Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
I NEW YORK A VERMONT.
I NEW YORK A VERMONT. UTICA, N. Y., Gorph. 11, 1917.— Nos Lun nesaf, bydd y Radd Aelodol yn cael ei weithio ar 13 o ymgeiswyr gan Gyfrinfa Iforaidd "Goronwy." Gwahoddiad cynes i bob Ifor.—T. L. H. —'Bydd Ymdrechwyr Ieuainc Mor- iah yn cynal picnic yn Summit Park brydnawn Sadwrn nesaf. Y Sul diweddaf, yr oedd Wm. R. Williams, Steuben St., yn pregethu yn Remsen a Phenygraig. —Cydymdeimlir a Mr. a Mrs. Griff- ith Williams, 130 Leah St., yn eu trall- od ar farwolaeth eu merch fach, Elsie Frazer Williams, yn bum mis. —Pregethir yn Bethesda y Sul nes- af, gan y Parch. John Roberts, Cleve- land, Ohio. Hwn yw ymweliad cyntaf Mr. Roberts a'n dinas. —Cyfarfyddodd Miss Sarah Pryth- erch, Newell St., a damwain a barodd anaf drwg i'w garddwrn. Y mae ei chyfeillion yn dymuno iddi wellhad buan. -Yn ymweled a'i ferch, Mrs. John H. Roberts, Wall St., dros y Pedwer- ydd, bu Mr. John L. Davies, o Scran- ton, Pa., yn nghyd a'i fachgen bach, Glyndwr. -Y Parch. John Isaac Hughes fydd yn pregethu yn Frankfort Hill y Stil nesaf. Yn llanw y pwlpud y Sul diweddaf, yr oedd David C. Davies, Howard Ave. —Heno (nos Ferch er) am 8 o'r gloch, bydd dysgyblion y Proff. Samuel Evans yn rhoddi 'recital' olaf y tymor yn ystafelloedd capel y First M. E. Court St. -Yr oedd amryw o Gymry wedi dod i Utica i dreulio y Pedwerydd. Yn eu plith, gwelsom Bob Roberts (Cae- ff ridd), o Buffalo, a Thomas Owen, Louisa St., o Akron, Ohio. —Ddechreu yr wythnos hon, yr oedd Mrs. J. Elias Jones, Milwaukee, Wis., yn cychwyn oddi yma am Belle- ville, Pa., lie y bwriada aros ychydig wythnosau eto cyn dychwelyd i'w chartref yn Milwaukee. —Y Sadwrn diweddaf, cychwynodd Mr. a Mrs. Richard W. Owen, yn nghyd a'u merch, Jennie, 1219 Steuben St., a Mrs. W. R. Williams, a'i mab Irwin, 1222 Steuben St., am Scranton, Pa., yn oto Mr. Owen. Cawsant dywydd haf- aidd, a thaith ddifyr. —Bydd hysbys i bawb mai heno (nos Fercher) y cynelir y Lawn Fete o dan nawdd Cymdeithas y Willing Workers, Moriah, yn nghartref Mrs. Owen H. Jones, 7 Clarke Place. Bydd yr elw a wneir yn cael ei droi drosodd i'r Gymdeithas y Groes Goch. —Bu Albert Evans, 17 mlwydd oed, ma.) Mr. a Mrs. Lewis D. Evan! 1171 Knssuth Ave., am dro gartref dros y Pedwerydd. Y mae Albert er's oddeu- tu tri mis yn aelod o'r Canadian Avia- tion Corps, ac yn ystod yr amser yna wedi bod yn ehedeg ugain gwaith. Bydd yn rhaid iddo fyned i fyny eto 30 o weithiau cyn myned drosodd i Ffrainc. Mrs. Richard Owen. Yn nghartref el merch, Mrs. Wm. T. MacKenzie, 6% Warren Ave., o'r ddinas hon, bu farw Mrs. Catherine Owen, gweddw Richard Owen, gynt o West Street. Cymerodd yr amgylchiad le nos Sadwrn, Gorph. 7fed, ar ol oddeutu pum wythnos o gystudd trwm, yr hyn a ddyoddefodd yn hynod o ddi- rwgnach. Ganwyd Mrs. Owen yn Gog- ledd Cymru, yn y flwyddyn 1843, a daethant i'r wlad hon yn y flwyddyn 1885, gan sefydlu yn Utica. Ymbriod- odd a Richard Owen yn Nghymru cyn ymfudo i'r America. Yr oedd yn aelod parchus o eglwys Moriah, ac yn fawr ei pharch yn mhljth Cymry y ddinas. Yn aros i alaru ar ei hoi y mae y plant canlynol, Mrs. Wm. T. MacKenzie, Utica; Mrs. John Burdick, o Stratford, Conn.; Rich. Owen, Richfield (Springs, a Hugh T. Owen, New Hartford. Marwolaeth Sydyn Plentyn. t Yn un o ysbytai y ddinas, mewn modd hynod o annghyffredin, bu farw Stanley D. Williams, mab naw mlwydd oed Mr. a Mrs. Edward Williams, 1218 Kemble St. Cymerodd hyny le foreu Sadwrn diweddaf. Ymddengys fod y bachgen wedi ei gymeryd i'r ysbyty y boreu hwn er tori ymaith adenoids. Edrychai yn iach a chalonog cyn cael ei gymeryd i'r feddygfa, ond yn fuan wedi rhoddi iddo y cwsgbair, ym- ddengys i'w galon wanhau, a fbu farw ar unwaith. Dygwyddodd hyn, er na ddarganfyddwyd unrhyw wendid ar ei galon yn yr archwiliad a wnaed arno cyn rhoddi iddo y cwsgbair. Yr oedd y newydd am ei farwolaeth yn ergyd drom i'w fam ag oedd mewn ystafell arall yn aros am ei phlentyn. Cydym- deimlir yn ddwys a'r teulu, sef tad a mam, ac un brawd Cyril, yn eu galar. Griffith-Williams, Nos Sadwrn diweddaf, yn ei lety, gan y Parch. D. Morgan Richards, un- wyd mewn priodas Miss Annie Wil- liams, South St., Utica, a Thomas J. Griffith, Ilion (gynt o Granville, N. Y. Yn sefyll fel tystion o'r briodas yr oedd David J. Hughes a Mrs. Elizabeth Hughes. Y mae y briodasferch yn aelod o eglwys Moriah, a'r priodfab yn gweithio yn Tlion. Bydd iddynt gar- trefu yn Utica. Gwibdaith yr Ysolion Sul. Cyfarfyddodd pwyllgor gwibdaith Ysgolion Sul Utica a'r cylch, a dewis- iwvd y swyddogion canlynol: Llyw- ydd, Richard W. Owen; ysgrif-enydd, Ivor Jones; trysorydd, Griffith Jones. Ar bwyllgor y mabol-gampauo ceir E. Herber Evans (cadeirydd); John Evans, Ilion; Stanley Jones, Arthur M. Roberts, Trevor Hughes, Robert Wil- liams, Morris Pritchard a George Rowlands. Nid yw dyddiad y wib- daith wedi ei nodi eto. Marwolaeth Meddyg. Tra allan mewn oto nos Fercher di- weddaf, cymerwyd Dr. Herbert G. Jones, yn wael, a dygwyd ef i'r Trout Brook Inn, Trenton, lie y bu farw oddeutu deg o'r gloch o glefyd y galon. Ganwyd Dr. Jones yn Utica Mehefin 26, 1857; enwau ei rieni, John Frank- lin a Jane Williams Jones. Derbyn- iodd ei addysg foreuol yn ysgolion Utica, a'i gwrs meddygol yn athrofa dinas New York, a graddiodd oddi yno yn 1881. Daeth i Utica a gwasanaeth- odd ddwy flynedd fel meddyg y sefyd- liad yn St. Elizabeth Hospital, ac yn ddylynol yn gysylltiol ag ysbyty St. Luke's. Gwasanaethodd fel crwner am ddwy flynedd, ac fel meddyg i am- ryw o gwmniau a chymdeithasau, ac wedi dringo yn uchel yn y rhan fwyaf o honynt, ysgrifenodd lawer o bapyrau gwerthfawr ar faterion meddygol, y rhai sydd wedi eu cyhoeddi. Gedy mewn galar, ei briod, Katherine Elinor Parry Jones; dau fab, Harold S., o Utica; Stewart G., o Little Moose Lake; un ferch, Mrs. Arthur E. Snyder, Waban, Mass.; tair chwaer, Mrs. Ella Jones; Miss Minnie L. Jones a Mrs. W. W. Canfield, o'r ddinas hon; dau frawd, John, o Rochester, N. Y., a Milton, o Boston, Mass. Nodion o New York Mills. Gorphenaf 9fed.-Am 3 o'r gloch brydnawn ddydd Mawrth, Gorphenaf y 3ydd, yn Maples, Holland Patent, sef cartref y Parch. Richard Hughes, D. D., unwyd mewn glan briodas Miss Jennie M. Jones, Yorkville, a David J. Hughes, o'r ardal hon. Ychydig o wa- hoddedigion oedd yn bresenol,' Hugh Jones, sef tad y briodasferch; Mr. a Mrs. Lumley Davies, oedd y tystion o'r seremoni. Eraill oedd yn bresenol, Mr. a Mrs. Edward J. Jones, Mrs. Thomas Roberts a'r ferch fach, Myrtle, York- ville; Hugh S. Jones, New York Mills, a Mr. a Mrs. Thomas Owen, a Ed. J. Williams. Wedi byrbryd ymadawodd y par ieuanc am eu mis mel i New York a Hartford, Conn., ac ar eu dych- weliad yn ol byddant yn cartrefu yn Yorkville, lie mae y wraig ieuanc yn fawr ei pharch, yn nghyd a'r gwr ieu- anc. Mae Robert Hughes, Mill Place, yn ewythr i'r priodfab, ac yn hanu o deulu henafol yn Capel Curig, Arfon. Yr oedd y diweddar Robert Hughes, y Guide, yn daid i'w fam. Ac yr oedd y diweddar Barch. Thomas Jerman Jones y cenadwr, yn gefnder i ddiweddar fam y wraig ieuanc. Mae pawb yn dy- muno bywyd cysurus i'r par ieuanc, ac y byddant yn cael hir oes i gydfyw gyda'u gilydd yn y byd sydd yn llawn o ryfela a thywallt gwaed. Byddant gartref i'w cyfeillion ar ol diwedd yr wythnos hon. Mae yn chwith iawn genym golli o'n plith Robert Hughes, Yorkville, yr hwn sydd wedi ymadael am Toledo, 0., a bydd y teulu yn cychwyn ar ei ol yn mhen dwy wythnos. Pob llwyddiant iddo yn ei gartref newydd. Dydd Sadwrn, ymadawodd Mrs. John W. Roberts a'r bachgen bagh, Richard Earl, yn ol i Jersey City, ar ol bod ar ymweliad a'i brodyr a'i chwior- ydd am tua chwech wythnos, ac fe gaf- odd amser pur dda yn ei hen gartref ar Porter St. Da iawn oedd genyf gyfarfod a Mr. a Mrs. William B. Jones, Williams- town, Vt., sydd ar ymweliad a'i fam, Mrs. John B. Jones a'r teulu. Hefyd Robert S. Owens, Hartford, Conn., a William Hughes, o'r un lie, fu yn mwynhau awelon iach sir Oneida, ac wedi troi yn ol ddoe, ac wedi cael am- ser pur dda, meddant hwy. Nid yw Johnnie Jones, Elm St., yn teimlo yn dda y dyddiau hyn. Mae yn wael er's rhai blynyddau bellach, a chydymdeimlir yn fawr dros y teulu. Mr. a Mrs. John M. Jones, Prospect St.,sydd yn mwynhau eu hunain ar lan llvn Oneida yr wythnos hon. Mae Evan Hughes wedi gwella yn bur dda ar ol y salwch blin diweddar, ac wedi dechreu gweithio eto, ac mae yn di- olch o galon i bawb o Gymry yr ardal ac Utica am eu caredigrwydd tuag ato yn ei salwch. Cawsom Sabboth dymunol dros ben ddoe, y Parch. Richard Hughes, D. D., yn ei hwyliau goreu, a chynulliad da trwy y dydd. Mae yma gydymdeimlad mawr a Mr. a. Mrs. Thomas R. Jones, Chadwicks, yn eu profedigaeth a'i galar ar ol eu hanwyl fam.—R. W. Thomas. Ilion, N. Y. I Cyraeddodd William O. Jones yma o Granville am ychydig seibiant. Hef- yd Frank Edmunds a'i briod, a'i nith, Elizabeth Edmunds, o Rome, a fu yma am ychydig ddyddiau yn edrych am ei chwaer, y Gymraes. Miss El- eanor Roberts, Square St., Utica, yma dros y Sul, yn ymweled a pherthynas- au a chyfeillion. Da iawn oedd genym gyfarfod a R. Salisbury Owen, o Hartford, Conn., yma ar ymweliad dros y Pedwerydd. Mrs. Hugh R. Thomas sydd wedi myned am ychydig seibiant i ddyffryn y Mettowe, a Mrs. William Roberts wedi myned i Wallingford, Vt.—Cym- raes o Tlion. Helvntion Holland Patent. N. Y. Holland Patent, Gorph. 9.—Teim- lwn fod yr wythnos ddiweddaf wedi bod yn wythnos fendithiol iawn, trwy ein bod wedi cael y fraint o gyfarfod a chymaint o hen gyfeillion y dyddiau gynt. Talodd Mr. a Mrs. Peter Wil- liams a'u merch a'r teulu, Mr. a Mrs. Owens a'u mab bychan o Whitesboro, ymweliad a ni; a'r Parch, a Mrs. IVL B. Morris o Clarksburgh, Va., y rhai sydd ar ymweliad a Mrs. Evan Morris a'r teulu. Y mae yr oil yn anwyl iawn genym, a bu yma amser prysurj iawn yn galw i gof droion y daith. Pur wanllyd y mae Mrs. Williams yn teimlo, ond y mae yn cael y gofal goreu gan y teulu. Y maent hwy fel ninau yn teithio i lawr tua'r Glyn, eto yn teimlo nad Glyn tywyll ydyw. Yr oedd y gymd-eithas rhyngom a'r Parch. Mr. Morris a'i anwyl briod yn fwy prudd trwy fod Mrs. Morris yn teimlo mor alarus ar ol ei hanwyl frawd, y diweddar Rolland D. Wil- liams, yr hwn a gyfarfu a marwolaeth mor echrydus yn Oklahoma City, Okl., yr hwn oedd mor anwyl genym oil; ond er y pryder, cawsom gymdeithas felus iawn a hir gofiwn trwy fod Mr. Morris bob amser yn terfynu ein cym- deithas trwy droi at Dduw mewn gweddi. Hyderwn eu gweled eto cyn y byddant yn dychwelyd i'w cartref. Trwy nad yw Mr. Morris yn teimlo yn goryf, y mae yn gorfod bod mor ofalus. Y mae ei anwyl ferch a'i phriod yn of- alus iawn o honynt, y rhai sydd yn bobl o nod mewn cylchoedd pwysig. Bu ein hanwyl Want o'r Court House Inn, Mr. a Mrs. R. D. Spencer a Mr. a Mrs. Harry C. Abbott, Utica, yn ymweled a ni, y rhai sydd bob amser yn ffyddlon iawn. Dydd Sadwrn daeth Mr. Ellis Grif- fiths am dro i Holland Patent, a gal- wodd i'n gweled. Tad-yn-nghyfraith i'n cyfaill John O. Thomas, Utica. Yr oedd efe fel ninau yn yr Eisteddfod gyntaf yn Utica. Diolch yn fawr iddo am alw. Cawsom gymdeithas ddifyr iawn am rai oriau. Galwodd Morris Jones a'i ffrynd o Syracuse, N. Y., i'n gweled wrth fyn- ed heibio i Trenton i ymweled a'i chwaer Mrs. William J. Roberts. Y mae yn fachgen ieuanc llwyddianus iawn mewn galwedigaeth bwysig. Yr oedd yn dda iawn genym weled Mrs. Mary Davies yn gallu myned i'r gwas- anaeth y Sabboth. Y mae y ddau frawd John a Benett Pugh o Genesee, Wis., ar ymweliad a'u perthynasau, John D. Lloyd, yma. Hefyd yn Prospect. Byddant yn dy- chwelyd yr wythnos hon. Y mae gol- wg dda arnynt. Yr oeddem yn falch i'w gweled. Boed iddynt bob llwydd- iant. Dr. W. Caradog Jones oedd yn gweinyddu y Sabboth, a chafwyd cyf- arfodydd da, a chynulliad da yn y prydnawn. Ni ddaeth cymaint yn yr hwyr. Drwg iawn oedd genym fethu myned i wrando Mr. Jones; nid oedd Wm. J. Jones yn teimlo yn ddigon cryf i fentro allan; ond gyda gofal, bydd yn alluog yn fuan. Diolch yn fawr iawn i Dr. Jones am alw i'n gweled. Da iawn oedd genym weled ei fod wedi gwella mor dda o'i aflechyd blin.—R. New Hartford. N. Y. Cynaliodd teulu Hugh Hughes eu chweched aduniad Gorph. y 4ydd, yn nghartref John J. Roberts, Paris Road, New Hartford. Mwynhawyd difyrion, ac anerchiadau, a chaneuon gan Ethel Roberts a Mary Hughes, ac eisteddwyd i fwynhau cinio rhagorol ag oedd wedi ei barotoi ar gyfer y cwmni. Darllen- wyd llythyrau oddiwrth Mrs. E. B. Jones, o Los Angeles, Calif.; Mrs. Jacob Schrempf, o Glendale, a R. W. Hughes, o Valatie, N Y. Dewiswyd yn swyddogion am y flwyddyn ddyfod- ol: Llywydd, Hugh Hughes; ysgrifen- yddes, Mrs. John Owen; trysorydd, Evan Hughes. Pasiwyd i gynal yr ad- uniad nesaf yn nghartref haf Hugh Hughes yn Paris Hill, N. Y.
RHTFEL TN E WROP
RHTFEL TN E WROP EIN LLYWODRAETH YN DEFFRO.— Y RWSIAID YN SYMUD YN MLAEN. TYWYLiLWCH YN GERMANI.—YM- OSODIAD AWYROL ARALL AR LOEGR. Y Gwledydd anmhleidiol yn fradwyr. —Y Kaiser mewn agen.—Cynllun i newynu Germani.-Rwsia yn ym- wroli. Cawsom y newydd dro yn ol am lan- iad y fyddin Americanaidd yn Ffrainc, a'r amser hwnw tybid iddynt groesi yn ddidrafferth, ond cyraeddodd y newydd iddynt gyfarfod a thanforolion Ger- mani, a chael ymdrech a hwy. Gwnaed ymgais ddwy waith i suddo y llongau, a thybir iddynt suddo un o'r tanforolion. Llwyddodd y dystryw- yddion i'w chwalu. Cyhoeddir hyn yn swyddogol o Washington. Llon- gyferchir y llynges ar ei gwaith da. Hyebysir fod dau o feibion Roosevelt, Theodore ac Archibald gyda byddin Pershing. Yn ol yr arwyddion, y mae y llyw- odraeth yn Washington wrthi o ddi- frif yn gwneyd darpariaethau anferth ar gyfer yr ymdrech agoshaol yn Ffrainc a Belgium, a dysgwylir y bydd yno fyddin fawr ar fyr i wynebu y Germaniaid. Yn ystod tri mis y mae dwylaw y llynges wedi eu cynyddu o 60,000 i fyny 126,000; y Marine Corps o 17,000 i 30,000; a'r fyddin reolaidd o 120,000 i 260,000, a'r fyddin gar- tl qfol o 100,000 i 250,000. r>diwedd yr wythnos o'r blaen, danfeosodd y Rwsiaid eu bod yn fyw drwy ymosodiad nerthol ar y fyddin Germalaidd ar linell o 18 milldir, a chymerasant tua 10,0,00 o garcharor- ion yn ddioed, ac amryw fan leoedd. Nod y,mudiad hwn yw Lemberg. By- gythid ymosodiadau mewn cyfeiriadau eraill. Ar du y fyddin Rwsiaidd, yr oedd y Cadfridog Scott o America, yr hwn a groesodd fel aelod o'r ddirprwy- aeth Americanaidd dro yn ol. Safai ar fynydd yn ar-edrych y llinellau Germanaidd-Awstriaidd, a gwelodd ran o'r fyddin Rwsiaidd yn cymeryd rhai o gadffosydd y gelyn. Canmolai y cadfridog y symudiad Rwsiaidd. Er- byn hyn, ymddengys fod holl Rwsia yn unol o blaid parhau y rhyfel, ac an- fonodd Cyngorfa y Gweithwyr a'r Mil- wyr, a chynadledd yr Amaethwyr Ilon- gyfarchiadau ac anogaeth i'r fyddin yn y ffrynt i amddiffyn rhyddid hyd sef- ydlu heddwch sylweddol, ac anoga y llywodraeth newydd holl Rwsia i sefyll y tu cefn i'r fyddin a'i chynorthwyo i'r eithaf. Amlyga y modd y taga y llywodr- aeth Germanaidd y wasg ei bod yn awyddus am gadw y bobl mewn anwy- bodaeth yn nglyn a gorchfygiad Hin- denburg a'i fyddin gan y Prydeinwyr, a gwneir ymdrech feunyddiol i gadw yr argraff yn fyw drwy Germani ei bod yn fuddugoliaethus ar bob llaw. Ymddibyna y Kaiser a'i epil ar dwyll o'r fath. Pan y daw y bobl i wybod- aeth amgenach, ofnir cyffro a chwyl- droad drwy y wlad. Y mae y bobl wedi eu twyllo o'r dechreu. Y mae delw fawr Kaiseriaeth ar syrthio i'r llawr. Cymer terfysgoedd am fwyd le yn ami yn Germani, ond cedwir y cyfan yn ddirgel hyd y gallont. Drwy rym arfau yn unig mewn manau y ced- wir y bobl yn ol. Y mae y newyn yn ffynu yn Berlin, ac ymgasgl y bobl yn Iluoedd wrth y ceginau yno am ym- borth; ond y mae y cyflenwad yno yn brin, a'r ymborth yn wael a chyffredin. Ca pob un bwys o datws mewn wyth- nos, a thystir gyda hyny mai ar foapyr y mae hyny, nad yw y bobl yn ei gael. Foreu y Pedwerydd eto cyhoeddid ymosodiad awyrol arall ar ranau Lloegr, sef ar Harwich, gan 12 i 14 o awyrlestri, a lladdwyd rhyw ddwsin ac anafwyd nifer. Cwympwyd dau o'r awyrlestri. Lleihawyd yr ymosodiad- au ar longau yn ystod yr wythnos. Yn ystod nos Lun a Mawrth, gwnaeth yr awyrwyr Prydeinig ymosodiad ar Bruges, Belgium, ac ystorfeydd nwydd- au rhyfel y Germaniaid yn Lichter- velde, 13 milldir o Bruges. Taflwyd nifer o dunelli o ffrwydryddion ar ben- au y lleoedd gan effeithio dystryw. Dethlwyd y Pedwerydd yn Llun- dain yn fwy nag erioed. Drwy archeb y Brenin, chwyfiai y faner American- aidd oddiar Dwr Victoria a'r Parlia- ment, ac ar adeiladau eraill y llywodr- aeth. Addurnid adeiladau cyffredin a'r faner Americanaidd yn fwy nag erioed. Gwelid miloedd mewn cerbyd- au o bob math yn gwisgo a chwyfio baneri 'Newythr Sam. Ni roes y wasg -erioed o'r blaen gymaint o ofod i ddathliad y Pedwerydd. Yn yr "West- minster Gazette" dywedid: "Heddyw y mae America yn Brydeinig a Phry- dain yn Americanaidd. Yr ydym wedi annghofio ein heiddigedd er amddiffyn egwyddor." Hysbysir fod y llywodraeth Ameri- canaidd yn dechreu sylweddoli cyfun- drefn ysbiol y Germaniaid yn y Tal- aethau. Y mae ein llywodraeth yn araf iawn yn dysgu llawer o bethau. ac yn mhlith pethau eraill blinir hi gan yr anhwylder o goel-grediniaeth yn niniweidrwydd y Germaniaid ar yr ochr hon. Cred ein Harlywydd oedd mai y Kaiser a'i gymdeithion yw y drwg, ond y mae y Germaniaid oil i'w drwgdybio, a goreu oil po gyntaf. Y maent oil o'r un gwaed, ac y maent i'w hofni o'r Kaiser i lawr. Gwell yw drwgdybio pawb na neb. Nid oes dadl nad yw y Germaniaid ar yr ochr hon yn gwneyd yr oil a allant i gynorth- wyo yr achos ar yr ochr arall. Mor hir y buwyd yn drwgdybio Cownt Berns- torff, bradwr o'r dechreu, eto yn barch- us iawn gan y llywodraeth. Pwnc ddaw i sylw y dyddiau hyn yw pwnc y gwledydd anmhleidiol, sef Holland, Ysweden a Norway, heb eithrio Yswitzdir, sydd er's tair mlyn- edd wedi bod yn cynorthwyo Germani, ac yn elwa yn ddirfawr. Gelwir y rhai hyn yn "neutrals" ond erbyn hyn yr enw a'u gwedda oreu yw "bradwyr." Y maent o'r dechreu wedi bod yn cynal i fyny eu gelyn penaf, a gelyn fyddai yn siwr o'u dyfetha pe y llwyddai i ddarostwng Ewrop. Yn awr, bwriedir gwasgu ar y rhai hyn a'u newynu dipyn i'w cael i amgyffrediad o'u safle dwyllodrus a bradus. Gwnai dogn dda o brinder les mawr iddynt, fel ag i'w dwyn i ystyriaeth o'u hymddygiad per- yglus. Daw newyddion da o wahanol gyf- eiriadau yn nglyn a methiant tbyddin- oedd Germani i wrthsefyll y gwledydd cyngreiriol. Y mae arwyddion y dydd- iau hyn fod Germani yn gwanhau, a phan y cauir i lawr yn llwyr ar y gwledydd anmhleidiol, dyoddefa Ger- mani yn ddioed mewn nwyddau milwr- 01 ac ymborthol. Y mae Rwsia yn symud yn mlaen yn Galicia, a byddin y Tywysog Coronog yn nghymydogaeth Verdun wedi troi yn fethiant llwyr. Y mae wedi myned yn nos ar y Bosh- iaid yn y parth hwnw, er mai yno yr oedd eu gobaith penaf flwyddyn a mwy yn.ol. Y mae y fyddin Brydeinig hef- yd yn llwyddo i symud yn mlaen i am- gylchu Lens, a gwneir parotoadau hel- aeth am ruthr derfynol ar fyr. Yn ol aclroddiad o Paris, cymerodd y fyddin Brydeinig-Ffrengig, rhwng Ebrill 15 a Mehefin 16. 62,000 o Germaniaid, 1,278 o swyddogion, 509 o ynau mawr- ion, 503 o drench mortars a 1318 o beiriant-ynau. Yn ol yr adroddiadau ddydd Sad- wrn, y mae y fyddin Ffrengig yn gwrthdaflu y Germaniaid yn eu hymos- odiadau bob tro, ac y mae yn amlwg fod y Germaniaid wedi colli eu hen yni. Y mae ymosodiad newydd Rwsia wedi effeithio yn amlwg ar y Kaiser a'i gymdeithion, a dysgwylir gair ar fyr oddiwrth Bethmann-Hollweg, y Cangellydd, yr hwn yw tafod y Kaiser. Nid yw ,B-H yn dda i ddim ond llefaru meddwl y Kaiser, a phan y dywed efe rywbeth, gellir bod yn siwr mai dweyd meddwl y Kaiser y mae. Y mae B. H. am siarad er's tro, ond arosai er cael gweled pa sut y troai pethau. Os y darfyddai Rwsia, elai Germani yn mlaen; ond os y tarawai Rwsia, bydd- ai i Germani son yn fwy am heddwch. Sarff yw Germani, a Mab y Diafol yw y Kaiser. Daw yn amlycach o hyd y bydd yn rhaid i'r wlad hon ymddwyn at y Ger- maniaid fel gelynion. Y mae yma fil- oectd o ysbiwyr wrthi bob dydd a nos yn gwasanaethu eu gwlad, ac y mae yn bryd i 'Newythr Sam wahardd ei dyddyn iddynt. Ddydd Gwener dal- iwyd dau o hrif arweinwyr y gyfun- drefn ysbiol, a rhowd hwy i gadw yn Ellis Island; un o honynt fel y tybir, yn brif gyflogydd ysbiaeth, a'r Hall yn gydymaith i Capt. von Papen alltud- iwyd o'r Talaethau dro yn ol, ag oedd yn nglyn a Swyddfa von Bernstorff. Daw y pwnc cau i lawr ar y wasg Ger- manaidd yn y wlad hon, a synir pa ham y'i dyoddefwyd hi gyhyd, a hith- au dros Germani bob tro. Pa gyhyd y dyoddefid un o bapyrau y Weriniaeth yn Germani, tybed? Ddim pum myn- yd; ac eto y mae y wasg Germanaidd a'i brad a'i haddoliad o Germani a'i herchylldra yn rhydd yn ein cenedl! Llygad am lygad, a dant am ddant yw yr unig ffordd i orchfygu Germani a'r Germaniaid. Ddydd Sul, gwnaeth y Germaniaid ymosodiad arall ar Loegr gan ladd 37 ac anafu yn agos i gant a haner. Y tro hwn dywedir- fod rhwng 201 a 40 o awyr-gerbydau uwch ben, ac iddynt daflu cryn lawer o ffrwydryddion ar ben Llundain. Ar eu dychweliad yn ol, tynwyd tri i lawr i'r mor. Tybir i chwech o 'honynt gyfarfod a'u tynged cyn cyraedd adref. Ffyna teimlad drwg yn Llundain a Lloegr yn nglyn a diofalwch yr awdurdodau na fyddai ganddynt well ac effeithiolach modd- ion i gyfarfod a'r ymosodiadau hyn. Gwnaeth y Ffrancod ymosodiad awyr- ol tebyg ar rai o ddinasoedd Germani, rhai o honynt mor bell a 200 o filldir- oedd o'r cyffiniau, a thaflwyd nifer o ffrwydryddion ar weithfa Krupp yn Essen yn effeithiol. Ffyna dysgwyliad eto fod Germani ar ddadgan ei hawydd am heddwch yn nglyn a chyhoeddi ei thelerau; ond ymddengys nad yw y Kaiser yn barod i hyny. Bydd Germani yn ddivmad- ferth oddigerth iddi gael rhyw fath o fuddugoliaeth a iawn mewn arian a thiriogaeth i gyfarfod a'i threuliau an- ferth. Daw crybwylliad o Copenhagen fod y Kaiser yn ymlynu wrth ei hen amcanion o orehfygu neu syrthio. Y mae Germani yn engraifft o ynfydion yn cael eu harwain gan Ynfyd. Yn ol yr adroddiadau o'r ffrynt ddwyreiniol, y mae y Rwsiaid yn llwyddianus, ac yn tori drwv linell y Germaniaid a'r Awstriaid. Y Sul a'r Llun gwnaethant ymosodiad grymns n amgylch Stanislau, 18 milldir i'r de o Halicz, yr allwedd i Lemberg, ac y maent eisoes o fewn ychydig fill- diroedd o Halicz. Cymerasant hefyd 7,000 o garcharorion a nifer o ynaii mawrion. Cydnebydd Berlin a Vienna fuddugoliaethau Rwsia. yr hyn sydd yn anarferol ynddynt hwy.
Advertising
t J YCHWANEGA Y TYWYDD j POETH AT BROBLEM B) m BWYDO'R PLENTYN )))) Os nad yw eich baban yn dod )m yn mlaen gyda'r bwyd a gaiff !m m t yn awr, treiwch !M 4a&;Mm-" m I EAGLE ma BRAND !Ht M CONDENSED] )JM CIe-K THE ORIOINAL., m Mae'r llaeth glan ac iachus hwn wedi cael ei ddefnyddio MH m am dros 60 mlynedd. P'le M! bynag y byddwch, gartref ai tm oddicartref, mae'n fwyd JH! hawdd ei barotoi a dyogel. tHt J g Torer yr hys'bysiad hwn allan, ac anfoner i tSt Borden's Condensed Milk Co.. !!mm tm New York City, N. Y. jm a. derbyniwch yn rhad gyfar- jN wyddiadau yn y Gymraeg sut i'w ddefnyddio. D.
I INFORMATION WANTED
I INFORMATION WANTED Of the whereabouts of William Owen (late of Sling, Beaumaris, and of Steu- benville, Ohio). Inquirer, his wife, Margaret Owen, care of Plas Rhos- colyn, Holyhead, Anglesea, N. Wales, Great Britain.
I O'R PAPYRAU CYMREIG. 'I
O'R PAPYRAU CYMREIG. Yn llys ynadon Llangollen, anfon- wyd dyn ieuanc o'r enw Edward Ed- wards i garchar am fis, am fod yn feddw ac afreolus. Yr oedd wedi ei ryddhau o chwech o gatrodau milwrol o herwydd 'asthma.' Mae y Lifftenant Arthur Jones, o'r Gatrawd Gymreig, brawd Edgar Jones, A. S., wedi derbyn y Groes Filwrol am wrhydri ar faes y rhyfel. Nid ydyw ond 19 mlwydd oed, ac ymunodd fel private ar ddechreu y rhyfel. Dywedodd Syr Henry Mather Jack- son, Barwnig, yn Nhreibiwnal Mynwy, iddo roddi blaentroed i rhyw gynffon- wr a ddaethai ato i geisio dylanwadu ar ei farn parth ei fab-"Do, fe'i ciciais allan o'm ty," ebe'r Barwn. —Agorwyd rheilffordd newydd i gysylltu Rhyl a gwersyll Kinmel. Ym- gynullodd torf luosog, yn cynwys nifer o filwyr, a chyflawnwyd y seremoni agoriadol gan y Cadfridog Syr Pitcairn Campbell, swyddog llywyddol y Wes- tern Command. Y mae y rheilffordd yn chwe' milldir o hyd. Y mae 'communal kitchen' wedi ei hagor yn Neuadd y Penrhyn, Bangor, lie y darperir prydiau bwyd blasus ac hyd ddigon i blant y werin, yn ol cein- iog a dimai'r pryd. Ac nid rhygnu coginio'r un peth wneir; nage, eithr astudir sut i'w amrywio a'i flasu o'r newydd bob dydd, a chan ddysgu sut i, gynilo heb golli'r maeth angenrheidiol i roi tipyn o ddeunydd asgwrn cefn yn y to sy'n codi. Y boreu o'r blaen, fooddodd y Pte. Humphrey Price, Teigl, Ffestiniog, yn Llyn Voelgron, heb fod nepell o'i gar- tref. Yr oedd i ddychwelyd y dydd canlynol i Scarboro cyn mynd drosodd i Ffrainc yn mhen mis. Tom Ellis, gorsaf-feistr y Llan (gynt o'r Bala) lwyddodd i gael ei gorff i'r lan. Derbynoddd Mrs. Jones, Moelydon, Pwllheli, hysbysrwydd oddiwrth yr awdurdodau milwrol fod ei hail fab, Lieut. Oscar Jones, o'r R. W. F., wedi cael ei ladd ar faes y frwydr. Fodd bynag, cafodd Mrs. Jones hysbysrwydd pellach oddiwrth y Swyddfa Ryfel fod camgymeriad wedi ei wneyd, drwy fod yr enw yn debyg i enw swyddog arall, a bod ei mab yn ddyogel. Ni raid dweyd i'r newydd yma roddi cysur mawr i'r teulu. Yn hollol annysgwyliadwy, cyr- aeddodd y Pte. Ellis Jones, R. W. F., adref i'r Bala o'r Ffrainc, lie yr oedd wedi bod er dechreu y rhyfel, ac wedi bod mewn amryw o frwydrau ofnad- wy. Nid oedd ei deulu wedi clywed dim oddiwrtho er's misoedd, ac ofnid fod rhyw anffawd wedi dygwydd i'w ran. Parwyd syndod i'w deulu a'i gyf- eillion pan ymddangosodd ar nos Sad- wrn. Edrycha'n rhagorol, ac ystyried yr amser garw y mae wedi myned drwyddo. Y mae Arglwydd Rhondda, y Rheol- wr Bwyd Newydd, wedi gweithio mor egniol ag unrhyw ddyn cyhoeddus, yn ystod y rhyfel. Er pan ymunodd a'r Llywodraeth yn Rhagfyr diweddaf fel Llywydd Bwrdd Llywodraeth Leol, y mae wedi neillduo ei holl amser i'w ddyledswyddau fel Gweinidog, a golyg- ai hyn ei fod i roddi i fyny, ar hyn o bryd, gysylltiadau pwysig fel cyfar- wyddwr. Fel Llywydd Bwrdd Llyw- odraeth Leol gwnaeth waith ardderch- og i geisio cyfarfod a phroblem y tai, yr hon a ddaw yn bwysig ar ol y rhy- fel, ac y mae hefyd wedi palmantu'r ffordd i sefydlu Swyddog Iechyd.
MARWOLAETH JOHN R. PERRY.…
MARWOLAETH JOHN R. PERRY. I KEMSEN. N. Y. Cafodd y brawd da ac anwyl hwn rieni duwiol a chrefyddol i ofalu am dano, i weddio drosto ac i'w hyfforddi yn mhen y ffordd. Cofiodd efe ei Gre- awdwr yn nyddiau ei ieuenctyd. Bu fyw yn gyson a'i broffes, yn aelod dich- lynaidd difefl a defnyddiol o eglwys Dduw o'i febyd i'w fedd. Ganwyd ef Gorph. 16, 1878, a bu farw yn .anedd glyd ei chwaer, Mrs. Frank W. Aldrige, Whitesboro, Meh. 26, 1917. Felly, ni pharhaodd ei daith ddaearol mor deugain mlynedd yn IIawn; ond er mai byr fu ei oes, a'i mesur wrth rifedi dyddiau, eto hir yd- oed,d a'i mesur wrth ei lafur a'i ddefn- yddioldeb, ac wrth y parch a'r anwyl- deb a sicrhaodd iddo ei hun yn myn- wes yr ardalwyr, a'r chwithdod, a'r galar a barodd ei farwolaeth iddynt. Yr oedd y dyrfa fawr a pharchus a ym- gasglodd i'w gladdedigaeth yn llefaru yn uchel am deimlad y cymydogion tuag ato. Priodol y gellir dweyd am dano yn ngeiriau y Salmydd: "Gos- tyngodd efe fy nerth ar y ffordd; byr- haodd fy nyddiau." Cafodd gystudd trwm, ond gwyddai efe werth dyoddef- iadau bywyd, ac ymdawelai yn ei Geid- wad mwyn yn wastad. Felly, torwyd ef i lawr yn nghanol ei gynlluniau a'i fwriadau. Cynaliwyd y gwasanaeth angladdol yn Peniel, Remsen, Meh. 2 8, lie yr oedd efe yn aelod gwerthfawr. Gwein- yddwyd ar yr achlysur gan y Parch. Morris S. Jones a'r ysgrifenydd. Can- wyd yn swynol emynau priodol gan Le Roy Jones a Waldo Williams. Yr archgludwyr oeddynt, Norman Prich- ard, Robert H. Roberts, Thomas Ro- berts, Osgar R. Jones, John H. Jones a Owen Hughes gwyr bucheddol. Daearwyd yr hyn oedd farwol o hono vn mynwent Fairchild. Cafodd gyn- hetjrwng tywysogaidd ac nid rhyfedd, vr oedd efe yn fab i Frenin y brenin- oedd ac Arglwydd yr arglwyddi. ^eiTnlir siom o'i golli, a bydd gweled ei le yn wag yn ergyd ddofn Yr oedd efe yn wrandawr effro, craffus a chof- us, yn help mawr i'r nreeethwr. Yr oedd yn hyddysg yn y Heibl, yn hynod faelgar mewn gweddi, yn gynorthwy mawr yn y gyfeillach, ei eiriau a'i ym- adroddion yn cynesu a thoddi y galon. Bvdded i'r Arglwydd fod yn dirion iiwn wrth ei fam, ei chwaer a'i frawd 'n eu trallod dwys.-J. Velindre Jones.
I GWESTY CYMREIG NEWYDD.
I GWESTY CYMREIG NEWYDD. Yn yr hysbysiad a welir vn y rhifyn hwn, cyhoedda Mrs. M. E. Jenkins. gvnt o westy Gramercy, Asibury Park, X. J.. ei bod wedi agor gwesty newydd, sef "New Magnolia." congl Fourth Ave. a Heck St., Asbury Park, N. J. Y mae'r gwesty newydd hwn yn un llawer helaethach a mwy diweddar ei gynllun na'r un agadwai o'r blaen, ei leoliad yn gvfleus, gyda'r holl gvfleus- derau diweddaraf. Gwahodda ymhol- iadau oddiwrth Gymry ag sydd yn rhwilio am le tawel a chysurus i dreul- io eu gwyliau.
ARDALOEDD Y CHWAREU.
ARDALOEDD Y CHWAREU. Granville. N. Y. Gorph. 5ed, 1917.-Nos Wener, Meh. 29, cafwyd trwy drefniad y mas- nachwr llwyddianus, Robt. O. Jones, gyfarfod croesawol ardderchog yn Grange Hall i'r par priodasol, Mr. a Mrs. Wm. Griffiths (Gwilym Boston). Mae efe yn adnabyddus drwy'r U. D. fermasnachwr, ac yn well na'r oil, yn Gymro i'r earn, y wraig yn ferch i Robert Owen, Tangaer, Rhostryfan. Gair byr ac i bwrpas gan y Llywydd, R. O. Jones; can, Priscilla Owens, yr hon sydd newydd orphen ei hefryd- iaeth mewn dysgu cerddoriaeth yn ngholeg Oberlin, Ohio; can gan ei thad ac adr. mewn galwad i encor;can, Mrs. Arthur Williams a Mrs. Owen Davies a Margaret Williams a David Roberts, mab Dafydd Cae'r Moel, Boston. Cafwyd gair gan y personau canlynol: Owen J. Owen, Middle Gran- ville; Bob Halfway, G. O. Jones, ac am- ryw eraill. Gwell na'r oil ar y diwedd, yr oedd y merched wedi parotoi gwledd ardderchog i'r corff, felly mwynhawyd noswaith ddifyr yn nghwmpeini Gwil- ym a'i briod, a bydded i'r ddeuddyn hir oes yw dymuniad pawb. Boreu Sul oedd diwrnod coffadwr- iaethol yr Odyddion, pryd y troisant allan mewn modd trefnus, a gorvm- deithio i gapel yr Annibynwyr, pryd y cawsom bregeth ardderchog gan y Parch. Thos. J. Jones. Yn y pryd- nawn, aethom i'r mynwentydd i addurno beddau ein brodyr ymadaw- edig. Nos Sul, cafwyd pregeth gan Mr. Jones, pryd yr oedd Miss Jones, o Utica, yn canu. Llawer o ddyeithriaid yma o bobman ar ymweliadau hafol; pob croesaw i bawb yn Granville. Ar restr y cleifion, ceir Wm. B. Ed- wards, Mrs. Harriet Thomas, Mrs. Owen C. Pritchard, Mrs. Sarah Morris, a llawer o blant o dan y frech goch. Bwriada y Parch. Thos J. Jones fyned i lawr i Albany i fyned o dan operation foreu Llun. Ymddengys fod yr appendicitis yn ei drwblo er's tro. Bydded i'r oruchwyliaeth fod yn llwyddianus, fel y caffo adferiad buan. -Llifonwr.
YR ORYMDAITH -FAWR.I
YR ORYMDAITH FAWR. I Brydnawn y Pedwerydd, cafwyd gorymdaith fawr yn Utica, o holl fiIwyr a chymdeithasau y ddinas, ac yr oedd, oddeutu deng mil o bobl yn nghyd ag ugain o seindyrf yn cymeryd rhan yn- ddi. Cafodd y Cymdeithasau Cymreig, sef y Cymreigyddion a'r Iforiaid le an- rhydeddus ynddi. blaenorent y burned adran, a chyda hwy yr oedd seindorf Boonville, o dan arweiniad Evan Old- field, a chor meibion yr Haydns (ar- weinydd John G. Thomas). Yn y rhengau ceid oddeutu pum cant o Gymry, a hyny er fod amryw o'n cen- edl yn cerdded gyda chymdeithasau eraill, megys yr Odyddion, y Maswn- iaid, &c. Mae'r arddangosiad teilwng a wnaed gan y Cymry ar y dydd hwn wedi creu awydd yn amryw o'r bech- gyn i gael gorymdaith eto o'r Cymry ar achlysur hollol Gymreig.
I -PWNC YMBORTH.
PWNC YMBORTH. Gofynwyd i amaethwyr wneyd yr eithaf posibl i gynyrchu bwyd o dir eu gwlad. Gofynaf yn awr i bob gweith- iwr estyn ei gynorthwy goreu. Gwna llawer hyny yn barod. Gwn, ond i chwi sylweddoli'r angen, y defnyddir eich medr a'ch nerth i'r eithaf. Ef- allai y ibydd yn rhaid i ni gynal ein Byddin a'n Llynges, yn ogystal a ni ein hunain, a bwyd wedi godi gartref. Ystyriwch beth olyga hyn. Er mwyn cadw ein cartrefi oddiwrth erchyllder- au rhyfel, mae miliynau o'n meibion dewr, ar dir a mor, bob awr o'r dydd a'r nos yn peryglu iechyd a nerth, ie eu bywydau gwerthfawr. Ni allant barhau'r ymdrech heb fwyd. Fe war- chodir y llinell yn erbyn y gelyn yn ogystal gartref a thros y mor. Os methir yn un lie, bydd yn fethiant yn mhob man. Yn ngwyneb y gelyn, mae morwyr ein Llynges odidog, a'n mil- wyr dewr o bob rhan o'r Ymerodraeth, yn gadarn crdal y llinell flaenaf Rhaid i chwithau, weithwyr y tir, gynal eich rhan chwithau o'r llinell yr un mor gadarn. Gellwch wneyd hyny, ac nid neb arall. Llawer llai ofynir genych chwi na rhain sydd yn gwynebu'r perygl y mein a'r submarine ar for, neu storm y fagnel ar dir. Yr oil ofynir genych chwi yw cadw amser da, a rhoi eich holl galon, heblaw eich dwylaw a'ch medr yn y gwaith o gynyrchu bwyd. Ni chredaf y bydd pall ar eich egni. Effeithia pob diwrnod llawn o waith i fvrhau'r ymgyrch a phrysuro goruch- afiaeth. O'r tu arall, bydd pob diwr- nod segur yn hwyrhau'r ymdrech, ac yn ychwanegu at bosiblrwydd dinystr. 0 ganlyniad, yn awr angen y genedl, byddwch wyr, ac fel gweithwyr y tir ymegniwch hyd eithaf eich gallu.—D. Lloyd George.
Advertising
WM. W. ROBERTS REAL ESTATE. LOANS. BONDS. APPRAISALS AND INSURANCE. Farms for Sale or Exchange for City Property. Good Lists of Houses and Farms for Sale and Rental. 246 GENESEE ST.. UTICA. N. Y. Real Estate Insurance in In all its The Strongest Branches. Companies. STANLEY W. JONES of the WARREN R. SEITOI CO. 109 Arcade Bldg., UTICA, N. Y. Phone 2867 BENNETT & VINTERBOTTOM SHEET METAL WORKERS AND TINSMITHS. Cornices, Skylights, Ventilators. Reasonable Prices. Estimates fur, nished. Repairing promptly attended to. 129-131 Grove Place. UTICA. N. Y. Phone 4034-J. Sif Sunday Excursions Albany .$2.10 Sacandaga 2.45 Round Trip. Good going and returning same day. Saturday and Sunday Excursion Alexandria Bay $2.50 Bound Trip. Good going and returning same day. Sylvan Beach $1.15 Round Trip. Good going July 15th. Returning same day. Special train leaves Utica 10.27 A. M. Returning leave Sylvan Beach 6.30 P. M. For tickets and further information, call at New York Central Station, Utica, N. Y. 'Phone. Bell 4500 Mae'r Amserau Yn Gwella yn Seattle a'r Gogledd-Orllewin Yr oedd cliriadau y Benc- y dd yn Seattle am fis Hyd- raf dros$1,000,000, y dydd; mwy nag yn ystod yr un mix yn 1915. Gan fod yr etholiad dros- odd, ymrown i drafodaeth yn well. Gadewch i mi anfon i chwi lechres new- ydd o 7% MORTGAGES Ysgrifenwch yn Gymraeg neu Seisneg Joseph E. Thomas 105 Cherry Street, SEATTLE, WASH. MRS. M. E. JENKINS (Formerly of the GRAMERCY HOTEL) Announces to Her Frleads and Patron* the Opening of the NEW MAGNOLIA Cor. Fourth Avenue and Heck St., ASBURY PARK, N. J. I Hope to have the Pleasure of Welcoming You to out New Home MRS. M. E. JENKINS Telephone 1259 Asbory