Y Tyst

BODRINGALLT.—Y Parchn H. M. Hughes, B.A., ac "R. Gwylfa Roberts, DLitt., fu yn gwasanaethu yng nghyfarfod blynyd.dol yr eglwys uchod Saboth a Llun, Medi 24ain a'r 2Saiu. Mwynhawyd y weinidogaeth yn fawr, a llawen oedd gennym weled Mr Hugbes wed! gwella cystal, er nad wedi/llwyr wella. t

Achos Soar, Pontygwaith, Rhondda. I AT YR EGLWYSI SYDD HEB GASGLU. ANNWYI, FRODYR A Chwiorydd,—Caniatewch i ni wneud un apel arall ti-tag atocli. ar ran yr achos uchod.. Fel y dywedwyd o'r blaen, pan vmgymerodd y Pwyllgor Llool a'r mater, yr oedd yn agos i £ 3,000 o ddyled ar yr eglwys, tra nad yw ond rhyw 150 o aelodau. Codwyd y capel ynghanol brwdfrydedd y Diwygiad, a'r eglwys yn rhifo 250, a disgwylid iddi fod yn 300 mewn dim amser. Ond drwy wrthweithiad y Diwygiad a phethau eraill, aeth yr eglwys i lawr ac nid i fyny. Gallwn eicli sicrhau fod yr eglwys wedi gwneud ymdrech orchestol gyda'r ddyled. Pc heb hyn, byddai'r cwch wedi suddo ers llawer dydd ac onibai am y rhyfel, tebyg y gallent ddal yinhellach. mae llawer o'r eglwysi lleiaf wedi taflii. eu hatling i'r Drysorfa, tra y mae'r mwyafrif o'n heglwysi mawrion cyfoethog heb wneud. Ni ddylai y pethau hyn fod felly.' Teimla'r Pwyll- gor y dylid casglu mil 0 bunnau cyn bydd yr achos ar clir diogel. Pell ydym o gyrraedd hyn. Pe sylweddolai'r eglwysi deilyngdod yr achos a mawredd y perygl, ni byddai'r un ar ol; a phe ceid cyfran o bob eglwys, byddai'n ddigon i bontio'r anhawster. Tua thair blynedd yn ol trowyd un o'n capelau goreu yn y Rhondda yn cinema, a mawr y gwar- adwydd a bentyrrwyd arnom, a chodwyd y cri fod Ymneilltuaeth yn colli tir yn y Rhondda. Tybed ein bod fel Bnwad—un o'r rhai cryfaf yng NghyiiirtL-vii barod i hyn gymryd lie eto ? Da chwi, eglwysi annwyl—yn arbennig yr eg- hvysi crynon, a'r eglwysi diddyled yn y rhannau amaethyddol, a'n cyd-genedl yng llgwlac1 y Sais --pei(liwell t,()l ,r glust fyddar tuagat ein hapel daer ar ran y gwan. Gwyddom fod y ceisiadau yn ami, ond nid oes yr un achos Bnwadol teil- yngach a phwysicach na hwn. Hyderwn felly y ca ein cais eich sylw buan a ffafriol. Gawn ni ymhellach erfyn arnoch ddarllen ein hapel i'r holl eglwys, gan y credwn fod digon o gyd- wybod a chalon ymhob eglwys i roddi help Haw i'w chwaer fechan sydd yn y ffos o dan ei plrwn. Cofiwn eiriau ein Gwaredwr Yn gymaint a'i wneuthur ohonoch i un o'r rhai hyn, fy mrodyr lleiaf, i Mi y gwnaethoch.' :]Ydym, ar ran y Pwyllgor, yn daer a ffyddiog, Rowland Hughbs, B.D., Tylorstown (Cadeirydd). J. T. Davibs, Cymer, Porth (Trysorvdd) G. Penrith Thomas, Ferndale (Ysgrifennydd).

CYFARFODYDD. CEFN, BUTTINGTON—Y pregethwr ar- bennig eleni yn uchelwyl yr eglwys uchot] oedd y Parch R. Lloyd jWilliams, Penarth, Maldwyn. Cafwyd. pregethau gryraus ac amserol i gynulliadau rhagorol. Yr oedd min ar y weinidogaeth Da gweled eglwys berth- ynol i enwad araH yn cael Annibynnwr j'w chwrdd blynyddol. Rhagor o hyn sydd eisiau. TABEENACL, GILFACH FARGOBD —Cyn- haliodd yr eglwys uchod ei chyfarfodydd blynyddol nos Forchor a dydd lau, Medi 20fed a'r 2lain. Gwasanaethwyd gan y Parchn Silyn Evans, Abordar, a D Hughes-Jones, Fochriw. Pregethau gryniiis a chynulliadau lluosog. BETHANIA, SCIWEN. -Oynhaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfodydd hanner-blynyddol Medi yr 17eg a'r 18fed, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch J. N. Elias, A.T.S., Narberth. Cafwyd gweinidogaeth ddymunol. Bendith y nef fyddo ar y cyfarfodydd. ABERGELE -Cynhaliodd yr eglwys yn y lie hwn ei chyfarfod pregethu blynyddol nos Fercher a, dydd lau, Medi y 27ain a'r 28ain. Pregethwyd gan y Parchn H. Ivor Jones, Caer, a'r Caplan Edward Jones, M A., B.D., o Wersyll Kinmel. Cafwyd cynulleidfaoedd siriol i wraudo. Yr oedd nifor o filwyr o'r gwersyll gerllaw yn yr odfeuon. SOAR, LLANBEDR.Cynhaliodd eglwys Soart Llanbedr, ei chyfarfodydd blynyddol nos Fawrth a dydd Mercher, Hydref y 3ydd a'r 4ydd. Gwasanaethwyd gan y Parchn Aman Jones, B.A., Ceinewydd, a W. J. Nicholson, Porthmadog. Gan i alwad ddod ar Mr Nicholson i adael cyn yr oadfa hwyrol, bu Mr Jacob, Abergwaun, mor garedig a chymryd ei le. Cafwyd odfeuon i'w hir goflo, a'r nef yn amlwg o'r dechreu i'r dliwedd. SARDIS, LLANGYNIDR.-Cynbaliodd yr eglwys hon ei chyfarfodydd diolchgarwch am y cynhaeaf ddydd Mercher, Medi 27ain. Cawd cyfarfod gweddi yn y bore, pregeth Gymraeg y prynhawn, a phregeth Saesneg yn yr hwyr. Gwasanaethwyd yn effeithiol iawn gan y Parch Fred Jones, B.A., B.D Rhymni. TRERHONDDA, FERNDALE.- Cynhaliodd yr eglwys hon ei chyfarfodydd hanner- blynyddol ar y Sul, Hydref laf. Gwasanaeth- wyd gydag ynni ac effeithiolrwydd gan y Parch D Adams, B.A., Lerpwl. Y Nos Lun canlynol traddododd Mr Adams ddarlith odidog ar Rwsia ei phobl a'i chrefydd Cadeiriwyd gan Mr Gwilym James, A.C., M.E., aetod o'r eglwys. Gwna y ddarlith hon les i ben a chalon y neb a'i clywo. MAEN^Y.—Hydref 4ydd a'r 5ed, gwasan. aethwyd yng nghyfaifodydd blynyddol yr eglwys hon gan y Parchn H Elvet Lewis, M.A., Llundain; E. J. Rosser Evans, Dowlais; ac E. Wyn Jones, Clydach Vale. Yr oedd y capel yn orlawn, a'r pregethu yn nerthol a dylanwadol o'r dechreu i'r diwedd.

Y Drysorfa Gynorthwyol. Autoner yr arian i'r Trysorydd- Mr. THOMAS DAVIES, 56 St. Quintin Avenue, London, W. Dymunaí gydnabod y symiau a ganlyn tuagat y Drysorfa uchod. Bwriedir, o hyn i ddiwedd Taohwedd, argraffu Taflen yn cynnwys enwau ac addewidion yr holl eglwysi yn y Dehau a'r Q-ogledd sydd wedi cychwyn o blaid y mudiad pwysig hw. Mae rhai ugeiniau o eglwysi wedi symud, a rhai miloedd o bunnau wedi eu haddaw a'u talu er pan argraffwyd y Da.nen aaenoro!. FeUy, os oes rhestr o addewidion wedi ei chasglu mewn unrhyw eglwys, ac heb ei hanfon i mi, erfyniaf arnoch ei hanfon o hyn i ben mis o bellaf, fel y gallaf osod enw ae addewidion yr eglwys honno yn y Daflen. Golygir gwneud ymgyreh efieithiol ynglyn a'r Drysorfa ymhob Oyfundeb o hyn i ddiwedd y flwyddyn. Abertawe. W. JKMHB. TABSBJSTAOL, ABERGWAUN. 9, s. c. Mr. Francis Lloyd, Hendrefach 2 0 0 (Mae £ 47/3/0 o'r eglwys hon wedi ymddangos o'r blaon.-W.J.) BETHLEHEM, A.BERCWMBOI. Parch. J. Bowen Davies 2 2 0 Mr. Philip Rees, A-0 2 2 0 Mr. Joseph Parry, Bronallt Stores 2 2 0 Mr. David Davies, 29 Bronallt Terrace 110 Mr. Augustus Davies, 79 Park View-terrace 110" Mr. John Evans, 7 John-street 1 1 o Mr. Meredith Evans, 18 Jenkin-street 1 1 o Mr. Evan Jones (builder). 1 1 o Mr. Henry Williams, 19 Bronallt-terrace 110 Mr. Thomas Eraps, 41 Jenkin-street. i x 9 Mr. James James, 81 Park View-terrace 1 1 0 Mr. Samuel J. Hughes, 11 Oak-street 1 1 0 Mr. Howell Evans, 31 Brynmair-road 110 Mr. Daniel .Jones, 16 BronalIt-terrace. 110 Mr. Dan Isaac, 69 John-street 0 10 ] Mr. John Davies, 41 Jenkin-street 0 10 6 :Mr. Isaac Isaac, 68 0 10 6 Mrs. Mary Lewis, 66 eto 0 10 6 i Mr. Levi Davies, John-street 0 10 6 Mr. William Morgan, 18 Bronallt-terrace 0 10 6 Symiau Uai 0 15 0 BETHEL, PENMAENRHOS, COLWYN. Parch. a Mrs. Penllyn Jones 5 5 0 Mr. a Mrs. Davies 2 10 0 flIr. J. T. Davies 15 0 Mr. Robert Davies 15 0 [ Mr, Llswelyn S. Davies 15 0 Mr. E. T. Davies 1 5 0 i: Morris D:S i g Mr. a Mrs. Parry I. 1 5 0 Mr. a Mrs. Griffith Owen 15 0 Symiau llai 2 0 0 OLD COLWYN. Parch, a Mrs. Penllyn .J ouetS. 10 10 0 Mr. D. O. Williams, Plasycoed 20 0 0 Parch. a Mrs. W. Ambrose Roberts 5 5 0 Mr. a Mrs. John Jones, Gwynfor 5 0 0 Mr. a Mrs. Daniel Jones, Greenfield 5 0 0 Mr. W. Rowlands, Glyn 5 0 0 Miss Gr. E. Williams, Tandderwen 5 0 0 Miss A. J. Williams, eto 5 0 0 Mr. a Mrs. R. W. Williams, Glasfryn 3 3 0 Mr. William Edwards, Rose Bank. 2 10 0 Mr. J. W. Vaughan, Rose Place 2 10 0 Mr. a Mrs. Richard James, Llwyn 2 10 0 Mr. a Mrs. R. J. Davies, Rose Hill 2 10 0 Mr. a Mrs. D. E. Jones, Arfonia 2 10 0 Mr. a Mrs. J. O. Williams. 2 10 0 Miss M. Jones, Keinion Villa 2 10 0 Mr. J. E. Pierce, Oolwyn Bay 2 10 0 Mr. a Mrs. Bohanna, Bodelian 2 10 0 Mrs. M. M. Roberts, Brynderw. 2 10 0 Mr. a Mrs. Edward Jones, Brigydon 2 10 0 M:r. a Mrs. Robert Jones, Rose-place 2 0 0 Mr. a Mrs. John Thomas, Groes 1 5 O. Mr. a Mrs. Rowland Evans, Shop 1 5 0 Mr. a Mrs. Richard Roberts, Bryn-terrace 1 0 0 Mr. a Mrs. David Jones, Pebi 1 0 0 Mr. R. J. Hunt, Gwynfa 1 0 0 Mrs. Hannah Jones, PloitghATerrace; 1 0 0

anaddas tystied y rhai fu'n ymdrafferthu i ddeffr-oi diddordeb y dosbarth hwn: ym maes eu llafur. Fe geir barn utifryd fod eisiau gweledigaeth gliriach i'w gofynion, a gwell darpariaeth ar eu cyfer nag y sydd. 4. Am sefytlfa bresennol yr Ysgol, yr athraw anffyddlon a diofal yw'r mwyaf ei fai. Nid efe yw'r iiiiig unddygodd yr Ysgol Sul i'r man lie mae, eto'n, ddios efe yw'r troseddwr pennaf. Nid yr athraw anniwylliedig ychwaith yn ogymaint a'r athraw diofal yr ei ddosbarth ar ddisberod. Er i'r disgybl wybod mwy na'i athraw, ni ehyll ei barch iddo, ni thry ei gefn arno tra pery'r athraw yn ffyddlon i'w ym- rwymiad, ac y gwna ei oreu i gyfarfod gofynion ei ddosbarth. Anhepgor cyntaf athraw Ysgol Sul yw ffyddlondeb diball, a medr i fugeilio ei ddosbarth. Gwna'r eyfrifoldeb dwys y mae o dano, o'i syl- weddoli'n iawn, ddyn o gyraeddiadau cyff- redin yn athraw da. Eto nid dibwys yw cymhwyster arbeniiig mewn gwybodaeth a dawn i ddysgu ac o cheir cyfuniad o'r ddau-y bugail a'r dysgawdwr—ni welir un o ddisgyblion hwnnw'n eisiau o'r dos- barth, o ba oedran bynnag y bo. 5. Gall y gweinidog wneud llawer i godi'r Ysgol Sul i fri. Gall fod yn athraw i'r athrawoit, yn ben-bugail hyfforddia yn y modd i fugeilio ac i ddysgu, fel nad elo'r un o'r praidd ar goll. Gall trwy gynnal dosbarthiadau wythiiosol roi gorffeniad gwell i waith yr athraw, a chodi safon yr addysg gyfrennir yn yr. Ysgol Sul. Ni wrthyd yr un athraw gonest gymorth ei weinidog er dysgu gwneud ei waith yn well. 6. 0 bob sefydliad addysgol feddwn, hwn yw'r pwysica f. Yr Ysgol Sul, fel y sylwai'r Prifathro Rees, oedd Prifysgol Cymru Fu hi ddylai fod Prifysgol Cymru y dyfodol hefyd. Ohoni hi y cododd dyn- ion goreu'r genedl. Hi roddodd i Gymru ei delfrydau uchaf. Ni fedd y gorfferiiiol well cynhysgaeth i'w gyflwyno i'r oes newydd sydd ar wawrio na'r f Ysgol rad Sabothol,' lie ca'r plentyn a'r oedrannus bob un ei gyfle i ddwyn Teyrnas Dduw yn ffaith ar y ddaear.