Y Tyst

BRYN SEION, PENCOED.-Cynbaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfodydd hanner-blynyddol a diolchgarwch dydd Mawrth diweddaf, pan y pregethwyd yn effeithiol gan y Parch Penar Griffiths, Abertawe.

GENI, PRIODI, A MARW. PRIODASAU. Ev ANs-JONKs.-Amylchiad greodd lawer o ddiddor deb ymysg eu lliaws cyfeillion ydoedd priodas y Parch George Evans, B.A., gweinidog hynaws a pharchus Salem, Penheolgerryg, a Miss Jane Oliver Jones, merch Mr a Mrs Jones, Taimawr, o'r un ardal, yr hon a gymerodd le dydd Mawrth, Hydref 17eg, yng nghapel Soar, Merthyr. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parch Gwilym Rees, B.A., gweinidog y briodasferch. Nodweddid yr amgylch- iad gan wedduster a llawenydd diffwdan, ac yn wyneb blinder yr amseroedd ystyrrid hInny yn dra phriodol a chanmoladwy. Y mae y par dedwydd yn adnabyddus a pharchus iawn yng nghylch Merthyr, a dymunir iddynt fywyd priodasol hir, dedwydd a llwyddiannus- Treuliant eu mis mel ym Mhorthcawl. MARWOLAETHAU. SHIUEL.-Nol Wener, Hydref 6ed, daeth lesu yn ei wynder Dwyfol i gymryd ato ei hun enaid yr hen frawd diamheuol dduwiol Mr John Samuel, Waun- fawr, Llanbadarn, ger Aberystwyth. Bu bywyd ein bannwyl frawd ar ei hyd yn un o wasanaeth a defnyddioldeb yn y winllan. Gweithiwr tawel a distaw oedd efe. Magodddeulu lluosog a pharchus, a gwelir y duedd grefyddol a chyhoeddus yn rhedeg fel gwyth'ien euraidd yn amlwg yn y plant i gyd. Bu yn ddiacon amIwg am fiynyddau lawer yn Soar, Llanbadarn, ac yn Ebenezer, Commins Coch. Bydd ei symudiad yn golled fawr i'r cylch. Bu ei ferch, Mrs David Davies, Brynhyfryd, Vaynor-street, Aberystwyth, yn dyner iawn o'i thad. Cariwyd ef i'w thy pan gafodd ei daro ynghanol y dref yohydig ddyddiau cyn hynny- Gwelir llaw Duw yn amlwg yn hyn, gan fod yr hen frawd yn byw era tro bellach wrtho'i hun. Meddiannai ei holl synwyrau yn gyflawn hyd at yr eiliad olaf. Claddwyd ef yn Llanbadarn nawn Mercher, Hydref lleg. Cymerwyd rhan yn y gweithrediadau gan y Parch Griffith Parry, ei weinidog, a'r Parchn Roberts, Siloh; Williams, Baker-street; a Harries, Saron, Llanbadarn. Rhoddodd y brodyr hyn y gair goreu i gywirdeb a gonestrwydd yr ymadawedig. Melus l r plant fydd coflo na roddodd yr un ohonynt awr o ofid erioed i'w tad. Duw a ddiddano yr holl deulu lluosog, ac a gyuhalio ei fab ieuengaf pan gyrhaedda y newydd ef i dir Ffrainc. Cafodd un o'r claddedig- aethau mwyaf a welwyd ers tro yma, yr hyn oedd brawf o'i barchusrwydd gan bob gradd a sefyllfa. Nos Sul, Hydref 15fed, pregethodd Mr Parry bregeth angladd iddo, yr hon oedd yn llawn o bethau gwerthfawr, a thynnodd wersi teilwng o'i fywyd hardd, gwerth ymdrech pawb i'w efelychu. Duw daflo ei aden dros y teulu, a bendithied bawb fu yn garedig i'n brawd tra y bu yma ar ei daith.- Talmm.

DAMEG. I Un tro, yn yr hen fyd, trigai uifer o lwythau ar wastatir bras gerllaw afon fawr. Cynhyrchai'r tir fywioliaethgysurus iddyntoll. Difyr y casgl- ent y ffrwyth ar goedydd o bob math, ac nid oedd terfyn ar olew a gwin. Ar ddydd o wres ymdrochent yn yr afon lydan, risialaidd, ym- gysgodent dan y gwyrddail mawrion, ac ymgasgl- ent at ei gilydd fin yr hwyr i ddawns a chan. Tuhwnt i'r afon, ar fryniau pell, gwelsent yr eira, ond nid oedd aden y gaeaf wedi taro eu bro hwy erioed. Dychymyg oedd y gaeaf iddynt, a breuddwyd oedd yr eira pell. Un noson, wedi diwrnod eithriadol hafaidd, a dawns a chan eithriadol felys, chwythodd awel oer estronol dros y fro yr ydym yn son am dani. Anadlodd gaeaf ar y baradwys. Trannoeth can- fyddwyd ymylon mil o flagur wedi llosgi dan gyffyrddiad yr awel ddieithr. Cyffyrddodd gwyw- dra a gruddiau'r ffrwythau teg, a daeth siom i fyrdd o galonnau. Nos ar ol nos daliodd yr awel ddiethr i chwythu. Yn fuan canfyddwyd chwyn dirinwedd yn tyfu ymhob gwinllan a maes, ac o dan ddail y chwyn llechai wyau bychain crynion fil. Ymledodd y chwyn yn aruthr, a throdd yr wyau bychain yn fyrddiynau o seirff. Gwibiai ymlusgiaid gwenwynig dan y coedydd ffrwythau, dringent i'w brigau a bwytaent y ffrwyth. Aeth y fro yn beryglus i breswylio ynddi, daeth afiechyd i bob pabell, a newyn i fyrdd o deuluoedd. Deuai'r seirff i'r pebyll, brathent y plant, a gwenwynent liynafgwyr. Collwyd yr hen lawenydd gwyryfol gynt, a daeth y seirff yn bWllc y dydd. Credai rhan helaeth o'r preswylwyr mai duwiau ocddynt; credai'r lleill mai cythreuliaid oeddynt. Yr oedd y dosbarth cyntaf yn eu haddoli ac am eu cadw yn fyw yr oedd. yr ail ddosbarth yn eu ffieiddio ac am eu lladd. Arweiniodd hyn i ryfel erchyll. Aeth y gwastatir bras ar lan yr afon yn faes brwydrait ofnadwy rhwng y gwa- hanol lwythau aethant i ymladd a'i gilydd yn lie ymladd a'r seirff. Aethant i ymladd a'i gilydd o achos y seirff, a phob un yn ymladd yn enw ei dduw. Cuddiwyd y meysydd a chyrff, ac aeth yr afon yn goch o waeel. Ryw ddydd, wedi blino'n ymladd, edrychodd rhai o elynion y seirff dros yr afon, a gwelsant yr eira glan, tawel, yn fantell arian ar ysgwydd y mynydcl yn y pellterau rhyngdelynt a mynydd yr eira gwelsant In o fryniau gleision, lieirdd,- a llechweddau teg dan goedydd fil; uwchben canfyddent awyr las ddigwmwl, ac haul caredig yn nofio'n hamddenol yn yr ehangder dwfn. Mor ffol,' meddai'r arweinwyr, yw ymladd yn y fan yma, a difa ein nerth a'n hepil; gadawer i ni geisio ffordd i'r bryniau gleision draw.' Gyda chyflymder a medr mawr gosodwyd ysgraffau ar yr afon, a dau wyliwr, un bob tu, i edrych gyda manylder ddydd a nos nad elai'r un o'r seirff drwodd dros y bout. Dechreuodd y llwythau groesi—yr henwr a'r baban a'r ieuanc -yr oil a weddillasid o'r gyflafan. Aethant drosodd oil, gan adael yr henfro (fu iddynt gynt yn gartref clyd) i'r seirff ac i'r neb a fynnai gredu mai duwiau oeddynt. Teithiasant was- tatir corsiog, afiach, wedi croesi'r afon, a choll- odd Uu eu bywydau ond yn y diwedd cyrhaedd- asant y bryniau gleision. Daeth natur yn ei haelioni pennaf i'w eyfariod yno. Rhoddodd iddynt aur-afalau, gwenith a grawnwin. Daeth hedd a llwydd wedi'r difrod mawr. Ond ryw frig hwyr gwelsant eu gelynion wrth y cannoedd yn croesi'r afon, a'r seirff gyda hwy. Teithiasant y gwastatir corsiog, ac yr oeddynt yn fuan ar lechweddau'r bryniau gleisioii--ac ail-ddechreuodd y rhyfel. Dycpwyel y seirff i'r bryniau gan eu pleidwyr, a diflannodd yr hedd. Cochwyd y llechweddau a gwaed. Pan oedd y rhyfel hon yn ei phoethter daeth mynach i lawr o'r mynyddoedd, o fro yr eira glan, pell; ac meddai ef Rhaid i chwi ladd y seirff, ac nid lladd eich gilydd. Gan nad i ba wlad yr ymdeithiwch, halogir hi gan waed tra y gadewir y seirff yn fyw.' Ar amrantiad lladd- wyd y mynach gan addolwyr y seirff. Aeth y rhyfel yn ei blaen. Wedi ychydig cldydcliau, ar doriad y wawr canfyddwyd torf o ffyddloniaid yn ymgYllnuU wrth fedd y mynach. Daethent yno i ganu ond cyn dechreu ohonynt y mawl gwelsant angel ar y bedd, a'i wyneb i gyfeiriad y bryniau pell a'r eira glan. Chwareuai'r wawr ar ei wedd, pelydrai gobaith yn ei lygaid ni chymerai arno sylwi ar ddim ond y wawr a'r bryniau pell, pur. Gwelwyd fod ei sawdl yn dryllio siol sarff-gor- weddai'n farw dan ei droed. I Dechreuodd y ffyddlolliaid ganu. D.

mater yn rhy eang i ymdrin ag ef, ac nid yw o ddiddordeb arbennig i ddarllenwyr y TVST, Scranton, Pa. D. JONES.