Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
44 articles on this Page
BETHESDA A'R QYLCH,
BETHESDA A'R QYLCH, BEJRDD CYMRU. Yn Nghymdeithas Lenyddol y Carneddi, nos Fercher, bu y Proff. j, Morris Jones, M.A., yn traddodi anerch- iad hanesyddol, dysgedlig; a dyddorol ar y beirdd. Llywyddwyd gan y Parch J. T. Job. ■CYMDEITHAS JERUSALEM. — Nos Fere her, bu trafod dyddorol ar ddirwest, a'r ffordd oreu i'w hyi-wyddo, yn y gymdeithas od. Darilienwyd papyilau rha-goi-ol ar, y mater gan Mri D. T. Williams, Star Co., ac Evan Morgan, Penybryn, a chymerodd amryw o'r aelodau ran yn y drafodaeth. Llywydd- •wydi gan Mr John Roberts, Llys Llewe yn. NEWYD1) PRUDD.—Yn mysg y coltedig- ion yn lloncddTylliad y Hong "Pengwern, o Lerpwl, yr wythnos ddiweddaf, ceir fod un o wyr ieuaiitfc mwyaf dymunol yr ardal hon, sef Mr Tommy Williams, Tanyfoel gynt. Er s rhai blynyddau, bellach, yr oedd yn amddif- ad o dadl a mam, a ohymerai ei gartref gyda 1 •frawd, Mr Hugh Williams, ysgolfeistr, Rlhosy- ibol, Mon. Dechreuodd ei yrfa fel siopwr yn Ogwen-terrace, gyda Mr Btymei. Prist iawn WN WIT. MARW fel yr ys- gTirena 'gohebydd yn y "Drych Chwith genyf ysgrifenu "y diweddar am fy ben gy- fadlll William Morris Roberts, Granville, N.Y. Yr oedd ein gwrthddrych yn gymeriad rhagor- oI, ac ystyrid ef yn chwarelwr campus. Han, wyd ef yn Methesda, Mawrth 27ain, 1836. [Bu farw iRhagfyr 9fed, 1906. Daeth i'r Am- erica yn 1860, ac yr Medi 27ain, 1867, umvyd ef mewn" glan hriodas a iMary, merdh Harri a Jane Williams, Nant y Graen, Bethesda. Bu eu gyrfa briodiasol dan wenau, rhagluniaeth hyd nes y galwyd ef ¡j¡'r byd tragwyddol. Gan- wyd iddynt wyth o blant, y rhai ydynt wedi tyfu i oed erbyn hyn, a rhai ohonynt yn dal swyddi pwysig. Yr oedd Morris Roberts, tad ein gjwrthddrych, yn hen for-filwr, ac yn un hynodi .gelfydd g-yda'i gyllel,l. Gwnaeth gad- air o'r maint cyffredin ac ynddi dros dri dhant p ddarnau, oil wedi eu mort-eisio yn gadarn ?w gilydd heb ynddi na hoelen na glud. Yr oedd yn hardd ac yn hynod yr ohvg. ami, ac mae rhyw gywreinrwydd yn perthyn i'w wyr- ion hefyd. Yr oedd W. M. Roberts a minnau yn gymydogion yn Methesda, a. 'bu'm yn yr Tin eymydogaethau ag. ef yn y wlad hon, a chefais ef yn un o'r dynion mwyaf .heddych- i'awn a charedig welais yn fy oes, ac yr oedd wedi enill tyrfa o gyfeilljion, ac mae iddo luaws o berthyiiaeau ar hyd a lied y wlad yma hoffant gael gair o'i hanes. Bydded i'r Tad nefol gysuro ei weddw a'i amdidifai4 yn eu gialar ar ei ol. Gwr llawen fu garai lluoedd—a'i glod Giludir trwy'r ardaloedd, Gwr hael cymdeithasgar oedd, Didwyll gymeriad ydoedd. Yn ei fywydl un tawel fuo'—'n ing Angeu ni wnaeth gyffro, Yn mro'l' llwch heddwch iddo Vwch ei fedd tawelwdh fo.—B.T. 0YM1>EITHAS LENYDCOL Y GE'RLAiX. -OTi-d odid miai dyma y gyirideithas fwyaf llewyrchus yn y gymydogaeth. Rhifa, nifer yr aeloda.u dros 130. Mae hon yn iben gym- deithas bron ar ben ei hugain oed, ac mae llwyddiant neiillduol wedi bod arni ar hyd y iblynyddoedd. Eleni penderfynodd v pwyllgor igynnyg cadair yn wobr am farddoniaeth. Yn giaredigi iawn ymgytnerodd saer celfydd o'r gymdeithas a gwneyd: cadair, a throdd allan fldodrerfnyn teilwng o mirhyw eisteddfod Hefyd penderfynwyd cael cystadleuaeth i gor- au o'r gymdeithas, a rhoddodd aelod arall o'r gymdeithas baton i arweinydd y cor buddugol. ILlywyddwyd yn ddoniol a deheuig gan Mr E. R. Jones, -Aber Case.g. Aed trwy raglen ddyddorol, yn cynnwys caneuon gan Mri Ellis Griffith, Owen Roberts, W. Roberts, a Misses Emily Griffitih a Jennie Roberts. Chwareu- wyd yn swynol ar y delyn gan y telynor en- wog, Ap Eos y iBerth, a chaed adroddiadau penigamp gan Miss Annie Owen. Ar ol hyn diaeth y gystadleuiaeth gorawl, a, hysbysodd y Hywyddl mai y gynnulleidfa oedd i feirniadu ItjPwy ibileid^iaio. Daeth pump o goraii yn iftlaen yn y drefn ganlynol 'Cor y Seren Wen w(Mr W. LROoeTtLsi), iMorwynion Eryri (Miss (Maggie 'Williams), Cor Cymru Fydd (Miss M. Priscil-la,Williamis), Mei'bion Gwalia (Mr Ellis Griffith), a. Gerlan Philharmonic (Mr J. H. Williams). Oaed dratganiad rhagorol o ddarn- au gTwahanol' gan bob un o'r corau, ond ar ol cyfrif y pleidleisiau caed mai Cor y Seren Wen oedd i gael y gobr gyntaf am ganu "Cod- urn Hwyl," a Mei'bion Gwalia yn ail am ganu "Y Gwanwyn." Arwisgwyd y dda,u arwein- ydd gan ddwy arweinyddes y corau anfuddug- ol yn nghanol brwdfrydedd mawr. Yna daeth,. pwyd at brif waith y cyfarfod, sef cadeirio y ibarclid, a chJiriwyd y llwyfan. Gwasanaeth- awýdJ fel archdderwydd gan y llywydd, yn cael ei gynnortthwyo gan 'Gwilym Llafar a llu o feirdd. Y testyn oedd can ddesgrifiadol, "Lodgio Oddicartref." Yr oedd y testyn yn ddyddorol, gan fod llawer o aelodau y gym- „ deithias yn brofiadol o hyn yn ystod amser y streic. Tafolwydl y cyfansodddadau g,an Mr W. 'Roberts (Gwilym iLkfar) a'r llywydd, i'r hwn y rhoddodd Gwilyrn Llafar yr urdd o "Ieuan y Fronllwyd." Darllenwyd y feirniad- aeth gan y blaenaf. Dywedodd nad oedd un gan wael iawn yn y systadleuaeth, ond fod un yn sefyll allan ar ei phen ei hun. Yr oedd y gan hon yn datllen fel rhamant. Yr oedd y ddau feirniad yn unfryd unfarn yn cyihoeddi "Meirig" yn deilwng i eistedd yn nghadair y gymdeithas. Mawr oedd y dyfalu a'r ed- rych o gwmpae yn awr, Cnxi; pan alwodd y llywydd ar "Meurig" i godi, safodd ein cyf- aill ieuanc Mr Johnny Jones, Gwernydd, ar ei draed yn nghanol y llawr. Yn nghanol cy- mieradwyaietih fycFdanol arweiniwyd ef i'r Ilwyfan gan ddau fardd. "Wedi canu y "corn gwlad," a chael "heddweh," oyhoeddwyd y Ibuddugwr yn "fardd y gymdeithas" am v ftwyddyn 1907 gyda'r urdo" o "loan Fardd." Caed anerchiadau doniol gan y boirdd, a chan- wyd can y cadeirio gan Mr E. GriffitJh a Ap Eos y Berth yn arwain gyda'r delyn. Yna canodd Gwilym Llafar gan gyfansoddodd i'r beirdd anfuddugol, a/r gynnulleid-fa yn uno yn y cydgan. Wedi i Misi iM. 4 Williams ganu "Hen Wlad fy Nhadau" ymwahanwydi, .wed.i treulio noswaith luapus dros ben. Cludwyd v bardd buddugol yn ei zadair i'w gartref gan ei edmyvyr, yn cael ei flaenori gian y cor buddugol.
BONTNEWYDD
BONTNEWYDD HAELIONI PLASYBRYN.—Dydd Gwener, r I°JS a ^rs !• 'Roberts, Plasybryn, athrawon a'r plant vn mvnychu Ysgol C' y Cynghor. Cyflwynodd Mr Roberts i'r vsgol "Honours' Btoard, i'r pwrpas o groniclo enwau d'ysgyblion yn llwyddiannus mewn arhol- iadau am ysgoloriaethau. Hefvd. cyflwynodd. gopi, i wedi ei fframio, a'r weithred yn tros- lwyddo yr ysgjol i'r Cynghor Sir.
BOTTWNOG.
BOTTWNOG. LfLWYDDdAXT. Mae Mattie Griffith, Trewan, geneth 12 oed, wedi myned yn llwydd- iannus drwy arholiad rhagbaratoawl v Trinity College of Music, Llundain. CYFARFOD YSGOL NANT (M.C.).—Cyn- naliwyd yr uchod yn Xghapel Rhydbach, taxi lidiaeth Mr W. Rciberts, Capel y Nant. Yr holwyr oedd Mr Abel Williams a'r Parch W. T. Jones, Llanbedrog. Caed atebion da, ac yn dilynol caed papyr agoriadol gan y llyw- ydd ar "Rwymedigaeth Aelodau Eglwysig i'r Ysgol Satcbathol." Dilynodd amryw, a diolch- wyd i Mr Roberts, ar gYllnyg Mr J. L. Ro- 4>erts, B.A.
CAERNARFON.
CAERNARFON. LLWYDDIANT CERI)DOROL.Ila-e Katie Wynne Griffith, merch Mr R. 'Griffith, iBryn- nyfryd, Llanberis-road, wedi pasio arholiad Coleg y Drindod mewn chwareu ar v berdone^ CYMDEIITHAS LENYDDOL ENGEDI. Nos Wener, eymerwyd- rhaii mewn dadl gan v Mri W. E. Williams, Arfryn, a R. Williams, Metropolitan Bank. Y testyn oedd, "A yw enwadaeth a. sectyddiaeth i'w cyfiawnhau ar hyn o bryd?" Gohiriwvd v drafodaeth. DYDDOIRQL. — Dydd Gwener, yn Chwarel H»il fach Ddu, Dinorwig, cynitaliwyd cyfarfod .,Iyddoi,ol i anrhegu Mr Rowland Rowlands, Caernarfon, y pen gof, ar ei ymadawiad air Hwydd-dal. Deallwn iddo coddi 45 o flynyddav o wajsanaeth yn y chwarel. Cyflwynwyd iddo spectol hardd, gwerth lp 7s 6c, yn "nghyda swim o -ariac. Caed anerchiadau barddono] gan Mri T. Parry Davies. Griffith Jon, T. E. Wil- liams ac ereill. Dadganwyd gan Mr Robert Robert's, Ynys Wen, a llywyddid y gweithred- iadan gan Mr Thomas Hughes, Charlotte-street, Llanberis. CYXGHj;R.DDAU NO'S SA'DWRN.—Cynnal- iwyd un arall o'r cyngherddau hyn nee Sadwrn. Llywyddwyd ar gynnulliad lluosog gan y Cyng- horydd IIJeter Angel. Fel yr oedd y cantorion yn canu, dangoswyd darluniau rhagorol gan iMr W. Gwen'iyn Evans. Ar gynnygiad' Mrs Cousins, ac eiliad Mr H. Parry, diclehwyd i'r oil a gymc,ra,sa,nt ran. ARWERTHIANT. Dydd ,Sadwrn, yn y Castle Hotel, cynnaliodd y .Mri H. Parry a'i ^eibdon, iajr^ert/hiant ar eiddo yn mlhlwyfi Llanrugl a Llanddeiniolen. Gwerthwyd ty rliy d d ddali ad ol, iard, ac adeiladau yn New- street, Bethel, i Mr Hugill Williams, yr hwn sydd yn byw yn y ty ar hyn o bryd. Xi werthwyd Adwy-y-Ddaugae. CUNIAIW y JAEiR.QS 'Weller, yn Ngwes- ty y Royal, rhoddodd Mr W. A. IDarbiehire ,(-Ifaer y dref) gmiaw i aelodau o'r Gorphor- aeth ac ynadon y dref. Llywyddwyd gan y a 'H,1VV-Vci yr ^gadair gan y Cynghor- :V J. ^oina,s- Ru tipyn o siarad dyddorol ar Fasnach a thief Caernarfon," a jgwelir syiwadau yr Henadur R. Norman Davies ar y tasnach lechi mewn colofn arall. GWLEDD YN YSGOL Y TWTHILL.—Yn yr ysgol uchod, nos Wener, rhoddwyd gwledd i luaws o bobii. dlodion. Trefmvyd y wledd gan y Capten Griffith, yr hwn sydd yn cymeryd y dyddordeb mwyaf yn achos y tlawd. Rhodd- eddoeddynt- Miss Potts, Mrs Finchett- AI ad docks, Mrs Clemenger, a Mrs Ransome. Ar ol clino y byrddau, cai wyd cyngherdd dydd- orol. Rhoddodd y Rhingyll Marshall ddarlith I-- 1 -1. a ilC yr mma, a. rhoddodd v Cap ten, Griffith ei wasanaeth "vda r llusern. ■ 1 RIO'DAS. -I)dydd Mawrth, yn !Nghapel y Presbytenaid Ysgotaidd, Regent's-square, Llun- dain, priodwyd1 Miss, Maida Roberts (merch i l-Nlr Robert Roberts, ibroii Ceris Uchaf, Caer- nadon, a chynt o r Crug, ger Caernarfon), a Air C. B. Huiit-er (a wasana^tha yn yr. Adian Dretedigaethol o'r Llywodraeth). Gweinydd- ^yd gain y Parch Alex. Conne'l, gweinidog El"- lwys Bresbyteraidd Sefton Park, Lerpwl. Y forwyn briodas ydoedd M-fig iBeatrice Roberts (chwaer 1 r briodasferch), a'r gwas priodas yd- oedd Mr Cecil Hunter (Royal Artillery) Yr oedd yr anrhegion yn niferus a chostfawr. Treulir y mis mel yn yr Eidal. YMWELIAD MR LLOYD-GEORGE. Yr oedd yr ymgomwest ai gynnaliwyd nos Iau, yn Neuadd y Dref, dan nawdd y Gymdeirhas Rydd- irydol, yn llwyddiant vn ngwir vstyr y gair ,ac yr oedd hyny i'w briodoli, i raddau helaeth, i weithgarwch aelodau Cymdeithas Ryddfrydol v Merched. Yr oedd gan y trefnwyr ddau amcaii n^Vd gefnogwyr yr aelod 'Rhyddfiydoi, a dathlu penblwydd v Gwir Anrhydeddus D. Lloyd-George, Llywydd Bwrdd Alasnach, yr hwn oedd yn 44 mlwyd'd oed. Yr oedd yr ystaiell wedi ei harddu a banerau am- ryliw, ac a phlanhigion a blodeu, ac yr oedd yn amrwg f'od y boneddigesau wedi bod wrth v gwaith hwn. Yr oedd yn wybyddus ddydd Alercher y buasai Mr yn gallu bod yn breseniiol, ac nid rhyfedd felly fod y cyn- nuiliad mor lluosog. Pall y gwnaeth Mr Lloyd- G«orgc ei ymddangosiad yn yr yetafell, cafodd dderbyniad tywysogaidd. Gyd^g ef yr oedd Mrs Lloyd-George, Mrs Parry a Misses Parry, a )1.r a Irs ath Roberts. Aeth Mr Uoyd-Ge-orge o^mgylch gan ysgwyd llaw a siarad' yn ham- ddenol gyda i gefnogwyr. Edrychai yn rhag- orol ac. yr oedd yn eglur nad oedd gofalon ei svvydd bwysig wedi anmlaru ar ei iechyd. IJywyddwyid y gweithrediadau gan Dr R larry ond cariwyd yn mlaen y cyfarfod yn bur ddeheuig gy.n Airs Nath Roberts, llywydd Cy m d iM t h a Ry d d fry do 1 y Merched, a hyhi a alwodd ar Mr Lloyd-George i draddodi ei an- erchiad (adroddiad o r hon a welir mewn colofn arall). Ar derfyn yr anerchiad, aethpwvd at, v gorchwyl o don teisen penblwydd Mr"Lloyd- '7e°r«'f-, Wrth roddi ei gyllell ynddi gyntaf, d> edodcl Mr Lloyd-George, yn ngjianol chwer- a Tlv'r Aa6ai yn lK)ffi ffvvneyd yr un peth V ii Arglwyadi. Torwyd d^rn ohoni yn ll, U;. 'ac|1 -rtS Lloyd-George, ac wedi hy'ny rhoddodd T\Irs Xath Roberts dd'arn i bob Z l wvY 5nyrir ',i (VV n am dano- Llongyfarch- ui ]Jr ^i^ George yn galonog ar ei ben- b wydid. ystod y noswaith, dadganwyd gan T*S\e,r' llr R" Radford Jones, ac adioddwvd gan Mr G. J. Roberts a Mr D. Lloyd. Cyfeihwyd gan Miss A. J. Parry ^ganyddEnged1). 'Dygwyd y gweithrediadau Vhl )010"1 (ie'iyniad ^W.V ganu "Hen Wlad fy swyddta cynnaiiwyd lotyn yn nglyn a'r oyni- deithas hon pryd, y caed mai i ran Mr John ♦tS; Pool-street, o'r dref hon, y syrtliodd yr hawl i fenthyca 200p yn ddi-'W
CLWTYBONT.
CLWTYBONT. ADLONIADOL. — Nos Fawrth. yn Nghapel Eoenezer, evnnahwyd cyfarfod adloniadol. Mr John Owen, New-street, yn llywyddu. Wele enwau y prif eiiiil%i,yr:-Canu hen alaw, Foulk Jones: unawd, Sa'jy Jones, Tv'ngerddi; canu •Meirionvdd" (i rai droe 50 oed), Wm. Morris, ■I'I :J dei'awd (dan 14 oed), Mary Price a Uwla-dys Jones; pennill cofFadwriaethol i fab John Thomas, eariwr, Ebenezer, 1 'John M. Pritchard, 2 John Owen (New-street) egluro t\èrmau chwiirelyddol. Bob Ellis. Hughie Ellis. a W llliam Thomas, y tri yn gyfartal.-Nos lau, yn Diegwvlfa (M.C.), dan lywyddiaeth y 'Parch David Jones, cynnaiiwyd cyfarfod' amrywiaeth- ol. Cymerwyd rlan gan amryw.
CONWY
CONWY ANRHEGU.—Mae Wesley aid Cymreig y dref newydd ajirhegu y Parch J. R. Jones, \B.A., a. de. g o gyfrolau ar dduwinyddiaeth fel arwydd I o'u parch a'u hedmygedd ohono. Mabydyw" Mr Jones i feistr y tlotty.
CORWEN.
CORWEN. YR WYTHNOS DDIRWESTOL. — Yr wyth- nos, ddiweddaf, cynnaiiwyd cyfres o gyfarfod- ydd dirwestol yn ngwahanol addoldai y dref. Nos Fawrth, yn Addoldy'r Annibynwyr. dan lywyddiaeth Mr Hug;h Morris, Cesail y Berwyn, areithiwyd gan y Parch T. Isfi-yn Hughes, Blaenau Ffestiniog. os Fercher, yn Addoldy y Methodistiaid, dan lywyddiaeth Mr ;Richard W illiams, Union House, areithiwyd gan y Parch W. Pari Huws, Dolgellau. Nos Iau, yn Addol- dy'r Bedyddwyr, dan lywyddiaeth Mr T. Iv. Parry, Westbourne House, areithiwyd gan y Parch Thomas Jones, RIostyllen • a nos Wener, dan lywyddiaeth Mr John Rowlands, 'Bta.thafarl1 House, areithiwyd gan y Parch R. E. Williams. Cefn Mawr. Cafwyd areithiau a chynnulliadau neillduol o dda.
. CRICCIETH
CRICCIETH Y MORJGLODDAU.—Adroddai Mr Burnell, yn y Cynghor diwesldaf, y gwariwyd 3000p ar for-gloddiau i amdditfyn y tir. Parh;t y mor i wneyd difrod. GORSAF-FEISTR N'^WYDD. Rysbysir fod Mr T. J. Goodwill, meistr gorsai Llyn. clys, i ddod yma yn orsaf-feistr o hyn i fis Mawrtih. Yr ydys wedi cyfiwyno tysteb iddo yn ei hen le am y gwaith da a wruaeth yno. Y LLYFRGELL GYH OEI) 1 )U8 -De rby n- iwyd 28p oddiwrth werthiant gwaith gan y chwiorydd dirwestol at yr udhod. Yn y pwyllgor diwe-ddaf, yr oeddis yn diolch i Mrs Jones, 11, Stanley-road, gynt o'r Wernddu, am roddi 12 cyfrol yn anrheg. Yr oedd Mr W. Roberts, Rock-terraice., yn giairedig wedi gwneyd gwasanaeth da mewn adgvweirio. MANION.—'Rhoddodd yr Archdd'iacon Jonea a Mrs Lloyd Jones wiedd i Gor ac Ysgol SIrub- bathol yr Eglwys ddydd Mawrth.—Yn eistedd- iad y Bwrdd C'laddu, hysbyswyd fod y rhwym- iad arianol o 750p wedi ei ddifodi.-Nos Iau, bu eisteddiad arbenig o'r Cynghor Dinesig, i ystyried y deddf.u lleol iechydol.—'Pasiwyd i gydweitiiiredii a'r Cyng'horau yn M'hwllliieli, Porthmadog, a Ffestiniog, er sicrhau y tele- phone.>Bu "Owen Rhoscomyl" yma. yn dar- lithio ar "LIyweiyn ap 'Gruffjxld" nos Fercher, yn yr Ystafell Blwyfol. Mwynhawvd ef yn fawir
DYFFRYN.
DYFFRYN. CYNNADLEDDAU.—D'ydd' Mercher, cyn- j naliwyd yn Ysgoldy Horeb gynnadledd dri- ( misoI Y sgolion Sabbatihol M.C. y dosparth., dan lywyddiaeth Mr Morris Jones, Uwchlaw- I reo--d. Pasiwyd yn ol awglrymiad a dder- I byniwyd o Ysgol y Gwynfryn, "Fod enwau y plant i gael ea galw yn unig ddydd y Gy- manfa. a'r tystysgrifau i'w rhoddi i arolyg- wyr y gwahanol ysgolion i'w cyflwyno gartref yn ol Haw." Cyflwynwyd cenadwri o Har- w lech ,fod i athrawon ac athrawesau ysgolion y dosparth i gyfarfod yn achlysurol mewn lie canolog er cael yrridriniaeth ar faterion per- thvnol i'r swydd i sylw y gwahanol ysgolaon. Pci^iwyd fod y dosparth hynaf i gael ei holi cldiwrnod y Gymanfa yn y ddwy bennod gynt- af o Epistol cyntaf Pedr yn unig;, a'r dosparth j canol yn y bummed pennod cyntaf o'r Actau. [ Dymunwyd ar i'r gwahanol ysgolion anfon at [ Mr Rees Jones (arweinydd y ca.nu), Abermaw, yr amser y byddai yn gyfleus iddo ymweled a ) liWynt. Dewiswyd Mri J. J. Thomas. Taly- sarnau, ac R. Roberts, Dyffryn, yn arholwyr fy* satfbnau iam y flwyddyn. CymlicHwyd; hefyd yr un diwrnod yii yr un lie gyfarfod o swyddogion gwahanol eglwysi y M.C. yn nos- parth y Dyffryn. Llywyddwyd gan v Parch Afonwy Williams, Abermaw. Pasiwyd gyda golwa ar y cwestiwn o ranu Cyfarfod Misol jGorllewin M&rionydd fod dosparth y Dy- ffryn o'r fam mai ei adael fel y mae ydoedd y gioreu. Cafwyd sylw ar y Gymdeithasfa sydd i'w dhynnal yn vr Abermaw 15-17 o Ebrill, a phasiwyd" i gynnal cyfarfodyddl gweddiau trwy y dosparth nos Lun yr wyth- nos flaenorol i ofyn am fendith ar y Gymanfa. Pasiwyd i fyned ag achos gwr ieuanc o Park- road, Abermaw, sydd yn awyddus i ddechreu pregethu ac a gymeradwyir gan yr eglwys i'r Cyfarfod Misol. Ar derfyn y eynnadleddau cynnaliwyd cyfarfod gweddi.
! DOLGELLAU
DOLGELLAU FFAIR.— Cynnaiiwyd tfair ddydd Llun di- weddaf. Ychydig iawn o bobl a* anifeiliaid oedd yiiddi. Y DDARLLENFA.Deallwn mai araf inwll y mae yr aelodau yn talu eu cyfraniadau at y clwb, vn nglyn a'r ddarllenfa. cYFARIFOID Y YRS.Cynnaliwyd cyfarfod blynvddol y mammaethod ddydd .\levcher. o dan lywyddiaeth Mi.:s Watts, Heniaes. Goiid i'r cyfarfod oedd clywed fod y J ilwriad Scott yn absennol oherwydd afiechyd. Yr oedd yr adroddiad yn dangos fod gwaith rhagorol wedi ei wneyd yii ystcd y flwyddyn. Yr oedd y ddwy fammaeth wedi bed yn ymwneyd a chynniferl 96 o achosion. ac wedi talu 1808 o ymweliadau. Oherwvdd fod y cletyd cocli wedi tori allan, yr oedd v pwyllgor wedi gorfod cael Miss G. 'Wil- liams i gvnnorthwyo Nurse Jones, ac yr oedd hyn wedi ychwanegu oddeutu 40p at eu costau. Yn ystod 'y flwyddyn yr oedd v swm o loOp wedi ei fuddsoddi, ac yr oedd y swm o 30p mewn llaw.—Caed anerchiadaai gall Dr Hugh Jones, Parch Theopliilus Lewis, a All's Charles Breeee, Porthmadog.—Pasiwyd, ar gynnygiad Air '0. D. Roberts, fod yr adroddiad i gael ei dderbyn. —1 Ar gynnygiad Dr IH ugh Jones, a chefnogiad Airs l)r jones, Llys AIyna<-h._ ail- ddewisiwyd yr oil o r swyddogion. Pasiwyd cydvmdeimlad hefyd a tlieulu^ Air fRo. Jones Griffith, ar g.vnnyg]<\d'lrr:. W. Evans.
FFeSTSNOG A H CYLCH.
FFeSTSNOG A H CYLCH. "ELIS O'R NANT. —Drwg genvm ddea 11 mai llesg yoyw y lienor a'r hyna^j.I'ethydd1 enwog. Caffed adferiad buan. Y ETO.-Ctfodd .Mr Robert. Jones, 2, Bodafon, ei daraw yn ddifrifol yn ei ben yn Chwarel Craigddu gan handle y crane. Y mae yn gwella. OEDRAINUS A FHARCHUS,—Yr oedd Mr Micbakil IHughes, Penhafodla^s, lUae-nau, yn un o'r rhai hynaf a pharehusaf. yn ffydd.hiwn iawn yn yr Ysgol isul vn y labernacl, M.C. Yn Pandy Tudur, ei hen le bvodorol. y cladd- ivyci ef dydd Sadwrn. WEDI Hf\l'LIO.' Y mae Air n. J. Owen a nifer dda o woithwyr oddiyma ac o Arfon wedi hwylio ymaith i Newfoundland, He y mae yn awr fesur o fywiogrwydd i'r chwarelwyr yn y chwarelau yn gvstal 1. mar^h- nad y pysgod i'r morwyr. ARi Y LLINELL GUL.-Nos Fercher, pan yr elai t'ren y gweithwyr i la-wr oddiyaia trwy dwnel y Dduallt, caed fod un o ddrvsau v tren yn agored. Cyfyng yw y twnel, ond yn ffodus ni bu gwrthdarawiad, a gwt^.wyd pos- ibiiilrwyddi o ddamwa,in yn ddigon buan i'w Siattal. O'R "ILL.A.N."Fod Air John Ellis, Sun- street, wedi dechreu pregethu yn y De.—Y mae Mr a Mrs W. C. Jones, o'r Pengwern Arms, wedi cyrhaedd adref yn ddiogel o'u "mis mel." —Y mae y ddau ardalydd adnabyddus, y Mri John Evans, Bryn Gwallen, Station-road, a Daniel Hughee, Pant.'iwyd, yn "codi allan ar ol y damweiniau diweddar. PRIODAS BOBLOGAIDD.—Yn Alethania, pan y gweinyddai y I'aiVh J. Rhydwen Parry, .tpriod'wyd Mr Wm. Humphreys, Penygroes (mab y diweddar Mr Aloi-ris Humphreys), a ¡ Miss Sarah Jones, New Tanyrnanod-terrace. Y tad a gyflwynodd y ferch yn ngwydd tyrfa fawr iawn. Yr oedd v gytisgoedd yji wych, a'r anrhegion yn lluosog. O'R WlLADF A.- Y mae epistol doniol wedi dod oddiwrth "tBTiddyg," merch ieuengaf "Gutyn Ehrill," yn cynnwys desgrifiad o'r Sefyllfa yn y Wladfa. Addawa epistol llawnach oddiwrth yr hen dad yn fuaii. -i yw yn anhebyg na bydd mintai eto o'r teulu yn dod trosodd y ifiwyddyn hon i'r "hen wlad am dro. MEIRION A AION."—Yr wythnos ddiweddaf priodwyd Mr R. O. Richard, (Fron- haul House, Ffestiniog, a Miss A. A. Leech, o iLythyrdy Bodorgan, Alon. Una llu yma yn y dymuniadau a roddir. Y mae Mr Richard yn hanu o un o hen deuluoedd parcnusiaf Ffestin- iog, yn fab hynaf y diweddar Mr Richard, Glasfryn House. NEILLDUOtL.—NOG Fawrth, bu eieteddiad neillduol o'r Cynghor Dinesig, pan y llywyddai Mr IE. M. Owen.—Pasiwyd ar gynnygiad Mr W. Owen, a chefnogiad Dr R. D. Evans, i uno a'r Cynghorau ereill i gael gwasanaeth y teli- ffon i'r ardal.—Pasiwyd i gymeryd cwrs cyf- reithiol yn erbyn dau hon;d oedd yn gwrthod cydymffurno ar deddfau lleol. YN GR'ANVILtI.E, AAIJERJOA. —Yr oedd merch faoh Mr Griffith James (diweddar o Tanyclogwyn-ter^ace, iBIaenau) yn mhlitli yr «inillwyr ar ad rod d mewn eisted.dfod lied .bwysig yn y lie uchod v Nadolig.—O'r un lie daw hysbysia,d pi-udd am 'farw Mrs OKven (gynt o Closygraig, 'Blaenau). Nid oedd ond Ieuanc, 22 oed. Yn ei Ihangladd pal'.ch:s yn Poultney, gSweinyddai tri o weinidogion, y Parchn W. O. Williams, J. W. s a J. Rhiwen Williams. LLYS METHDALT,-AD-OL,Dyd,d Mawrth, o flaen y Cofrestrydd Thomas Jones, holwyd Richard Llechwedd, Hafod LTcha', Ptenma/ohno, gan 1MI' J. Tobias, cynnorthwywr y Denbynydd Cyhoeddus. Ymdd-aiigosai Mr Davies Jones, Llanrwst, trosto, a Mr R. 0. Davies, Ffestiniog, trois y gpfynwyr. Yr oedd diffyg] o 199p, a phriodoJid y methiant i wael. edd, collediion mewn anifeiliaid, etc. Yr oedd y methdalwr yn 42 oed. FFARWELIO.—Dydd Sadwrn, yr oedd Mr W. W. Morris, ar ol 32 o flynyddoedd o was- anaethu fel goruchwyliwr, yn terfynu ei gy- sylltiad a'r Rhosydd, ac yn ffarwelio a'r gweith- wyr yn deimladwy wrth dalu iddynt am y tro dLaf. (Dymunai o galon lawer o lwydd i'r gweithwyr a'r cwmni. Atebwyd ar ran y gweithwyr gan Mr Edwardsi (Gwilym Bar- lwyd). Bu ffarwelio hefyd nos Fawrth yn Nghapel y Cwm, a chyflwynodd y cyfeillion yn y "capel bach" íFeibl hardd i Mr Morris, a diolchodd yntau. ¡ "ROBIN EIFIO'N."—Nos Fawrth, bu Mr J. I". Roberts, gors-if- feistr y Diphwys, traethu gyda deheurwydd ar un o hen gymer iaJdau mwyaf dyddorol a ohrefyddol EiBon, sef Mr Robert Evans (Robin Eifion), Porth- madog. Meddai Air IVilxTt.s adnabyddia?th. dda o'r hen arwr a gallu i'w d(les:>,riiio. Tan nawdd Gymdeithas Seion m.) v bu hyn. er mai hen Weskya.d eynLes oedd Robert Evans. Cynnortftiwywyd trwy ganu, etc., gan Miss Marian Jones, Miss Ellen J. Roberts, Peror- fryn, et'c. Siaradodd y Parcln Aloses Roberts II ac ereill. O genym am I waeledd Mr R. Williams, prifathraw Ysgolion y Cynghor, a Air C?dwa hrh Roberts, arwein- ydd y corau, dau wr anhebgor i Danvgrisiau. II R,anodd Dr R. D. Evans lo i'r tlodion yma eleni yn oil ei arfer.—V map. Mr J. D. Jones I wedi pasio ei drydvdd arholiad feddygol yn Edinburgh. Nid ops ond un radd eto i'n I cyfaill ieuanc.—Canmolir fod y Cynghor Din- esig yn gwella mewn rhoi Eroleuni i'r parth yma, beth byna,g am y ffyrdd. Ar hyn y mae I gwarnaniaeth barn bwysig.—Bu gan Obeithlu fBIftihel gyfarfod ovitadle'irj^ llewyrchus nos Fawrth. Y llywydd oedd Air O. Parry. CYN CHWARELW'R. CERDDOROL—Yn Upper ILehigh, America, rhoed anrheg i'r Proff. W. Williams am ei wasanaeth yn Eglwys Bres- byteraidd y lie. Un o chwarelwyr Ffestiiniog ydyw y Proffeswr W. T. Williams. du yn cydweithio yn Chwarell Alaenofferen. gyda'r Proffoswr R. Wilfred Jones, ac Eos y Bryniau. flynyddau yn ol, ac yn evdganu llawer a'r Eos hefyd. Ei hoff gan fyddai "Honour and Arms," a chanodd lawer ohoni fel v eofia lluaws o'i gydnabod yn ddiamen. Mab ydyw ifr a Mrs Thomas Williams, .TV Coch: a brawd i'r cerddor a'r chwareuydd adnabyddus. Mr J. T. Williams, A.C., Llys Alaw, Blaenan Ffestiniog. AIEDDYGDY OATvELEY ■—Bu y pwvllgor t,lyny,ddiol ddvdd GwptnHr1, lvv/yddi-aeth Mr Owen Jones, Dolawel. Yr oedd vn bre- sennol Dr Jones (Isallt) ar' Alri W." Jones Clyffdy, a G. W. Humphreys, a Coward y Llechwedd, a'r 11ri D. Davids, R. V. Hum- phreys, R. Jones, H. Gabriel Williams, a S. Si. Jones, o Chwarel Oake'ey, a'r ysgrifenydd gweithgar, Air W. J. Rowlands. Ei adrodd- iad ef a'r eiddo Dr Jones, fel arfer, sydd vn iad ef a'r eiddo Dr Jones, fel arfer, sydd vn I hynodi ddyddorol. Cyfanswm cost cadwraeth y sefydliad a fu 289p 7, 10c. Bu 16 tan drin- iaeth, ac yn gyfvngedig i weithwyr y ddau giwmni a nodwyd. Gresyn na buasai yr oil o'r ohwareli yn cael v fantais fawr. Diolch- wyd i luaws fu fel arfer yn hael yn. nglyn a'r meddygdy mewn llawer gwedd. HYD NES Y nAM Y M EDDYG.—Dyma gianlyniad arholiad Dr Jones, y .Penrhyn, ar i ddosparth ambulance Dr Ridhiard Jones (Is- ) alljt) —'Safon I. Mr T. lA. (Evans, Great ( Western iRa.¡¡'way; Mr E. H. Jones, eto; Mr D. M. Jones, eto; Mr R. Pritchard, eto; J. Hughes, Higher Grade School; Mr Jos. Wil- liams, London and North-Western Railway; Mr Edward Roberts, Fewtiniog. Railway 'Mr O. D. Morgan, eto; Mr D. E. Jones, Ffes- tiniog. Safon I.T. Mr J. Williams, Great Western Railway Mr A. E. Bailey, eto; Mr J. Jones, eto; Mr 0. Owen, District Council; Mr F. Bucknall, Electric Co. Mr W. Jenr kins, Great Western Railway Air R. Hughes, London and North-Western; Mr S. D. Parry, eto; Mr G. Griffiths, Park-square; Mr R. Richards, carrier. Safon III. Mr S. D. Byles, London and North-Western; Mr T. j Jones, eto; Air D Jones, eto. Safon IV. Mr T. H. Owen, Great Western Railway Mr F. Thomas, London and North-Western Mr J. P. Rofberts, .Festiniog Railway. 'Safon V. Air T. C. HugPiies, London and North-West- | ern Air J. Hughes, eto. I
!GARN |
GARN | CERBYDAU NEWYDD AC AIL-LAW ar!1 Werth. Trwsio a phaentio am brisiau rtoee- ymo]. — Aladoc Carriage Works, Snowdon Street, Portmadoc.—Advt. I
LLANBEDR.
LLANBEDR. CWBSTIWN Y LLWY'BR I'R OR.SAF. Alewn cyfarfod plwyfol, tan lywyddiaeth, All K.Ellis, Hafodycoed, caed ateb Hawn i gy- iarwyddwyr Lhnell y Cambrian ar syniadau plwyfolion am y llwybr 1 r orsat, gyda hawl <>yhoeddus iddo. Yr oedd yr hen breswylwyr hynaf yn ervf mai llwybr cyhoeddus ydoedd, ac v dylid ei agor. Yr oedd y Mri R. Ri- chards, Llanfair, ac L. Foster Edwards, Har- I lech,-yn y cyfarfod fel dirprwy or Cynghor Dosparth, a hwythau yr un syniad. Bu materion ereill dan sylw, a dewiswyd pwyllgor iTyf i'w cario allan, megis cael tocynau mareh- nad r'had.
LLANBERIS A'R CYLCH
LLANBERIS A'R CYLCH YR. ANWYDWST. Cwyna lluoedd yn y i vlch oddiwrth yr ahechvd ban yma. Y mae ereilC yn bur wael oddiwrth amrywiol anhwyi- derau. DADBILYGU.—Er dadblygu rhan neUlduol o Chwarel Dmorwic, y mae y swyddogion, trwy gymhorth swm mawr o Oyior, wedi symud ugenuau o dunelli o graig sydd yn giyn rwystr v'u y lie. Er fod hyn yn golygu rhwystro ilawer ar y gweithwyr, sicr genym mai gweli- iant mawr tydd yn y dyfodol i'r meistr a'r gweithiwr. iRASAR.—Un o brif ddigwyddiadau yr ardal yr wythnos hon oedd y basar a gynnaiiwyd yn v Concert Hall gan y Wesleyaid. aJeallwn y caed elw o dros 70p. Gweithiodd amryw tu- fewn a thuallan i'r eglwys vn y lie yn rhagorol er ei llwyddiant, ac y ma.e clod mawr yn ddy- ledus i'r ysgrifenydd gweithgar, Air 0. J. Ro- berts, a'r gweinidog ffyddlon, Parch Daniel Vv il- liams, I'enisa'rwaien. Dealiwn i'r rhai eanlynol roddi eu gwasanaeth yn rhad -)C Cor Aieib- ion. dan arweiniad Air T. Padarn Roberts; y Fife-and-Drum Band, dan arweiniad Air R. E. Williams a'r Llanberis Volunteer SilverlBand, o dan arweiniad Air Thomas T. Williams, Warden-street. Agorwyd y basar gan Mrs Dr Lloyd Williams, Llanberis. a Air Thomas Jones, Portdinorwic.
LLANERCHYMEDD.
LLANERCHYMEDD. RHENTI.—Dydd Alercher, yn y King's Head Httel, eisteddai Mr Thomas Prichard, Llwyddiarth Eisgob, i dderbyn xhenti Bodoir- gan (Syr George Aleyrick). Dangoswyd pob arwyddion fod cydymdeimlad a'r dealltwriaeth goreu cydrhwng y meistr a'r tenantiaid.—Yn y .Bull Hotel, dydd Gwener, bu Mr J. Rice Robert yn derbyn rhenti Ystad Trescawen. Ar 01 y ciniaw yfwyd iechyd da i lberchenogion yr ystad a'r swyddogion, ac hefyd i'r tenant- iaid. Ymddengys fod y cydgord goreu rhwng y naill ar llall.
.LLANDUDNO
LLANDUDNO DAR,LIT,H.-Nos Fercher, bu Mr Deudraeth I Jones yn traddodi ei ddarlith ddyddorol ar ei "Daith i'r America," yn Nghapel Bethania. Alwynhawyd y d'darlith yn fawr. PABYDDOL. — Alae Pabyddiaeth, gellid meddwl, yn enill tir yn y dref hon. O'r hyn lleiaf, magasant ddigon o wroldeb i gynnal y te a'r cyngherdd cyhoeddus cyntaf enoed yn y dref yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd y naill a'r llall yn llwyddiant digamsyniol. Yn wir, yr oedd y gynnulleidfa yn rhy fawr i'r Neu- add 'Gynnull. ) Y CYNGHOR DIXESIG. Cynnaiiwyd yr uchod nos Fercher, tan lywyddiaeth Mr J. J. Marks, AI.A.—Pasiwyd pieidlais o gydymdeim- lad a Ficer Llanrhos yn ei waeledd, a datgan- wyd gofid fod y cyfryw yn achos o'i yrnddi- swyddiad. Datganwyd yr hyder y bydd i seib- iaiit fod yn foddion i adnewyddu ei iechyd.— I Hysbyswyd fod tua 50,000 o dunelli o raian garw a thywod wooi eig-ario gan v mor oddiar lan y culfor yn ystod y 13 mlynedd diweddaf, I iic os n a chymerid mesxirau uniongvrchol i attal v difrod y byddai i niwed aruthml gael ei achosi. — Penderfynwyd gofyn i'r peiriannydd am adroddiad, a chyfarwyddwyd Pwyllyor y Gwaith i anfon diirprwvaeth at Fwrdd y Cced- wigoedd a'r Forestydd"l ofyn am gyfraniad syl- weddol at y draul.—IGwrthdystiwyd yn erbyn gwaith twrne y Trysorlvs yn cyfnewid y cyn- llun drefn wyd gan gynnrychiolwyr iPwyUgor Addysg Arfon, Coleg Bangor, a'r Cynghor Dinesig er llywodraethu yr arian a adawyd gjan y diweddar Air Richard Owen er rhoddi ysgol- oriaethau i fechgyn a anwyd yn Llandudno. O dan y cytundeb rhoddid "tri o gynnrychiolwyr i'r Cynghor, dau i'r Pwyllgor Addysg, ac un i'r coleg ar y Bwrdd Llywodraethol. Ond I rhoddir dau i r holl awdrurdodau tan y cynlluii newydd. Dywedwyd fod 16,088p o'r trethi, allan o 16,245p, wedi eu casgl'u, ac fod y rhan fwyaf o'r gweddill—157p—yn adferadwy. LI ANEGRYN
[No title]
ESIAMPL O FF Y DDL ON DEB. —D dydd Mercher diweddaf, claddwyd hen bererin I oedd yn esiampl mewn ffyddlondeb i ibobl ei fro. Cyfeiriwn at gladdediga-eth Mr Joseph Griffith, Oilsarn. Bvr, eto trwm, fu ei gys- tudd.
LLANGEFNI.
LLANGEFNI. MARWOLAETH MR THOMAS HUGHES, FOUNDRY VALT-LTS.-Dycld Mawrth bu farw Mr Hughes, wedi cystudd maith. Yr oedd yr ymadawedig yn ddyn hynod o gareqdig wrth y I tlawd. Gedy weddw a tri o feibion i alaru ar ei ol. Claddwyd ef yn Mynwent Drefdraeth dydd Gwener. I CYFARFODYDD PREGETHU.—Cynnal- iwyd cyfarfodydd pregethu gan y Methodistiaid ar hyd yr wythnos d weddal. Pregethwyd noq tLun gan y Parchn John Williams, Bryn- I. siencyn, a Thomas Williams, Gwalchmai; nos Fawrth, ga.n y Parch Thomas Hughes, Rhiw, ac anerchiad cenadol ganDr J. Robertls, Cassia nos Fercher, igart y /Parch Evan Jones, Caer- nos Fercher, igart y /Parch Evan Jones, Caer- narfon; nos Iau, gan y IParch T. Ch. Williams, Porthaethwy; A nos Wener gan y Parckn John I Owen, Pare, a W. J. Williamls, iLlanfair P.G. Cafwyd pregethau. grymus lawn.
LLANRHOS.I
LLANRHOS. Y FICERIAETH.—Alae nifer o Eglwvswyr Seisnig wedi cychwyn deiseb i'w hanfon i Ym- ddiriedolwyr Peach, cadeirydd pa rai ydyw Deon Peterborough, yn erfyn arnynt, benodi Sais yn ficer y plwyf. Xi byddai i ddim roddi mvy o symbyliad i Ddadgysylltiad a Dadwaddr- oliad yr Eglwys Seisnig yn N ghymru. Ac y mae yn anghredadwy, yn mron, y byddai i Esgob Llanelwy drwvddedu estron o'r fath mewn plwyf Cvmreig. I
LLANRWST.
LLANRWST. Y DARLLAWDY.—Mae Mr Walter Thomas, j Southan, Amwythig, wedi cymeryd y darllaw- dy trosodd. YMADAWIAD.—xMae'n debyg y bydd i'x Parch Thomas Felix, IB.A., curad, yr hwn a ymadawodd am Leicester, yr wythnos hon, dderbyn penodiad clerigol yn y dref hon. DTRWYN I BEN.-Deallwn y bydd i Mr T. B. Farrington, Llandudno, wneyd cais yn Llys Sirol Blaenau Ffestiniog, ar y 7fed o Chwefror, am awdurdod i ddirwyn i fyny Gwmni Trvdanol Llanrwisit. Y Mri Chamber- lain a Johnson ydynt y cyfreithwyr tiros yr apelydd. PREGETHU.—Cynnaiiwyd cyf res o gyfar- fodydd pregethu yr wythnos ddiweddaf tan nawdd Cymdeithas Ddiwylliadol Horeb. Nos- weithiau Llun a Alawrth pregethwyd gan y Parch Dr Hughes, Bangor, a'r ddwy noswaith ddilynol gan y Parch Tecwyn Evans. Yr oedd y pregethu yn rymus.
! NEYFN
NEYFN DIRPRWY.—Ysgrifena gohebydd fod pen- | odi Dr R. H. Griffith, Rhianfa, fel dirprwy Dr Evans Hughes, yn feddyg v tlodiion, yn beth j hynod gymeradwy a phoblogaidd. YcGrwan- ega :-Rhwnol gofal a charedigrwydd y ddau feddyg medrus a phrofiadol hyn y mae gan y tlodion le mawr & deimlo yn Ilawen a diolohgar.
NANTLLE A'R CYLCH
NANTLLE A'R CYLCH DECHREU'R GAN.-Deallwn fod eglwys- ■BaJadeulyn wedi galw ar Mr Griffith W. F'rancis i gymeryd arweiniad y gan. Gwyr pawb nad,, hawdd cael ei gymhwysa.ch. CANON A CHANONIAETH.—Dyna vd- oedd testyn anerchiad a draddodes Air Morris Thomas, B.A., Talysarn, i bobl ieuainc y lie nos Fawrth. Y Parch Wm. Williams oedd yn llywyddu. CENADAETH ARBENIG.—Yr wythnos ddiweddaf caed cyfres o bregethau gan yr Eg- lwysi Rhyddion yn Mhenygroes. Yr oedd y cynnuHiadau yn eithriadol o luosog, a'r pre- gethu yn rynius,ac effeithiol iawn. Y pregeth- wyr oeddynt: Parchn T. Slhankland (B.), Ban- gon; D. Stanley Jones, Caernarfon; John Willialms, Œ(rynsienC'.vTI>, ac JEdward Dbviee (W.), Penmachno. UN DEB Y CHWARELWTYR.—Cyfarfu cy- frinfa yr undeb yn Alhenygroes, nos Sad win, \J'r Robert Parry, Talysarn, yn llywyddu. Cafwyd trafodaeth frwd ar yr etholiadau agos- haol, a threfnwyd i alw cyfarfod cyhoeddus nos Sa-dwrn nesaf, yn Mhenygroes, i'r amcan o enwi ymtreiswyr llafur i'r Cynghor Sirol. CVflwynwyd diolchgarwch i Air Hugh Joflin Jones, llywydd y flwyddyn flaenorol.
PENJSA'KWAEN
PENJSA'KWAEN j BLAEXORIAID.—Yn Bozra;h (A.), y Sab- bath o'r blaen, dewiswyd y Mri O. G. Jonee, Cae Corniog, a Wm. Morris, Tai Newyddion, yn flaenoriaid. 'DLMW'Al .C'\f'faMu. geneth fe<j)ha<n Mr W. AI. Williams, Pentadcroesion, a damwain i'w llygaid tra mewn bic-ar pe.rtliynol i'r Wes- leyaid yn Llanberis. WE'DI AIYN'D.—Dyna hanes ein diweddar gyfaill, Air W. T. Evans, yn C-arrich-on-Saiir, y Werddon, ac efe yn 26 mlwyddoed. Cafodd gystudd caled am fisoedd, pa un a dclioddefodd yn hynod dawel, a chatodd ollyngdod a'i bwys ar fraich yr Iesu, canvs ca.nai yn ei fynydaa ola.f "ISaJe in the arms of Jesus." ANGEUOL.—Dyna fel y trodd y ddamwain fi. d'digwyddodd i'r cyfaill ieuanc hawddgar, Mr Samuel Jones, Waen R'hydda-Ut, yn British Columbia. Cyfarfu a damwain i.i"W goes chwitli, trwy fyned rhwng plane a chlogwyn, a chad ei wasgn mor ddrwg nes bu raid ei thori. Ond, oherwvdd gwendid, methodd ddal y drin- iaeth, a bu farw, ac efe ond ychydig wedi gadael ei ugain mlvvydd oed. Yn hynod iawn, yr cedd yn cael e.i ben bl6wydd yr un dyd-d a'i ddiweddar daid, ac hefyd bu farw tua'r un adeg a'r un dyud o'r mis, ond fed un wedi rhagflaenu y llall rhyw ddwy flynedd. Cafodd angladd hardd.
PENRHYNDEUDRAETH
PENRHYNDEUDRAETH CYSTADLEUAETH Y "TRES BACH."— Y buddugwyr yn hon v tro diwedda.f oedd "Araeth," 'Richard Davies; her-unawd, R. Ko-. berts, Ty'rardd. allan o bump deuawd, W. Edwards a'i gyfaill. Llywydd, Mr D. 'D. Jones. beirniad rerddorol. Air John Williams, A .C. SYDYN IAWN.—Cymerwyd Mr Thomas Thomas ("Tom Tom"), chwarelwr, yn bur wael yn y tren to-a yn dychwel o Ffestiniog o ang- ladd, a thra yn gadael y cerbyd bu farw. Ym- osod o'r parlys oedd yr achos, yn ol barn Dr Joaeis. MIS 0 GARCHAR.—Dydd Sadwrn, o flaen R. J. Morris, Ysw., a W. Jones, Ysw., cy- huddai yr dieddlu un Thomas Robinson, o Nottingham, o ddwyn par o sanau, eiddo Mr John StottaTd, Ceinewydd;, Llandecwyn. Euog farn wyd a mis o garchar cedd y gosp. DAMWAIN DDIFRIFOL.—.Pan wrth ei or- chwyl yn llifio coed tan yn iard John Roberts, cyfarfu David Davies, Penlan Isaf, a damwain ddifrifol. Rhywfodd neu gilydd, llithrodd ei law i'r llif, a maluriwyd tri o'i fysedd ymaith yn ngliyda dryllio rhanau ereill yn ofnadwy. Cifwyd y meddyg, Dr J. R. Jones, ar yr u'lwad. Attaliwyd ei waed, a chariwyd ef adref mewn j cerbyd.
PENTREFEL!N
PENTREFEL!N CERDDOROL.—Y mae Miss Alattie Jones, merch Mr a Mrs Lloyd Jones, Wern, wedi pasio yr arholiad i-hagarwtiiiiioo. Coleg Trinity, Llundain. ADLONIADOL. Cynnaiiwyd cyfarfod ad- loniadcd' gan blant Ysgol v Cynghor yr wyth- nos ddiweddaf, pryd y cyflwynwyd deuddeg o lyfrau am bresennoldeb am ftwyddyn, a medal am bresennoldeb am dair blvnedd. Dadganodd v plant yn hynod swynol, a chaed amryw ad- roddi ad an. Cymerwyd y gad air gan lAir Ellis W. Roberts, Albert House, a chafwyd laneTch iadau gan y Parch T. 'Davies, Mr Forden Jones a Air Tychicus Williams. Cyflwynwyd yr an- rhegion gan Airs Forden Jones a Miss Robert, Bronygadiair.
PORTHMADOG.
PORTHMADOG. MYtiBYSLADAU A NEWYDDION.—Derbynir oyaoysiadau, &rcbebion, a newyddion yn ddyddiol yn Fferyllfa Mr Ivor J. Jones, M.P.JS., yn Snowdon-street, ganddo ei A D -ynnrv^hiolvW. MR. W. CAER JONES.—Y mae Mr Jones wedi methu dilyn ci wadth er's tro oherwydd gwledd, ond y mae wedi tiroi ar wella. ,jD Aiu r irsv-dt»^e jUreeeoa, W. ii. ii/Vana Co., London Warehouae, yw y He un daily lit; heiyti pob math o nwyddau dxapwry Snovrdon-r-TTPet. Porimad'>o —4S9 MARW YN NGHAfLIFORNIA.—Daeth hys- bysrwydd am farw Mr R. John Evans, mab hynaf y diweddar Mr Robert ivyans, o'r Out- turn House, ac wedi hyny yn Nghaergybi. PWYSIG yw fod potel o Cough Balaam Ifor Jones at yr anwyd, bronchitis, etc., yn mhob ty at y ga.ua.f dyfodiol. Meddyginiaeth neill- duol i blant at y pas. Ifor Jones, Snowdon- ANFFODION Y LLONGAU.-Tra ar ei thaith oddiyma l Lundain caed fod y "Dora wedi ei niweidio, a dwfr yn dod iddi. Yr I oedd yn llwythog o lechi, a bu raid iddi ddod I yn ol boreu lau. Yr oedd yr agerlong "Dana" I wedi myn'd ar lawr yn ymyl Pwll Glan y Mor." iLlwyth o gerrig setts o Foelygest oedd ynddi hi, YR EGLWYSWYR.—Bu Air R. Bowton, Ffestiniog, yn traddodi darlith ddyddorol iawn tan nawdd Cymdeithas St. loan a'r George Borrow."—Diolchwyd, etc., gan Mr Thomas, Post Office; Dr Griffith, Miss Griffith, a Mr A. G. Edwards, Llwynderw.—Dydd Gwener bu yr Ysgol Sabba-thol yn yr Ystafell Eglwysig yn mwynhau te blynyddol a roed gan y Parch J. E. Williams, M.A., a Mrs Williams. Y RHAIDIROEDD."—Bu yma gyfarfod ddydod Sadwrn gan y rhai a ddeil y gerddi uchod i ystyried pa gwrs i'w gymeryd yn ngwyneb y rhybudd i derfynu eu daliad gan y 11 gosodwr, yr hwn a ddaliai yr holl barth tan brydles o eiddo etifeddiaeth Madog. Hona rhai eu bod yn golled fawr iddynt.—Pasiwyd i fyn'd i ymgynghori a goruchwyJiwr yr eti- feddiaeth. AMRYIWIDN.Terfynol," ac nid "rhag- arweiniol," y pasiodd Mr D. (Roberts, East- avenue, ei arhotiad fferyllol.—Torodd tan allan >11 ydlan Air Griffith Hughes, Coedllyn, lAlorfa P.iychan, nos Fercher. gan beri colled.—Boreu Afercher, pUl ddadilwythai Mr W. Morris. Alersey-street, Borth, yn y borthfa, syrtlhiodd Vn ddamweiniol rhwng y llong a'r "cei," gan niwieidio i ben yn dost.—Yr oedd y Parch J. W. FouLkes, Tabor, Pentrefelin, yn un o'r pre- gethwyr a weinyddai tan nawdd Undeb yr Eglwysi Rhvddion. vr wvthnos ddiweddaf. L -i STAD!LEUAETH Y PLANT.—Am ysbaid blwyddyn o amser cystadleuai plant Eglwys y Garth i(M-C.) ar ateb cwestiynau yn fool, a nos Iau rhoes y Parch W. T. Ellis, B.A., B.D., ei feirniadaeth ar y gwaith, a chyflwynodd Ivfrau ihynod o ardd i'r wyth buddugol. Hefyd cyflwyn- odd Mr J. Hughes, Belle Vue, !gwobrwyon i'r chwech gweddill mewn arian. Yr oedd yn y dosparth cyntaf T. C. Roberts. Sidney Wil- liams, Eiviona Llewelyn, a Moses Roberts yr ail ddosparth Ellin Jane Thomas, Teddy Llewelyn, Griffith iR. Jones, a tLauya Jane Wil- liams. YR EGLWYSI RHYDDION.—W^edi cynnal- iad yr wythnos o weddio, trefnodd yr undeb uchod gyfres o bregethu am wythnos yn v dref a'r cylch. Yn y Capel Coffa, Salem a'r'Garth pregethodd y Parchn. E. Jones (W.), J. Jones (M.C.), Penmorfa, a W. J. Nicholson (A.}. Yn y pentrefi a'r ardaloedd cylchynol, pregethodd y Parch J. J. Roberts,, 'Griffith Parrv, Borth; Henry Jones. Frenteg; W. T. Elias, B.A., B.D., J. B. Williams, O.A.. Tremadog; W. Ross Hughes, Borth D. J. Williams, T.Bas- &ett, etc. Yr oedd rhai o'r pregethau yn rymus fawn.
TALSARNAU
TALSARNAU ANGLA'DT).—Yn nghynhebrwng Mr W. Mor- ris, bla'nor ffyddlawn ym, Soar, gweinyddwyd gjan y "Rarchn E. Jones. H. Jonies Davies, Criccieth R. Garrett Roberts, Abermaw: R. Roberts (M.C.), PenThyn, W. L. Griffith. M.A. (M.C.), T'alsarnau, Mr J. Lloyd, Tremadog, a Ca.pt-en J. Hug'hes, Porthmadog. Ohierwydd gwaeledd, me thai y Parch W. Uoyd Davies a bod yn bresennol.
PWLLHELI.
PWLLHELI. DARLITH.—Nos Lun, yn y Neaadd Iwvsig, bu y Parch J. Daniels^ 'B.A. (R-haban- ian), yn traddodi darlith ar '-)Cr Eglwys Gen- edlaethol." Yr oedd cynnulliad da yn bre- senilol. SYRTHIO I'R BORTHFA. Tra y dad- lwythid y llong gyntaf a fu wrth y mwmglawdd 1 newydd, ac a gynnwysai g-oed, syrthiodd un o'r gweithwyr tros y bwrdd i'r dwfr. Llwydd- wvd i'w waredu heb ei fod nemawr waeth. "TYSTEBU Y CANON DAVIES.—Er cy- maint y mae Eglwyswyr y dref yn ddiweddar wedi eu cyfiwyno mewn tystebau, y ma-ent hwy a chyfeiilion ereill eisoes wedi casglu dros 60p, er cyfiwyno anrheg i Canon a Mrs Davies ar eu hymadawiad. SOUTH BEACH.—Yn y Gymdeithas Len- vddol, nos WTener, darllenodd Airs D. E. Da.- yddol, nos Wener, darllenodd Airs D. E. Da.- vies bapvr y Proffeswr Henry Jones ar "Y Di- wygiad a'i effeithiau," Bef cynnwys ei anerch yii nghyfai-fod Undeb y Ci'warelwyr, gyda, syl- wa.dau da. Diolchwyd yn gynhes iddi. DADL.—Yn Nghymdeitlas y "Y.M.A. nos Lun. pan y llywyddai Air Thomas Davies, caed d,{ fywiog ar "Pa un ai tlodi sydd yn achosi meddwdod ynte meddwdod dlodi?" Agorwyd gan v Mri Edmund Lewis, Leeds House, a John Ellis, New-street, a dilynodd lluaws. iBarnodd v mwyafrif mai meddwdod o?dd yn achcsi tlodi. 1U-;LYNX Y BEL.—Y mae olwb v bel wedi bod yn dra llwyddiannus yn yr ystyr gystad- leliol yn ddiweddar. ac wedi curo ewmniau o Gnernarfon. Cwynid nad oedd yr iait-h ar faes yr vr.;drechfa y tro diweddaf agos Jl weddus. Oyieiriwch, Air Goi., fod y Saeson yn fwy diffygiol yn hyn na'r Cymry. xr yd.,<.n vn iawn, yn dd:au. PVVl'SiG i rai yn priodi ac yn dodrefnn tai. D(,e,s dim amheuaeth nad yn Pretoria Ware- no use, PVillheli Sgyferbyn a Tram S. Andrews), y ceir y dewisiad goreu yn Nghymru. Dwsinau o cwpbyrddau irwydr o bob maint, na welwyd eu harddaeh erioed. Pob matb. o chest-a of drawers, byrddau a chadeinau, sofas, etc. Re-fyd, ugemiau o bedroom, drawing a dining- room suites ugeL-iiau o wlau heiyrn, flocks > phlu, yr oil yn cael eu gwertiiu am brisia* teg a. gonest.—John C. Joneg, Percfcwiog.—595 y rpWYLLGOR ADDYSG.—Dydd Ali.'htr cyfarfu nifer luosog o'r aelodau, pan y ¡lv,' yddai y Parch Thomas AVilliams, Capel Heiyg. Bu cryn svlw ar wyliau achlysurol a gv- merid adeg ffeiriau, tic. Yn ol adroddiad y elerc yr oedd hvn yn waeth yn ardaloedd lwll- heli a Bottwnog.—Ckifjmai Mr G. H. Roberts, Edeyrn, paham y goddelid lyn yn nosparth Pwllhe". a beth oedd yr achos?—Air Alaurice Jones Cyflogir y plant gan amaethwry a r masnachwyr. —> Y Parcii J. Hughes A oes rhyvvle helolaw Pwllheli yn euog o hyn 1 Clerc Bottwnog, yn arbenig pan bvdd ffeiriau yn y &1,rtl.1fr Abel Williams A yw y cwes- tiwn vma srerbron yn awr yn rheolaidd. Y Clerc Y d;w.)1r- Abel Williams: Y mae yn fater tra theilwng, a'r pwvsicaf v galvwn fyn'd iddo. Yr wyf .fi yn bendant yn erbyn tori ysgolion ar ffeiriau a'r arddangosfeydd. ond yn ffafriol i'r plant gael rhyw hanner diwrned pan bydd cyfarfod pregethu gan un- rhyw enwad. Cvnnygiaf hyn.—Cefnogodd Air C Williams (Llanengan), a phasiwyd yn unol. wedi i'r Parch Sidney Alorris, Llithfaen, wneyd rhai sylwadau yn ffafr yr un peth.—Nid oedd vr un benodwyd yn athrawes yn Llanengan yn dod vno, ac. nid oedd yr un ai>eJ- iai, er ei .bod vn "Sarah Williams, yn deall "ymraeg, ac fellv yr oedd yn anghvmwys.—PES- iwyd i'r un oedd vno aros yno nes v ceid un cymhwys, ac ymddiriedwyd i'r rheolwvr lleol vno i ddewis. pan y ceid un oymhwys i'r lie.— Ystyriwyd v ceisiadau am lanhau Y sgolion v Cvnghor yn Alhwllheli. 'Swm y cyflog oedd 17p iQvnnvgiai Air Robert Roberts (IGors (och) ddewis jane Williams, Gors, a chefnogai Airs Jones (Ceridwen Peris).Cynnygiai Air G. H. Roberts, a chefnogai Air .Evans (Ceidio), Airs Jannett .Jone5, West-end.—Caed tros v ddi- weddaf 12, a'r gyntaf 5. Felly, y gyntaf ddew- ISWY^' RH0S A'R CYLCH
RH0S A'R CYLCH
CAPEiL NEWYTDD.—Y mae yn mwriad Wesleyadd y Rhois i adeiladu capel newydd, gan fod yr un presennol braidd yn anghyfleus. Y mae yr achos yn od o lewyrohus o dan ofal y Parch Oaarles Jones. -Dydd lau, tra yn dilyn ei alwedigaeth yn N glofa'r Hafod, cyfarfu Mr Robert Mears, mab hynaf Mrs Ann Mears, Ffordd Stanley, Ponciau, a damwain ddifrifol. Ymddengys i ddisgyniad o'r nenfwd gymeryd lie, a daliwyd y dyn iievane yn y rwbel, gyda'r canlyniad iddo dori ei 'loes. Dygwyd ef adref. Q.Y A1D EIT HAS RYDDFRYDOL Y MEROHED.—Cynnaliodd canghen y Rhos a'r cytch o'r uchod eu cyfarfod cyhoedSus cyntaf nos Wener diweddaf, yn y Neuadd Gyhoeddus. Cafwyd te cydymeithgar yn gyntaf, a chyfar- fod yn ddilynol, o dan lywyddiaeth Mr T. J. Hooson, Ty Buddug, Rhos. Y prif siaradwyr oeddynt y Paroh Charles Jones (W.) a Mr E. G. Hemmerde, A.S. Gyffyrddwyd a nif-er fawr o gwestiynau llosgawl y eyinod gwleidyddol presennol. Yr oedd y neuadd yn orlawn. Y OYMDEITH'ASAU.—Yn Mhenuel, Rhos, darllenodd Mr Ben Jones, arlunydd, bapyr ar "Y Bywyd Cysegredig." Yn Bethlehem, darllenodd -r W. E. Jones., atihraw cynnorth- wyol Ysgol y Cynghor, bapyr ar "Goronwv Owen." Yn Aloriah, gan Mr J. Emlyn Evans, ar "Y Pwysigrwydd o Ddarllen y Beibl." Yn Sion, Ponciau, gan Mr Edwin Jones, ar "Un o Genadon enwog y BedyddwyT; ac yn N'aab- erraacl y Bedyddwyr Albanaddd, rhoes y Parch W. IS. Jones anerchiad ar "Yr Anfarwol Bre- gethwr, C. H. Spurgeon." Da iawn yr oil. MARWOLAETH SYDYN. Cymerodd nifer o farwolaethau sydyn lei yn ymyl eu gil- yd.1d yn v cylch yr wythnos ddiweddaf. Wyth- nos o gystudd Igafodd, Air John Jones, Heol Clarke, Ponciau, a 31 mlwydd oedd ei oedran. Wythnos fu hyd cystudd Air Wm. Jones, Pant, Rhos, a fu farw yn 33 mlwydd oed, gan adael gweddw a phlant; felly hefyd Mr Ed- ward Jones (Dwr), Lon y Die, a Mr John Da- vies. Bryntegi, Ffordd y 'Fienant, Ponciau, y naill yn 72 a'r llall yn 54 mllwydd oed, a'r ddau yn gadael gwragedd a phlant mewn colled a galar mawr. Y CYNGHORIAU SIR A'R DOSPARTH GWiLEDI€^—Agos yw yr amser i ethol cyn- nrychiolwyr ar y iQynghorau uchod. AmIwg yw y bydd brwydr mewn amryw o'r seddau. Enwir y iParch W. B. Jones, Penycae, fel ym- o-eisydd yn erbyn y Barwnig o Wynnstav, a Air R. A. Jones, Rhiwabon, yn erbyn Air R. Myddelton, o Gastell y Waen, ar Gynghor y Sir. Amryson rhwng Ceidwadaeth a Rhydd frydiaeth fydd !hon. Bydd yn wahanol yn yr J etholiadau ar Gynghor Dosparth Gwledig Gwrecsam newid yr "offeiriadaeth" Rydd- frydol trwy gael gwaed newydd ynddi wneir yno CWEST.— Dydd Iau, cynnaliodd Air Llew- elyn Kenrick, crwner Dvryrain sir Ddinbych, gwest yn adeiladau y sir, Rhiwabon, ar gorph Joseph Parry, 67 mlwydd oed, o Dref loan, yr hwn a- fu farw y nos Lun cynt, yn Yspyty Rhiwabon, oddiwrth niweddiau a gafodd with yr hwn a- fu farw y nos Lun cynt, yn Yspyty Rhiwabon, oddiwrth niweddiau a gafodd with groesi y rheilffordd yn Nfflofeydd yr Hafod, Rhagfyr 15fed. Glowr oedd' Parry, a myned i gyrcthu ei gyflog o Lofa'r Hafod' yr oedd ar y dyddiad a nodwyd. Cymerodd fel dwsinau o'r gweithwyr ereill y ffordd feraf i fyned at y swyddfa dalu. Tarawyd ef i lawr gan y peltiant, i, thorwyd ei sawdl dde. Yr oedd | pont i uroesi yn ymyl. ac nid oedd neb i'w feio, sylwai y crwner. Dychwelwyd rheith- farn o "Farwolaeth ddamweiniol."
SARN.
SARN. Elt C-OF.-I)rw!, genym hysbysu claddedig- aeth, ddvdd Alawrth diweddaf. Airs Williams, Bod Gauaf lsaf-gwraig garedig ac haelionus. CY^AIANFAOKDD.—Prysur yw cynnulleid- faoedd Pen Lleyn vn ymbaratoi gogyfer a chyn- nal cymanfaoedd canu tuagat 'Ysgoloriaeth Eleazar Roberts." Cynnelir y naill yn Aber- daron, a'r yn Llangwnadl. un o'r niisoedd uesaf. Y CYXGHOR SIR.—Nos Fawrth, bu Rhydd- frydwyr dosparth v Sarn yn dewis aelod i'w cynnrvchioli am y tair blynedd dyfodol. Syrth- iodd v goelbren ar yr aelod presennol. Dr Thomas, Bottwnog. Y Parch W. Williams. Ilwilerwn. a lywyddai. Daeth cynnulliad da vn nghyd. a siaradwvd vn gryf a gwreisog gan y Alri J. G. Jones, Galltraeth J. Hughes, vet. "surgeon: a Daniel Jones. Sarn; Capten Owen, Tydweiliog: a'r Parch T. Dloyd, Hebron. Yr oedd v blaid yn dangos. pob parodrwydd i ym- ladd brwvdr etc. os daw y Tpriaid.ag ymgeis- ydd allan. Pasiwyd i roddi gwahoddiad cyn- hes i'n haelod Seneddol (Air E. !W. Davies, A.S.) ddod i'n plith i siarad ar brif byneiau v dydd.
TALYSARN.
TALYSARN. CAXOX YR HEN DESTAMENT. Dyna oedd testyn un o gyfres darlithiau Cyfarfod D«rllen Talysarn. Traddodwyd hi nos Fawrth gan y Parch Alorris Thomas, B.A.. un o'r meib- ion a facodd yr eglwys, ac un o helu ddysgybl- ion ffyddlonaf v evfarfod. Cafwyd ymdrnnaetih ) goeth, fedyllgar, yn arddangos cydna byd diaeth eang a chynnrveh yr ymchwiliadau diweddaraf. Aliantais neillduol i'r pwnc oedd oedd y cwies- ttiynau a, ofynwyd ar ddiwedd y ddarlith. ac yr oedd yr atebion aeddfed a medrus yn hrawf yclnvanegol o gymhwysder y darlitliydd.
TOWYN. !
TOWYN. YR YSGOL SIROL-—Cj-nnaliwyd cyfarfod f brwd o'r llywodraethwyr a'r Cynghor Dosparth Gwledig ddydd Mercher,Air Jones Hug-hes, I Aberdyli. yn y gadair. Darllenwyd llythyr oddiwrth y Bwrdd Addysg yn myneg.i (1) nas gall y Bwrdd gydnabod yr ysgol yn hwy.— Rhoes Air Haydn Jones amryw fanlion pwysig yn nglyn a'r wedd arianol, yn nglyn a cnaei ysgol newydd.—Penderfynwyd myn'd yn mi a en i gael vsgol yn 01 gofyn y Bwrdd Addysg.
TREFOR !
TREFOR MARWOLAETH H. BONNER _\IAS. llyr iu ei hoedl, ond bu. yn oes tiindorus a piiroiedigaethus iawn iddo. Ni chaJoucl ei freintio a chorph cryi a (:,haclai-ii oiid gwarf a bregus. Etfeithiodd hyu ar ei ys-pi-yd fel yr oedd wedi gallu prophwydo ei ddyfodoi er s blyrJ.ddau. Byddai yn byw bob amser dan gys- o-odion y cymylau, gan dro, dalenau duon. Rag- Lmaetli o dd'vd i ddydd. a cherdded yn ben- drist al'l(yd corsydd anobnith, nes yr oedd wedi j ,blin a diflygio ar y daith. Gwelodd anigyleir- ( iadau adiydus yn ei deulu. Daeth aneel)} d ■poenus i fvwyd ei dad, ac amddnadwyd ef ohono am feithion flynyddau ond o r diwedd torodd gwawr yn ei hanes. Yn yr aig\t«ng hwn. neidiodd i'r adwy i fod yn gysgo<J ac ja torodd gwawr yn ei hanes. Yn yr argyfwng hwn. neidiodd l'r adwy i fod yn gnsgod ac yn aiiidd'ff ''NN- deulu. Drysodd hvn yria ei fvwyd, bu raid iddo aros yn groec, l w ewyilys i'hollti ceng vn Chwarel yr Eifl. Trodd lav. r y chwarel yn bulpud, a phregethodd yn ei. fvwyd. Wedi bod yn dihoeni am flynyddau, a plian oedd haul Sabbath cyntaf y flwyddyn newvdd yn dechreu machlud, ehedodd ei ys- pryd vmaith. Yr oedd yn un o golofnau yr achos yn Ge«en (AI.C.). Gweithiodd yn galed irvda'r" plant yn y Gobeithlu. Bu yn offeiyn i sefydlu Cvmdeithas yr Y'mdrech Gi-efyddol yn ei eglwys," a gweithiodd ei oreu gyda I gyd- ieuenctvd er hyrwyddo yr achos da hwn yn el flaen. Bu megis llusern yn gokuo yn ci i,, glaer pan oedd yn nos ar yr achos dirwestol. Gwnaet.h wasanaeth mawr ar faes lien a. baix.d- a.s. Xid yn hawdd y gellir myn'd i dy yn Trefor nag y mae gweithiau barddonol eill cvfaill ieuanc i'w weled ar y parwydydd v n tywalit deigryn cydymdeindad ei awen ar ol anwyliaid. Yr oedd yn weddiwr n'^r, ac yn gred'wr"cryf mewn gallu gweddi. Dodwyd e! wed.dillion i orwedd yn mynwent Hangar Alon Yrno trigai er's rhai blynvddau. C, id awodd briod caredig a phlentyn i ala.ru. Dy- muna ei rieni anfon eu diolch 1 v dog ion caredig Llangaffo am eu caredigrwydd liaelionus i'r ymadawedig.
TREFRIW
TREFRIW YN WAEL.-Ptrhau yn wael y mae y Parch John Gower, a. phasiwyd pleidlais o gydym- deimlad ag ef yn X ghwrdd Aliisol Cynghor Gwladol Geirionydd. CERDDOROL-Yn mysg y rhai a basiodd arholiad cerddorol Coleg y Drindod, a gynnal- iwvd vn Rhyl, gwelwn enwau Mr D. T. Pierce, Ty'n'radd, a Mr J. T. Davies, Trefriw.
WAENFAWR
WAENFAWR CYNGHlCRDl). Nes Sadwrn, cynnaiiwyd cyngherdd 11 wyddiannus yn loriah. Lly v. v dd- ai Dr William Hughes. Yr arweinydd oedd y goeth, feddylgar, yn arddangos cydnabyddiaetih Glaslyn, H. J. Roberts, H. H. Jones, J. J. Evans, J. Ph. Jones, Airs Rhydde-i-ch, a Miss Owens, Waenfawr. Adrc-ddwyr: Miss Parry Owen Jones a Richard Alorris, Waeni-awr. Crythor: Daniel B. Williams, Waenfawr, a chw-areuwvd yn ganmoladwy gan Miss L. E. Thomas, Brvii Melyn. EJai'r elw i gynnorth- wvo Mr John -C-ei-iffitlis, Majes Gwynedd.
DAEARGRYN YN INDIA ORLlEWINOL
DAEARGRYN YN INDIA ORLlEWINOL IlIXYSTRIO TREF. 1700 O FEIRWON. HANESIOX TORCALONUS. Yr wythnos ddiweddaf, bn daeargryn mawT yn Kingston, prifddinas Ynys Jamaica, un o'r ynysoedd mwyaf yn yr India Orllewinol, ac yn perthyn i Brydain. Erbyn heddyw, y mae nifer y meinv dros fil a saith gant. 'Dywedir fod rhyw 700 eisoes wedi eu claddu. Felly, mae oddeutu mil o oyrph heb eu hadnabod. Mae'r ysgydwadau yn parhau, a cheir cy- maint a chwech ohonynt ambell i ddih-riiod- Dywed Americaniaid a ddiangasant o Kings- ton y gwelsant bethau rhyfedd iawav. Alae digon o fwyd erbyn hyn wedi ei gludo i'r ddinas, ac f'eUy nid oes berygl i neb drengu o newyn. Alae miloedd lawer yn ddigartref, a thrigarhai olonvnt mewn pabellau. Dygir cyrph o'r newydd i'r amlwg yn barhaus. Alae ymwelwyr yn ymadael gyda phob ager- long, a dydd Sul gadawodd dau gant o Ameri- caniaid. Cycrifir fod v golled yn ddeng miliwn o bun- nau. Llosgir y mwyafrif o'r cyrph. Diwedd rhyfedd ddaeth i ran prif fasnachwr yr ynys. Yr oedd yn eistedd mewn cadair yn siop eillydd yn barod am "shave," pan fu r ysgydwad. Torwyd ei bea ymaith yn glir gan drawst a syrthiodd. Rywsut diangodd yr eilliwr. Mae Syr Alfred Jones, Lerpwl, oedd ond newydd lallio yn yr ynys, a llu o Saeson ereill. yn ddyogel. [ Cafodd clerc o Sais brofiad ofnadwy. Cladd- wyd ef dan falurion y masnaehdy lie y gweith- iai. Cymerodd y rhai hyny dan, a. bu yntau ar lawr o danynt am oddeutu 50 awr. Pan y tyn- wyd ef allan, yr oedd yn fyw a bron yn wal'.gof. Dywed y meddvgon yr adfera yn lied fuan. Alae Air Wrilliam Howell Davies, A.S., dros Dde Bristol, vn ddyogel. Ceir desgrifiad byw jawn o enau Air W. R. Hall Caine. Pellebrodd I Air Caine fod i bob heol ei hanes. Dinystr sydd yn mlobman, ac yn yr hwyr goleuir vr awyr gan y tanau, sydd yn parhau i losgi mewn rhyw chwech o leoedd yn y dref.. Y neuadd lie y cvnnelid v gynniadledd i drafod y cwestiwn o dyfu cotwm yw yr unig a.deilad heb ei niweidio. Pan oedd Air Alfred Jones a'i barti ar fedr dychwelyd i westy mawr .yn y dref, clywsant y ddaear yn ysgwyd, ac vn svdyn rhoes vr adeilad ffordd. Syrthiodd Mr Jesse Collingsar y ddaear symudol, ond cod wyd ef i fyny heb dderbyn niwed. -Nis gellid gweled dim y fynyd nesaf oiierw J v llwch a'r mwg ddechreuodd godi. Sierhaw^d cw«h, a symudwyd Svr Alfred Jones a'i barti i'w llong. y "Port"Kingston." YTr oedd tan wedi gafael yn y ce gerllaw, a chwythid v "fHamau i <rvf- eiriad v ilestr. Ar y pryd, e-drychai fel pe byddai i'r Ilestr gael ei llosgi. ond yn ffodlis ni ddigwyddodd hyny. J)y^rwyd nifer fawr o'r anafusion i r cei, ond ni ddvgwyd ar fwrdd v Ilestr ond y rèai hyny yr oedd orobaith vr arbedid eu bvwyd. We-di i fwrdd y ilong gael ei lanw or di- oddefwyr darfu i Syr Alfred Jones sicrhau gwasanaeth lie arall. Yna gwnasd gwelyau i'r dioddefwyr. a darfu i bawb a allai geisio gv-einyddu arnynt. Bu Dr Evans, meddyg y Ilestr. yn gweithio drwy nos Lun. Gan fod cyfferiau wedi eu colli yn y dref, nis gellid ond gyda'r anhaws- der mwyaf weiryddu ar y rhai oedd^ wedi nvi nno eu j,aelodau. a ghoenus i'r eithal otdd y drinia^th o r herwydd. Bu fa.rw llawer o'r rhai a uludwy-d at y liestr, ac ar doriad dvdd cymerwyd y cyrph ymaith mewn troliau. I Yr cedd y ddaear yn crynu yn barhaus fe! yr .)e-!d pawb yn ofni i'r gwaethaf jidig^yjd. Me^vn un man cymerodd y brodorion f; n- I.als -ar y cyffro i ladrata tybaco a cigars J un lb, a gvraothant hyny yn ngwydd yr hedd. tedwail brodorol. Mewn manau ereill giwelid y brodorion yn c-i.ii,E-d-d -vn daii-el -,aii ysniygii a (iis,v.-] i'r llywodraeth a'r dyn g-wyn i wneyd gc.-?;t y gallent drostynt Ad daid bore ddoe fod y Llyngesyld Da- vies,) L^iiges yr Unol Daleithau, wedi der- bvii llythyr odiwrth Syr A. Swettenham, y LlywrnV: aethwr, yn erchi iddo alw ei ddyr- ion o'r ddinasgan y gallai wneyd pobpeth sydd en"i(-u ei vneyc hebddynt. ac fod y Llyngos- vld vedi dieio yn aruithr chcrwydI hyn. ".Jdd by nag. dvwedir nad yw y .stori yn ffait11
[No title]
Oherwydd v ovflenwadiau bycha,in o rai matli- au o 10 yn Xe Cymru, mae y pnsiau wedi codi yn uhel iawn. -i Yr oedd Mr .1. P. Jones, Glyncoed, Chwilog, un o griw y "Pengwern," a fu foddi, oddeutu detnga-in oed. a gedy weddw. Un arall1 o x criw oedd AIt William Hughes, Pwllheli. Gedy yntau weddw a phlentyn. Y Prif Weinidog fu hwyaf mewn swydd»yn vstod v can' mlvnedd diweddaf oedd Arglwvdd Lerpwl. Bu ynddi am bymtheng mlynedd. Yn nesaf daw Arglwydd Salisbury, yr hwn I fu mewn swydd am 13-& mlynedd. Bu Can. ning yn Brif Weinidog am bedwar mis.
BRAWDLYS MEIRIONYDD
BRAWDLYS MEIRIONYDD DDOE. DWYS DAFAD. ANFON A AI AETHWR I GARCHAR. Agorwyd Brawdlys Aleinon ibore ddoe. y' oedd y Barnwr Je!f wedi bod yn yr eglwys y Sabbath, ac felly nid aeth yno foreu Llun. CYHUDDIAD 0 LADRATA SWRDD.- I Cyhuddid Morris Jones, Drwsyrymlid, o lad- rata hwrdd, gwerth 14, eiddo Mr David Lloyd Davies, Llandanwg, cydrhwng y cyntaf o Mai a'r ail o Tachwedd, 1906. Erlynid gan Mr Artemus Jones, yn cael ei gyfarwyddo gau Mr I R, Guthrie Jones, ac amddiffynid gau Mr E. Jones Griffith, A.S., yn cael ei gyfarwydOO ga-a Air William George. Yn ei anerchiad- i'r uchel reitbwyr dywedw v Barnwr mai ychydig o ladrata defaid oedd yn y wlad, ond nid oedd yn llai o ddrwg, oher- wvdd hyny; a dylid gwneyd achoe y gellid ei broh. Ina aeth tros yr hœ. ^Wrth agor yr achos tros yr e^1-'n3af.' wedai Mr Artemus Jones fod y cyhuddedig yn ffarmwr. Yr oedd yr hwrdd yn un o rai oedd- vnt wedi bod tros y gaua.1 yn Gellilydan, .a4 ar ol hyny anfonwyd yr hwrdd 1 fyny^d 5J e iynydd, yn agos i r Gwndwn Yroedd nod ciust y defaid yn wahanol, ond yr oedd hefyd y llythyrenau E.D. a nod coc j*1™- yr oedd yismotyn du ar goes yr hwrdd. Coll- Vydd«*T hyrd^od yn Maa Caed <un yn Mehefin, ond aw chaed y iiail hyd lachyved pryd yr aeih Davies i Llandwmog lie yr oedd defaid i dri yn unig yn cael eu cadw, defa.dy carcharor, Miss Thomas, ac un Id ia -f ierce. Adnabu Davies yr hwrdd a'r Uythyrenau M.J.: -mo hefvd yr oedd y nod ar un glust wedi a*. newid. Yn mhen ychydrg ddyddiau aeth. Daviea i'r He drachefn, ac anfonodd am y charor a dywedodd Davies wrth yr olaf fod. .anddo lwdwn dieithr. Y> oedd y carcharor ar y cyntaf wedi gwadu nad oedd efe wedi■ V nod ar glust unrhyw ddafad, ond <'vfaddef- odd cyn hir iddo gneifio yr hwrdd a i bitchy a dywedodd y gallai ei fod wedi newid y nod ehTystiodd David Lloyd Davies, Gwndwn, f<*f gaaddo 15 o ddefaid yn 'Frondinony Gelli- gaaddo 116 o ddefaid yn !.Frondirion)o Gelli- lydan Y nod a ddangosid oedd nod clust J defaid. Tori blaen y ddethau a bwlch triihor- aad. a 'charai o tan y chwith. Yr ^^<3^ llythvrenau D.D. ar ochr chwith yr :hw1rdf' ac vsmotyn du ar ei goas chwith golli dwy ddafad ar yr 28am o Ma.. Cafodd un o'r ddau yn ol oddiwrth un Richard Wil- liams y piwed Mehetin. Yr oedd wedi myned ar y 6ed o Tachwedd i Llandanwg, lie vr Qedd gan y carcharor hawl i borfa, a chafodd yr hwrdd, wedi newid y nod ar ei glust. Yn y diwedd cyfaddefodd y carcharor mai efe oedd wedi newid y nod clust, ac erfvniai arno f-ned I a'r hwrdd adref. Yn mhen ychydig ddvddiau aeth y carhaxor i'r Gwndwn, ac erfyniai am iddo setlo, ac awgrymai am iddvnt fyned at ,Dr Humphreys, Trawsfynydd, ond dywedodd Cadwaladr Powell fod yn well iddo beidio myned ato, onide y byddai yn ngafael y gyf- raith. Alewn ymddiddan cydrhyngddvnt, addefodd y carcharor iddo ladrata yr hwrdd, Yn y croesholiad, dywedodd na welbdd yr hwrdd cydrhwng y 27ain o Ebrill a'r 3vdd o Tachwedd. Nid oedd y ddau hesbwro a'r 1Ut ¡ nod gwlSan Vtfut. Wedi gwrandaw yr achos am tros bum' awr dychwelwyd rheithfarn o euog, a dedfry-dwyd v carebia-ror i chwe' mis o garcliar. Tyngwyd i mewn reithwyr mewn achos o I don ammod priodas, sydd i'w wran-daw I heddyw (Mawrth).
EISTEDDFOD MON
EISTEDDFOD MON Yn nghyfarfod diweddaf Pwyllgor Eistedd- fod 'Gadeiriol Mon. etholwvd y rhai canlynol i fod yn arweinyddion; Yr Henadur Lewis Hughes, U.H., Amlwch Mri R. Mon WvlliamB. Caergybi; ac R. R. Parry. Bryn Ala.
GWERTHU LLYFRFA WERTHFAWR
GWERTHU LLYFRFA WERTHFAWR Dydd Iau, bu Mr John Pritchard Bangor, vn gWlerthu llyfrfa werthfawr v diweddar Barch H. D. Owen, Rleithordy Penmynvdd, Mon. Daeth nifer fawr yn nghvd, yn cynnwys rhai vn cymeryd dyddordeb mewn hen lyfrauo pwl, Manceinion. ac amryw leoedd o Ogledd Cymru. Yr oedd y gofyn yn dda, a chalwya. prisiau rhagorol am bron yr oil ohonynt.
DAMWAIN OFNADWY MEWN GLOFA
DAMWAIN OFNADWY MEWN GLOFA PELEY YN FFRWYDRO YN IffAW, TjyUIWB, Yn hwyr dydd Iau cymerodd damwain oTOzA- wy le yn Nglofa Bettisfield, Bagillt. Fel yr oedd Robert Morgan, taniwr, yn cyflawni ei ddyle&wyddau ffrwydrodd pelen oedd gandclo yn ei law. Derbyniodd niweidiau ofnadwy, yn arbenig i'w wyneb, a symudwyd ef i fsbytj- I Caerlleon, mewn cyflwr difrifol iawn.
Family Notices
GENI, PRIODI, A IVIARW GENlEDIGAiETILAU. HUGHES—Ionawr 16, yn 6, Grange-avenme. Liscaxd, priod Mr B. Hughes, ieu., ar fab. WTLUAMS—Ionawr 16. i Mr a Airs Williams. The Chalet, Tarvin-road, Caer, merdh. PRIODASAU. JONiES—OWEN—'Ionawr 16, yn Nghapel Mor- iah, Caernarfon, gan y Parch Evan Jones. Mr Henry Jones, Gilbert-street, Caergybi, a Miss Katie Owen, merch ieuengaf Mr W. Owen. Ty Capel Aloriah, Caernarfon. MARWOLAETHAU. HUGHES—Ionawr 16, yn Tan'rai It, Waeiif arwt, Mr John Hughes. JONES—Ionawr 16, yn 85 mlwydid' oed, yn Bo wy d d street-, Blaenau Ffesitiniojg, Mirs Sarah Jones, ^weddw Air \Vm. Jones, y Fron Deg, Alaentwrog, a mam Airs Cadwaladr Williams, S'hop, Llandwrog. GRI;FFTTH-Ionawr 13. yn ei phreswylfod, Glan Menai, Garth, Bangor, yn 78 mlwydd oed. Margaret, gwleddw y diweddii-r Gaipten S, Ifughes Griffith. K ELI, Y Ionawr 18. yn 40. Vicftoria-eitreet, Caernarfon, frs Mary Kelly, priod v diwedd- ar Mr Joh.n Kelly, yn 63 mlwydd oed. WOOILDRiEDlGjE—'Ionawr 15, yn y Strfamd, Penrhyn-road, Colwyn Bay, Doris Mary, plentyn ieuengaf Air a Airs B. F. WTooldridge, yn 2 mlwydd oed. WTLTTA.NIS-IonaWT 13. yn 64 mlwydd oed, I Airs Gwen Williams, priod diweddar Mr I Henry Williams, Glanaber, Llanllyfni. ER OOF. GRIFFITHS—Er serchog goffaclwriaeth am ein fhaaxwyl fab, Samuel Griffiths, yr hwn a ym- adiawodd a'r fuchedd hon Iomwr 17, 1903, yn 19 mlwydd oed, Penybryn, Talysarn. "Hyd oni wawrio y dydd." Can Sol. ii.. 17. Nid' vn anghof gan ei Dad a'i Faan, ei Frawtd a'i Chwiorydd.— JONES—In lovinsr memory of my dear hus- band, Captain Evan Jones, Frongoch, Car- narvon. who lost his life in the English Channel, in the ship "Moe.ltrvfan," January 19th, 1901, aged 45 years. His is gone, but not forgotten. Day by day, Oh how I miss him. Words would fail my less to tell; But in Heaven I hope to meet him. Evermore with him to dwell- Jane Jones, Frongoch. Carnarwm.-
Advertising
i MONUMENTS, LABGEST STOCK IN WAL51. BKfOR:E BUYING, CALL AT H UGH JONES, MARBLE WORKS, CARNARVON. The Trade tuppiied with sown AsiflaMV Stone-Curbing; also Slate Limtels up to 12 feet long. MONUMNETS. LARGE STOCK. RICHARD WILLTAMS, Monumental Works LUANFAIRFECHANv 1 TVrnr.h LT-ANGEFNI.
BEODGELERT""""'
p Llewelyn" gan Mr John Evans, Sygyrn-ter-e. Cafwyd cyfarfod rhagorol. DAMWAII:N.-Trwy golli neu ollwng ei afaoel '1' rhaff ar y graig, yn C'hwarel y Rhyd-ddu, cafodd Mr J. J. Williams godwm a damwain boenus i'W ben a'i frest.