The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

KH AGFAiiN Jof,-N Mae lie t gredu :>e rhoddiu gwobr uiii y ciyt'naf eu rhagfarn y Gouai y Cyiury allan ur ocn y rnec-tr hob golli end y pcJi ut-ai lUlmi <> cr.wy->. _kiiii\gI jw iiyn ar uiiiiauol achosion ac ati-cvuu yn cu Dvvvyd. Pa syaiudiad bynag .syud ar uroeci daw y rhagfarn viaa i goiwg YI1 ei gwahanoi liwlau cr rhwysti'o a tliaingwyuuo yr hyn iyau nwvvu 11avV. Bydded y gwaith yn ysprydoi :ieu ivdol ciohir neu andwyir ef i raddau pelt gall) r oliou hon. Crefydd- 01 neu bolttie'.iud ymeifi I! .I,I¡'Jd Y <.ldrioled¡gact'1 hwn yn y gorehwyl yn y tan. Gwir y bodola pleidiau yn nihob gwlad a diwyd y dadiouant dros eu daliadau; ond fei rlieol gwneir hyn ar ol astudio, darlien, a chwiko aiian seiydla pethau. Ceis- iant gael gaCael yn neth pa fodd y mae, a pha fodd y bu yr hyn a cldaillouaiit yn ei gylch. Una nid y cyfeiriad hwn a gymer mwyafrif y Cymry. Ail beth gan berc-honogion y grefytld boliueaidd yw chwiiio i mown am y gwirionedd, neu gei;o dyiod o hyd i wroiddyn y mater mcwn liaw. Yn gyntaf dychymyga rhyw gvulluii neu osodiad; neu liiaowys- iada gynliurnau a dychymygion ereill, ac os bydd y Thai hyn yn cydfynod ar mynipwyon fydd yn ffasiyn- 01 ar y pryd tractha hwyut gyda llithrigrwvdd noill- duol, nid mewn un modd er goleuo ei wrandawyr, ond gyda'r unig amcan o giyfbau v rhagfarn a iodola yn ou corynau. Ha era hon chwedlau fel gwirioneddau droaodd a throsodd or mwyn oaciw olwynion anwybodaeth i drot iel arferol a tliwyli i enill y dydd. Y dyn rhagfarnllyd yw y cymydog mvvyat an- nytnunol a'r mvvyat perygius d oliir gao>. Candiwia bob peth er mwyn cadw rhagfarn ar oi goraedd. Dyma. brif etifeddts anwybodaeth, a chydnabyddir hi gan gefnogwyr gonestrw-ydd a chwaieutog lol main a inamaetb vr hoil rv.'vgudau a r sec-tan di- diwedd a frychant oin gwlad. Paham fod cyminaint o enwadau crefyddol yn bodoli yn cin gwlad a gwlodydd eroiiiVr atebiacl yw mai eppil rhag- farn yn codi oddi ar anwvbodaeth vdynt. Pan gyfeiriwn at grefyddwyr wrth ysgriienu nid ydym mewn un niodd yn cvfeirio at ddynion crefyddol fel v oyfryw—crefyddwyr gonos' a iliw gwir gcet'vdd ar eu hyniddygiadau a'u gweithredoedd, ond at y crcfvddwyr politicaidd proffes pa rai reolir yn unig gan "bolitics." Dyma'r llengoedd ydynt bob aniser am ddi-Feiblo gwlad a gwawdio ei goreuon sefydl- iadau. Paham, ynte, y fath amrywiaeth? Ain mai rhagfarn a'u llywodraethant, ac yn elyn i bob undeb ysprydol a thyinorol. Pel y dywiedasom mewn ysgrif flaenorol, .-yn fod qymmuint o'r Cymry mor barod 1 wrando ar swn ac esgeuluso y sylwedd. Gyda cyflymdra anghymorol y canlynant yr heretic pan deithia. trwy gymydogaethau i awyru ei anonest genadwri, ac a diwygiadol don y croesawant ei ddyfodiad. Dyfnaf ei hcresi, a'r mwyaf anonest, ei honiadau gwresocaf y derbyniadau a liotaf y gwen- au. Gwir yw yr hvn a ddywedwn, ac y mae yn egiur i bawb a fJno edrych a eylwi mai niaeshela i tidynion heb ddim i'w golli a nhob peth Ïw enill yw naw o bob deg o ;'gyniychiolwyr" Cymru wedi bod yn ystod y pnm mlynedd-ar-hugain diweddaf. Ami vw yr addowidion a roddir ar dymor yr ethol- iad; *icrheir fod y peth hwn a r peth arall ar fin cael ei sylweddoli, haerir fod yr ammhosibl gerllaw gwneyd ei ymddangosiad, a gwy&tla yr addawr ei 'anrhydedd" i'r oil o'r gwvddfodolion, os yr etholir ef i'r Senedd, y daw Cyrnru fel gwlad yn debycach i Ardd Eden gynt nag yw dernyn haner coron i haner coron arall. Dan yr amgyichiadau hyn gellir galw Cymru mewn un ystyr yn wlad yr "addewidion." Ond nid yw un o'r addewidion hyn byth yn dwyn yr un ffrwyfr. ond ffrwyth o ddiystvrwch o betluiu eysegr- edig, a haerllugrwydd neu "check" i berchenogi eiddo ereill. Paham y gwneir hwynt, ai er mwyn eu cyflawni? Dim ond er mwyn gogleisio tipyn ar ra-gfam y difeddwl, ac oeri ychydig ar flys y sych- edig di-dor am bob peth. Fel gwyr darllenwyr y JOURNAL V mae ein gwlad wedi ei niawr a i man fritho gan yr addewidion hyn yn enwodig er amser y diweddar ilr. Gladstone. Addawodd y gwr adnabvddus hwn ddigon i wneyd y du yn wyn a'r gwirion yn ddoeth, a "bicycle" i bawb o blant y bvd, ond ni sylweddolwvd y iilfeci ran ohonynt. Xa. buont feirw yn nghelloedd ei ddychymygion. Gwir iddo roddi ychydig filoedd i'r Brifysgol Gymrcig er tawelu tymer y Cymro pan ar fin caniatau miloeold mwy o law-r i'r Seotyn a r Gwyddel. Gwir iddo hefyd addaw a chario allan ei addewid o yspeilio « yr Eglwys yn yr Iworddon a chyflwyno rhan fawr o'r yfcpail drosodd fel gwaddoliad i r Pabyddion. "Wreath" di-addurn iawn yw lion i orwedd ar fedd yr un dyn, onidoV Yr hyn a aii ddywedwn yw fod dyrrion cyfrwys a I diegwyddor iavii Ïw caoj lieb dralferrh, pa rai I ydynt barod i "gynrychioli" unrhyw etholaeth ag I sydd yn ddigon dail a difeddwl i'w dorbyn. Peth I hawdd iawn yw twyllo ereill, ac ymarferol iawn yw I y Radical a'r Sr.81alwr Cymneg yn y grefft gywil- I yddus hon. Dynion ydynt wedi ymgyinoryd a'r I gwaith a ilygaid agored i arwain ereill sydd a'u I llygaid yn ughauad. Rhagrithwyr llithrig-dafodog- I er enw a lies iddynt eu hunain yn twyllo y rhagfarn- I liyd a'r dibrohad, mai gwybodueth a doethiueb yw I diod a Owyd eu .bywyd. "Amser-a ddengys pa bryd "vr egyr y deillion eu llygaid a^ yr ymgenolina y I diddysg a gwybodaeth. Hyd hynv yr ymhyfryda y I lladron yn °u hyspail, a r "rogw.:s" a ymwloddant I mewn brasder."

I Y GENINEN AM Y Fi-WYDD^N NESAF I Dyma fydd rai o'r pynciau yr ymdrinir a hnvynt H yn yotod y flwyddyn, a rhai o honoynt oisoes ar I ganol caoi cu tratod ynddo:—Llenyddiaetli uyin- ■ raeg- y Ganrif Bre-enol: Pa un at Gwoila ai Dnywio y Mae "Yr laith Gymraog: Pa un ai ^autuis ai ■ Anfantais i Foes a. Chrofydd Cymru fydJai ei phar- hau" "Cytfcsiün a Chrodoau Enwado! Ai rhaid wrthynt?' "Pwlpud Cymru: Pa un ai Cryfhau at Gwanhau y mae ei L>dylanwad? ''Enwadau Cre- ■ fyddol Cymru: A ydynt yn Gweithredu'n gyson a'u Credoau." (Y n;ac llenori.n o fri, Eghvysi-g: ac Ymneilkluol, wedi ymgymeryd a thraethu eu lien, bob un ar ei eglwys al enwad ei hUll.) Hefyd, yn y rhifynau dyfodol fe barheir yr erthyglau ar i'ywyd ac Athrylith Enwogion Ymaclawodig. Yn y rhifyn nesaf (lonawr), ymddengys erthyglau o eiddo'r awduron hyglod a ganlyn Y Prifathraw John Rhy-, M.A., D.Litt.; Hugh Jones, D.D. (W.); Waldo; John Hughes, M.A.; Berw Cadvan; Eilir; Evan Daviea (Trefrnv); Eifed; W. Llewelyn il- liams, A.S.; Gwynedd; D. Stanley Jones; T. J. Humphreys; Gwylia; David Grdlith; Anthropos; Iolo Caernarfon; Spinther; Ifano; yr Athraw J. E. Lloyd, M.A.; Eiphin; R. Jenkin Jones, M.A. (Aber- dar); Gwili; Rhosynog; yr Ail.raw Anwvl, M.A.: Alaron; L. J. Roberts, M.A.; Dunodig; Dvfnallt; H Brvnach; yn ughyda'r enwogion yrr.adawedig X'.< an- der, I. D. Ffraid, Hiraethog. Cynfaon, Cynddelw, ■ Eben Fardd, etc.

I CYMMSODORION CAERFYRDDIN jNt Oherwydd dii"yg cofod. inetha>om a ad- I L-(, roddia<l y ddra.na, •"Rhys Lewis" (yr hon a per- Iformiwyd nos Fawrth diweddaf) yn ein rhifvn yr wythnos yma. Ca ytuddangos YI. ein nesaf.—GOL.

I IrHrARCHERACSnji I ■ N GOLDEN RETURNS 1 H ll REG»STEREp p- 5 Foe-simile of One-Ounce Racket. I Archer's I Golden Returns The Perfection of Pipe Tobacco. | —

NODION 0 ABERGWIL1 Yng nghanol brwdfrydedd yr ydym yn ysgrifenu y tro yma, a phawb yn gofyn pwy a gaiff y fuddugoliaeth; ond credwn eto na fydd y mwyafrif y tro yma yn ddigon effeithiol fel ag i wneyd y Weinyddiaeth ddyfodol yn un barhaol, ac o ganlyniad tebygol y cawn etholiad neu ddwy y flwyddyn nesaf eto, ac yn sicr fe fydd yn rhaid cael ryw chwyl- droad buan vn y w loidyddiaeth cyn y ceir o ddau i dri chant o fwyafrif i'r llywodraeth. A gallwn sicrhau hefyd, yn ol y rhagolygon pre.-enol mai I potiriciaiM'' fydd yn llanw ein gwlad ac nid "Chris- Y mae pob ymgeisiwr seneddol heddvw yn cad mwy o ddyrchafiad gan y byd a'r eglwys na'r Hwn aVprynodd a'i werthfawr waed. PRIODAS. Yn mhentref bach, tawel, a phrydferth Giangwih, rlvwvd twrf megis daeargrynfahau gyda'r wawr dvdd Sadwrn, y 3dd o'r mis hwn, nos peri i bob niynvdd a ch log wyn i adseinio, ond tawelodd y^oor a^gtlicff, a gynvyd pob llwynog i'w ffau, a'r dyll- huati a" beidiodd a chyhwfan ac a frysiodd i'r llwyn iorwrr ei thwr, a buan daeth yr awel dror, frigau y oood°a'r nowydd tod un o'r He wedi darfod a byw II vn vr unigodd, -,ef Mr. Alfred Evans, er fod ganddo Vno* Inches ddiddos glyd, a hen wr ei dad a'r hen ei fain yn gweini arno fel plentyn ba-tycid, oc nkf ;1 y cyw melyn olaf, ond gwelodd ef loches a c!ivs"-od yn" mynwoss meinwen ar ael y mynydd ger Pantteg, scf Miss Esther Thomas. Mem Gwyuioa. ac a aethant ar y dydd uchod i gapo! Hcol Aw.t, ('(\.('rryrddin, a chymerafcant ganddynt fel lien arter y wlad was a morwyn, gef Mr. Howell Jones. UJan- uwili Lodge, a Mi>-s Hannah Thomas, y Meini, fel CM dystion o'r asiad a wnaethpwyd arnynt gan y Pa: D. \Villiams, Abcrgwili, a'r swyddog aiforol. ae a a>-thanr. i droulio eu mis mel i Aberystwyth, ac MI brosenol maont ar aelwyd fach eu liunain vn Ye! in Esgob: a gobeithiwn y ceir gwelod y riiod yn trci lieb alar, ac yn malu bwyd i'r heigion oynar. Velit, Esgob: a gobeithiwn y ceir gwelod y riiod yn trci lieb alar, ac yn malu bwyd i'r heigion oynar. CYcTADLEUAETH AREDIG. Ymgasglodd lluaws o fferinwyr ynghyd yr wythnos ddiweddaf i amaethdy Penycnwc, er ceisio gosod yr uchod mewn b-I unwaith eto yn y plwyf fel cynt, a deallwn fod Mr. Israel Evans, Gelyglyd, yn ol ei arfor wedi crou bywyd ynddynt drwy 1 ei garedig- rwydd yn caniatau iddynt un o'i feusydd goreu at y pwrpas. Cymorwyd y gadair gan Mr. Williams Llwvnpiod, a thii fnwyd fod y dydd uchod 1 gyitioryd lie ar y 2oain o'r mis nesaf, sef lonawr, ac i lod gwobrwvon da yn cael eu cynyg i r vmgeiswyr goivu vn nihob dosbarth. ae i'r ceffylau goreu fel rhai trwm ac ysgafn hefyd. Dewiswvd Mr. R. Jones, AUrygog, yn ysgrifenydd Mr. Thomas, y Coed, yn di ysoryddMr. Stephen Thomas, yn amseriadydd Mr. Griffiths, cA., Ardwyn, a Mr. Griffiths Glyn- mvrddin, yn brif arolygwyr y maes: y nghy^ a'r rhai canlynoi, sef y Ivlri Phillips, Prnvenwe; W. Wil- liams, Gellyglyd: W. Griffiths, Nantmeillionog: D. Jones, C'wtn: D. Thomas. Pantgwyn; D. Mathias, Lloine: D. Daniels, Cwmhapant; D. Williams. Ty- < D. Morgans, Pantyglien; D. Evans, HpIHJ,.P- I, hedog: a J. Davios, Tycanol. Bydd y manylion allan ar y parwydydd yn fuan. CYFARFOD DIWYLLIADOL. Diamheu nad ydyw yr uchod yn un o'r goreuon i dvnu alir.n y goreu sydd yn ein dynion iouainc, ac i loewi a dyblu eu taientau gydag ymarferiad hefyd Ifocl yn ddynion cyhoeddus ac o wa-anaotli ammhris- iadwy i'r achos. ac mewn gwahanol gyichoedd oreill yn roysg ein conedl. Yr wythnos ddiwcddaf darllen- wytl papyr ar "Y tri llanc gan Mr. Tommy Jones, Hoise Villa. Desgrifiodd eu sefyllfaoedd borouol ynghyd au pendorfyniadau a'r mawr sel a ddygent dros Arglwydd Dduw y lluoedd, a'u gwroldeb yn dal i wynebu y ffwrn dan yn hytrach na phlygu i'r ddehv aur i foddio hunanoldeb a chaeth orchymyn y Brenin, Yr oedd ei bapyr yn ddangoseg o fedr, trefnusrwydd, yn ainA:rol ac adeiladol, a chydnabyddwyd ef felly yn marn ei gyd-frodyr. "AMBULANCE CLASS." Cyfarwyddwyd nifor luoeog o weision fFordd haiarn y L. and N.W.R., yn rhanbarth Caerfvrddin yn ystod y ddau fis diweddaf yn y dosbarth uchod, yn swyddfa y cwmni, yn y lie, mewn ffurf ymarferol a gwybodol a'r modd i wcithredu ynglyn ag achosion dolurus a ol, a ddichon gymeryd lie ynglyn a digwyddiadau pa rai a gymerant le yn fynych lie mal) trafnidiaeth gyffrodin a pharhaus. Hyfforddwyd y dosbarth gan y mcdrus a'r galluog Dr. Williams, Spilman-street, a gwerthbrisiwyd ei alluoedd gan y disgyblion oil. Derbyniwyd cymhorth hefyd nid bychan oddiwrth Mr. Hall, goruchwyliwr yr ager- beirianau, pa un sydd wedi myned drwy y prawf droion, a gwnaeth Mr. O. Jones, C.T.. sef meistr yr orsaf, ei oreu i hyrwyddo y gwaith drwy ganiatau y rhagorfraint ïr rhai oedd dan ei of at, ac ar yr lleg o'r mis yma darfu iddynt oil fyned o dan brawf Dr. Hughes, Ammanford, a gobeithiwn y bydd y canlvniad yn foddhaol. MARWOLAETH. Yn isydyn ac annisgwvliadwy daeth y newydd trist am symudiud Mrs. Hinds, Cornish Down, Tenby, or fuchedd ddaearol hon i wlad "Bro y goieuni." Tra yr ocdd yn darlien ar yr aelwyd yug nghwmni oi phriod tua naw o'r gloch yn hwyr dydd lau diweddaf, yr Sfed, yn ddisymwth yng nghanol rnwyniant gogwyddodd ei phen yn dawel yn ei chadair a clxyda hyn yn union ymaflodd ei hanwyl briod ynddi, ond yr oedd ei iiysbryd wedi hedcg at Dduw yr Hwn a'i rhoes, trwy ddiffyg gweithrediad y galon. Hed ein mcddwl ninau yn al at yr hen anisor gynt, ac nid yw hefyd ond megis ddoe pan oeddem blant yn cydchwareu heb yr un ofid yn ein haflonyddu, ond rhyfedd fel mae y byd ac aniser yn cyfnewid amgyichiadau, ond ein eysur mawr ydyw fod Duw yn aros o hyd yr un. Yr. oeddynt ill dau yn hanu o deuluoedd parchus ac adnabvddus iawn yn yr ardal yma, sef TylJwyd ac Alltvgog, ac yr oeddynt hwythau wedi sefydlu eu cartrof yn Tcnby, ac yn un o ffermydd mwyaf y lie, ac yr oeddynt cisioes yn mlwg ddwyn nodau eu rhieni fel rhai parchus iawn ac yn cael eu cydnabod felly gan bawb yn y dref a'r cylch. Gadawodd ar ot mewn galar briod a chwcch o blant. Cydymdeimlir yn fawr a hwynt yn eu hawr dywyll, a dymunwn wenau y Gonichaf i'w cyfanvyddo eto yn eu dyfodol fel y gwnaetll mor ardderchog yn y gorphonol. Dv- munwn yr un cyfarwyddyd hefyd i rieui yr vm- adawedig. pa ai sydd wedi cael eu taflu o don i don droion yn ddiweddar fel yma. Yr Arglwydd a'u daliont yn ddiogel hyd y diwedd a'r perthvna.rau oil vr un modd. Claddwyd ei gweddillion marwol (lydd Mawrth canlvnol yng nghladdfa gyhoeddus v dref. Hedd i'w ilwch. DYFFEYNOG.

To Shoot to Kill demands more than unfailing aim -it demands per- fection in the cartridge. JFELEY CARTRIDGES I ARE ALWAYS RELIABLE' I Their world wide reputation Hj places the fact beyond all doubt. ) ^y1 T'E ;;E

CASTE L LNEWYDD-EMLYJN MAH>"H.NAD, dydd Gwener, P hagfyr 9fed.—Mae y fasnach mewn pyre yn fyw, wedi gostwng: yn rhyfedd, ac nid ydyw y fasnach mewn defaid, wyn, a Hoi nior fvvviog ag oedd fis yn ol. Ai tebyg fod y streic yn Sir Forganwg yn effeithio ami? Yr oedd y prisiau fel y canlyn:-Py-re, yn fyw, 7s yr ugain pwys; defaid, yn fyw, o 23c i 3c y pwvs; wyn. yn fyw, 3jC y pwys; -lloi, yn fyw, 4c y pwys; ednod ieuainc, 6c y pwys yn fyw; ieir, o 2s i 2s 6c y cwpl; hwyaid, yn fyw, o 6c i 650 y pwys; wedi eu lladd a'u trwsio, o 2s 6c i 3s yr IlD; wJaa, 8 am Is; ynwnyn ffres, yn roliau pwys, o Is Ie i Is 2c y pwys; yn dalpau. heb halen ao mown liestri, Is y pwys.

"EGLWYSI CYMRU A PHLAID LLAFUR." At Olygydd y JOUKXAL. Syr,- Y mae ysgrifenydd yn "Y Geninen" ddi- weddaf wrth draethu ei len ar y pwnc uchod, yn dweyd rhai gwirioneddau heilltion dros ben. Dywed mai dyma.'r awgrym fynai bwysieisio-Nad yw Eg- lwy&i Rhyddion Cymru heddyw yn unol yn eu barn ar y blaid wleidyddol ddylai gael eu cefnogaeth. Cyfritir y blaid Ryddfrydol fel un sydd yn ceisio cario allan ddelfrydau cenedlaethol Cymru; edryehir ami fel y blaid sydd yn cynrychioli ysbryd cenedl- aethol y genedl, ac yn ceisio troi cynlluniau a dyheadau goreu'r gencdl yn ddeddfau ;ond dylid cofio nad yw y blaid Rycldfrydol ar y goreu yn cynrychioli dim ond rhan o'r genedl. Y mae Eg- lwys Locgr yn Nghymru o'r tuallan iddi; ac ni5 gellir brwydro o biaid pynciau cenedlaethol heb alw gwyr da a gwladgarol yr Eglwys Sefydlcdig hefyd i'r gad. Yr unig fan lie y gall Ymneillduwyr ac Eglwyswyr gyfarfod a'u gilydd yw Plaid Llafur. Buddiannau cenedl yw ci harwyddair hi. Felly, Plaid Llafur yw'r unig blaid wleidyddol sydd yn wir genedlaethol yn ei hysbryd a'i hamcan. Y mae Eglwysi Rhyddion Cymru, bellach, yn dechreu blino ar addewidion Rhyddfrydwyr. Gwyr y wlad, erbyn hyn, fod addewid Rhyddfrydwyr a Chcidwad- wyr rywbeth yn debvg. Onid yw yn ben brycl, bellach, i lawer o'n har- weinwyr crefyddol ddeffro o'u cysgadrwydd, ac i'n heglwvsi, Jawer ohonynt, fod yn fagwrfeydd i ryw- beth mwy sylweddol na math o goelgrefydd ddi- fraw? Fel y dywed yegrifenydd yr erthygl, y mae- gweddi plant a gwragedd a gweithwyr gerddant y ddaear i chwiiio am waith, yn d'od at yr eglwys heddyw i erfyn am ryddhad oddiwrth Fammon, defod a thrachwant. Darllener yr ysgrif fawr hon drwy (Jymru benbaladr.'—Yr eiddoch, etc., OLIVER CROMWELL.

CYNGHOR DOSBARTH* GWLED-IG CASTELL- NEWYDD-EMLYN. At Olygydd y JOURNAL. yr.-Yn gymaint ag fod Mr. "Torwr Ceryg" yn y JOUBXAL diweddaf, o dan y penawd uchod, wedi crybwyil fy ffugenw, byddaf yn wir ddiolchgar am ychydig ofod yn eich newyddiadur poblogaidd er gwneyd ychydig o eglurliad ar yr achos. Os y oefais fy nghamarwain gan bei son cyfrifol trwy Jdywedyd nad oedd yr oil o'r gweithwyr ddim wedi arwyddo y ddoiseb am godiad yn yr hur 6 2s. 8c. i 2s. y dvdd, mae yn ddiwg gonyf am hyny, ond paham y mae "Torwr Cervg" yn taflu ei saethau at Mr. DaA- es, y Gellv, yn fwy na tuag at ereill o'r cynghorwyr a fu yn siarad? Dywedodd un o'r cynghorwvr eu bod yn cvnyg svvllt yr wythnos o godiad yn hur y gweithwyr, gan obcithio y "sticen" yn (veil i weithio (ai nid ydym yn weithwyr da yn barod?), ond n4eddai y llall, "sticen" yn gytaf, ac yna decent yn mlaen a'u cais am godiad; felly cotted "Torwr Ceryg" fod llygaid y werin ar weith- wyr y ffvidd. ac yn gwybod yn ddigon da pwy mor galed y maent yn gWeithio fel rheol. Dywed- odd un o'r cynughorwyr hefyd yn yr un cyfarfod, pan y bydciai un o weithwyr y ffyrdd yn rhoddi fyny, neu vn y mad ael, bod haner dwsin ac ychwaneg yn gofyn am oi ie, vr hyn sydd yn ffaith wirioneddol, ) ac yn ngeirisu Torvr Ceryg". "A wado hyn, aed a hi, A gwado i'r haul godi." A chan fod y mwyafrif yn groes i'r codiad, byddai yn wcil i "Dorwr Ceryg" adael allan yi geiriau creulawn a gronyn o syn wJr pan y mae gweithwyr ifyrdd Y 'Yilgflor hwn yn cael mwy a hur na gweith- wyr flvtdd. y I'ynghoiau er-iiii ag sydd o fewn yr un Undeb. Nid ydyw y goreu o weithwyr Cynghorau Dosbarth Gwledig Llandyssul a Llanfyrnacli yn cael ond 2s. 6c. y dydd. Dywed os oes digon o weith- wyr f w cael, pa achos oodd eieieu cad gweithwyr o blwyfi Llangeler a Penboyr i wneyd ffordd Blaen- bowy, yn mhlwyf Cilrhedyn? Rhyfedd na fyddai 'Torwr Ceryg" yn deall y rheswm. Yr oedd y Cynghor a'r arolygwr o'r farn y gallor eu hebgor am yr amser yma, ie, ac mewn geiriau mwy eglur heb weled eich eisieu, ac i arbed traul y Cynghor, er yr oedd digon o weithwyr vn plwyf Cilrhedyn yn barod i wneyd y gwaith; ond ni chafodd ond ych- ydig tuallan gweithwyr y ffyrdd eu cymeryd i fewn Dywed "Torwr Ceryg" eu bod yn gweithio ar bob tywydd, mewn oerfel a gwlybaniaeth. Mae hyn yn wir, a rhai ohonoch yn ilechu llawer yn nghysgod cloddiau a ffetanau ar eu gwarau; nid rhyfedd na fuasent wedi myned yn afiach, a digon o amser i siarad a phawb ag sydd yn myned heibio, ie, a chael eu 2s. Be. y dydd. Y mae rhai o'r gweithwyr ag sydd yn wybyddus i mi yn gweithio llawer o'r hyn a elwir yn "overtime," pan y mae gweithwyr sydd ar y ffermydd yn gorfod gweithio awr neu ddwy yn ddyddiol yn fwy na hwy, ac yn colli llawer o waith mewn tywydd anffafriol yn y gauaf, a'r mwyafrif ohonynt yn cael ond Is. 6c. y dydd yn y gauaf a'u bwyd. Felly, "Torwr Ceryg," peidiweh chwi a pardduo aelodau y Cynghor hwn pan yr ydych yn barod yn cael dwy geiniog y dydd yn fwy na mae Cynghorau ereill ag sydd o fewn yr un Undeb yn rhoddi. Pan yr oeddech yn gweithio tuallan eich rhanbarth, paham na fuasech yn def- nyddio y 2s. yr wythnos oeddech yn gael ar gyfer talu am letty, ac arbcd cerdded, a pheth ydwyf yn wybodol ohono, nid oeddech oil gyda eich gwaith yn amserol pan yn gweithio tuallan eich cylch, a phan oedd y dydd yn hir hefyd; a chofiwch nad oedd ond un o'r Cynghor mor belled ag yr ydwyf wedi cael ar ddeall wedi dangos ei fod dros y chwi i gael y codiad yn yr adeg hon o'r flwyddyn, gan nad ydyw eich oriau gweithio ond o oddeutu wyth o'r gloch yn y boreu hyd oddeutu haner awr wedi ped- war yn y prydnawn. Felly, Mr. "Torwr Ceryg," os nad ydych chwi ac ereill yn foddlongar ar farn mwyafrif y Cynghor, taflwch y gwaith fyny. ac y mae digon o weithwyr yn llawn cystal a chwithau yn barod i gymeryd eich lie, a byddai amryw o weithwyr yn ei ystvried yn fraint neillduol cael dyfod yn weithwyr y ffyrdd, ac y mae hyn yn cael ei wirioneddu bob tro y mae eisieu gweithwyr ar y ffordd, wrth ganfod v gystadleuaeth a'r canvasso am dani. Os y byddwch yn ewyllysio ddynoethiad pell- ach, cewch ef y tro nesaf.—Yr ciddoch, etc., AMAETHWR.

AT Y PARCH. W. REES, LLECHRYD. Barchedig Syr, — A ollweh gyosynio a chais llawer oedd i ddwyn allan eich vs^rifau ar Darkest Wales" yn y JOTRXAL flvnyddau yn ol yn lIyfr? Dy- wedid nas gallasii neb vn Nghymru ysgrifenu y fa.th erthyglau galluog ond y chwi. Bvddii eich llyfr vn sicr o werthu wrth v miloedd vn yr amser- oedd enhyd yma. A gydsyniwch a'n cais? Y mae eisieu rhoi y goleu ar y byd. YMO^YXVDD PRI-DF-RUS.

LLANELLI A'R CYLCH ETHOLIAD.—Drwy nad oedd etholiad yn M wrdeis- drefi Caerfyrddin a Llanelli, rhoddwyd cyfle braf i Mr. Llewelyn Williams i fyned ar liyd a lied y wlad i gynorinv.yo ei ti c Jyr Radicalaidd. Dylasai yr Eglwys yn Llanelli a Chavriyrodin duangos ei hun dipyn cryfach mown ctholiad. LLAXGEXXECH.—Nos Fercher diweddaf, cafodd -Air. Abel Thomas all.ier brwd yn Llangennech. Paham y cvnhelir eyfartodydd o'r fath mewn capel- au, a pliaham na threthir y capeli hyn os cynhelir cyfarfodydd poi.ticaidd ynddynt? Byddai hyny yn deg a chvfiawn. LLW'YXKEXDY.—Taflwvd ceryg drwy ffene-stri un o gefnogwyr \1r. Mervy'n Peel yn Llwynhendv. Y mao y gwalch wedi ei ddal, ae yn awr yn foddlon talu y draul neu y goiled. Y mae bron yn beryglus yn rhai rhanau o Gymni heddyw os nad addolir Lloyd George. "TESTIMONIAL.'—Nos Fawrth diweddaf cyflwyn- wyd testimoniai" sylweddol iawn i'r brawd ieuanc, I j a Mr. Edwin Evans, Brodawel, yr hwn sydd yn gyfyngedig i'w woly. Bu yn organydd yr Eglwys Llwvtiliendv am flvnvddau. Iab vdvw i'r brawd flyddion a, phrvdlon Vlr. J. Evans, un o wardeniaid yr Eglwy.s, a brawd i'r Parch. D. J. Evans, curad Llanbedr. Cyflvvynwyd y dysteb deilwng hon ar gairf vylizor gan y Parch. T. R. Davies mewn ychydig o eiriau tyner. Siaradwyd hefyd yn hynod o ddeeth gan Sergeant Davies, Mr. T. Longhurst, y relieving officer, Mr. W. Thomas. Berwick. CasgI- vvyd v dysteb gan bodair o ferched ieuainc yr Eglwys. set Miss Phillips, Gefn Farm; Miss Rich- ards, Maesvdafen I''a'm Mi>s Morris. Caegwyn, a Miss Davies, Y Persondy. Cydnabyddoold Mr. Miss Davies, Y Persondy. Cydnabyddoold Mr. Edwin Evans y rhodd gyda diolchgar\vch. 8r siarad- odd ei dad hefyd yn hynod dyner ar yr arngvlchiad. Dy.iumwn i'n hrawd ieuanc s'ric.Ideb meddwl drwy v dysteb. ac hefyd adferiad buan i'w iechyd, fel y ca fro fod yn ffydd'on eto fel cynt yn Eglwys Llwyn- hRndy, lie y mae dynion ffvddlon iawn yn addoli.

{ For Winter Evenings YOU CAN GET THE S i PURITAN Square j Puzzle quite FREE ■ I Simply send a wrapper from S Puritan Soap-the household soap S with the cannot harm guarantee to CHRISTR. THOMAS & BROS. Ltd. < Bristol m For Value in HOUSEHOLD FURNITURE of • every description, go to WILIaIAM THOMAS, Ironmonger & Mouse Furnisher :¡ ]: i 1'J.' \I > .a:4 J CARMARTHEN. v .tl. n" ,.i L" i¡(\, A j: INSPECTION CORDIALLY INVITED. A..

LLANSAWEL PUIO;)AS.-Dydd Gwener, Rhagfyr 2il, yn Siloh, Llansawei, gan y Parch. D. B. Richards, unwyd mewn glan briodas Miss Margaret Hannah Davies, Wion, a Mr. Wiliiam Evans, Llygadyrych. Rhodd- wyd y brodasfercli gan ei thad. Y forwyn briodas oedd Mist Eleanor Evans, Glan'vafonddu-ganol (nith y priodfab), a'r gwas ydoedd Mr. BeIlj. Pavies, Wion; ynghyd a Mr. James Evans, Pencareg. Wedi mwynhau dantcithfwyd blasus yn y Wion yn y pryd- nawn, aeth y ) ar iea.urtc ï\\ cartrof clyd i Lvgady- rych, lie yr ymgasglodd nifer mawr o gyfeilLon a pherthynasau i ddymuno yn dda iddynt, ac i dreuiio noson lawen. ocs iddynt.

VELINDRE os Fercher, yr wythnos ddiweddaf, traddedwyd anerchiad dylanwadol gan y Parch. W. J. Evans, B.A., rhefthor Llanfair-Orllwyn, ar hawl neu deitl yr Eglwys i'w gwaddoliadau. Yr oedd Mr. Evans yn alluog, hyawdl, a dylanwadol ar y pwnc, a phawb yn ei fwynhau yn hwylus. -j

DRINK HAYDN'S i QIN9EK BEE3 | IT WILL DO YOU GOOU

LLANYAIR-URLLWYN Nos Iau diwcdciif, vn mnreBwylla Air. David Davies, Panteion, ymgasglodd niter o E^iwyswyr Llanfair a'r cylch yng nghyd i wrando araeth ragor- ol gan y Parch. \V. J. Evans, B.A., rheithor, ar hawl neu deitl yr Eglwys 1 w meddianau..triarau- odd Mr. Evans yn eglur a dy&gedig ar y pvvno, gan grybwyll awdurdod ar bob penawtl. Dyma r flordd oreu i arnddiffyn yr Eglwys, trwy oleuo em gilydd mewn ancddau.

FJbiLlNDRE A'R CYLuii MARWOLAETHAU.—Blin iawn gonym am y goreh- wyl pruddaidd o groniclo marwolaeth y diweddar Mrs. Mary Davies, anwyl briod Mr. Henry Davies, Pantyrhebog. Cymerodd y giaddedigaeth le dydd Iau wythnos i'r diweddaf ym mynwent Penboir. Yr oedd yr angladd yn un eithriadol o fawr, ac yr oedd torfeydd o bell ac agos wedi d'od yng nghyd i dalu'r gym wyn as olaf i weddillion yr ymadawedig, ac i ddangos eu cydymdeimlad a'r priod a'r perthyn- asau galarus. Gweinyddwyd yn y ty gan y Pai< hn. Evan Phillips, Castellnewydd; W. Talfan Davies, Closvgraig, a J. G. Owen, Sf.«r, yr olai v.-i pre- gethu. Y11 Egiwys Penboyr ac yn y fynwent dar- llenwyd y gwasanaeth gan y Parch. Ganon Jones, rheithor y plwyf. Y i#i"if alarwyr oeddynt; Mr. Henry Davies (priod), a moreh fechan; Mis. Davios, Pantyrhebog (mam-yng-nghyfraithj; Mr. uilvid Davies, Ffynonwen (tad); Dii.ali Davies, Ffvnonwen (ehwaer); Mr. Samuel Davies a'r teulu, Cillo (brawd); brodyr a elnvaer-yng-nghyfraith, brodyr a cliwiorvdd ei tliad o deum vtarcnus V Sychnant, a nifer luosog o berthynasau ere.11. Es- lynir y cydymdeimlad puraf a r oil yn awr eu traliod, a nerth a galfont i sugno eu cysurou o obaith gioyw yr Adgj'fodiad i fvwyd gwell. Hapus ydyw meddwl y bardd, pa'm dywedir 'glan" y bedd, ac nid ei "gla'.iau" Dim ond glan fedd bedd y fyn went, mae lan arall ar gyffiniau, gvrfa newydd enaid." Dynes ieuanc oddeuiu 35 mhvydd oed oedd yr ymadawedig, yn hanu o un hen deuluoedd mwyaf parchus plwvf Penboir, ae yn y cwiwm priodasol yr oedd wedi uno a theulu urddr.sol a cliyfoetliog ei barch a'i urddas yn mhlwyf Penboir. Cafodd gryn gystudd, ac yng ugwyneb. pob gofal, tyneiwch a galiu meddygol, ymostwng i lywodraeth angeu yn ysprvd tawel y gvvir Gristion oedd raid. Yr oodd iddi barch calon gan ba\vb a i hadwaenai. ;\0<.1- weddid ei bywyd ieuanc gan garedigrwydd, tiiion- deb, a chydymdeinilad traddodiadol ei theulu. Mao hiraeth trwm yn llanw calonau y pcrthynasau a i chyfeillesau anil. Er hyny inae yn aro.= gof o'i bywyd tU\s a thvner i gy:-i.ro vr oil yn nhrisfwoh eu galar. z Daw do Wanwyn dros ei bedd I son am ddvdd y deffro, Mae angel Duw yn genad hedd, Xi raid i ninnau wylo; Gwyrj fol wawr rhyw drydydd dydd E"boniad I";(: é.:bv,i,ll. Ceir hedd i'r fron. ceir nerth i r hydd I wel'd yr ol.1 yn olou —Nos Sadwrn diweddaf bu farw Mr. John Davies. Gilwen-torraee, gynt o Clungw'ail, Penboir, wedi I c\stude! trwm a blin. Yr oedd yr ynnulaivodig oddeutu 77 mhvydd oed. en o d'ulu. parchus v Bryn ydoedd. Dau frawd iddo yn byw yma yn bresenol ydynt, y Mri. David Davios. Bryn, a Wil- liam Davies, Penralltisaf. Mae iddo hefyd dair o ehwiorvdd yn fyw a nifer o berthynasau ereill. Dan- gosir cydymdeimlad dwfn a'i weddw oed ran us a phawb o'r pcrthynasau yn nydd eu galar. Aelod gyda'r Bedyddwyr yn Drefach ydoedd. Nodwt tklid ei gymeriad gan symlrwydd y gwladwr di-drw,-t. tawei, a iied(lvc.i,)n fol cvii)v.,I,)- "¡¡fodd (d\l<¡ialJ da iawn, a threuliodd fvwyd gofalus iawn. a .i galon yn llawn o ddymuniadau da. I n gonest. di-ragiifh, a di-ragfarn ydoedd. Cymerodd y giaddedigaeth Ie dydd Mprober ym mynwent Penrhiw. Cafodd gvn- bebrwn-g parchus, a dywed ei gymydogion yn (lda am lawer o rodweddion dymunol a berthynai i'w Ifuclicld.

PENNILLICN LLONGYFARCHIADOL I Air. Ben. Jones, Capel Iwan, a Miss Maggie Davies, Cottage, ar eu priodas. Dvmuniad ca on cyfaill, Heb sol o ragrith yw, I chwi <-ich dau gael profi }>o!> cy>ur ira booh byw, A boed Ïr cwjWIl1 roddwyd Gan fysedd cariad i*.wi|- Ba:-hau yn esmwyth, hyfryd, Dros lawer blwyddvn hir. Na food i unrhyw udfyd, Cn trallod nac un loes, Fel du bvgythiol Dywyllu oriau'r oes; Ond pan y daw afiechyd Neu dristvvch blin i'ch cwrdd, Boed i beiydrau cariad I h "Valu'r nlwl i ffwr(id. :1<1("n debyg y cewch weled, Fel eredl yn eich dydd, Nad 0e6 unrhyw sofyllfa Oddiwrth bob poen yn rhydd; Ond eto drwy ddoethincb, A gras a gweddi gref, Chwi ellwch wneyd eich annedd Y11 ddedwydd is y nef. Peth doeth yw arfer gweddi, A darlk-n geiriau Duw, A chois.o ar bob adeg I ddweyd "Dy 'wyliys yw"; Ond hefyd rhaid i'cii gwylio Rhag pob rhyw deimlad blin Er troi y gwpan chwerwaf Yn llesol felus win. Fy ng-vvir ddymuniad ydyw "rch undcb bcunvdd fod I chwi yn llawn o gysur Ac (J (I eich DllW yn glod; A boed eich annedd dawel Fod yn fagwrfa lan I bob rhyw ras a rhinwedd Pen iicianv y teiilu ii-ian. Boed Ivag'luniaeth dirion Rich arwain gam a cham, Gan \\cnu'n hotius arnoch Fel gwena serc-hus fam, A phan y daw y diwrnod, Boed iddo fod yn mhell, Pan rhaid Ïch ado'ch cartref, Boed i chwi gartref gwell. Cwm Afon. Cilrhedyn. ALEX. BowEX.

JQ-VIS is unequalled for Gravies, Hashes, Soups, Stews, or as an invigorating,nourishing bever- age. The choicest Beef is used in itsproduction. A Breakfast Cup for a Id.

CARDOTYN. Ti, garclotyn llwyd dy ruddiau, Gvvaei yw'th enw a di-nod, Llawn yw'th fynwes o ofidiau Dan gystuddiau'n byw a bud; Dy geifyddyd yw cardota 0 foreuddydd hyd yr hwyr; Wrth dy wel'd, fy nghalon dodda, Cydymdeimlaf a thi'n llwyr. Dy gvfeillion y'nt ychydig, Prin yw'r rhai sy'n gwrando'th gwvn, Wedi reithio yn lluddedig, A T riyeli letty wnci dan Iwyn; Pan wnoi ddeffro yn y boreu, Nid oes lluniaeth er dy rawd; Ov;! fath adfyd, yn dy garpiau, Eiddil gwan, gardoivn tlawd. Irm Goddef ydwyt wawd a dirmyg Tra yn teithio'r anial dir; Cymor gysur, corsen ysig, Ga;ff roi budd ugoJiaeth glir. 0" mai adfyd deimli yma, Daw gorfoledd yn ei Ie, Gobaith sydd cei do wledda Ar ddanteithion pur y ne', Dolwen. Cilrhedyn. B. B. 1-

dr'Wttm they C</AE E WSBr (i 11 WHBMOTHfWU I r I THOUSANDS Of T £ srmo#iAis. ITOOTHVACHI AND KB Mp/v»vSya NEU ALGI P8B8BE*ZZZ*wadi8flBB IPOWDERS RiSjaas Promptly arrests QUINSY AND COLDJ,

FOOTBALL CARMARTHEN TRAINING COLLEGE v. TOWN. Oil last Thursday week the College team met the iown at the Morgan Arms Field. The Town team lined up as followsGoal, Absolum; backs, Baker (captain) and Jenkins; half-bacTvS, Jones, Lewis, a!H1 Cole; forwards, H. Jones, JShenton, Belsham, -Mathews and Thomas.. In spite of the dismal weather, there was a good attendance at the Mor- gan Arms Field, and the game which followed proved in the first half especially, strenuous and well con- tested. The Town for the first fifteen minutes of the game quite held their own against the College, and their forwards made several good rushes on the isitors goal, and they had hard line on one or two occasions in not scoring. Belsham was the pick of the forward line, and he lead many good attacks into the visitors' territory. Weak shooting, however, prevented the town forwards from turning their rushes into good account. As the game progressed, however, the College began to show their superiority, and maintained a steady attack on the Town's goal. Baker, the captain, was in fine form at back. His kicking and tackling were fine, and it was mainly tlirough him that the Town did not score half-a- dozen times in the first half. The College, however, allowed themselves the better team, and scored three goals before the whistle went for half-time. In the second half the play was chiefly confined to the Town half of the field, but the defenders, especially Baker, were playing up gamely. On one or two occasions the forwards also got awav. but no goal resulted from their efforts. The veils tie blew, leaving the score; — Carmarthen College—5 goals. Carmarthen Town—Nil. The score did not represent the game, the Town having hard luck cn many occasions. MILFORD UNITED v. CARMARTHEN COLLEJE. On last Saturday afternoonthe match between Mil- ford L nited and Carmarthen College came off. The event was eagerly iiiked forward to by the football enthusiasts in the town, and there was a large crowd in attendance at the park. The Carmarthen team for the occasion was as follows;—Goal, P.C. fihean; backs. C. Thomas and Dyer; half-backs, j. Boor- man, S. F. Taylor and J. B Howarth (captain); for- wards, Buckley, v\ Inteman, Elias, Stanlev, and Harriman. Soon after the commencement of the game Minord began to press, and one of their for- wards nearly drew bloed with a lightening shot- that struck the post and bounced off behind. A free kick awarded to the College relieved the pressure, and after a smart piece of headwork by Elias, he and Stanley made a smart rush on the Milford goal. Stanley sent in a good shot, but it was finely cleared by the Milford custodian, who throughout the game showed brilliant form. Milford United now got going again, and after a good passing bout scored rather a simple goal. Housed by this reverse, the Uollego made a determined attack after the kick off, but Milford was always just a bit too clever for rheip, and they still maintained their superiority. A laughable incident was now witnessed. Carmarthen rushrd the ball within a few yards of the visitors' goal, and the College centre forward not looking where he was going, rushed on and entangled him- self in the net. Shortly after this the whistle blew for half-time, with the score:- Milford United—One goal. Carmarthen Training College—Nil. On resumption of play, the College made desperate attacks, but they were repulsed by the fine play of the Milford backs, who wore in fine form throughout the game. Milford now again assumed the upper hand, but good defensive play by Taylor averted a score. Again and again Milford made fierce attacks, but the College defenders played up gamely. The conspicuous figure in the defence was C. Thomas, the right back. In the last fifteen minutes of the game_ the Carmarthen outside left won applause by a -series of dashing runs and brilliant. centres along the Jeft wing. At this point Milford succeeded in pricing a series of corners, and the ball was rushed into the net from one of these. When the whistle went for tityie, the score was:- MilfordUnifed—2 goals. Carmarthen Training College—Nil. NOTES ON THE GAME. This was unanimously declared by the spectators to be one of the finest exhibitions of the "Soccer" code ever witnessed at the Park. The College have certainly nothing to reproach themselves with, for they maintained a grand struggle against their heavier and cleverer opponents, who are reckoned to be one of the best teams in the Principality. Everybody in the College played up. but their op- ponents were always a bit too clever for them. How- ever, they had very hard lines in not scoring on more than one occasion.

GLANGWILI WKDIJTNO.—A pretty wedding- was solemnized at Lammas-street Chapel, Carmarthen, on Saturday last. The contracting parties were Mr. A. Evans, youngest son of Mr. and Mrs. Evans, Glangwili, and Miss Esther Thomas, daughter of Mr. and Mrs. Thomas, Meinegwynion. The bride, who waa prettily dressed in a brown costume, was given away by her father; while Mr. Howell Jones acted as best man. The bridesmaid was Miss H. Thomas (s'ster of the bride). The Rev. D. Wilianis, Aber- wili. caried out the ceremony. Mr. and Mrs. Evan? were the recipients of a large number of useful presents.