Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
MERTHYR TYDFIL.
News
Cite
Share
MERTHYR TYDFIL. CEXIIADAETH DDIRWESTOL. Medi I I eg-- I sfeel, dan nawdd. Cymdeithas Ddirwestol Merthyr a chydweithrediad unol eglwysi'r dref, cahvyd yng lighapel Pontmorials (M.C.) gyfres o gyfarfodydd rhagorol, oblegid ni arbedwyd na tliraul na thrafferth i'w gwneuthur yn llwyddiant. Ond er pob vmdrech, canfyddid yn amlwg fod liin-fynegydd yr eglwysi ar y cwestiwn pwysig hwn yn isel iawn a chredwn fod pob un o'r ymwelwyr fu yn ein haunercli wedi gwneucl svlw cyhoeddus, pendant ar hyn. Y personau wahoddwyd i'n mysg i ffrwydro ar noddfeydd a dichellion y gelyn oedd y Parchn. H. Barrow Williams, Llandudno Hugh Jones, Llanelli T. M. Jeffreys, Aberdar; Lionel B. Fletcher a Phillip Rogers, Caerdydd. Cychwynnwyd y gyfres nos Lun, Medi lleg, drwil gynnal cyfarfod i'r plant. Ymddiriedwyd trefn a gwaith y cyfarfod hwn i ddwylaw sicr a diogel, sef i weinidog ac un o ddiaconiaid pybyr ddirwestol y Tabernacl (B.), y Parch. Arthur Davies a Mr. E. R. Williams. Profodd Mr. Davies yu ben-campwr ar arwain y gan- iadaeth, a llwyddodd Mr. Williams i ddiddori ac argraffu gwirioneddau pwysig ar en medd- yliau ieuainc. Cafwyd adroddiadau gan Miss Doris Bettington a Miss Sarah A. Lloyd, ac unawd rhagorol gan Master Eddie Rowlands. Nos Fawrth llywyddwyd gan Mr. Evan Lougher, Llywydd Pwyllgor y Genhadaeth, ac uu o ddirwestwyr amlycaf y wlad. Y siaradwyr oedd y Parchn. T. M. Jeffreys a H. Barrow Williams. Mr. Jeffreys siaradodd ynghyntaf, a phrofodd ei fod yn feistr ar ei fater gadawodd argraff ffafriol ar y cyfarfod. Dilynwyd ef gan y patriarch o Landudno gyda medr a liwyl am gryn awr o amser, a chododd frwdfrydedd y cyfarfod i bwynt uchel iawn. Disgwylid ymlaen yn awyddus am ei wasanaetli ar hyd yr wyth- nos ond trist mynegi, siomwyd ein disgwyl- iadau uchel. Bore Mercher, tra yr oedd Mr. Williams yn nhy ei westywr caredig, Dr. W. Llewelyn Jones, ac yn mwynhau ei foreubryd yng nghwmni Mr. a Mrs. Jones, syrthiodd gyda sydynrwydd mewn llewyg, a. gorfu iddo ildio (dros amser, beth bynnag, a gobeithio amser byr) wedi dechreu tan-belenuu i wersylloedd y gelyn yn ein mysg ac ar gais y meddyg, i ddychwelyd gartref i gael seibiant. Bu hyn yn siomedigaeth chwerw i ffyddloniaid y cyfarfodydd, a pharodd ychydig drafferth i'r Pwyllgor. Eiddunwn y rhydd Duw iddo adferiad buan i ymaflyd yn ei hoff waith. Nos Fercher, dau lywyddiaeth y Parch. G. S. Rees, B.A. (Soar), cafwydgwasanaeth y Parch. Lionel B. Fletcher, gwr a dawJl o Gaerdydd. Brodor o Awstralia yw ef, ac yn llawn CV11- ddaredd yn erbyn y fasnach.' Ymosodai yn ddidrugaredd ar ddirwestwyr a chrefyddw}-r glasdwraidd ein gwlad, ac yn arbennig ar ein Llywodraeth ddi-asgwrn-cefn, oedd yn rhy wan i ganlyn esiampl ddoeth a gwrol gwledydd eraill i atal y gwastraff anferth ar ddynion, arian a defnyddiau lawer a achosir yn ddianghenraid gan barhad y fasnach feddwol yn ein mysg. Diau y ceir clywed eto y dieithr hwn gyda'i sêl danllyd dros yr aehos da. Da oedd gennym i Mr. Rees, y llywydd, lanw yn wir deilwng y rhan o'r ewrdd oedd yn goddef yn herwydd absenoldeb Mr. Barrow Williams. Gwnaeth osodiadau ac apeliadau taer, a chadwodd ddi- ddordeb y cyfarfod i bwynt liapus hyd y diwedd. Pasiwyd hefyd bleidlais o gydymdeimlad a Mr. Barrow Williams yn y cyfarfod hwn, a chyf- lwynwyd y cyfryw iddo'n bersonol gan Mr. Rees a Mr. David Bowen. Nos Iau 11}-wycldwyd gan y cyfreithiwr dir- westol, Mr. R. Edwards jaines-g-,vr ar dan gyda phob mudiad dinesig yn y dref. Yr oedd areitliiwr v noson yma yn arwr mil a niwv o frwydrau dirwestol, ym mherson hapus y Parch. Hugh Jones, Llanelli. Cymerodd Mr. Jones ddau o brif eiriau y dydd i ymdrin a hwynt— un am 110s Iau, a'r llall am nos Wener. Y ddau air oedd, Economy ac Efficiency. Ni wyddai am un cyfieithiad gwell na Darbodaeth ac Effeith- iolrwydd, a sicr vw nad anghofia neb oedd yn bresennol am ymdriniaeth meistrolgar ac etfeith- iol Mr. Jones ar y materion uchod. Llywyddwyd Nos Wener gan un o arwyr dir- westol y dref, y Parch. D. G. Evans, a phrofodd ei fod yn deall i berffeithrwydd anhepgorion cadeirydd doeth. At araith alluog y Parch. H. Jones yn y cyfarfod hwn, cafwyd gwasanaeth y Parch. Phillip Rogers, Charles-street, Caerdydd --gwr ieuanc y gellir cyfrif arno, ac iddo ddyfodol disglair, yn ddiau. Amlvgodd Mr. Rogers rai pethau ynglvn a diolledion mawrion y inor oedd yn ddigon i synnu a phensy-frdanu dyn yn her- wydd effeithiau'r diodydd difrodol. I* jTeimlir yn ddiolchgar i eglwys a blaenoriaid Pontmorlais am eu parodrwydd i roddi en capel eang at wasaiiaeth y Pwyllgor ynglyn a'r Gen- hadaeth hon, ac yn arbeuiiig am wasanaeth effeithiol Mr. J. 0. Thomas ar yr organ trwy'r holl gyfariodydd. Cariwyd allan drefniadau'r Pwyllgor yn effeithiol gan y ddau ysgrifennydd. Mr. Ben Jones (Mertliyrfab)—Ysgrifennydd galluog Cynideithas Ddirwestol Merthyr a'r Parch. T. Sinclair Davies, Adulam. Ni fwriada cyfeillion sobrwydd yn y dref lioli orffwys hyd iies dihuno holl eglwysi'r cylch at en dyled- swydd i wrthwynebu gelyn peunaf dyn a Duw ym Mhrydain a'r byd.
Ymneilltuaeth yn Kinme! Park.
News
Cite
Share
Ymneilltuaeth yn Kinme! Park. GAN Y PARCH. ELLIS JONES, BANGOR. Yr oedd yn ddydd lladd mochyn yma y Saboth, Awst 2ofed. Wedi misoedd o gynllunio a pliaratoi, o'r diwedd mae'r Neuadd Ymneill- tuol wedi ei hagor ac yn ddibetrus tystiwn ei bod yn un o'r adeiladau prydferthaf, mwyaf pwrpasol geir yu yr holl wersyll, ac, yn sicr y mae hefyd yr ehangaf, gyda lie cysurus i ryw fil i eistedd. Ar y dvdd. yr agorwyd hi yr oedd yn orlawn hyd y drysau, ac nid rhyfedd hynuy gan fod pigion Pulpud a Senedd wedi eu gwa- hodd i'r dathliad—neb llai nag Elfed, Idwal Jones, John Williams, Tecwyn, a Lloyd George. Yn y gwasanaeth agoriadol am 11 y bore pregethodd y Parch. John Williams yn fyr, ond yn hyawdl, ar Gyfiawllder yn dyrchafu cenedl.' Elfed ddechreuodd y cwrdd iddo, a dywedodd Mr. George ryw air ar ei ol. Afraid ail-adrodd dim ddywedodd Mr. Lloyd George, gan i'r wasg ddyddiol roi adroddiad cyflawn o'i araith beni- gamp. Yn Saesneg, gan mwyaf, y siaradai, er yn eglur pan gododd ar ei draed y bwriadai annerch yng Nghymraeg. Ond doethach, am y tro, ydoedd ynddo i ddefnyddio iaith yr estron, gan y gwrandawai llu na wyddent air o'r hen iaith, ac yr oedd ganddo genadwri bwrpasol i rai ohonynt. Ond y mae un peth ddywedodd yn werth ei atgofio Nid. wrth ddiystyrru crefydd cenedl y meithrinir y goreu yn ei milwyr. You don't improve the morale of a people by snubbing their shrines 'dyna un o'r brawddegau nad angholir mohoni'n fuan. Nid heb ei eisiau y dywedodd yr areithydd hyn yn wyneb yr enghreifftiau niynych hyd yn oed yn y gwersyll hwn o fechgyn o Gymry Ymneilltuol yn cael eu rhuthro i ddatgan eu hunain yn Eglwyswyr Parchwch grefydd Genedl 'dyna faich yr araith. Cyfeiricxld at ymgais ddewr ond aflwyddiannus y JRegulars i gymryd Mametz. Ar eu hoi hwy dyma'r 38th (y Fyddin Gymreig) ymlaen., a chymerasant y dref. Bid siwr, nid oeddynt gystal milwyr a'r Regulars sut y gall- ent fod wedi disgyblaeth filwrol o ryw ychydig fisoedd yn unig ? Ond meddent un peth mewn graddau uwch na'r NRegulars—3^ peth hwnnw elwir yn morale, Ac i'w crefydd y priodolai Mr. George hyn. Cyfarfod i'w gofio ydoedd hwn. Heblaw y tri chaplan—y Parchn. Edward Jones, Llifon, a Llewelyn Lloyd—gwelwyd nifer o wyr grymus yn bresennol yn mwynhau'r bwyd cryf hwn, yn eu mysg y Cadfridog Dunn a'r Milwriad Cuth- bertson (y ddau o'r gwersyll), Syr Herbert Roberts, Mr. Herbert Lewis, y Milwriad David Davies, Mri. D. S. Davies (Trysorydd y Neuadd) a Simon Williams (Cadeirydd y Pwyllgor). Yn ystod y dydd gwasanaethodd y gwahodd- edigion a ennwyd eisoes yn y gwahanol parades. Arhosodd Tecwyn dros nos rlUl, a thraddododd bregeth Gymraeg yn y Neuadd i gynulleidfa fawr. Y lllae'1' Neuadd yu agored, a bydd mewn llawn gwaith gyda hyn. Yn vchwanegol at ystafell eang i ryw fil i eistedd. yn gysurus, ceir amryw ystafelloedd eraill, megis ystafell gyda dau billiard table ynddi, eraill at ddarllen ac ysgrifennu. Dyma ystafell snug arall lie ca y milwyr lyfrall i'w benthyca. Dyma i chwi eto siop de a thybaeo a phob nwydd buddiol arall; bydd yr adran hon dan ofal eynorthwywyr gwir- foddol. Os bydd gan ryw frawd o'r De neu'r Gogledd wythnos i'w roi, danfoned i gynnyg ei wasanaeth i'r Caplan Edward Jones. Gyda'r dodrefn, costia'r Neuadd ryw £ 2,500 y fan lleiaf. Cyfranna teulu Llandinam £ 1,000 yn un swm at y gwaith ond disgwylir y gweddill, bob yn £500, oddiwrth yr Annibynwyr, y Bed- yddwyr a'r Methodistiaid. Mae'r arian at yr adeilad yn dod i mewn yn weddol. Ceir nifer o eglwysi wedi gwnend casgliad a'i ddanfon i'r Trysorydd; eraill, er fod y casgliad wedi ei wnead, eto heb ei ddanfon yma. Gair distaw wrth y rhai olaf brysiweh i'w ddanfon i'r Trys- D. S. Davies, Y.H., Dinbycli, neu i'r Caplan Edward Jones, Chaplain's Hut, Camp 6, Kinmel Park, Rhyl. Ond y mae mwy o eglwysi heb gychwyu gyda'r casgl. Apelir atynt hwy i beidio gadael i'r cyfle fynd heibio. Mae llawer 0 gannoedd yn eisiau. oddhurth bob un o'r tl'i enwad cyn y bydd y Neuadd yn ddiddyled. A oes gan rywun o ddarllen wyr y TYST piano y teimlai ar ei galoll ei chyflwyno i'r Pwyllgor ? Neu gwell fyth, pwy garai roi swm o arian 3-11 llaw y Pwyllgor i bwrcasu piano ? Darluniau hefyd, i'w rhoi ar y muriau, fydd yn dra der- byniol. Y mae'r Pwyllgor yn awyddus i gad stoc dda o lyfrau diddorol i'w benthyca i'r mil- wyr-llyfran Cymraeg darllenadwy, cofier, neu lyfrau Saesneg, ran hyli-iiy. Ond cofier mai llyfrau sydd eisiau, ac nid ysbwriel nad oes gennych le idclynt yn eich llyfrgell eich httii 'does yma ychwaith ddim lie i'r cyfryw. Ar yr adeg hon, a chyda'r mudiad tra phwysig hwn, gwnaed yr eglwysi eu dyledswydd. Heb- law gwnend daioni, hwy lonnant galon y cap- leniaid Cymreig yn y gwersyll hwn—-brodyr sydd a'u holl galon yn y gwaith, a'r gwaith hwnnw, lawer ohono, o nodwedd lied annhebyg i'r hyn arferent ei wneud yn yr eglw3rsi gartref.
IMAN CH ESTER.
News
Cite
Share
MAN CH ESTER. Y Milwyr Cyiiii-eig.-Y mae cannoedd ohonynt yn Heaton Park yma, a gofelir am eu budd- iannau ysbrydoi gan y Parch E. Wyn Roberts (M.C), yr hwn sydd wedi ei ddewis yn gaplan iddyut. Y mae hefyd niter fawr o glwyfedig- ion Cymreig yn y gwahanol ysbytai; ymwelir a, hwynt gan gynrychiolwyr yreglwysi Cymre, g bob wythnos. Os gwyr rhywun am ryw Auni- bynnwr yn yr ysbytai yma heb gael ymweliad gennym, bydd yn dda gan y Parch M Llywelyu, 23, Matfield-road, neu'r Parch John Morris. 56, Howard-street, Salford, glywed er mwyn dod i gyffyrddiad ag ef. Dr Garth ap Thomas.-Llawen iawn gennym fod y meddyg uchod at staff y Withington Military Hospital. Wedi dychwelyd o'r maes Cenhadol, dyma fe yn rhoi ei oreu i weini ar y cleifion yma. Mab ydyw i'r Parch Keinion Thomas, ac anwylir ef yn fawr gan y rhai sydd dan ei ofal. Y Gymdeithas Genedlaethol.—Mae rhaglen y gymdeithas am y tymor nesaf yn barod. Disgwylir Mr Hopkyn Evans, Mus. Bac., i draethu ar I David Jenkins, Aberystwyth 1; y Parch Tecwyn Evans, B.A., ar Ann Griffiths 1; yr Athro D. Miall Edwards, M.A., ar Grefydd Cymru: ddoe, heddyw ac yfory'; a Mr J. C. Davies, M.A., Rhuthyn, a Mr E. T. John, A S., ar destynau eraill. Canmlwyddiant ein Henivad.-Dethlir can- mlwyddiant Annibyniaeth Gymreig ein dinas y Sadwrn a'r Sul olaf yn Hydref, pryd y disgwylir y Parchn H M. Hughes, B.A., Caerdydd, O. L. Roberts, Lerpwl, ac eraill i wasanaethu. Doniau Cymreig.Traddodir pregeth yn y Central Hall canol dydd bob dydd Mawrth. Cenhadaeth ydyw dan* nawdd y Wesleaid. Ymhlith y pregethwyr y flwyddyn hon mae y Cyinry canlynol:-Parchn Elvet Lewis, M A., Thomas Charles Williams, M.A., Gwilym 0. Griffith, Maldwyn Hughes (mab Glanystwyth), a John Thomas, M.A. (Lerpwl gynt. Galwad.—Llongyfarchwn Mr Albert Thomas, B.A., o Goleg Lancashire, ar ei waith yn cael ei alw i fugeilio eglwys Hyde, sir Gaerlleon. Mab ydyw i'r Parch J. H. Thomas, Taibach, Aberafon. Diacon OystuddioL-Gwn y bydd yn Rin gan lawer o gyfeillion Mr D. E. Rhyddero, un o ddiaconiaid ffyddlon Booth-street, glywed am ei gystudd trwm ers wythnosau lawer. Mae ef a'i annwyl briod yn enwog am eu lletygarwch i weinidogion a phregethwyr yr Efengyl. Dvmunwn iddo ef bob diddanwch yn ej gystudd, ac adferiad eto i wasanaeth. DINES YDD.
Advertising
Advertising
Cite
Share
BRIGHTEN YOUR HOME By getting your Electro-Plated articles Silver-Plated as new-at Small Cost. WRITE FOR FREE PRICE LIST TO TOWNSHEND'S LTD., ERNEST STREET, BIRMINGHAM.