Y Drych

EJbe un gwr enwog "Y ffordd i lan- hau cymdeithas yw gwneyd aflendid yn anmhoblogaidd. Dyna hi; ond y mae aflendid moesol yn boblogaidd iawn mewn byd ac eglwys. Tal i'r wlad wrando ar Bill Sunday. Rhydd Americanwr gyfrif am greu- londeb y Germaniaid am yr ymborth- ant ar draed moch, ffrancffwrtiaid a chwrw, a phriodola uwchafiaeth y Prydeinwyr ar y Germaniaid i'w hym- borth o gig eidion a bwyd gwar arall. A ellir dysgwyl sant o fwyta ac yfed, fel y gwna German y fath bethau pa- ganaidd? Creadur aflan yw yr Hwn, ac ymbortha ar ymborth aflan. Sut y mae i fod gyda'r Pedwerydd nesaf? Amcan y Pedwerydd a'i rialt- weh yw coffa hen elyniaeth benllwyd cant oed, nad yw yn elyniaeth erbyn hyn. Tebyg mai difyrwch plant yw mwyach; ond y mae genym elyniaeth arall, sef gelyniaeth yr Hwniaid sydd wrthi am ddyfetha y byd a'i ryddid. Dylai hyn fod yn ddiwedd ar yr hen Bedwerydd, ac yn gychwyniad dath- liad newydd. Dechreuir talu sylw i drafodaeth arianol Bi-li Sunday yn New York. Blina hyny lawer ar rai mathau o bobl. Y maent yn foddlon i ddarllawydd ddyfod yn filiwnydd ar wneyd diod i feddwi a llygru cymdeithas, ond cen- figenant wrth y casgliadau i Bill. Beth bynag ddywedir am Bili, gwna waith ratach nag unrhyw sefydliad crefyddol. Derbynia gryn arian, ond gfwna waith aruthrol. Y mae darllen llenyddiaeth Cymru y dyddiau hyn yn ddyddorol i Gymro gwyddonol. Y mae yno lawer o new- ydd-debau dyeithr; a'r syndod yw y dylynir rhyw ddyeithrwch gan y llenorion a'r beirdd heb encyd o ystyr- iaeth a yw y newydd-deb yn gyson a chyfansoddiad yr iaith. Y peth olaf a welsom mewn cyhoeddiad a ddirmyga glod y "Drych" yw y gair "tatysen" am "daten." Ofnwn i'r gair fyned yn boblogaidd drwy Gymru, yn ol yr arfer o'r defaid yn dylyn .yr hwrdd! Y mae Germani wedi gwneyd dar- ganfyddiad pwysig arall, sef fod cyd- ddealldwriaeth ddirgeledig rhwng Pry- dain ac America o'r dechreu yn erbyn Germani. Edrycha hyn i Germani fel brad. Wedi iddi ymosod ar Belgium, aeth ati i bysgota am gytundeb bradus rhwng Belgium a Phrydain i ymosod ar Germani, a chafodd hyny hefyd. Gall Germani greu a dadgreu unrhyw beth. Ar fyr, ca Germani allan fod yr holl fyd mewn cydfrad yn ei herbyn, ac iddi wneyd yn iawn i daro! Ymddengys na adewir y drafferth yn nglyn bwrdd ysgolion Utica i ym- dawelu heb chwiliad i fewn iddo; ac y mae hyny yn iawn. Y mae rhy fach o chwilio yn y wlad hon, a'r unig ffordd i gyfirif am hyny yw fod pawb yn rhy brysur gyda'u trafodaethau hwy eu hunain. Y mae gwir angen yn ein gwlad am ddinasyddion gwladgarol hunanymwadol gyda digon o foddion i edrych ar ol buddianau eyffredinol y I bobl. Y mae pawb a'u trwynau ddyfn- ed yn eu trafodaethau fel y gallai llad- ron ddwyn haner y Dalaeth heb yn wybod i neb am dymor! Nodweddir Germani gan un nod- wedd ryfedd ond rhagrithiol, sef eadw i fyny ymddangosiad. Y mae hyn yn gymorth mawr iddi dwyllo ei phobl druan. Syn hefyd y gellir twyllo cen- edl mor alluog a dysgedig, ond y mae yn amlwg fod y Kaiser a'i gymdeithion wedi tynu y blew i lawr dros lygaid y genedl. Y mae Germani yn fuddugol- iaethus er'a dwy flynedd a haner, ebe hi, ac y mae y genedl druan yn dal i obeithio, a dysgwyl am heddwch gyda buddugoliaeth a iawn aruthrol i ddi- golledu Germani! Mae Ile i ofni nad yw yr American- iaid yn amgyffred pwnc y Werddon. Nid pwnc o hunanlywodraeth yn syml yw. Buasai yn hwylusdod mawr i ryddhad y Gwyddelod, pe y byddai y Gwyddelod yn addaw bod yn deyrngar i Brydain. Nid ydynt felly; ni ym- ddangosant felly; ni phroffesant hyny, eithr hawliant annibyniaeth hollol i wneyd a'u gwlad fel y gwelont yn dda; croesawu y Germaniaid, os y gwelont yn dda. Hyn yw y maen tramgwydd a'r graig rhwystr. Gellir bod yn sicr o hyn. "Nid yw Prydain yn myned i gael sefydliad neu deyrnas o frad. y drws nesaf." Y mae y rhyfel yn agoshau at y ter- fyn, oblegid y mae dosbarth o bobl yn dechreu dychymygu pa fath gosb wedda i'r Kaiser, y Tywysog Coronog, ei fab, a Germaniaid eraill; a nodir allan gosbau go greulon. Ond y gosb oreu a mwyaf priodol a fyddai eu cymeryd i ddiffaethwch Sahara yn Affrica, lie y mae digon o "haul" a phrinder dwfr, a gadael iddynt fwyn- hau y peth yr aethant i ryfel yn ei gylch, sef "lie yn yr haul." Byddai yn un o'r cosbau mwyaf dyddorol, a bydd-I ai yn fath o ddial yn ei le. Y mae llawer o bethau anhawdd eu deall yn ein plith. Cymerer y modur gertoyd gydag un dyn ynddo—dinesydd cyffredin fel rhywun arall, ac yn ami iawn llawer llai dyn na'r rhai gerdd- ant. Eto rhoddir hawl i hwn frysio ar hyd yr heolydd, a'r oU sydd eisieu iddo wneyd i gael ffordd glir yw peri i'w beiriant grochleisio, a rhaid i bawb lamu o'i ffordd am eu bywyd! 0 ba le y ca y dyn hwn ar bedair olwyn hawl i hyny o fraint? Yn ystod ei ymdaith i'r ddinas, pair i luaws frysio o'i ffordd ef! A yw peth fel hyn yn gyson ag egwyddorion gweriniaeth? Lleddir pobl yn achlysur gan y bobl freintied- ig hyn, ac o'r braidd y beiddia ein llys- oedd ymyryd a'r hawl y cyfeiriwyd ,ati uchod. Gresyn na thelid llawer mwy o barch i hawliau y fforddolion traed nag a wneir. Y mae y Llywodraethwr Whitman yn Albany, X. Y., wedi sicrhau dwy fraint werthfawr i drigolion y Dal- aeth, sef difodiad yr arfer farbaraidd o ymladd dyrnau, a'r fraint wareiddiol o ddewisiad lleol'i'r dinasoedd fel y trefi a'r pentrefi i droi allan y fasnach feddwol. Er fod dewisiad lleol yn holl- ol werinol, a chyson a chyfansoddiad a natur ein llywodraeth, eto y mae y Ddeddfwrfa yn Albany wedi ei wrth- ymladd ddant ac ewin hyd yr eithaf, a gwnaed ymdrech egniol y tro hwn eto i'w ladd, ond yr oedd dylanwad Whit- man yn ormod i'r cythrymiaid. Pa beth a wel pobl barchus a pholiticwyr yn y dafarn yn werth ei chadw? Y mae yn edliwiad ar bob dyn a dynes a egyr eu genau drosti. Bydd y ddeddf hon yn gyfle i'r bobl lanhau allan yr aflendid. Y mae y German yn myned yn ad- gas yn mhob man; ac ar ol y rhyfel bydd pobl yn ei osgoi, fel y gwnaed a'r gwahanglwyfus. Dywedai un o gad- fridogion y fyddin Awstralaidd iddo weled cymaint o greulondeb y German- iaid fel y teimla beidio gwneyd dim a German fyth mwy. Ebe un yn ddi- weddar: Yr wyf wedi myned i gashau y German yn waeth na'r diafol ei hun; a'i galon gythreulig, a'i lygad ysbiol, ei geg sarff, ei bawen deigraidd, el wyneb ellyllaidd, ei foes uffernaidd, el grefydd annuwiol, ei dduw anwaraidd, ai ddiffyg rhinwedd, fel ag i yngan dim da am dano. A yr holl fyd yn gyflym yn ei erbyn, a phe bae y byd yn bedair-onglog yn lie yn grwn, ein dy- ledswydd fyddai ei rawio dros y dibyn! Nid hawdd fyddai euro y German- iaid mewn rhesymeg. Y maent yn rhesymegwyr digyffelyb; a'u rhesymeg ddaeth a hwy i drybini y rhyfel hwn. Pe buasai ganddynt lai o resymeg a mwy o reswm, buasent yn uwch yn < I GOLYGFA AR Y FFRYNT YN ARRAS.—TANC DWFR WEDI EI DDINYSTRIO. I ngolwg y byd. Y maent wedi digio yn enbydus wrth lywodraeth Prydain am roi gwers fach iddynt mewn tegweh. Y maent yn ddiweddar wedi myned i suddo llongau yn cludo archolledig- ioa a chleifion, a dygwyddodd fed ar yr olaf suddwyd gryn nifer o German- iaid, yn garcharorion a chlwyfedigion, o'r rhai y boddwyd tua 15, ac aohub- wyd y gweddill drwy fawr ymdrech. Yn awr y mae yr Hwniaid yn bygwth y Prydeinwyr am gludo Germaniaid ar. I y llongau ac felly beryglu eu bywyd. i Tebyg y dialant drwy suddo Hong, fe allai, a mwy o Germaniaid arni. Gwae di, German!! I "i ddyn sylwgar, y mae llawer o beth- au hynod yn y wlad hon. Y mae l llafur amaethyddol yn brin iawn; ym- drecha pawb o'r braidd symud i'r dref a'r ddinas, a gadewir y ffermwr ei hun, a dysgwylir iddo godi bwyd i < bawb. Siaredir yn ddigon di barc.h am dano, ac ystyrir ef is law pobl y ,dref a'r ddinas. Yn y man y tyf ei blant i oed, a y chwilen symud i'r dref a'r ddinas i'w penau, ac a pobl tyddyn 'Newyrth Sam yn llai llai o hyd. Ni wna y llywodraeth ddim i atal y drwg hwn, fwy na llawer o ddrygau eraill. Cynygia y Chineaid a'r Jaipaneaid ddy- fod i fewn. i ffermio tyddyn Sam, ond ni fyn y bobl Americanaidd hyny. Croesawant y Germaniaid; ond gwrth- odant y Chineaid a'r Japaneaid; eto y mae y Germaniaid yn debyg o gostio mwy iddynt a pheryglu rhyddid a dyo- gelwch eu gwlad yn fwy nag a wnai y C. a'r J. Y mae gwir angen am gyn- llun i gael yr Americaniaid yn ol ar y fferm. Yn y wasg y dydd o'r blaen, cy- hoeddid fod gan Tedi Roosevelt fyddin o 180,000 yn barod at ei alwad, ond fod y llywodraeth Ddemocrataidd yn gomedd ei chydnabod. Y mae wedi euro y llywodraeth mewn casglu 'bydd- in. Rhifai y fyddin a gasglodd y llyw- odraeth i fyny hyd y dydd hwnw 107,000; byddin T. R. 180,000. Ond ni fynai y llywodraeth y gwron o Oyster Bay na'i fyddin! Buasai un- rhyw wlad yn falch i gael byddin o'i maint, ond y mae yn dramgwydd i boliticwyr ein gwlad. Y mae yn am- ser cyfyng ar y byd, ac eto ni fyn y weinyddiaeth Ddemocrataidd yn Washington dderbyn cymorth syl- weddol. Byddai derbyniad, arfogiad ac anfoniad byddin Tedi i'r ffrynt yn ysbrydoliaeth i'r gwledydd cyngreiriol a'r byd, ond dyna y peth ofna ein llyw- odraeth o ddechreu y rhyfel hyd yn awr, sef ysbrydoliaeth. Ei phrif nod- wedd fu arafwch a marweiddiwch. DYN MAWR YW BILI. I Gallu penaf Bili Sunday yw ei allu i ddeffroi pobl o'u cysglydrwydd neu eu hurtrwydd moesol. Y mae llawer o ddynion yn dra diofal a difraw o ddrwg pechod, a llawer er y mynych- ant gapeli ac eglwysi a ymddygant yn dra hunangarol, a gwnant lawer o droion anonest heb yr un anesmwyth- dra cydwybod. Gwasanaetha Bill i ddeffroi dynion i ddrwg a pherygl pechod, ac y mae yn syn y gwahan- iaeth wna i ddyn a dynes pan y cant ymdeimlad byw o ffieidd-dra pechod. Y mae llawer o ddynion a benywod a wisgant yn barchus ac yn addurn- iadol, eto eu calonau yn nythleoedd i aflendidau. Ni feddant ymsyniad o gWbI o'u bod yn bechaduriaid, ac yn y capel a'r eglwys yn rhy gyffredin, nt chlywant weddi na phregeth i aflon- yddu arnynt, a gallant eu mynychu am eu hoes heb deimlo yr un anfes- mwythdra! Yn ol yr hanes gawn o New York, lie y mae Bili y dyddiau hyn yn an- esmwytho ar bechaduriaid o bob math, adroddir y dylanwada yn ddwfn ar hen bechaduriaid cynddiluwaidd na allodd yr un pregethwr, na'r un diwygiwr, eu cyffwrdd erioed o'r blaen. Tery Bili ar ddrwg mor echrydus! Nid anhwylder bach, arwynebol, dini- wed yw pechod; y mae yn gancr, yn wahanglwyf, yn ffieidd-dra enbydus a melldigedig, a Bili yw y dyn a'i gwyDJ- eba yn y modd y dylfd ei wynebu. ) Ofnwn fod y gwrthwynebiad bon- eddigaidd, gwangalon ac esmwyth a ga gan Gri-stionogaeth yn rhy ddieffaith i aflonyddu arno. Drwg yw y peth pwys- I icaf o fewn cymdeithas, nesaf at y gras i'w orchfygu. Ychydig o sylw ga y ddau o'u cymharu a gwageddau bywyd. I CYFFELYBIAETH. I Pan yn sylwi ar ein gwanwyn oer spresenol, coffa i ni gyflwr ein llenydd- jiaeth Gymraeg yn America. Ni ellir cael llenyddiaeth heb heulwen lenydd- ol. Nid pob math o wres wna y tro i Iberi i bethau dyfu. Clywir yn mhlith y Cymry lawer o ryw fath o broffes o gariad at y Gymraeg, yn enwedig mewn Eisteddfodau a "Welsh Days" a chynulliadau o'r fath, ond y mae fel prydnawn o heulwen, ac yna y gwedd- ill o'r.haf yn hin debyg i'r gwanwyn presenol. Ni ellir cael cnwd o ddim dan heul- wen un prydnawn. Rhaid i gyfran o'r flwyddyn fod yn dywydd tyfu cyn y tyf hyd yn nod datws. Natur yw ein mam a'n hathrawesmddiriedol ni. Y gwanwyn 'hwn yr ydym yn sylwi ar bethau yn blaguro er's wythnosau, yn barod i ddod allan yn filiynau mewn atebiad i gymelliad heulwen gynes yr haul; ond parhau yn oer y mae, am ryw reswm cyfrin i ni. Oddi- gerth i ni gael heulwen, ni ddaw dim allan yn mhellach nag ydyw yn awr. Os nad yw pethau yn tyfu, y mae y gwanwyn oer hwn yn wers bwysfawr i bawb, fel yr ymddi'bynwn yn hollol ar heulwen, ac yn feddyliol ac ysbrydol ar ras Duw. Un yw y ddau: y naill yn yr anianol; y Hall yn yr ysbrydol. Yr un modd y mae gyda llenydd- iaeth Gymraeg. Os am dani, rhaid i ni ei noddi; rhaid i ni fel cenedl yn America wenu-haelwenu arni; ac yn siwr pe y gwnelem hyny, caem gnwd o Gymraeg eto, ac o lyfrau Cymraeg hefyd. Ond yn ol fel y mae pethau yn awr, bydd pethau yn aros yn y blaen- darddiad. Yn y man y daw yn heulwen bob dydd, rhyfedd fel y bydd y myrdd- iynau blaguron yn neidio allan heb eisieu eu cymell. Yr un modd y bydd- ai gyda llenyddiaeth Gymraeg; codai gwell llenorion a beirdd gwell nag sydd genym, oblegid y mae llenorion a beirdd llyfrau yn uwchraddol i len- orion a beirdd Eisteddfodau yn unig; cynyrchion y rhai a drengant yn y blagur. I Y RHYFEL A'R DRAUL. Y mae swn rhyfel yn yr awyr o'r diwedd, a swn rhywlbeth arall, sef cyn- Hun i gyfarfod a'r draul, yr hon sydd i fod yn drom. Y mae rhyfela yn gost- fawr iawn yn ein hoes ni. Ganrifoedd lawer yn ol, ni chostiai fawr i'r naill fyddin, ladd ychydig filoedd o fyddin arall. Ymladdent yn llawlaw, a deu- ent yn ddigon agos i weled eu gilydd a chyfeirio eu hergydion. Erbyn hyn, ymladda y ddwy fyddin filldiroedd oddiwrth eu gilydd, a lledd- ir camoedd a miloedd heb wybod yn iawn o ba le y .daw yr ergydion. Defn- yddir adar-ddynion filldir neu ddwy uwch ben i gyfeirio yr ergydion, ac i hysbysu symu<|iadau y gelyn. Y mae rhyfela yn beth newydd hollol. Yn yr hen amser saethid peleni bychain lladd un ar y tro, os y gellid taro; yn awr teflir ffrwydr-belau yn pwyso yn agos i dunell, a chloddia y rhai hyny dyllau anferth y gellir claddu tai ynddynt. Cloddia y naill ochr ffyrdd o dan wersyll y gelyn, gan osod cawrbylor neu ffrwydryddion o fewn i chwythu y cyfam i fyny i'r entrych, yn ddynion, gynau, cylfenwadau a phobpeth, a dyna y diwedd am danynt. Lleddir a chledd- ir hwy dan yr un! I gyfarfod a'r gost aruthrol, gofyna arian, a'r cyfrwnig i gasglu'r eyfryw, yw trethi. Y mae y llywodraeth yn Washington yn darparu mesur i godi yr oil sydd yn angen drwy beri i'r bobl yn gyffredinol drwy y wlad dalu mwy, am foethau nag a wnaent. Gelwir y rhai hyn yn drethi rhyfel. Gresyn o beth oedd i German! beri rheidrwydd am hyn. Y mae hyn yn myned i gostio symiau anferth i'r Am. ericaniaid yn yr ymdrech i lorio Ger- mani; ond y mae ein gwlad yn barad- wys o'i chymharu a 'Belgium a Gogledd Ffrainc, iServia a Rwmania, sydd wedi eu hanrheithio mor greulon gan y Kaiser a'i luoedd. Ni fydd yr un draul yn ormod os y gellir lladd a gwneyd diwedd o Gaiser- iaeth ar wyneb y ddaear hon. Y mae dyben y Kaiser erbyn hyn yn amlwg; a dylai gwledydd y ddaear llongyfarch eu gilydd yn y rhagolwg o ddarostyng- iad y gelyn mwyaf haerllug a chreulon a welodd y byd erioed. Bydd sicrhad a ipharhad gwareidd- iad ar sail llywodraeth rydd yn rhad am unrhyw bris.

SLATINGTON. PA. Mai 14eg, 1917.—Cyfarfyddodd y cyfaill Richard Humphreys, Granville, N. Y., ag ergyd o'r parlys pan ar y' tren yn dod o Granville i Slatington, gyda chorff Mrs. Humphreys, sef di- weddar briod ei frawd, Thomas Hum- phreys. Awd ag ef yn uniongyrchol i ysibyty Palmerton pan gyraeddodd Slatington. Myned yn ol at ei deulu i Taylor, Pa., wnaeth Griffith Oliver, nai y go- hebydd William Oliver, o Yorkville, N. Y. Nid yw ei iechyd yn dda yn y gwaith glo, ond fod y cyflog yn Ilawer mwy nag yn y chwarelau. Yr oedd yn dweyd fod ei iechyd yn Ilawer gwell yn myned yn ol yr ychydig ddyd,diau y bu yn gweithio yn yr awyr agored,. yn lie awyr afiach y gweithfeydd glo. Hefyd yr oedd wedi cael hoarding cysurus gyda chyfeillion boreu oes gynt yn Bethesda, sir Gaernarfon, sef car- tref clyd Griffith Parry a'i briod ar Chestnut St., pa rai sydd yn teimlo yn lied unig, er pan mae yr unig blentyn, sef y mab, wedi ymsefydlu yn Ohio, a'r boarders wedi myned i ffwrdd. Yno byddai Rowland Jones yn gwneyd ei gartref cyn iddo. fyned am Wind Gap, a Richard Hughes, y gof, cyn ei fyned- iad yn ol i Gymru.—Gohebydd. f

I CYMDEITHAS Y CYMREIGYDDION UTICA. N. Y. I Yn nghyfarfod rheolaidd y. Gym- I deithas uchod a gynaliwyd nos Lun diweddaf, llywyddid gan John G. Ro- i berts. Derbyniwyd cenadwri oddiwrth y Parch. Wm. Surdival yn derbyn y pen- odiad o arweinydd yr Eisteddfod. Pasiwyd yr amodau ar gyfer yr Eis- teddfod nesaf, yn cael eu cyflwyno gan y pwyllgor, D. Lloyd Davies, Hugh Hughes a J. Quincy Hughes. Dewiswyd J. Roosevelt Jones yn delynor yr Eisteddfod nesaf, a Wm. B. Paddon yn un o feirniaid y gelfyddyd- waith. Pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a David Owen, Utica, ar farwolaeth ei dad. Dewiswyd yn bwyllgor y rhaglen swyddogol, John O. Thomas, Ellis Thomas, Owen H. Jones, John M. Jones, R. Morris Williams, Hugh Hughes a D. D. Griffith. Galwyd sylw at y cyfarfod agored a gynelir ddwy wythnos i nos Lun. Y mae y pwyllgor wedi sicrhau talent ar- dderchog. Ceir yno seindorf bres o dan arweiniad D. Lloyd Davies, adroddwyr a chantorion rhagorol. Hefyd per- fformir drama fer, o'r enw "Cyfuno'r Eithafion," y cymeriadau yn cael eu portreadu gan John Owen, Mrs. John M. Edwards, Miss Edith Jones a Wm. Ellis Williams, yr hyn sydd yn ddigon o brawf y bydd i'r gwaith gael ei wneyd i foddlonrwydd. Mae y pwyll- gor sydd yn gofalu am y cyfarfod hwn o dan lywyddiaeth J. Quincy Hughes.

NODION PERSONOL Cyfeiriad newydd y Parch. J. Rhys Evans, diweddar Warren, Ariz., yw Fedora, S. Dak. Bydd E. S. Roberts yn gwasanaethu eglwysi Fish Creek a Blaendyffryn am dymor. Anfoner pob gohebiaethau i Rockland, Wis. Yn y "Cambrian" nesaf, cychwynir cyfres o ysgrifau gan y Parch. John B. Davies, Brier Hill, N. Y., ar "Man and the World of Today." Yr wyf wedi newid fy mhreswylfod, a byddwch gystal ag anfon y "Drych" o hyn allan i 39 Breadalbane Street, Toronto, Canada.—J. R. Evans. Y Parch. J. R. Evans, Warren, Ariz., a ddywed fod "Llawlyfr yr Alltud" sy'n terfynu yn y rhifyn hwn o'r "Drych" "yn ddyddorol ac addysgiadol iawn. Dyma dessert y 'Drych,' a go- beithiwn y gwelwn ef yn llyfr ryw ddydd." John Williams, Slatington, Pa., oedd yn pregethu yn Hebron, Chicago, IlL, y Sabbioth, Mai 6ed, a chafwyd oedfaon bendigedig, ebe gohebydd oddi yno, "ac nid yw yn rhyfedd," ebe efe, "fod pobl Slatington yn meddwl yn fawr o hono." Yr oedd yn dda genym gael gair oddiwrth y Parch. D. Talog Williams, Fort Wayne, Ind., gydag ysgrif i'r "Drych" ac un arall i'r "Cambrian." Nid yw Mr. Williams yn teimlo yn dda er s tymor, a bu yn wael yn ddiweddar am wythnosau. Hyderwn y ca wellhad gyda dyfodiad hin gynesach. Gellir cael "Llyfr y Tri Shon," drama yn darlunio enwadaeth yn mhlith y Cymry, oddiwrth Index am 20c., a "Llyfr y Dyn Oddimewn," un o lyfrau mwyaf dyddorol y iaith am 25c. Bydd "Ben Bifan" allan yn fuan, a gellir ei gael bump am ddoler. Un di- dderbynwyneb yw Ben, ac y mae ei eisieu yn ein plitn. Yr wythnos hon, ymddengys y gyn- taf o gyfres o ysgrifau gan Tegfryn dan y penawd "Cwmni'r Emyn." "Emynau'r Haul" ydyw teitl y gyntaf, ac yn ddylynol sylwir ar "Emynau'r Lloer;" "Emynau'r Ser;" "Emynau'r Mor;" "Emynau'r Graig;" "Emynau'r Tan;" "Emynau'r Ty;" "Emynau'r Gwin." Math o fyfyrion defosiynol a swynol, wedi eu hysgrifenu mewn ar- ddull dlos a darllenad-wy, ac anogwn ein darjlenwyr i'w darllen bob un. Brydnawn ISul, Mai 6ed, 1917, priod- wyd Walter Williams a Miss Lillian Lloyd yn Columbus, Neb.; y ddau o eg- lwys Postville, Neb. Yn mhlith y rhal oedd yn bresenol yn y briodas, yr oedd Robert Parry a Miss Mary Parry, yn nghyd a'r Barnwr Gibbon, Cymro ad- nabyddus yn y dalaeth. Gwasanaeth- wyd ar yr achlysur ganv Parch. Wm. W. Hughes, Postville. Ar ol gwledd felus o ddanteithion bras, ymadawodd y par ieuanc am Denver, Colo., am ych- ydig ddyddiau cyn ymsefydlu yn yr ardal hon ar y fferm. Dymuna pawb yn dda iddynt.—W. W. H. Cawsom nodyn oddiwrth ein goheb- ydd, D. F. Lewis, Cleveland, 0., yn hysbysu fod tri o'i wyrion wedi ym- restru i'r fyddin: Russell, 22 oed. Red Cross Ambulance Corps; mab ei fab hynaf, W. D. Lewis, Cleveland. 0.; Alden Woodley, 19, unig fab ei ferch, Mrs. May L. Woodley, aelod o'r Gwarchodlu, Cleveland, 0.; Myron Davies, 18 oed, Seattle, Wash., mab Mr. a Mrs. D. Davies, athraw cerddor- 01 yr Ysgolion Cyhoeddus, wedi ym- restru fel Second Yeoman ar fwrdd y wiblong, Dakota, a,c yn bresenol tua chymydogaeth Camlas Panama. Tryd- edcl ferch Mr. Lewis yw mam Myron. Yr ydym wedi ymrbil ar ein beirdd i beidio anfon eu cynyrchion barddonol i ni hyd nes y gwagheir y fasgedaid fawr sydd genym o honynt; ond ni thalant sylw o gwbl. Parhant i anfon fel pe na chlywsant. Hoffem gael y beirdd i anfon i Golofn y Syniadau a'r Golofn Iaith, ond ymddengys na allant wneyd dim ond barddoni. Y mae barddoni wedi myned yn glwyf ar- nynt. Y mae genym ddigon yn barod am chwe mis. Fel yr hysbyswyd yr ydym wedi clywed oddiwrth y dinasoedd a ganlyn am $5 yr un at gyhoeddiad y ddrama, "Ben Bifan:" St. Paul, Minn.; New Castle, Pa.; New York, N. Y.; Mil- waukee, Wis.; Seattle, Wash.; Nanti- coke, Pa.; Jackson, 0.; Utica, N. Y.; Los Angeles, Calif.; Bangor, Canada; San Francisco, Calif.; a Scranton. Pa. Deuddeg. Cofier nad dinasoedd yw Jackson, Nanticoke a Bangor, ond pen- trefi, a dylai hyny symbylu rhai o'n dinasoedd. Y mae "Ben Bifan" yn werth i chwi gymdeithasu ag ef am ystod y ddrama, a chlywch ganddo bethau na chlywsoch erioed o'r blaen, "ac y mae ganddo wersi i bawb. Yn ol yr argoel yn bresenol, bydd allan ar fyr. Y mae ganddo genadwri arbenig i ddosbarth o Gymry. Ddyddiau Iau a Gwener, y 10fed a'r llfed, cynaliodd Ysgolion SaJbbothol sir Carbon eu cynadledd flynyddol yn Lansford, Pa., ac yr oedd yno gynrych- iolwyr o Weatherly, Lehighton, Mauch Chunk, Nesquehoning a Summit Hill. Cynaliwyd y cyfarfod cyntaf yn audi- torium yr ysgol newydd. Ddydd Gwener yr oedd cyfarfod gan y gwrag- edd a'r merched yn yr eglwys Gynull- eidfaol Seisneg, y boreu a'r prydnawn yn trin pwnc yr Ysgol Sabbothol, ac yn yr hwyr gorymdeithiwyd drwy yjle gan ddosbarthiadau y Beibl. Golygfa hardd. Bydd dydd Llun, Alai 7, yn un a hir gofir yn y parthau; dynion ieu- ainc yn ymrestru i'r fyddin. Yr oedd y lie yn gyffro i gyd; mamau a char- iadau yn ffarwelio a'r bechgyn ar eu hymadawiad am Scranton a lleoedd er- aill.—Gwilym Ddu. .Toronto, Canada, Mai 14.—>Ar ei ffordd i'r Gorllewin, talodd y Parch. John Williams, Slatington, Pa., ym- weliad byr a'r ddinas, a rhyfedd o hyfryd oedd genym ei weled a mwyn- hau ei gwmni dyddan, ac adnewyddu hen gyfeillgarwch y dyddiau fu, a bu efe a'i deulu yn garedig iawn i ni law- er tro, ac nid a eu caredigrwydd yn annghof byth. v Nos Fercher yr 2il o'r mis, pregethodd yn fendigedig yr hen efengyl oedd mor newydd ag erioed, ac nid oes taw ar son am yr oedfa rymus. Bendith Duw ar ei holl deith- iau, a chofied alw yma wrth droi yn ol, a bydd iddo roesaw calon gan bawb o honom yn ddiwahan.—J. R. E.

WANTED.—Middle Aged Welsh Lady of Refinement as Housekeeper in good home adjacent to Pittsburgh, Pa. Communicate" with Widower, care of "Drych" Office, Utica, N. Y. c-

1851 Y DRYCH 1917 Newyddiadur Cenedlaethol Cyhoeddedig Bob Dydd Ia. Pris y Talaethaa Unedig$2.00 PrIa i Canada a Chymru, ftal yn mlaen Uaw yn ddieithriad-$2.50  <?ADES???)MUNC)!? MYSBYSIADAU am Brisiau Rhes- tymol. Anfoner am ein Telerau. ANFONER ARIAN mewn Post Office Order, Registered Letter, neu mewn Draft ar New York, taladwy i'r perchenog— THOMAS J. GRIFFITHS, Drych Office, Utica, N. Y. AT EIN GOHEBWYR Ex arbed trafferth i'r clerc yn y Swyddfa cyfeirier pob gohebiaeth a phob taliadau i'r "Drych" a'r "Cambrian" a'r rhai hyny yn wJg) i Thomas J. Griffiths, Utica, N. Y. Dealled ein derbynwyr yn yr fI- Wlad nad yw Postal Orders yn werth dim i ni yma. Dim ond Pott Office Orders sy'n dderbyniol rz ochr hon. Eglwys Anniby nolCymreig 206-208 EAST 11th ST.. NEW YORK CITY. Rhwng 3rd a 2nd Ave.; taith pum mynyd o 14th St. Subway a'r 14th St. L. Station. Rhed y 3rd Ave. surface car heiblo 11th St. Gweinidog-Parch. JOSEPH EVANS, B. A., 575 W. 172nd St., New York City. Phone 6354 Audubon. Ysgrifenydd-Mr. William A. Jones, 425 E. 161 St., Bronx, New York. Pregethir y Sul nesaf am 3 y pryd- nawn a 7 yr hwyr gan y Gweinidog. EgIwyS y T refuyddion Calfinaidd 505 WEST 155th STREET. NEW YORK (On West Side of City). Ysgrifenydd Gohebol—Edward Morris, 146A Sip Avenue, Jersey City. Saif yr adeilad newydd rhwng Broadway ac Amsterdam Avenue. Sub- way Express i 157th St. Gwahoddiad cyneg i'n cydgenedl yn y ddinas a'r cylchoedd, ac hefyd i ym- welwyr.

Y GYMANFA GANU YN UTICA. N. Y. Cynelir Cymanfa Ysgolion a Cherdd- orol Utica, Rome a'r cylchoedd yn nghapel Moriah dan nawdd Ysgol Peniel, Sabiboth, Mai 20fed. Cyfarfod y iboreu i ddechreu am ddeg o'r gloch. Llywydd, Enoch W. Morris, New Hart- ford. Dosbarth Mrs. Morris o Ysgol Oriskany i adrodd rhan o'r Ysgrythyr i ddechreu y cyfarfod. Bydd dosbarth- iadau 1, 2, 3 a 4 a'r Traethodau yn cael eu gwobrwyo, a cheir anerchiad croesawol gan y Parch. D. Morgan Richards, y gweddill o'r amser i'w dreulio mewn canu o dan arweiniad y Parch. R. R. Davies, WilkeswBarre, Pa. Teimlaf yn gwbl annghymwys i roi gair o ganmoliaeth i'r gwr parchedig hwn Tyred a gwel. Cyfarfod y prydnawn i ddechreu am ddau o'r gloch. Llywydd, William G. Jones, Rome. Adroddir rhan o'r Ys- grythyr i ddechreu y cyfarfod gan rai o Ysgol Floyd. Dosbarthiadau y Rhodd Mam i gael eu gwobrwyo, a cheir anerchiad i'r plant gan Dr. Roberts, Rome. Oredwn y bydd yn ysbrydiaeth i weled dros gant o blant yn cael eu gwobrwyo am waith oedd bron yn berffaith, dim ond dau o gant a saith wedi methu pasio, a dymunaf longyfarch y rhieni, yr athrawon a'r atnrawesau a swyddogion yr Ysgolion Sabbothol am eu hymdrech gyda gwaith mor ardderchog, sef dyegu egwyddorion crefydd lesu Grist i'r oeS sydd yn codi. Nis gall yr ystyriol lai na theimlo yn fwy bob dydd yr angen- rheidrwydd am i'r egwyddor hon fod yn egwyddor lywodraethol. Diameu y bydd clywed y plant yn canu dan ar- weiniad y Parch. Mr. Davies yn werth gwneyd ymdrech arbenig i ddod i gyf- arfod y prydnawn. Peth dymunol, a pheth fyddai yn sicr o wneyd argraff ffafriol ar yr arholiad fyddai gweled swyadogion eglwysi y cylch yn eistedd, gyda*'u gilydd yn agos i ffrynt y capel, er dangos eu cefnogaeth i'r Gymanfa a'i' holl waith. Ar ol cyfarfod y prydnawn, bydd ar- holiad yr Hyfforddwr yn cymeryd lie. Cyfarfod yr hwyr i ddechreu am chwech. Llywydd, John O. Thomas. Adroddir rhanau o'r Ysgrythyr gan rai o Ysgolion Moriah a New Hartford. Gwobrwyir Dos. yr Hyfforddwr yn y cyfarfod hwn. Dymunir i'r rhai a fwr- iadant gystadlu roddi eu henwau i'r ysgrifenydd cyn diwedd cyfarfod y prydnawn. Ceir anerchiad gan y Parch. R. R. Davies i'r bobl ieuainc, a'r gweddill i'w dreulio mewn canu.- J. S. Williams, Ysg.

Adroddiad Eglwys A. Martin's Ferry, 0 Y Parch. E. S. Jenkins yw gwein- idog yr eglwys hon, ac yn yr adroddiad sydd o'n blaen ceir darlun o hono ef, ac hefyd o'r capel. Yn y llyfryn o 16 o dudalenau, ceir rhestr cyfarfodydd yr eglwys, anerchiad gan y gweinidog, enwau y swyddogion, cyfrifon arianol y gwahanol gymdeithasau, a rhestr cyfraniadau yr aelodau. Rhif yr eg- lwys Ionawr 1, 1917, 210; cynydd o 8. Cyfraniadau ar gyfer y weinidogaeth, $1,220.35, ac ar derfyn y flwyddyn ceir gweddill o $318.08. At gronfa yr ym- ddiriedolwyr, $840.83: talwyd, $797.- 62; yr Ysgol Sul,$221.94; tal., $122.- 07. Dosbarth Beiblaidd y Merched, $219.88; taliadau, $83.45. Ladies' Aid Society, $537.49; tal.,$344.04. Cronfa Adeiladu, $894.43; taliadau, $834.29.