynaidd yr ym- adawedig. Daeth llu mawr o bdbl i'r cvnhebrwng o'r holl ardaloedd c-ylchviiol--Ilawer o Benmach- no, Bettwsycoed, Capel Curig, Blaenau Ffes- tiniog, a Phenrhyndeudraeth Todd-edig iawn oedd yr olygfa ar 'an y bedd. Nid oedd yno lygad sych; ond v mwyrtfrif yn wylo'n hidl. Y prif alarwyr oedd Mr a Mrs Griffith, Mr William Griffith, Mrs Iltoberts (chwaer), Mr D. 0. Griffiths, Mr John Griffiths, a Miss Mary Griffiths. Anfonwyd plethdorchau gan Mrs McNau_"h- | ton, Mr a Mrs SawbTidge, Masters Price ac Eddie Roberts, Llewelyn-teriaice, ac amryw ereill. DymunaMr Roberts gydnabod yn ddiolchgar ei rwymedigaeth i swyddogion am eu gofal a'u caredigrwydd ar yr achlysur poenus hwn.

I, CYMDEITHAS OPERAYDDOL I CAERNARFON. I Bydd perfformiadau o'r "Yeomen of the Guard gan y gymdeithas uehod, nos lau, Gwener, a'r Sadwrn nesaf yn ddiddadl yn atclyniad mawr, ac ni ddytai em darllemvyr golli y cvfle i fod yn bresennol un o'r nos- ■weithiau." Aiff vr ehv oddiwrth y perfform^ iadaa tua/r at y Cottage Hospital, ond dealhvn nad oes traul yn cael ei arbed i wneyd y • jierfformiad yn llwyddiant. Nifer y bonedd- lgesau a'r boneddigion ar v llwyfan fydd 56, a bydd v seindorf linynol jti rltifo 20 o aelodan, yn dwyn vhif y cwmni i f.yny i 75. Cvflenwir y ^Cenerv gan Mri le Meistre a"i Gyf, Man- y ^Cenerv gan Mri le Meistre a.Ï Gyf, Man- chester. yr electric light fittings (200) igan y Meistri Wildes a Barlow, Stocknort. a 'gwneir y gA-isgoedd g>an v Meistri "R. J. Simmons a'i Gyf.. Covent Garden, Llunda-in. lae'r holl draul y perfformiad bron yn 200p ac felly gall y cyhoedd ddisgwyl cael cyflawn wertb am eu harian. Ceir trens rhad"*o Fangor, Xantlle, Llaniberis, a'r igorsafoedd cylchynol dydd s iw Sadwrn, a bydd trens hrwyr yn rhed-sg i'r Heoedd hvn ar derfyrr y oeTflformiad. Am ragor o fanylion gweler hysbysleni a. llaw-lcni cwmni y rhei-lffordd.

"Cofiwch," ebai Sami-fab-Nans, "Ots bydd- wch chi byth mor wirion a neidio o'r badell ffrio i'r tan, 'i bod hi yn bwysig lawn i ohi gael return ticket, os ydi'r fath beth yn hosibT. „

SEDD ARFON. Ysgrifena gohebydd:- Gellir disgwyl etholiad yn Arfon cyn hir. Y mae y 'Llywodraefch yn bwriadu penodi Mr Wilham Jones, A.S., i swydd bwysig, a: chredir ei fod yntau yn barod i'w derbyn. Eisoes, y mae amryw ymgeiswyr tebygol yn hogi eu harfau. Prif ddyledswydd Plaid Cynnydd yw peidio ymranu a bradychu'r sedd i'r Toriaid.

Y SENE DD. MESUR Y tFYDDIN. DYDD MAWHTH, yn Nhy'r Arglwyddi, daidlenwyd Mesur y Fyddin (Blynyddol), ac un neu ddau o fesurau ereill, y waith gylltaf. Ar gynnygiad Arglwydd Althorp gohiriodd y Ty dros wyliau y Pasg. 1 TWNEiL Y SLAINIET. DYDD MAWRTH, yn Xhy'r Cyffredin, dywedodd Syr H. Campbell-Bannerman, mewn atebiad i Mr Alden, fod y Llywodraeth wedi dyfod 'i'r poenderfyniad o gondemnio Twnel y Sianel ar linell gyffredinol o bolisi—yn cyn- nwys mwy nag ysityr!aet»hau milwrol neu lyng- esol. POBL ALLAN 0 WAITH. DYDD MAWRTH, yn Xhy'r Cyffredin, dywedodd John Burns, wrth ateb Mr Clynnes, ei fod yn gwybod fed cryn lawer o bobl ar restr pwyllgor y rhai yr oedd yn gyfyng arnynt yn Manchester. Yr oedd y pwyllgor Vedi gwneyd caia ato ef am rodd tuligat eu cynllun o drefedigaeth fferm, ond nid oedd efe wedi bod yn alluog i givdymffui-fio a'u cais. MESUR MAX DYDDYNOD A THAI. DYDD MAWRTH, yn Xhy'r GVffredin, afwgrymodd Arglwydd R. Cecil na. byddai iddo .ddwyn i mewn ei fesur bychan ar Fan Dyddyn- od a Thai, yr hwn a attaliai i'r mater o-ael ei ddadleu ar benyniad Mr H. de R. Walker, os byddai i Mr Levy ymjadw Aag cyfiwynoei Fesur Etholfraint Bobl dros un ar hugain oed. Yn ddiweddarach ar yr eistedldiad, modd bynag, dygodd Mr -evy ei fesur i mewn a chyme rodd Arglwydd R. Cecil gwrs cyffelyb, a darllenwyd y ddau fesur y waith, gyntaf. TRETHIAD. DYDD MAWRTH, yn Xhy'r Cyffredin, galwodd Mr E. N. Bennett sylw at drethiad, mewn cysyl'tiad a, diwygiad cymdeithasol, a chynnygiodd y penderfyniad a ganlyn -"Y n marn y Ty hwn, wrth gymeryd i vstyriaeth gyf- oeth y Deyrnas Gyfunol, a natur ei wasgariad, fod yn ofynol ad-ëirdnu y baich o drethiad, mewn trefn; i 'wneyd da rp an aeth ar iyfer diwyciadau cymdeithasol yr oedd mawr an gen am danynt. Cefnogodd Air 'L. G. Chiozza-Money v pen- derfyniad. Cydsyniodd Mr Asquith, ar ran y Llywodr- aeth, i'w dderbyn. Wedi rhyw gynuiint o ddaleu pellaoh, cytun- wyd arno. Codadd y Ty yn fuan ar ol un ar ddeg o'r gloch. Y BORL DDI-WAITH. DYDD lMERCHEJI. yn Xhy'1' Cyffredin, codwyd dadiL fuddioJ iran Mr Keir Hardie ar y modd y gwemycldir D-eddt y Bobl Ddi-waith. Dywedodd y boneddwr anrhydeddlis fod y Llywodraeth wedi tori ei haddewid, tra y dis- g'wylid llawer mwy o gyd,ymdeimlad oddiwrthi. Atebodd Mr John Burns drwy ddyweyd fod beirniadaeth Mr Keir 'Hardie yn annheg. Yr oedd efe (Mr Bums) yn barod i wneyd pobpeth gyda golwg ar y bobl ddi-waith. Xi c-hafodd unrhyw* 'bwyllgor ag yr oedd ganddo gynllun ei wrthod, ac o'r 200,00'0p a roddwyd gan y 'Senedd i weithio y ddeddf, rl»nwyd 106,000p eisoes. Edliwiai Air Long i'r Blaid Ryd!dfrydol ei bod yn anghyson. Pan gymhwyswyd y cloadur, cytunwyd ar y cynnygiad. Gohiriwyfl y Ty aros wyTlau y Pa,sg.

ARDDANGOSFA CONWY. LLWYDDIANT MAWR. Ddoe (dydd Llun), cynnaliwyd yr ugeinfed arddangoafa flynyddol o geffylau ar Forfa Conwy. Cafwyd tywydd hafaidd a dymunol, ac yr oedd yr ystoc o ansawdd uwchraddol yn mhob dosparth. Hyd yn nod o agwedd arianol, hyderir y bydd yn fwy llwyddiannus na'r blyn- yddau a aethant heibio. Am yr entries, yr oeddynt yn 38 yn fwy. Y Mil. Thomas Gee, Caerhun Hall, oedd y llywydd; Mr David Foulkjes., Pepmaenmawr, lyr isj-lywydd; Mr Jamies Porter, 'Berthlwyd, yn tgadeirydd y Pwyllgor Gweithiol; Mr O. Rowland, U.H., yn drysorydd, a Mr T. O. Morgan yr ysgrifen- ydd. Y beirniaid oeddynt: Ceffylau trymion Mr Dull/ton, Caer, a Mr Whimerah, Carnforth. Ceffylau ysgafn Mr Arthur E. Evans, Gwrec- sam, a Mr F. W. Watchorn, Newton, Trefald- wyn. Y merlynod mynydd Mr Thomas Ro- berts, Llanrwst. Y neidio Y Llywydd, Mr A. E. Evans, Mr F. W. Watchorn, a Mr George Barker. Rhedegfeydd Y IMil. Gee, Mr R. E. Birch, a Mr George IBarker. Wele rhestr o'r dyfamiadau :•— HEAVY HORSES. Shire stallion: 1. Charles Beld, Norley, Cheshire; 2, Richard W. Owen. Bontfaen, Bodorgan; 3, T. J. Roberts, Cynhirfynydd, Cerrigydruidion. Agricultural team 1, Mrs Ellen Pritchard, Glanywern, Mochdre; 2, O. Owens, Penhwn- llys. Llangoed; 3, William Edwards, Holy- head. Agricultural mare or igelding 1, University College of North Wales, Madryn, Aber; 2 and 3, R. Hughes-Roberts, Dolwyd Mochdre. Agricultural gelding or filly foaled in 1904: 1, R. J. Davies, Bodrochwyn Fawr. Abergele; 2, Elias Davies, Farm Yard, Conway. Agricultural gelding or filly foaled in 1905: 1, John Jones and Son, Dinarth Hall; 2, 0. Owens, Penhwnllys, Llangoed1. Agricultural colt or filly foaled in 1906: 1, George Barker, Gwern Borter. Talycafn; 2, Elias J. Hughes, Ty Gwyn Mochdre. Agricultural in-foal mare or with foal at foot 1, George iBarker, Talycafn; 2, William Cragg, Bryn Euryn. Colwyn Bay. Mare or $lly, entered or eligible for Shire Horse Stud 'Book: 1, University College of North Wales, Madryn, Aber. Agricultural gelding (open jto 20 miles of Conway) 1, R. Hughes-Roberts. Dolwyd, Mochdre 2, Mrs Ellen Pritchard1, Glanywern, Mochdre. Heavy horse and cart or lurry 1, R. Sugheg Roberts, Dolwyd, Mochdre; 2. Mrs Ellen Prit- chard, Glanvwern, Mochdre; 3, Thomas Lewis and Co., Bangor. Carter showing the neatest and cleanest horse and gear in heavy horse classes: 1, Thomas Lewis and Co., Bangor; 2, Edward Owem. Llandudno; 3, iLondon .001 Nori*>h-Western Railway Company, iLJandudno. LIGHT HORSES. Mare or gelding, 15 hands and over, under saddle: 1 and 2, The Hon. Evelyn S. Ward, Old Colwyn; 3, Thomas Roberts, Llanrwst. Mare or gelding, under three years old: 1, The Hon. Evelyn S. Ward, Old Colwyn; 2, Tom Jones. Bodwrin. IBodorgan 3, John Jones and Son, Dinarth Ball. Maije or^Idintsk suitable for saddle or harness, under two vears old 1, John Jones and Son, Dinarth Hall: 2. William J. Davey, Maesmynan Hall; 3, David Morris, Peulwvs, .old Colwyn. Colt or filly, suitable for saddle or harness, foaled in 1906: 1 and 3, W^illiam J. Davey, Maesmynan Hall; 2, John Jones and Son. Din- arth Hall. Cob, 14 hands, under saddle: 1. W. H". Jones, Fferam Rhosydd. Bodorgan; 2. Cather- ,ine Owen, Gwyndy Uchaf, Betfws, Abergele; 3, The Hon. Evelyn S. Ward, Old Colwyn. Cob. 134-14-4 hands, under saddle: 1, W So Washington, Chester; 2, Henry R. 0. Kidner. Oswiestrv 3, James Tomkinson. Nannerch. In-foal mare. over 114fr hand", adapted for breeding horses suitable for saddle or harness: 1. William J. Davey, Maesynan Hall: 2. The Hon. Evelyn S. Ward, Old Colw:yn; 3. C. E. Tunnicliffe, (Deganwy. In-foal mare, not exceeding 14-2, adapted for breeding hoitees: Isuitabfle for saddle or harness • 1 and 3. John Jones and Son. Din- arth Man 2, William J. Davey, Maesmynan Hall. J not e-vepelinfr 13-& hands, under saddle 1 and 3, John Jones. Dina'>}i Hall; 2, W. J. Richards, Llangwyfan, Ty Croes. Pony, not exceeding 12 hands 1, John Jones I and Son, DinaTth Hall 2, Misses Dilys ^nd 1 Olwen Jones, Dinarth Hall; 3, J. E. Jones, UppeT IBangor. Welsh mountain pony, not exceeding 12 hands 1, Misses Dilys and Olwen Jones, Din- artli Hall; 2, J. E. Jones, Upper Bangor; 3, Thomas Roberts, Gwynedd House, Conway. Trotter, under saddle 1, W. S. Washington, Chester; 2, Emerson Francis, Llandrillo. 'Gelding or mare, for harness or saddle 1 and 3, The Hon. Evelyn S. Wood, Old Colwyn 2, Henry R. C. Kidner, Oswestry.

ARODANGOSr A LLtYN AC tirlOW. Cynnaliwyd hon eleni mewn tywydd braf yn Nefyn. Yr oedd cannoedd o bobl yn y dref. Yr oedd y pwyllgor wedi gwneyd eu rhan yn ardderchog, a chredir y sicrhawyd Lwyddiant arianol. Judges.—Heavy Horses Mr E. Davies, Partington. Light Horses Mr Thomas Jones, Troedrhiwhwch, Llandyssul. Dogs, Poultry, Pigeon and Rabbits: Mr T„ H. Stretch, Orms- kirk. IWe:e rest-r o'r enlllw-yr:- HEAVY HORSES (open to all comers).— Entire horses for Agricultural purposes 1 and 2, Owen Williams, Tyddyn Bach, Ceidio. Mare or gelding for agricultural purposes foaled in 1904: 1, D. R. Jones, Sarn 2, G. Evans, Ty- du, Llannor. Colt or filly for agricultural purposes foaled in 1905: 1, John Williams, iBryncroes 2, Mr Davies, Lianiestyn. Colt or filly for Agricultural purposes foaled in 1906: 1, E. and J. Evans. Penhyddgan; 2, G. Evans, Tydu 3, John Pritchard, Fourcrosses. Mare for agricultural purposes in foal, or with foal at foot: 1, G. Evans, Tydu; 2, Mrs Williams. Portdinllaen Farm 3, John Plas Jones, Afon- wen. Team for agricultural purposes: 1, Mrs Williams, Portdinllaen; 2. G. Roberts, Bron- heulog; 3, E. and J. Evans, Penhyddgan. Mare or gelding for agricultural purposes: 1, Mrs Evans, 'Bodvean; 2, Mrs Williams, Portdin- llaen. Pair of horses for agrioultural purposes: 1, G. Evans, Tydu; 2, R. Evans, Bodvean. Team under 4 years old 1, D. R. Jones, Sarti • 2, G. Roberts, Bronheulog. Vanner: Mrs Williams, Ceidio. Mare or gelding, 4 years old, bred by exhibitor, in district of Lleyn 1, G. Roberts, Bronheulog; 2, D. Jones, CrugeTan'. Trimmed horse 1, Morris Roberts, Hirdre 2, Mrs Williams, Portdinllaen. Cart horse: 1, D. R. Jones, Sam. Heavy horse or mare (in- sured) 1, John Plas Jones. Afonwen Farm. LIGHT HORSES.—Entire horse for saddle or harness 1, G. Cornelius Roberts, Pwllheli. Mare or gelding 15 hands and over: 1, H. J. Parry, Pwllheli. Cob, 14-15 hands: 1, R. Evans, Bodvean; 2, R. Williams, Dyffryn. Cob, 13-14 hands 1, J. S. Griffith. Criccieth; 2. D. Thomas Jones, Pwll- heli. Pony under 13 hands: 1, G. Cornelius Roberts, Pwllheli; 2 and 3, Peter Jones, Gwalchmai. Mare or gelding, foaled in 1904 1, R. Williams, Dyffryn; 2, Harry Griffith, Sarn 3, O. H. Parry, Nevin. (Jo!t or filly, foaled in 1905: 1, R. R. Williams, Penygroes; 2, 0. H. Parry, Nevin; 3, John Jones, Edeyrn. Coiifc or filly, foaled in 1906: A: 1. C. H. iLlovd Edwards, Nanhoron B: 1. Dr Shelton Jones, Pwllheli; 2, Owen William, Llithfaen. Mare in foal, or with foal at foot: 1, O. H. Parry, Nanhoron Arms Hotel; 2, R. Jones, Edeyrn. Best action under saddle: 1, R. Evans, Bodvean; 2, R. Williams, Dyffryn. Turn-out in tWSr-wheei trap: 1, J. S. 'Griffith, Criccieth, 2, D. T. Jones, Pwllheli. IBest rider: 1 R. Williams, Dyffryn. DOGS.—Welsh terrier dog: 1, O. Williams, Llanrwst; 2, William Jones, Pwllheli. Welsh terrier bitch: 1, W. A. Dew; 2, John Wil- liams, Criccieth. Welsh terrier pup: 1, W. Jones, Pwllheli; 2, Phillip Williams, Glanpwl' Fox terrier dog: 1. D. Garic Roberts; 2. D. Evans, Criccieth. Fox terrier bitch: 1, Dr Shelton Jones, Pwllheli; 2, Thomas A. Hujaes, Festiniog. Rough-coated sheep dog 1, Miss L. A. Jones, Llanfrothen; 2, Mifs L. A. Jones. Rough-coated sheep bitch; 1, T. Foulkes Morris, Blaenau Festiniog; 2, Rob- -t fiujjhes, Bangor. Smooth-coated sheep doe or b r.ch 1, Miss L. A. Jones, Llanfrothen 2, ■Bob Williams, Brynbeddau, Carnarvon. I-up 1, Thomas W. Foulks, Cwmyglo; 2, "s Davies, Ffestiniog. Spaniel, retriever poinl«er, or setter: 1, W. Jones Humphreys, Penrhyndeudraeth; 2, W. E. Roberts, Cric- cieth Any other breed, dog or bit- h 1, D. R. Evans. Porthylest; 2, W. C. P. Dew. Open only to the district of Lleyn.-Sh wo dog or bitch: 1, Johnnie Roberts, Llannor; 2, Evan Roberts, Market-square, Pwllheli. Best dog or bitch on field: W. A. Dew. POLTLTRY.-Game cock: 1, E. J. Jones, Chwilog; 2, Roberts and Thomas, Gaerwen. Game hen: 1 and 2, E. J. Jones, Chwilog. Bantam cock: 1, William Williams, Port- madoc; 2, Mr Hall Morfa. Nevin. 'Bantam hen: 1, Evan Roberts, Llanrwst; 2, E. J. Jones, Chwilog. IPlymouth Rocks, Cock: 1 W. H. Hughes, Pwllheli 2, E. J. Jones, Chwilog. Plymouth Rocks, hen: 1. Roberts and Thomas, Gaerwen; 2, H. H. Williams, Pwllhe!i. Wyandotte, cock: 1. R. Hall, Morfa Xevin: 2, 0. H. Parry, Nanhoron Arms. Wyan- dotts. hen 1, Ü. 'H. Parry, Nanhoron Arms; 2, W. Middle Brook, Carnarvon. Minorcas, cock: 1, Lewis J. Jones, Rhostryfan 2, R. 0. Moptran, PwllheiTT Minorcas. hen 1, H. Ro- berts, Pwllheli; 2, Lewis J. Jones, Rhoetrvfan (Leghorns, cock: 1, H. H. Williams. Pwllheli 2, O. H. Parry, Nanhoron Arms.. Leghorns, hen 1, H. H. Williams. Pwllheli; e, Rev O. Kyffin Williams, Anglesey. Laneshana or Orpingtons, cock: 1, E. J. Jones. Chwilof- 2 Miss K. L. Owen, Blaenau Festiniog. Lang- shans or Orpingtons, hen 1. Joseph Jones, Chwilog; 2. H. H. Williams. Pwllheli. Anv other variety, cock or hen 1. R. Hall, Morfa Nevin 2, R. Lloyd Ellis, Pwllheli. Any other variety cock 1. R. Lloyd Ellis,,Pwllhel Ham- burg 1 and 2, E. H. Toleman. Llan beris. Fowl hatched in 1906: 1. E. J. Jones, Chwilog; 2, Hugh Roberts, Pwllheli. Selling class, cock or hen 1 and 2. H. Robeijis, Pwllheli. Gander: 1, Master Willie William. Llannor; 2, Master J. -Toiies. Dinas. RiXIDR¡4 |PIfrZES.—iPonv race, ounder 13 EXTRA PRIZES.—Shoer of heavy horses John Owen, Edeyrn. IPipeons: 1, John Hughes Blaenau Festiniog; 2, Thomas Wil- liams, LlanbeTis. Rabbits: 1. A. A. Tavlor Bangor; 2, Evan Williams, Tanylflan

TAN AR YSTAD ARGLWYDD HARLECH. Prydnawn Sadwrn, torodd tan allan ar Fferm Gaf.ref Arglwydd Harlech, trwy d blant chwareu gyda "matches" gerl'aw tas o geirch. Chwythodd y igwynt y tan i'T teisi cyfagos. Daeth Brigad Dan Croesoswallt i gvnnorthwvo brigad dan yr ystad. Caed colled fawr. Nid oedd y teisi wedi eu hysweirio.

LLOFRUDD WILLIAM WHiTELlY. ARBED EI FYWYD. Mae bywyd Rayner, y dyn lo^ddiodd Mr Whiteley, y masnachwr enwog o Lundain, wedi ei arbed. Pan gondemniwyd ef i farw oddeutu wythnos yn ol, ysgrifenodd miloedd o bersonau yn erbyn ei grogi, ac an'Fonwyd dois-b 49 yr Ysgrifenydd Cartrefol, gyda'r canlyniad uchod. Dywwlid y byddai 1 wraig Pfe|yner fiarw pa trogid ef, a hyn yn fwvaf neillduol a barodd i'r Ysgrifenydd Oartrefol aPbed ei fywyd. An- fonir Rayner i garchar, am ei oes mae'n debyg.

DOSPARTH DEML ARFON. Cynnaliwyd yr uchod yn 'Xhalysarn ddydd wadwrn. Atorwyd v cyfarfod cvntaf am hanner awr wedi deg, -rran" v Dosparth Demi- yd d. iMr R. John Roberts. Llarrrug. Yr oedd cynnrychiolaeth gref yn lbresennol o wyth o demlau. Cafwyd anerchiad gwre.=og ean v -Do,gparth Demlvdd. ac adroddiadau cysur- lawn gan v cynnrychiolwyr o safle y gwalianol demlau. Yn v prvdnawn, cafwvd aner^hiad ?an Mr David Griffith (íen,), Bethel ar ''•Rai agwedd a 11 ar yr achos dirwestol v dvdd- iau presennol." ac ychwanegwvd gan amryw. Etholwvd Mri R. John Roberts. Lla nru7, a David Griffith, Bethel, yn cynnrychiohvvr i'r Uwch Deml yr ha.f np,o¡f"-PRiSiwyd pleid- lais o gvdymdeimlad a'r Parch 0: Tecwyn Parry. Mri G. R, Hughes, Bethel. Alarch Gwyrfai, a 'Hywel Cefni mewn gwaeledd.

EISTEDDFOD GADEIRIOL 1 GWYNEDD. CrSTADLEUAEi'Hiit; BHAOOROL. J Cynnaliwyd yr eisteddfod uchod ddoe yn y ] Paiiliwn, Caernarfon. Y mae yr eisteddfod yn sefydliad 'blynyddol, a daw yn fwy poblog- aidd y naill flwyddyn ar ol y lIall. Gellir priodolii ei lhvyddianf. v naill dro ar ol y llall i weithgarweh ac yiil y pwylJgor dan lywydd- iaeuu Mr R. Roberts, cytreithiwr, Caernarfon. Yr ysgrifeinyddion oeddynt Mri J. Owen, Graianfryn, Caernarfon, ac R. O. Roberts, Llynon, Caernarfon, a gwasana-ethai h-E. M. Davies, Palace-street, fel. trysorydd. A ganlyn oeddynt y beirniaid Mri D. Emlyn Evans a (Wilfrid Jones, R.A.M. (cerddoriaeth), Mr R. E. Jones (adroddiadau), Ulan Alaw ac Alafon (barddoniaeth a thraethodau), a Mr Rowland Lloyd1 "J%nes, M.S.A. (celfyddyd- waith). Cyfeilwyr yr eisteddfod oeddynt Mr Orwig Williams (organydd Capel Moriah) a Mr Eifion Jones, A.L.C.M. Y Parch J. Salt a IIr R. E. Jones oedd yr arweinyddion. CYFARFOD Y BOREU. Llywyddwyd ar gynnulkad da gan Mr C. A. Jone's, Caernarfon. GydaQ" ef ar y llwyfan yr oedd Mr Darbishire (Maer Caernarfon). Wedi i Mr R. Radford Jones, Caernarfon, ganu can yr eisteddfod, "Cymru fy Xgwlad," Cafwyd ychydig sylwadau gari y Cadeiiydd. Dywedodd fod ,eistelfdfo.dau o'r fath yn gwn- eyd llawer o ddaioni drwy borthi yr Eistedd- fod Genedlaethol. Yr hyn oedd arnynt eisieu yn Xghymru oedd ,mwy o ymarferiad gyda •chercldoriaetih oflEerynol. Wrth derfynu dy- wedodd Mr Jones y brCfkiai iddo eto fel y flwyddyn o'r 'blaen, 'ivnnvg gwobrwyon am \)I»wareu ax oiferynaju lidnynol (cymeradwy- aeth). Credai y dylid rhoddi mwy o gefnog- aeth i'r ddrama, a da fuasai ganddo weled yr (kt,oddfod hono yn isymud yn y cyfeiriad hwnw (clywch, ciywch).. Allan o 23 o ymgeiswyr hysbyswyd mai "T.A." oedd y goreu am gyfansoddi ton. Master W. Bradwen Jones, Caernarfon, wyr i'r diweddar Trios Bradwen, oedd y .goreu am chwareu y berdoneg, cyfyngedig i rai dan 16 mlwydd oed. Dyfarnwyd y wobr gyntaf am yr adroddiad goreu (cyfyngedig i rai ieuanc) i M. Pritchard, Deiniol Stores, Bryn're fail, a'r ail wobr i Janet Eileen Jones, Uajiberis. Mr Benjamin H. Jones, Talysarn, oedd enill- ydd y wobr o lp Is am chwareu ar unrhyw offeryn pres. Cysiadleuaeth ragorol oedd yr un i g-orau plant. Y dern\m cystadleuol oedd "Y Deryn Pur," wedi i Vlrefnu. 'gain Mr D. Enilyn Evans, a chynnygid gwobr o 4p 4s a bathodyn i'r arweinydd. Ymgeisiodd itii o gorau, sef 'Berea, Bangor (arweinydd, Mr G. Jones), iLlanberis (Mr O. J. Owen), a Phortdinorwic (Mr J. Williams). Wrth draddodi y feirn- iadaeth) mawr ganmolodd Mr D. Emlyn Evans y gystadleuaeth, a- dywedodd fod un cor wedi canu mor ragorol fel na ddiegwyliai g'I'ywed gwell canu y fru yma i'r nefoedd. Yr oodd yn diolch i'r corau am ganu y dernyn yn Gymraeg, a Chymraeg mor dda (cymeradwy- aeth). Y cor buddugol oedd Llanberis. Ymgeisiodd pump o seindyrf ar chwareu "The Heavens are telling" (Haydn). Dyfarn- wydi y wobr i Seindorf Deulyn, Xantlle. Yr ail oedd Seindorf Hen Golwyn. A CYFARFOD Y PRYDNAWN. Yr oedd y cynnulliad ychydig yn well y prydnawn, pan v cymerwyd y gadair gan Mr Howell J. Williams, Llundain., yr hwn, yn ychwanegol at roddi cadair y bardd, a dan- ysgi'ifiodd 5p 5s at y treuliau. Canwyd can yt eisteddfod, "O 11a. byddai'n haf o hyd" (W. Davies) gan Mr W. Watkins Williams, A.L.'C.M., Càernarfon. I Vrngeisiodd pedwar ar ganu unrhyw u-Ti. awd, baritone neu contralto. Y goreu oedd Mr H. R. Humphreys, Machynlleth. Dau draethawd ar ,;Eisteddfodau Caernar- fon yn ystod yr banner canrif diweddaf" a anfonwyd i mewn. Dyfarnwyd eiddo Mr Walter Davies,, Talybont, Ceredigion, yn fuddugol. Gwelir y feirniadaeth mewn rhan arall o'r "Hefald." Yn yr ail gystadleuaeth i gorau meibion ym- geisiodd tri cor, sef Dyffryn (Llanberis), Peny- s, a Waenffawr. Y derayn cystadleuol oedd "Llongau Madog," a chynnygid gwobr o 6p. Canodd y corau yn y drefn a roddwyd. ■ Traddodwyd y feirniaoaeth gan Mr D. Emlyn Evans. Am y cyntaf dywedodd mai lleisiau tew oedd aranddynt. Nod weddidl eu canu gan ddiffyg eglurder. Yr oedd yn angeairheidiol cael sain eglur cyn y gellid cael canu boddhaol. Canasiant, fodd bynag, mewn yspryd ac am- leriad da. Ar v cyfan rhoddasant ddadgan- iad pur gymeradwy. Yr oedd lleisiau yr ail gor yn gymysglyd, a chanent yn wyJlt ac an- niben, YT oedd eu geiriadaeth yn ddiffygiol. Os na cheid geiria.daeth briodol buasa-i lawn cystal iddynt gael fiddles <chwerthin a chy- meradwyaeth). Nid oedd v cor wedi dilyn y marciau ar y copi. Er engraipht, yn lie canu "m.f. canasant "piano." Yn y dyddiauhyn teimlai ei bod yn an^nrheidiol galw sylw at fynegiant. 0 berthynas i'r trydydd cor dy- wedai eu bod wedi canu yn dlws ac eglur, ac yr oedd y cydbwysedd yn foddiiaol. Rhoddasent ddarluniad mwy cryno mewn meddwl a syn. iad o'r darn. Hwy (sef Waenfawr) oedd yn teityngu y wobr. Derbyniwyd y dyfarniad gydag uchel gymeradwyaeth. Yr arweinydd oedd Mr H. Roberts. Unawd i rai dan 21 oed. Aeth y wobr i Miss Annie Morton Jones, Caernarfon. Traddodwyd anerchiad llawn o'r yspryd a'r tan Cymreig gan y Cadeirydd. Sylwodd nas gellid diagwyl iddo, ac yntau yn bvw yn iL,Lundain yn barhaus,; anerch cynnufliad o Gymry yn iaith ei wlad fel un yn byw yn barhaus yn Ng.hymru, ond yr oedd yn bwriadu dyfod f aros i'w wlad enedigol am ychydig wythnosau yn awr 'ac yn y man fel ag i ym- :berffeiihio yn yr iaith (clywch, clywch). Aeth Mr Williams rHagddo i son am ddyled Cymru i'r Eisteddfod a'r Ysgol Sul. Dywed- ai rhai pohl fod y naill a'r llall wedi cael eu dydd, ond ffolineb oedd dyweyd hyny (clywch, clywch). Yr oedd yr Eisteddfod o'r amser mwyaf boreuol, a'r Ysgol Sul mewn amser- (.oiedd diweddarajch, wedi gwneyd llawer i ddyrohafu Cymru, ac i roddi mewn Cymry awydd am wybodaeth. Canlyniad hyn i gyd oedd y cynllun aidysg rhagorol oedd yn bod yn Nghymru heddyw. Yr oedd Cymru wedi cael ei fchnn am ormod o aniser fel plwyf, ac yr oedd hyd yn nod Cymry eu hunain wedi bod) yn rhy bTwyfol a chul yn eu arolygiadau. Erbyn hyn yr oedd Cymru yn dyfod i'r ffrynt, ac yn mynu cael ei rhan yn llywodraeth y wlad. Am y waith gyntaf yr .oedd Gymro yn y Wein- ydcTiaeth (cymeradwyaeth), ac, 'fel yr oeddynt yn gwybod, yr oedd y Llywodraeth Wedi pen- deifynu oaniatau i Gymru a'dran addysg ar wall an (cymeradwyaeith). Yr oedd Cynghor b.r Llundan, o'r hwn yr oedd ef (y cadeirydd) yn aellod, wedi pendierfynu dysgu yr iaith Gymraeg yn ysgol ion Llundain (cy meradwy- aeth,i. Dangosai hyn i gyd fod Cymru yn cymeiyd ei lie priodol yn mysg y cenedloedd. C-afodd CymTU etifeddiaetli ardderchog gan y cy 1 dadau, ac yr oedd arno eisieu i'w gwlad fechan fyw i fyny fr etifeddiaelli er anrhyd- odrt Cymito « g,f),onia.Itt Du,w cymeradwy- aeth) Cys+adieuaeth imawcf 'tenor, "'Bedd Llew- ely-n" (D. Emlyn tEvans) Goreu, Mr Ellis M. Evans (Eos tNlawddaehj, Abermaw. Unawd ar y crwth. Uin gystadleuodd, sef Master Seth Owen, Talysarn, a dyfarnwyd ef yn wir deilwng o'r wobf. Englyn, "Deryn Du," Mr It. FiancLs Wil- liarns, Efalhiewydd. Cadeirio y bardd bucRli'. 1. Pryddest heb fod dros 300 llinell, "Gwyneddon." Gwobr, cadair dderw, gwerth 7p 7s (rhoddedig gan y 1 (cadeirydd). Ymgeisiodd pedwar. Darlien- wydy feirniadaeth (yr hon la welir mewn rhan arsfcil o'r rhifyn hwn) gan Glan Alaw. Y bucidivgol oedd ,Mr Isgaer Lewis, Caernarfon, chiit\uwyd ef gyda'r ,s^moni arfeml. Vele rai o anerchiadau y beirdd. Canodd I rg ir H-vn nyododd i'r hen Wyneddon—fwyai A e wi adgofion*; Drwy el waith, i'r gadair hon,—esgynodd, Hynaw's y canodd mewn dwys acenion. loan Rhys: Heddyw yn uchaf dvreliafwn,-IsgaeT Fyn esgyn; edrychwn wy drwy'n hyd o hyd am hwn I I iK-n Gwalia, yno'i gweiwn. Glan Banon: Isgaer sydd eto'n esgyn .'—I gadair 'E godwyd y glewddyn; Gorlawn yciyw dawn v dyn— Ystwyth at bob rhyw destyn. Yr ail oreu yn y gystadleuaeth oedd "Su y Don," 'sef Mr O. Caerwyn RoberLs. Bangor. Eel hyn yr anerchodd efe y budaugwt: Fab yr awen eneiniedig, Derbyn deyrnged Sit y Don/' Er yn un o'r gorchfygedig Yn y frwydr fanddol hon. Cenaist beraidd fawl Gwyneddon Yn dy gan mae't-h ^alon gu: Gorseda hardd i'th Awen wet, froii Mwyach lydd y gadair ddu. Canwyd can y radeirio gan Mr H. Vaughan Davies, Cdernai'fon. Darlun c dcioi! 1, Iorwerth," 2, "Gwil- ym Lleyn." Tynu dariun 1, "Terfyn;" 2, "Iso-aer." I J I rit aitdyniad y cyfarfod oedd y brif gys- .^iv'Vleuaetih gorawl. Y darnau cystadleuol oeddynt "life a- dd.aw" (T. Price) ac "Anwylaf Un" (1) Emlyn Evans). Y wobr oedd 4Qp a. ichadair dderw uardd (rlioddedi<1 gan illei Aston a'i Felbior, Caernarfon). Dau gor gye- tadicuodd, sef Bethesda (arweinwld, Mr Pen- raTit IIv ans) a Dyffryn Naaitlle (Mr T. Powell), a chana,sant yn y drefn hon. Dywedodd Mr Emlyn Evans, wrth draddodi ei feirniadaeth ef a Wilfrid Jones, ei fod wodi cael ei foddhau a'i siomi. Canodd y cor cyntaf y rhan gan yr, gyn'af, fel y disgwylid 'dct^/nt wneyd A-eddcnt leisia-u da, y neii'duol y 6<>i>ranos a'r altos Nid oedd y basses a'r tenors yn a. cy.stal. lll)ddi aigcn o sylw i fyne^ia-.it. ac yr oedd yn synu na i-odd-,t ai- weinyddion corau Cymru t-ylw d vl tiN,, *'r air. seriad oedd wedi ei farcio ar v copi. Yn yr anthem yr oedd y cor yn canu mewn un man yn rhy araf, fel yr oedd meddwl yr awdwr yn colli. Canodd yr ail gor y rhangan yn gyntaf, ao hvrth eu .cljywed yn dechreu ni (buasid vn meddwl ei fod yr un darn ag a iganwyd gan y cor cyntaf. Yr oeddynt yn canu y rhan- gan fel y dylai gael ei chanu, ond yn anffor- tunus digwyddodd anlwc iddyTit. Methafiant- ail-aychwyn, ac mewn canlyniad andwywyd diwedd y rhangan. Yr oedd hyny yn ddigon i'w handwyo mewn cystadleuaeth, yn enwedig os y byddai yn gystadleuaeth den. Nid oedd y cor hwn ychwaith yn talu digon o sylw fr amseriad. Yr oedd y dernyn mewn un lie wedi ei farcio yn 108, ond ccnid ef yn 70 neu 80. Yr oedd un o'r corau wedi rhagori ar y llall, a'r cwest i.\vn oedd—a oedd yr anlwc a ddigwyddodd i r ail gor yn ddigon i effeithio yfi barlhaol Credai nadl oedd, oher- wydd: yr oedd yn eglur mai damwain oedd. iBuasai yn wahanol pe y buasai yn canfod nad oedd y cor wedi dys,gu y darnau. Yr oedd damwain yn digwydd i'r corau goreu. Felly yr oedd el a Mr Jones yn dyfarnu y wobr yn llawn i'r ail gor. Derbyniwyd! y dyfarniad gyda chymeradwyaethi uchel. CYFARFOD YR HWYR, Llywyddwyd gan Mr T. E. Roberts, Plasy- bryn, cer Caernarfon. Canwyd can yr eisteddfod, "Y Wlad a garaf fi,- gan Mr H." Vaughun Davies. Mewn anerchiad byr ond pwrpasol, dywed- odd y Cadeirydd v byddai id do roddi gwobr o lOp am dTaethawd ar Hancis Caernarfon, ei 'Cfea«te<ll, a'i Henwogion." Derbyniwyd yr hvsbysrwvdd hwn gyda ehvmeradwyaeth. W Atclyniad y cyfarfod oedd y gystad 1 euaeith 1 gYxran imefbion, "'Rhyfelgan y Myncod till"; Parry) oedd y dernyn cfrstadleuol. Y wobr oedd 20p a chwpan anan i'r arweinydd (rhoddediiT gan Mri E. Hughes a i Fab, Caer- narfon). Canodd y corau yn y drefna gan- Ivn l, Cor Meibion Caernarfon (Mr W. Her- bert Jones) 2, Cor Meibion Pwllheli (Mr John Elllis) 5, Cor 'Meibion Elidir, Dinorwic (Mr W, R Williams) 4. Cor Meibion Caer- narfon (Mr Walter Thomas); 5, Cor Meibion Abermaw (Mr G. Gffitffihs) 6, Cor Meibion A Xantlle (Mr J. W. Roberts) Gafwyd cystad- leuaeth ra-o.ol, Traddodwyd y feirniadtaleth fran Mr D! Emlyn Evans, yr hwn a sylwodd fed y gystadleuaeth wedi bod yn un ddyddorol ar y cyfan. Cvchwynodd y cor cyntaf yn dda, Lleisiau cymedrol. ond yr oedd y canu yn dda ac yn ddealtuB. Canwyd y weddi yn bur dlws. Yr oedd v cvdbwvsedd yn bur dda, ond tuedd- ent i fforsio vn y rhan ddiweddaf. Cychwyn- odd vr ail gor yn rhy anmhendant. Yr oedd- vnt yn canu y geiriau "Os byddwn farw yn Hnp ond nid oedd wedi ei farcio felly. Canwyd y weddi yn dlws. Yr oeddynt yn gor- wneyd y symudiad diweddaf, ao yn goracenu un rhan. Ni roddodd V cor hwn ddadganiad cysxal a'r yntaf, Yr oedd gan y trydydd oar well lleisiau na'r ail. Gwnaent ddigon o awn. Cychwynasamt yn dda. Nid oedd y weddi yn cael ei cha'riu .gystal a chan y cyntaf a''fl ail gor. Yr y ivmudiad diweddaf yr oedd y bases allan o diwn. Yn y pedwerydd oor yr oedd yr oil o'r lleisiau yn dda. Cych- wynasent yn neillduol o dda, a dangosasent Tud yn unig nertai a gallu, ond d'eall. Yr oedd ■y weddi yn bur dda. Gwnaed "I'r Gad gyd- «i,g agitato—vr unig gor a'i <rwnaeth. Yr oedd y "cresendo" yn bur dda, a gweithiwyd ef yn mlaen i'r diwedd yn nerthol. Gorphenasenit yn llawn, ac vr oedd yn amlwg y gallent lyned yn mlaen :ar hyd y Yr oedd lleisiau y pummed cor yn llai cvfoethog nasg eiddo y ipedwerylW. Cychwynasent yn bur dda, ac yr oedd y diwedd felly. Canwyd y symudiad di- weddaf gyda than, ond yr oeddynt yn fforsio. CvchWynodd y chweched oor yn weddol. Yr oecii(i y .weddi yn dda. Tueddid i fforsio, yn neillduol yn v symudiad diweddaf. Yr oedd mwy nag un cor yn teilyngu y wobr. Er en- ffraipht, yr oedd y cyntaf yn ei theilyngu, ond yr oedd un cor wedi riiamori ar yr oil, ai hwnw oedd y pedwerydd. Cafodd Mr Walter Tho- mas (yr arweinydd) dderbyniad tywysogaidd pan yr aeth ar*y llwyfan i dderbyn y wobr. Adrodd, "Araeth Llewelyn" (i bob oed) Mr Isaac B. Williams '(Llew Deulyn), Tailfy- jslatiin. — Unrhyw td^d^euawd .5Tr G-- AlackliiL a Mi Ja. Radford Jones, Caernarfon. Unawd soprano, "0 fy hen Gymraeg" neu "Lili Wen:" iMiss A. M. Prritchard, Llan- udeuiiolen, a. Mrs R. H. Pritchard, Clwty- bcuil yn o-ydfuddugol. Unawd bass, "Y Gadlef Gymreig" neu "Fell1- ten Mo- R. R. I homas. Ail gystadleuaeth gorawl, "Fel y brefa'T hydkI. Gwobr, 6p a chwpan arian (rhoddedig gwil y Mri Williams a Humphreys, Caernar- xn). Ymgeisiodd dau gor, Disgwylfa, 'C?wty- bent (arweinydd, Mr R. Lloyd Roberts), a cho* LIanddeiniolen (Mr W. Thomas). Dy- farnwyd y blaenaf yn fuddugol.

Y BEL DROED. Parha 'Cymru i guro ei gwrthwynebwyr. Wele rai o ffigyrau y campau a chwareuwyd ddydd Sadwrn, dan reolau Rugbj7 —■ ILlanelli, 6; Leicester, 2. Caerdydd, 17; ilparbarians, 0. Abertawe, 15; Northampton, 3. YMIRYISONAU 1OYMREIG EIRIEHLL. Welsh Amateur Cup final at Newtown: Aberystwyth, 2; Buckley Engineers, 2. Denbighshire, and Flintshire Charity Cup final: Wrexham Ruthin-Toad, 2; IRhos IRangers, 1. v COMBINATION. fWrexham Victoria, 2; Oswestry, 1. Rhyl, 4; Birkenhead, 1. 'Bangor, 2; Xantwich, 1. Chester, 3; Druids, 0. NORTH WALFiR COAST LEAGUE. Holyhead, 2; Carnarvon, 2. Carnarvon, 3; Blaenau Festiniog, 1.

I CHWAREUON YN MHWLLHELI.1 Ddoe, bu chwareuon o bob math yn Mhwll- heli. Caed tywydd hyfryd a chystadleuon da. I Wele y bud dug wyr — 100 yard flat race 1, D. Huahes, Carnar- Von 2, Artie Pugh, Lla'n'faiTtfechan; 3. J. Thomas, Bangor. Two mile cycle race 1. P. Llewelyn Wil- lliams. Glanponwav; 2, J. Richards, Bar- mouth; 3. Evan Hughes, Bontnewydd. One mile cycle race (roadster) 1. IT. Nash. Pwllheli 2. Mr Jones. Pwllheli; 3, E. Wil- liams, Clvnnoy. 220 yards flat moo (confined to football clupis of Carnarvonshire and Merionethshire) 1, David Hughes, Carnsmn 2, A. E. Pughe. Llanfairfechan 3, R. Williams, do. Two lap cycle race 1. P. Lloyd Williams; 2, Evan Hughes; 3. J. Richards. 120 yards hurdle race: 1. Walter Jones, Carnarvon 2. D. 'Hughes. 'Carnarvon. Whippet race: S. Jones, Pwllheli; Mr Moon. 440 yards fiat race: 1. R. Williams, Llan- fairfechan 2. D. TTu ghes, Carnarvon. One mile iflat Tace ,1, J. O. Dean; 3. L. j Williams. Obstacle race 1. J. O. Griflfith: 2..T. Tho- mas, Bangor; 3, T. IP, y Roberts, Carnar- von.

Mae odid-eiitu deg miliwn i, hanner o TBab- ) yddion yn yr Ymterodraeth Brydeinig.

EISTEDDFOD CAER. (Teligrarn Albenig_ i'r "Herald.") Cynnaliwyd Eisteddfod Goronog Caer ddoe. Rhedwyd amryw o drenau ;rhad o Ogiiedd Cymru a lleoedd ereill ir dref, ac yr oedd y tywydd yn hyfryd ia.wn. Yr oedd cynnulliad cyfarfod y prydnawn yn deneu iawn. Nid oedd Mr Alfred Mond, A.iS., y llywyddpenod- edig, yn bresennol, a chymerodd Dr Roberts ei le. Y prif gystadleuaeth yn yr eisteddfod oedd cystadleuaetii corau heb fod dros ddeu- gain mewn nifer. Y dernyn oedd "Crossing the Plains," gan M. Price, a'r wobr gyntaf oedd 15p a choron arian i'r arweinydd. Yr oedd saitn o goriii wedi rlioaui ei J-cowau, ond pump ohonynt ddaeih ar y Hwyfan. Dyfara- "yd y wobr gyntat i Gor Appolo, Warring- ton (arwemyid, Mr Karry Bury), a rhoddwyd yr ail i Gor Meibion Warrington (arweinydd Mr iNesbitt). Yn nghystadleuaeth y corau plant dyfarnwyd y wobr, sef 6p a baton i'r arweinydd, i Gor Plant Talke, Staffordshire. Wele y dyfarniadau ereill: Adroddiad Cym- raeg, Mr Enoch Roberts, Earlstown; unawd ar y crwth, Mr W. Cotton, Bashford unawd soprano, Miss Ethel Thomas, West Kirby; unawd tenor, Mr Watkin Hughes, Rhos.

RHEDEG I'R LAN. Bore ddoe aeth y agerlong "Albion," sycid yn rhedeg hyd Sianel Brysta, i'r lan ger Ports- head yn ystod niwl trochus. Yr oedd 350 o deithwyr ar ei bwrdd, ac achubwyd hwy oil.

UN 0 GAERGYBI MEWN HELBUL. Yn un o Ynadlysoeud Dublin, dydd Sadwrn, cyhuddwyd: Ha,;jJ Williams, stiward, a Ro- bert Hughes, taniwr, y ddau o Gaergybf, o lad rata nifer o oriaduron oddiar ,fwrdd y "Scotic," Rhagfyr 16e, 1906. Wedi gwrando tystiolaeth, iliyddhawyd Hughes. Gohiri\\yd acnos Williams.

Y CHWARELAU. ATAJL GWAITH Y NAXTLLE. Oherwydd rhyw anghydwelediad rhwng y penathiaid, mae Chwarel Llwyd Coed Bach, Nantlle, yn sefyll er's wythnos. Hyderir y ceir cyd-ddealltwriaeth a chyd-weithio ar ol y gwyliau. Yn Penyrorsedd daroganir y gostyng- ir prisiau y labrwyr at y mis nesaf.

Y DIWEDDAR ARGLWYDD PENRHYN. Ysgrifena Gohebydd:- Parha gwyr Aberystwytlti daenl maalachos y cynhwrf mawr yn Metthesda oedd fod Michael Davitt a'r Sosialistiaid wedi penderfynu ceisio dwyn y chwarel o feddiant Arglwydd Penrhyn. Wrth gwrs, gwadodd Michael Davitt y-stori ffol hooi yn ystod ei fywyd i ac y mae'n bur debyg nad oes mwy nacr un dyn yn y byd sydd yn honi ei chredu. Credai Arglwydd Penrhyn ei hun am gryn amser mai Mr William John Parry, Bethesda, oedd gwir achos cynhyrfiol yr ail streic. Nid oedd y dyb fel y dyb arall, ond un ddisail. Hysbysir ni ar sail dda, fod Arglwydd Pen- rhyn ei hunan wedi cael prawf boddhaol ac wedi ei argyhoeddi fod ei dyb yn gyfeiliornus. Daeth y goleuni iddo ryw ddeunaw mis cyn ei farwolaeth; ac effeithiiodd. y wybodaeth arno yn ddirfawr. Yr 'õead efe fel dyn wedi ei drawsnewid yn ystod yr adeg hon. Gwelid hyny yn arbenig yn nghyfarfodydd y Cynghor Sir. Y tebyg, yw y buasai Arglwydd Penrhyn, pe cawsai fyw am ychydig o tiynyddau yn hwy, yn ymddadblygu ac yn dyfod yn "ddyn newydd" mewn llawer ystyr.

GENI, PRIODI A MARW. GEXiEDIGAETHAU. JONIESMMawrth 26, priod Mr J. Elias Jones, 4, Dolydd-terrace, Tanygrisiau, Ffestiniog, ar efeilliaid—genethod. WWJDIAM S—(Mawrth 27, 'priod Mr David J. Williams, Brynystradau, Tanygrisiau, IBlaenau Ffestiniog, ar ferch. tWILLIAMS Mawrth 26, priod Mr John Williams, 104, High-street, Blaenau Ffestin- ioig", ar faib. PRIODASAU. WELLLALNIS-J,O-\IES Mawrth 30, yn Nghapel y Wesleyaid, Anfield, Lerpwl, gan y Parch A. H. Walker, John Owen Williams, 22, Mills Hill-road, Middleton Junction, ger Manchester (ail fab Mr a Mrs O. J. Wil- liams, 24, Market-street, Caernarfon), a iMary Elizabeth (Polly) Jones, 179, Towson- street, Everton, Lerpwl. HUGHES—'HUGIHIES 'Mawrth 28, yn INghapel Moriah, Caernarfon, gan y Parch Thomas Lloyd, Mr Henry Gwynedd Hughes, 'Bryngwynedd, a Miss Grace Hughes, Ar- goed—y ddau o Llanberis. WIILiUIAJrnE Mawrth 30, yn Swyddfa'r Cdfrestrydd, Bangor, trwy drwy- dded, gan Mr 'Lwis Morris, cofrestrydd, Mr David Henry 'Williams, 1, Pîua- dise-place, a Miss 'Hannah Jane White, 1, IParadise-place-y ddau o Fangor. JOM0S—(WILIilAiMlS—(Mawrth 30, yn Nghap- el Peniel, Tremadog, yn 'ngwydd y cofres- trydd, Mr R. Parry, gan y Parchn W. T. Ellis. B.A., B.D., a W. R. 'Jones, Llan. frothen. Mr E. '0. Jones, Bronyfoel, Llan- frothen, a Miss L. A. Williams, 'merch y diweddar Mr Morris Williams, pattern maker, New-ist-reet.- MARlWOLAiKTHAU. 'BIRlAOEGIRDfLiE—'Mawrth 21. yn 20, South- pen'rallt, Caernarfon, yn 62 mlwydd oed, Mrs Margaret Bracegirdle. Dymunir ar 1 bapyrau Americanaidd gofnodi yr uchod. lOOURTNlEY Mawrth 27, yn 23, 'Edward- street, Caernarfon, Mr T. J. Courtney, yn 77 mlwydd oed. JOXELS—'Mawrth 26, yn Caroline House, Pwll- heli, yn 74 mlwydd oed, yr Henadur H. P. Jones. JONES—.Mawrth 27, yn Ty lawr, Caergybi, yn 72 mlwydd oed, Mr Owen Jones. vJONES—'Mawrth 25, yn Bretton Hall, sir ifflint, 'Benjamin Jones, yn 70 mlwydd oed. DAVIES—Mawrth 23, yn Nook Bunbury, Tar- porley, Ja.ne Davies, yn 66 mlwydd oed. RFLLFNGTON—Mawrth 24. yn Nghaer, yu 86 mlwydd oed, W. A. Bhllington, un o'r aelodau cyntaf y 1st Cheshire and Carnar- vonshire Artillery Volunteers. ER OOF. WILLIAM'S—Et coffadwriaetb serchog :-1m ty anwyl briod. Owen Williams (is-olygydd yr "IHerald"), 29, Marcus-street. Caernarfon, yr hwn a fu farw Ebrill 4, 1898. A. William?.

MONUMENTS ( Ljunamr stock tn walhs. BIT OR* BTTYTNG, CALL AT HUGH JONEq MARBLE WPRKS. CARIVARVOJJ. TTub Trade ftwpplie^r vitb -&,wn AxurU* Stone-Curbing; also Slate Lintels ap to 12 Feet low. M 0 N U M F N T 8. LARGE STOCK. RICHARD WILLIAMS, MoulllmenJtal Works: LLANFAJCKFEiCHJJff, Bfmch LLANGESm ———————mfrnmmmmmmmm—WCf- I I ..if v'. >,», s i 1 ^1 ? kmrnt, TiisI I pi 0 IfaffW t:M }* ftw .'Vs? |g#6B0l 4 Ja N g*6»» vn <SCtt.!t'M. jlllMriL i B iStost itTTEss I* sassna?. usm. jl VtAHKlA.Y, •Tijrofcal fir 1 byd fMl yw ibi i fy P Meddyginiaetli Oreu'r Oes. BITTERS GW1LYM EVANS Aik*r» Icchji M EDDIGISIAETii LYSIEIJOL A PHU) MtU ',L !.j BITTERS GWIL YM EVANS; d<iyIaJ 8 TAh. fM ttMtt. MEDDISINIAETE LWYDDIANNU8, MMtttwp. BITTERS GWILYM EVANS Mjmwok 81 raeJ. Cymeradwy ir ni fEDDYGON. DAD AN SOBBWTB. ■ JfERYLLWYB, » Qhaatn«li; fan Wwl# -7dd xtMMt Wf qai. TYaTMLAtTN, P«a«w«k Til>iiiiilliig_ Amwyl §yr,—lii« tmrjw Mloi*x wm IiIIIIIe '8 wanftidd 911 kieakyd, yn ♦nwetiig mer«feed Bydd vedi tyfn i fyny, M vtdi |pff | fyny ya iawn. Mae yn di*dd«f 111 oddiwrti ddiMjg Kntdl w ol yr ymiresfc irrtk ddilyB ei gorckwyKoii. Byddai ym Hta QUININi BITTERS GWILYM XYUT0 M unaer yn 7 ty, fan fy mod 711 .8 pw.. gwneyd mwy • 1m i'm plant aa a {mgf lit «ididloeh, (Parch) .8. W. 10- Quinine Bitters Gwilym Evans QUININI BITTERS GWILYM XTAVt. QUININi BITTERS GWILYM QUININI BITTERS GWILYM lYAJIi, Y mac miloedd yecU Irwy ddefnyddio anghydmarol hwa, pu øI MEDDYGINLUTH jUUM WEDI MXTSUc N ddyiai un teulv Mynwch ei Aafera lechyd cyftawa. Vx«lidi* iliechy.3 Niu yw byth jn ICnu. Khoddwob bravi "7'Q. QUININB BITTERS GWILYM ETUiD QUININE BIITKHa GWILYli Meddyginiaetli Lysieuol. Y MAS QUININE BITTERS GWILYK ATØJL" QUININE BITTERS GWlLYK JiYUL A cynnwyi rbmwedda* iaehaol -Qaixtine, Saxiaparilla, Bd-rwa, Lafani, Dantylleiv, Orwysn Uy. (Gentian), Cynfh»» (Bmrdock), &c. J meira fair braidd pob ilyaieuyn a gwreddidyq meddy g in ia<e tix>l yn j meddjflyiE rite- fedd hwn; IN 7 maeait. wedi eael ytiralit cyfartala i wneyd cymyajedd eel far o'r fath inwjkI haput a 1 Iwyddiaau I ka* eydweiihyediad yr elfenaa meddyfialadRo^ ft tyanwyrii yn y llysiau kyn, M i ØdM8I yr imc«B oedd xaewn folwf wrliå NnotIII feddyg-ipiaetii hon. Derby air ca»MftBl < dyatiolaethav ya fynyddol 1'8 JUW1 4!1 in aaeddygiyn all gyiAadH a.r ef mewn efteit £ iolrwydd i ijaU ymaitk boll anhwylderaa y yr aft, a'r M rkai e feddygoa garvm f jhfrtH TlI defnyddio Qaiaiu Biäert Gwily* Eraai. Gochelwok dwyllwyi. Idryekwok III |m Gwilym Iraaia ar bob Label, Stomp, • PIMiA» Gwarthir ef pokLi. <4 III II an; biyck*v 111 aynawyv iaii yotel lit Bu 118 4c I'w fsel ym mkok man aei iAafull ni n rha4 am y prfaiau naked, 78 ddyeifal OeM) t pMt. F8 vfttragyrcifeal •ilivrUK y .-7 QUININE BITTERS MANTJFACTITRINO OOMPAJfV, LIMTKEB, LEAJHCLLY, SOUTH WiLEIM, Arfrapkwyd ehyltoeddwyd droc J MNtn fw DANDKL BJDU, jra ^WfUfa^B c.-øarfea. DYDD MAWRTH, ÐRJLL 2, 1907.