The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

GAIR DUW YN UCHAF.' (Gan John Jones). Dywedwn etc yn mheUach fod digon o saii genym i gofnodi gwirionedd araM, sef fod buchedd a bywyd presenoI mwyafrif o'r Cymry yn pron fod eu parch tuag at y Beibi yn Uawer Hai na'r hyn oedd ddeu- gain neu haner can' ndynedd yn oi. Yr oedd yr adeg hono yn Lyfr i'w ddarHen, ei fyfyrio, a'i drysori ar y cof. Ceisient yr adeg, neu y dyddiau hyny, fyw yn ol ei reolau; yr oedd rhyw swyn anghydmarol yn ei eiriau, pa rai a rodd-ent gysur pan baHai cysuron pob cyfrol araU. Carent eu Beibi yn fawr iawn, am y cynwysai yr oH yr oedd arnynt eisieu. Dymunent yn amt am nerth i'w grpdui ac ymgynal yn wastadol wrth fendigaid obaith y, bywyd newydd oedd i w gael ynddo. Hoffcnt ef yn fwyaf neiUduoI. am mai Dnw oedd y Rhoddwr; parch mawr tuag at y rhodd. a chariad mwy tuag at y Rhoddwr. Arferent ei dda-rHen bob dydd o'r wythnos. fei y mwynhaent ef yn fwy ar y seithfed. Chwilient ef yn fanwl er mwyn ei'gredu, ac nid er mwyn ei wadu. Yr oedd y Gyfro! hon wedi dyfod yn "standard work" ganddynt. ac yn brif destyn yr aeI wyd, ac hefyd ystyrient hi bob amse¡- fel mynf'gai neu 'index" gywir i fywyd a marwolaeth, Pan fyddai gaiwad am y Beibi ymartai y Haw ynddo gyda m,wy 0 dynerwch na'r un llyfr arall, am mai neges Duw mown heddw-ch atynt hwy oedd. Pan dderbv11iai v Brenhin Ah11sferus ddvn neu ddynes i'w bresenoldeb. ac er mwyn ei sicrhau o'i Kafr, ac fod pob peth yn dda. eetynai ei deyrn- wia!en aur yn ei !aw ddpheu tuag atynt, neu i'w cyfeiriad, yr hyn a arwyddai heddwch. Nid oes dim uwch a mwy anrhydcddu& i'w ddisgwy! oddi wrth un brenhin na gwobr. rhodd nett arwydd o heddwch oddi ar ei ddeheulaw. Dywedir fod y Beibi yn rhodd Duw i ddyn, ac yn ernes fod y frewr yn edrych mewn heddwch ar y crpadur. Rhodd Duw yw. Fct y dywed yr emynydd— "Dyma FeiM anwyl Ie<u, Dyma rodd dehcu)a,w Duw. Rhodd i ddynion, a rhodd gwerth ei derbyn. Nid oes yr un amheuaeth nad yw y rhodd yma yn werth ei dariien, a'i dartlen yn ami. Ni fu yr un addurn harddwch yn Uaw yr un dyn, dynes, mab neu ferch erioed. na'r un go!ud tymorol i'w gymharu a'i gwerth. IJwchlaw pris ac anwyl iawn yw y rhodd bon wedi bod gyda. Uawer o'r Cymry cyn hyn. Clywsom hen wraig, ftynyddau yn ol. yn dywedyd fod y diweddRr Frenhines 'VictOt.'ia, yn hon ia.wn o'r Beibi. Cadwai y frenhine:s, meddai yr hen wraig, gopi neu sampi o holl Feibtau gwahanol dafodiaethau ei theyrnas mewn ystafell neiJIduo!. ac yn y fan fwyaf anrhydeddus yn eu pHth, gwelsid y Beibi Cymraeg. Gwenai wrth adrodd yr hanesyn a gtywodd, a IIawenhai yn fawr wrth feddwit fod y Beibt Cymraeg yn y Ite mwyaf anrhydeddus yn y IIyfrgell frenhino!. Sicrhaom y wraig wrth ymadael mai ein gobaith ni oedd fod yr hyn a ddywedodd yn wirionedd digymy-g o'i wraidd i'w frig. Dar- Henai IIawer o'r Cymry tion Jyfrau ereill, a dyddorot 'ros beo, ond y gytrol Ddwyfol oedd y goreu, gweU < na'r un arall, a chredent yn ddiysgog mai yr ar- wyddair mwyaf gogoneddus i bob Jiiw o genhedloedd byd oedd ac yw, "Gair Duw yn uchaf." Tua deg-ar-hugain a deugain mlynedd yn ol teim- lai llawer o'r Cymry ddyddordeb mawr yn yr hyn a elwir "adrodd y pwnc" arno. Cymerent benod faith mewn Haw, a throsglwyddent hi drosodd i'r cof, a gaiiascnt ei hadrodd ar ddiwrnod y gymmanfa heb gotii neu fethu yn yr un gair. Cyfrifent ddysgu y benod, neu ei throsgtwyddo i'w cof, yn anhebgorol augenrheidioi, a gwae i bwy bynag a syrthiai yn tyr o l)yn. Er mwyn gloewi y cof, adroddai y tad a'r fam ranau o'r benod pan wrth eu goruchwyiion; y forwyn yn y ty a'r gwas ar y mae6 a wnaethe.nt yr un modd; a'r plant wrth fyned i, a dyfod gartref o'r ysgol a dcinilent yr un dyddordeb yn y mater. Anghoiient eu bando fel yr agoehai diwrnod y gymanfa, yn eu hawydd i ddysgu'r "pwnc." Yr oedd yr oil mor hyddysg yn y benod ag yw crefydd- wyr politicaidd yn y dyddiau hyn mewn twyll, hœed a Gwir y œdwir yn mlacn y cymanfaoedd i raddau yn bresenol; ond y mae yr arienad o drosgiwyddo y benod i'r cof wedi colii ei gymeriad. Darlk.n, a derllen ammhernaith iawn, yw'r nasiwn er ys biynyddau. Heddyw pob olion o Air Duw wedi eu dileu oddi ar y cof, ac ysgohon ein gwlad wedi eu troi yn sefydliadau di-Feibi. Hagr iawn yw'r ft'asiwn newydd wrth ochr yr hen arwyddair, na un oedd, "Gair Duw yn Uchaf." Gwelsom mewn newyddiadur ddau neu dri diwrnod yn oi lythyr ar ran y ?Free Church Council" yn gwrchdystio yn Æ:'rbyn yr ymdrechfa neu yr ymiaddfa sydd i gymcryd He yn Nghaerdydd. Arwyddwyd y gwrthdystiad gan bedwar o bersonau o'r dre a en- wasorn. Tebyg ei bod yn bosibi i fyned i cithanon gyda'r dyrnodio yma, sydd wedi dyfod mor Sasiynol; end teimlem. fwy o ddyddordeb yn y mater pe protestiai y Cynghor poiiticaidd hwn, pa un a ymfan- telta ei hun dan yr enw "Evangelical Free Church," yn erbyn cauad drysau ein hysgollon dyddiol yn erbyn y Beibl. Pe derbyniasai y Llyfr hwn yn y gorphenol WL'Il triniaeth ar ddwyJaw awdurdodau addy<g a chrefyddwyr Cymru, credwn ar sail gadarn y byddai cynuileidfaoedd y Welshes a'r DriscoIIs yn Hai Iluosog nag ydynt heddyw. Ond dan ba euw bynag yr ymrithia y crefyddwyr poiilicaidd, gofynol j yw yn ddibaid i hidlo gwybedyn a IIyncu camel. Y mwyafrif, y majority, yw hoS gri ac arwyddair y di-FeibIwyr, y dadwaddolwyr a'r ymreolwyr y dyddiau hyn. Dyma gredo fawr y dyfodo!, mae'n dcbyg; byw bywyd yn y prescnol gyda mwyatrif, a th<;rfynu ocs yn y dyfodol gyda "majority." Xi ddychymygasom erioed fod "gwiad y breintiau" i weied y fath hafddydd dymunoi a hwn pan ddaw yr egwyddor newydd o "two to one" i lawn weith- rcdiad. Gwir fod mwyafrif er da, a mwyafrif er drwg, ond ni fyn Radicaliaid Cymru weied hyn. Nis gwahaniaethant hwy rhwng mwyafrif er Hes cencdi a mwyafrif er"€lw plaid a sect. Eu mwyafrif hwy yw mwyafrif cyneusdera.u'r yspfiho—nyrdd "dyledswydd" yr anonest. Dywedir fod brodorion gianau uchaf yr afon Zambesi, pan ddeuant i gytun- deb a'u cymydogion, y rhwbiant eu taiceni wrth eu gilydd er scho'r mater nad oes tori arno. Gwelir y darlun hwa heddyw o'n blaen, y Pabydd or Iwp'-ddon a'r crefyddwr politicaidd o Gymru wedi dyfod i ammod a'u gijydd; un am Home Rule, a'r liati am yspeilio Eglwys Dduw. Rheol undeb y mwyafrif mewn gweithrediad, ac o ganiyniad rhwbio'r talceni mewn iiawenydd a mawr yw'r hwyl. Os ilwyddir yn yr ymgyrch yspeilioi hon, galiwn ddywedyd y cloffir yr Eglwys yn ci gwaith am dymor hir, ac ammharir i raddau gyfryngau Duw ruag ddyn. Coiled fawr fydd hon, a cholled ysprydol ar walian a'r tymorot; coiled a welir ei hot am Hynyddau; colled i'r hoi! o'r Dywysogaeth, a phawb o'i gonest drigoiion. mewn galar-wisg. Eto, os digwydd y meiddbeth hwn, a y crefyddwyr poiiticaidd yn miaen yn eu hoff Syrdd arfero!. Bydd Itawpr Hebron a Hermon ddim ond "assembly rooms" i gymydogion i'w mynychu er mwyn gwrando ar "New Theologies," a churo dwytaw am chwediau annyddoro!. Dim crefydd, hyny yw, gwir grcfydd, ond y grefydd boliticaidd. Cynhelir, mae'n wir, y b!ynyddot sassiynau, chwarterol gynulliadau a mttol gynghorau; ond dim crefydd ond y grefydd boiitic- aidd. Red y pronadau, Husg y gweddiau a gwena'r aeiodau fe! cynt, ond dim crefydd wirioneddol; dim 0'1' arogl hwnw a gysylltiai yr hen dduwiolion a gwir addoliad Masnach Rydd-Free Trade—i haerHug- rwydd, gwawd, a phobpeth a fynir yw program crcfyddwyr y gymysgaeth y dyddiau hyn. Yr hen arwyddair wedi ei newid i "Air Duw yn isaf," a'r mwyafrif a dpyrnasant. Wrth son am y mwyafrif, adgoHr ni mai dylanwad banllefau a, bloeddiadau y mwvafrif a. ryddhaodd y Jleidr eofn hwnw a adna- byddid wrth yr enw Barabbas. Wel, we!, rhywbeth rhyfedd a wna fwyafrif.

COFFA CENEDLAETHOL CYMREIG AM Y BRENIN IURWETH Vil. ATAL A DILEU DARFODEDIGAETH. Cad.eirydd y Pwyllgor Gweithiol, Mr David Davies, Handinam; trysoryddion, Arglwydd Kenyon a Mr David Davies, A.S. Pwyttgor Gweithiol: Mr. William Brace, A.S., Syr R. Wit- Hams Bulkelcy, Barwnig, Arglwydd Faer Cacrdydd, Ii,.s A. M. Davies (Treborth). Dr. E. D. Evans, (Wrexham), Mr A. R. Gery, Mr F. W. Gibbins, Arglwydd Glanusk, Mr J. E. Greaves. Mr E. C. Harris, Mr H. Haydn Jones, A.S., Henadur S. N. Jonei-, YH., Y MHwriad Henry Lewis. Mr C. VenabIps-LIewclyn, Arglwyddes Sant Dewi, Mr Joseph Shaw, Dr J. Lynn Thomas, C.B., Mr James Venmore, Y Ilwriad Cornwallis We?t, Mr P. J. Whe!don, Syr James H. WiHia.ms-Drummond, Syr John Williams, Barwnig', K.C.B.O. y.-gri'fenydd, Mr Thomas Jones. AT EGLWYSI CYMRU. Anwyl Frodyr a Chwiorydd.—Ar gais Arglwydd Faer Caerdydd, ymgynhullodd Cynhadledd Gened!- aethol ar y 30ain o Fedi diweddaf, yn yr Amwythig; a phonderfynwyd ynddi gyda unfrydedd brwd i wneyd ymgais genedlaethol benderfynol i ymUd dar- fodedigacth o Gymru. Bernid nas gellid dychmygu am deyrngpd goSa deityngach na hon i'r Brenin I Edward y Seithfed, gwr gysegrodd ei egnion goreu trwy gydol ei deyrnasiad i sicrhau heddwch ar y ddaear, ac ewyllys da ymhMth dynion. Trom iawn ar Gymru yw llaw oer y darfodedig- a(th. Dan ddyrnod y getyn hwn syrth miioedd o Gymry i'w beddau bob blwyddyn, a cheir mwy na hyny, w'cdi colli <;u defnyddioldeb, yn dihocni'n araf, a'u hangau -.icr yn agoshau. Mwy enbyd yn ein tir yw difrod y darfodedigaeth na distryw rhyfel. Ar iwybr ei ymdaith ceir ochain, a gwae, a galar, ncwyn ac eisieu ar yr aelwydydd, a beichiau trymion y trethdalwyr; a dioddefa yn waeth oddi. wrth yr adwyth anfad na nemor i ran o'r Deyrnas Gyfunoi. Erbyn hyn tystia ein meddygon y ge!!ir atat y difrcxl ofnadwy and i'r genedl hyny. Gwyddis bellech beth yw achos y drwg, a pha fodd i w symud. Gwyddom gyniweirfa, arnlder a grym y geiyn, a meddwn yr arfau a'r nerth i'w orehfygu, ei ym!id o'r tir, ac arnddifTyn ein cenedl rhag ei ymosodiadau yn y dyfodot. ¡ Arian yw gewynau rhyfel, a rhaid wrth symiau mawrion cyn y gettir gorchfygu'r gelyn hwn. Ni thrpchir ef mewn un frwydr; bydd y rhyfpl yn gated, ac yn parhau am Synyddau. Rhaid fydd trpfnu ymgyrch addysgol trwy bob plwyf yng Ngtjymru i oleuo'r bobl. Rhaid fydd darpar cyner- ,dai (dispensaries), a gweinyddesau (nurses) arbenig i ymdroi i drin darfodedigaeth yng nghartren'r wprin. Rhaid fydd adeiladu a chynnal ysbytai arbenig (.sanatoria) yn ol cyfarwyddyd pin prif meddygon. Nis geDir gwneyd gwaith mor enfawr hpb o tpiaf JB500,000. Da genym ddweyd fod oddeutu .6175,000 eisoes wedi eu haddaw. Ond i w npyd y swm uchod i fyny rhaid casgtu etc E125,000. Apctiwn yn hydorus at holt grefyddwyr Cymru am pu cydymdeimtad a'u cymhorth sylwc'ddo) gyda'r mudlad hwn. Anfonodd loan at lesu o Nazareth i I ofyn pwy ydoedd, ac atebodd y Crist: "Y mae y deillion yn gweled eilwalth, a'r cloffion yn rho<iio, a'r cteifion gwahanol wedi eu glanhau, a'r byddar- iaid yn c)ywed; y meirw yn cyfodi, a'r tlodion yn cap! pregethu'r Efengyi iddynt." Felly y desgrinai'r Meitr ei waith, a dwyn yr un gwaith ym)aen v bydd ei Eg!wys wrth gefnogi'r mudiad hwn yn erbyiTL darfodedigaeth Eleni digwydd y Nadolig ar y Su!. Pa gyne gwp]l eUld gaet i apeMo at grefyddwyr am gasgliad da at drpuliau'r ymdrech hon i ieddfu poen, gwella anechyd, ymHd pryder ac ofn o'r tir, ac ysbeDIo'r cryf arfo? o'i ysglyfaeth. na Dydd Gwyl Genedig- aeth y Gwi' Gondus a chynefin a dolur? Os na e])!r gwneyd y casgliad ar y NadoHg, erfyniwn yn daer am iddo gael ei wneyd mor fuan ag y gelir. Fe gydnebydd y Trysorydd Cynredino! bob swm gyda diolchgarwch diffuant. Dros y Pwytlgor, DAVID DAVIES, Cadeirydd. Llandinam. Rhagfyr lOfed, 1910.

I Prepared by secret processe8 1rOIll rare herbal extracts. Zam-Buk js the deal first-aid dresing for uts, buriir, scalds, and chapped hands. It destroys disease erms, pre- ? vents blood-poisoning, and is, there- ? fore, just the thing to keep handy. FORXMASMISMADC

"EILIR' YM El FEDD Pwy o lenorion Cymru sydd heb ajdnabod Eilir? Am dros chwarter canrif mae ei ysgrifau galiuog a'i delyncgion swynol wedi tynu'r miloedd i'w horn; ac os heb ei weled yn ol y cnawd, yr oedd pawb yn adnabod Eiiir! Ond dyma'r newydd sydyn yn dyfod yr wythnos ddiweddaf fod Eilir wedi marw; ac mae tyrfa fawr yn eu galar a'u hiraeth dwys ar ol coili un o feibion athrylith o'r cylch llenyddol Cymreig. Cn o biant dyn'ryn Teiii oedd W. Eilir Evans, a ganwyd ef yn y Garreg Lwyd, plwyf Cenarth, yn 1852. Gwir mat ar ochr sir Gaerfyrddin o'r afon Teih y gwetodd oleu dydd, etc fel un o blant Cere- digion yr hoffai gyfrif ei hun, ac os bu bardd erioed a garodd fro ei enedigaeth yn angerddol, Eilir oedd hwnw. Bywyd ydyn'ryn, nodweddion y dyn'ryn, arferion y dyn'ryn, a thiyeni rhamantusc y dySryn fu ei hoi! fywyd. 'Doedd dafodiaith fel tafodiaith Dyffryn Tein, na phobi mor ddifyr a naturiol a phreswylwyr gianau'r Tein, ac am fwydydd y fro, onid efe a ganodd:— Ar gawl y ces i'n magu Ar ddole glan G)an Tein, Stwff yw sy'n deilwng o bob mawl, 'Docs debyg cawl yn Nghymru. Cawl sy' yn frasder trwyddo, A ser yn nofiad arno, A'i fia" yn tynu dim ym!a'n, A'r cyUa'n ei fendithio. Efe oedd unig blentyn y Garreg Lwyd, a hyny, efallai, sydd yn cyfrif iddo gael addyeg ragorol gan ei ricni. Dangosodd yn 'gynar ei fod yn ysgolor gwych, a. bwriadai ei rieni iddo fod yn bregethwr, gan mat Annibynwyr oeddent hwy. I'r bwriad hwn danfonwyd Eilir yn Ilanc ieuanc i go)eg Caer- fyrddin, ond daeth tro ar ei ddaliadau, a throes at yr Hen Fam. Bu'n ysgolfeistr am amsor, ac aeth trwy Golcg LJanbedr ,a phenodwyd ef i guradiaeth fechan. Bimodd cyn h; ar wneyd d:m ond paratoi erbyn y Sut, a throdd i fod yn ysgrifenwr i'r Wasg. Cat- odd Ie gan Mr. Llewelyn WiUiams ar y "South Wales Star," a daeth i fri ar unwaith fel ysgrifenydd dawnus a bardd o'r dosbarth blaenaf. Yn wir, am ganu telynegion a hwyl ynddynt, nid oedd neb ond Watcyn Wyn a eliid ei gydmaru ag ef. Wedi dechreu ar y wasg, Uwyddodd i gael tie ar y 'Wee- tern Mail," ac yno y bu am nynyddau yn gweithio yn ddistaw gan enill cylch eang o edmygwyr a llu o gyfeHMon a lion'ent eu Gymreigrwydd a'i naturiol- deb. Knyw dair biynedd yn ol paliodd ei iechyd; ym- ddiswyddodd o'l ofaton newyddiadurol gan fyned etc i wasanaethu fei curad mewn eglwys fechan ar gymniau Caerdydd, ac ar ol graddol nychu daetb y dfwedd yn sydyn ddydd Mercher, Rhagfyr 7ted, 1910, ac efe yn 58 mlwydd oed. Am ei w.oth.au llenyddol y maent yn dra Iluosog ac yn cynwys niter mawr o ysgrifau galiuog. Ei gyfrol benaf oedd y casgiiad o ganeuon a gylioedd- wyd ganddo y Jiynedd, dan y penawd "Rhjddiaith a Chan," a gwyr pawb sydd wedi darllen hono mor amrywiol ci ddoniau ac mor fawr ei athryjith. Fel bardd yr adnabyddid ef oreu, a. dechreuodd ysgrif- enu i'r wasg pan oedd ond prin ddeuddeg o.ed. Daeth i fri fel bardd cadeiriol Eisteddfod fawr Cercdigion yn 1878, ac efc yn 26 mlwydd oed ar y pryd. Golygodd lawer o weithiau at wasanaeth yr Hen Fam yng Nghymru. Yr oedd yn un o'r dadieu- wyr cadarnaf a mwyaf egniot yn erbyn Dadgysylltiad a gwae y gwr a feiddiai ddadleu dros ddadwaddoli yr Hen Scfydliad! Yn ei farw mae'r Hen Fam wedi co!Ii un o'i goreuon. a Dcnyddiaeth gytnodol y dydd un o'r ysgrifenwyr mwyaf cyson a medrus.—C'Y Celt," Hundain.)

CYMMRODORION CAERFYRDDIN. Dechreuodd y Gymdeithas uchod ei rhaglen am y tymhor nos Fawrth wyt'hnos i'r diweddaf, pan y rhoddwyd pernormiad gwir ragorol o'r ddrama Gymrcig, "Rhys Lewis," yn yr Assembly Rooms. Er gwacthaf yr bin, yr hon oedd yn hynod o an- tfafriol, daeth tyrfa luosog ynghyd, a chawsant oil. mi gredaf, eu IIwyr foddloni. Sylfaen y ddrama yw y ffug-chwedl o'r un enw gan y dlweddar Danie! Owen, o Wyddgrug. Danie! Owen ydyw "pioneer" ffugchwedlwyr Cymreig. "Rhys Lewis" ydyw y mwyaf adnabyddus o'l weithiau, a bydd byw tra saif Cymru a Chymreig. GeHir ei darllen drosodd a throsodd heb nino. EreUI o weithiau yr awdwr gaituog ydynt "Y Sisiwrn," "Y Drenan," "Enoc Huws," a "Gwen Tomos." Maent oil yn portreadu bywyd Cymreig yn ei symlder, a ''true to nature style." Gofyna drama "Rhys Lewis" ym- drech mawr a gallu i'w chwareu ar y Hwyfan mewn modd ag i portreadu yn wirioneddol y cymeriadau a ddesgrina yr awdwr. Gwnaeth cwmni Caerfyrddin hyn yn dra rhagoro!, ac adtewyrcha eu pernormiad g!od !awcr ar y rhiolawdwr, Mr. M. T. Evans, B.A, Yr oedd y cymeriadau fel y canlyn:—Marl Lewis, Miss Madge Jones; Rhys Lewis, Mr W. G. Lewis: Wil Bryan, Mr Tom Thomas; Bob Lewis.Mr J. J. Jones; Sergeant Williams, Mr Meudwy Davies: Jame?, Mr Howell Thomas. Tomoe Bartley, Mr .Robert Thomas: Barbara Bartley, Miss F. A. Richards: Marged Pitars, Miss G. Jeremy; Miss Hughe=, Miss Er. PhiHips; Yr Athraw, Mr H. E. EHis. M.A.; Hetty wraig, Miss Madge Jones: Sus, Miss Lizzie Jones. Rhanwyd y ddrama i bedair "Act" fet y canIyn:—Act 1, Cartref Man Lewis; golygfa 1, Man Lewis yn achwyn am y streico; golygfa 2, Cartref Mari Lewis pto. Y teulu yn disgwyt Bob o'r 'jait.' Act 2, Y Twmpath—Cartref Tomos a Barbara Bartley: gotygfa 1, Tomos a Bar- bara yn disswy! Rhys a Marl Lewis: gotygfa 2, Ar y nordd. Wit Bryan yn adrodd wrth Rhys Lewis ei hanes yn glanhau y ctoc, ac yn rhoddi cynghorion iddo ar bregethu: golygfa 5, Y Twmpath etc. Rhys yn ffarwetio a Tomos a Barbara. Golygfa 4, Ty Abel Hughes. Rhys mewn penbteth both i'w wneyd gyda'r pregethu. Hanes y Seiat gan Wil Bryan. Act 3, YmweHad Tomos Bartley a'r Bata: Golygfa 1, Lletty Rhys; go!ygfa 2. YstafeU yn y Goleg; Ym- weHad Tomos Bart!ey. Tomos yn anerch y myfyr- wyr. Act 4. Yn Birmingham: Gotygfa 1, Ar yr heol: Rhys Lewis yn cyfarfod a Wil Bryan; g'o]ygfa 2, Crib Wil Bryan: Wil yn adrodd el hanes ar ol gadael cartref: goh-gfa 3, Y Twmpath: Rhys yn ymweld a'r teuhl: Wil Bryan a Sus yn dilyn. Gwnaeth y chwareuwyr i gyd gynawnder a'r rhanau a benodwyd Iddynt. Os neillduo rhai o fysg y !leill, teg yw dywcdyd mai y Sf'r disglaer oedcl- ynt MiSs Madge Jones, yr hon, fel Mari Lewis, a wnaeth yn rhagorol: Mr. W. G. Lewig, yr hwn oedd portread da o Rhys Lewis. ''Congenial occu- patton" oedd i Mr. Tom Thomas i gymeryd rhan Wi) Bryan, ac yr oedd yn wir "true to nature." And "to be sure" rhaid peidic anghono Mr Robert Thomas fel Tomos Bartley—da dros ben a ''true to nature" etc. N1 rhaid ychwanes'u ond dywedyd "Melu=. moes etc." Ar ran y Gymdeithas cynyg- iodd Mr P. J. Wheldon b!eid!ais o ddiolchgarwch I Mr E. V. Collier am ci garedigrwydd yn gofalu am y golygfeydd ar y Hwyfan. a phasiwyd gyda b1!wdfrydedd. Gwnaeth Mr. Wheldon hefyd daer appet at. yn enwedig. y bob! ieuainc, i ymuno a'r gymdeithas yn ystod y tymhor.. Terfynwyd y cyfarfod gyda datganiad o "Hen Wad fy Nhadau." Ysgrifenyddion y gymdeithas ydvnt y Parch. GrIfRth Thomas a Mr. E. Walter Rees, y rhai sydd yn wastad yh llawn brwdfrydedd srvda'r gwaith o wneyd eu goreu dros yr HE WLAD, YR lAITH, A'R GEXEDL.

CYXGHOR DOSBARTH GWLEDIG CASTELL- NEWYDD-EMLYN. At Oiygydd y JOURNAL. Syr,—Erfyniaf ofod eto i'r HineUau hyn i ddadleu uchos [e:iwng "gwyr y ifordd" ydyut ar bob math o inn—mewn tywydd teg a dryem—yn gorfod dwyn pwys, gofal, a Hafur mawr ar ffyrdd y wiad. Da geiiyt tod Mr. "Amactnwr'' wedi gorfod cyfaddef iddo ddweyd anwiredd yn.g ngiiyieh y owe'-tiwn o arwyddo y ddeiseb am godiad. Dylai dyn fod yn wyliadwrus o'i n'eithiau cyn rhuthro i'r wasg yn erbyn do.-ibarth o weithwyr ydyut mor deilwng a r un o r swyddogion breision am sylw ein cynugltor- wyr. Os ydyw Mr. "Amaethwr" wedi gweled rhai yn Hechu a netanau, ni welodd yr un o honynt a mettyg am eu dwytaw na chwi.) yn eu dwylaw. Gwendid mawr ydyw rhoi o naen y cyhoedd rai sydd eisioes yn cael rhy fach—nid yw dau ddu yn gwneyd gwyn. Nid yw'r ffaith fod ereiil chwaith yn barod am y "job" yn rheswm a gradd o synwyr ynddo i wasgu dosbarth o lafurwyr gonest, ac y mae eu gwasanaerh yn gymeradwy iawn gan y trethdal- wyr fel mwyafrif. Bu rhyw Mr. ''Amaethwr" nyn- yddau yn o] o'r biaen yn dangos ei elyniaeth i'r dyn ,ydd o dan ei faich ar nbrdd. A fyddech chwi, syr, yn barod i danu fyny un &wydd i arall yn hytrach na, dadku eich haw-Hau yn dag am hur riiehymoi' Nid yw yn un "compliment' i neb ci fed yn talu mor Heied a deunaw'r dydd i'w weitliwyr. Ai !tid yw gw<'ithwyi' Dosbarth L!an<jyssu! wedi cael sylw gan en Cynghor, ac y mae dwy geiniog o godiad yn d'od Iddynt ddechreu y nwyddyn? Yr ydym ni fel gweithwyr yn ufuddhau i'n meistriaid, ac yn dadleu ein hawliau mewn ffordd ,deg a ihesymo!. Meddylier am foment. M: ''Amaethwr," pe' byddai chwi mor fiodus a chael swydd o dan y Cynghor yma, neu Gynghor arall, a garech chwi weled y dosbarth sydd yn gweithio ar y nyrdd yn dadteu ac yn ceisio rhwystro eich apel am yr hyn sydd deg a rhesymol? Mae y dynion yma yn meddu ar gystal cymeriad ag unrhyw swyddogion arall. Cn'r cowarct a'r gormeswyr yw dweyd, 'Rho ent eu job i fyny, a eheir digon yn eu lie." Mae eisieu tipyn

For Value in HOUSEHOLD FURNITURE of every description, go to ';4" t' 'l' ?U?TYY ? ? M wsr 'nf?i????M si WW JLJLjJ&jLiLjH?Ai?L J3L J?j???J?ilL&??iLA3?? 7 tromMOXiger o'z llouse Furnisher tUARMARTHEl'J. ? INSPECTION CORDIALLY INVITED. .— ———. n.

CRUGYBAR CLADDEDiHAETH.—Cymerodd angladd Mrs. Mor- gans, Nantiwrch, Ie dydd Sadwrn, Rhagtyr ICfed, pryd y rhoddwyd yr hyn ocdd farwoi o honi i or- phwys yn mynwent Llanycrwys, yn meddrod ei phriod, yr hwn oedd wedi ei biaenori er ys nymtheg mlyn- edd i'r un dydd o'r flwyddyn. Yr oedd wcdi cyr- haedd yr oedran teg o 79 mlwydd oed. Bu yn rhodio glan yr afon ac yn nychu am oddeutu tri mis, ond dioddefodd "ofidion angeu" mewn amynedd a thawelwch, a gwcinyddwyd ami yn ffyddlon a thirion gan ei hunig ferch'a'i phriod, scf Mr. a Mrs. Evans, Nantiwrch. Dydd Mawrth, Rhagfyr 6fed, dactli yr atwad I groesi at dyrfa'r gynau gwynion, a chafodd fynedlad heiacth i fewn i dragwyddoi dpyrnas ci Harglwydd. Anrhydeddwyd hi a. chynhabrwng tywysoggs. Nid yn am) y gweiwyd y fath nifer o gerbydau, a rhai ar f-eireb, mewn unrhyw angladd yn yr ardaloedd hyn. Yr oedd ei chyfeHlion o gymydogaethau Cwmdyn'ryn, Crugybar. Caio, Far- mers, a Ffaldybrenin wedi troi allan yn nu mawr i dalu'r gymwynas otaf i un a edmygent. Yn y ty, darllenwyd rhan o'r Ysgrythyr gan y, Parch. D. W. Water's. Abcrtawe; gweddiwyd e'an y Parch. Mr. Jonps (B.), LJanbedr; pregpthwyd gan y Parch. D. B. Richard?, Crugybar. ei gweinldog; gweddiwyd gan y Parch. Mr. Grimths (B.), Porthyrhyd; a chyn cychwyn oddiwrth y ty. dywedwyd ychydig piriau a gweddiwyd gan y Parch. Mr. Thomas (B.), Salom, Caio. Yn yr Eglwys, gweinyddwyd gan y Parch. Mr. Grimths, ficer, ac ar Ian y bedd gan y Ficer. a thrwy ei ganiatad, gan y Parch. D. B. Richards. Gwclsom yno. hefyd y Parch. Myddfai Thomas, Ffaldybrenin. Yr ocdd yr ymadawcdig yn hanu o hen deulu i-)archu- yn ardal Ffa!dybrpn)n a Llany- crwys. a'i brawd yw yr enwog genhadwr, Dr. Timothy Richards, gwr sydd wpdi* g-wneyd gwaith mor fawr am dymor mor hir dros Grst yn China. Bu yn ap10d rfyddton am nynyddau lawer yn Nghrugybar, Fe y bu pi hanwyl briod yn gwasan- acthu yn anrhydeddus y swydd o ddiacon a. thrysor- ydd. Yr oedd yn un a ragorotion y ddaear yn mhob ystvr. Bu a a1' yn ei phrydfcrthu—mor addfwyn, mor garcdig. mor bur, a phob amser mor sirio! ac hawddgar a hfutwen haf. Yr ocdd rbinwecldau Mair a Martha 'r Testament Newydd vn gymhifthfdig yn ri chymcriad Hednais. gioy'w. Wpdi adnabvddiaeth hir ac agos o hon\ ni chiywsom ganddi air amharphus am neb. ond y gorpu. a gwell na hyny, am bawb. Cafodd yr hvfrvdwch 0 favu nn mab i'r weinido!!aeth. sef y Parch. Timothy R. Morgans. SwyddfTynnon a Phont- rhydfendigaid, sir Abprtcm; ac mae'r mab araH, sof Mr. Thomas Morgans. Dwyncelyn Mawr. yn amacth- wr Hwyddianus, a diacon o eglwys Ffa]dvbrenin. B!!n gpnym naa ga!!wn roddi rhfstr gynawn o'r galarwyr a'r p?'thynasau. Ni ddaeth hyny i'n nwddwl ar y pryd, fel nad ocs genynl ond gofyn am I fa(lC1euant y !awl na enwir yma. Yn pu mvsg, y r oedd Mr. a Mrs. Evans. Nantiwrch, a'r p!ant; M, a Mrs. Morgans, Llwyncplyn M:).wr, y mab. a'r ¡ ferch; y Parch. Mr. a Mrs. Morgans, Swvdd- rFvnnori: Mr. a Mrs. Timothv R.ichards. Ardwy'i, T.ianbpdr: Mrs. Jones, LIanbedr; lr. a Mrs. Jones, GHiach. LTanwrda; y Parch. D. W. Watfrs. Aber- tawc: rr. Evans. Cwmppjvncn: Thomas Davif. LIandeilo; gyda tawpr crpiU. Gwc'som vno hcfvd ao]odan o cgiwysi Swvdffvnnon a Phontrhvdfondi- caid: T. F. Jones. Ysw.. a Miss Jones, Troedybryn; Jftmps Morgan. Caio: T. Davies, Crugybfn-: Evans. Rhydympirch: Mrs. Humnhrpys. Ppno-fUi; f Mrs. Jones. Factory, o Lansawel; Mr. a Mrs. Harp'ipR, Brcndilo. Crugvbar: Jones. Garth. Ca'o: Mrs. Richards a Mrs Lewis Davics. Crugybar: Will;ams a T. Davies. Ynysau: Thos. Jones. Danddewi-brpH; T. Davios, Tycanol: a WiDiams. Bta?n-nant. Ffatdv- bremn yn m'hvd a thvrfa fawr o wyr a gwragedd bucheddoL Heddweh i'w ])wch.—"Cyfai)!

;=;;=;i?.,) { r'HYARCHE?C??? ? ?' fn? HTM ? ??y?BM€?! t? ? ?' ?j !buLUMK?i?R!iS! uN ?????'s??i??j ?? ? Fae-simile c/' One-Owlce It Archer's Golden Returns The Perfection of Pipe COOL. AND

LLANUYSSILIC-GOGO YSGOLICX DyDUlCL.—Cau.'r yr ysgolion yn y rhan- barth hwn am wyi'au y Xadolig dydd Gwener, 23ain. Maent i agor ar y lOfed o lonaw'r. Hefyd, trcfnir .i gael cyngherd yn Ysgotdy y Cyughor, Gwen'di, nos 23ain, 0 Jan Eglwys Sant Marc, y disgwylir cantorion a chantoresau 0 a Llansilio, cor dL-Dc'loi'Jip,jgyjnerydrhan. J::iH'().tqL-.cYl,U LfWcncr, ymw-elwyd a'r ardal gan ystorm L'nbyu o wynt a gwiaw. Yr o-edd yn cnwymu. yn gryi urwy y dydd, end tua pcdwar o r gioch pryuuawn yr oudd y gwynt wecti cyrhaedct amei.th ci north, a i gwiaw yn disgyn yn gawodydu trynnon, icj, ti-byn yr hwyr, yr oeud y nentydd ya iliio tro& eu CbUianau, a r heoiydd wedi eu goretiuddio gaii ddwti. Yn tLodus, ni wnaed eolicdion tuawr yu yr a.rdai hon. DYDD .ADOLIG. Gan fed Nadolig yn digwydd ar y bui y iiwyddyn hon, mae yu dcbyg y bydd \vedi wedi ei reertt gyda'r dyddiau a fu eyn y cawn ctu ysgrifcnu gair ir JouRXAL; feHy, cymerwn .fantais ar y cytlcustra. hwn. i ddymuno drwy gyfrA-ii,(,r ci dudal&nau i chwi, ll". Goi., eich eyno1'thwywy1', ein cyd-ohebwyr, a'i ddarUenwyr liuosog, ".Nadoli, D&wen."

LLANSADWRN CY.NIMANFA 1JDIlt\\dÙL.-Vydd Mercher diweddai, cyüua.dV)U CYÜIHJaIUa. actii'Wt'aHjl yu inglial)ei !5eiun, u ua-i bY lllue.U1aS uUlrwet-tol Lla.nsad w I'a a r cy.cii. La.lIeuyuu y pwyugor ydoeud y Careli, K. llHOU, \.L\ LlaU"aawl'U; n'ysuryctd, Mr. E. 'i'homas, Llech. \\cau€ri, MauordbUo; ysgiueiiydd, y r'arcn..1' U. Hfe.?, Lannei. Ar v, un,yau y cann ydueuu ..ue. James .tv.}.s, U'AL,Ila liouse, LWIlsaawur. eyiarioci y )rydlra\¡n trwy <tciat.'ii;en a gWLucllO gau y .PardI. V. Honen, iicrmou. VVeclyrt caimyd y t.onau caii,v,,ioi o'r rhagieu:—"Dowch ya DdirwL'st.- wyr" "Y L'o:¡<wenvr,' "Hac pouper!! yu dda, "Mac -Nliad \\r!-h y I.yw," "Dan ei uatier. Heiyd, calwyd areilli-au gTYlllUS iawn at gan y Parc'n. L. Morn. rn<jilhor, L.laMsadwru; y Parcii. D. jL!oweu, j-icrntou, a Misb Crangowen. Kees, LIaii- granog. i<.rtyuwyd y cylariod hwn trwy weddl gau y Parcel. J. JJ. hvafis, Elsgernaiit. Yn .Ytod y ctdau gytarfod cyniiaiiwyd cyiarfod gan Miss Ree;:i i r inerchcd yn unig, gyda r dyben o Kuruo cymdeithas yno a Merched Citymdcithas y Deiieu, a da genyui gael ar ddead tod hy;)y wedi troi allan y!i ilwyddiant. Dcchrcuwyd y cyiartod yr hwyr ga!i Mrs. Evans, Haltway bhop, 'i'alylieehau, trwy adrodd ailaM ar got' drydcdd benod ar ddcg' o Esiati, a gweddiwyd gan y Parch. E. G. Recs, CariMcl. (Jan.wyd y tonau can- Iynol:—"Dtod Duw, "Dwr Gloew Gr"i alaidd i mi," "Byddin Du-wcst." a rhai o doiiau a ganwyd yn y prydnawn. Yn ystod y cyfarfod hv.H eto catwyd antjichiad lhagorol gafi y Parch. J. D. Evans, TaIyUcchau; M'tss Rceg, a Mrs. Thomas, o Dow'ai' a'r Cadeirydd. Hcfyd cafwyd UlHl\\d gan Mrs. Lew 's, Station House, Lianwrda, ac adroddiad gan Mr. D. R. Williams, Tiryheot, Carmel. Cinvareu- wyd yr ofieryn trwy y cyfarfodydd gan Mr. W. Aubrey, Hythyrdy, yn fcistrolgar. Cafwyd ganu rhagoroi yn ysiod y cyfarfodydd. Yr oedd gwragedd a merched pcrthynol i r undeb wedi. drefnu digon 0 biniaeth i bs.wb yn festri y capel, ac iddynt h\vy dylasem rhoddi diolchgarwch wresocaf am cu carcdigrwydd. Da genyf gael ar ddca!! fed yr 1lchos dirwcstol yn cafd lie anilwgyn my.-g y hon.

LLAND3EUSANF EISTEDDFOD.—Gclir rhestru yr eiteddf()J itoit beilach "yn "iN,g y pcthau a fu," end nid a yn anghof yn i'uan aui fwy nag un rhesw;u, yn neiliduci felly gerwinder yr hin y dydd hwnw. Parhaodd yn sMrom o wynt a gwlaw yn gyson drwy y prydna.vn hyd oddcutu haner awr wedi chw-ech yn yr hwyr, ac yn ystod yr am"er hyn bu y ¡nv,yllgor me\\n t uyn u bryder partliud ei hanturiaeth, o hcrwydd i bob ym- ddang-o-iad yr ocdd gobaith ei helw m"wn peryg!- j- Cyrhacddodd y beirniaid yn brydlon, ac wedi ychydig o ymgynghoriad rhyngddynt a,'r pwyllgor, barnwy<i I yn ngwyneb gurwinder yr hin mat y peth doerhaf t'yddai ei gohirio, ond tra yjj dadleu ar y iiiater parhau i gynyddu ocdd y pynuiliad, ac yr oedd rhai o'r cyU'yw wedi d'od o belider Sordd, a taeraj y cyfryw mai cam a hwy fuasai ci gohirio, a niicnde'r- iynwyd yn unfrydoi i fyned yn y blaen a gwaith y cyfarfod. Agorwyd y cyfarfod g:la Mr. PhiDip Davies, Nartry!!wyd, tncwn ychydig c:ria.u pwrpaxcl. Yn ngwyneb absenoldeb y cadeirydd penodedig (Dr. 9 Hopkin, Dangadog), dewiswyd Mr. L. Jones. Ci!- orydwpn, i lanw y gadair, a g'wnaeth hyny vn cti'cith- K)!, yn o! ei arfer. A ganlyn ydyw enwau y beu'maid swyddogion:—Beirniad canu, Mr. Telorydd Nicholas, L.T.S.C., Ystatyfcra; an)rywiaeth. y L'arcit. Voiandcr Jonc<, Pentretygwyn ¡ CL'IfyddydwaitIi. }lis Pntchard, Pantycelyn, a Miss Thomas, Cefn, L!an- ddeusant; y &'yn a'r liwvau Mr. LL Thoma: Tir- domen; arw.dnydd, Parch. Voand,-r Jones; y,grif- cnydd, Mr. D. Davies,- Aberilecitaea; trysorydd, Mr. D. Evans, Pfmnacn: cyfcUyddes, Miss G. France (Cerddorcs Gwyfe). Yr elw i fyned at dran] ad- n8wyddiad y cm-et. C'ystad)euapth:—Unawd i hJant- tlan 16 ocd: Miss Maggie Thomas, Ynysybont. Unawd i fab neu ferch heb gystadtu criocd: Mr. Fred Aams, L!an<ideusant. Unawd i rui dros 50 oed. "Aberystwyth": Mr. Evans, Cross Inn. Unawd bm-itone (nifer luosog o gystadleuwyr): Mr. N. Wil- !iams, GrifHn Inn. Unawd tenor: Mr. Griffiths, Cwmeilwch, Gwynfe. Contralto:, Mi,,s Eiuiiy G\\Yllfe. Soprano: Miss K. Evans. Gwynfe. Wyth- awu: Parti Gwynfe. Cor Meibion: Goreu, Cor- Hangadog, <ian a.rwein adf Mr. Liovd. Cafodd gymeradwyaeth y beirniad. Nesaf, prif ddarn, "Y p blodeuyn <jlaf"; dau gor yn cvstadiu. Gwynfe a LIanddeusant. Y eyntaf gafodd y wobr, a chafodd yr o!af gymeradwyaeth uchei. Amrywiaeth:—Prif adroddiad Mr J. Thomas, Pontgrynfe. Adrodd- 'ad i blant: Miss Thomas, Pencaegarw. Englyn i I NId atebodd y buddugo! i'w enw. Pen- '"i!'c!i i'r Ymdrechfa Aredig"; Mr. T. Li. WjIIiams, Penrhiw. TraethaNA-d, "Dim": Nid atebwyd Llythyr oddiwrth fab neu ferch o. wjad dramor at ei ricni: Morgans, Wcrnfawr, LIanddeusant.. Celfydd- ydwatth:—Am y gwyddglwrn goreu: Misa Davies, \l.wrllechach. Am y par sanau (gwaith Haw): Mrs. Morgan, Lianddeusant; ail wobr, Mrs Prosser, Llan- dd€usant. Prize bag: Miss Davies, Aberllechach A.it y tdtr llwy bren oreu: \V. Jones, Cruglas, Liangadog. Dyna'r oU o'r gystadkuaeth; nid oedd ?.i- y cystadipuwyr yr hyn ddMgwyliem, ond yr oedd gerwinder yr hin o bosib yn €sbonio hyn. Cafwyd cyfarfod hynod weddaidd o'r dechreu i'r dt\edd, ac y mae hyn yn adiewyrchu clod i'r gymy- dogacth, a byddai yn worth i eisteddfodau y cylch ei Ifotelychu yn hyn o both. ARHOLlAD.-Cynhahwyd arholiad yn festri y capel prydnawn dydd Mawrth diweddaf i wahanol ddos- barthiadau. Dosbarth y plant, "Hanes Moses," a.'r dosbarthiadau ereill penodau o'r "Hviforddwr." Yn oi yr hanes gwnaethant'yn rhagorol iawn yn ol eu baiter. Yr arhoiwyr oeddynt y Parch. J. D. Evans a Mr. S. Evans, PIas, y ddau o Talyllvchau, ac yn goroni ar yr oil, rhoddwyd gwiedd o de i'r plant ac crcitl gan Miss Rees, gerllaw'r capel, yr hyn mae yn arferol o wneyd yn nynyddoi ddvdd yr arhoJiad <c y mae hyn yn am[wg fod arholiad fel vma yn II cad Dp dwfn yn ei chaton, a bod ei pharch tuag at y rhai sydd yn llafui-io ar gyfpr y larholiad yn fawr. Map r niant, 'rwy'n siwr, yn horn Rhoi diolch gyda brys Am hutio'i- bwrdd bob biwyddyn, Gwnewch "glappo" i Miss'ttees; Mae'n haeddu cydnabyddiaeth Am n'yddlon rodd fel hon 0 de a ba,ra menyn A phobpeth arail bron.

CASJELLNEWYDD-EMLYN I M.4RC.HKAD, Rhagfvr 16e"- —?,. ?.? j y .aruyn=-Pyrc, %n f?; 7? ??,?f? ? ?yn, o3 10 .,ti.?,'Jd, ?? /?' Y .?ws?n' ? ? y ?"?' ?' ? ?v. 3o ?'?- ??d, yn fyw o 7c y p.vys; wyau, 9 am ls:ymenya ?'"? ? ?'? ?'?' ?1? 1? Sc y pwys; eto, yn ?)pau heb ha'enac mewn iiestn. Is y pwvs; ?yrcod, YJl fyw, 0 8e i Sc y pwys; gwyddau, yn fyw, 7c y I) wys. BWRDD Y GWARCHEIDWAID. ?ydd G\?ener, y 17eg cyiisol, cyuhaliwyd cyfarfod pyu.<lno? y ??.,dd hwn mewn vstafelf yu y i_oLty. Yr uedd yn bresenol: Mr. J.'L.J, M? Ha 1 (cadeir.N-dd) AIri. W. J. Wallis-Jones, Peneader, a i. Lowen, Liandre (is-gadeirwyr), ynghyd a'r aeJodaacaniyno!Mri. E. Davies, Rhondda. Howe, LIandy.sul; D. Lewis, Frondeg; J. Davies, Aber- ?on; D. Jones, ?antygrag?n; JB. R?es, Pencader. ?. Jones, Mock; J. Gninths, Gwndwn' T ??"?' ?.AJ, ?telIn?-ydd-En?n; ?.???'P?y? J. D'iyics, Pontgareg; T Da-vesi, Brol1wion; J. ihomas Hendrewilym; T. Morris, Cefnmaesmawr; i. Li. Davies, maenafon' D Tnnc.. ?'; n ?' Jon?, Bwich?awdd, E. Dav?, ?o st????- d?L?s; G?'J?? Morgan.? r? "?"j' 'J. Harke, Lwm-moroan- Dr .-i?ikLns, M?mla?- P r' ) ° .-) ) Probert, vs"nfenvdft cyuor ?yo a D. T. George, ysgnfenydd. rh? ? ? ??d.e.nydd?n.-Dariienodd y ?cid?e_nyddion .eu rhestrau cynorthwyol. Yr o<dd ?45 o !?? ?? ?? ? y '???os JE78 Is 6c. 1 245 o dludion a E. Rees wedi talu yn yr un urnser £72 5s. j 204 0 diodion. Ht Llau y Trysorydd.—Yr oedd y swm o jei,409 7a ?v '?0? "?°?? y ?? ?S ar y swm uwc? Tiodion yn y Tio<ty.-Yr oedd 29 o diodion vn Y Iv yn yr wythnos gyntaf o-r bythefnos, a 30 ya yr ;????.-?.rj?-??? :?Lr-?-j'-?r? ?'-?'?????? f?-Mi !< d?o yn .) i f .? C.? y-W "?.).-Yr ?dd 94 o xrwydr?d w.dt')Md ?'? ???????? ? ? ? d?:? Mj'?"? .Y??T.' ?' ??.?X ,???..?? ??'?.?- ?.? -?? ???d-?? D.?,, P.nty,h.b.g ?f ?.Kh.M,,?j°, Pmboy, M)t.nwyt b,Md ychydig ddydd?M A y? ? *? '? °" ??

o ddyngarwch a chwarctf teg, Mr. "Amaethwr. I I Mac gwirionedd mor finiog ag erioed. "Hysbysydcngysdyn Obaraddybo'iwreiddyu." Cofier p€ bae y cats yn un afresymo!, ni fyddem yn disgwyl am sylw, end barncd un dyn a synwyr yn ci ben, a ydym yn gotyn gormod? Meddylier am. adegau fel dydd Gwener diweddaf, y fath ofal sydd yn disgyn arnom a'r eifenau rai i wynebu yn amI mewn Hecedd noethtwm iawn.—Yr ciddoch, etc., TORRWR CEBEYG.