Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
24 articles on this Page
Advertising
IMPORTANT TO ADVXBTMBBA, ] 11 Yr Herald Cynfiraeg" OatafciLttacL in 1864, and ealarged, is 1_1 1864, 1878, 1887, 1890, and 18981 is Ifoa flEBGEST, ItARGEST, CHEAPEST, and itimy II aH tH Welsh Weekliet, and Im Vf "1 THE LARGEST CERCULATiaN ft any paper printed in tb* Cymric Uorw, EVERY TUESDAY, on FENNY* ■fMt* asul Oarrespondwntfl iikroijiKnt to Principality WHY go to LIVERPOOL or MANCHES- wT TER for anythinz connected with fmEAM ENGINES or MACHINERY of ANY DESCRIPTION, when yon can get aJJ you require at LANCELEY'S, ENGINEERS, CHESTER, ,wlio keep a large Stock of Steam LT&ers, gtoera-l requisites, and have men and special facilities for all classes of REPAIR WORK? -0(£7 Established 1847. O. EVANS AND SON. COLLIERY AGENTS AND OOAL MERCHANTS. •A agreraw for the noted "Moss Hail," "Bam firlong," and "Westminster Coala." Inck JOt.ds to any Station pt Colliery Pricet. Wl iinds of Coals alwayt kep Stock. Ooatracto His Majesty's Government, thq- County Coranoil, he. Wharfs: Railway Btatioa, Carnarro*. sisto Quay, Ownarrft. oMa CURED IN A NIGUry" A severe and persistent cough fields Immediately to the wonder?^! healing power of VENO S LIGHTNING COUGH CUKE. MR. E. COXHEAD, § MOUNT PLEASANT, WHITTLE-LE-WOODS, CHORLEY, writes, Nov. I y W^lliam. aged 5, suf- weeks with a very severe cough; he was worse during the night, coughing for several minutes at a tim<5. tried all kinds separate doses before MASTER COXHEAD. retiring on Saturday night, and be dtd not cough once during that night. He is now practically cured. How thankful we are after 80 many sleepless nights. VASK FOR ENDS LIGHTNING COUCH CURE The purat and moat •ffloiant Ram«dy proeanbla for Coughs, Colds, Bronchitis, Asthma, Catarrh, Weak Lungs 4c Children's Coughs, proeanbla for Coughs, Colds, Bronchitis, Asthma, Catarrh, Weak Mtt Lungs 4c Children's Coughs, Bid., 1/1, and 2/9 per bottie. ids all Chemists and Drug Stout evtrywktrt. prlbvir-g, Priaiiaf. PThNWtt, PrWiq. Wstfsf. Priaö" PribStaig, PriaHaf. ViMiVfl. PrlBitaf. FrtaHvg. I'rf8iiJIC Prt»U«« Prtaiiafl OFTJGl, PrIM., CARNARVON. Prtetia, PtrMigg. 4 ^TOALD'' Priat3af« ^EBIALD* WtriMM, Praiiiif. OFFE CI BAXNAiVOJT, Printing. OAftSTAJtyOV Prioilnf. PtlAidn, Prbidag. Prmtiif, Prfefinig, PWBED& pdww pt%ma& paavaa. Prtsiiaj, h&ifib#. Mutism, PAARNO. Piftun& Fdow-g. ViMla*. MstiiBf. prl"og Fxktiat ^HERALD" PriaiiBft padial OmCI, FriatLa| ÛII, GARNAJtYOJf, Frfsitia*. PrbLrae. PriMfej PriMb.J PriMiq. Prmiiiic. BriWfavc. Pritiiijtg. Prlsriiaf. PrieteBf. Printonx Pristine PxtM. Prtatfaj. ptutizg. LIE]IF.AIW Prison Piiattaf, OGmCl, IPiiaifehf Ptlaiia|>. CAJKNAJRVOH, Krirtiigg. f. Prmiiif. Priattit.g. Prialiaff. Pi Will j Priaiiaj Frinl.it.g. Priaiinf. PriMtef Priaiiaj Priarting. PrisLbimg. Plftft-t, PrSaliaig. Prtai^. Prtaitii^f. Prijiitiaj;. Prteiiai. Fflmtiag. 'IflSiliD4 7ria4ix|. Priaitisg. OITIOE, Priaiiif CARNARVON, fkirii^ Pr Mrtiiag. f :1\ MMhw. MiCai. Primtiaj, fWMiaa. Prtaiiaf. NaiIM" PlilMfci iiv* IPrfwHaj ptiwdft. PfeiaVbe. I 7rixUi|. PWN*bk& I Ttaiiilw trjammg. "HSRAIJ}"1 Printiaf, 91KRAILIP OFYICIJ, PriMiaf.. OlTICl, CA^NARVOSf, Pnetmg. CABNAJtVOJT PrtiiSa^. PrSplillB. L PkMHlig, Pdpfetae Pria%ia« £ OPTICS, printiaj US CARNARVON, PASUM WHN. WUHkv. fttmwmg. Hi Ml— Pricing. Prioiiaf. Prinilwal, Printiaf lp imow PriaKac. Pifirilaa.. WaWaf. WOMAW'8 UNFAILING FKIWrt). TiHMJE'S ?g PILLS FOR FEMALES. ViiC^IsTs^^iL^fi^r:rTfBS-REM0VB Ml* 0a8T&UCTl0fi& AND RSLIBVS TTTP 7)/c ^mxiImiT £ ^SRSVA^ (contain* three times Vie quantitu), anywftere on receipt of P.0.0 for 3/3 <fc 2/10, Ay X. T. TOWLf. CO„ U4 Mav. BOrVMQBAM. Mmtart #/ ImitatUmt, 91 ilHIi .1' BRYSIWCH I geisio potelaid gan y Pferyllyid neaaf n.» cb, cyn i'r Anwyd fyned yn wasth. Cofiwch I COUGH n MIXTURE HUQH DAYIES, Machynlleth. | 10 lSty. a 2,. 9c. y bol. I DAVIES'S COUGH MIXTURE At Beswch, I DAVIES S C0L<iH MIJCTIRE Anwyd, I DAVIES S COUGH MIXTURE Asthma, I DAVIto'S CO.'QH MIXTURE Bronchitis, I DAVIES'S COUGH MIXTURE Pas. Crygiii, I DAVIES'S COUGH MIXTURE UHaeaza. |
Bwrdd Pysgota Uyfi, Mawddach…
Bwrdd Pysgota Uyfi, Mawddach a Glaslyn ( Cyimauwyd cytarfod tri-misol y Bwrdd uch- od yn yr Aoerinaw d'ctyctd lau. i'rest-juijol; Am R. Pry3 Owen (caden-ydd), Uylhyn D. The. I mae (l-s-gadeirydid), Caermrfon -Lawiis Lewis, John iivaiiis, X. Martin vVMiia.rus, Aoermaw Charle.s Breese, J. R. Owen, S. Crick, Por- lllado; K. iiees, Henry Lewns, .Vlaehyiulebli; D. G. Joined, Biaenau Fiost-mw>g; Wm. ilughos, Dolgeilau; John Davies, Dytfryn; R. D. Itich- ards (clei-c). All ARTRO.—Dywedodd y Cadeirydd ei fod wedi bod, ar gais y Bwrdd, yn ngoiwg y lie yr ariiwys y gaa'tiilios yn LL-inbedi- ei cnyn- nwys i'r <:1Ù<1, ac nad oedd amiheuae.t.u, yn ol ei faro ei, iod yr hyn a ddisgynai i'r afon or ifoc, yn ei liygru.—i'ac-iwyd i aiw syiw CyiLghox Gwledig- jjoigedlau at iiyn. ADRODDiAiKAU. Gwnaeth Ceidwaid vi afonj'dii yr adrodd,la,&u a gaiiiyn -1Vj.ti; Dywedai ivvan Evans fod yr aion yn ystod Rhyrdet a Titiachwedd mewn cyfiwr rhagorol i'r pysgod iy ned i lyny i glad da, a gwelod bysgod iawer o faintioli da yn yr afonydd a. roaai i'r I)yh, yn neillduol Matiiafarn yn Angeil a'r Twymyn. Credai fod sewin a brithyiiiaid y mor yn claddu yn nes i'r mor yn awr na blyn- y,ddodedd yn ol. N id oedd eto wedli weted eogiaid, am y gallai fod yr eira oedd yn yr afon wedi eu cadw yn ol. Nid oedd wedi tra,el- ed olion afiechyd ar y pysgod. Ymwelodd a Treddol yn nghwrnmi Cyrnol Norton a Mr Richard ive-es, a cliawsant y wire netting y cwynid o'i blegid wedi ei symud yinaith.- Dywedai J. M. Jones nad oedd y tymlior claddu cystal yn ol ei feddwl ef ag arfer. Gwelodd yn gyn.iar yn y tymhor yn y Glasgoeh amryw weilyau cioddu, ond wedi llyny a dinystriwyd gan laid a syrthia o'r tfordd uwchdaw iddynt. Sid oedd Cwumi yr Era eto wedi symud y rhwystrau lobstacles) y cwynid o'u herwydd, a chredai y dylid rlioddi grating ar enau y tfos- ddwir i'w hattal i fyned i lawr at y fellil.- Dyssyni Ysgrifenai James Tinhill fod yr afon wedi bird mewn cyiiwr da i'r pysgod gladdu, a gweLodd amryw bysgod mawTion yn dychwelyd i'r mor y pythefnos diweddaf. Mawddach Yn ei adroddiod, dywedai James McDonald i'r tymhor claddu rod yn un lied dda, a bod mwy o olion ciaddn yn y ganghen-afonydd iiitg arler, ac aiid oedd olion afiechyd ar y pysgod.—Artro I Wm. Clarke fod y Tivsgod a ddaethant i fyny yr afon i giaddu oil mewncyrlwr da, ac yn iach. Yi oedd y gymd^ithas leol_.>wedi cytlenwi yr afon eleni a 2000 o frittiylliaid (brown trout) o 3 modfedd i 5 modf edd o hyd. —GktiSiyn Dywedai Hugh Ellis fod yr afon yn ystod Hydref a Thachwedd yn anghyifrediin o isel. Yr oedd yr afon yn awr mewn cynwr rhagorol. ac nid oedd arwyddion fod afiechyd ar y pysgod. Yr oedd y gwelyau claddu mewn cytiwr iia. Dywedid iod gwait-h copr w:edi ei gyclvwyn ar y Wyddfa, ac yr oedd yn gwneyd yinchwiiiad a yddd yn niweidio yr afon, neu y llyna/U.—Ar gynnygiad Mr C. Br-aece, pas- iwyd fod y Clerc i alw sylw Cwmni Gwaith yr Era at y rhwystrau y galwai y ceidwad, J. M. Jones, sylw y Bwrdd unwaith eto atynt, a'i fod yn anfon at Fwrdd Ama.ethyddiaeth a Physgodfeydd am '-loriu" neillduol i'r perwyl hwnw,Gofynodd Mr D. G. Jones a oedd ceid- wad v Iljawddacti N-n ymweled weitliiau a'r afonydd yn nghymydogaeth Tmwsfynydd.- ,C;iwn nas gallai neb sicrhau ei fod, pasiwyd y ysgrifenu at y ceidwad i'r amoan hwmv. I Y cypRrFo-cyfiwynw-yd y fantolenam y flwyddyn, yn dangos fod y derbyniadau yn I cynnwys y gweddill mewn Haw yn niwedd 1905 yn 556p 4s 4c, a'r taliaodau yn 315p Is lie, yn gadael gwedidill o 241p 2s 5c.—.Pasiwyd i ranu y gweddill rhwriig y gwahanol is-ddes- partihiadau fel y canlyn: Cymdeit-nas y Cam- brian, 4p lis; Dolgellau, 48p 2s 10c; Mach- ynlleth, 95p 8s; Lianbedr, 27p 4s; Towyn, 51p 4, 10c; Miaentwrog, 26p 16s 2c; Porthmadog, 7p 15s 7c.—Dywedodd y Clerc fod ar ddiwedd v flwydd 15p yn ddyledus o ddospa,rth Porth- madog, ond iddo ddierbyn wedi hyny lp 4s oddi- wrth utn o'r dosparthwyr. Yr oedd hefvd sym- iau yn ddyledus o Rhydymain a Dinas Mawdd- wy.— Pasiwyd i gymeryd mesurau cyfreithiol i sicrhau yr ol-ddyledaon.—Pasiwyd i dalu 25s oedd ddyledus am glirio afon fechan ger Plas- meind, Ffestiniog. GOHEiBIAETHAU. Darllenodd v Clerc lythyr oddiwrth Ysgrifenydd Clwb y Dyfi mewn atebiad i gais a antonwyd odddwrth y Bwrdd am gydweithrediad ceidwaid y clwb i a.dw cang'hen-afonydd y Dyfi, yn aatgan y parod- ¡ rwydd mwyaf i gydweithrediu, gan sylwi y fan- tais i'r gymydogaeth ydyw y Dyfi trwy roddi tgwaith i ddynion, a dwyn vmwelwyr i'r rhaii hono o'r wlad.—Mr D. Thomas: Dymo. yr union beth nad yw y clwb yn foddion i'w wneyd Cadwant gvda'u "oliarge" o 20s am docyn i bys gota am y tymhor ddyeithriaid draw.—Cad- arnhawvd a ddywedodd Mr Thomas -an Mt Richard Rees a Mr Henry Lewis.— Pasiwyd fod i'r Clero vsgrifenn at ysgrifenydd Clwb y Dyfi yn gofyn iddynt roddi mwy o rydtdid i bysgota yn yr afon hono trwy roddi allan doc- ynau wythnosol, pvthefnosol, a misol.—Ysgnf- ena.i Mr Ellis Williams, Manod Temperance, Ffestiniog, vn dyweyd fod yr afon yn cael ei llygru gan garthion o'r gwaith nwy, etc. 'Ni thybiai Mr D. G. Jones fod llawer o achos i gw>*no, ond na fyddai ddrwg yn y byd i alw svlw y Cynghor Dmesl at v mater.-Pasih-yd i alw sylw y Cynghor Dinesig at gwyn Mr Ellis Williams.
Bwrdd Undeb Bangor
Bwrdd Undeb Bangor I ADRODDIAD Y MEDDYG. Yr wythnos diweddaf cyhoe^dwyd adrodd- iad Dr Corbett. Owen o berthynas i ysbyty y I tloty, ac y mM wedi tynu llawer o sylw. Gwna y meddyc svlwadan pur anffafriol arsefyllfa a chvflwr yi ysbyty. Dywed nad yw y safle yn un orymhwvs, ac o berthynas i gyflwr mewnol y tv sicrha fod yr ystafelloedd yn ddiffygiol at drin achosion neillduol. Cwyna hefyd fod y goieuni yn ddrwg, ac fod rhai o ddiljad y gwelyaa yn hen. Yn nghyfarfod pythefnosol y Bwrdd, ddydd I Gwener, dan lywyddiaeth Mr H. Thomas, gof- ynodd Mr T. Roberts pa fodd yr oedd yr ad- roddiad wedi cael ei cyhoeddi yn y newydd- ia.duron cyn iddo gael ystyriaeth gan y Bwrdd. Atebodd y Cadeirydd nad oedd yn gwybod. A wcrvmwvd gan Mr Joeeph Davies fod yr adtoddSd i gyQ ybwrdd cy- hoeddns. u • '• Dywedodd y Cadeirydd fod y BwTdd eisoes wedi penderfynu ed ystyried yn gyfrmachol. Aeth y Bwrdd yn bwyllgor i ystyried yr ad- roddiod. I
Bwrdd Undeb CaernarfonI
Bwrdd Undeb Caernarfon I DYDD SADWR-NT.-Dan lywyddiaeth Mr Humphrey Williams (cadeirydd). AOFfOS EDWARD HOW'EtLLS. Yn y cyfarfoS blinorol darfu i Mr R. lUnle.gi Jones gyfeirio at. a^hos dyn leuanc or enw Edward Howells, yr hwn a fu farw yn ysbyty y j ty j ^fynodd ai gwir dda^fod iddo gael ex gadw mewu dillad gwiybion « ol ac iddo mewn canlymad glafychu a marw Panderfynwyd y pryd hyny i wneyd ymchwil- t r mater a dywedodd Mr Ranleig Jones v byddai iddo wneyd sylw pellach arno yn y y byaaai m y0dd bynag, darilen- CyfaTfoddd,yddSadwrn. Foddbynag,darilen- dweyd nw gallai tod J" bresennol oherwydd Sech^Mr J. K. Hn^s T ™ jgtaM- B^d ,,rl Pwylisor Yrrichwiliadol ya s,cr o wneyd ym- X aimWDDB8AU.-Oofynodd Mr Parry fGWrafon) i'r Bwrdd adystyried y ca» am g a n, danys-rifiad tuag ganghen dosbarth Bethel o danys.-rifiaa ti sefydl ad y gweinyddeeau Yr oedd wedi y weyd v,-rth Nirs Assheton-Sm-"th beth oedd pen- derfyri, y Bwrdd o 7s oedd v foneddiges hono wedi addaw 30p (s y flwvdd .n, ond nid oedd yn bosib. cynnal gw^n- ydd,s Wyr ardal os na rodda. 8. waid v. hwaneg. —Cynnygiodd Mr J. R. fod y- Bwrdd yn rhoddi 20p yn rhagor » y bveklai ei dospart'n dmysgr fio 40p. Dylent werthfawrogi caredigrwydd Mrs Smith ar bob achlysur.—Eiliodd Mr R. Jones /Di^o"wic) —D-adleuai Mr Griffith (Nebo) y dv'n; v doBparthiadaa vn gyfifredinol gael gwas- anar^ v crweinyddesau yn ogymaint, ag fod yr arian (t bleidlelsid gan y Gwarcheidwaid yn dvfod o'r trethi. —Mabwysiadwvd oynnyg Mr HTI ''hflft.—Darllenwyd llythyr od^awrth Fwrdd Lly^odraeth Leol yn ca.darnhan rhoddi 20p tTMg qt gangen Llanidan o sefydliad y gwein- yddesau. T Cn^TAU BUCHPRECHU.—Cwvnai Mr J. R Hughes oherwydd y costau a godid run y meddygon am fuchfrech> ac awgrymad anfon a6 Fwrdd JLlywodraeth Leol i alw am sylw at yr angeurhtudxwydd o leihau y costau.. —Uytunwyd a r awgrymiad. AAK_tiJb.UiOJs 1 is. Liu.L -L.-Hysbyfiwyd fod a ganlyn wedi anion anrhegion i'r tloty; Mrs Darbiamre, Mioses Owen, ly Coch; Mrs Men- ander Joneii, lalysarnj Miss Jarvis Jones, Caernarton; Misa Sampson, Caernarfon, a'r un lirymer a Davies, Caernario-n. hyisbys-, wyd heiyd loci Mr C. 1.. Jones a'r Lvlis6es Junes weui talu yniweuad a'r ty ddydd Nauolig iic Weell ruodai aurtie^ion a'r t.odiun. iiu 'vii: n, ji. lujoerti, neiya ar ymweliad a'r ty.— laiwyd diolcn i'r oli am yr ilyn a wnaetnant.— ivir-J. E. Hughes Chwi sylwch iod bron yr oil or drei.—~ur J. Jones: Aetnant yno 1 ym- weled a'u deiliaid eu hunam (cnwertninj. Ei;sil, c M W i. O lilAlKAEiG.—Darllenwyd Lytnyr oddlwrth iwrdd Lly wodraeth Leol yn a^iguu copi o lytnyr a anionwyd anddynt at dretiigasg.ydd plwyf NiwOwrcn yn yr awn y uwedant nad oeddyntyn cael eu Ltoddnau ei fOd. wedi boct yn ddigon aylai gyda ciiar.o allan ei ddyledswycldau, ac yn ei anog i gaoglu y trethi yn orytdon, a gwneyd y tretin. yn gynnar yn yr aanner olwydoyn, lei y gellid eu ca#glu a dwyn y ilyfrau i dretn ar dertyn pob banner btvyclci- yn-—Dyinunai Mr J. R. Hughes i'r clerc roddi cyileitiiiad or liythyr. ir o&dd yn Oresennol rai aelodau nad oeddynt yn deall Saesneg.-Y Clerc: Rwy n sier eich bod i gyd wedi ei aaea^l. Dywedodd un aelod nad oedd ef wedi ei ctdead. Mr lngiiam 1 mae Mr Hughes ei hunan wedi bod yn siarad Saesneg yma heddyw (-cnwerthnij.—Mr J. R. Hughes: A ydyw yn deg fod yn rhaid i ni yn N gbymru dderbyn llythyrau yn tiaesneg Dylai fod rhywun yn swyodfa xiwrdd Llywodraeth Leol yn gailu ysgrifenu llythyrau Oymreig (dyrwch, ciywch}. i na. cyfieithiodd y clerc y llythyr.
bWnjd Undeb Dolgellau
bWnjd Undeb Dolgellau Y TRETHIAD SIRIOL. CODI GYNHWiRiF. D1DD SAD W it.—o tan ly wyddiaeth Mr Moras Jones, iFfndd. "HEN .-iJJ_i." Y DRYCIN."—Darllen- wyd llythyr o<KHwrt»h Mr Hugn Roberts, yr Hen ldiis, Abeigynolwyn, yu yoxyn am ragor o gymkorih allauoi. x>ywedai ei iod yn gwbl anauuog, ac yn mwedd ex lythyr ysgrifeLi: Hwcn yn nawdd gredu max nia petn bach mi-lien aderyn y drycin sydd am yr hanner r weou bod yn nghiol rhTw y storm wlexdyddol neu gymdeith^sol yn awr wedi clwydo rhwng dwy naicb y ga^r-y^w uoa yn e^uyenyda lionydd tra nJe yr yiori ydd yn Uu yn ymdon dros ein gwlad. —Pas Hvya i ecirych i fewn i'r achos.-ii, oedd rhai >n rtalr ce^iio ganddo ddod i'r tioty ond «* ffduai S"dael iaao 1w 05 w»yd "i"™- i;» gy^onh- KHOBWOJf I'R TLOUiOX.—l'p oedd nifer -awr wcdl anfoii rhoddioii i r tio(il-Oll yn y ty yu ystod j gwyuaa, » Wdo «f iaKMr°«„Di'7d0dd Mr L J' Jame" .Tt 1 ,a Mr Morgan fyned tros y cvfrifon ^creS "I' «yfrifon ond nnwaith. Am y nwy nid oLh S« Yr «Sd° f hy° °edd -vn e' ddaii- 806. Yr oedd cadwraeth y tlodion yn y cyfrif on am f wy. 0 ooyddiau nag yaoead am y flwyddyn nesaf, costau .ad,,vraeth .Y el yn 7s 10ic yr un ar gyfer g. 2c y i°? ry»betiajynyiiJ'1 B°bert" S"'1 ai- ■Hugh Owen fori j, Dangos odd Mr jr 4ywS^uCy;°idd 1—' T Uynedd „ ydd yn perthyn ddv2 vdn^L"1^ ° gyn' Yr oedd oddeutu llSi y COstau ? sir* P«iwyd d am eu cynniideb. a r litres wedi rhoddi ^hybucTd bvdl IVI?^anles ^wi3 &% £ } attonyddu Credai mai 0 llaen y .y'll P'w or Qylasai hyn fynod -Dy wed. beth oedd cynnygf^H Eewfs^'t £ aaV& ei fod yn ofni fod Mr Evans allan o drefn. Dywedodd Mr James iddo ff £ ^afi«dd;r/r bv'rffe{ £ h€Fd plwyfi a threthiad yr Undeb ac yr o^id ef wedi eu cymharu. Yr oedd Dumn o blwyfi o fewn yr Undeb yn talu 442p 10s yn 11a 1 nag a ddylent, a'r plwyfi ereill Vn gorf'od talu cymaint a hyny yn fwv. Yr oil oedd ef •Yn gynnyg oedd fod cais yn cael ei wSd at ■Y •X"n 01 am iddynt gvmeryd vr un svl faeiri ,'r trethiad sirol ag oed'^r Undeb^n^i ffymeryd.-Dyw^dodd Mr Meyrick Robert f(3 L? >'rhy^li? fl.V".Vddauyn ol yr un hVd nes y seiydlwyd yr ysgolion canolraddol yn y d maio ditV6^ y £ y{rV*b yn caniatau ond dimai o dretr yn y bunt tuagat y pum' vseol a sS^T^nh'l a p^enderfynodd yr awdurdodau sirol tel pobl gall yn eu cenedlaeth i g-odi v tretlnad i gyfartod a'r d *Lff, a chodasant dri f Ovp arno, a thrwy hyny cawsaut gymaint a hyny o ddimeiau yn rhagor, ac yr oedd vr _L ro rf'wunawnaer yn aros. — Cefnogai Mr Hush Gwen wneyd y cais.—Cyfeiriodd Mr Edward wiuiams at daig-weigion oedd meWH Illawer lIe ond dywedai y Cadeirydd nad oedd a wnelo hyny a'r cynnygiad o gwbl.-Dywedodd Mr R. 'Uuthne Jones fod v trethiad sirol wedi ei gwneyd yn y flwyddyn 1893. ac nid oedd dim ;^ld, vve,d! bod arm er hyny. Yr oil aJlent v n. yd oedd anfon cars at y Cynghor Sirol, ac os gwrthedent, i a-pelioi'r Frawdlys C.,hwa-rt,&ro,.I, neu gallal Wwyf apelio ar ei ben ei hun.-Apeliai Mr Hugh Evans, Abermaw, am beidio codi cynhwrf gyda hyn. TXs oedd rhai yn talu Llaa nid oedd ond vn ei le i'r Undeb Jj Dywedodd Mr James Lewis fod overseers Dolgellau yn benderfynol o apelio. os gwrthodai y Bwrdd^ wneyd hyny.— Cynnvgiai Mr Meyrick Koberts fod pwyllgor i gael ei benodi i ystyried pa beth fyddat oreu i'w wneyd.—Cefnogwycfc hyn sran Mr Edward Williams, Abermaw.'— Dywedodd y Cadeirydd nad oedd berygl yn y byd oddiwrth y cynnvg. Amcan y gwelliant oedd cadw y peth yn ddistaw (chwerthin).-Alr John Evans, Abermaw Nage, nage. Gadewch i ni gael chwareu teg.—'Yna pleidleisiwyd, a chaed 10 dros y cynnygiad a 10 dros y gwell- iant, a rhoddodd y Cadeirydd ei bleidlais der- fynol dros wneyd cais at y Cyngbor Sirol. Bwrdd Unjdeb Ffestiniog v aWR A'R WRAIG. I DYDD MAWRTH.—Mr 0. Jones (cadeir- ydllff\^GLy-driiwyd o allaji-elnsen yn nos- parth Tremadog yn ystod y pythefnos 71p 1 yn gyfer 72p 19s 10c yr un adeg y^11^ Ffestiniog, 104p 4s 9c, ar gyfer 107p 11^ 8c, yn Deadraeth 70p 16s, ar gyfer 76p 12s 2 "tri- dodsparth" T'MnS £ 3 £ &i y buyParch J. Hughes, B.A. ficer y Penrhyn a nifer o'r Eglwyswyr yn adiom y deiliaid trwy ,gann carolau etc. a ^hawyd vn fawr. Hefyd, bu Mrs Casson, Mrs R. M- Greaves Wern Mrs Osmond William*}, aJ^1^8 SlTen wliham. yn xhol y .Md:flyny«^ Y nifer yn y ty oedd 76, ar gyfer ade" v Uynedd. Galwodd 29 o grwydriaid. bli-HAOL.—Yr oedd Mrs Casson wedi I ymweled a'r ty. a chael pethau yn dra bodd- WNEID GWAHANAETH ?-Dadleuai Mr D. Tegid Jones am gynnorthwyo hen ai dv i'w mab; ac ategax Mr J. Roberts. Gwrthwynehai Mr W. Williams. Yr oedd Uuaws o achosion o Ffestiniog o flaen ei feddwl ef y gwrt-hodwyd cynnorthwy.—Mr D. legid Jones Byddwch yn dadleu fel hyn pan y bydd ochosion o Drawafynydd (chwerthin). Sylw- odd y Cadeirydd fod pasio hyn yn hollol afreolaidd.—Caniatawyd Is 6c yr wythnos. Y GWR A'R WRAIG.-APelid am elusen i hen wr 81, o ddosparth Madog, ac ymddang- osodd o flaen y Bwrdd. Dywedid fod gan y wraig arian, ond na wnai fyw gydag ef. Ad- roddai ef yr hanes yn syml sut y bu iddynt Wthu w.-y Cadeirydd Nis gallwn ni eich cynnorthwyo, oddieithr i chwi ddod i r ty, ac i ninnau ei gorfodi hi i dalu at eich cvnhal.—Pasiwyd yn unol ac awgrymiad y Cadeirydd fod y Mri R. O. Williams ac E. Llewelyn, gyda'r swyddog (Mr R. Parry) fyned i weled yr hen wraig i edrych a ellid ei pher- swadio hi i fyw eto hefo yr hen wr. DYMUNO YN DDA I'R GWARCHEID- WAID.—Anfonai Otto Miller, a fu yn y ty, t ei fod wedi cael lie ar long yn Nghaerdydd. Dymunai yn dda i'r Gwarcheidwaid (chwerthin). NEWID.—Oherwydd anallu Mrs Casson i ymweled a'r ty, dewiswyd Mrs Morgan Jones i ymweled a'r ty, dewiswyd Mrs Morgan Jones i orphen ei thymor. I C-A-RTREF RHYL.-Pasiwy 'd y swm o 5p at I yr uchod yn ol yr arier flynyddol. Gofynid am ychwaneg, ond teimlid nas gellid rhoi yn ) a wt.
.Bwrdd Undeb Pwllheli
Bwrdd Undeb Pwllheli CAMYMDDYGIAD YN Y TY. DYDD MERCHER.—Mr J. T. Jones, U.H. (cadeirydd), yn llywyddu. FF1GYRAU. Nifer y rhai a dderbyniodd elusenau oedd 665, ar gyier 644 yr un adeg y. llynedd. Y nifer yn y ty oedd 54, ar gyfer 55. Y DDlRPliW Y.—^Pasiwyd i dderOyn Dr Richard Griffith yn ddirprwy feddyg i Dr Evans Hughes, Nefyn, ar gynnyg Mr J. F. Roberts. GWELLIANT, OND "ABERDARON AR OL." Dywedodd y Clerc fod gweliiant yn nhaliadau y plwyfi ar ol y Bwrdd o'r blaeix. Yr oedd Aberdaron ar ol fel arfer, ond teg hysbysu fod 30p wedi ei dalu y diwrnod hwnw. —Mr Daniel Jones Ai hyny dalwyd yn ystod yr hanner lY:wyddyn Y-Atebwyd inai e.—Dy- wedodd y Cadeirydd mai allan o reswm oedd hyn o hyd a phasiwyd i erdyn am y gweddill os na thelid ar unwaith. pwyllgor yn chwil- I io i achos o gamymddygiad un o'r ty. Rhoed ¡ adroddiad, a dywedwyd na bu bai o gwbl ar swyddogion y ty. Pasiwyd ajnryw argymhell- ion at y dyfodol er attal hyn a gwella pethau, v rhai a gadanihawyd. y "EI ADAEL AR Y BWRDD:Gofynid o Fwrdd neillduol am gefnogaeth y ^wrdd i gyt- vnffu ar hawi yr ynadon i rwystro buchfrecr iad pan y gofynid am hyny.-Y Cadeirydd. Y mae gwahanoH farnau ar bwnc y buchfrechil yma.- Cvnnygiai Mr J. F. 'Roberts adael y llythyr ar y "bwrdd.—tCefnogodd Mr D. H. Parry a hyn a fu. onid yn y cynnyg fod yr ynadon yn camarfer eu hawl. T1 CYMERADWYrO.— Anfonai Bwrdd y Llyw- odraeth Leoi i gymeradwyo apwyntiad^ Dr Thomas yn swyddog meddygol dosparth Aber- d<iroii • DIM DAI AR Y MEDDYG. — Cwynai un firwaj'ch'eidwaxi o Leyn nad meddyg y oos Ewaj-cheidwad o Leyn nad oodd meddyg y dos- parth wedi ateb galwadau mewn achosion o bwys yn yr adeg y dylasai, ac fod un wedi marw pan y cyrhaeadodd. — Cwestiyniwyd y swyddog elusenol ar hyn yn fanwl.—^Dywedodd y Cadeirydd fod dwyn y mater l sylw yn dra phriodol, ond methai a gweled fod un oediad wedi cymeryd lie ar ran y meddyg.
¡ Cyfarfod Misol Arfon
Cyfarfod Misol Arfon Cynnaliwyd yn Mori ah, dydd Llun. Galwodd y Parch IE. James Jones, M.A., ar y Parch D. O'Brien Owen i gymeryd y gadair. Caniatawyd cais Park Hill am rodd o gronfa y diweddar Mr David Jones at y llyfrgell- oedd. Galwodd y Parch John Jones, Bryn- 'rodyn, sylw at y mater yma, gan annog ereill i fanteisio ar y cynnyg. Pendierfynwyd anfon liyttiyrau i gydym- deinilo a'r brodyr a ganlyn mewn gwaeledd a phrofedigaethau: Dr Eraser, Mri 'Joseph Jones, Bryn'rodyn; Thomas Jones, Waen- fawr; H. Menander Jones, a J. E. Roberts, Preswylfa. Hefyd, datganwyd cydymdeimlad a'r Parch J. H. Lloyd-Williams, B.A., ar farw- olaeth ei fam. Rhoddodd y Parch W. Wynn Davies ei ad- roddiiad of a'r Mri R. B. Ellis a Wm. Eames, Twrgwyn, o'u hymweliad ag eglwysi Penmaen- mawr a Uanfairfeohan. Wedi peth trafod- aeth, pasiwyd en bod yn gofyn i'r Parch R. Morgan Jones, M.A., gymeryd gofal yr achos yn Maenan am dymihor yn ychwanegol at eg- lwysi Seisniig Penmaenmawr a Llanfairfechan. Pasiwyd fod y Parch R. W. Hughes a Mr W. Eames, Twirgwyn, i dalu ymwelliad blynyddol a'r eglwysi Seisnig uohod. Hysbysodd y Parch H. M. Pugh fod capel y Biyn, igerllaw Carmeil, wedi ed agor, a bod golwg addawol ar yr Ysgol Sul a'r moddion ereill yno. Datganwyd y llawenydd mwyaf fod y symudiad wedi ed weithio allan mor hapus a Jlwyddiamms, gyda'r teimladau goreu ar ran y fam eglwys yn Ngharmel. Darllenodd Mr J: E. Roberts, U.H., gyfrifon Cymdieithasf-a Porthmadog}, a ohadarnhawyd hwy. iCJ^fwyd (hanea oysurus a4M yr achos yn Moriahi, dan arweiniad y Parch Isaac Davies. Y mae gwedd lewyrchus ar y gwaith, a llawer o newydd yn ymaflyd yn rhanau cyhoeddus crefydd fel ffrwyth y Diwygiad a gafwyd. Hysbyswyd fod 'Mr Ellis Jones, y blaenor hynaf, yn wael, a gofynwyd i'r Pameh David Williams, Llanwnda, fyned i ymweled ag ef ar ran y Cyfarfod Misoil. Darllenodd y Parch R. W. Hughes adrodd- iad1 Pwyllgor yr Yspytai, a ohadarnhawyd ef. Cynnwysai fod y swm o ddeg gini yn cael ei dailu i bob un o'r yspytai, sef Bangpr, Caernar- fon a Phwyllgor Cymredg Yspytai Lerpwl. Wedii i'r Parcih; E. James Jones, M.A., ys- grifenydd Pwyllgor y Ddirprwyaeth, gyflwyno ei adroddiad, pasiwyd, Fad yr adroddiad manwl a llafurus sydd wedi ei dynu allan gan yr ysgrifenydd yn cael ei argraphu, a bod yr II ysgrifenyddJ yn cael ei apwyntio yn dyst i ym- ddangos gerbron y Ddirprwyaeth, neu, os daw rnywbeth i'w luddias ef, ein bod yn gofyn i lywydd y pwyllgor, Mr D. P. Williams, U.H., tod yn dyst. Darllenwyd enwau y brodvr a ethobryd gan y dosparthiadau yn aeiodau ar bwyllgorau ac yn gynnrychiolwyr i'r Oymdeithasfaoodd am 1907, A chadarahawyd eu hetholiad. Pasiwyd fod y daflen ordeinio yn cael ei nanion allan, gyda Ihysbysu arni gaia Bryn- menai am ordeinio eu gweinidog. Hysbyswyd fod Caerhun wedi pasio i symud yn mlaen i alw bugail. Cyflwynodd dosparth- iadau Bangor, Bethesda, a Dinorwig geisiad- au Aber, Glyn Maenan Rhiwddolion, Ty'ny- maes, a'r Clegyr am gymhorth o drysorfa y l^oedd gweiniaid. Pasiwyd eu bod yn cael. Hysbyswyd o ddosparth Dinorwig fod Mr Wm. Hughes, y Giasgoed, yn cael ai gyflwyno fel vmgeisydd am y weinidogaeth; ei daith drwy y dosparth i'w threfnu gan ysgrifenydd y dosparth. J Gwnaed y penodiadau a glanlyn: I wrandaw ihanes yr atahos yn Gorphwysfa, Mr John Owen, Nazareth i wrandaw llais eglwys Her- mon ar ddewis bleuenoriaid, y ;Parch R. Dewi Williams, B.A., a Mr J. W. Jones, Peny- gToes, Treprth; i wrandaw llais eglwys Peny- groes ar alw bugail, y Parch J. T. Job a Mr Griffith Roberts, Jerusalem. Trefnwyd i bregethu Parchn H. M. Pugh, ) Oarmel; John Elias Hug<hes, B.A., Brynmenai, I a David Williams, Llanwnda.
I Cynghor DeudraethI
Cynghor Deudraeth I :DYDD MAWIRTH. Mewn eisteddiad air- j benig o'r Cynghor, nodvvyd y Mri W. Jones a John Roberts, Talsarnau, a'r Clerc i fyn'd i'r gynna-dledd a gynnelir yn Aberinaw gan Gwmni y Cambrian ar gwestiwn y ddirprwyaeth sydd yn dod i ymchwilio ar gweetiwn dinj'str y glan- j au gan y mor.
Cynghor Dosparth Glaslyn
Cynghor Dosparth Glaslyn DYDD MERCHER.—Mr R. O. Williams, U.H., yn llywyddu.—Bu sylw ar y "Dafarn- faig" a gondemnid gan Dr Eraser yn iechydol. Yr oeddis yn deall fod symud yn bod er gwella y lie, a golygid ymholi yn mhellach a oedd hyn yn cael ei wneyd ?—Hawliai y Cyng- hor 6p am y niweidiau wnaed yn gysylltiol ag Ysgol Prenteg, ac yr oedd yr awdurdod add- ysgol yn cyidsynio a thalu y ewm.—Ar gynnyg Mr E. Llewelyn, a chefnogiad Mr John Pri- chard, cydymdeimlwyd a Dr Fraser ar farw- olaeth ei dad.—Gofynai Cynghor Criccieth am i'r Cynghor nodi dau i'w gwe;ed ar gwestiwn ffordd Glanddwyfach.—Cydsyniwyd a'r cais.- Cwynid gan arolygwyr y ffyrdd fod chwaiu ar gloddiau yn arbenig yn y Garn a'r cylch.— Ategai y Cadeirydd hyn.-Peaderfynodd y Cynghor rybuddio ac erlyn y rhai a ddelid yn euog o hyn.
Cyiighor Dosparth Twrcelyn
Cyiighor Dosparth Twrcelyn DEWIS AiROLYGYDD Y FFYRDD. DYDD MERCHER.—Mr Wm. Owen, U.H., yn y gadair. IillWYBR LLANLLIANA. Gwnaed yn hysbyis fod y pwyllo-or lleol a Chynghor Plwyf Cemaeswi dod i derfyniad boddhaol iawn yn nglyn a'r llwybr hwn DWiFR A DRAIN.Ovrrnai arolygydd y ffyrdd fod dwfr yn U a drain yn Nbre- gela yn drygu y ffordd. Pen od wyd pwyllgor i drafodl y cyntaf, ac archwyd i'r clero roi gor- chymyn i symud y drain. HWYtLUISDOD.—Dioldbwyd yn gynhes i Mr W. Jones, Ty'nllan, iLlanfwrog, a Mr Hhos. Williams, Gwengro Isaf, LLanfair M.E., am rodd o dir er lledu y ffordd mewn manau peryglus yn eu plwyf. DEfWIS AROLYGYDD Y FFYRDD. Mewn canlyniad i'r hysbysiad roddwyd am ol- ynydd i'r diweddar arolygydd, daeth 16 o enwau i mewn.—Pleidleisiwyd trwy y balot fel y canlyn :-Henry Lewis, Frongoch, Llan- eugrad, 3; Thomas Price, Fedw Isaf, eto, 0; Robert Jones, Ty'nlon, Talwrn, 1; J. H. Ro- U»"ts, 'Buarth, Bodedern, 0; Pierce Williams, Llanfair M.E., 1; Hugh Pritchard, Tregaian, 0; Thomas Owen, Neuadd Wen, eto, 0: Owen Jones, Penuel-terrace, Llangefni, 1; H. Ch. Hughes, Penrhos, Bodedern, 0; W. Thomas, Najxt. Uchaf, 1: Thomas Herbert, Penmaen, Llanelian, 1; John Owen, Rhosnewydd, Pen- sarn, 4; Hugh Parry, Bryn'refail, 0; Owen Jones, Oerigman, Pensarn, 3; S. Prytherch, Pwllgynen, Llajierchymedd, 4; W. Jones, Tyddyn, Capel Coch, 2. Yn yr ail ibleidleisio cafodd Owen Jones, Pensarn, 5; John Owen, Rhos Newydd, 6; S. Prytheroh, Pwllgynen, 6; Henry Lewis, Frongoch, 4. Yn y trydydd pleidleisio cafodd Owen Jones, Pensarn, 8; S. Prytherch, 7: John Owen, 6. Yn y bleid- lais derfynol cafbdd Owen Jones, Pensarn, 11; S. prytiherch, Pwllgjynen, 10. Etholwyd y blaemaf yn unfiydol. ADRGDDIAD Y MEDDYG IECHYDOL.— Adroddai y meddyg fod y dosparth agos wedi llwyr glirio o bob afiechyd heintus, oddigerth un acllOs yn Penbol Isaf (typhoid). Gofynodd y Cadeirydd ai tybed fod yr achos hwn yn ffrwyth symud "cwt y mooh" oddiwrth ddrws y cefn i gwr pellaf yr ardd (chwerthin). TAI ANGJELY-NIWYS -Hy-sbys odd y swydd- og iechydol fod nifer o dai yn Nlhregela yn hollol. angfhymwys i fodau dynol breswylio ynddynt.—Arch wyd iddo weithredu.
Cynghor Gwledig Geirionydd
Cynghor Gwledig Geirionydd DYDD MAWRTH.—Mr Mathew Roberts yn oadeirio. Penderfynwyd cymeryd trosodd v ffordd sydd yn arwain o faes chwareu Trefriw at Tanlan.—Penderfynwyd galw ar dri o ber- sonau sydd yn cadw gwartheg yn Nghwm Pen- machno i ddodi eu beudai mewn cyflwr iech- ydol.—Hysbyswyd fod tenantiaid II o dai yn 'Nghapel Curig yn taflu eu lludw, etc., i'r Afon Llugwy.—Penderfynwyd galw arnynt i ymattal.
uyngiior rlwyt Llanllytni
uyngiior rlwyt Llanllytni Cynnaliwyd cyfarfod rheolaidd y Cynghor uchod noy je'awrtii, y 15fed cyiisoi, pryd yr oedd yn bresennol: -P-vaii Thomas Evans (cad- eirydojj Richard iWidiams, William Morris Jones, John William Jones, Evan Jones (Taly- iiarn), John Owen, William Williams, lienry junes, Raoert Wil-iams, Wiiliam Richard Wil- liams (Llanliyim), Wilham Owen, Griffith Thomas Jones, a Owen W. Juue.6 (Penygroes). C YiFLE C iTERAU LLYTHYRAWL.—Pas- iwyd fod ir clerc yisgrifenu at y Postfeistr- Cytfredinol i'w adgofio o'i addewidion yn nghylch cyileusterau ilythyrawl ar y Sabbath i Dalysarn, yn ngystai a chytieUbwrau cyffelybj yn duyddiol mewn rhanau o aidal ebo, sydd nyd yn hyn yn dioddef llawer o anghyfieustra. TY 'NY WERGLODD, PEN YUROE.S. Y gwyn o'r lie hwn i gaei sylw pellach ar ol ym- chwiliad i'r hyn sydd wedi ei wneyd, ac hefyd i hawliau y cyhoedd mewn amgyichiadau tebyg. P VV YLLGOiR ICAXOLOG ADDYSG.—Gan nad oedd y pwyllgor hwn wedi cyfarfod i fyned drwy ei "hurHau." arierol, nid oedd adrodd- iad. PWYLLGOR Y LLWYBRAU.—•(!) Llwybr yr Afon Ddu Hyisbyisid fod Mr J. Morris William's wedi bod yn garedig iawn yn yr achos hwn, yn rhoddi "flags" at wneyd y gwaith.—Pasiwyd diolch i Mr Williams am ei garedigrwydd.—(2) Llwybr Pont Lloc: Rhoes y Cynghoiydd John Owen ddesgrifiad o'r hyn sydd ar fin ei orphen ar hwn, yr oedd y bont Biydd arno yn "ardderchog ac oesol," yn gofgoiofn i'r gwr caredig sydd yn rhoddi y defynyddiau at ei gwneyd. Cynnygiai ddiolch caredig iddo.-Eiliodd, y Cynghorydd J. W. Jones, a phasiwyd yn unfrydol.—(3) Llwybr Nantygwyddil: Yr oedd hwn wedi ei orphen ond rhoddi plank ar le neillduol, ac yr oedd hwnw wedi cyrhaedd.—(4) Y gwyn yn nghylch dwfr yn tori y ffordd Ty'nywerglodd, Talysarn, a mater canllaw Pont y "Criwia" i gael eu gohirio hyd nes y ceir ymdrafodaeth arnynt yn mhresennoldeb Mr Griffith, arolygydd y Cynghor Dosparth.-(5) Y ddeiseb am giatiau neu ddorau ar lwybr y Criwia Argymhellai y pwyllgor fod y Cynghor yn pasio: (1)1 gymer- adwyo y cynilun; (2) dadgan godid am nad ydyw cyllid y Cynghor yn caniatau iddynt I wario swm mor fawr heb yn nghyntaf ddaxparu yn mlaen llaw (3) fod y ddeiseb yn cael ei chyflwyno i'r Cynghor newydd y cyfle cyntaf ar ol yr etholiad.—Pasiwyd i dderbyn yr ar- igymhellion. Hefy pasiwyd icymeradwyq gwaith y clerc yn anfon llythyr yn diolch i Mr J. M. Daviefi (goruchwyliwr Mr Gwynne Hughes) am ei garedigrwydd yn rhoddi "stwff." -(6) Llwybr Bryn Awelon Y tywydd gwlyb oedd yn rhwystr ar y ffordd i gwblhau y llwybr hwn.-(7) Llwybr Talyllyn, Talysarn Rhodd- odd y Cynghorydd Richard Williams adrodd- iad manwl yn nghylch y gwyn yn y lie hwn, a'r hyn sydd yn ofynol at ei wella. Yr oedd yn amlwg mai yr ymyriad fu dro yn ol oedd wedi peri mwyaf o niwed, ac awgryma! gyn- llun i gael sylw y rhai fu yn achos o hyn, fel gellid cael y rhai hyny i wneyd i f yny effeithiau yr ymyriad.—Pasiwyd i fabwysiadu y cynllun, ao i Mr R. Williams a'r clerc ei gario allan.— (8) Llwybr Pont Lloc i'r Pandy wedi ei gwbl- hau.-Pasiwyd_i gadarnhau yr oil o adroddiad y pwyllgor. PWYLLGOR Y CLADDFEYDD.—Rhodd- wyd adroddiad o gyfarfod yn mha un yr oedd y cofrestrwyr a'r torwr beddau yn bresennol. Prif amcan y cyfarfyddiad oedd deall y rheolau diwygiedig, a pharatoi i'w rhoddi mewn grym. Yr oedd y pwyllgor wedi ychwanegu at y rheol am faint cistiau, drwy roddi y lied, sef "heb fod yn lletach na 3 trcedfedd a 6 mod- fedd." Hefyd, argymhellid rheol newydd, sef "na chaniateir claddu heb y dystysgrif, wedi ei harwyddo (ar y cefn) gan y person fydd yn claddu." Yr anhawsder o gael y gweinidogion 9 sydd yn gweinyddu i gydymffurfio a'r cais syml i gydwyno y dystysgrif i'r torwr beddau, neu y cofrestrydd, sydd wedi rhoddi bod i'r ar- gymhelliad.—Cadarnhawyd yr adroddiad. Y TRETHIANT SIROL.—Rhoddodd y Cynghorydd William Morris Jones (un o'r overseer.s) yr achos hwn i lawr yn ei hcK fan-, I ylion, ac egluTodd y cynllun sirol o drethu. Yn ol yr amcangyfrif a roddwyd yn Mhwyllgor Addysg y Sir 11-Ire, fydd y dTeth at addysg, ond yn ol safon Undeb Caernarfon, bydd hyny yn golygu Is 3ko yn y plwyf hwn. Honid fod cam dybryd yn cael ei wneyd. Gofynai yr overseers am ganiatad y Cynghor i apelio, ac ar gynnygiad y Cynghorydd Henry Jones, yn cael ei eilio gan y Cynghorydd Owen W. Jones, pasiwyd yn unfrydol i'w roddi. FFORDD NEU LWYBR LLWYN DERW T HAFODLAS.—Daeth Mri J.- Henry Thomas a J. Griffith, swyddogion y Cynghor Dosparth, o flaen y Cynghor yn gofyn iddynt alw cyfar- fod ffurfiol i roddi caniatad i isymud gwely y ffordd neu y llwybr uchod.—(Pasiwyd i roddi y caniatad, a nodwyd y dydd.
Dosparth Demi Lleyn ac Eifion
Dosparth Demi Lleyn ac Eifion ANRHYDEDDU Y PARCH THOMAS LEIVI. Nawn a nos lau, cynnaliwyd yr uchod yn Chwilog. Yn mhlith y cynnrychiolwyr dyeitfir, yr oedd yn bresennol: Y Parchn D. E. Davies (yn llywyddu), Thomas Williams, Pwllheli; Plenydd, W. Jones, Hendy: Owen Griffith, Idwal Jones, Fourcrossesi; Thomas Williams, Pyjlau Gwynedd Davies, Pencaenewydd R. Williams (Ap Plenydd), W. Jones (Ffestinfab), 7 Mrs D. E. Davies. Mrs D. R. Daniel, a Mrs C. Davies, o Fourcros.c«s.—Anfonai yr Ysgrifenydd (Mr O. J. Robinson) a Mr O. N. Jones (vsgTif- enydd yr Uwch Deml) eu gofid.am fethu bod yn bresennol.-Ca,ed hanes y temlau gan Plenydd a'r Dosparth Demlydd. Yr oedd cryn weithr garwch yn y temla.u, a bwriedid myn'd i'r Garn ac Aiberdaron i sefydtlu ac i ail-sefydlu t-ernlau. Fr fod siweithio da. vn rnvstr v rhai oedd yn gweithio yn Mhwllheli, nifer fechan oedd y temlwyr allan o 4000 o boblogaeth ac, fel y sylwai y Parch Thomas Williams, y temlwyr yn unig oedd yno yn gwrieyd a wneid yn awr gyda dirwest yn gymdeithasol. Da oedd gan- ddo fod y mater a fu tan sylw yn y Dosparth Dernl flaenorol erbyn hyn wedi Vymeryd ffurf ymarferol, yn ngwaIth Cvmanfa Ddirwestol Lleyn ac Eifion yn penodi y Parch Thomas. Wil- liams vn "drefnydd," a chyda hvny drefnn i Plenydd roi taith trwy holl Levn ac Eifion. Yr oedd y ddau wr rhagoroiI yn dechreu ar eu gwaith yn dda. Gofidid mai anniben oedd rhai eglwysi a, swyddogion eglwysi yn cefnogi hyn. Annogai hwy i fwy o ffyddlondeb ac ymdrech nag erioed. Yr oedd sefyllfa yr a.rdaloedd a'r egilwysi yn awr, yn "hwyr y Diwygiad," yn galw am hvnv yn arbeiii_. F-Ysbyw)a y Parch Thomas Williams sut v uafai yr ymdrech i lei- hau nifer y tnfarnclai, a'r hyn a fwriedid ei wneyd, a gwahoddid cymhorth pawb i hyr- wvddo hyn, yn enwedig yr yna.don.-Adrodd- odd Ffestinfab am yr achos cryf yn y wedd yma a wnaeth y ddirprwyaeth o Gricciofch yn l l 0rt,lim;bd0>r; a'r derbyniad siriol a roddodd yr ynadon oedd ar y Fame i'r cais. Disgwylid ffrwyth da i ddilyn. Ychwanejrwyd fod mdrech arbenig yn nosparth "Mado^vr gw^thiai y mercl-ed dKesfl cvn hiv^ a?&0IP1O> a di^wylid eu dylanwad SV1- hlr 1 jail-gychwyn temL—Yr oedd Cvncr yr J;.?lwysi Rhyddion yr wythnos ddi- dogion vt nYI ")vney,d ymdrech arbeiiig a gweini- foglon y1:0 o'r enwadau wedi ,bod yn nree-ethi, trwy yr holl ddosp.arth.-Yn ddi,lynol, dygodd n „ y symad o anrhydeddu p i f arwyr dirwest a'r plant i sylw, sef I ai Plenvdd<fnaf Leyi',41>er>'sfcwyth- Gwahodd- I e?}nro. Yr oedd ef wrth wraidd v n F' wedi ysgrifenu eisoes ar v mater oi ^d6 11 wl^oedd.tad y drychfeddwf. Dy 'wedodd Plenydd mai y synitid oedd cael ce^f fel" rrom°bi?frrr parchediS Abervstwyth rif gymwynasvvyr plant Cvmru Khesymo'l iawn iddynt hwy fel temlwv,- Q a' westwyroedd cefnogi hyn gan ei fod yn arwr dirwest ar hvd ei oes igeinm yphMyn,(i'r^Sr± 'X afruC-ltoe-tho- J*1' un midd. CeS^l'd Ffestinfab hyn, ac ategodd y Parch T Will [Tyda'r y Parch T. Wil- Iiams, i ofyn i IBwyllgor Addysg y Sir am ddar- il.h vdd i yr •4ddrk? "Tyst ac ham}(}g i sefyll yr holiadau cyfarfod cyhooodus poblogaidd yn hwyr, D. vn Ilywvddu v Parch T. Williams åc O.. GrIffith yn siarad -'Sfi&s E. Roberts, Four- ae R. bavie^Fd„?iotr|-nLicXW'Ui<s j ac R. Davies, 0 yn canu.
Cynghor Trefol Dolgellau 1
Cynghor Trefol Dolgellau 1GWEITHIO NAWN SADWRN. Yehyditj te' wynebu gweitWo ar7 Sa5w™ hW drC'/S' trwy eu bod .US etr„ai? imK Owen rybudd y bydd 'idd^yf^
Ynadlys Abermaw I
Ynadlys Abermaw »YDD GWENER. -Gerbron R V r, Ysw., ac ynadon ereill u rys 0weh, Morris, Llyndu o fod Vn /iUj Wyd Ricila^d y 24ain o Abermaw Cyhuddwyd' Howell Yil,7 a r costau. f'*i yn feddw yn a hpf Arth^ o Di™ 26ai" • &
Vnadlys Bangor '
Vnadlys Bangor BECHGYN DRJWG OYDD MAWRTH ri ^sw.Jcadeirydd), ac LeWis' 6c a'r cSSu am f^yjldd KIlen RowJands 2s edig. Ioa ->n teddw mewn ty trwydd- o'i: enw 'x DEvI £ ,9jhuddwyd bachgen gworth chwe'cheiniow o '<ma^c-box," wed odd y bach^e/i idd^ i v'Sh-street.—.Dy- Roberts.— Cyhuddwvd ka°ly cs ga,n 1111 J°hn Willie Hu-hes o S.f, araJI °'r enw -MjrddiuUJ„neL° 7 h 1°P Mr E- oedd yn euo^, 0nd add\f7^ J bachgen nad meryd un brws rvii. j^vans ldldo gy- rata br™ ■d,<!a.u ° & Fletcher Gla^dda huddwyd Evan Fvam w-i ,la cy- cyllell a 'mouth orLn^r- ?U^hes °Jadra^ Humphreys, bach»en irail ^5 ( 7d Howel o siop Mrs Hu ^hes —Add! fn^ Sylleli Bu y bacWn J AAddefodd euogrwydd.- blaen, ac Snvvvd § n-6W1? helbul °'r rdMdfuHSi.f°r!lA"| "edi! tr dde-d dros dro.'y SLlu sSJ?1^dd,W5,dr t™J'<Ued' w. L. Patterson btores' Elanfairfechan, i Mr
Ynadlys Sirol Caernarfonj…
Ynadlys Sirol Caernarfon rT' DOCYN isAETHU GER Y BRIF-FEORDD DYDD SADWRN. Gerbron J. Menzies isw., ac ynadon ereill uziee' ffynydd^ada^1^ dywedodd Mr Fenna i'r di- nyuyaa adael Caer ar foreu y lOfed o'r mi* Hi odd wr/haC wedl, c-yrhaedd Caernarfon, dywed- dd wrth y casglydd tocjrnau wrth v didor f^rf arno eisieu talu am ei sludiad n T?an 5, riarfon, sef 8c. Y cl- wanodd iddo fethu cael tocyn yn oherwydd amser. Der- byniwyd yr 8c, a i'r diffynydd fider- Ychvdf"1 e" 71 a2p'teiriad> a Cafodd s yn ddlweddarach yr un dvdd daeth y diffynydd yn ol i'r orsaf, a dvwSSd r 7 cas3^ydd ei fod wedi gwneyd cam^v Cr"aa chvy <ldyW)!fd'na thoith^dd ond o Fan- « r, a cnynn* "odd ir casglydd 5s sef v tal cTJv/d'^ V0"6' 1 Gwr'ttodid! r ffrnirU r yn .y* anan- anfonodd y di- ffynydd yr arian i Mr Home, Caer. Y cwei- A y Fainc i'w benderfynuu Oedd A oedd yn mwriad y diffynydd i Lr,!i talu'' hvnySa RhSd am]Kfa?-A ° Kwbl o berthynas 'i i J i' ^noddwyd tystiolaeth gan ddau Vaso-1 .rr ndS.-ZsXSd y Si?" diffynydd U'lxli cynnys-'talu yr ^djd r^aitdd1„"?td Sd,eLll,gS.dtW5' irditfynydd holl g08tq,U. YxmS0DIAD.-CyhuddWyd Wfiiam Barker Tohn^T>fiyCOe^' ° ymos<>d ar fachgen o'r enw J nn Mobley, Drwsyooed.—Yr oedd Mr Wright dSS yrjj y,vdd' »V Hamlet Rob«s drof' diffynydd— Dywedodd yr erlynydd i'r dSvn- fti Ar Tarlaw' ar ei drwyn nes ei dduo. Add^.f- odd Mr Hamlet. Roberts i ymosodiad Dur vseafn gael ei wneyd. Yr oedd yr erlynydd wedi bod yn .atflonyddu ar blant y diffynydd, ac yr oedd yn mwriad y diweddaf i roddi rhybudd iddj- ,L-S,a/'d Davjes: Rybudd pur rvnuS a roddodd iddo (chwerthin).—Dirwywyd v diffvn ydd l 5s a'r coatan. y y am>n- SAETHU GER Y BRIF-FFORDD -jfVbn^. wyd IMrs A. M, E. Roberts, Tyddyn Elan trS5d0iVeh°jTn hanner can! troeaiedd l r bnf-ffordd. — Erlynwvd tnn vr rCI( R°fedd ac amddiffynwyd gan i ^t?' Roberts.—Egh,rodd y cierc mai v cv huddiad yn ol y ddeddf oedd, saetbu gyda g/n fod vn teithio a!-U a "C A.J 5j r j y ffordd.—Dywedodd yr Uwch- Arolygydd fod Mrs Roberts, ar y iaf cvfiso? rhwig deuddeg ac un o'r glooh, yn saethi?a"S bychain ,gyda gnvn ar dir Tyddv^ 'Elum Pan y" n,d°edd ond o fewn ohwech i saith llath oddnwrth y clawdd. IWedi clywed yr er- gydion, aeth Mrs Jones, Rhos Elan, ty oedd yr ochr arall i'r ffordd. i fyny y grisiau, a gwel- odd Mrs Roberts. CTywodd ergyd arall. a'r un pryd maluriwyd ffenestr ei hvstafell-wely Rhodd wyd hyisibysrwydd i'r heddgeidwad lleol yr hwn a aeth at MrsRoberts. Dadileuai y ddi- weddaf fod ganddi berffaith hawl i ddefnyddio gwn, gan fod ganddi drwydded. Sylwoad yr heddgeidwad nad oedd ganddi ha-wl i saethu aT draws y brif-ffordd. Yr oedd Mrs Roberts wedi cael ei rhybuddio am beth cyffelyb o'r blaen gan wr Mrs Jones.—Rhoddwyd tystiolaeth gan Mrs Jones. Rhos Elan, i jradarnhau yr nchod. Dadleuai Mr R. Roberts mai achos i'r Llys Sirol ydoedd, ac nad oe-id Mrs Roberts wMi peryglu neb oedd, ar v ffordd. gan nad oedd neb yno ar y pryd.—Darfu i'r Fainc gymeryd yr olwgyma ar v pwnc. a thaflwvd yr achos allan. Khybuddiwyd Mrs Roberts i beidio saethu mor agos i r ffordd.
CEFFYL 0 ABERGELE
CEFFYL 0 ABERGELE METHU CAEL IAWN AM ANIFAI-T, MARW. Yn íLlys Sirol Alanoeinion, dydd Gwener, gofynai Ernest Redman, Mancainion, am iawn oddiar law Owmni Ffordd Haiarn Llundain a'r Gogledd-Orllewin am golled a ga,fodd: trwy i g-effyl giael ei ladd wrth ei symud o Aber- geffa i FJatnoeinion..DJywedjwyd) ddar,fod i'r lhawlydd dalu 30p am y ceffyl yn ffair Aber- gele a thros bunt i'r cwmni am ei symud. Pan gyrhaeddodd yr anifail i ben ei daith yr oedd yn farw. Yr oedd y ewmni wedi cynnyg dwyn hanner y golled, ond gwrthodwyd eu cynnyg. Dywedodd y Barnwr Parry na phrof- odd yr lhawlydd! y bu y cwmni yn esgeulus. Y tehjygoijrwydd ydoedd darfod i'r anifail lithro rywfoddl neu gilydd, a chael ei dagu. Felty rfvoddwyd y dldyfarniad o blaid, y cwmni yda'r costau.
TALHAIARN.
TALHAIARN. yr,-Mewn xhifyn diweddar o'r "Cymxu y mae gan y Parch L. Walson Itoberte, Llan- ddulas, ysgrif ddyddorol ar "Talhaiarn, ond y mae yn yr ysgrif amryw o gamgymeriadau oyad yn proli lod yr awdwr yn ddieitnr i'w wrthrych ac i'r gymydogaeth. Er engraiph, pe ibuasai Mr Roberts yn gyd- nabyddus a Xhalhaiarn, ni ddywedai fod yr "oiwg ddiymhongar" a gawsai ar yr "afon fechan Elwy yn awgrymu i'r meddwl y limed amlycaf yn nghymeriad y bardd olantair." Y mae y math hwn o ysgritenu hanes yn cyfiawn- hau y dywediad hwnw o eiddo un o gymerladau George Eliot: "History is a process of in- genius guessing." Yr oedd Talhaiarn yn mhell o fod yn ddyn "diymhongar." Un o aiiffodion mawr ei fywyd oedd ei fod yn "egotist" o'r xadd flaenaf. Nd ilinai ar ganmol ei weithiau ei hun, nao ar wrandaw canmodaeth gan arall. Ac yn anffodus -udo ef, fe ganmoiai y gwael yn hytrach na'r gwych; nid oedd yn adnabod ei oreuon ei hun. A pha fardd oedd mor ddrwg ei dymer os collai mewn eisteddfod? Y mae llythyr o'i eiddo o fy mlaen yn awr, yn mha un y dywed Yr ydywf yn ystyried n34i Modryb Modleii' ydyw fy nghampwaith." Fe gytuna pawb ystyriol mad sotiiach o r math salaf ydyw "Modryb Modlen," ac mai ei gan- euon sydd yn mynegu athrylith Talhaiarn. Eto, dywed MrWilson Roberts, "ar y chwith ar- ein mynediad i'r pentref y mae y Swan Inn." Enw arall sydd ar y dafarn "ar y chwith," ond atolwg, beth sydd a wnelo y naill dafarn neu y Hall a hanes Talhaiarn ? Dim mewn unihyw fodd. Yn yr Harp Inn y pi-es- wyiiai Mrs Hughes, chwaer Talhaiarn, a phan ddychwelodd y bardd i fy'w i Lanfalr, fe rodd- wyd y dafarn i fyny, ac fe liewidiwyd enw y ty i "Hafod y Gan." Yr oedd chwaer arall iddo yn byw yn Llanelwy, set Mrs Jones, Top Shop. Etc, fe soma Mr Wilson Roherts. am "Mrs Morris, wyres i Talhaiarn." Nid oedd i Tal- haiarn na gwraig, na mab, na merch; feallai y gwna Mr Wilson Roberts egiuro i ni ddirgelwch yr "wyres" a'i Ibrodyr Y mae Mr Wilson Roberts hefyd yn priodoli i'r Parch Richard Humphreys, y Dyffryn, hanesyn sydd yn perthyn i'r Parch Edward Morgan.—Yr eiddoch, LL.
AMAETHWYR CYMRU A " DEDDF…
AMAETHWYR CYMRU A DEDDF TIRDDALIAD." Syr,—Y mae llawer wedi ei ddweyd o blaid ac yn erbyn y ddeddf uchod yn ystod yr adeg y bu o ilaen y Senedd; ond nid wyf yn iofio i mi weled cymaint ag un araeth gan ffarmwr ymarferol. Efallai y caniatewch ofod yn eich newyddiadur i ychydig sylwadau o'r cyfeiriad hwnw. Credaf mai ychydig mewn cydmariaeth ydyw nifer y tenantiaid ag sydd yn teimlo fod dar- pariaetha,u y gyfraith newydd yn cyfarfod a'u hangenion penaf. Rhai o'i phrif benranau ydynt darpariaethau ar gyfer digolledu y tenantiaid yn ngwyneb difrod gan helwriaeth; rhoddir hawl iddynt arfer eu barn eu hunain gyda golwg ar y ffordd oreu i amaethu eu tiroedd, a'u digolledu pe caent eu symud o'u ffermydd heb reswm bodd- haol am hyny. Pa mor bwysig bynag y gallai y pethau uchod ymddangos i rai tuallan i'r amaethwyr, iddynt hwy nid ydynt o lawer y pethau mwyaf pwysig. Pn gymhariaethol gellir eu rhestru gyda'r "mintys, yr anis, a'r cwmin," y pethau "trymach" ydyw y rhai can- lynol: Gwell "fences," gwell "drains" i wella cyflwr y tir, "cesspools" yn y "farmyard," "landers" dan fargodion yr "outbuildings," helaethu llawer o feudai ac ystablau. Fel rheol, y mae rhyw fath o ddeailtwriaeth rhwng medstr a thenant igyda golwg ar y game, ao am y ddau ibeth arall a nodwyd,. y maent yn digwydd mor anfynych fel nad ydynt yn cael llawer o le ar fed-dyliau y tenantiaid. Ond am v pethau ereiB, nid ydyw ffarm heb fences" i gadw yr aniieiliaid a'r cropiau ar wahan nemawr gwell na hanner ei gwerth i'r tenant; y mae "farmyard" heb "cesspool" yn golygu oolled am yr oil o'r "liquid manure," ao y mae pob gwrtaith arall yn colli agos hanner ei werth oni bydd darpariaeth i gadw dwfr y gwlawogydd oddiwrtho; ac y mae beudai ac ystablau cyfyng a di-awyr, nid yn unig yn chwyddo biliau y "vets." ond yn ami yn peri colledion am anifeiliadd. Y mae yn wir fod y "gyfraith newydd" yn darpar ar gyfer y tenantiaid a all fforddio ym- igymeryd a gwneyd i fyny y diffygion uchod ar eu traul eu hunan, ond ychydig mewn cym- j marneth ydyw nifer y cyfryw; ac am y gweddill, nis gall darpariaethau y ddeddf fod o un fantais iddynt, ond yn hytrach gall brofi yn anfantaia, oblegid nid ydyw ond peth i'w ofm y gallai y tirfeddianwyr fod yn brinach gyda u gwelliannau yn y dyfodol nag yr oedd- h g°rPj?no1' a hyny herwydd fod y ddeddf hon wedi ei phasio. ,Pe y Llywodraeth wedi cymeryd vr olwg uchod ar anghenion amaethwyr, ac ar It anf?S v a me,T ?°lwg y dyIai y treuliadau J J? f y? aros fel rhan harhaol o'r ffermydd I wtdi deddfu" v^ y tirfedai»n^yr, 'buasent ween deodtu yn fwy manteisiol ar syfer « djw yr ydoedd mwyaf o »ngen deddff ar Mwy rheeymol, cyfiawn, a thee ydvw iV «iddotianWyr i'r tiS,id, suddo aria.n yny cyfryw beth an ag a nodwvd &d "r^oypril dirfeddia^w^ ™ rh-y, nchf 7,1 barod'^ 3T.h°" "effiannan anmn- wneyd CTeUiann^rd? tenant i yo gweuiannau dan gyfryw amgyichiadau wneyd gweuiannau dan gyfryw amgyichiadau yn deilwng o Lywodraeth Ryddfrydig. AMAETHWR.
HAWLIAU COMMINS RHOSNEIG R…
HAWLIAU COMMINS RHOSNEIG R OYFATJFOD YN PRY?>JGWR!\ vn Bryngwran, nos Fitwrkh, cynn^Iiwvd oyf- arfod o'r tr,o',on c) be thynaa liiw! ar Tywvn OYFATJFOD YN PRYNG WRITS', vn Bryngwran, nos F«.wrth, cynn^Iiwvd cyf- arfod o'r tr'go'ion o be thynaa ih«,w! ar Tywvn Tre^aa, Mi R. Wi'Ii ms, Gwae-fvnyd'3, yn v ga'air. J y Mr Williams (' 1%, frelog, yr yagrifenycli, a eglaredd fod cynrychiolwyr < ymdeith^.s &,Iwr. I iaethol I lanfc,,elog we li prvnn hawliiu if- Scott Hall, d os chwe chan o pced o'r tywyn am ?00p, 811 y byddai hi;! tynu al an gynllnn o rh..olm i I gael en goaod o flaen a'i hystyried gan y B .rdd Ialwriaetbol Mae'n debvg y bvddai i'r ym- ddiriodaeth geneclne hol ddyfo i yn argVyddi y I wauor, ond byddai i r lheoiau yn nglyn a'r Tywyn aros yn meddiant yr awdurdoinn Ileal. Yr odd y ^ymcleitbas yn L anfaelog yn drsgwyl iddvnt hwy gydweithredu am naa laUAnt heb gydweithreliad ddwy i y cynIan i fod yn llwyddi mt Dywedodd un aelod ei fod yn 9 n 1 roti y Gyrns deithas wedi ymgymeryd a gwaith mor bwysig .heb ) n pyntif ddoi ag ef ».» flaen y Gvmdeithaa A,ndd!ffynodd Mr i homas Rowlsrds waith y Gymde tba-3 oherwydd rad oedd amaer i'w gol'i, gn ildynt gae! ar ddeall fod rhyw bersjn nnigol wedi gvneyd cynyg sm yr b. d, ro os na bydrai iddynt hwydlvfod yo m 8eu i dderbvv, 0. sicrba. y cynmg, fod yna un ar ol am brynu yr hdl hawl am sOOp, ynghyd a'r llyn a'r a oo. Yr oedd amryw o'r ae'odau wedi eu t ro a syn dod oherwydd y brya o-dd ar Mr Scott Hall ilw werthn, ond yn awr cyfaddefeat fod ganddynf achos ilawenhan am a wnaed. Ar ol i amryw bwyntisu gael ei begluro g-\D Mr Rowlands penderfynwyd tori y ^yinde thas i fyny, am fod amcan ei ffurfiad wedi caei ei gyr- haedd tig i ymuno a Chymdeithes Hh'iaoeigr. Mr R.O. Pierce, C.S., a ddywedodiganfod yr hawl dros y Tywyn werti cael ei sicrban at was. anaeth y cyhoedd byddii yn lanteis ol i greu dyddordeb y cyhoedd yn y symudiid, er mwyn ei wneud yn llwyddiant, a thynu allan reolau. Mr fierce (kryngwran) aawgrymodd fod y tri gwr bonheddig a wnaeth y prynlad yn cael en gwabodd i gyfarfodydd cyhcehdns yn y gwaban- ol blwyfydd, i egluro en haw) is n a'n cyfrifoldeb yng'yn a'r Tywyn. Oymeradwywyd yr awgrym- iad.
Advertising
Yn 1890 symudwyd 250,000 tunell o graig gydag un blast yn Chwareflau Dinorwig, sir Gkiernarfon. Gaiilr a'r <boed<|rgesa)u! Mae gwenu yn y ffasiwn heddyw. Oafodd y giwyneb tfaiir ei :ddydd—a igoHmod dhono. Gwenwch, ac fe wena'r byd gyda chwi. Rhaid i'r wen, fodd bynag, fod yn un naturiol, onide bydd i'r byd chwerthin. Delicious Mazawattee Tea. Brightens and Delicious Masawsttee Tea. Stimulates the Delicious Mkaawaittee Tea. System. 1/6, 1/8. Deiicioae Mamwaft" T". 2/ 2/6 per lb.
I MR LLOYD-GEORGE YN1 r.NGHAERNARFON
I MR LLOYD-GEORGE YN 1 r NGHAERNARFON FLSIIBU DIFODI GALLU YR ARGLWYDDL Nos lau, yn Neuadd y Dref, Caernarfon, cyn- naliwyd ymgomwest dan nawdd y Gym deithas Ryddfrydct leol. Llywyddwyd ar gynnulliad lluosog gian yr Henadur R. Parry. Yr oedd y Gwir Anrhydeddus Mr D. Lloyd-George, LJyw- ydd Bwrdd Masnach, a Mrs Lloyd-George, yn bresennol, a chawsant dderbyniad brwdfrydig. Yr oedd yn digwydd bod fod Mr Lloyd-George yn 44 mlwydd oed ar.y diwrnod, ao felly yr oeddis drwy gynnal y cyfarfod yn dathlu ei benblwydd. Mewn araeth hyawdl, adolygodd Air Lloyd- George waith y Senedd-dymhor. Dywedodd er nad oedd un o fesurau y Llywodraeth wedi ei gyfyngu i'r Dywysogaeth, eto yr oedd pob un o'u mesurau yn sicr o fod o fantais annhraethol i Gymru (cymeradwyaeth uchel). Yr oedd can- noedd yn Nghymru yn sicr o fanteisio oddiwrth Fesur Cyfrifoldeb Meistriaid, ac nid oedd am- aethwT yn Nghymru na chawsai ragor o amddi- ffyniad oherwydd y Ddeddf Dir. Byddai byd v llongwyr Cymreig yn esmwythach oherwydd y Mesur Llongau (cymeradwyaeth). Nis gellid dyweyd felly nad oedd y Llywodraeth wedi gwneyd dim i Gvmru (clywch, clywch), .ac nid ar y Llywodraeth yr oedd y bai fod pwnc addysg yn Nghymru heb ei benderfynu {cyipex- adwyaeth uchel). Beth bynac a ddywedid-am v Mesur Addysg a laddwyd gan yr Arglwyddi. yr oedd yn fesur da i GymTu. Yr oedd ef wedi disgwyl y gallai '■d-Iawenhau a hVlynt oher- wydd Cynghor Addysg i Gymru Buasai hyny yn coroni llafur dwy genedlaeth o rai fu yn gweithio dros addysg Gymru ond yr Arglwyddi wedi rhoddx dyrnod anfad a ddiyU Ij i Prmru sef v cynRun o ddiwygiad politic- aSdd hy^n oter Oyda plioJ Ktholiad Cyflredin- oi yr oedd Cyraru wedi bod yn sal* ami ey raddoldeb crefyddol yn yr y»sohon a r eglwysi, am ddiwygiadau dirwestol, ana ddiwygiad tiro Tarn hS^ethiad hunan-lywodraeth^ ^Yr c^dd v nethau hyn oil yn rhan o raglen y Lywodr aeth (cymeradwyaeth uchel), ac id ond un yn gymwysedig at Loegr, neiyd, n oedd hyny yn gam a >0hymru._ Ni fu Seneaa erioed mor >iarod i gvflawni ei haddewulioni (Tvmru (cymeradwyaeth). Gyda golw? ar Ddad- gysylltia-d, vr oedd ganddynt air y Pnf ell- dog ei fod am ymwneyd a r pwnc yn ^lthy y cvfle cyntaf a gawsai (ciywch, ciywch). Yr oedd anhawsderau mawr yn eu ffwynebu. ^Yr oedd *Tv'r Arglwvddi vn dvblu anha.wsderau Gweinyddiaeth Ryddfiydig, ac ofer oedd ceisio r-flawni diwvgiadan hollol angenrheidiol hyd nes darganfyddid rhyw ffordd i wneyd llais_y bobl yn drech yn y Wladwriaeth (<'yTP?rad^ aeth uchel). Difodi gallu yr Arglwyddn i wneyd drwc oedd y cwestiwn pwvsicaf i Gymru (ciywch, ciywch). Nid oedd y gymanfa ar- glwyddiaethol ynenwog.am ei ewroldeb (chwe-r- thiri). Yr oeddynt wedi dianc oddiar ffordd Llafuram ei fod yn gryf (chwerthin). Ond yr oedd Cymru yn fychan. ac oedd yrAr- erlwyddi gwan-galon yn ymddwyn tuagat Uynuru Trvda-T; haerllugrwydd anfoneddigaidd (cymera- dwvaet-h uchel). Ni fuasai yr Arglwydda byth vn 'pasio Mesur DadgvsyTItiad gwerth ei gael er fod Cvmru wedi galw am dano lawer g^aiitn. Nid oedd gan Gymru: obaith am chwareu teg yn 'Nhy'r Arglwvddi (cymeradwyaeth). Yr oeddvnt yn cashau ein Radicaliaeth, yn difrio ein Hymneillduaeth, ac yn rhoddi'r ffrwyn i'w rrwatwiareo: am fod Cymru mor fychan (cymera- dwyaeth uchel). Dywedari hyn wrth ei ?yd- wladWyr-06 gwelent v Llywodraeth yn troi eu magneiau i gyfeiriad Ty'r Arglwyddi, dylai y Cvmro a'i poenai gan ofyn iddynt roddi eu svlw at rhvwbeth arall cvn i'r castell hwn gael ei gymeryd gael' ei roddi yn y "guard Toom (chwerthin a chymeradwyaeth maiwr).. 'Cynnysriwyd ptleidlais o ddiolchsjarwoh l Mt T-loyd-George a'r Cadeirydd gan MT J: R. Pritchard.
YSGOL SIROL CAERNARFON -..
YSGOL SIROL CAERNARFON KIT A NT GWOBKAU. Cynnaliwyd cyfarfod blynyddol Ysgol Sir Caernarfon ä: ranu y gwobrau prydnawn dydd lau, dan lywyddiaeth Mr J. Issard Davijw, cadeirydd^ y rheolwyr. Y prif siaradwr oedd y Plrifathro Fair child, Bangor. Yr oedd cyn. nulliad lltiosog yn bresennol. Yn ed anerch. iad dywedodd y llywydd fod adtoddiad yr ysgol eleni yn well na'r llynedd. Oddiwrth yr adrWdlacbau orol gwielid mai eu man gwan oedd yr adran wyddonol. Hysbyswyd ef unwaithi nad oedd man y bachgen Ovmreig duedct at wyddoniaeth. a da ganddla fod eu hatUiraw gwydldonol' Mr Keelinwerli profi nad oedd hyny yn wir. Yr oedd un man gwan yn yr adroddiadL Nis gwelai ef yn mysg y pyncaau adiholiadau "Wybodae<th YsgrythyT- ol." Teimlai fod yn ddyfedswydd arno alw sylw cyhoedus at y mater, canys yn y dyddiaa hyn gwneid ymdrechion i fyned o dan syl- f athrawiaethol aylfaenol eu ffydd, a dy. feisio duwinyddiaeth newydd. Methai a -arweled fod yr ysgolion sir wedi cyfiawnhau yr !hawl i gael eu galw yn ysgolion y bobl, oher- wydd hyn. Pan ofynwyd i'r Cyd-Bwyllgor ^Addysg! dynu allan gynllun addysg i'r sir, yr oeddynt i chwilio i fewn i angenion addysgol y • k 0ymereT iBottwnog, er en- graapht. Y mae yr yse-ol bono wedi ed lleoli yn nghanol gwlad amaetbyddol. a buasid yn disgwyl iddynt wneuthur amaethyddiaeth rn bwnc arbenig yn yr ysgol bono, ond ni hod'd- wyd amaethyddiaeth ar raglen addvsgol yr ^gol er adeg ei sefydliad. Oymerer Ystrol Sir eny^-oes drachma. Chwarelyddiaeth oedd S Luy T mwyaf y"0* A Pum' bachgen ?j0-. phwech yn chwarelwr, a gallesid .meddwl mai daeiaretg al phynoiau cvffelyb ST" Car Lsylw mwyaf yn yr vsgol hon 2"? y ^enethod yn ddim gwelL .gofyna? yn _ddafn?ol a ydefedd yr addys? ?yft-emr yn em hysgolion sir yn gyfiyw at?^ fy«idl o fudd i enethod yn eu gwaith o-artref gyda goruchwyldon teuluaidd ? & v -■ T, J" de ^uchy Gaud in (r pnfathraw) ei adroddiald blynyddol. EnilL wyd anr&ydedd gan 14 o hen' y ",Win "S.TiSteS* w;,0"10"PairehM j t'- gained in the marks Hughes, pro*. R TilL lamination H. D. prize Dily"? Rcobexu. Prize for Tnathema-ties SStoTSTd jOTir.0'n<w: W'StSS,'? srr'«- D- mgj prize Gertrnd» T> Morgan. Writ- cate prizes • W V vr, JL honours" certifl. ^rt,. R. Th^iaf^feV;0^ R- M. C Williams (V ) Fom M?nt (awarded to all wh« ■ j ^orm prizes P»r cent, in ""ld. an ™?e of 70 Jones; m-fH fc1^1: V--W. G. «- Griffith, R.11D. Ceridwen Gruffvdd ir + T PER cent.) T- NormAn Winw yTT £ es' ?Iary Latham. Prizes for snec^JI a-s-i; ar. m. Latin, H. H Owen • ?! Griffith Matthews; maftbeanatics,' W G JonT^ 5" 4- BaI1: chemistry W C T AND E- Annie E. Williamjs ly a- Hugjes and Gertrude Rees. Dewing H^rf Hughes and Hubert f wing • H. D. Stythe and' Gwendolen Jacw! wijfildlied O. T. Jones J p Roberts <,0S^foolU Maggie yT/i0n Tn th^TZh ^Ide/ai y ?y.lai p°b oenedl wneu- P°^ ymdrech i geisio cadw ei hiaith yn ^'dl°;d gorfodi plant^ fff arall oedd yn ysgobon Cymru i ddysgn Sd^D^l d 1 h^y gy^yrol"! adweith. a;- ISbdT1^ y 'P™c yn «n goddefol yn ux^. Siaradjodd hefyd ychydig eiriau ar ber- thynas y colegaoi hyfforddiadol a'r ysgolion ^GySLSd^171101 anm5hodd y dysgyblion ar Ar gynnygiad y Parch D. Jones (ficer Llan- faes), yn cael ei eilio gan y Prifathraw, diolch- wyd yn gynhes i Canon Faircfhild am ei araoth. edlaSh 1 tTWy gann 7 ddwy Anthem Gen,