Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

15 articles on this Page

EISTEDDFOD HOREB, LLANDYSSUL

'IEISTEDDFOD GADEIRTOL TALGARREG

ARHOLIADAU GORSEDD Y BEIRDD

Advertising

LLANSADWRN A'R CYLCH

YR EISTEDDFOD GENEDLAETHOL

Advertising

NODION 0 ABERGWILl

PLWYF PENBRYN

BRWYDR Y GLOWYR

News
Cite
Share

BRWYDR Y GLOWYR SEFYLLFA DDIFRIFOL A GWARTHCS. Y MILWYR YN CAEL EU GALW ALLAN. Alyned o ddrwg I waeth mae'r anghydfod rhwng X gweithwyr a'r meistri yn Nghwm Rhondda, ac mae argoelion iod pennod ddu yn hanes pwnc Llafur ar fin. cael ei hvsgrifenu. Mae'r frwldr yn un o'r rhai mwyaf chwerw a gwartlius a iu er ys (aim. Eisoes- mae'r torfcydd wedi myned yn dra aflywodraethus, ac wedi ysbeilio llu mawr o faenach- dai, heb son am ddinystrio eiddo a gyst swm C11- fawr i'r sir. Mae'r milwyr wedi eu galw i gadw heddweh, ac niae. Ir catrodau o heddgeidwaid o LUll- dain a ileoedd ereill yno yn gwyiio y rhai wedi ymadael a'r pyilau glo. Ac o dan y fath sefyllfa, nid rhyfedd fod y tennladau chwerwaf yn bodoli cydrhwng y gweithwyr a'r rhai sydd yn ceisio gofalu am y pyilau glo. Yn anffodus y mae'r gwetlmyr heb arweinwyr priodoL ar hyn o brvd, neu o leiaf yn gwrthcd gwrando llais y rhai a geisiant fed yn arweinwyr. Tra pery y sefyllfa hon ar bethau, ofer disgwyl am Iwyddiaut. en 0 amcanion yr Undebau Llafur ydyw cael cynrych- iohvyr i lefaru ar ran y cyfangorff o'r aelodau, ac os nad yw'r aelodau yn barod i ddilvn cynghor a chyfarwyddyd y mwyafrif, y mae yn annihosibl dwyn yr un mudiad i lwvddiant. ThIae dau neu dri o benboethiaid wedi ymddangos, a thra y gadewir i bersonau digymeriad i lywio torfeydd anwybodus, nis gellir gobeithio am unrhyw leshad. Nos Lun diweddaf, yr oedd y sefyllfa yn ddifrif- 01 dros ben. Corfod i'r heddgeidwaid "ehargo"' y Rtreicwyr. Derbyniodd yr heddge-<|wad genyg a bries am geisio cadw heddweh, a gorfedwyd yahv am y Lancashire Fusiliers. Yn ngorsaf Trealaw y I dechrcuodd y cynhwrf, ac wedi hyn yn Mhenygraig. Parhaoùd y cynhwrf hyd deg o'r gloch nos Lun. Gorfu yr heddgeidwaid dynu allan eu 14asti yiiau, neu eu "batons." Drvlliwyd ffenestri yn Ngorsaf Reilffvrdd Dinas, a bygythiwvd y oraf.ff'istr., Daeth cyflwr bethau mor ddifrifol, fel v gorfodwycf gahv am vchwaneg o heddgeidwaid o Bontypridd. Daerh y Lancashire Fusiliers, pa rai yr oedd yn aros yn Tonypandy, yn union i'r drychlcn. ac yn union ar ot hyn daeth cwmni o'r West Ridings. Daeth yr Hussars Jiefyd o Bontypridd, yn cyrhaedd Peny- graig tua chanol nos. Parhaodd y rertysg am bedair awr, a chafodd lluaws o'r slreiewyr eu e'wyfo. Yr oedd y sefyllfa yn awr yn warthus. Cafodd amryw o'r heddgeidwaid eu niweidio yn ddirfawr gan v mob afreclus. sef Heddgeidwaid i Knipe, Pontypridd: Wilcox, Pont-ar-Ogwy; Wad- (lieton. Caerdydd; Wiggins, Llundain; Eversfield. Llundain; Manning, Llundain. Yr Heddgeidwaid Knipe a Wiggins sydd wedi eu niweidio fwyaf. Mae'r awdurdodau wedi bod yn rhy dyner tuag at y iiiob afreolus yma. Nid oes synwyr fod y fath mob yn cael y fath dynerwch. Rhwng ysbeilio eiddo eu cymvdogion, newynu eeffylau dmiwed, i dryllio tai, a clilwyfo heddgeidwaid, am gadw heddweh. mae yn warthus ac yn gywilydus i'r eithaf yn ngwlad y menyg gwynion. gwlad y gan. Cofier ein darllenwyr nad ydym wedi rhoddi ein barn o gwbl o herwydd v streic dan syhv. diaon tebyg fod y ddwy ochr i raddau yn atebadwv. Ond bdh am gvfreithiau ein gwlad. A'u cadw a'u tori? Meddylier am Gymry yn taflu dwfr berwedig o'u ffenestri at yr heddgeidwaid! Gwarthus! Mae vn well bod yn baganiaid nag yn byw yn Nghwm Rhondda, yn Nghvmru lan

Advertising

EGLWYSI CYMRU A PHLAID LLAFUR."

ARHOLIADAU GORSEDD Y BEIRDD.

LLANDDOWROR A GRIFFITH JONES.

"HUR-GWEITIIWYR Y FFYRDD."