Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
RHYFEL YN EWROP-
RHYFEL YN EWROP Y FYDDIN BRYDEINIG A LENS.—Y i FYDDIN AMERICANAIDD YN CYRAEDD FFRAINC. A'R J W N K E R CYNLLUN WILSON A'R .TWXKER- IAID.-Y NEWYN YN GERMANI. Awstria am heddwch.—Y Cymdeithas- olwyr a heddwch.—Groeg ar droi. ■ Y gweithwyr Rwsiaidd a'r rhyfel. Fel y sylwasom yn ein rhifyn di- weddaf, yr oedd y fyddin Brydeinig yn symud yn mlaen gyda'r amcan o gau am Lens, canoldref y parth glofaol yn Ngogledd Ffraine, a dinas werthfawr i Germani yn ei hymdrech bresenol. Os y cyll hon a'i hamgylchoedd, bydd yn golled dirfawr iddi. Y ddinas bwysig nesaf yw Lille, dinas weithfaol, ag sydd yn meddiant y Germaniaid er's dwy flynedd a haner. Hysbysid ddydd Mercher fod y Canadiaid o fewn milldir i Lens. Ni phrydera y Germaniaid danbelenu dinas a'i dinystrio yn llwyr tra y mae y byddinoedd cyngreiriol yn ceisio arbed hyny gymaint ag a allont. Dinystriwr digydwybod yw y Bosh, ac y mae ganddo hoffder neillduol i ddin- ystrio eglwysi a rhai gwerthfawr iawn hefyd. Ceisia pob byddin war ac an- war arbed eglwysi ac addoldai, ond y tai a arbedir gan y Germaniaid yn ar- benig yiw'r darllawdai. Ni ddinystr- iant ddarllawdy neu dafarn os y gall- ant. Pwnc a ga sylw yn Mhrydain y dyddiau hyn yw a ddylid talu drwg am ddrwg i'r Germaniaid. Yn eu hymosodiadau ar lanau Lloegr, y mae! y Germaniaid yn taflu ffrwydryddion ar ben trefi a phentrefi heb ofalu pwy a leddir, ac y mae yn Lioegr igefnog- wyr pybyr i'r cynllun o wneyd yr un fath a hwythau, ond ymddengys mai teimlad y llywodraeth yw peidio myn- ed i gystadleuaeth a'r ynfydion o Ger- mani. Derbyniwyd y newydd brydnawn Mercher am gyraeddiad dau gorff o fil- wyr Americanaidd i Ffrainc. Ym- adawsant o glanau America Mehefin 14, ac ni wyddai neb am danynt, ac os y gwyddai y newyddiaduron, tawsant yn ei gylch. Ar eu glaniad yn Ffrainc cawsant y derbyniad mwyaf brwd gan y trigolion. Gyfla'r fyddin hon yr oedd ei CTiadfriddg, William L. Sibert. Y mae y rhai hyn oil yn filwyr rheol- aidd, dysgybledig a phrofedig, a'r dys- gwvliad yw y cyraedda cyrff o filiwyr yn gyson yno bob wythnos hyd nes y ■byddo yno fyddin fawr. Gwnaeth y llynges yn rhagorol i'w cludo draw mor llwyddianus heb gyfarfod a'r un anffawd. Bydd y cyfrifoldeb yn fawr i gludo y milwyr drosodd, ond hyderir y cyflawnir y gorchwyl i foddlon- rwydd. Yn ol yr adroddiadau o'r Dwyrain y mae Venizelos wedi ei alw gan y Brenin Alexander yn Groeg i gymeryd blaenoriaeth y llywodraeth, a dysgwyl- ir y bydd i Groeg ymuno a'r gwledydd cyngreiriol yn ddioed a chymeryd rhan yn y rhyfel yn erbyn Germani. Cym- erodd y weinyddiaeth hewydd ei llw ddydd Mercher. Yn ol y newyddion o Germani ca cynllun yr Arlywydd Wilson i newid, ffurflywodraeth fewnol y wlad gyda'r amcan o symud am heddwch gryn sylw yn y wasg Germanaidd, ond ym- ddengys fod y blaid Jwnkeraidd fel Pharaoh gynt yn ymgaledu ac yn gwrthod pob dymuniad am wellhad yn v llywodraeth. Ymddengys yn galed ar y Kaiser roddi i fyny ei unbenaeth yn ei wlad ei hun, darawodd allan yn 1914 i sefydlu unbenaeth dros y byd. Nid tebyg y plyg y Kaiser a'i gym- deithion, y Jwnkeriaid i hyny. Gelwir y rhai sydd am fwy o werinlywodraeth yn Germani yn ddyhirod gan y Jwn- keriaid. ond eto, hon yw y blaid sydd i gael yr uwchafiaeth ar ol y rhyfel, os nid cyn hyny.. Argoelia yn ddrwg eisoes ar dri,gol- ion Germani y gauaf nesaf, a rhybudd- ir hwy yn barod i ddysgwyl llai o ym- borth, yn enwedig o "frasder" nag a .gant yn 'bresenol. Bygythir hefyd y bydd yn rhaid i Germani ar fyr godi arian i gyfarfod a'r treuliau enfawr drwy orfodaeth. yr hyn a ddaw a Jwnkeriaeth i fwy o adgasrwydd nag ydynt yn awr. Feallai hefyd, yr add- feda hyny y goludogion i gashau y gyfundrefn Gaiseraidd sydd wedi dwyn y wlad i'r fath igyfyngder a thrueni. Daw y rhyfel at groen y Jwnkeriaid a'r Kaiser ei hun cyn y diwedd. Daw igair o Amsterdam fod gan Dr. Constantin Duma, y llysgenadydd AWs- triaidd a anfonwyd yn ol o. Washing- ton, o herwydd ei frad yma, ei gynllun. heddwch, ac y mae yntau am heddwch p heb ychwanegiatl tir na iawn; fod Awstria i gael ei thir yn ol; Servia i gael ei hannibyniaeth; Rwsia i gael mynediad rhydd drwy y Dardanelles, a phawb i ddianc yn ddigosb a didraul. Brazil yw yr olaf i ymrestru yn er- byn Germani, a igwelsom ddyfyniad o newyddiadur yn Germani yn croesawu pob gelyn newydd—"Miwy o elynion, mwy o ogoniant," ebe y Bosh anystyr- iol. Ymddyga y German bob dydd fel gwirion; a gorfoledda yn ei weithred- oedd drygionus. Daw hyn oil a'i natur ddieflig i'r golwg, a C'ha y byd weled- igaeth gyflawn ar y ddiangfa ga o orchfygiad y Nero hwn sydd yn rheoli Germani. Nid yw Germani ond par- had o ymerodraeth Rhufain igynt, a bydd ei chwymp yn ddiau yn ddiwedd ar y gorthrwm henafol hwnw. Dechreua y Cymdeithasolwyr flino llywodraeth Awstria yn nglyn a'i thel- erau heddwch, ac anogir hi i gyhoeddi ei thelerau, ond gan ei fod o dan fawd Germani, nid tebygol y gwna, gan y palla y Cangellydd Bethmann-Holl- weg. Nid oes gan Germani nac Aws- tria delerau heddwch hyd nes y gwel- ont beth ddaw o honi. Aros y mae Germani am rywbeth i droi i-fyny; os yn ffodus iddi hi, 'bydd ei thelerau yn drymion i'r byd; os y ffordd arall, dys- gwylia i'r byd fod yn dyner wrthi. Y mae yn rhy gynar eto i Germani far- geinio. Cafodd Cymdeithasolwyr Awstria un awgrym a ddengys nad ydynt hwy neb, oblegid dywedid wrthynt mai yr Ymerawdwr yn unig all benderfynu heddwch. Nid yw y bobl yn ddim. Chwyldroad yw yr unig feddyginiaeth yn Awstria. Yn ol adroddiadau y Cymdeithasol- wyr ymwelasant a'r gynadledd hedd- wch yn Stockholm, trodd y cwbl allan yn fethiant. Dyna brofiad Cymdeith- asolwyr Germani hefyd; a dechreuant sylweddoli mai chwyldroad yn unig yw y feddyginiaeth hefyd yn Germani. Y mae y Kaiser a'r Jwnkeriaid ar ffordd heddwch yn Germani. Y dysgwyliad yn awr yw y gwna Groeg rywbeth sylweddol o blaid y gwledydd cyngreiriol, wedi bod yn hir ar y clawdd. Gwaith da oedd alltudio y Brenin allan o Groeg, oblegid nid oedd ond gorchwyliwr y Kaiser am yn agos i dair blynedd. Edrycha y dyfod- ol yn flwy gobeithiol i iGroeg, Y newydd gyraeddodd ddechreu yr wythnos oedd fod y fyddin Rwsiaidd wedi cychwyn ymosodiad grymus ar Awstria a'i nod am Lemberg, ar ffrynt o 18 milldir, ac y gwnaed ymosodiadau llai mewn manau eraill. Cyhoeddodd Berlin yn y man iddynt fethu. Deil y fyddin Brydeinig i gau am Lens yn raddol, a'r dysgwyliad yw y syrth y ddinas ar fyr i afael y Prydeinwyr. Ddiwedd yr wythnos cymerodd y fydd- in Brydeinig amryw leoedd oddiar y Germaniaid. Gwnaeth y Germaniaid ddiwedd yr wythnos ymosodiad eto ar Verdun, ond yn ofer. O'r dechreu y mae y fyddin Germanaidd o dan y Tywysog Coronog, wedi aberthu 500,000 yn ofer i gyraedd y ddinas. Ffol iawn yw ymddygiad y gweith- wyr yn Rwsia, oblegid cynorthwyant y gelyn yn fwy na'u gwlad eu hunain drwy eu gofynion afresymol. Gofyn- ant am chwech awr y dydd a chyflogau disynwyr. Iddynt hwy y dylid priod- oli eyflwr truenus Rwsia, a'i meth- iant i wneyd ei rhan. Ymdrechant eu goreu i ohirio buddugoliaeth y gwled- ydd cyngreiriol ar Germani.
Advertising
GoFYNWCH AM 4ctd EAGLE IBRAND CONDENSED MILK ,v -t,w- C). Ft I c-, I r-4 A, t- Am ddeugain mlynedd yn llwydd- iant fel bwyd i fabanod. Ysgrifenwch am gyfarwyddiadau &ut i fwydo babanod. BORDEN'S CONDENSED MILK COMPANY New York. P..
I ALLAN O'R PAPYRAU CYMREIGk…
ALLAN O'R PAPYRAU CYMREIGk Hysbysir fod yr ail Is,gadben R. Parry Evans, mab Mr. a Mrs. Moses Evans, Waun Wen, Nantymoel, wedi ei ladd ar faes y rhyfel. Nid oedd ond 23ain mlwydd oed. Y mae'r Private Idwal Lewis, R. A. M. C., mab Mrs. Davies, pobydd, Llanrwst, wedi ei wisgo a chroes Filwr- ol Ffrainc gan y Cadfridog Sarrail am ei ddewrder yn Saloniea- Ysgrifena dau tfilwr ataf i'r "Cymro" i ofyn paham y mae'r enwadau Cym- reig yn rhoi cymaint o sylw i wersyll Kinmel Park, tra y mae mwy o Gymry yn ardalaeth Croesoewallt? Pasiodd awdurdodau Coleg Llan- bedr i gwtogi tymor addysg yr efryd- wyr sydd wedi myned i'r Fyddin. Bydd yn rhaid newid llawer o bethau pan ddaw'r bechgyn yn ol. Diangfa gyfyng a gafodd Pte. leuan Hoskins, mab y Caplan David Hoskins, pan yn tynu i lawr un o aeroplanes y Germaniaid. Yn ffodus, llwyddodd i lywio ei beiriant i randir y Prydein- iaid, a diangodd o berygl mawr. Dywedir fod y rhyfel wedi rhoi di- wedd ar grwydriaid, ac felly cauir yr adeiladau a wnaed ar eu cyfer yn nglyn a thlotai Cymru. Dros adeg y rhyfel, cofier. 'Does dim byd tebyg i ryfel am greu crwydriaid, os nad yw "trefn y iweinidogaeth" yn Nghyfun- deb y Methodistiaid. Yr oedd awdurdodau'r Llynges wedi hysbysu rhieni Lieut. R. M. Roberts, Borth y Gest, Porthmadog, ei fod ar goll ac wedi ei ladd fe ofnid; ond dranoeth ar ol i'r newydd drwg gyr- aedd, dyma wifren oddiwrtho ef ei hun ei fod wedi glanio yn Mhrydain ac yn brysio adref gynted gallai. Diolch i'r Athraw J. Morris Jones, Bangor, ac eraill am alw sylw'r Wasg Seisnig at waith eu gohebyddion ar faes y frwydr yn diystyru'r milwyr Cymreig drwy ganmol y catrodau Seis- nig a Gwyddelig ac Ysgotig beunydd, ond byth yn gymaint a chrybwyll y Ovmry. Rhowch gil dwrn a glasaid iddynt bob hyn a hyn, ac fe gewch lath-eni o'u moliant mwyaf. Ddiwedd yr rwythnos o'r blaen, bu farw Dr. Ethe, a fu am flynyddoedd lawer yn athraw yn Ngholeg y Brif- ysgol, Aberystwyth. Almaenwr oedd Dr. Ethe o genedl, ac yr oedd yn yr Almaen pan dorodd y rhyfel allan yn 1914. Dychwelodid, fodd bynag, i Aberystwyth, ond cododd rhyw adran o bobl y dref y fath derfysg yn ei er- byn fel y tybiwyd mai gwell iddo fydd- ai mynd oddi yno. Aeth i Lundain, ac o hyny allan bu yn ng-wasanaeth y Llywodraeth: Er ys rhagor na mis cychwynodd tua mil o Fryniau Khasia i Ffrainc i gynorthwyo gyda gwneyd ffyrdd, dad- lwytho llongau, &c. Mae'r proflad yn un newydd iawn iddynt, gan nad yw neb o honynt wedi gweld Hong erioed. Yn dylyn aeth mil arall. Yn eu plith yr oedd canoedd o Fethodistiaid Cal- finaidd, dau o weinidogion, a rhai 'blaenoriaid. Y gweinidogion oeddynt y Parch. D. S. Davies, Shangpoong, a'r Parch. U Shai Rabu, Sohka. Addewir pob cyfleusdra i'r cyfeillion hyn i ofalu am les ysbrydol y C'ristionogion sydd yn myned allan. « Gwelwn fod "Glendower," yn y "Daily Mail" yn haeru fod y Weinydd- iaeth bresenol wedi penderfynu rhoddi'r holl waddoliadau i'r Eglwys yn Nghymru. Faint o sail sydd i hyn? 'Buasai'n hawddach penderfynu pe igwyddem pwy yw "Glendower." Y mae llawer o ddyfalu a chlywir enwi fwy nag un. Mae Pte. James T. Evans, mab Mr. a Mrs. Hugh Evans, Benar House, Dol- gellau, yr hwn anafwyd yn agos i ddwy flynedd yn ol yn Gallipoli wedi bod o dan ddeuddeg o 'operations,' er yr adeg hono, ac heb fod allan o'r ys- byty. Dywedir fod argoelion gwella rhagorol arno yn awr. Yn hanes y frwydr fawr ddiweddaf, sonir am filwyr llawer cenedl, ond yr unig grybwylliad am Gymry a welsom oedd rhyw air wrth fynd heibio eu bod wedi bod yn gweithio dan y ddaear. Y mae'r catrodau Cymreig wedi gwneyd llawer gwrhydri yn y rhyfel hwn, ond ychydig iawn o sylw a rodd- wyd iddynt o'r dechreu. Rhoddodd ]^Irs. Lloyd George fen- thyg yr ystafelloedd eang yn 10 [ Downing St., Llundain, at wasanaeth adran Llundain o Gymdeithas y Diwyd- ianau Cymreig. Adroddir fod Mr. Ben Davies wedi addaw canu, ac y ceir gwasanaeth telynor o Landyfri. Da genym ddeall fod y mwnau sydd yn mryniau Gogledd Cymru o werth anmhrisiadwy i'r Llywodraeth a'r Ministry of Munitions ar hyn o 'bryd. Mae gwaith Caecoch, Trefriw, o'r hwn y ceir defnyddiau sulphuric acid a llawer o haiarn yn eyflenwi y Llywodr- aeth, a mawr ganmolir y mwnau di- ail geir yno. Trueni fod yn rhaid cael rhyfel i argyhoeddi rhai pobl o werth mwnau bryniau Cymru; cyn hyn gweithfeydd Ysbaen oedd yn eyflenwi y mwnau hyn.
MARW YN NGHYMRU.
MARW YN NGHYMRU. Derbyniodd Mrs. Hugh Thomas, 1412 Steuben St., y newydd prudd am farwolaeth ei mam, Mrs. Elin Jones, Pant yr Afon, Mynydd Llandegai, Bethesda, G. C. Bu farw yn gynar yn mis Mehefin, ar ol cystudd maith, ac wedi cyraedd o honi i'r oedran teg o un a phedwar ugain o flynyddoedd, a phleser genyf yw cael cyflwyno dar- lun o honi i ddarllenwyr y "Drych," 1 fel hen fam yn Israel. Adnabyddid hi oreu yn y rhan gyntaf o'i hoes fel Elin, Jones y Wern, ac edrychid arni fel gwraig rinweddol a charedig, a chys- egrodd ei holl fywyd i wasanaeth ei Harglwydd, a bu yn ffyddlon hyd y di- wedd, er iddi gyfarfod a Ilawer o brof- edigaethau chwerw. Collodd ei thad Henry trwy ffrwydriad yn un o weith- feydd glo Deheudir Cymru, ac ni ddeu- wyd o hyd i'w gorff byth. Yn nech- reu y gauaf diweddaf collodd ei mab hynaf, gyda'r hwn y cartrefai, yn dra sydyn, a bu i'r amgylchiad effeithio yn drwm ar iechyd yr hen chwaer, a rhoddodd arni graith arosol. Daeth- Mrs. Elin J-s. ym i adnabyddiaeth a hi pan y daeth drosodd i'r wlad hon tua deng mlyn- edd yn ol gan sefydlu yn West Paw- let, gyda ei mab William, yr hwn a fu yn garedig iawn iddi yn ystod yr am- ser y bu yno. Yr oedd iddi le cynes yn ein caionau yn yr ardal hono, magodd hi ar ei haelwyd dyaid o blant, ac ni annghofiodd y plant weinyddu tyner- wch tuag ati hithau yn ei hen ddydd- iau. Oddeutu tair blynedd yn ol, er mawr ofid i'w phlant a'i llu cydnabod, penderfvnodd droi yn ol am Gymru, ae ymadawodd a West Pawlet, a chyr- aeddodd ben ei thaith yn ddyogel, er fod y daith, yn herwydd ei hoedran, yn pery cryn hryder i'r plant.Gwnaeth ei chartref gyda ei mab, John, yr hwn a'i rhagflaenodd yn yr angeu oddeutu blwyddyn yn ol. Fe ofalwyd am dani y gweddill o'i hoes, a thrwy ei chys- tudd gan ei hwvres, Miss Myfanwy Jones, yr hon a aeth drosodd o'r ddin- as hon i gymeryd gofal o'i nain. Gadawodd i alaru ar ei hoi yn y wlad hon dair merch, a mab, sef Mrs. Hugh Thomas, Steuben St., Utica; Mrs. Frank Jones, West Pawlet, Vt.; Mrs. William Owen, North Poultney. Vt.; a Wm. Griffith Jones, N. Poultney, yn nghyd a mab a merch yn Nghymru, a lluaws o berthynasau eraill ar hyd a lied y Talaethau. Derbynied v olant gydymdeimlad dyfnaf eu cyfeillion a hwy yn eu profedigaeth chwerw.— Humphrey Griffith, Utica.
Advertising
Mae'r Amserau Yn Gwella yn Seattle a'r Gogledd-Orllewin Y r oedd cHriadau y Benc- ydd yn Seattle am fis Hyd- ref dros$1,000,000, y dydd; mwy nag yn ystod yr un mÍJ yn 1915. Gan fod yr etholiad dros- odd, ymrown i drafodaeth yn well. Gadewch i mi anfon i chwi lechres new- ydd o 7% MORTGAGES Ysgrifenwch yn Gymraeg neu Seisneg Joseph E. Thomas 105 Cherry Street, SEATTLE, WASH.
INEW YORK A VERMONT I
NEW YORK A VERMONT UTICA, N. Y., Gorph. 4.—Mrs. Wm. Jones (Hen Durnpike), Granville, N. Y., sydd ar ymweliad a pherthynas- au a chyfeillion yn Utica ac Ilion. -Bydd Willing Workers eglwys Moriah yn cynal "lawn fete" yn nghar- tref Mrs. Owen H. Jones, 7 Clarke Place, nos Fercher nesaf, Gorph. lleg. —Ar gais Ysgol Sul Frankfort Hill, y mae y Cyfarfod Ysgol ag oedd i'w gynal yno y Sul nesaf wedi ei ohirio hyd y pedwerydd Sul o'r mis— Gorphenaf 22. Y Parch. Morris B. Morris, brawd y diweddar Evan Morris, Oriskany, sydd ar ymweliad a'i chwaer-yn- nghyfraith, Mrs. Morris, a'r teulu, yn Oriskany. Er pan wedi gadael St. Paul, Minn., y mae wedi bod yn aros gyda'i ferch yn nhalaeth" West Vir- ginia. —Cydymdeimlwn a'r brawd Wm. J. Williams, 214 Eagle St., yn ei brofed- igaeth lem o golli ei frawd, sef David D. Thomas, Middle Granville, N. Y., yr hwn a fu farw foreu Mercher di- weddaf, Mehefin 29. Aeth Mr. a Mrs. Williams yno i'r angladd, yr hyn a gymerodd le brydnawn Sadwrn di- weddaf. —Rhoddodd Mr. a Mrs. R. W. Owen, 1219 Steuben St., barti nos Wener di- weddaf, er anrhydeddu Miss Mary Belle Frederick, o Albany, yr hon sydd ar ymweliad a chyfeillion yn y ddinas. Yr oedd nifer fawr o'i chyfeillion ieu- ainc yn bresenol, a chafwyd canu ac amryw ddifyrion. Arlwyodd Mrs. Owen hefyd danteithion blasus ar gyfer y cwmni. Canu Ffarwel. Nos Wener diweddaf, cynullodd llu o gyfeillion y brawd ieuanc, Robert Jennings, i gartref ei frawd, Harry Jennings, ar Louisa Street, i ffar- welio ag ef, gan ei fod yn gadael y ddinas y noson ddylynol i ymuno a'r Royal Flying Corps yn myddin Canada, i'r hon y derbyniwyd ef yn ddiweddar. Yn bresenol hefyd yn y parti yr oedd cyfaill iddo, sef William JBvans, o Hoboken, N. J., yr hwn a dderbyniwyd yr un adeg i'r un adran. Gwnaeth efe apel at y Cymry ieuainc i ymuno ag un o fyddinoedd y gwledydd oedd yn ym- ladd yn erbyn Germani. Ar ran y cyfeillion oedd yn bresenol, eyflwynodd Wm. R. Williams 'wrist watch' a modrwy aur i Robert Jenn- ings, ac ar ran ei frawd, Harry, a'i gyfaill, John Roberts, cyflwynodd iddo "Gillette Safety Razor." Cafwyd anerchiadau dyddorol gan amryw gyf- eillion oedd yn bresenol. Yn dylyn y cyfarfod arlwywyd gwledd o ddan- teithion blasus gan y merched oedd yn bresenol, a mwynhawyd noswaith ddyddorol. Yn llywyddu y gweithred- iadau yr oedd D. Llord Davies. Eglwys Bethesda. Llanwyd pwlpud eglwys Bethesda y Sul diweddaf gan y Parch. I. T. Wil- liams, Scranton, Pa. Yn ngwasanaeth yr hwyr, cafwyd unawd gan Mm. John H. Roberts, Wall St. Cynaliwyd y Sacrament o Swper yr Arglwydd, a derbyniodd y gweinidog wyth o bobl ieuainc at fwrdd y cymun am y tro cyntaf. Bydd Cymdeithas y Ladies' Aid yn cynal bake sale ddydd iSadwrn, Gorph. 21ain. Cynaliodd yr Acorn Mission Circle barti yn nghartref y llywyddes, Miss Edith Jones, 41 Spring St., nos Wener diweddaf. Yn dylyn y wledd a arlwy- wyd, cynaliwyd cyfarfod dyddorol. Canwyd "America"; catwyd adroddiad gan Elizabeth Pritchard; unawd gan Edith Jones; detholiad ar y piano gan Grace M. Jones; anerchiadau gan rai o'r aelodau anrhydeddus. Gwnaed trefniadau hefyd ar gyfer gwaith y tymor nesaf. I- Cyngerdd. Cynaliodd yr Utica Girls' Choir, o dan arweiniad John T. Roberts, gyng- erdd rhagorol yn eglwys Goffa y Coke nos Wener diweddaf. Y rhaglen fel y canlyn: Corawd, "Ha, melus wyliau haf," y cor plant; detholiad ar y piano, Marion Prytherch; "Y Gwanwyn," y cor; adroddiad, Luella Pugh; unawd ar y piano, Mildred Brownell; corawd, "Soldier's Chorus, y cor; unawd, "Myfi sy'n magu'r baban," Elizabeth Owens; detholiad ar y piano, Hannah Evans; adroddiad, Jennie O. Davies; unawd, Molly Davies; deuawd, "Y Ddeilen ar yr afon," Alice Hughes a Hannah Evans; deuawd ar y piano, J. T. Ro- berts a Marion Prytherch; deuawd ar y piano, Dorothy Dickson a Hannah Evans; "American Medley," y cor. Thomas—Ramsey. Nos Iau diweddaf, am 9 o'r .gloch, yn nghartref mam y briodasferch, Mrs. Minnie Ramsey, 1214 Miller St., un- wyd mewn priodas Caroline Mary Ramsey a William Edward Thomas, mab Mr. a Mrs. Robert W. Thomas, 1420 Miller St. Gweinyddwyd y sere- moni gan y Parch. D. Morgan Rich- ards, gweinidog eglwys Moriah. Yr oedd y cartref wedi el addurno yn hardd a blodau pine a gwyn. Chwar- euid yr ymdaith briodasol gan Miss Molly Avery, a chanrwyd unawd "0 Promise Me" gan Miss Ethel Reed, o Frankfort. Gwasanaethid fel gwas a morwyn gan Evan H. IGriffith a 'Blod- wen Owen. Anrheg y briodasferch i'w morwyn oedd 'gold friendship pin,' ac anrheg y priodfab i'r gwas ydoedd 'gold penknife.' Derbyniodd y par ieu- anc lu mawr o anrhegion priodasol. Yn dylyn y seremoni, cynaliwyd gwledd briodasol, ac wedi hyny cych- wynodd y par ieuanc ar eu hymdaith briodasol. Bydd iddynt gartrefu ar ol Mehefin 15 yn 1214 Miller St. Cyn ei phriodas yr oedd Mrs. Thomas yn 'stenographer' yn stor John L. Grant, ac mae Mr. Thomas yn pay- master yn y Bossert Company. Dy- munir yn dda iddynt ar eu huniad priodasol. Williams^ Williams. Am 6 o'r gloch nos Sadwrn diwedd- af, yn 3115 Court St., y Parch. D. Mor- gan Richards yn gweinyddu y sere- moni, unwyd 'mewn priodas Miss Flo- rence Elizabeth Williams a Kyffin Williams, y ddau o'r cyfeiriad uchod. Y gwas a'r forwyn oeddynt Samuel Pritchard a Miss Eirwen Williams. Edrychai y briodasferch yn hardd mewn "gown of white crepe de chine" gyda thusw o rosynau. Gwisgai y for- wyn briodas "blue crepe de chine" gyda rhosynau. Yn dylyn y seremoni cynaliwyd reception, pryd y derbyn- iodd y par ieuanc longyfarchiadau eu llu cyfeillion oedd yn bresenol i wyl- ied y seremoni. Wedi taith briodasol yn y Thousand Islands, bydd iddynt gartrefu yn 315 Court St. Y mae i'r par ieuanc lu o gydnabyddion yn nin- as Utica ag sydd yn dymuno yn dda iddynt. Cyn Cychwyn i Canada. Ymgynullodd tyrfa fawr o Gymry i'r orsaf nos Sul diweddaf i ffarwelio a thri o fechgyn Cymru ag oedd yn gadael Utica am Canada i gymeryd i fyny ddyledswyddau milwrol. Y bro- dyr ydynt, Wm. Jones, Steuben St.; Robert Jennings, o 7 Clarke Place, a William Evans, o Brooklyn, N. Y. Y mae'r cyntaf wedi ei dderbyn i'r llynges, a'r ddau olaf i'r corfflu awyr- ol. Yn yr orsaf, canwyd amryw o alawon Cymreig, nes tynu sylw mawr. Brydnawn y dydd, cynaliwyd dau barti gan amryw o gyfeillion: Un yd- oedd i Wm. Jones, yn ei gartref, gyda Owen H. Jones yn llywyddu. Yr oedd y brodyr a ymgasglodd yn nghyd yn llawn tan gwladgarol, a chafwyd am- ryw o areithiau tanllyd. Ar ran y cwmni cyflwynodd Richard Jones 'wrist watch" a "Masonic emblem signet ring." Yn nghartref D. Lloyd Davies, 157 Hobart St., cyfarfvddodd nifer o gyf- eillion Wm. Evans, a chyflwynwyd iddo yntau 'wrist watch" gan Charles Jones. Yn llywio y gweithrediadau yr oedd John Owen. Yn mhlith y rhai oedd yn ffarwelio yn yr orsaf yr oedd priod a merch fach Wm. Jones, a dywedai Mrs. Jones "ei bod yn foddlon aberthu tipyn er i'w nhriod wneyd i ddyledswydd tuag at ei wlad. Ad-uniad Teuluoedd Hughes-Jones. Dydd Sadwrn diweddaf, yn nghar- tref cysurus Edward Hughes, Foster St., Whitesboro, N. Y., cynaliwyd yr Hugh^es-Jones reunion. Cafwyd amser da yri gwrando ar areithiau doniol, ad- roddiadau a chaneuon, a gwledd ar- dderchog i'r corff. Cafwyd sylwadau da gan y Parch. Abram Jones, Plain- field, N. Y., a diweddodd fel y canlyn wrth weled tylwyth Llanuwchllyn yn lluosogi mor gyflym yn y wlad hon: Mae'm pen yn llawn dyddordeb A'm calon nid yw'n drom, Ond teimlad gwir ddiolchgar Sydd ynddi'r fynyd hon; Mae'r Cymry yn ddyddorol A phawb yn llawn mwynhad Yn edrych i'r gorphenol Yn nghanol teulu'r Tad. 'Rwy'n meddwl heb ragrithio 'Rol edrych trwy bob man, Ac hwyrach dywed rhywun Fy mod a meddwl gwan; Mai ni yw'r teulu goreu 0 hil hen Gomer wr O'r llwythau fyrdd a groesodd Hyd yma dros y dwr. Pe bai John Bull yn gwybod Ein bod ni vma'n awr; Wel, anfon wnai ei lynges A'n dwyn i Brydain Fawr; Mae son am rai o'r tylwyth Ni af i enwi rhain; Cewch wybod yr holl hanes Gan bobl Rhydymain. 'Toes dim o fewn ein hanes 'R un llofrudd ddyliwn i; Ac nid oes ar ein llechres 'Run lleidr o fawr fri; Amaethwyr diwyd oeddynt Mewn Ilafur ddydd a nos 'Rv'm falch o arddel heddyw Hen deulu Ned y- Rhos. Mae crefydd yn y teulu A hyny'n foreu iawn, A'dyna'r addurn penaf Yn hanes pawb a gawn; Os na bydd gwir dduwioldeb, Mae hyn yn eithaf ffaith, Ni allan ddysgwyl bendith Na llwyddiant ar y daith. I Rome. N. Y. Priodas.—Foreu Iau diweddaf, yn eglwys St. Pedr, unwyd mewn priodas Miss Ina Frances Palmer. 713 Calvert St. a i Thomas Owen, 202 N. George Ft. Yn sefyll i fyny gyda y par ieu- nnc yr oedd Mr. a Mrs. Edward Owen, l)rawd a chwaer-vn-nghyfraith y pri- odfab. Mae y priodfab yn gweithio yn v Rome Metallic Bedstead Co., ac mae'r briodasferch yn adnabyddus i gvlch eang yn ein dinas. Wedi bree- westa yn nghartref y briodasferch, vmadawodd y Tlar ieuanc ar eu mis mel. Bydd iddynt gartrefu yn 119 South Jay St. Newyddion o Holland Patent. Gorph. 2il.- Yr ydym yn teimlo yn ddwys mewn cydymdeimlad a Mrs. Richard Parry, Remsen, yn nghyd a'r teulu, yn marwolaeth ei hanwyl tab. Aeth Mr. a Mrs. John R. Roberts, yn nghyd a Miss Kittie May Gittins, i'r angladd hwn eto, trwy fod Mrs. Ro- berts yn fodryb i'r ymadawedig. Y maent wedi cael eu galw yn ami iawn yn ddiweddar. Bydded i'n hanwyl chwaer droi i'r unig fan lie y caiff gymorth at Dduw. Y mae efe yn i gwrando pob ochenaid anfonir ato. Bu Wm. J. Jones, o ffirm Parry & Jones, Rome, yn galw i'n gweled ddi- wedd yr wythnos. Y mae ei briod yn nith i Mrs. Wm. Prichard, Steuben St. Yr oedd yn dda iawn genym ei gyfar- fod. Y mae yn weithiwr ffyddlon iawn yn eglwys yr M. C. yn Rome, ac wedi bod yn gymorth mawr i achos Duw ar hyd ei oes. Bendithied Duw ei lafur. iBu Mr. a Mrs. Harry R. Gosling a'i merch fechan, Catherine, a'n chwaer, Miss Jennie L. Davies, N. Y. Mills, yn galw i'n gweled ddydd Sadwrn. Diolch yn fawr iddynt. Y mae Mr. Gosling vn gerddor gwych, ac yn denorydd da iawn, ac yn boblogaidd. Yr oedd yn dda iawn genym glywed am Iwyddiant Thomas A. Hale a'i chwaer, Mrs. Geo. E. Daniels, Utica, yn "Recital" Proff. Thomas E. Ryan yn Hotel Utica nos Lun a nos Fawrth, yr wythnos ddi- weddaf. Hefyd Harry R. Gosling. Yr oedd Miss Lydia Roberts a'i chwaer. Marguerite, yn graddio yn yr Uchel Ysgol yma yr wythnos ddiwedd- af. Clywsom eu bod wedi gwneyd yn dda iawn, a byddant yn cael sefyllfa- oedd pwysig yn y dyfodol. Merched ydynt i Mr. a Mrs. Griffith G. Roberts, South Trenton. Dymunwn bob llwydd- iant i'r merched anwylhyn yn y dy- fodol. Y mae ein cleifion yn graddol wella. Y mae Wm. J. Jones yn dechreu myned allan ychydig, ond heb fod yn y capel eto. Miss Emma Jones, Miss Wynne a Mrs. May Davies yn well. Y mae Miss Margaret Jones, o Buffalo, X. Y., ar ymweliad a'i chwaer, Mrs. Frank Roberts. Bu Charles Hooper, trysorydd y sir, a Mrs. Mar- ■ garet Rees Dowding, o Topeka, Kan., yn ymweled a ni. Y mae Mrs. Dowd- ing yn ferch i'r diweddar David Rees, Westernville, N. Y. Y mae yn talu ymweliad a'i pherthynasau yn swydd Oneida. Yr oeddem yn falch iawn ei gweled unwaith eto, ac yn edrych mor dda. Cafwyd cyfarfodydd da iawn y Sabboth. Rhwystrodd y gwlaw yn y prydnawn amryw i allu dyfod. Yr oedd mwy yn yr hwyr, a phregethwyd yn dda iawn gan ein hanwyl weinidog. Dr. W. Caradog Jones fydd yn gwein- yddu y Sabboth nesaf. Hyderwn y bvdd v cleifion vn well erbyn hyny.- R. Nodion o New York Mills. Gorph. 1, 1917.—Dydd Mercher, Mehefin 27, yn y prydnawn, unwyd mewn glan briodas yn nghartref y Parch. Alex. Barron, Miss Nellie Dav- vies o'r ardal hon a Owen C. Jones, Marcy, ac yn sefyll i fyny fel gwas a morwyn yr oedd Mr. a Mrs. Richard Edwards, sef chwaer y briodasferch, ac yr oedd Mrs. Edwards wedi darparu ciniaw rhagorol i'r par ieuanc. Mae y wraig ieuanc yn ferch i Mr. a Mrs. John Davies, Upper Main St. Daeth y teulu yma amser yn ol o ardal Cwmy- glo, Arfon, a'r gwr ieuanc yn fab i Mr. a Mrs. R. W. Jones, Marcy, N. Y. Ar ol treulio eu mis mel yn Syracuse, Rochester a Niagara Falls, byddant yn cartrefu yn 1129 Mary St., Utica. Mae pawb yn dymuno yn dda i'r par ieuanc ar ddechreu eu bywyd newydd. Mae Katie Jones, Granville, wedi troi yn ol am gartref ar ol ymweliad a Mr. a Mrs. Oliver a'r teulu. Hefyd Annie J. Jones, Wetmore Ave., sydd wedi myned i edrych am ei ffryndiau i Granville, N. Y., yn nghyd a Mary Hughes, Cooper's Ave., sydd ar ymwel- iad a'i brodyr yn West Pawlet, Vt. Rhoddwch groesaw iddynt yn ardal- oedd y chwareli ynar Mae Mr. a Mrs. Morris Owens wedi bod ar ymweliad a'u hewythr a'u modryb, y Parch, a Mrs. Abram Jones, ac wedi cael amser da. Mae Mrs. Owen Thomas, Wetmore Ave., ychydig yn well yr wythnos hon. Bu Emlyn Davies, bachgen bach Mr. a Mrs. Robert Davies, Country Club, yn y Faxton Hospital, o dan driniaeth law feddygol, ac mae yn gwella yn rhagor- ol. Y noson o'r blaen, etholwyd y swyddogion canlynol am yr haner blwyddyn dyfodol yn y Gymdeithas Ymdrechol: Llywydd, Richard B. Wil- liams; is-lywydd, William R. Williams; ysg., Ed. J. Williams; trys., Annie Jones; Organyddes, Elizabeth Parry, arweinydd y gan, R. W. Thomas. Nid yw y Gymdeithas mor lewyrchus ag y mae hi wedi bod, ond dysgwylir mwy o weithgarweh yn awr. Y Sabboth nesaf bydd y Parch. Rich- ard Hughes, D. D., yma foreu a'r hwvr, a gwnaed pawb ymdrech i fod yn bre- senol.—R. W. Thomas. Nodion o Ilion. I Deallwn fod Nem Roberts wedi an- fon dipyn o hanes Cymry Hartford, Conn. Da iawn wir. Anfonwch ych- ydig eto, a diolch i chwi. Hefyd, beth yw y mater ar Gymry Buffalo; y mae amryw yno, a charem weld dipyn o'u hanes. Yma yn edrych am ei chwaer a'r teulu, Mrs. John R. Roberts, W. Clark St., y mae John T. Roberts, Poultney, Vt.; hefyd W. Rockland Roberts, o Fourth Lake, Inlet, N. Y., fu yma am ychydig ddyddiau. Da iawn gan bawb ei weld yn edrych mor dda. Hugh R. Thomas a'i ffrynd Owen Williams sydd wedi mynd am y Mett-owee Valley am ychydig seibiant. Os oedd y record fod rhywun yn Gran- ville wedi dal y pysgodyn mwyaf yr wvf yn meddwl mai rhai o Ilion fydd y rhai nesaf, os caiff Hugh R. a Owen t W. afael arnynt. am fod Hugh R. gys- tal pysgotwr ag ydyw o ddadganwr. Pvsgotwr arall sydd wedi mynd i Granville yw T. Harry Brown a'r mab ij David, mae pawb yn gwybod yn dda < am dano ef fel pysgotwr. Da iawn oedd genyf dderbyn llythyrj oddiwrth Ellen Williams, o New York, yn hysbysu ei bod yn gwella yn dda yn awr, ar ol bod dan driniaeth law- feddygol mewn vsbvty yn N. Y. Me,ch yw i Robert Ellis Williams, N. Y., gynt o Granville, ac yn wvres i Mrs. John R. Ellis, Granville, N. Y. i Digon gwan yw hi yma ar hyn o J hryd, llawer yn cael ei hatal yn yr Arms bob dydd, ac felly y bydd hi yma j hyd fis Medi tra y maent yn gorphen j vr hen order cyn dechreu ar y gwaith newydd, ond y maent yn addaw 'boom' f yn Ilion wed'yn.—Cymraes o Ilion. [ -0- I ARDALOEDD Y CHWARELI. j Fair Haven. Vt. Mehefin 30ain.—Yr wythnos o'r blaen, yr oedd yn dda genym weled Miss Mary Lloyd, merch hynaf Mr. a Mrs. John T. Lloyd, Benson House, wedi dod gartref am ychydig seibiant ar ol bod am dymor yn St. Margaret Hospital, Albany, N. Y: Bu trwy gwrs o addysg, ac mae wedi dod yn llwyddianus trwy yr arholiad. Ych- ydig oedd ei harosiad gartref, gan ei bod wedi sicrhau lie da i weinyddu fel nyrs. Pob llwyddiant iddi yn y dyfodol. Mae y Red Cross yn brysur iawn yma y dyddiau hyn. Yr oedd Mrs. Benjamin Lewis a Nyrs Griffith wedi eu dewis i fyned oddi amgylch i dder- byn enwau newyddion, ac wedi bod yn llwyddianus iawn. Hefyd rhaid dweyd fod y pentref hwn yn lie prysur iawn gyda yr oto- mobiliau. Mae yma ddau newydd yn cario y gweithwyr i'r chwareli, sef un i chwarel Eurecka a'r llall i chwarel Cedar Mountain. David Edwards yw gyriedydd yr olaf, ac yn ol pob golwg mae yn feistr ar ei waith, ac yn wyl- iadwrus iawn.—Cymraes. West Pawlet. Vt. Gorph. Sydd.—Heddyw nid llawer o galon sydd genym i ysgrifenu. nac amser ychwaith i adael erchwyn gwely fy mhriod, yr hon sydd wedi ei tharaw yn wael er's wythnos: ond o drugar- edd cawn arwyddion calonogol o well- had yn barod. Dymunwn gydnabod yn ddiolchgar garedigrwydd ein cym- ydogion mewn amgylchiad fel hyn. Cydymdeimlir yn ddwfn a chyffred- inol a Mrs. Frank L. Jones ar dderbyn- iad y newydd am farwolaeth ei hanwyl fam yn Nghymru. Teimlwn yn sicr y bydd yn ddrwg gan lawer o'i hen gyd- nabod drwy y Talaethau ddeall am farwolaeth yr hen fam anwyl hon. Fe gofia llawer am dani fel gweddw y di- weddar Griffith Jones, Caellwyngrydd, yr hwn a adnabyddid gynt yn Beth- esda wrth yr enw G. Jones, Awstralia. Heddwch i lwch yr hen fam anwyl ydyw ein dymuniad.—Gwlithyn. Middle Granville. N. Y. Foreu Mercher diweddaf, yn sydyn iawn, er dychryn a mawr alar i'w iber- thynasau a'i gyfeillion, bu farw David D. Thomas, o'r ardal hon, ac efe'n 65 mlwydd oed. Yr oedd ar y boreia dan sylw w-edi cychwyn am ei swyddfa, a dygwyddodd i gerbyd llaeth George McCotter ddod heibio, a neidiodd iddo, ond cyn pen ychydig fynydau bu farw. Priodolir ei farwolaeth i 'hemorhage of the brain.' Yr oedd yn un o Gymry amlwg y cylchoedd hyn. Bu am rai blvnyddoedd yn gwasanaethu yn stor y Granville Mercantile Co., ond yn awr yr oedd yn arolygydd, y Penrhyn Coal Co., ae yn dal y swydd wleidyddol o poormaster dros yr adran ogleddol o'r town. Diameu y bydd i ryw gyfaill ysgrifenu cofiant iddo. Gedy mewn galar ei briod, un ferch, Mrs. R. J, Jones, o Washington, D. C. dau fab, Glen, o Middle Granville, a Wm. D. Thomas, o Hoosick Falls; chwaer. Mrs. Roland Whittington, o'r ardal hon; a brawd, Wm. J. Williams, '0 Utica. Cleddid brydnawn Sadwrn. 8.8
[No title]
Y mae Cyngor Plwyf Llantysilio, Llangollen, wedi penderfynu rhoddi yr elorgerbyd perthynol i'r plwyf ar werth.
Advertising
Real Estate In all its Branches. Insurance in The Strongest Com pan i p'. STANLEY W. JONES of the WARREN H. SEXTON CO. 109 Arcade Bldg., UTICA, N. Y. Phone 2867 EKNNETT & SINTEFBGTTOM SHEET METAL WORKERS AND TINSMITHS. Cornices, Skylights, Ventilators. Reasonable Prices. Estimates fur, nished. Repairing promptly attended to. 129-131 Grove Place, UTICA. N. Y. Phone 4034-J. lu C Sunday Excursions Albany $2.10 Sacandaga 2.45 Round Trip. Good going and returning same day. Saturday and Sunday Excursion Alexandria Bay $2.50 Round Trip. Good going and returning same day. For tickets and further information, call at New York Central Station, Utica, N. Y. 'Phone. Bell 4500 THE OLD RELIABLE Tele. Chelsea 1252 THE MORGAN UNIVERSAL HOTEL 324 West 14th St., New York City Between 8 and 9 Ave. Mr Morgan after 35 years experience and being lo- cated in The very Port of Sailing and immediate vicinity of the docks of all the Steamship Companies is able to secure for his patrons better berths than they would otherwise be able to secure. All information as to Passports, Sailings of Steam- ers, etc. Travelers met at Steamship Docks or Trains. My Hotel is up to date. Rooms and Board$1.50 and up. Phone. Wire, Write. J. W. MORGAN, Steamship Ticket Agent.