Yr Herald Cymraeg

IDIRGELWCHCRAIG YR HEll PENNOD XIII.—MARTHA A MORGAN. ";Beth a ddyry dyn am ei einioes?" Pobpetli o'r bron. Wrth glywed swn v tonau yn euro yn erbyn ochr y llong, me-ddyliai Morgan mai nid gwaith Irawdd jaini oecla marw. Edrychai y dwr yn oer dr% lion, ac yr oedd yr haul yn ty^vyrm mor gynhes ar wyneb fel rias gallai feddwl am farw. Gwyddai yn ddigon da y byddai i Martha Jones ei daflu dros y bVTrdd os na ohytunai a'i chynllun. w er mor gas oedd ganddo feddwl am roi ffordd iddi, h oedd ganddo feddwl am farw nior ieuanc. "'Ryd.ach chi yn ^Vmcryd llawer iawn o R- aro&er i wneyd eich m.-&dd\vl i fyny," ebe Martha Jones. "Pe buasai llawer tin yn caol yr un oynnyir a chi, mi fasaai yn neidio ato. Peidiwch a mcdo\v^. Wai am nad ydw i wedi cael cyiinyg priodi neb yr ydvr i yn anghofio fy huji gymaint fel AZ i gyimy^ fv hun i chi." "Fc alli,f eich credit yn rhwydd yn l-yna," ebe Morgan yn trail- "Nid yn aral y ve};¡r dynes fel chi yn ddibriod." Ediychodd y ddynes yn syn arno. ifjid oedd wedi disgwyl ei weled Yri newid ei farn am. dani mor fuan. "Nid wyf yn gwybod a ydych yn siara.d yn onest a peidio, ond cofiwcfih mai nid gwaith haAvdd ydi fy nhwyllo i." 'Does arna i ddim a;wydd! o wbl i'cll twyllo, atebodd Morgan. "Peidiwch a medd- TVI fod arnaf eich ofn, a fy mod am anghofio fy hun er m-vvyn eich p?esio chi." "Pe buaswai yn meddvvl fod ltrnoch fy ofn, ni fiiaswil yn. 4ryinerya y sylw lloiaf. ohonoch. 'Does arna i ddim eisio gwncyd dim a dynion ofn us. rae nt \">r islaw fy 8YIw i. Yr hyn oeddwn i yn foddul wrth son am dwyllo yd- oedd eich bod y" barod i addQ fy mhrioidi eT achub eich croen eich hun," 'Dydw i ddim yn barod i addo eich, priodi i chi fy neall y11 ,Ï<l.vru. All dyn ddim priodi pob dynes olygus." "A ydych yn fy nghyfrif i yn ddynes olygus." "A ydych yn fy ng-hyirif i yn ddynesmhmh Edrychodd M(>rgan yn graff ami, a cheisiodd ddangcB iddi ei fod yn ei hedmg11. "Ydwyf," atebodd, "yr wyf yn meddwi eich bod yn olygus ia-wn; yn wir, Yel-ydig iawti o ferchedi mwy goivgus na chwi a welais, er fy mod wedi znv-eled llawer. id wyf yn dyweyd i geisio eich boddio, ond am eich bod wedi gofyn y c-wea-tiwn i mi." "Os wyf mor olyg.us a hyna, baham yr ydych gymaint yn erbyn fy mhriodi?" "Am nad wyf yn eich caru." "Pw, beth yw cariad ?' ebe ]\Iartha Jones, yn wawdlyd. "Os gallaf fi hoffi dvn, bydd hyny yn ddigon i roi: ac yr wyf yn eich hoffi chwi." "Yn (klieon i'm tatb drog y bwrdd," ebe Morgan, yn clTvrareus. "Tynwch y rhwymau yma, ac fe allwn siarad yn rl.wyddach." IRhaid i mi ijael oich tidc^'c^v^[/] yxi nghyntaf. "Pa addewid?" "Yr wyf wedi dyweyd wrthych unwaith. "Dywedwch eto, a hwyrach y bydd;a.f yn barod i wrando arnoch." G-wenoda, Moraan arm drachefn, ond nid oedd Martha Jon.es mor ha^did i'w throi ag y maddyliodd. "A ydych am addaw?" Rofynai. "Addaw '?" "Addaw fy mhriodi." "Tynwch y rhwymau ym4 yn nghyntaf." "Nis cnllaf wneyd hyny. Nia gallaf finnau arlcllw priodi neb a fy nvyJew yn rhw-vm. 'Rrdw i yn siwr na fu oarwr enoed fel fi." "Pe buasAvn yn sicr eich bod onegtj mi f««Avn yn elch rhyddhau ar unwaith, ond ma* yn dàrwg. jjexxyf ddyw%d nad wyf In eich credu chwi." —— "Pa'm?'* "Am nas Kail yr un d-yll newid mor fasn af: y gwnaethoch chwi. Does dim ond dwy awr er pan yr oeddech yn fy meJldithio "Mae dyn yn ^fnewidiol iawn.» "Ydi, yn gyfrwys amJ „ • TDdim hanner mor ^.Vfrwys a merched." -,We]. 'dydw i ddim am ddadleul a, chwi ar T pen yna. Y cwestiwn a ydach chi yn barod i fy rnhriodi i?" "Sut y gallaf eich priodi a finnau yn phwytn?" "Dim rhajjor o smallio. Os nad ydych yn oorod i addaw, dywe-dw-^ hyny yn blaen. Cof- iwch ei-ch bod yn fy 11 Wylaw i, ac nad wyf yn ddizon o ffwj i gyniieiyd fy uhroi can bob gair melus-" Wrth glyvred hyn. 11 idiodd' 'MOTJr<ld1 yn iawr. Xid oedd yn hoffi i ddynes siarad mor awdur- dodol ag ef." "Ac nid wyf nllIlall yn dcligon o ffwf- nac yn ddigon o lvvfrddyn i oddef i ddynes' siarad mor awdurdodol a n11-' atebodd. "Pe buasech wedi dangoa y gallech yutddiried rhywfaint i mi, fe fuaswn yn barod i addavr, ond yn awr "Yr ydych yn -rthod 1" "Ydwyf, ar bob cyfrif." "Yr ydych YI1 STWybod y canlyniadau?" "Ydwyf, yn eitha,' da." "Ac yr ydych yn parhau i wrthod?" "Nis jrellwch fy nvehryan. Taflwch fi i'r mor. os mVllwch. Ni3 gellwch wnwcll dim araJl." "Àii fuaswn yn meddwi fod hyny yn ddigon. Rhof bum' mynyd o antser i chwi i wneyd eich meddwi i fyny-" "Pe bua-sech yn rhoi pum' niwnod i mi, ni fuasech yn nes i'r Ian. Yr ydych wedi dangos eich dannedd. ac yr wyf finnau yn awr am ddangog fy nannedd i chwi. Gralwih ar eich dynion, neu. i fod vn fwy cywir, y diafLiaid sydd yn eich dilyn." 'Dvdi y purn' mynyd ddim wedi dod i ben eto." "Dim wa.I-.anilil.-eth. Gwnewch eich gwaith. A oes arnoch fwy o Qfjx na 61" "S a.c oes: ond nid oes aruaf eisieu eich taflu i'r mor os gallaf beidio. Yr ydych yn gwrth- od?" "Onid -wvf wedi dyweydl wrthych unwaith? Oywedasoch fynyd neu ddan yn ol fod, dynion yn. gyfnewidiol, ac yr wyf am ddajigos i chwi yn awr eich bod yn camgymeryd." "Gwell genyf i chwi beidio." "Digon tebyrr. Ond raid i chwi ddim ofni. Bydd eich croen chwi yn ddigon iach. Gwn- owch eich gW'aitJi, os nad yw eich dynion yn rry lwfr i wYIIebu hyd yn nod ddyn weda ei rwymo. y pum' mynyd wedi dod i ben or's meityn." "Yr wyf yn nvybod ei fod," atebodd Martha Jonea, gan fYned vmaith. ">Byddwch yn agwaelod y mor cyn pen pum' mynyd arall." DIl o'r neilldu am dri neu bed war mynyd. a phan ddj'chweJodd yr oedd dau ddyn gyda hi. "Fe feddyliais na fula.sech yn dod yn ol byth," ebe Morgan. "Y ddau yma sydd. am fy nhaflu, ai e? Ydach chi yn. meddwl eu bod nhw yn ddigon cryf i fy nghodi i? Mae nhw yn yinddangog yn greaduriaid disylw iawn." "Fe fyddwch chwi yn greadur mwy disylw cyn pen ychydig fynydau," atebodd Martha. "GifacCwch ynddo, a rhowch scwd iawn iddo." "I b'le?'' gofynodd un o'r dynion." "I'r mor, wrth gwrs," atebodd Martha Joneis. "Be' neith o yn y fan honoJ" gofynodd y dyn drachefn. "Peidiwch a gofyn cwestiynnu mor viirioll i mi," ebe Martha Joii-LF, yn ddisr. "Gwnewch yr hyn ydw i yn ddeyd wrthoch chi." "Dim perig yn y byd," atebodd y dyn. 'Rydw i wedi cyflawni llawer o bgchodau yn fy, nydd, ond lofruddis i neb erioed, a 'dydw i [ ddim yn meddwl dechra 'rwaji." "A ydych yn gwrthod g.wTieyd yr hyn a ddy- wedaf wrthych?" "Os ydych yn dyweyd wrthym am daflu dyn i'r mor, yr dym. Mae prnom ni pisio byw ar ol heddyw." W "Mae arnoch eisieu peth na chewch. Os na theflweh y dyn yma i'r mor heb ychwanog o lol, fe'eh tetlir chi cyn pen ychydig fynydau. A ydych am ufuddhau i mi?" Taflwch fi i'r mor neu gollwngwch fi yis xhydd," ebe Morgan. "Gwcll genyf i chwi roi diwedd arnaf na chwareu a mi fel hyn." Gollyn^wch ef yn rhydd," ebe Martha Jones wrth y dynion. "ac ewch a'" o yn 01 i'r lie y daeth o ohono. Bydd i mi eich dysgu sut i ufuddhau i mi yn y dyfodol." "Fuo arna i erioed ofn merch," ebe y dyn, "ac i ddangos i chi nad oes arnaf eich hofu chi, gwjnihodaf gyffwrdd yn y dyn, a cha neb arall ddim gwneyd chwaith." 11117-yt ti yn meiddio fy herio i} Han gvtieddai Martha. "Ydwyf, os herio ydach chi yn ei alw." "Cei ddiodda am hyn." "Cawn wel'd," ebe Ifan, gan dynu llaw- ddryil o'i iogell. Ewch i'r caban a gofynweh i'r dynion sawl aui ohonyn nhw sydd yn barod i wneyd i mi ddiodda. Pan oeddwn i yn hogyn mi fedrwn .saethu hamrer dwsin o wenoliaid mewn cymaint a hyny o fynydau o r bron, a oiawns gen i na fedra i ^iaethu hannar dwsin o ddynion yn nghynt; hyny ydi, os bydd eisio, a dydw i ddim yn meddwl y bydd. C nfu Martha Jones ei fod yn dweyd y wi.7., ac mai gwaeth nag ofer a fyddai iddp geisio ei gosbi. "Pam ''I'wyt ti wedi troi yn fy erbyn i fei hyn, Han? '> gofynodd. "Paml Gofynwch i chi eich hun. (&eth ddwedsoch chi wrtha i rbyw dri mis yn ol? Yda chi wedi anghotio'; Ydach, mi wranta. Ddeydasoeh chi ddim eich bod yn fy hoffi, ae mai fi oedd y dyn dewra a welsooh clu erioed 1 Rydw i yn g'\vel'd eich bod yn dechreu cofio rwan. "Ond yr wyf yn dy hoffi, Ifan." ¡ Ydach. fel gwas; ac rydw i wedi bod yn was i chi yn rhy hir. Dydi hwn ddim yn gymaint ftwl ag ydw i, Peidiwch a synu. Rydw i wedi clwad cich tigwrs chi bob gair. Kitio iddo eich priodi chi, aie? Tasa fo wedi acido gwneyd dwn i dim prun ohonoch fasvsn i yu eaethu gynta. Ond fe wrthudodd, ac mae gin barch iddo." Aeth Martha ato a xhoes el Haw ar ei fraich yn ysgafn. "Os gen ti ddim parch i mi, Ifan I gofyn- odd. I Parch i chi 1 Nag oes. dim mwy nag oes gin i i'r dyn gwaetha a |ivelis i erioed, ac rydw i wedi gwel'd llawer." 'Rydw i yn ^iwr na vvelis di yr un a siarad- ai fel yr wyt ti yn siarad run dmiiaf n." "Er mwyn popeth gollyngwch 11 yn rhydd, ebe Morgan. Gwnaf, niown mynyd," ebe Ifan, gan dynu cyllell o'i logelL Mae gin i barch i ddyn dowT, ac mae gin i fwy o barch na hyn i ddyn all fesur iafod morch yu gywiprj' Ifan." ebe Martha Jones, gan neidio ato. Cofia Baai ti ydi y. feietres ar ffwrdd y ),a Hong ymai" "Dim gwohaniaeth gen i pwy ydi y feistres," eb« Ifan. "Cadwch draw^ os ydach chi yn prisdo each iechyd. Rydw i am ollwng y uyn yma yn rhydd tasa banner cant o fejausn. ax y bwrdd. 1 Rhaid i ti fy sac,-hml i yn nghynta, ebe Mairtlia," an fyll o'i tiaxjn* Al'w barhau).

TYSTiOLAETH 0 DREOEGAR YN on a t. gan ECZEMA. ZAM.-BUK YN EFE ElTHIO 1AGHAD IULYFEDD. Mae Air Conn Hannan, :'in ;¡et.l1 y }'owcll DL1ffryn Coal lJompany, yn '.NeW r^' Tuff New Twiwr.-d^puwdi CU«», m yw-^a°^ S.biS'd y ?r& w'J?. to todd »>trwLS chroen, » dilynoad «» gj*. 61 i'r W1" tochaiu, ToroidyAg hwynt, i r fath laddau iei v k 1>w ^<\y? yH2 craS a'u- pi«o fel €7^n tvnu^i hun yn ddarnau. Yn y noa, yr oeddi goi phwys allan o'r 011d "Rlioeg meddyg i mi enanit » phywfi, o ni wna^tii .yr -un a hi'i crach yn waeth ^h,^ itnniaeth g lyb ^rdydd, 1 e y hefyd sebon iDeillduoj iddi si^i. feddyg a:au, ivVed'yn nid. oedd i olchl y rh^aa hi dan 1-w meddye yil gwella. yna rnoau pethau fawr arbeius, o ljundam, roddwyd i mi i'w well, a gwna^th powdr■ a loa^Nig gaJllwn rCW '"I T ftuSd Yr oedd yr olwrr ar fy mhlen- ou cael i frurQQ. i' D-»ilai tv chwaesr tyn anwyl mor druenus fe^I »as &~Uai Y i mi, oedd wedi pnodi, oddet i ecryc u r,fl chluistiau ai UjgaKi phen. ir oeaa ei *-l"ur qj dall am rai iyddLfa^dy^d, wrtliyl ei bod mewn Pe!'tflr S^TI brotn yn methu gwybod bethi Pan ddaeth adief oi P rhoddi prawf arno. odd y buasai yn eithaf i>r Swrd<l a Phnnia^ innaa Awch ls^d gan hyw aymaint ohom-a chymhwysais Zam- lawer ar ol, diuaxi on {awr -pan wel- B at Zfffith oedd Zam-Jiuk vn ei gael am y sonY v croen marw ao afiacl -^rdd a «urfk)dd croen newydd ac WwV-Si Cymhellodd hyn.ni ibryim StrarS?". 'yn to SiflSm.' Dechreuodd1 y plentyn hyd nee o'r diwedd daetb i'r sefyllfa iacr a iblwe fel y gwehveh hi yn awr. Yr oodd y cyniydo^ion wedi eu synu llawn gymaint a mniiau, canys yr oeddynt 'hwy yn credu nad oedd yn boaibJ ei hiachau." Mae ZanihJBuk yn falm iachaol yn llawn mor ffyfaddtts- i'r hen a'r ieuanc. ,%I.%e yn dro. ii-werthfa wi- a.t eczema, ;uihwylder croen y pen, llynorynau, dwfrwreinen. toriadau allan, plor- vnau, pc-ils, coesa^i drwg, toriadau, briwidtu, lloagiadau, ysgaldiadau, casgliadau, doluriau yn cvnnwys gwenwyn, etc. Mae angen blwch ar bob cartrefyn Nghaernairfon.

Nid rw ty cerig mor barhaol ag: un o bridd- fcini. Gv/na'r olaf, os wedi ei adeiladu yn iawn, ha ran hwy nag un wedi ei adeiladu o Gfrucanfaen. Mewn prawf am lofruddi.ieth un tro rhoddid tys.tiol.v-tli can ddynes "ei botd yn cyrchuy dwfr o'r ffynnon pan y darfu i dri dyn, y diffynydd, John Watkin", a'r dyn marw, ddy- dwfr o'r ffynnon pan y darfu i dri dyn, y diffynydd, John Watkin", a'r dyn marw, ddy- fod i sryfeiriad ei thy, a myned heibio:" Ni ellir dyweyd fod dynes a welodd ddyn marw yn dyfod i iryfeiriaj ei thy liv,* dydd poleu, ac eto h?b w:\eddi, yn iCww ofergoelus iawn.

HOW TO MAKE LIGHT BUNS. By twing Eiffel Tower Ban F,Llur the luost inex- per;cDced poison can make hyht Run &nd wILlJ. <wrt»itt enccesa. Try a II). pucket. b.VM klitCol 'X'owor I>i»L)«jIa for Iu/6 yictoiu trtm.

r WILL BACH AR DRAMP Y NOSWAITH GYTAF. Fel y dywedwyd, cychwynodd Wil a John yn llechwraidd o'r dref, gyda'r amcan o redeg i ffwrdd i'r mor, oddiar Ifurdd y plismon oedd yn holi am. danynt am eu bod wedi tori ffenestri pobl. Cynnar yn yr hydref oedd hi, ac yr oedd y tywydd yn braf, ond fod y dydd yn byrhau. Aeth y ddau hyd y ifordd y byddai lleiaf o bobl yn ei cherdded, ac ar draws banner dwsin o gaeau, ao yna, caw.sant eu hunain ar y ffordd fawr t-ua Llaneigion, y lie nesaf y byddai Hoiig- au yn glanio. Tybient y caeilt rywbeih i'w wneud ar ffwrd-d uu o'r llongau a fyddai yn dyfed yno, neu o leiaf, tybient mai yno yr oedd y siawns oreu iddynt gael mynd i'r mor. Cerdd- odd y ddau heb ddywedyd gair y naill wrth y Hall hyd nes cyrraedd y ffordd fawr a grybwyli- wyd. Yr oedd arnynt ofn fod rhywun yn dyfod ar eu hola-u, mae'n debyg, ond wedi cael Honydd i fynd cyn belled a hyny dechreuasant deimlo yn f wy hyderus, ac o dipyn i beth daethant yp ddigon talog i ddechxeu siarad gilydd. Fuost ti yn Iianeigion ryw dro? ebe John Back. Do, unwailb," ebe Wil. "Fuost ti Naddo rioed. Sut le sydd yno?"- "Lie mawr ofnadwy, a'r nior yn ymyl, wyddr- osti, y mor mawr." "Ie, wir? Oes yno longe mawr yno Gynddeiriog. Rhai a phedwar niast arnyn nhw." w Dursw anwyl! Mae'n nhw'n fawr felly?" Ydyn, yn fawr ofnadwy." "Be gawn ni wneud arnyn nhw, dywed?" Wn i ddim, fachgen. Mynd i pep Y mafitie mae' siwr." "I be, dywed?" I osod yr hwylie a phethe f elly. Sut mae'n nhw'u mynd i ben y mastie rheiny ynte? "Hyd ys go lion q raffe." Taw I" Ie, yn wir." "Ydi ddim yn beryg syrthio, dywed?'5 "Ydi, yn berig iawn." Bu distawrwydd am enyd, ac yna gofyiKWldd John Fase ddim gweil gen ti gael gwaith ar y tir, Wili? We\, na, fase gwell gen i fynd i'r tnor, rydw i'n meddwl," ebe WiL. Be taset fi yn boddi ? "Wei, wn i ddim, ond waeth iti foddi na marw yn dy welly, os bydd raid i ti." lBu <IirtawTwydd wedyn, a'r ddau yn cerdded yn mlaen yn dalosr hyd y ffordd fawr tua Llan- eigion. Yr oedd y nos yn dechreu dyfod, a'r mynyddau o gwmpas yn duo yn gyflym. Nid oedd y ddau hogyn wedi cyfarfod neb eto er pan adawsant y dref. (Ni buasent erioed allan yn mil ell iawn o'r dref yn hwyr ar nos o'r blaen, ond nid oedd a:rnynt lawer o ofn y nos ychwaith, a cherdden ymlaen o hyd yn lied gyflym ac heb siarad a'u gilydd, pawb yn meddwi am ei deimladau ei hun, mae'n debyg. Yr oeddynt wedi cerrded tair neu bedair milltir o leiaf, ar 01 gadael y dref, ac yr oedd goleuni dydd yn mynd yn Illai lai, a'r mynyddau'n myned yn dduach dduach o hyd. Wil," ebe John !Bach. AVel, be sydd? ebe WiL "Mae hi'n mynd yn dwyll ia.wn, ond ydi hi?" c, Ydi, mae hi," ebe Wil. :Mae hi'n mynd yn dwyll Sawn, ond ydi M?" Ydi Llaneigion ym mheU "Ydi, mae hi," ebe Wil. Du-rsw anwyl, ydi, ym mhít fewn hefyd." Fyddwn ni yno cyn iddi hi fyn'd yn dywyll iawn, tybed?" Na, dydw i ddim yn meddwi. Oes arnat ti -of n'! I I MNad oes," ebe John, a bu distawrwydd drachefn, a'r oddau hogyn yn dal afci i gerdded ymlaen yn ddygn o hyd. Fel y digwyddodd. yr oedd y noswaith horaio yn debyg o fod yn dywyllach DA'1' cytffredin, ac yr oedd digon o arwyddion ystorw i'w gweled, ond nid oedd Wil (Bach a'i gydymaith eto wedi dysgu darllen arwyddion y tywydd. Cyn hir, daethant i le yr oedd y ffordd yn rhedeg drwy ganol coed go dal a thewion, ac yno yr oedd y gwyll yn drwm iawn, a'r ffordd mor ddu o'U blaenau yn y pel'der a phe buasent yn oeidded drwy dyn- nel. Goleuodd mellten, nes oedd ei llewyrch rhuddgoch yn dawnsio ar bopeth am eiliad, ac yna, yr oedd yn dduach nag o'r blaen, a'r ddau hogyn wedi eu dallu bron gan y disgleirdeb sydyn. Be oedd ywJo, Wil ?" ebe John Bach yn drist ei don. "Mellten, rydw i'n meddwi," ebe Wil. "Does arnat ti ddim ofn?" ebe John eto. "Nag oes arna i. OeB arnat ti?" ebe Wil. "Oes, dipyn. Ofn y mellt," ebe John. "Wei, fedrwn ni mo'u atopic nhw," ebe WiI, yn ofidufi ei don. Na fedrwn," ebe John, "ond be nawn ni ynte?" "Mynd yn yn blaerue," ebe Wil, "atn wn i. Be arall nawn ni? Wn i ddim. Ond nine hi yn dywyll ofnad- wy yma--O I" Fflachiodd mellten nes oedd pobman yn oleu fel dydd, a'r funud clesaf yn ddu fel y fag- ddu. "Gest ti f raw ?' ebe WiL Do, ofnadwy," ebe John, well t ni fynd yn ol, dywed?" "I be? Waeth i ni fyni ymlaen na myna yn ol. Fyddwn ni ddim 6affaeh wxth fynd yn ol. A mae'n siwr fod y plisanon yn chwiiio am danom ni belliach." > Well gen i gwaTfod y plusmon na r meillt yma," ebe John, yn brudd. Wei, fase well gen inne tase hi yn peidio a goleuo mellt," ebe Wil, "ond d-s arna 2 .d<:]"1 eisio cwarfod y plismin, chwaith. Ddeyd- i y meUt ddim byd wrthafc ti. "Qnd mi Iladdan di," ebe John. "Hit fiiawns ydi hyny?" ebe WIL Tawodd John, a cherddodd y ddati ymlaen am gryn bellter mewn distawrwydd. Daethant allan o'r coed, ond nid oedd nemor ddim goleu- ach yn y fan honno, a gwaeth fyth, dechreu- odd y gwlaw ddyfod i lawr, ar y dechreu yn ddafnau breision, ac o'r diwedd yn genJlif. Megys drwy Tsddf, rhedodd y daau hogyn i gvsgod y gwych i ymochel. Be nawn ni, rwan, dywed ? ebe Oonn. Mae hi'n gas yn glychu fel hyn? ebe Wil. Rhaid i ni chwiiio am rryw gysgod. Oes yma dai o gwmpas, tybed? "Wn i ar y ddaear. Mae hi'n arafu tipyn rwan, rydw i yn meddwi. Aros di yma, mi a inne i edrych o nghwmpas—— Na, mi ddo i hefo ti— "Oes gen fti of U? 3., ond well gen i ddwad." Yr oedd y glaw yn aratu ychydig, ac aeth y ddau hogvn o'u lloches ynghysgod y gwrych i ganol y ffordd. Yr oedd y tvwyllwch erbyn hyn yn ddudew, ond syiwodd Wil Bach ar ryw- beth a ffin-f tebyg i dy arno dros y gwrych yn eu hymyl. "DYIa fo." ebe ef. "R ydi o?" ebe John. Ty. f wwn i yn meddwi." 0. ie, yn wir Aeth y ddau yn eu blaenau gan ddisgwyl cael lie i droi o'r ffordd at v ty, fel y tybient hwv. ond nid oedd yno le o gwbl i droi o'r ffordd fawr. Yr oedd y ddau yn mynd ym mhcll oddiwrth y tv, a thybiodd Wil Bach fod yn well iddvnt droi yn eu hoku. "Hwyrach y'n bod ni wedi par-io'r Ilidiae, wrth red eg i mochel rhag y gwlaw, ebe fe. < Aeth v ddau yn eu holan, John Bach vn hynod barod i newid ei gyfeir:ad, ond er idd- i ynt fynd vn eu hoVati gTyn dipvn heibio'r lie vr oedd y ty, ni ddaetlhant o hyd i le i droi o'r j ffordd.. j Blia-'d nad ow vma'r vn giat.. ebe VM1. i "Rhaid." ebe John. "Yn em hole i'r dre vr awn ni?" "Dydw i ddim am fynd." ebe Wil. ] "Be wyt ti am neyd ynte? | Rydw i am fynd dros v ow"'vch a m\nd at y ty yna. os 'ty ydi o. Ond waeth gen i be ydi o," rhaid i mi gael gwybod, ac os oes yno

r H otne- I Ba&ed v! is fresh, clean, whole- some, and cheap Home-Ba&in,g is easy, pleasant, and sure, when Brown C& Poison's raising-powder Pcl;,Os ley Flour (Trade Mark) J J s used. Recipes with ff every packet

CYFFREDIM0L PEdPaWYDOLUiEM ARALL. "Gallwn glywed am helynt ddychrynHyd ar y mor allan i axfordir Cornyw (Cornish Coa&t). Yr achos ohono fydd niwl tew. Daw y llong yn ddryBiflJU trwyudl, ond achnibiir llawer o fywydnoi gaii ddwylo gwTol y bywydfadau. "HaUl iveuu ar brophwydi'r byd, Fy Nhad Kydd wvbh y llyw." BUWOH A'R BARCUT GWYNT. Yn agos i New York y digwyddodd yr hyn a gainlyn Yr oedd bachgen wedi bod yn trafod barcut gwynt, neu farguten bapur, fel ei gelwir gan lawer, a gadawodd hi ar y maes He yr oedd buwch yn pori, mewn trefn i fyned yn nghylc-i rhywbeth arall, fel y gwna plant. Gamfydd- odd y fuwch y bellen twinp, yr hon oedd odd- eutu deg troedfedd ar hugaitn oddiwrt<h v faar- cuten, a llynoodd hi. Fel y syinudai y fuwch o gwmpaa fe 6ymudai y farouten hefyd. Cerdd- odd ys amifail yn fwy bywiog, a chododd y farouien i'r awyr. Dychrynodd hynV y fuwch ac vmaith eo fhi, a pharhai y farcuteti i esg/n yn ivwcta, ond fe dd'aliwyd y fuwch yn foia-n pryd y diealLwyd yr helynt oedd arni. Ni fyddai yn rhyfed gtenym pe cymerai p-cheii, w y fuwch hi oamgylch y wlad i wtneyd doJeri i'w Iogell drwr ei dangoo. PROPHWYDOOLIAT.TH CHWEFiROiR Prophwydai'i* hen bobl fod enw y mis- Chwefroyn gyfeiliornus, ac mai chiwerwoer ddylasai ef fo< £ Fodd bynag, y mae CJhrwef- i-or eleni ed.i .bod hyd yn hyn yn ddigon oer l chwetrwi teimladaTi flaweT o bobl, yn etnwedig yr lren bobl. Mae yr Hen Moore yn psroplhwydo drwy ddorlmn o goeden fonbraff; ac arni ddalUi frigyn, un cryf ac un dapyn yn wanach; ac ar y cyn taf eist-eddai dau esgob, ac un esgob aT yr olaf O danynt, y mae gwr ar faach, a nifer fawr « feibion a merched llafur, a un o ba rai wrth y gorchwyl o geisio tori i lawr y goeden a bwvell, ac mae yr hac male ef wedi ei vnwyli yn cyrhMdd i oddentu banner y boncyff. Dyma ddywed y prophwyd1: — "Mae'r Hen Moorsyn lied ssicr y bydd, yn ystod misoedd cyntaf y flwyddyn, amryw o ymosodiadam penderfynol ar y Ty Uchiatf. Ni raid i ni ond codi ein crolygon at y darlun uwch ben, na ddeallir ar unwaith feddwl y proph- wyd. Mae'n foddhaol -syllwi ar y swyddog ar ei farch—arwydd o ddeddlf a threfn. Yin ol pob tebyg, mae'r boneddwr luefo'r fwy ell, > gael tori i fyny ei fusnes yn eydyn a pha,r- haol." MYN YSGOTYN WERTH EI ARTAN. Os c_wir y dywediaà fod Ysgotiaid yn mhob man ar y byd, mae'n canlyn fod y byd yn gwy- bod y my!! pob Ysgotyn gael gwerth ei ariaa o bobpeth fo arno ei eisieu. Dyna eu riheol, fel oenedl, ac nid oes yr un Mac ohonyait yn ddigon gwrol i dori y rheol hon, os gall beidio Ymwelodd MacdonaJd a Llundain yr wyth iins o'r blaen, ac wedi iddo dklychweJivd i'w bent re f geuiedigpi, yr oedd yn rhaid iddo ad- rodd vi brofiad am Lundain, wrtih ei gyfeill ion, ac yr oedd ei brofiad yn eu syii'u'n fawr iawn. Ond dywedaa nad oedd y dinasyddion yn on est. Yr oeidd Ainddo et1 amhe<uon {"doots"), yr hoU amfieir y bu yjio, ond! cyn dycihwelyd i fro ei enedi^aeih, yr oedd. wedi cael prawf pendajxt niad oeddynt yn onest. Pan of'.ynwyd iddo mi yr oedd ef wedi cael hyny allan, efe a ddVwedodd "Weel. fel hyn. Ml brynais foxiad o nodwyddau, ac yr y lebal yr oedd wedi ei brintio'n ddigon eglur, 'Mil am Geiniog.' Ond mi cyfris hwy yn y tren wrth ddod yn ol, ac nid oedd yn y box ond naw ciwvti pedwar iigaim, a thair Mi wn i'n lie y prynis i nhw, ac os af i Lundeti byth eto, nu fynaf y ddwy bin ar byrntheg oedd yn. 1

iv r. BEST Tit&'[ 4f,olver CA14 uy. orwic s

[ MAE-SYDD AUR KURNAliPI. Cymerwyd y notion cauiynol allan o "Hover's ( Aix A. G. Hales." Gwastadoadau Arswydiawn JvurnalpL. "A ciar&d yn gyifredinoi, mae y j,wastad- edda-u hyn odcteulu can' miidxr tunwif. i Cool- gardie, ac yn eu dydd yr <XKidynt yn luu o l-yieudau y byd. i r oedd ar eu gwyneb ychydig 0 fryniau, ond yr oedd y rhan iwyai ox wlad yn wastadeddau wedi eu gorchuudio a man- wydd, yn rniia rai ni thrigai dim ond na-uroedd, dmgo^, ingnanas, ac ydychig o ddynion trueiius. Crwydrai^ i yno yn mysg y tovieydd, rhai o ba rai a, .ddao hout, yn gyfoethog yn fuan. Bu llawer feirw. Pan weisont nad oedd yno ddwfr i'w gael, fe gloddiwyd iiynuonau, ac fe gafwyd dw.r ohon- ynt, dengwaith halltach na dwfr y mor, fel y oa goruxi ei groewi. Nid oes unihvw ddiifyg na fedr hen gibddiwr aur fyned d.rosto o al'oga drysor. "Ir oedd gweddoedd o gamelod yn dyfod yno yn fuan hefo digon o angemheidiau by- wyd, (ii-oii o shantis grog, a pHaratjowyd myn- went. Torodd twymyn a chief y*idrhydd allan yn ein mysg, y rhai a gynnorthuy wyd yn fawr gan pneumonia, fel y daeth y fynwent yn fuan i wisgo agwedd bur fa-snaclioi. Pan fyddai dyn iarw fe'i plenid o, ac ni chymer- id syhv pellach o'r helynt. Un boreu. fel yr oeddwn yn myned ar fy hawl i .cl.Jech.reu gweithio, syJwais fod bagad fawr o bobl yn rhedeg i gyfeiriad y fynwent. Cicien; i fyny y llwch iel y rhedent-, a gwyddwn oddiwrth arwyddion fod 'ru,sh' wedi dod i mewn. Nid oes ond dynion fuont yn gweithio ar ieusydd aur newyddion a wyddont y ddylanwad sydd gan "rush"' aur ar y cloddiwr..Mae'n gyffelyb 1 ymruthriad gwallgofue anileiliaid. Gellwch ahv eich hun yn ffwl am ymuno ynddynt, ond ymuno a wnewch, er gwell ae er gwaeth. Dechreuais gerdded yn nghyfeiriad y llwch chwyidro, mewn deng mynyd yr oeddwn yn rhedeg. ac yn nghanol y gwallgofiaid y rhai oeddynt yn pegio eii hawliau yn y fynwent. Ni thalai neb syhv i'r pegiau na'r hawliau ar y pryd, ond dechreuai pob dyn gloddio oblegid yr oedd tir y fynwent yn llawn o aur. Yr oedd rhai Italiaid newydd fod yn agor bedd i un o'u brodyr y boreu hwnw, ac wedi taro ar aur lawer, agos pob rhawiad yn llawn o aur. Bu raid gad- ael y marw yn ei arch garw heb ei gladdu ar lan y bedd. Yr oedd dynion yn rhy wallgof- Thy wallgof i feddwl am y marw. Ymladdent a'u gilydd fel bleiddiaid am yr hawj i gloddio. Yr oedd yno ddynion o bob gwlad, o bob cred, o bob lliw, a phob dyn yn gwaeddi 'Aur, aur, aur Pan welodd y rhai mwyaf dideimlad ohonom nad oedd rhagor o dir fires i'w gael i weithio ynddo, dechreuasant droi i fyny y beddau. Codid yr eirch i fyny o'r beddi fel pc buasent show-cases, ac aeth y carnival yn mlaen. Pan a,-Ilh y gwa Igofrwydd cyntaf heibio, yr oedd v cloddwyr boneddig- eiddiaf yn cywilyddio am eu barbareiddiwch <vandalism) ofnadwy ac aethont vmaith, ond arosodd llawer o'r trueiniaid caletaf a dideim- lad yno. "Toiiodd vL-iloi,.ni ddyelirTnllyd o feKt a tharanau a gwlaw allan y noson hono, ac ys- gubodd dros Kurnalpi, ond dranoeth, a llawer 0 ddyddiau dilynol, fe gafwyd gwree arswyd- lawn, a thorodd plia allan, bu agos yr oil o'r rhai a gampient yn y fynwent o dan«. • aeth llawer ymaith i gampiau ereill lie y gellid cael cynnorthwy meddygol. Fe ymddanghosai fel pe buasai flaw drom Rhagluniaeth ddi- leddol wedi syrthio ar y gwaedgwn (ghouls) a gampient yn y fynwent. Medrodd rhai ohon- ynt gyrhaedd i gamp y Pluf Gwynion, neu gamp y Faner Ddu, a llwyddodd ychydig i fyned gan belled a KalffooTil, ond yr oeddynt wedi myn'd tuhwnt i alTu dynol i wneyd dim iddynt." Ymlusgodd amrjis- ohonynt i'r perthi i feirw feY: cwn, a'u gwregysau wedi eu ys- twffio a metal melyn, yr hwn a ddygodd gydag. o felldith dynion meirwon. Agoriad y beddau fn yr achos o'r pla, ac ni chlywais am un dyn a gymerodd wne o aur o'r fynwent heno wedi I cael gronynt olwyddiant wedi hyny. Yr unig ddyn a gymerodd swm mawr o aur o'r beddau, oedd yr un a aeth vmaith o Orllewin I Awstrlia gyda'i gyfoeth, ar draws y tir yn y tren o Adelaide i Melbourne, ac anfonodd frys- neeee at ei ferch, ei unig berthynas oedd yn fvw. i'w eyfarfod. Ar ei ffordd i'r orsaf (stesion) fe'i lladdwyd hi, ac yn mhen y mie wedyn gwnaeth yntau ddiwedd ei fywyd ar yr Afon Yarra. "Yr wyf fi yn cam aur gan gymaint a'r mwyafrif o ddynion. ond fe "inerld llawer o drafierth cyn y gellid fy mherswadio i roi pig na rliaw yn rhandir y meirw.i'w gael ef."

PA'M Y DDIODDEDWCH ODDIWRTH I DDOLUR GWDDF? PAN (MAE !PE.J>\<; YN DARPAR MEDDYGIN- IAETH RAGOROL A DIGUiRO. Ychydig iawn o gysur sydd i'w gael trwy geisio jT-vella dolur gwddf gvdn.«ieddyginiae.th- au hen ffasiwn, neu betlau o natiur seimlyd, neu rhyw fath o gyfferau neu b<jthau wedi e;u cymysgu ar ba rai yn unig yr ydych wedi di- bymi yn y gorphenol, ond mae cysur ac iachad i'w cael yn Peps, y "tablets awyr-pinwydd di- gyffelyb/' sydd yn golygm "Fforest-lBanwydd y'n Mhob Cartref." • u • M3.e J'na. dri vheswm neillduol dros i chwi gymeryd Peps bob amser at ddolur gwddf. Yn gyntaf, am md yw Peps yn unig- yn rhyddhau eich gwddf oddrwrth anhwylder, a gadael y frest, a phibellau y frest, a'r ysgyfaint i yrn- ladd eu brwydrau eu htmain; yn ail, oherwydd fod (Peps yn feddyginia-eth 14ollol ddyogel a na- turiol, yn rhydd oddiwrth opium. chloral, cocaine, neu unrhy w gyffer flirall ;i baro gwsg; yn drydydd, oherwydd' nad yw Peps byth yn "methu dwyn rhyddnad; i chwi, beth bynag a allasai fod wedi achosi yr anhwvlder a* ew?h gwddf. Gellir cael dolur grwddf trwy straenio y llaus yn ormodol, trwy gael aala-yd, trwy ei gael y oddiwrth rhywun arall, trwy gydgasglia-d, wedi I ei ddwyn oddiameylch trwy chwys, m<^is trwy gyfnewvldiadau sydyn yn y tywvdd, trwy besychu yn barhau&, ac acho6ion cyffelyb ereill. Dic'hon hefyd y gall fod yn arwydd cynnar o'r pJeurisi, pneumonia, influenza, neu rhyw afiechyd hawdd i'w scael oddiwrth ereill. Ond, both bynag yw yr ahos, Peps yw y feddygin- iaeth w'Írione,ddoLlae'T su<ldati ieddypll- iaethol pur sydd yn gynnwysedisr 111 Peps. yn allu cryf iawn at ladd hadan yr aiiechyd, ac hefyd yn allu gwrthfraenol, .yn darparu y cynnorthwy hwnw mae Natur mewn angen am dano i goncro a gyru flUan hadau aiiechyd, pa rai sydd bob amser yn myned i mewn i'r corph trwy y pibellvu; ^vyut. Mas v su<I^3-u-pinwydd sydd yn gviinwysedig yn iPeps yn dw>T"n oddi- amgylch esmwythad ac. yn rhoddi h^ln rhagorol i chwi i besychu. Maent. yn rhoddi cvsur i chwi. yn lliaiia.ru, yn iachau v boen, enyniad y gwddf, pibellau v frest, a'r \>:cn'faint, a. gwnant iachau y pesweh neu'r anwvd gwaeth af. ,Nid yn irtiig yr vdych yn llync.u y suddau- pinwydd meddytriniaethol r/dd" yn Peps, canvs yn y ffordd mae'r suddau inchaol yn pasio i'r cylla trwy y nibellau bwvrd yn v gwddf. -ami fyned heibio i bibellau v llai-s a'r anadl. Mae r suddan-pinwydd svdd yn Peps yn rhagorol; ac fel v toddir v "tablets" by cha in yn y g-eg ystwythant yr anadl a rvmervrh i mewn sryda r an-ndl iachaol y pin wyd 9 cyfoet.T>o<r. a\lae Peps yn hollol ar bena1' en hunain. ^Nid oes yr un ieddyginiaeth vn "I'fwi cvstal" na chwaith vn aeo& ttek" i Pene. Ond dvlech fod' ar eich gwyliadwriaeth rha-g T>eth.*i^ ffng gnvae a diwerth. Gwelwch fod yr enw v^Tifenedin:-— Peps—ar bob btwch a brvnwch. Gan bob ffer- y'.lvdd am Is l^c neu 2S 9c. neu yn rhad trwyV post am yr un prisiau, oddiwrth y Peps Pas- j tille Co., Carlton Hill. Ts'^r..

Cynnaliwvd trenn^holiad yn ddnveddar yn Llundain air gorph gwrai? o^dranns o'r' enw Hazlett, vr hon a gafwyd --n f;.rw ei gwelv yn Snitalfields, gvda Rjj.it?i o -d 1<)1 Persiaidd yn "cadw gwyliadwrae'h" hamgylch. Symudwyd y cathod i'r sefvd'iad llo y oedwir | cathod crwydredig nes y -v.-trefi da idd- yn^ j" Cyn rnynrd rMadsebwrc. y ddiw-eddfir, He yr oedd i uynnryohioli ei .r1".j. U.-Jrfu i Dvwyso<r Coronog yr 'IT'lf01'' T-refol y Ile, hwnw i'w 'hvsbrvs" yr> dvmuno arnviit addurno rn, ]1, ,d.-1 ar yr heolydd ar gvf,-r ei ,1;d. ond. yn [ hytrach, ewario yr aripn dioddefaint- a chyfiawni eisieu y tlodio-j

W. H. P E A K E & S O N g, 25 &. 27, 8EEL ST., 1JYEHPUDL. \l" r,.l. SEND FOR OAIALOGi Ji:8. | « em S, c,> L; n } P I 1! 1 I I M •' 'i i' II I' S 1/ i\! J ]■ 1/ 8 \I I ii Ij I 11SI |g^>1 tl ti J i n i § h fcrta! (15 ?»!i I r t! i !i )!! j L. L I .Tarns Hore Easily, MkJ1 LHas ilcattfi iniÏ Qiv £ s More Butter, Public Contest^ Wears longer, .^WlL trDwii 23 Tiroesi Cheiperto Repair [ [ }MeMt6'21Time^ tKaftaivy other. fixed on 23 MaatK's Trial Free by I APPLYING TO V I No 83, The Dairy Supply Co., Ltd., Museum St.. London, W.C. | Overcome Yoar B Don't h^sitats to put your faith in the world famous Beecliam's Pills, the best# safest, surest and most reliable remedy for all !| stomach, liver and kidney troubles. When your stomach is out Bof order, it needs help, it must be thoroughly cleansed, strengthened and settled. Give II j BEECHAM S J H I^II^JUv3 y II a chance. Let them prove that they can do for you what they jj O have done for thousands of others during the past half century. Q DThey will promptly and effectively remove all the discomforts M which arise from undigested food: will put your system in good IR condition and make life worth living. Any troubles arising from D derangement of the digestive organs will be quickly corrected by M tafemg Beecham's Pills. They will without a doubt promptly IS o Cure and Convince. o vL Sold everywhere in boxes, price /111 (56 pills) A 219 (168 pills). n ^t0XSSeiII™Ii2™"30Ei**n™i*"30'Knar*eH!nwe!130 sS "'?.iJ;'Kz:¡;g/H,df&.rifJ1.Jj,(ft;lf!'0:' CsiampI o Lythyrau a ddcrbyrslr yn ddyddiol gan Berchenog George's Pile and Gravel Pills." Padt House, Salisbury Rioad, Cardafl, Ghwefros 24aia. 18S^r Anwyl Syr,— M818 fy anwyl fam wedi dymuno arnaf JaweT o weithiau i ysgrifenu atoch d i chwi o waelod ei chalon am y Ueeha-d y mae wedi dderbyn trwy eich Pelenaa. Y yn 73 mhrydd oed ■; ac y mae yn hapus genyf ddyweyd y ma.e yn taimlo yn hynod e lachl a Eoecue. Priodola sefyllfa ei hiechyd i ddau beth, a defnyddio ei treiriau hi, sedE yn gynfcaf, i drugaredd yr Arglwydd, ao i'ch Pelenan chwi yn ail. Dioddefodd boen 06* fawr yn ei chefn am lawer flynyddoedd, ond t-ua tihair blymedd yo ol peaiderfynodd d: blychiad o'ch Pelenau chwi. a mawr y lleshad a dderbyniodd yn union. Mae ei good rr- agored wrth bawb am y lies mae wedi deimlo, ao yn parhau i dderbyn o byd. TeiwjllM rwymgooth ami i gyhoeddi hyn ear budd i ereill. Ydwyf. yr eiddoch yn ddiffuaait, D. BEYNON, Coal Merchant. — ■ LLYTHYR ARALL ODDIWRTH MR BEYNON. Hydref 22ain, 19M Anwyl Byr,—Deng mljTiedd yn ol, af gais fy anwyl fam, y&gxifenais yn gynea iawn i ddiokh i chwi am eich Pelenaxi Rhif yr Ail (Ko, 2 Pills). Mae roam eland yn bedwajj ugain a phedair oed, ac yn mwynhau iechyd dar—diolch Beleni chwi, a tihrogamW vt Arglwydd yn benaf, wrth gwrs, ys dywed bai-bau.—Ydwyf, &c J s D. BOEIYNKM* I Pont^y-Owaith, GJ-. Anwyl 8yr,—Dymunaf eich hysbysu gyda a hyny er mwyn ereill a aJJ taf yn dioddef, fel y bu'm i cyn i mi ddyfod yn adtnabyddus o'ch Peleoi clodfawr ohwi. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS. Flynyddau yn ol, pan mewn poenan mawiion, yn gorfod gwely gao gefn dolnri 1ie, ao wedi treio pob peth a allwn i ac ereill feddwl am damo, nes wedi cwbl anobeittbioj A chredu nad oedd gwellhad i'w gael i mi, cynnydotgee i mewn i edrych am daoai* Pan y gwelodà fy sefyllfa dy wedodd :—Ddyn Pahaan y byddwch farw pan y mae meddvaM iniaetb yn ymyl Y mae yn rhaid i chwi gymeayd GEORGE'S PILLS, a hyny' ap tii: waith." Gyrwyd am danynt; ac weda i mi eu cymeryd ryw bedair pwaith oefais y f-* ryddhad nae dichon neb ei greda, er drwy boeoiau mawr; ond y mae y ffaith yn Nid wyf byth oddiar hyny wedi cael y fath boenau; a phan y teimlaf fod y poeoavi fd yn awyddus am ail ymaflvd ynwyf, nid oee genyf ond troi at y blwch a chymeryd y dogn arferol, s&f dwy o No. 1 wrth fyned i'r gwely, a bydd pob arwyddion ohonynt wedi eu 11," 1 a.r 110 cyn y bopen.. „ Ydwyf, yr eiddocn, &c.. T. THOMAS. Gwerthir y Peleni hyd-glodus hyn yn mhob man, mewn Blychau Is lc a 26 9c y gyda'r Post, Is 3c a 2e 100 yr nn. Y mae y Feddyginiaeth v.ertniawr hon i'w chael mewn tri Xo. 1.—GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS (LABEL WEN). Xo. 2.—GEORGE'S GRAVEL PIL1. (LABEL LAS). Xv. PILLS FOR THE PILES (LABEL GOCH). RBTYBUDD.—Byddwch ofalus. wrth bryna "PILE AND GRAVEL PILLS," each bod oeel y Genuine Pille, 56f PELENI GEORGE. Perchenosi Jt E, aEOSfflS, M.R.P,sr(, Hirvvaiii, uia-n-.

le i gael cysgod, rydw i am i gael o. Rydw i wedi blino. "Rydw inne hefyd," ebe John Bach, yn druenus iawn ei don. Wel, gad inni fynd i edrych o'n cwmpas eto yntR," ebe Wil bach, ac aeth y ddau yn eu holau drachefn tua'r lie y gwelsent yr adeilad tebyg i dy ar ochr y ffordd. Pan ddaethant gyferbyn ag ef, dringodd Wil Bach i ben y gwrych, oanedrych yn graff drwy'r tywyllwch. Yr oedd John yn sefyll yn y ffordd yn edrych arno, ac yn teimlo yn hunod ddigalon a. c yn lied ofnus hefyd. "Nid ty ydi o," ebe Wil Bach toe. Be ydi o ynte ? ebe John, yn llesg. Tas wair," ebe Wil. C), mi fedrwn gael cysgcd yn i hochx hi feily ebe John yn falch iawD, "Mae to wrth i phen hi," ebe Wil, "tryd odd'na, mi gawn le iawn iti, i gysgu drwy'r noo. Hwyi-ach fod yma ysgol yn Thywle," ebe Wil Bach. Gobeithio bod," eoo John, "rydw i bron eyrthio, wedi blino ac eicio bwyd." Mae arna inne eisio bwyd hefyd," ebe Wil. ri I-vlied fuon ni na. fasen ni wedi dwad a rliywbeth hefo ni i'w fwyta." "Ie," ebe John, "trydan ni yn siwr o lwgu cyn y bore." Na, mi gysgwn yn iawn taen ni yn medru dringo i ben y das," ebe Wil, "a fydd pobol ddim eisio bwyd pan fyddan nhw yi-t cysgu." Aeth y ddau i chwiiio yn ofalus o gwmpas y das, ond nid oedd yno ysgol i'w chael yn unman. Pan ddealiodd hynny, torrodd John ei galon. Rydw i am orwedd yn ochor y das," ebe fe, "fedra. i ddim cerdded chwaneg." Or gore," ebe Wil, "mi a iine i chwilio am y ffordd i ddringo i'r top, ao mi ddof i dy ol di os medra i gael nn."