Yr Herald Cymraeg

Col'led' fawT i gerddarilaeth Cyanina fydki marw- oftaetib Dr Joseph Parry. Yr oedid ei awen yn wir Gynmreig a.'i fedr yn fawr. Efe otedd y cyn- foaf i gyfensoddi operau Cymreiig, ac y mae ei wtil.th yn Gymreig i'r bon—mae swyn ajines- grrÏilitdrwlJ hiraetb wylofuis a ILim-lon--(iid nrwyfus yr hen alawon oynaraf yn ei. weiitbiau. YII" oedi yn feastr ar gyfansodldS caneoion, tonau, rbian- ganau, cydlganau, a clrj-faMwx.i(tiliiau, ac y mae I dlarnau o'i waith er eu canu yn mhobcyngherdJdi drwy Gymni am flynyddau meitihion mor bobl- ogaidid heddyw ag erioed'. Yr oedkl ea Vlad yn tueddwl yn fawr ohono, a datau na, dVlvmunasai ef ei bun amsgena/ch teyruiged gan ei g-en-edi, iia?r un a gafodid ddydd Sul, pryd!, yn 01 yr haaiies sy'n dlod i'n llajw, y canwyd rfnai o'i domau a'r UaiB ac ar offer oerdd agos yn mhob capel drwy Gymro. I

PERSONAU A PHETHAU. Hysbysir am farwolaetb Dr A. T. Lyttleton,, Esgob 'Southampton. Anfonodd PwyllgorLleol Uandudno 50p i Sef- ydliad Oenedlaethoi y lBywydiadau, y JiyDedd. Curwyd ICymru gan y Werddon drwy saitih cael yn erbyn dim ddydd Sadwrn mewn ym- ,,n er drechfa bandi. Dywedir fod Mr Carnegie mewn gohebiae-th er prynu ystad yn yr Hag gyda v bwriad o ad- eiladu "plas heddwch" ami. Mae Mr D. Wynne Rees, o Goleg Trefecca, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwysi Pencelly a Thalybont, iBrycheiniog. Cyboeddwyd Ilyfr glas ar Mlynt Venezuela. Dengys fod y cytun.d'eb a'r Almaen wedi ei wnyd fis iMehefin diweddaf. I Swm y gwobrwyon a roddir yn Arddangosfa Oeffylau Conwy, ddydd Llun y Pasc, ydyw 170p, yn ychwanegol at ddwy gwpan arian. Y mae W Talfari Da vies, Ys<pytty Ystwytb, o Goleg Trefecca. wedi derbyn galwad egl^wys Fethodistaidd CIosygrarig, six Gaerfyrddin. Mae'r Prifathro Prys, Trefecca, yn dioddef I dan anwyd a gafodd pan ar daithi i Lerpwl i fyned dan driniaeth lawfeddygrtl yn nglyn a'i :wddf. Ar awdurdod Mr Kruger, dywed y Parch Mr ftchowaiter na chynnygiwyd erioedi i'r Almaen, hawl amiddiffyni ar y Transvaal a 'bod Bismaxk 'W'edi igwrthod. Ffynai torm ynsir Ddinbyck a IDyffryn Llan- Kollen ddydd Sill. Attaliwyd v trenau rhwng Khiwa'bon a (Dolgellau, a chwythwvd teis-i yd a gwair i ffwrdd. M ae Dr Moelwyn Rugheg yn wad er's tri mis, ac ar orcbympi y meddyg gadawa y wlad ton ar unwaitb am binsawdd1 fwy tymherus Ynysoiedd1 Canary. Hysbysir fod y Parch R. Roberta, Willesden, tlundain, unig fa.b y Parch D. Roberts, Rhiw, Ffestiniog, yn derbyn yr alwad o eglwys esbyteraidd Weabboume Grvoe. I Co'lwyd o bymtheg i ugain o fywydau a ^Hlwyfwyd tua 40 o bersonau -mewn earilyniad i 'ian nos Iau mewn gwestty yn Cedar Rapids, America. Yr oedd 120 o bersonau yn y j gwegtty ar y pryd. J I h Torodd tan mawr mewn melinau yd yn West Dock, Caerdydd, ddydd vSadwrn. Yr oedd ynt mawr ar y pryd, a gwnaethpwyd niwed ^awr. Amcangyfrifir y golled yn 50,000p. ►/Yr oeddis unwaith wedi meddwl peidio cynnal ^ssiwn nesaf y Methodistiaid yn y Drefnewydd, ^oerwydd fod" y frech wen yno, ond V mae >yddog meddygol y dref yn barnu t bydd yn ^dyogel. ^lae'r Parch John Williams, gweinidog eglwys j Methodist'iaid Calfinaidd yn Prince's-road, ^rpwl, wedi cydisvnio a gwahoddiad i bregethu Gymraeg yn Ngbyngbrair Gogledd Cymru 'Mglwyisi Rhyddion yn "Ngholwyn Bay, yn ^brill. v. I*en-derfynwyd cynnal cyfarfodyddi Ysgol ^Hrwinyddtol Gogledd Cymru eleni yn y Rala Gorphenaf. Gynnwrsa y prif ddarlithwyr y ^fathraw »Silas Bangor; y Proffeswr Davies, Bangor; a'r Parch Dr Hugh Bangor,- 011-berwydd ioriad sydyn y rhew ar lanau Flll- laad, dygwyd 250 o ibysgotwyr i'r mor ar y rhewfryniau. Gwnaetl ymchwiliadau gan long- au, ond yn ofer, tac yr ydys wedi rhoddi y gu- baith am ddyogelwch v dynion i fyny. I Chwythwyd y sgwner "Menai, o Gaernar- fon, oedd ar ei mordaitJi i 'Greenock o Poole, i'r Ian ddydd iJau ger Carrickfergus, tra'n ceisio myned i .Belfast Lough. Ni cheisiwyd ei morio eto, ac os deil v tywydd yn ystormus, ofnir yr aiif yn ddrylliau. Cynnaliwyd cyfarfod o'r blaid Seneddol, Gwyddelig ddydd Liun, yn Dublin. Ail-ethol- wyd Mr John Redmond, A.S., yn gadeirydd. Paeiwyd penderfyniad yn cefnogi y cytundeb a wnaæd gan gynnrychiolwyr y blaid yn Nghyn- nadledd Pwnc y Tir. Bu damwain ddifrifol yn Xghorsaf y Dref- newydd, foreu Gwener, a derbyniodd "shunter" o'r enw William Miorris niweidiau difiifol. Yr oedd yn croe>ei y ffordd, pryd y tarawyd ef i lawr gan dren. Torwyd ei ddwy goes bron i ffwrdd, a symudwyd ef i'r yspytty. Ddydd Gwener, derbyniodd Mr Ritchie, Canghellydd y Trysorlys, ddirprwyaeth yn cyn- nrychio'li mwnwyr y w.ad yn gwrthwynebu i'r doll ar all-forio glo. Ar ol gwrandaw daliadau y ddirprwyaeth, atebodd Mr Ritchie na- ddang- oswyd dim iddo r gyfiawnhau gostyngiad y doll. Cynnaliwyd cyfarfod o Bwyllgor Celfydd^dau Eisteddfod G«nedlaetbol Rhyl nos Wene'r. Mae Mr rw. G-osoombe John wedi cytuno i w-eithredu fel ibeirniad yn adran cerfluiuo, ac Aiglwydd Kenyon wedi cytuno i feirniadu yn adran y cerfio yn nghyda Mr .Henry W. Buddieom a Mr Ro- bert Hilton fOaer), a Mr Alfred Daniel! yn nos- parth gwyddor. Talodd Major Druitt, un o arolygwyr Bwrdd Masnach, ei ail-ymweliad a Thrallwm, a theith- iodd gyda rheilffordd ysgafn Trallwm a Llan- fair. Gwnaeth ei ymchwiliad cyntaf bythefnos yn ol. Dywedodd y rhoddai adroddiad fod y linell yn barod i'w defnyddio, a rhoddid tvst- ysgrif Bwrdd Masna.ch yn fuan. Y mae cofadail. wych i swyddogion a m ilwyr cyffried;i.n pjfrth^iiol i'r .nfusilbrion Cymreig gyfarfu a'u inarwolaeth yn Neheudir Affrica a China, yn awr yn b'arod i'w gosod yn Eglwys y w Plwyf, Gwrecsam. Hysbysir fod Tywysog Cymru, p-eneadfridog y gatrawd, wedi Cydsynio i ddadorehuddio v gofadail yn ystod yr wythnQlS gyntaf 0 fis Mai. Yn York, ddlydd, Mercher, cynnygiodd y Canon Lester, a derbyniodd y cyfeisteddfodi i-s'arf 'beiiderfyniad yn gofyn. i'r cyfeisfceddfod uchaf ddangos yn eglur i bob Cristion fod yr Eglwys "yn J'Ir.lynu'n dynn yn ffydd gyntefig yr Eglwys yn niwair eni ac ad- gytodiad,ein. Harglwydd." Dywedwyd nad oedd a, wllelo liyn ddim ag araeth ddiweddar Deon Ripon! I .Dydd Gwener, bu ymdon Trallwm yn gwran- daw cyhuddiad o vmosodiad anweddus 3-11 erbyn Thomas Samuel Pryce, 68 oed. Angel-lane, Tra- llwm. Rhoddwyd tystiolaethau gan naw o en- I ethod bach o 8 j 11 mlwydd oed. Dywedodd Sarah Niren, mam dwy o'r genethod bach, pan welodd ddifrifoldeb y trosedd. ei bod wedi cy- huddo y diffynydd mewn cyfarfod gweddi. Tra- ddodwyd y diffynydd i sefyl1 ei brawf. Bu Pryce yn bregetlnvr lleol poblogaidd. ac hefyd yn henadur o Gynghor Sir Drefaldwyn. Suddodd y llestr "Julia," o Runcorn, ar y graig wrth Benmaen Bach, vn ystorm nos Fer- cher ond achubwyd v dwylaw. Ddydd Iau achubwyd dwylaw y '"Stag," eiddo Mr Edward Jones, IBangor, gan fywydfad Llandudno. Yr oedd y Hong mewn perygl, ac aeth pum' pysgot- J wr mewn cwch ati. Gwrthododd y dwylaw- David William's, Bangor, a Terence Mwhane morwr—ddod i'r Ian.' Yn ddiweddar- aeh, aeth y bywydfad at v llong a chan fod y storm yn gwaethygu, daeth y dynion i'r lan. ach, aeth y bywydfad at v llong a chan fod y storm yn gwaethygu, daeth y dynion i'r lan. IR]iws, iSyr Alfred Thomas ginio i'r aelodau 'I R lyddfrydig Cymreig yn v Devonshire Club nos Wener. Yr oedd Syr William Harcourt vno'n fawr ei hwy!. Mae stori fod Arglwydd Tweed- mouth wedi: cyfeino at y Cymry a'r'Scotiaid fel edyn y blaid Ryddfrydig. ac nad llawer a allent ei wneyd heb y corph. '^Beth v mae 'dervn da ei wneyd heb y corph. 'B-eth v mae 'deryn da heb ei edyn?' ebe Syr William. Yr oedd Mr Asquith yno, a dywedodd, ebe nhw. fod Dad- sefydliad 1 Gymru yn un o brif amcanion y blaid Ilvddfryd1^. 1r oedd Mabon yno, a chanodd "Hen Wlad fy .MKidau" ^yda hwyl. Cyfarfu Cynghor €oleg Aberystwyth yn Llundawn ddydd Gwener. dan lywyddiaeth Syr ^ymde.mlwvd a phriod y diweddar Archddiacon Protheroe. Hr^byswy'd fod sir oedd Aberteifi, Caerfyrddin, a Threfaid- w-yn; yn xnhlaid sefydlu fferm yn ng]yn a'r coleg, a phenderfynwyd ceisio gan y siroedd er- eill wneyd yr un peth. Penodwvd pwyllgorau 1 geisio anan at y Uyfrgell a.'r greirf^ £ at ddysgu cyfraith, a phenodwy<i Svr John Wil- yCyrno^e Jonet A.h., ar Prifathro Roberts, yn aelodau o Lys y Brifysgol dros y coleg. Te F»7U'rrr>r cryif, yn cynnwys Egltwys-^yr nte YmneiWoiwyr, wedi ei ddewis i ediych ar S !i'r Mean Hf™ CaJwyd Uythyrau od,d1wrth IutUws vn oefnoigii, r symudiad'. ac yn mhlitn ere,ill oddiwifth yr An rhydeddus G. T. Ken von, A.S., Mr Ivor Prifys-g^l Cymru; Parch Graffiti E 1.1ns, M.A., Bootle • a'r Parch. J R, Buckley, Llandaf. Yr ydxs wedi pendvrfvn-u toi a tbaclu. hen ,go,pel S&nt McJhb, Be chdd^yd y Deoto, eir cof am dano, cu sefydlu ysgfolbmiiajeltb gfenedfeielthoO neu giodi oolofu) ar ei fedJdi srvdia. gwedddll y drysorfa, Y Parch J. R. Jones Ty Ddtwi, a. Mr R. H. Prichbrd. Hwlffordd rn ysigmfenydd a thrysorydd y mudSnd. Nos Iau, gerbron cynnulliad Iluosog vn Xghor- wen, traddodwyd darlith addysgiadol a dydd- orol iawn ar "Owen Glyndwr" gan Mr L. J. Roberts, arolygydd ysgolion. Rhvl. Trefnwyd y ddarlith dan nawdd Pwyllgor Eisteddfod Cor- wen, a llywyddid gan Dr Horatio E. Walker. Olrheiniodd Mr Roberts hanes "Owen Glyndwr" yn fanwl hyd ei ymneilIduad dirgelaidd oddeutu 1412. Yr oedd y cwestiwn pa le y claddwvd: Owen Glyndwr yn parhau heb ei benderfynu hyd sicrwydd. Dywed tradcTodiad yn swydd Hereford ei fod wedi ei gladdu yn Monnington, ond yr oedd Mr Roberts ar ol talu ymweliad a'r lie hwnw yn fwy ffafriol i'r traddodiad mai yn I Xghorwen y claddwyd ef. Apeliai y darlithydd at ei wrandawyr i symud yn mlaen at gael cof- w"O golofn i'r hen wron, a f'o yn addurn i'r ardal ac yn rhywbeth i'r ieuenctyd ediych arno mewn edmysredd. Diolchodd y cadeirydd (Dr Walker) I i Mr Roberts am ei ddarlith ardderchog, a siarad- wyd yn mhellach gan y Parch D. Griffith- (rlieithor Corwen), .1 Mr W. Foulkes Jones, Colomendy (cadeirydd y Bwrdd Ysgol). Hvs- byswyd fod Pwyllgor yr Eisteddfod yn barod i gyfranu lOOp at y symudiad o gael cof-golofn i I Owen Glyndwr.

Bwrdd Undeb Conwy. CREFYDD Y RHIENI. DDYDD GWE'NER.—Cyfarfod gohiriedig. Mr Hugh Owen, Llangysteiiyn, yn y gad.ir.— 'Codwyd cwestiwn part bed y gredo yr oedd bachgeri, o'r enw William Anthony Jones, oedd yn y tlotty, i'w ddwyn i fyny ynddi. Ym- ddengys oddiwrth 'fynegiadau gan y dirprwy- gTerc. pan y dygwyd y bachigen i mewn, y rhoes ei dad ef i lawr ar v llyfr fel Pabydd. Deallid. fodd byna.g, mai Kglwy.swr ydoedd, er nid yn. "Eglwyswr da," ac felly, ar gaisi Ficer Conwy, penderfynwyd addysgu y bachgen yn ol egwydd- orion yr Eglwys Sefydledig. Y gyfraitb oedd fod yn rhadd i blant ytlottygael eu haddysgu yn ol y grefydd a ddodid i lawr yn y rhestr, a rhaid oedd rhoddi yn y llyfr gredo y tad. Yn yr achos hwn, fodd bynag. yr oedd y mynegiad yn y llyfr heb fod yn iawn, a phenderfynwyd e:i wella. Gwnaed datganiad gan chwaer y tad, oedd yn y tlotty, ond ni ysfcyriai Bwrdd y Llyw- odraeth Leol liyny yn .foddhaol. gan fod y dat- ganiad j'w wneyd gan y tad. Gwnaed ceisiadau i gael hyd i'r tad, ond yn ofer. Torwyd v ddadl' o'r d'iwedd gan y daeth y fam yno, a dywedodd ei bod mewn cyflwr i gymeryd gofal o'r bachgen. Palbvddes oedd hi. Gada-wyd iddi ei gymeryd ymaith.

Dosparth Demi Meirion ac Eifion. Cynna-liwyd dosparth deml iryntaf y flwyddyn Mhen rhyndeud raeth ddydd Sadwrn. dan lywyddiaeth* y Dosparth Demlydd, Mr R. G. Prichard. Mr William Ellis, Blaenau Ffes- tiniog. a. weithredai fel ysgrifenydd. Rhoed adroddiad o'r Pwyllgor Gweithiol, a bu cwestiwn cael Eisteddfod Demlyddol a Chymanfa Ganu tan syIw, a. rhoddid argymhellion i sylw y Dos- parth DemI, y rhai a fabwysiadwyd. Caed ad. roddiad y Dosparth Demlydd am Demlau Diphwys Deudraeth, Minffordd, a, Berea. (yr Efailnewydd), a olygai mewn safle dda. 297, neu gynnydd clir o 73. Bu llwydd mawr yn Ffes- tiniog. Caed gan y cynnrychiolwyr o Ffestin- iog, yn eu mysg, Miss Owen a Mrs Lloyd Jones, yr hanes.—Dywedodd Mr E. Cefni Thomas fod eu nifer yn awr yn Nheml Diphwys yn 133. Cwynid am wfyllfa yr achos Temlyddol yn Mhwllheli a Harlech.-Adroddid ar ran Mrs Dr Jones a Mr Lewis Foster Edwards fod yn Har- lech waith dirwestol mawr. Cydymdeimlwyd a'r Brawd D. Pugh oedd vn wael. Caed adrodd- iadau tra chysurus gan y cyfeillion lleol am sefyllfa lewyrchus y Temlau. Gwnaed sylwadau ar ansawd.d gvsurus yr adroddiad o FIaenau Ffestiniog gan y Dosparth Demlydd, a Mr T. Lloyd Prichard, etc. Caed yn ddilynol bapyr llafurfawr ar "Effeithiau alcohol ar y cyfan- soddiad dynol" gan Miss M. E. Jones, merch y Parch D. Jones, Garegddu.

Ynadlys Amlwch. DYDD GWENER.—Gerbron H. Roberts, Ysw., ac ynadon ereill. ACHOSID'N TRWYDDEDOL.—Cyhuddwyd Mr Leche, Dinorben Arms, Amlwch, o gadw ei dy yn agored a goddef gwerthu diodydd meddwol ar y 15fed cyfisol, dydd Sul, a chy- huddwyd H. M. Pritcbard a W. Bl'undle o fed yn y ty.—Erlynwyd: ga,n Mr Davidi Owen, ae amddiffynwyd gan Mr Lloyd Carter.-Tystiodd y Rhingyll 0. Williams (4) ei fod wedi gweled drws y ty yn agored a'i fod wedi. myned i mewn a. chyfarfod Pritchard a Blundle yno, gyda Mr Leche. Yr oedd gwydriad o chwisci o flaen. Pritcbard a chwrw ar y bwrdd o flaen Leche. Ni welodd ddiod o flaen Blundle. Dywedodd1 Leche fod y dda-u ddyn wedi bod1 yn ei helpu efo'r llyfrau.—Mewn ateb i Mr Carter, dywed- odd Williams nad oedd dim ymdrech wedi ei I wneyd gan yr un ohonynt i guddio y ddiod. Yr oedd wedi gweled y ddau efo Mr Leche amryw o weithiau. Yr oedd llyfrau ar y bwrdd.—Dros y diffynyddion dywe<lodd Mr Carter nad oeddynt wedi troseddu. Yr oeddynt yn waboddedigion i' Mr Leche, ac felly yr oedd ganddynt hawl fod yno.—tRhoddodd y diffynyddion dystiolaeth. a, dywedodd Mr Leche mai ei frawd-yn-nghyfraith oedd yn aros yno ar y pryd, oedd wedi galw am ddiod, ac fod Blundle wedi gwrtliod cymeryd peth.-—Taflwyd yr achos yn erbyn Leche a Blundle allan, a dirwywyd Pritchard i 5s a'r costau.—■—'Cyhuddwyd Henry Parry, Adelphi Vaults. Porth Amlwch, o oddef meddwdod yn e.i d'y ar y 14eg cyfisol, a chyhuddwyd Richard Roberts o fod yn feddw yno.—Erlynwyd gan Mr David Owen, ac amddiffynwyd gan Mr Thornton Joiles.-Rhoddwyd tystiolaeth gan y Rhingyll Williams (4) a'r Heddgeidwad Wil- liam Jones (14) dros yr erlynwyr, a thystiwyd o'r ocbr arall iran Mri Henry Parry, Hugh VY lllia .u-. Hugh Pritlebird. Samuel Pritchard', a Richard Roberts.—Taflwyd'yr achos yn erbyn Parry allan, a dirwywyd Rohertsl i 2s 6c a'r costa.u. IMEDDWI. Dygwyd Edward Hughes. Cemaes-. yn mlaen dan warant, am beidio ym- ddangos yn y llys lis yn ol am feddwi. Dirwy- wyd ef i 10s a'r costau.—Dirwywyd John Ro- lberts, Mynydd Llwvd, i 10s ar costau am feddwi; a Richard Davies, Penybonc, Pensarn, i 5s a'r costauilim fod 3n feddw ac afreolus yn Amlwch. OADW PLY,.NTYN.Ge' siodd Lucia. Wil- liams archeb YllI erbyn Solomon Williams, Bangor, iam arian. oedd yn ddyledus arno at gynnai ei blentyn anghyfreithlon.—Gorchy- mynwyd iddo dalu 2s 6c yr wythrnos nes by dda i wedi talu yr ol-ddyled. IFOHYD,,D,HA,D. -C!eis l,odd 'Mr W. Griffith. sadler, Amlwch, am gael peidio bruch'frechu ei blentyn.—Caniatawyd.

Llys Tiwyddedol Llanerchymedd, GWRTIHOD TAIR TRWYDDED. DDOE: (Ddydd Llun).—Gerbron H. Robe U-. Ysw., ac ynadon ereill. ADRODDIAD YR HEDDGEIDWATD. — Dj'ivedodd yr Uwcb-arolygydd Jones, ( a-igybi, fod 15 o dafarndaiyn y dosparth. Xi cfiosp- wyd yr un tafarnwr yn ystod y tair biynodd di- weddaf. O Awst laf, 1901, i lonawr 28ain, 1903, cospwyd 24 am feddwdod a thaflwyd un achos allan. GWIRTHWYINiEBIADAU. —Ar ran Mr Rich- ard IDaviffi, Ysgol y 'Bwrdd, LJangefni, ysgrif- enydd iCymideithas Ddirwestol Mon, gwrthwyn- ebodd Mr IDavid iOwen, Bangor, adnewyddu trwvddedau yr Anglesey Central, Bulkeley Arms, Britannia, .Bull's "iHead, Druid Arms. George and Dragon, King's 'Head, Llwydiarth Arms, Menai. Ship, a.'r T'wrcyhelyn fc\rms, yr oil yn Llanerchymedd, ond tynodd Mr Owen y gwrthwynebiad yn erbyn y Bull, King's Head, Menai, a'r Anglesey Central, yn ol.—Adnew- yddwyd y trwyddedau hyny, ac hefyd drwydd- edau y Rhosgoch Hotel a'r Marquis, Rhosylbol, (iwalchmai Hotel, Trewalchmai, a'r 'Bull, Llan- ddeusant. CEISIADAU.—Go%nodd Mr Carter am ad- newvddiad trwydded y Druid Arms i Owen Ed- wards. Gwrthwynebwyd gan Mr D. Owen am í nad oedd ekieu'r ty. Dywedodd Mr Owen fod I Llanerchymedd yn dref ag yr oedd gormod o drwyddedau ynadi. Rhifai y boblogaeth dan 2000. Nid oedd y tai yn tueddu at lwyddiant y dref.—Yn erbyn yr adnewyddiad, rhoddwyd tystiolaeth gan P.C. Hugh Williams. Dywed- odd fod gormod o dai trwyddedol yn Llanerchy- medd.—Tystiodd Dr Hughes, Llanerchymedd. nad oedd eisieu y ty. ac fod Llanerchymedd yn dref lie yr oedd llawer o feddwdod.Dros ad- newyddiad, dywedodd Mr Carter fod y tafarn- wyr yn cadw eu tai yn rheolaidd, a bod y tai yn rhai cymhwys at angenrheidion y rhan yma o'r wlad. Nis gwyddai ef paham yr oedd v gwrth- wyn-ebiadau eleiii mwy na l'hywflwyddyn arall. —iRhoddwyd tystiolaeth dros y cais gan Owen Edwards, y talarnwr.-Gofynodd Mr Hindley (Mri 'SI IR. Dew a'i Gyf.) am adnewyddiad trwydded y Bulkeley Arms i Mr John Williams Gwrthwvnebodd Mr D. Owen. Rhoddwyd bron ) yr un dystiolaeth ag yn y cais a.rall.-Gofynodd Mr Carter am adnewyddiad trwydded y Britan- nia i Mr John Jones. Gwrthwynebwyd gan Mr Owen.—'Gofynodd Mr Carter am adnewyddiad trwyddedau y George and Dragon, (Llwydiarth Arms, a'r Ship.—Dros y Twrcyhelyn Arms, ym- ddangosoddMr Hindley.—Gwrthwynebwyd yr oil gan Mr D. Owen. DYElARNiIADAU.—Anerchodd Mr Carter y Ily.s, gan ddal fod angen y tafarnau, ac nad oedd gwynion yn eu her byn. — DalTodd Mr David •wen fod Llangefni wedi cynnyddu er pan lei- rhawyd y trwyddedau, ond fod Llanerchymedd lie na thynwyd y nifer i lawr, yn myned yn ol fel tref farohnad a ffeiriau. Yna, dywedodd Mr Owen ei fod yn barod j roddi c i'r llys y ffigyrau a roddodd efe fel tystiolaeth gerbron v Ddirprwyaeth Frenbinol. KTwrth- wynebwyd hyn yn gryf gan Mr Carter, a dy- wedodd y byddai yn llawer gwell i Mr tDavld Owen beidio gwneyd y fath beth. oherwydd yr I oedd ef yn barod i brofi nad oedd ffigyrau Mr Owen yn gywir. Apeliodd Mr Carter ar y llys yi) gy i beidio cymeryd bywoliaeth pobl oddiarnynt ar saith niwrnod o rybudd. Yr oedd y trwydded- wyr yn hollol barod i crvfarfod awgrymiadau y llys.—Wedi ymneillduo, penderfynodd y llys ad- newyddu trwyddedau yr Anglesey Central, y llys.—Wedi ymneillduo, penderfynodd y llys ad- newyddu trwyddedau yr Anglesey Central, y Bulkeley Arms, y King's Head, a'r Menai Inn, rhoddi trwydded cliwe' diwrnod i'r Druid Arms, y George and Dragon, a'r Twrcuhelvn Arm, a jrwrthod adnewyddu trwyddedau v (Britannia, y Llwydiarth Arms, a'r Ship Inn.—JDywedodd Mr Carter v byddai iddo apelio yn erbyn y dyfarn- iad.

llys Trwyddadol Poithaathwy. ^DDOEI (Dd'ydd Llun).—Gerbron Harry C'l^gg. Y^w., ac ynadon ereill. GWERTHU I BLENTYN. Cyhuddwyd George William Hughes. y Menai Bridge Inn, Llangefni, o werthu diod feddwol i William Thomas Rowlands, plentyn dan 14 oed, ar y 166g eyfisol.-Ertyn,id, gan Mr W. George, a d'iffynid. gan; Mr Huw Rowlaiid.-Tyst,iodd J. E. Jones, Llangefni, iddo weled y plentyn yn dyfod o'r ty a photel' ganddo.—Tystiodd Ellen Rowland, matn v bachgen, mad hi a'i hanfonodd. —Dy\yedodd y iffynydd ei fod ef yn tybied fod y plentyn -dros oed pan werthodd efe y ddiod iddo.—Gosodwyd dirwy o 5s, a dirwywyd y fam j 10s yn cynnwys y costau. COLLI TRWYDDED.—Gwnaed cais am a-d- newyddiad trwydded y Menai Bridge Inn gan Mr Huw Rowland.—Gwrthwynebwyd1 gan Mr W. George ar v tir nad- oedd ,angell y ty. ac oherwydd fod y tafarnwr wedi ei ddirwyo. Dangosodd fod un ar ddeg o dafarnau o fewn cylch lie na thrigai ond 1700 o bobl.— Daliai Mr Rowland nad oedd gormod o dafarnau yn Llan- gefni i gyfarfod a'r angen ar ddyddiau marchnad a ffair.—(iwrthodwyd adnewyddu y drwydded. Y SHIP INN.—'Gwnaed cais am adnewyddiad trwydded y Ship Inn gan Mr H. C. Vincent.— Gwrthwynebid ar ran yr ynadon gan Mr W. George.—Cais Mr Vincent oedd ar i'r drwydded ga.el ei hadnewyddu i Mrs Williams hyd nes y gellid ei throsglwyddo i Thomas Morris, Mon- achdy, S'arn. — Gwrthwynebid, oherwydd nad oedd angen am y ty.—Ca.niatawyd v drwyddied. Y ROYAL OAK, MALLDRAETH.—Gwnaed y cais gan Mr S. R. Dew.—Gwrthwynebid gan Air George, ar y tir nad oedd angen am y ty, ond caniatawyd yr adnewyddiad ar yr amniod, fod y drws cefn, yn arwain i'r siop, gael ei gau., Y WHITE LION, NIWBWRGH.—Gwnaed y cais gan Mr H. C. Vincent.—Gwrthwynebid gan Mr George, a-r y tir. nad oedd angen y ty, fod yno ddrws cefn, ac nad oedd yno le i bobl aros.— Wedi gwrando tystion, caniatawyd y drwydded. Y RED LION, LL-A-N,,GE,FNI. -Gwrth- wynabiadlau cyffelyb wneid i'r ty yma, ond ar gais Mr Huw Rowland, adnewyddwyd y drwydded. Y MALAKOFF.—Gwnaed cais am adnewydd- iad y drwydded yma. gan Mr Thornton Jones.- Gwrthwynebid gan Mr W. George.—Tystiodd yr Arolygydd Jones mai dyma y dafarn leiaf yn Moii.-Tystio-d,cl y Parch E. H. Griffith, rheithor, I' Llangadwaladr, nad oedd y ty yn ddim ond mellditli i'r ardal. Gwyliodd y ty yn fanwl ar ran y plwyfolion, ac un diwrnod clywodd yr iaith fwyaf anweddus yno.—.Tystiodd y Parch D. Rees Capel Mawr, fod. cyiarfod o ardalwyr nos Sul wedi pasio penderfyniad yn erbyn ad- newyddiad y drwydded. — Gwrthodwvd ad- newyddu. (Nid oedd y llys wedi gorphen pan aethom i'r wasg).

Ynadlys Bwrdeisiol Caernarfon. DDOE (Ddydd Llun).—Gerbron y Maer (W. G. Thomas, Ysw.), Richard Thomas, Ysw., R. O. Roberts, Ysw., Edward Hughes, Ysw., Robert, Roberts, Ysw., J. R. Hughes, Ysw., a M. T. Morris, Ysw. TEITHIO HEB DOCYN.—Cyhuddwyd Evan Jones, 27, William-street, a Hugh, Hitches, 19, Well-street, Caernarfon, o deithio o Borth- akthwy i Caernarfon helb docyn.—Ymddangosai Mr Fenna dros Gwmni Rheilffordd y London and Nortli-Western. Ar yr 20fed o Ionawr, coo fe. ditethy ddas ddiffynydd i'r dref gyda'r tren 1.27. Gwelwyd hwy yn gorwedd o dan y fainc yn y cerbyd, ac aethant allan yr ochr arall. Canfuwyd hwy gan weision y Cwmni a daliwyd hwy ar y bont. Dywedodd Jones nad oedd ganddo docyn, a hysbysodd Hughes y buasai'n well pe buasent wedi talu, gan y gwyddai y daliesid hwy.-Tystiodd William Jones, arolygydd y traffic, y gwelodd y ddau ddiffynydd yn gorwedd o dan fainc yn ngherbvd tren 1.27. Wedi i'r teithwyr glirio, aethant allan yr ochr arall i'r eerbyd ac i'r geudy. Dywedodd y tyst wrth yr Arolygydd Davids, a. daliwyd hwy ar y bont. Dywedodd Evan Jones y buasai'n well1 pe huasent wedi talu, a. chynnygiwyd 2s i'r tyst, ond gwrthododd wy. Cymerwyd u henwau a'u preswy'lf od. —Dywed odd y diffynyddion y gwrthododd y tyst 2s ar y pladform.-Atehodd y tyst nad aethant ar y platfform o gwbl. Daliodd hwy ar y bont, a'r adeg bono y darfu iddo ef wrthod tal ganddynt. —Dywedodd Llewelyn Davies, casglydd tocynau, y galwydi ei sylw gan y tyst drweddaf at ddau ddyn. Aeth ef drwy y ffordd a. chyfarfu hwy ar y bont. Cynnygiasant ddau swllt ond gwrth- odwyd hwy. Dywedasant y deuent o Borth- aethwy.—Mewn amddiffyniad, dywedodd y di- ffynyddion nad oeddynt yn. bwriadu twyllo y Cwmni o gwbl, ac yr oeddynt- yn meddwl talu. Yr oeddynt. hwy wedi teithio gvda'r London and North-Western lawer gwaith ac ni ddigwyddodd dim o'r fath o'r blaen.—Dirwywyd hwy i 10s a'r I Costau yr un. RHWYSTR.—Cyhuddwyd John Hughes, 20. ) North Pen'rallt: Edward: Edwards, Mount- pleasarit-square a William Williams. 17. Wil- liam-street, o achosi rhwystr yn ngorsaf y rheil- ffordd. Ymddangosai Mr Fenna, Caer, dros y Cwmni.—Tystiodd Wiiliam Jones, arolygydd, fod y diffynyddion yn achosii rhwystr yn mhorth yr orsaf ar y 13eg o'r mis diweddaf. Achosent gryn drwbl i deithwyr wrth ddod o'r orsaf. I Gofynodd iddynt fyned ymaith, a gwnaeth hyny lawer gwaith o'r blaen. Rhybuddiodd a by- gythiodd hwy. Daethant yno tua chwarter i banner dydd, ac wed'yn chwarter wedi banner dydd.—Gofynodd Mr J. R. Hughes a oedd y tyst- wedi derbyn cwynion oddiwrth foneddiges- au.—Atebodd y tyst y huw yd yn cwyno wrtho, a chan Mr Dai'bishire.—'Cadarnliaodd Mr Parry, y gorsaf-feistr, dystiolaeth y tyst diweddaf. Achosai y be'chgyn gryn rwystr yn yr orsaf. Derbyniodd ef (y tyst) gwynion oddiwrth yr ynadon am hyn. Rhwystr ant y teithwyr. Gofynodd iddynt lawer gwaith fyned ymaith ond i ddim ipwrpas, Yna dywedodd y tyst. wrth y prif arolygydd. Cafodd yn'tau igwynion per- son ol oddiwrth foneddigesau.—Dywedodd Wil- liams nad elad efe byth i'r orsaf oni. fyddai ar fusnes. Gofynwyd iddo ef gan ddyn o'r enw liams nad elad efe byth i'r orsaf oni. fyddai ar fusnes. Gofynwyd iddo ef gan ddyn o'r enw Jones, o Lanberis, fyned a phethau yn perthyii iddo i'r orsaf. Aeth yntau a hwy.—Dywedodd y Gorsuf-Feistr nas gwelodal betbau. gan y di- ffynydd yn yr orsaf. --Gofynodd y Maer a allai Williams gael y dyn Jones i'r llys i brofi ei honiadau.—Dywedodd IMir J. R. Hughes os oedd 'Williams yn dyweyd yr hyn nad oedd yn wjr y cawsai ei 'erlyn am anudoniaeth, a bod igonnud o b|yny yni y 'llyis! hwn o lawer.— Rhoddwyd ty.stiolaeth wed'yn gan, Evan Jones, porter, y gwelodd y diffynydd gydia, chelfi yn yr orsaf. Yr oeddynt wedi ei cyfeirio i ddyn o'r enw Jones, o Lanberis, ac aeth ef a hwy i'r tren, ond nis gallai fyned ar ei hv mai y diwrnod dan sylw y bu hyny.—Dirwywyd J. Hughes ac Edward Edwards i ,108 a's costau, a William Williams i 10s a'r costau. I MEDDWL—Am fod yn feddw a.c afreolus, dirwywyd Peter Casey, T'an'rallt, a. Hugh Hamilton, Wesley-st.reet.

BANGOR. CYNGHOR YR EGLWYSI RHYDDION.— Cynnaliwyd cyfarfod o'r Oynghor nos Wener, y I Parch W. R. Saunders yn y cadair. Bydd; i'r Parch T. ElirA Hollowell draddodi aucrchiad yn I, y cyfarfod hlynyddol yn Ebrill. Bu trafodaeth ar y Deddf Addysg a phenderfynwyd cefnogi gweithrediad Cynghor Sir Caernarfon. Y CYMDEITHASAU.—Nos Lun, bu Mr Lloyd Williams yn areit'hio ar "Hwyl" yn ughyfarfod Hira.el, a chafwyd esiampl'au ar- dderchog o'r hen 'bregethwyr gan Mr C. D. F. Humphreys.—"Y ct-lfau cain yn nghapelau Anghydffurfwyr" oedd testyn Mr Ivor S. Davies yn Park-hill.-Bu -Nlr Thomas Thomas, Friars- place, yn egluro "Bywyd ar y mor" yn xIhen- I '\Iart* dref, a Mr E. W. Jones yn darlithio ar "Martin Luther" gerbron, Cymdeithas1 y Tabernacl. CYNG'HERDD. — Cynnaliwyd budd- gyngherdd i Mrlemuel Roberts yn Nghapel ¡ OS Pendref, nos Fercher, dan lywyddiaeth Dr E. O. Price. Cymerwyd rhan gan Mrs Henderson Jones, Miiss Winnie Owen, Gutyn Eifion, Teg- fan, Mr R. H. Morgan, Mr Maidwyn Evans, a Mr C. D. F. Humphreys. Canodd Mr Lemuel Roberts hefyd amryw ddarnau, a chor Pendxef, dan arweiniad Mr John Williams. Y mae Mr Lemuel Roberts yn myned i Lundain. CYFARFOD (CYHOEDDUlS.—Nos Fawrtii, cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddus o drethdalwyr Bangor yn y Drill Hall i ystyried gwaith y Cynghor Dinesig yn ceisio cennad y Senedd i brynu Pare yr ESlgob a'i d'rosglwyddo i awdur- dodau'r Coleg. 'Cyst y Pare 15,000p. Uyw- yddodd y Maer, ond tua dwsin o -bohl ddaeth yn n^iiiyd. Wedi Si'r Maer eg'l'ujrio'r mesur cyn- nygiodd roi hawl i'r Cynghor i fyned yn mlaen I gyd'a'u mesur.—Eiliwyd gan Mr Henry Lewis, a chariwyd y cynnygiad. Y RHYDDFRYDWYR. — Lly wyddodd Dr Evans gyfarfod blynyddol Cymdeithas Rydd- frydol Bangor. Penodwyd Dr Evans' yn llyw- ydd am y flwyddyn nesaf; etholwyd Mr Evan Edwards yn drysorydd a Mr P. Williams yn ysgrifenydd. Awgrymodd y llywydd y dylai y Cymdeithas basio penderfyniad parthed uno a'r Cynghor Sir yn nglyn a gweinyddiad y Ddeddf Addysg.—Dywedodd y Proffeswr Davies fod Cynghor yr Eglwysi Rhyddion y noson hono wedi pasio penderfyniad yn ffafr ymuno a'r Cynghor Sir.Penderfynodd y Gymdeithas ohirio y mater.Cynnygiodd Mr E. D. Wil- liams fynegiad o ymddiried yn Mr Lloyd- George. Wrth eilio, dywedodd y Proffeswr Davies y rhoddai yr etholwyr anrhydedd ar ddyn wrth ei ethol i'w cvnnrychioli yn y I Senedd, ac efallai yr anrhydeddwyd Mr Lloyd- George pan y penodwyd ef gyntaf. Yn awr, fodd bynag, rhoddai Mr Lloyd-George anrhyd- edd ar yr etholwyr drwy eu cynnryehioli (cym- eradwyaeth mawr).—Cariwyd y cynnyg yn unfryd-

BETHEL. EISTEDDFOD Y PLANT. — Cynnaliwyd pumed ELsteddfod y Plant yr wythnos cyn y diweddaf, a bu'n Ihvyddiannus dros ben. Oher- wydd anffawd, ni ddaeth yr thanes i law yr wyth- nos ddiweddaf. Wele enwau'r enillwvr :-Ad- rodd, "Bob amser ar ol" 1, Maggie Williams, Rhydgerlan 2, Ettie M. Hughes, Tre'rgof. Canu, "Glan Collen" 1, W. Ellis, Saron; 2, M artha Williams, Saron. Darllen difyfyr o I "Geinau Ceiriog" 1, Lizzie Williams; 2, Elwyn Gruffydd, Gorphwysfa. Cyfieirhu o'r Saesneg i'r Gymraeg 1, W. R. Williams, Rhyd- gerlan 2, Marv Jones, Penrhos. Deuawd, "Fy mwa yn y cwmwl a fydd" 1. Annie L. Wii- liams a. H. Williams, Saron. Dethol emynau 1, May Jones, Penrhos, a Nela Williams, Llys Meirion 2, T. J. Owen, Rhos Alun. Adrod'd. "Nant y Mynydd" 1, R. G. Williams, Saron 2, I. Hughes, Tre'rgof. Cyfieithu (dan 18 oed) 1, E. E. Williams, Hen Ysgol; 2. R. J. Grif- 6th, Fronheulvg. Eto (dan 16 oed) 1, W. G. Jones, Erwffynnonydd 2, E. L. Griffith, Gardd- ffynnon. Dadganu (dan wyth oed) 1, Jane E. Jones, Penrhos; 2, J. Elena Jones. Penrhos. Adrodd, "Mae'n Gymro byth" 1, Ceridwen J. Griffith, Gorphwysfa; 2, S. J. Williams, j Blaenrhos. Hemio (dan wyth oed) 1, Polly Williams, Hen Ysgol; 2, Catherine Jones, Blaenyparc. Pwytho (dan dd-eg osd) 1, Ninie: Ll. Jones, Llys Ifor. Adrodd, "Yr eneth ddall 1, Elwyn Griffith, Gorphwysfa; W. Hughes, Ty C'errig. Adrodd gan ddosparth 1, May Jones, S. J. Williams, a. Kate Jone.s, Bethel. Canu'r "Aderyn PUr" (dan 14 oed) 1, May Jones, Penrhos; 2, Annie L. Williams, Saron. Traethawd, "Blodau gwylltion fy mro" 1, E. E. Williams, Hen Ysgol; 2, Kate Jones,Groeslon. Byr draethawd ar y pryd ar un o'r tri canlynol Ceiriog, Golyddan, Panty- celyn (400 gair) 1. A. M. Huws, Llys Myfyr 2, T. J. Owen, Saron. Canu, "Plant bach dedwydd" 1, Jane E. Jones, Penrhos; 2, Ninie L. Jones. Ystori fer 1, T. Lloyd, Llan- rug; 2, B. Williams, Tre'rgof. Canu ar y crwth 1, H. J. Hughes, Saron; 2, E. E. Grif- fith, Garddffynnon. Darllen difyfyr 1, Lizzie Williams, Saron; 2, F. Jones, Saron. Adrodd, "Y Fenyw Fach a'r BeibI Mawr" 1, Ceridwen J. Griffith, Gorphwysfa. Testyn y gadair Huw Puw Gruffydd (Brynyralun). Canu, "Tair pluen y Cymry" 1. Annie L. Williams Nela Williams. Darllen difyfyr 1, W. J. Hughes, Tre'rgof 2, Ceridwen Griffith, Gorphwysfa. Deuawd, "Cwsg. fy Noli" 1, Annie L. Wil- liams, a Martha M. Williams. 'Gwnio: 1, Kate Jones, Groeslon. Goeod clwt ar brint: 1, 'Jennie Williams, Rhydgerlan. Canu, "Yr j gwcw ar y fedwen" 1, Ann E. Williams, j Cwmyglo. Dethol tair can o weithiau Eifion Wyn, W. J. Gruffydd, a Moelwyn 1, R. Ieuan Hughes, Ty'r Ysgol; 2, Edith M. Griffith, Gorphwysfa. Ffyn 1, H. Cyrus Hughes, Llwyn iCelyn. Adrodd, "Ti wyddost beth ddywed fy nghalon" 1, Ceridwen J. Griffith. Gwnio cas gobeiivdd 1, Annie L. Williams 2, Mattie Jones. Penrhyn. Canu, "Y ddeilen ar yr afon" Cyfartal, E. A. Williams, Bethel, a L. Roberts, Llanrug, ac A. E. Williams a. M. Hughes, Cwmyglo. Wool antimaccassars 1, Jane M. Owen, Aden. "Pinews" 1, Agnes M. Huws, Llys Myfyr. Can, "Y rhosyn unig": 1, E. A. Williams, Blaenrhos. Testyn y goron I R'hobert ap Sion. Caine ar y piano: 1, T. J. Owen, Ysgol y Sir. Triawd Cymreig: 1, Parti H. H. Gruffycldt (Bryn Alnn). Cystadleuaeth gorawl: Cor Bethel. Nos Sadwrn, perfform- iwyd Dan y P'almwydd" (Root), dan arweiniad Ieuan Arfon.

¡ HEBDA A'H CYLOH. Y GYMDiElTHAS LENYDDOL.—Nos Per- ohetr bu Mr Owen Griffith, Ger] an, -TI dlanHetn ptupyr <lyddorol ar "Nodweddion g^vahajiiiaietho] Rhyddfrydcaeth a Cheidwadiaeth." Cadeii'riwyd gan Mir E. R.. Jlones, Abercaseg. PWYLLGOR PRESENNOLDEB YR YS- GOLION.—Cyfarfu yr uchod dan lywyddiaeth Mr John Roberts, Llys Llewelyn, nois Ferclner. Oddftwrttli adroddiad y swydidiog; gorfodol (Mr R. W. Roberts, Og"vten Store) caed fod peth gwelliant yn nglhyfiartaledd y presennoldeb raigor ydloedd y mis cynt. piendierfynwyd rhybuiddio rlhiai rhilemi. MARWOLAETH HEN GYMERIAD. —Oyf- esiiriio y mae ein penawd at y diwedd;ir I-NIT David Hughes, Peaiybrmi, un o ragoroliom y ddiaear mewn mwy nag un ystyr. Yr oedd vn ddiacon yn Nghapel Salem, ac e'fe a ofalai fel "rrwr Tv'r j Oapel" hwnw. ond fel arwr cyfarfodydd y gWeithwyr, ac fel Und'ebwr s-elog. yr adnabyddid ef oreu gan fwyafriif yr ardalwyr. Yr oedd yn un o'r rhai hyny a dorodd asgwrn ctefn Tori'aiettlh yn Metihesda, yn '68 a '74. Ond y diwedd a dda/'th iddo yntau. Cl'addwyd ef gan dorf fawr ddydd Ioo, vn v Fvnwent Ynuneillduol. Y CYNGHOR DINESIG.—Nos Wenel. Mr W. J. Parry yn y gadftir. Ymddengys oddiwrth adroddiiad v ddirpmyaeth a fu ar ran v Cynghor gyda Mr Trench, stiward Stad v Penrhyn, vn ngilyn ag a, gor ffordd Ty'n Ffridd i'r cyhotedd fel y bu unwaith, maj nid yn rhwydd iawn y oeir hyny. Y mae y Cynghor yn ymddangos yn selog dros geisio adferu hon yn ol i'r cyhoedid.—Ym- ddangys fod contract y gwaith dwfr n Nghil- twllau a'r Freatihwen bron. a. ohael ea arphein. Rhoddes y Cadeirydd rybudd o gynnysriad er- byn y Cynghor nesaf i oleuo yn ardaj a'r trydan.

BETTWS GARMON. Y GYMDEITHAS LENYDDOL.—Nos Wen- er, o dan lywyddiaeth y Parch Rhys Lewis, caed papyr ar "faith anweddus" gan Mr J. R. Owen, Post-office. a phapyr ar "Lewis Williams, LJan- fachreth," gan Mr W. T. Williams. Melin y Nant.

CEFNMAWR. NEUADD NEWYDD. Mae trigolion y Cefn wedi eu siomi oherwydd gadael cynllun o adeiladu ndladd newydd. Nid oedd Bwrdd y I Llywodraeth Leol am roddi benthyciad. Mae poblogaeth y dosparth tua deng mil, ac mae angen am Neuadd Gvhoeddus. Y GY^IDBITHAS RYDDFRYOOL. Yn nghyfarfod blynyddol y gymdeithas nos Wener, ail-etholwyd yr Henadur Christmas Jones yn llywydd, a'r Cynghorydd Samuel George yn is- lywydd. Derbyniodd y Cynghorydd D. R. Ro- berts (Trevor Isaf). swydd trysoiydd, a'r Mri Ernest Lloyd (Rhosymedre), a George Morris, swyddi vsgrifenyddion.

FFESTINIOG A'R CYLCH. GWELLA.—Da gernym ddeali fod y barddi- fetddviT Isaililit. vn gwella. CL\!NU ICYNNUILLEEDFAOL. — Darllenodd Mr Meredith Roberts bapyr da ar y mater uchod yn Nghvmdeithas v Rhiw. CYWIRIAD.—Mr E. Ffestin Jones, A.C., oedd yn arwa,in Bomd of Hope y Rliiw, yn y Cwrdd Dirwestd yr wytihnos o'r blaen. PLENYDlD.—Yn Nghaj>el Carmel, nos Lun, dan lywyddiaeth Mr R. Williams, Ysgol y (Bwrdd, Ibu Plenydd yn siarad ar ddirwest. AiMRYWIAETHOL oedd cyfarfod Oymdeith- as St.-Martha, Tyddyngwyn. y tro diweddaf. dan lywyddiaeth y Parch J. Lloyd Richards, B.A. DARLITH.—3Tn Engedi. nos lau. yr oedd y i ,Parch Thomas Lloyd yn siarad ar "Gyehwyniad Gyfundeb y Methodistiaid," yn ail-gychwyniad cymdeithas vno. ''DI^WLLiIA'NT Y MEDtDWL" oedd testyn darlith dda. gan y Parch Moses Roberts o flaell Cymdeithas y Gwyr Ieuainc, yn eu cyfarfod di- weddaf, yn yblaenau. DEDDF 'NEWYDD Y CLADDU. Yn Nghymdeithas Seion, caed rianyr ar yr uchod, a dyledswydd yr Ymneillduwyr i'w defnyddio. gan Mr Griffith Roberts. Bethania. OYMMIRODORiMETH DDIWEODAR oedd testyn papyr gan Mr Hugh EIHs Hughes yn Nghymdeithas 'Lenyddol (Seisnig) Ffestin- io cr, nos Fawith. Llvwydd. Mr Bowton. TY NEU DAI DIRWESTOL. Yn undl a phenderfyniad Undeb yr Eglwysi Rhyddion. y mae pwyllgor dylanwadol vn ymholi er symud i gael ty neu (IitÏ cyhoeddus dirwestol yn yr ardal. WIYTHlNOS 0 WEDDIO.—.Y mae Undeb yr Eglwysi Rhyddion yn cymhell wythnois o weddio yn y gwahanol eglwysi yn nechreu Mawrth, a ohael, nos Fercher, gyfedladiau undebol vn y gwahanol barthau. GOBETTHLU Y RHIW.—Cymerasant hwy, dan arweiniad Mr IE. Ffestin Jones, ran effeith- iol yn nghyfarfod dirwestol Jerusalem, yr wyth- nos ddiweddaf. MrT. J. Roberts, Rliiw, a lyw- yddai v cyfarfod. MATERrON DYDDORO-L. — Yn Nghvm- deitbas Bethel, y Llan, vn eu cyfarfod diweddaf. wele destynau y Mri W. Ro'berts a Rowland Jones "Ofergoelion Cymru :Fu" a'r "Jlndiaid Cochion v tuhwnt i'r Mynvddau CVeigiog." MARWOLAETH SYJ>YN. Bu farw Williams, nriod Mr D. tIVilliams, gof Chwarel y Llechwedd am flynyddau, yn svdyn yn Nghric- cieth, ddydd Mawrth. vn 73 mlwvdd oed. Claddwyd hi yn Llangoed/Mon. ddydd Gwener. CO ETO DR JOSEPH P,AÆIRIy'-Nos Fercher. yn y rha^brawf at uymanfa ganu M.C. yn nos- parth v Blaenau. dan arweiniad Mr David Ev- ans, Mus. Rtc., Llundain, canodd v cvnnulliad liuosog "Abeiystwvth" er cof am yr awdwr enwoc, Dr Joseph Parry. EISTEDDFOD Y GWYR IEUAINC — Mwe pwyllcwr yr uchiod, dan lywyddiaeth Mr H. Ariia.nder Hughes, wedi cwbLhau eu trefniadau ar gyfer cyngherdd vr Eisiteddifod. Maent wedi sicrlhaiu giwasainaetihrMisses Maggie aent. wedi Evans. Ben Johnson, Uundiain; Ivor Foster. LIundaitn. H.e-fyd maent yn trefnu er cael oe^rdd- ,oma i gyniciorthwyo y cor. Bwriedir codi pa-bell i gyJmWYs P 5000 i 6000 o bobL J 4^ CiRYFAF.—1"Pa un ai etifeddeg ai amgjlchedd dyn yw y ga.lu cryfaf yn ffurfiad cymeiiad Barnodd mwvafrif vn Ngliymdeith- as Jerusalem, a arweind tjan y Mri 'H.'Liovd a W. JO-nes, maj y diweddaf. Y 'Panh 'G. S. Ilees, B.A., G -<id yn y gadair. P:il:CiÚl-i'iUNiAI1IH_\R;OlL--Yr,'Ji ciadl dd. 5n ,Evan, ^or»s G- T. Williams ac er- .v11? .ljwyda.a^tn v Purc-ii :i) J-cnes vn Ngnymdeithas v Gai gd.iu. barnodd v mwyS 1 ^/nfantais fyddai col.i vr iaith \iymIZ wl fel arall? 6' b°° medd' wI fl araIl? O (INIMA. Y mae Mr Morris T. J- m-th Mr Ricnard .Jo-ies, ciavdd w=di taith ddyddorol i eig,dd ac rna: jtio yr ydoedd Ddvdd "^10r:ad y Brenlnn iei nulwr or 'Gatrav,-d"Gv nv.,fir f nme vn aros amryw o fech^yn Ffekin; vn y T^,Criod r ^yd.iin heb aw- vfr EGLWYS SEION.-Wele rai <> ?h • (d- roddiad yr eglwys hon am 1902.- — Cvii uiwvd yn ystod y flwyddyn oil, 428p, yn cynnwys 14^p oiqj wemi^oga«th; at y drysorfa adeiladu, 219p; gwahanol achosion, 65p. (Rhifai yr esr- lwys ddeng m.ynedd i'r Calan diweddaf 140. YJI nlkrfyn 1902, 272: cynnydd o 130. EISTEDDFOD Y (WYR lEUAIVC. Y mae y pwyl'lgor a lywyddwyd gan Mr A iai.der Hughes nos Lun, wedi pasio i'gael ywasanuetb rllaj () gsn^'non y genedl i gymrrv-d rhan Yll rfl]L.-fforniiid '1St. Pau1'" gyda. chi io.Iorfa wyeli, 1 gynnortlnvyo cor lleol urid,boi. Bvdd y iioson yn un trbtnig Yl1 lianes ccrd oro, y y CYMDEITHASAU. Yn Rh.lv,. nOs Fawrth. y mater oedd, "A ydyw canu eyf-iuM- eidfaol yn cael y sylw priodol?" A^rwvd' Mr Meredith Roberts, a cttnaed trafodaeth li^d. Nos Inu, yn Salem, traddodes v Parch Gwí1.m I Rees, Jenisalem, ei ddarlith odidog ar "Carlvie" gynnulliad da. 11 C'Y,,STAI),LE,UOI- Bu cyestaddeuaeth dan nawdd ■C.vmdeithas Ebenezer. pryd y Jlvwvdd- a. y Pard, a. Mon a/rr" AJiS 4, W. Morgan, un or beirdd cadeiriol yma •i'nf emllwyr: --Cwmni Mr Hugh DaVies,' iLord- street pedwarawd. Miss Richards a'i ehvf-'l- KT ;,J<]eU^dT' -v Mri T- 'Davies a Hugh D iV; s • adrodd, Mr H. iHughes, ilyord-stivet. '}IiÐTHÐ.\lLR-[). Yn iLJ-vs Poi-rl^dog ddydd Llun, geroron v Cofrestrvdd (Mr Thomas Jones), In.Kwyd Griffith Hugiies. chwarelwr, Dolgaregddu, 'Blaenau Ffestihiog. Dywedodd mai cyfartaledd ei eni.lion oedd 3p 10s v mis. a'i rwymedigaeth oedd 67p.—Yr <,edd Mr R 0 chJiieS "St° yn ,V liyS' Terf.VnwJd yr'™' T DIRWE;STOL. — Nos Sadwrn, vn N^hine] Jerusalem, cynnaliwyd y cyfarfod Jiru- ,<>! wythnosol, o dan lywyddiaeth Mr Jobn T. Jbnes. C-aeclyd. Gwasanaethwyd gan Obeithlu Bethesda, M.C. Cafwyd aneirchiad gan y Parch D. H()kjns, M.A.. ac adroddindtau gaji Mr Hugh Ellis Hughes. Oafwvd coiieuon gan lonverth Meirion, Ilrl John LL Humphreys, Wn-iam James Jones. €R!YBWYLiLI0iN. C'wynir er holl fii.siad, &c., y Cynghor Dmesig, a'r trethi uchel. fod v nyrdd vn ddiweddar yn eithriadoj o fudron jT1" Ffuif Chwefror yn y Llan yn dra iiwyddiannus e eni, a clieid prisiau da a in var- tiieg. Y mae Arglwydd Newboroucb n' i vn uni-g wtdi prynu Bryn Llywdvn. ond vn o fod yno ran o bob haf yn v dyfodol. fd ei llT- tref yn y wl,ad.-Caed ijlw da. fel y dealhvn, oddiwrth gyngherdd Miss A. E. OWrfn. CYDINAJBOD GWA3ANAETH. —Y ma.- ein cyn-ardalydd anrhydeddus. Dr John (Roberts, Maer'Caer. newydd gael ei anrhegu yn gy.svlltiol a'i ddyrclmfiad j'r fa«eroliaeth, oan Urdd yr <Jd- yddion yn y ddinas. 'Crflwynwvd iddo anriie>r werthfawr fel arwydd o'u parch iddo ar gyr- haeddiad y cvfnod o 35 m'ynedd o wa^ina^th gwerthfawr fel meddyg yr urdd. Yr oedd it-Ift-r Juosog o r dmaswyr, yn gystal a'r aelod. Senedd- ol lleol (Mr lerburgh), yn y cyfarfod pan c-vf- lwynwyd yr anrheg. 'PfRlODlAS.—Yn Llundain. ddydd M^rch^r •pnodwyd Mr R. O. Davies. cyfreithiwr, a Miss Isabe.la Davies, cyn-athrawes yii Ysgol Siro-l Ffestiniog.^ Y mae v priodfab yn ail fait v Parch D. E. Davies, Oaernarfon, ac yn frawd'i -I?' .wav4eS^,PlvlllK'!i' a'r ^riodferch vn ferch i Mr W. E. Davies, 'Llundain, ac wyres i'r diweddar Barch Dr W. Davies. Bangor. Gwelir lod y deuddyn leuanc o dras adnabyddus iawn Yr oedd Mu o wyr o nod yn.dystion o'r brioda* yn un o gapeli y Wesleyaid Gan gy:ch ean^ iawn rhoddir y dymuniadau ororeu iddvnt n GOBETTHLU jmUSALEM. (Sn.lu,^ yr uchod nos Wener. dan lywyddiaeth .1.r L Hughes. Albert House. Cymtrwvd Muss Maergne Edwards. Glynllifon-s.tr, ei; M. J. H. Hughes a'i gyfeiJJjon; Miss ilar^aret Anne Owen, New-street Mftiss Sarah Glyn-street; Mr Robert Morris, Tieffeiini: M- Huigh Pugh a'i gyf. Miss Pritdhwrd, iBrvn Awel Miss Elizabeth A. Pugh a'i clfcyf Mr Ivor Wynne Jones. Mr Hngih s. Mary Tywyna Jo-nies, Miss Mary I'ritchutivl. Mr Morriis H. Thomas, a Mr W. O. WiLlilamLs.

LLANDUDNO. Y LLYFRJGELL OYHCsBDDUS. -Allan o edy'ed o tua 300p sydd yn sefvll ar y Uyfrgell gyhaeddus, dea-llwn fod Mr W. Bevan wedi casglu ewoes 200p tuagat glirio y cyfryw. Y CYMDIETTHASAU —Dylauwad v wasg" oedd testyn papvr Mr W. J. Clough (IWarren- side) i aelodau Cymdeithas Lenyddol .Eglwys St. Sior, nos Fawrth. Mr T. Lucking oedd yn cad- eirio. -,Yn nghwrdd Cymdeithas y Methodist- iaid. daiT.enwyd papyr ar "Tanynoarian" gan Mr Gwilym Thomas, ac ar "J. Ambrose Lloyd" gan Mr W. G. Jones.—"A ydvw yn bosibl i Gristion fod yn fasnachwr llwydSiannus?" t.edd testyn yr ymdrafodaeth a agorwyd yn iNghymdeithas y Bedyddwyr gan Mr John Hughes.—Bu y Parch W. E. Jones (Penllyn). Colwyn. yn traddodi ei ddarlith ar "'Emynau ac lEniynwyr ICY¡D!'U" i aelodau v IL-enorfa nos Lun. YaYNiGHIOIR DINESIG.—^Ddydd Mwvrth, dan lywyddiaeth Mr R. Roberts. Penderfyn- wyd, trwy bleidlais derfynol v cadeirydd. 'beidio codi cysgod gvferbyn a'r Riviere's Had ar hyn o bryd.—Darllenwyd llythvr oddiwrth y war- deniaid pg wysiar yn hysbvsu fod y fynwent yn myned yn brin o leoedd i gladdu. Cyflwynwyd. y llythyr i ystyriaeth y PwyHlgor lechyd.—Dar- llenwyd llythyr oddiwrth jytreit iiiwr Mrs Law- son Tait. yn dyweyd ei bod yn bared i fvineiyd 60p yn llai na'r swm a ddyfarnwyd iddi. Der- byniwyd y cynnviriad.—Er i gais gael l wneyd i ddirymu v penderfyniad yn attal swyddogion y Cynghor rhag gwneyd gwaith preifat, methwyd a'i gario.

Ynadlys birol Caernarfon. DYDD SADWRN.—Gerbron J. Menzies, ¡ Ysw., ac ynadon ereill. CLORIANNAU ANGHYWIR,—Cyhuddwyd Margaret Williams, Portdinorwic, o ddefnyddio clorian anghvfiawn. Tystiodd Mr Vaughan Da- J vies mai cadw iard lo yn Mhortdinorwio yr oedd y ddiffynyddes, ac yr oedd y glorian dri phwys a banner yn mhob banner cant yn erbyn y prynwr. —Dywedodd y ddiffynyddes mai prynu y glorian j it ddarfu gan ddiynes arall, a chredai ei bod yn j gyfiawn, gan ei bod wedi ei stampio pan brynodd hi-—Dywedodd Mr Vaughan Davies mai 13 mlynedd yn ol y stampiwyd y glorian.—Dirwy- wyd y ddiffynyddes i 10s yn cynnwys y costau. Cyhuddwyd William Roberts, Portdinorwic. o ddefnyddio clorian anghyfiawn. Tystiodd Mr Vaughan Davies fod y glorian yn dangos tri phwys yn mhob hanner cant yn erbyn y prynwr. —Mewn croes-holiad, gan Mr J. T. Roberts, dywedodd y tyst mai wedi treulio yr oedd v glorian, a'i bod yn bur ben.—Rhoed dirwy o 10s vn cvnnwTS y costau arno. I GADW'R HEDDWCH. Rhwymwyd Griffith O. Jones, a gvhuddid o ymladd yn Ebenezer, i gadw'r hedclwch.

Ynadlys Trwyddedol Conwy. GWRTHOD AMRYW DRWYDDEDAU. DDOE (Ddydd LI-iin), gerbron Henry Kne-e- sliaaw, Ysw.. ac jTiadvin ereill. Yr oedd yr yriadon wedli rhoddii rhybudd y byddai ididynt wrtilwvyniebu 36 o drwyddtdan." Ymdd);iing(osodidl Mr J. J. Marks dro-s yr ynadon, a Mr Ohamber- lain, E. E. Bione. a. Mr Thornton Jones dros v trwyddJedwyr.—Sylwodd Mr Mlarks v byddai i'r ynadon dynu yn ol y gAvrthwyn<?biadau"i ad- nemyddiad y trwyddedlau caitflynol ar yr ammod fod y tai yn cael eu rhoddi mewn cyflwr iecdnvdoil i fodiiln-nnvvdid yr h(id'dge.idwaid: — Y Bridge Hotel. Bilack Iiiion, Georige and Dragon, Harp Hote-1, Boot Irani, Albion Hotel, Plough Inn. yr oil o G!onwy; Fairy 'Glen a'r Dwy- gyfylchn Hotel. Dwygyfyl'abi; yr Alex- andra Hotel, Penmaenma'wr: Royal' Oak, King's Head. Victoria Hotel, T,udno Hotel, y Stanley Hoteil. yr oil o Lajidudmo; Queen's Head, Glanwydden a'r Red Lion. Ty'nyroes.- Ymll adhewyddwyd yr oil.—'Yna gwnaed cais am adnewyddiad trwyd'd'edau y Blue Bell. Black Horse, Liverpool Arms, Mail Coach..Crown Inn, Red Iilon, Whiite Horse, Erskine Arms, yr olOi O' Gonwy y Foresters' Arms, Gyffin Shir). Iran, Penmaenibaich y Goat Inn. Penmaienmawr; Recent. Hotel. Gfesbam Hotel, Llandudno; Caf>- tlie View a'r Farmers' Anns, Tywyn • Queem's Head. Llanrhos; Penrhyn Arms, Penrhynade: a'r King's Head. G'lanwydden.—^Adneavvddwyd trwyddedau yr hloll dafarnau oddiigeirth. v can- lynol:—^Livetrpwoll' Arms, Black Horse.. Red, IJion, Conwy; Gresham Hotiel, Uandudno; Farmers' Arms, Tvwyn King's Head, Glany- wiydden; Farmers' Arms, Gyffin.—Caniatawyd trwydded dhwe' niwrnod i'r Cross Keys, Pen- ^lymakte.—Yr oedd wyth Tori, a thri* Rhydd- frydwr ar y Fainc. DIRWY DfROM.—Dirwywyd Kate Hinson. frydwr ar v Fainc. DIRWY DfROM.—Dirwywyd Kate Hinson. IjJandudno. i 10s a'r costau am fod yn feddw yn v Red Lion Inn. Oomvy, ar yr lleg cyfifod, a Samuel Ernest Maylor, y trwyddedwr, i 5p a'r •cosfcui am roi diod i;ddi. CATS AM DRWYDDED NEWYDD.— Gwnaeth Mr R. S. Chaaniberlaiai: gajs aan drwydd- tekl1 lawn i Mr Thomias Williamis, trwydldleidiwlr y Cross Keys. Penrhvnside. 'Gwrtihiwyneibodd Mr J. J. Marks. Yn ystod gwramd'awiad vr achos, dyAviedwyd mai dyna y chwedhed tro yg ir-noed y cajis.^—Gwrthwvntebrwyd y cais. TROSGLWYDDIAD —Ar gai* Mr R. R. Chamberlain, trosglwyddwyd trwydded v Paranja Hotel, TTindudno, i James Hdltom.

BWCLE. DAMWAIN A'NGEUOL. Mae crwner sir iFflint wedi ei hvsbysu am ddamwain ;uigeuoI yn Nglofa Mountain. RWCê, perchenogion rhai yw y Mri J. Watkinson a'i Feibion. eclireu odd Albert Hibbert, 20 mlwydd oed, a drigai yn Prince of Wales-terrace, Bwcle, ei waith yn y lofa ddydd Iau, tarawyd ef gan dwh: gwag, a lladdwyd ef yn v fan. OYNGHOR DINEST.G.-D,dydid Mawrth, Mr G. A. Parrv yn y gadair, hysbyswyd y gwa- hoddwyd ceisiadau i adeiladu Uyfrgell rvdd. ac fod y Mri J. H. Davies a'i Feibion, Caer. wedi eu penodi fel pen seiri. Yr oedd Cymdeithas y Traethodau Crefyddol wedi cynnyg cyflenwi y Uyfrgell pan yn agored a. chopiau o'u cyhoediQ- iadau, yn ddidraTti, a derbyniwyd y cynnyg gyda, II diolch. Buwyd' yn traiod cwestiwn y frech wen, ac er nas gellid olrhain yr haint yn y dosparth. credid y dylid rhoddi hawl i'r swvddog medd- ygol wneyd a fyno pe digwyddai. Penododd y <; Cynghor ddirprwyaetl* i ymtweled a Chyngiiw Penarlag i ofyn am eu hammodau er defnyddio yr yspytty yn Mwcle, pe byddia. angen.

CAEHGYBL. DAWfXS. —1 Cynnaliwyd y ddawn gYJJraf I mewn cysylltiad a'r Sb. Cybi Lodge o'r Seiri Riiiyddion yn Neuadd y Dref nos Iau. .'CYMD EITHAS .LONDON-ROAD. 0 dan I lywyddiaeth Mr J. Henry (Roberts, cynnaliwyd eyfarfod terfynol y tymhor, nos Fawrth. Dar- Ilenwyd papyr gan y tParch John Evans ar "Y Trindod Pe'ryglus." Gwnaed svlwadaui ar y papyr gan y Mrj II. Jones, loikHoufe. a D. Hughes, Ivor-terrace. Yn ystod v cyfarfod, canodd Miss Moice y mandolin, a chanodd Misses H. J. Humphreys a M. M. Lewis, y Moorings, ganeuon.

CAEKiN ARFON. DAWNS -Cynnaliwy-d dawns yn y Drill Hall nos Fercher. SWYDDFA PARSEU. —Mae yn dda genym ddeall fod cwmni y rheilffordd wedi penderfynu ail-agor swyddfa parseli yn siop Mr Caradog Rowland. Y CYFRIFWYR.—Enwyd yr ymgeiswyr can- lynol ddydd Sadwrn am y ddau le gwag fri cyf- rifwyr bwrdeisiol :—Mri M. H E<iwa -ow E. H arrison Morris, R. Morris, a T. R Eobcits. j YSGOL DEWI SANT.—Nos Iau, bu ysgol- heigion Dewi Sant- yn perfformio yr operetta "Y Dywysoges yn yr Aipht" yn y Guild Hall. Yr oedd yno gynnulliad rhagorol, ac awd drwy y gwaith yn dda. iawn. Rhoddid yr elw i'r vspytty. UNDEB LLENYDDOL CAERNARFON.— Nos Lun, bu'r Parch D. Gwynfryn Jones, Caerlleon, yn darlithio yn y Guild Hall, ar "Daniel Owen, y nofelydd." Yr oedd yno gyn- nulliad da, a llywyddid gan y Parch J. E. Hughes, M.A. OYNGHERDD.—Nos Lun, cynnaliwyd cyng- herdd llwyddiaxmus iawn yn ystafell y Y.M.C.A., dan lywyddiaeth Mr J. L. Harris. Cymerwyd rhan ynddo gan Mri loan Lloyd, W. Hughes, H. Williams, Arthur Williams, Gwilym Edwards, a J. Rees Roberts.—Mr Rees Williams oedd yn beirniadu y cystadleuaethau. XOFIO LLONG.—Yn ystod yr ystorm ddi- 'v. ddar chwythwyd yr ysgwner "John and Henry," Caernarfon, i'r lan yn Llanddwyn. Yi I] oedd y llestr ar ei inordaith o Llanaelhaiarn i Lerpwl gyda 11 wyth o gerig setts. Cymeinjid Mr Hugh Jones. Caernarfon, y gwith mewn Haw o geisio ei chael oddiyno. Llwyddwyd i'w riofio. a dygwyd hi i borthladd Caernarfon. Yr oedd wedi derbyn cryn niwed. Y CYMDEITHASAU.—Nos Fercher. yn Moriah, Mr Isgaer Lewis yn llywyddu, eafwyd darlith ar "Daith drwy wlad y Rhein" gan Mr Roger Evans. Dangoswyd darluniau gan Mr J. S. Owen. — "Hen gymeriadau Cymreig" oedd testyn Mr Evan R. Evans yn Nghymdeithas Pendref. Cafwyd hwy! neillduol yn Salem gyda bil Seneddol. Mr E. M. Davies oedd y I' Llefarydd, Mr W. H. Williams, Rose Hill, y Prif-Weinidog, a Mr Richard Williams, Hill- street, oedd arweinydd yr Wrthblaid. Llwyr orthrechwyd'y "Llywodraeth."—Yn Engedi, nos Wener, darlifcbiodd Mr R. 0. Roberts ar ei daith i Rufain, Napoli. a threfi ereill yn yr Eidal. Dangoswyd lluniau gyda'r llu.sern gan Mr Gwenlyn Evans. YR YSCiOL SIROL. Nos Wener, cynnal- iwyd cyngherdd yn yr Ysgol Sirol, pryd yr awd dnvy y gantata "A Daughter of the Sea," gan yr ysgolheigion. Miss Mary King Sarah Peny- groes. a Miss Sassie Pritchard oedd yn canu yr unawdau, ac yr oedd cor yr ysgol dan arweiniad Mr John Williams. Wedi hyny, cafwvd darn o waith Shakespeare "As you like it." Chwareu- wyd y rhanau yn rhagorol gan Misses Lizzie A. 1 Roberts a Nellie Evans. Ludwig Tasker, R. J. Griffith. R. LI. Jones. Hugh Williams, ac R. C. Ruck. Canwyd y delyn yn odidog o dda gan Delynore* Lleifiad, a chafwyd adroddiadau gan y plant. Yn ddiddadl, dylid rhoddi mwy o le i'r Gymraeg yn y cyfarfodydd aalonia.,dol hyn yn yr Ysgolion Canolradd, canys gwanychu hunan- barch y plant yw peidio.

CRICCIETH. ¡ SALE Jonathan & Co. yn t-rfynn 10s Sadwrn repaf. Chwefror 2Bain.—Advt. GWAELEDD. —Cymerwyd Mrs Watkin yn wael dde-chreu yr wythnos, a methodd fvn'd i Fwrdd Gwartheidwaid Pwllheli ddydd Mercher. DAMWAIN. Gyda'i waith yn Chwarel oel. gest, cyfarfu Mr R. D. Jones, Bod- hyfryd, a. damwain i'w ochr, ond fel y bu oreu ni thorodd asgwrn. CAPEL SEION.—Yn adroddiad yr eg wys uchod am 1902 hysbysir fod yr holl gasgliadau yn 533p. Casglwyd 27p at ga.sgl y ganrif. At y weinidogaetth a'r tlodion, 164p. Y gweinidog yw y Parch J. Owen, M.A. CYMDEITHAS LENYDDOL CAPEL MAWR.—Nos Fercher, cafwyd darlith gan y Parch John (Dublin) Owen ar "Yr Hen Brophwyd o Jerusalem a'i gyfoedion," a chafodd pawb oedd yno eu boddhau yn fawr.

DOLGELLAU. BWRDD GW ARCH EI D WAID. —Y"n y cyfar- fod a gynnaliwyd ddydd Sadwrn, o dan lyw- yddiaeth Mr R. Hughes, darfu i Mr a Mrs Hugh Roberts ymddiswyddo o fod yn feistr a meistres I yn y tlotty. Y rheswm am hyn oedd afiechyd Mr Roberts. Bydd yn golled fawr eu e-olli.- Pasiwyd i hysbysebu yn yr "Herald Cymraeg" am rai yn eu lie.

FFLINT. j Y RHEITHOR A'R AROLYGYDDES. ;Wrt.h bregethu yn yr Eglwys Plwyf nos Sul. cyfeiriodd rheithor Fflint at bend?ifv i Cynghor y Dref i benodi arolygyddes iecbyd. Dywedodd mai Fflint oedd yr unig dref "yn Ngogledd Cymru a fabwysiadodd y penderfyn- iad, ac edrydhai ef arno fel gwarth ar fc-rchd v dref; ond pe gwnelai swyddogion presennol y Cynghor (ebe'r rheithor) eu dyledswyddau. n: fyddai eisieu arolygyddes o gwhJ.

FOURCKOSSE8. CAPTEN IiEUANC.- Mae Mr W. Pryv Vvii- liams, Penygroes House, wedi llwyddo'i bas^ > yn gapten Illong. Y mae ef vn frawd i Mr G. Prys Williams, B.A., Ysgol 'Sirol Pwllheli

LLANHHl AK CYLOh. ER ei bliftro ddwywaith gan ddan farrier methwyd tynu y clap oedd ar goes coffv) Mr Roberts, Porth yr Aur, Cr ccieth. Tynodd Olew Morris Evans ef trwy ei iro am dri mis, a chaf- wyd 59p am dano; 20p ddywedai rhai oedd ei werth cyn tynu y clap.—Aclvfc. DAMWAIN ANGEUOL.—Oddeutu deuddeg- o'r gloch ddydd Mercher, brawychwyd y lie gan y newydd fod Robert John Williams, 21 miwydd oed, mab i Mr Thomas J. Williams, Warden- street, wedi ei ladd, mewn moddi arswydus, yn Glynrhonwy Isaf, trwy i agerbeiriant fyned drosto. Yr oedd ef a'i gydyriedydd, Mr R. Parry, Glvnperis, yn myned a gwageni llawnior. i ben y domen, pryd y canfuwyd fod y pwymiau allan o'u lie. Gan mai ar yr ochr He y safai R. Parry yr oedd y pwyntiau. fe neidiodd ef i lawr i'w gosod yn eu lie, ac ymddengys i'r trancedig feddwi neidio hefvd, ae iddo yn ed ymeais i aros ar y peiriant pan welodd Parry wedi disgvn, fetbu a chadw ei gydbwysedd a syrtbio. Y petb cyntaf a welodd Parry, wedi gosod y pwyntiau yn eu lie, oedd y truan o dan y peir- iant. Lladd'wyd ef yn y fan, ae yr oedd golwg ddifrifol arno. Bu raid troi y peiriant ar ei ochr i gael y corph yn rhydd. Yr oedd ef yn fachgen a hoffid gan bawb, gan mor siriol y byddai bob amser. Mae y cydvmdeimlad a'r tenlu trailodtis yn ddwfn a. chyffredino] iawn. Cynnaliwyd ewest dydd Gwener, pryd y bwriwyd rh.ithfarn o "Farwolaetb ddamwreinio: Claddwyd ef yn Mhenygroes, Llanllvfni, ddvdd Llur. (ddoe).

LLANERCHYMEDD. ADLONIANT.—Bu Mr H. A. Williams, oar, yn dangos "lluniau byw." ac Ap Harri vn taflu ei lais. er difyru cynnulleidfa fawr, yn y Neuadd Newydd, nos Wener.

L L A Tv FA C R RTCTH MEIRIQN,. PLENYDD.—Nos Sadwrn. bu Mr Williams (Plenydd) yn traddodi ei ddarlith ar "Gvmer- iadau cadctiedig y Testament Newydd," yn Hermon. Yr oedd v capel yn orlawn. Caed elw da at ddyled y capel. Llywydd, Mr Thomas Davies.

tjumata. y owestiwn o well tai i r dosparth gweith iol, a bu raid i Mr Long (ar ran y Uyw*xJra*fth) addaw oeisio gwTieutimr rhywibeth. Pan ranwyd y Ty, caiwyd nad oedd and namyn un dlemgatin o ble.1dleisiau yn sefyll rhwng y Llywodnu-lh a chafel ei gorchfygu. Tranoeth, oododd Mr Keir Hardte y o roi gwaith i'r llu .gwaiitihwyr sydd heb ddim i'w wneyd; ac yma. eto dim ond 40 o fwyafrif gafodd y Weinyddiaeth. Dradhefn, oodwyd y cwestiwn. o'r "London and Gloibe" y cwmm,, wnaetlh gymiaint o dwyll yn y byd mas- nachol; ac ymosodwyd ar y Weinyddiaeth am beiidio erlyn yn yr amgylcbiad hWIIl. Aeth peth- au o ddrwg i waeth pan godwyd dradhefn y cwestiwn o fod aelodau o'r Weinyddiaeth yn gyfarwyddwyr mewn cwmniau masnachol. Mae mwy m hanner aeTodau'r Weinyddiaetlh bresen- Diol yn dal y eyfryw swyddi ax hyn o bryd—-a'r dkJadl oedd y diylasent naill ai ymmeallduo o fod yn gyfarwyddwyr c wormian a'r fat neu beidio bod yn Weinidogion y Goron. Mae yr awdures Marie Corelli. yn y llyfr a gyboeddodd yn ddiweddar, ar "Y Gallu Tymborol," yn tynu dariun du åiawn mewn cyffelybiaeth dan eltw gwkd arall o'r hyn a geir yn rhy fymych yn nglyn a gwyr maiwr y wlad hon, sy'n manteisio ar eu Swydd a'u safle. i gyfoetbogi eu hiunain a',u ieulmaedd ar driaiul y wlad a'i hanigien. Ilan ranwvd y Ty ar hyn, eafwyd fod niwyafrif y Llywodraetfo wedi syrtibio i 38. Yr wythnos hon, daw heilynlt Chwarel y Pen- rhyn yn mlaen. Os eariiata ei iechyd. Mr Wil- liam Jones fydd yn agor y ddadl; os metha efe, yna, bydld gwr mor gymhwys ag yntau, sef Mr Ellis Jones Griffith, yn gwneyd. Diamheu y oeir dadl addysgiadlOil a wasanaetha i ajgor Hygaid y wlad etio yn mheHach ar y camwri a wneitr a buddiannau goreu'r wlad gtan y fatb helyntion ag eiddo Chwarel y Penrbyn. Anaml y cafwyd Senedd-dymhor i agor o dian y fath amgylchiiadiau hynod, a'r fath arwyddion fod y peiriant yn sefylil mewn angen catel eti drwsio dllmry etboliad. Yn aIlah y BrenSnin, dim gair o son am angenion dyfniom oorph miamT y boblkjgaeth. Yn y Senedd, y .cwlestdynaAi hyn yn cael eu oodi y mam ar ol y llall gan vr ael- odaii ainswyddiogol. Y Llywtodraelth sydd yn ymffrostio mewn m-wyafrif o 136 yn kuldli i allu tliano mgys a chroien ei daamedld gyda mwVatfrif byeban o 38. Oni ellir ddarllen 01 v Ikw ar galcbiad y pairad'?