The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

DARKEST WALES. [GAN YMNEILLDUWU.] DIWREIDDIO HIL Y BABAETH. Mainaeth gau-gredoau a chreulonder gwledydd cred vwy Babaeth. Gellir nlrhain cyfeilirrnadau pob corlau i galon Bibilon Fawr. Er yr ymorul o'r dyfnder am ymreo!aeth i'r bwystfil, ymegtria yr uchelder hefyd yw ddarostwng ef a'i eppil. Myrdd yw moddau yr ymwrio. Un modd ainlwg yw disgyniad yr oruchwyliaeth newydd i'r byd, yn tori dan wraidd y credo IU a r coteries enwadol. Symmudir aylfaeni cynghorau Nicea, Chalcedon, Constantinople. Profir Caltin a Luther yn gam- a-weinwyr. Yn y goleu newydd, nid yw y Ddwy Fil a'u canlynwyr yn gyuimaiut cewri ac y credid gynt, nid yw y droch ond trychineb, ac nid yw 11 y Cyffea Ffydd y ClJrff ond ttieidd-dra. Dangosir gan arwyr yr oes newydd fod cenadwii y Prynwr wedi ei chydblethu a Neo-Piatoniaetb, a bod Efengyl hoblogaidd y byd yn baganaidd ei phynciau. Y Proffeswr E. H. Johnson, Method- ist, a dystia mai syniad barbaraidd yw tragwyddol gsuhedliad y Mab. ac niae paganiaeth yw y ddysg fod ganddo lIthu emid, sef eimiil meidrol ac enaid anfeidrol, a dywed yn ddwys mae dyledswydd benaf pregethwyr yr oes yw YF,,aru rhwng y Gair a'r ofergoelion a bregethir yn enw y Gair. it Proffeswr Sherman hefyd ym mhhth Bedyddwyr America, a ddywed ei fod yu brotiadol ac yn dyst o ryw yni mawr ac ymeangiad meddyliol yn 1 bygwth chwalu cylchau pob credo. Proffeswr Fan Dyke, Preabyteriad, a ymneillduodd yn ddi- weddar o herwydd fod credo y Corff yn rhy gyfyng i enaid yn cynnyddu, crefydd fel esgidiau barnol plant China yn bythol grebachu y traed. Dr. Maconell, Rector yn Philadelphia, a ddywed fod gwir Gristionogaedi yn tori dros yr hen derfynau fel gorlif afon dros y ceulenydd, yn codi yn donau diluw dwyfoldros gredoau Dorta Trent, Augsburg a Westminster, a bud y rhai mwyaf hwyrdrwm yn goifod clywed dwndwr y llifeiriant yn codi eu twrf. Pa hyd yr erys byddarion Darkest Wales fel y neidr fyddar yr hon a gau ei chlustiau er cyfarwydded fyddo y Rhiniwr 1 Dr. Andrew D. White hefyd a brawf fod anffaele- digaeth y Pab bron ar ben, a bod Ilyfr y Parch. Mr Roberts yn dyfod yn boblogaidd ar "The Pontifical Decrees against the earth's move- ments," yn dangos fod y Pabau Paul V., Urban VIII., Alexander VII., a'u brawdlysoedd wedi pasio barn gondemniol ar Galileo am yyhoeddi cylchdio y ddaiar. Y Babaeth yn brwydro a'r bydoedd. fel coterie-s Cymru yn cloi y capelau rhag y genadwri ain yylchdroion y ddaiar newydd. Am hyny yr yraladd ser y nefoedd yn eu gradd--tu i'w herbyu ac y dislyn cnllysg Btthoron. Galiach oedd Cystenyn Fawr yn cwrdd a'r cadau certh gan wynebu yng nghjfeir- iad gyrfayr haul. Y trwpser, Arcturus a Chaer- gwydion yn cydfarchog yn gatrodau i'r goncwest. Dr Lyman Abbot eto, yn ei gyfrol newydd ar "The Evolution of Ghristianity," a ddywed fod y byd crefyddol oll ftl berwedd-dy mawr, fod y gwin newydd yn tori yr hen gostrelau, ac mai oferyw ceisio attal yr eplysiad a'r ymweithio cyffredinol, a dywed mae y pwerau cryfaf ydd yn lefeinio y cwbl yw cyfrolau Swedenborg fod y cyfrolau hyn yn gosod y pwys o'r newydd ar sylwedd bywyd ysbrydol yn rhoddi polen newydd ar nefoedd ac utfern yn gosod y Beibl allan fel llyfr ysbrydol, ac nid fel llyfr hanes a defodau allanol ac yn datgan a phrofi yn bendant mae cymmeriad yw cadwedigaeth, ac nas gall fod un gadwedigaeth arall. Annibynwr yw Dr. Lym m Abbot, olynydd Beecher, yn cyhoeddi Gair ^y Bywyd i filoedd Plymouth j ng ngwawr blygeiniol yr Ail-ddyfodiad. Cyferhyner pwlpud Plymouth a'r clod i athrawon Aberhonddu yn y Welsh W eeLhj, am gadw o fewn yr hen derfynau. Parch barbaraidd i'r Proffeswyr am wylio dros y pynciau Neo-Platonaidd a'u planu ar draui yr eglwy.-i yn y bobl ieuainc. Y mtfrost fod y dysg- awdwyr yn ddigyffro i'r dwyfoldeb sy'n treiddio trwy Robertson, Brighton, Maurice, Bushnell, Keblt) a Pusey, heb goffa ftVydlifoedd y bywyd newydd trwy Swedenborg. Ymffrostied y grug yn y diffaethvvch am na wel pan ddel daioni. Tirion yw troi o Darkest Wales at Vincent Tims, ac o gaddug Coleg yr Honddu at glirder ClIlcg Rawdon, y Proffeswr yno yn cyfarch ei eglwys yn Clapham, a ddywed dd O'r dydd cyntaf hyd heddyw, ymdrechais yn y pwlpud hwn i ddi- wreiddio o bob calon yma y syniad paganaidd (a gyfyd o'r gred am dri Phersou Dwyfol), fod dialedd yn y Tad, trugaredd yn y Mab, ac i'r Mab farw i ddifiudd dig y Tad. Y credoau agodant o'r fath syniad allan ac ercliyll, ydynt surdoes paganiaeth, ac II id bara dilefeinllydd yr Kfengyl." 721Y Yn ol Viuceut Tims, Surdoes Paganiaeth sydd ar y bwrdl yn Aberhonddu, yn Bangor, yn y Bala, yn Pontypool, ac yn Ngholeg Presbyteraidd Caerfyrddin, ond fod yr olaf yn cae! ei ddofi ag ychydig o German yeast, ac a jiernus rhagorach Dr. Priestly. Cynnygia y Parch. R. A. Awst in hefyd ojod y yn, IIghlamp tiles y Trochwyr. Argraffodd lyfryn ar "E^wyddorion ac idcals y" Undodwyr," gan anfon copi i bob gwrinidojf bedyddiediggan bevy berw fel 'Bwrlwm bwrlwn berwedydd yr Hu doles. Y Parch. H. D. Brown a'i gmlynwyr a giliant o gorlan y Bedyddwyr o herwydd y gwrthdarawiad a'r croes-, yniaclau am Berson Crist. C3 fltwnir y broff* ydoliaeth, 'A chwi a gcwch glywed am ryfelocdd a son am ryfeloedd Canyscyfyd cenedlyn erbyncenedl, a theyrnas yn erbyn teyrnas, a dechreuad gofidiau yw hyn oil. Mewn gotid y dywed y cenadwr y Parch A. J. Ward, fod y cyffroadau yn pery i'r bobloedd golli eu gafael yn yr Efengyl, ac mai gorchest yw codi cenliadon ag unrhy w rytn yn- ddyut yn awr. Cyfaddefa yn ddolefus mae y.-biydion anfonir i'r byd paganaidd, diddym i wrthsefyll ymdaeniad llenyddiaeth lygredig yr opium, y myglys a'r gwirodydd. Efengyl y cenadwr a'r gostrel feddwl yn cyd-drafaelu Dywediad aiftrol yn India ydyw am Indiaid rueddwon, 'y maentmor feddw a Christionogion.' Torcalonus gan hyny yw cynnyg cynnadledd yr enwadau yn Grindelwald, ac edrych ar undeb yr enwadau wrth safon uudeb yr E¡wys apostol- aidd chwaithach undeh y Jerusalem Newydd. Am gynnadledd Grindelwald a'r en wadau y gwelir nas gall yr enwadau eto uno ond mewn inaterion gwladol a chymdeithasol ofer a gwaeth nac ofer dy?gwyl iddynt doddi i'w gilydd mewn pynciau 11 cl duwinyddol. Cariad nefolaidd, gwirioneid ysbrydol, a phurdeb bywyd. A daeth saith beny Sartf Sectol i'r golwg yn y gynnadledd mewn rhai o'r Hefarwyr—ac nid y lleiaf oedd Dr. Mackenal, er yn Annibynwr, ac yn proffesu rhyddid i bawb, arwydd o uniondeb geiriau cryfion Tawe' yn y JOURNAL a'r Pabau Annibyniaeth.' Am y grefydd enwadol trwy y byd y dywed 'Zeno' yn y Monday Light am y mis hwn, Nid oes ganddi unrliyw undeb ysbrydol, nac unrhyw rwymyn undeh parhaus. Dim pellach na politics yn ei bachu wrth ei gilydd. Cyffelyb ydyw i long wedi myncd yn ddarnau ar y cefnfor, heb gilfach na glan, heb ddim gan y darnau drybiedig ond cyduno i suddo i'r gAvaelodion. Und dywed fody rhai a gotieidiant y Crewr a'r Gair yn ol goleu Sweden borg wedi cyrhaedd y poithladdoedd prydferth, eu traed ar y glenydd ac ar y graig, ac oddi yno yn gweled peryglon y dysgawdwyr a'r dysgyblion enwadol yn y dyfnfor, a dywed mae rhwymau cariad p)b un wedi cyrhaedd y lan yw sefydlu y rocket apparatus, a tliatlu rhaff y bywyd i'r criw gresynus yn y tonau broch. Mor-gotiiuau gan hyny yw y coteries capelaidd, mwy cubleraidd yr olwg na Chunks aflawen China, llestri tyllug ar y gerwin lor, i ymddarnio rhwng doldrums yr Ail-ddyfodiad, y dyfnder du yn fedd, y gwynt cwynfanus yn gerdd angladdo], a'r tonau tal yn gofadeilion uwch y gladdfa ddofn. Y Ddraig yn syrthie o'r nef i'r eigion, a Babilon yn suddo fel maen i'r mor—dyna arwyddluniau Duwdud o dynghedfen farnol Darkest Wales. PABEIDDIO SABOTH CYMRU. Pob Cymro fel y proffwyd sydd yn bwyta Llyfr Duw a wneir, yn chwerw yn angerdd ei ysbryd o herwy,ld yr ystrywiau i ddystrywio Saboth Cymru. Soniasom eisoes am seneddwyr Merthyr yn merthyru y Sabboth—y nierthyrdi d politicaidd cyntaf ar ddydd Duw yn ein gwlad, dan ddylanwad gwiniau gw art bus gwlad y Gwyddel. Cyfeiriwyd yn y JOURNAL at grefydd gai elaidd Castellnewydd yn magu meddwon yn Ebenezer. Y Graig a Bethel, y ihai a yrant yn ynfyd fel Jehu ar Ddydd yr Arglwydd at y botel i Aberporth. Dichon nad gwaeth hyny na phan arosant gartref i rith addoli yn y tair synagog I I cl sydd enwog fel tair dinas noddfa i lofruddilln a hunain-loiddiaid trwy hudoliaeth died gref. Halogi y Sabboth yw addoHadau lie y gwna pre- gethwyr lyfnhau en tafodau a gwerthu pregethan lladrad fel y darluniwyd yn y rhifyn diweddaf o'r JOURNAL. Mwy boned I yw rhaib Die Turpin a Bill Sikes na Uadron an ysbeilwyr pwlpudau Cymru-Il,idroti captlau, lladron llythyrau, a Hadron Gair yr Arglwydd Darn o America a darn o Lloegr, a darn o Germani.' Lladrata oddi ar Beecher, Parker, a phawb a fedrant. Yn byw ar ladrad ac yn planu egwyddor lladrad J'IJ Y grefydd gapelaidd, a'r capdlwyr drwy lechres a chyfathraoli dylifiant yr uffernoedd drwyddynt. Y pregethwr na fedr bregethu heb ladrata y (iair yn onest o'i galon ei hun fel tiio ac fel gordd yn dryllio y Graig, y Creawdwr yn ei ddyfodiad a gyfyd yn dyst i'w erbyn. Au), hyny, we'e fi yn erbyn y proffwydi, medd yr Arglwydd, y rhai sydd yn Iladrata fy ngeiriau, bob un oddi ar ei gyraniydog. Wele fi yn erbyll y protfwydi, medd yr Arglwydd, y rhai a lyfnhant eu tafodau.' Pa syndud fod y Buna Fide Travellers, y Bogus Clubs, y Chambers of Commerce yn Cacrdydd, a Chwiuniau y Railway yn Abertawe a manau creill, fel y Rhondda warth us am ladrata dydd Duw er mwyn elw blys a phleser, pan mai lleidr mawr ar ddyn a Duw yw y pwlpud. PABEIDDIO CRUUYBAR. lair gwaith yr anfonais yn ofer at 'Jonah a Richards' ddychwelyd i mi y llythyr lladrad, Gofynwn am fy eiddo oddi ar awydd ei weled a'i ddefnyddio. Dywedodd un wrthyf, 'Gorfodwn hwy trwy y gyfraith.' Ond atebais yng ngeiriau yr ysbryd, Pt ham nad ydych yn hytrach yn dyoddef cam ? A feiddia neb o honoch a chanddo fater yn erbyn arall ymgyfreithio o flaen y rhai anghytiawn, ac nid o tlaen y saint. Chwilio yr wyf oddi ar y cloi yn Llechryd am farn y saint. wyf oddi ar yelol yn Llechryd am farn y saint. 4 Oni wyddoch chwi y barna y saint y byd oni wyddoch chwi y barnwn ni angylion 1' Ond nis gwn eto am nemawr o bregethwyr na blaenoriaid, nac unrhyw gwrdd chwarter na chymmaiig ^.sydd s yn addas i farnu y pethau lleiaf. Y profiad. hwn sydd yn cyfiawnhau cyfenwi y grefydd gapelaidd yn Darkest Wales. Ni wnai concro drwy gyfraith gwlad ddwy gloren pentewynion myglud Crugy- bar, ac ysgorpionaeth y 'c1oi' gyda h" y, gyfnewid egwyddor y coteries ond y lladrad wrth ei gadw, fel llwynog yllanc o Sparta a gnoa drwy y croen a'r cnawd i'r coluddion. Tra yr eistedd gweinidogion a diaconiaid yr enwad ar orseddau anwiredd, gan wyro barn a ph wyso trawsder eu dwylaw ar y ddaiar. Oni wna Harnydd yr holl ddaiar y pryd hwnw farn I Fel y dywedo dyn, diau fod ffrwyth i'r cyfiawn diau fod Duw a ç" O ,l,lo; l\TT' n

SEF YD LI AD A U GWEINIDOGION Y i WES LEY AID. GOGLEDD. Dinbych.—Evan Jones. 1 Rhyl. — William Hugh Evans, a William O. Evans (Prestatyn) Rhuthyn.—Richard Hopwood. Corwen,-Hugh Cuiry. Llangollen. — Richard Hughes, ac Isaac Jones (uwch-rif). Cefn (Rli""It b-,ii).-Joliii Pierce. Coedpoeth.—Robert Jones (d), Thomas Hughes (b) (Gwrecsam), a T. Nicholls Roberts (Brymbo). Llanrwst. — R. Lloyd Jones, a Richard Morgan, (a) Penmachno). Abergele.—Joseph Owen, ac Owen Madoc Roberts (L'anddulas). Conwy. William Evans (a), a Richard Mon Hughes, (Llandudno). Liverpool (Shaw street).Owen Lloyd Davies, Hugh Jones (b) (Bootle), David Jones (d), a W. Jones (a), uwch-rif. Liverpool (Mynydd Scioti),-Davicl Owen Jones, Samuel Parry Jones (Birkenhead), a Thomas Hughes, (c). Liverpool (Y Genhadaeth Gymreig). Owen Hughes. Treftynnon. David Jones (b), a John Felix (Caerwys). Llanasa.—T. G. Puu-h. Bagillt. -Phillip Williams, a William Thomas (Caerlleon). Wyddgrug. --Daniel Anwyl Williams, acR. Curry o (Coedllai). Beaumaris —Henry Hnghes,a Rowland Rowlands (Llangefni). Amlwch, -Thoma Thomas. Caergybi. Lewis Owen, ac Aneurin Lloyd H ughes (Aberffraw). Caernarfon. Ishmael Evans, Daniel Mariott (Porthdinorwic), Edward Jones (c), (Peu-y- groes), ac Owen Williams (uwch-rif). Bangnr. — J. Price Roberts, Peter Jones Roberts, a W. Caenog Jones (Llanfairfechan). Bangor. -Rubert Jones (Golygydd ac Arolygydd y Llyfrfa). Tregarth.—Richard Williams, Richard Morgan (b) (Bethesda), a David Morgan (Rhiwlas). Pwllhel I. -Th(inias Owen Jones, a David Morris (Criccieth). Pothmadog.—Hugh Owen, Owen Evans (Blaenau Ffestiniog), D. Angel Richards (Talsarnau), a G. Jones (uwch-rif). Dolgellau a'r Abermaw. -Evan Evans (a) (Aber- niaw), ac Evan Davies (Dolgellau). Towyti.—John Davies (c), a David Gwynfryn Jones (Aberdyfi). Llanfyllin.—John Jones (f), a Moses Roberts. Llanrhaiadr-yn-Mochant. Edward Humphreys (Croesoswallt), T. J. Humphreys, a John 0. Parry (Llangedwyn). Meifod (Atnlwcli) -John Evans (c). Hanley (St.>ke-on-Trent). —Peter Roberts. Stockton-on-Tees.—Hugh Evans. DEHEU. Merthyr Tydiil. John Morris Owen, a David Wiilianis (b), (Dowlais). Tredegar. Rice Owen, a J. David Jones I (Rhymni). Aberdar. (Pont-y pridd), Robert Roberts, ac A. C. Pearce (Pen-y-graig). Fertid,tle. (Pontyl)ridd), Robert Lewis (b), a Richard W. Jones (Porth, Pontypridd). Cilfynydd.—Robert Emrys Jones, a John Ree3 (Pont-y-pridd), uwch-rif. Brynmawr. Thomas Morgan, ac Evan Isaac (EbLw Vale). Caerdydd. Thomas Manuel. Llandeilo. — John Evan Roberts. Abertawe.—Thomas Jones (c), a Jacob Pritchard (Ystalyfera). Liaiielli. -T. J. Pritchard. Llanbedr. —Robert Hughes. Aberaeron.—John Roberts (c). Ty Ddewi. -John Rowlands (b). Abe i-yst wytli.J ohn Jones (g), John Humphreys (Tre'rddol, Glandyfi), W. Morgan (a), a T. T. Phillips, uwch-rif. Ystuiiitueii. -David Thomas, a D. Darley Davies (Pontrhydygroes). Nlachytilletli. -Peter Jones (c), a John Rowlands (a) (Corris). Llaiiidioes. -I'eter.Joiies (b), a Henry Pritchard (Trefeglvvys, Caersws).

Y GERI. HELYNTION YN RWSSIA. Gwefreb o St. Petersburg, ddydd Mawrth di- weddaf, a ddywed fod rhagor o helyntion o her- wydd y geri wedi digwydd yn Saratoff, yn yr boil yr oedd ffyrnigrwydd mawr yn teyrnasu yn hollol ddi-reolaeth er ys tridiau. Yr un fath ag yn Astrakhan, cyfeirid Ilid cyhoeddus tuag at y meddygon. Ymosododd haid o ddynion ar yr ysbytty, a llofruddiasant y meddyg oedd yno. Bygythiwyd prif-swyddog yr heddgeidwaid hefyd ( s byddai iddo ymyru. 0 ganlyniad i'r annhrefn hwn, y mae M. Durnoho, gweinidog y canolbarth, wediachosi i rybuddion gael eu rhoi i fyny yn tuliob tref ar hyd y Volga, yn rhoddi ar ddeall i'r bobl y rhoddir pob helyntion fel hyn i lawr di wy allu mihvrol, ac y bydd i'r rhai euog gael eu profi o flaen Ilys milwrol. Y mae rhybudd hefyd wedi ei roi am i bob person fydd ynymadael o Isaritsin, Saratotf a threfydd ereill, ddarparu a chael tystysgrif eu bod mewn iechyd da neu eu bod i fyned o dlti archwiliad medd- ygol yn y gorsafoedd. Gwneir archwiliadau iechydol yn awr yn holl weithfeydd a swyddfeydd talaeth St. Petersburg. Nid yw cynnygiad pwyllgor Brussels i ohirio Cyngres Ryngeuedl- aethul y Ffyrdd Haiarn, o herwydd fod y perygl oddi wrihy geri yn fawr, wedi ei dderoyn, a chan fod y gweithrediadau wedi eu cymmeryd yn St. Petersburg, er attal ymlediad yr hainv, y mae r, penderfyniad wedi ei basio fod y gyngres i'w chynnal yno yn ystod y mis nesaf. Mewn cyfarfod o'r Cynghor Dinesig yn Moscow, ddydd Mawrth, darfu i'r maer watlu nad oedd y geri ddim wedi tori alilan yn y dref hono hyd yr amserhyny. Y mae amryw achosion o rai yn dioddef y geri wedi ymddangos yii Ffraiiie; ond dywedir eu bod yn llai yr wythnos ddiweddaf.

TAFLU GIPSY I'R DANUBE. Trwy yfaddetiad a wnaed gan dafarnwr yn un o ranau isaf Vienna, mae yr heddgeidwad wedi darganfod Ilofruddiaeth arswydus. Ar yr 20fed cynfisol darfu i ddau Of cloiau teithiol berswadio y trydydd hawker—gipsy Huneraidd-i'w dilYIl i dy tafarn, lie y meddwasaut ef nes yr oedd yn gwbl ddiymadferth. Yna rhoddasant ei holl gelti a'i nwyddau ar drol, gwerth pa rai oedd oddcutu pedair punt. Gwsodasant y gipsy anymwybodol hefyd ar ei gwaelod a phau yn pasio trwyr Prater, taflasant y corph i lawr i'r Danube. Mae y Uofruddion wedi eu dal gyda'r eiddo lladratedig yn eu meddiant.

————m CYMRAES IEUANC AR GOLL. Y mae amryw ardaloedd yn Arfon wedi eu taflu i g yn gyffro trwy ddiflaniad anesbotiiadwy merch i'r heddgeidwad John Jones (43), Llan- llyfni. Yr oedd mewn gwasanaeth yn Ferni Penygroes, Llanddeiniolen, ger Caernarfon ond gadawodd yno ar y Ged o'r mis diweddaf, ac ni welwyd ac ni chlywyd dim am dani byth oddi ar hyny, er i bob ymchwiliad ac ymholiad gael ei wneyd yn ei chylch. Mae yn eneth gref, iach, pedair-ar-ddeg oed gwallt goleu, Ilygaid gleision, gyda bochau gwridgoch. Nid yw ei gwybodaeth o'r iaith Seisnig ond anmherffaith. Y mae ei rhieni mewn blinder mawr yn ei chylch, ac yn gwbl analluog i gyfrif am ddiflaniad rhyfedd eu merch, oddi eithr ei bod wedi anfoddloni ar ei lie. Y mae cydymdeimlad mawr a'r rhiaint trallodus, a gobeithir y try yr eneth i fyny yn fuan yn iach a chytiurus.

LLANDYSSUL. I LLWYDDIANT ADDYSGAWL. Bydd yn llawen gan luaws cyfeillion Mr D. H. Thomas, j's^ol- feistr diweddar ysgol genedlaethol y lie hwn glywed ei fod newydd raddio yn wyryf y celfydd- ydau (B.A.) ym mhrif ysgol Dublin. Y mae hyn yn gredyd nid bychan i Mr Thomas. Sieryd yn uehel am ei allu, ei fedrusrwydd, ei ddyfaloarhad, a'i benderfyniad di-ildio, o blegid graddiodd pan yn ddyn ei alwedigaeth ddyddiol fel ysgolfeistr, a chofier nid 'chwareu plant' yw graddio yn un o'n pI if ysgolion. DeaHwn ei fod ym mwtiad Mr Thomas i uno a'r Egwys fel clerigwr. Rhwydd hynt iddo yn ei faes Hafur newydd i rhoddi gwersi ysbrydol i ddynolryw. GWLEDD GORAWL. Dydd Iau y 4edd cyfisol, cafodd cor Eglwys y p'wyf eu gwledd fiynyddol trwy dalu ymweliad a Cheinewydd. Yr oeddynt tua 60 mewn nifer, ac o dan arolygiad y Parchn. W. G. Jenkins, y ficer, y Parch. E. P. Jones y curad, a Mr E. Jones, Tyssul Castle. Gan fod yr hiiisawdd mor hyfiyd yr oedd yn bleserus iawn i deithio trwy y wlad nes cyrhaedd Gwesty y Black Lion, yna cafwyd digonedd o yiuborth i r dyn oddi fewn, a threuliwyd y dydd yn hapus iawn. Yr oedd y dynion ieuainc wrth eu bodd, a byddant mor falch i dalu ymweliad a Neptune eio ag yr oedd niiUvyr X>iu< plion gynt pan waeddasaut gyda Ilitweiiykid, 4 Y mor y mor.' BWRDD YSGOL.—-Dydd Mercher, y 3ydd cyfisol, cynnaliodd y bwrdd eu cyfarf"d rheolalcld o dan lywy,](Ilae,h y Parch. T. 0. Phillips, Mri C. Lloyd a T. C. Davies, oeddynt y gwyddfodolion ereill. Ceisiwyd gan y clerc i ysgrifellll at Mr Thomas, Greenparo, i'w adgofio am ei addewid i elrycli I fewn i'r ad^yweiriada i angenrheidiol i ys^oldy Pontshan Penderfynwyd fod i'r gwyliau ddechreu ar y 26ain cyfisol. Dyna'r cyfan o bwys wnaed.

LLANYBYTHER. CYMDEITHAS UNDODAIDD DEIIBUWR CYMRU, AIL-AGORIAD CAPEL ALLTYPLACCA. Dathlwyd ail-agoriad Capel Ailtyplacca, nos Fercher a. dydd Iau, y 3edd a'r 4edd cyfisol, trwy yynnal cyfres o gyfarfodydd pregethu ar y Sabbath blaenorol i'r cyrddau cynnaliwyd cyfarfodydd neilldurd, pan y darfu i'r Parch. J. Davies, gweinidog y lie, a'r Hybarch Dad yn y fiydd-esgob eglwysi UndodaK d sir Aberteifi T. Thomas, Panty- defaid, bregethu i gynnulleidfaoedd mawrion. Nos Fercht r, dechreuwyd y gwasanaeth gan y Parch. D. Thomas, Cwmbach, Aberdar, a phre- gethodd y Parchedigion J. Fisher Jones, Gelli- onen, a W. Grifliths, Ph.D, B.D., o urif ysgol t, Yale, Amerig. Boreu dydd hu, pregethodd y Parchedigion J. Hathnen Davies, Cefncoedy- cymmer, a Proffeswr Moore, B.A., Caerfyrddin, yn y pryduawn. Dechreuodd y Parch. D. Evans y cwrdd, a phregethwyd gan y Proffeswr Evans, Llanybyther, a Dr. Griffiths, Amerig. Yn yr hwyr, dechreuodd y Parch W. Rees, Rhydygwiu, y cwrdd, a phregethodd y Parchedigion W. J. Davies, Llandyssul, a R. C. Jones, Llanbedr. Cafwyd cyfarfodydd bendigedig a'r pregethwyr yn eu hwyliau goreu. Diffyg gofod ydoedd diffyg mawr y cyrddau, dylasai cyfarb dydd dydd lau fod wedi eu cynnal yn yr awyr-agored er mwyn galluogi pawb i glywed. Trwy lafur ac ymdrechiwn gweinidog y lie, y mae y capel newydcl-o blejid newydd y lyw yn gyfangwbl oJdigerth y pedwar mur—yn ddi-ddyled.

Y TRYCHINEB YN ST. JOHN. Gwefreb o St. John, Newfoundland, ddydd Mawrth, ddywed fod Dr. Llewelyn Jones, yr esgob, wedi cyhoeddi yr appel a giinlyii Y mae Eglwys Lloegr yma, wedi cael ei dal gan drychineb arswydus. Y mae yr Eglwys Gadeirol, ty yr esgob, tai y clerigwr, yr Ysgolion Sabbothol a dyddiol. a'r amddifadty, wedi cael eu difa gan y tan" Yr oedd yr Eglwys Gadeiriol, yr hon a gynlluniasid gan Syr Gilbert Sco,t, ac nid oedd ond newydd gael ei gorphen, ardraul fawr, heb ei hyswirio yn ymarferol. Y mae yr Eglwyswyr yn dioddef yn drwm, ac yn analluog i adgyweirio ac adfer pethau heb gynnorthwy. Yr ydwyf yn arpelio at gydymdeimlad y cymmundeb Saesnig drwy y byd tuag at adfer yr adail hon, yn y lIe y cynnaliwyd gwasanaeth Saesnig gyntaf yn y Byd Newydd.' Cyrhaeddodd y llestrBlake, o Halifax, ddydd Linn diwcddaf, gyda mil o farilau o flawd, a chant o gig moch, tuag at liniaru ychydig ar ddioddefaint y bobl anliodus. Y mae rhai wrthi yn brysur yn gorymdeithio ar hyd yr ystrodoedd i gadw trefn, ac eraiil yn tynu muriau peryglus i lawr, ac yn cliro yr adfeilion o'r heolydd. Y mae y bobl yn teimlo yn ddiolchgar iawn am eu gwas- anaeth. Mewn cyfarfod cyhoeddus yn Halifax, penderfynwyd anfon agerlong arbenig gydag ym- borth i'r bobl sydd yn dioddef. Y mae llywod- raefli Newfoundland, ar ei rhan ei hun, wedi appwyntio pwllygor i ranu cynnorthwyon. Y mae y Mri Campbell, o Glasgow, wedi anfon pum cant o bunnau i gynnorthwyo y dioddefwyr. Newyddion diweddarach a roddant y golled oil fel rhyw ddwy filiwn a phum can mil (2,500,000) o ddoleri. Ni wyddis fod rhagor nag un ddynes wedu trengu yn y fflamau ond bu farw dwy eraill drwy gael eu symmud yn fuan ar ol iddynt esgor. Y mae y dychryn yn graddol gilio, a dynion yn dechreu cymeryd calon etto. Y mae sychder yn parhau, a'r cnydau yn dioddef yn drwm drwy hyny.

PREGETHWR TWYLLODRUS YN GORFOD TALU X500 0 IAWN. Ymddengys mai dynion ydyw'r pregethwyr, wedi'r cwbl, ac yn meddu ar wendidau cyffredin y ddynioliaeth. Yn Mrawdlys Leeds, ddydd Mercher, dygwyd yn mlaen gyngaws gan Isaac Wilson, chwegnwyddwr, &c., er codi iawn am golli gwasanaeth ei chwaer, Emily Wilson. Achos yr erlynydd ydoedd fod Mt-s Emily W ilson, yr hon sydd yn 26ain oed ac yn chwaer iddo, er pan briododd ei thad yr ail waith, wedi byw gydag ef a'i helpu i gario y busnes yn mlaen. Yr oedd y diffynydd yn 49ain oed, ac y mae yn Baenor class ac yu bregethwr cynorthivyol ,yria'r Wesleyaid, a daeth i fyw i Harum yn 1889. Yn mhen amser wedyn bu farw ei wraig, a dechreu- odd ymddwyn tuagit Miss Wilson fel y person y bwriadai ei phriodi. Galwodd hi yn 44 Emily," a gwelwyd ef yn eistedd ar y 154(t gyda'i fraich am ei chanol. Ar noswaith y 25ain o Fawrth, gwa- hoddodd hi i rodio gydag ef, a chan ei hod yn noewaith oer, aethant i out-house yn iard y ty lie yr oedd ef yn byw. Dywedir mai yno, o dan addewid i'w phriodi, y cymerodd yr hyn y cwyn- iad o'i blegid le. Oerodd ei serchiadau yn ddilynol tuagat Miss Wilson, yr hon a glywodd ei fod yn myned i briodi dynes arall. Anfonydd ei chwaer ato i ddweyd yn mha sefyllfa yr oedd, ac yn ei gyhuddo ef o fod yn achos o hyny. Rhodd- odd y llythyr yn ei logell ac ni ddarllenodd ef. Pan briododd y diffyaydd dywelodd yr erlynes wrth ei thad, ac mewn canlyniad i'r cyhuddiad a wnaed yr amser hwnw cynhaliwyd cyfaifod blaenoriaid yn nglyn a'r corph Wesleyaidd. Tystiolaethwyd i'r un perwyl gan Miss Wilson, Isaac Wilson (yr erlynydd yn yr achos), a John VVilson (y tad). Rhoddwyd tystiolaeth hefyd gan y Parch William Taggart, y gweinidog yii Haruni, a blaenor y class perthynai Miss Wilson iddo. Cyfaddefod y blaenaf fod y diffynydd wedi hawlio ymchwiliad gan y blaenoriaid cyn iddo wyhud fod un i gymeryd lie. Wedi gwrandaw tystiolaeth y diffynydd, yr hwn a wadai y cyhuddiad, ymneili- duodd y rheithwyr, a dychwelasant reithfarn o blaid yr erlynydd am jEaOO,

RHODDI TREF AR DAN COLL 14 0 FYWYDAU. GWNEYD DWY FIL 0 BOBL YK DDI- (JARTREF. Pellebyr a dderbyniwyd o Berlin ddydd Iau a ddywed :-Cyhoedd--i papyrau Warsaw adrodd- Î1: d fod tref. Rzecze, yn Llywodraeth Voltiguia, wedi cael ei rhoddi ar dan neithiwr bob cornel o honi, a'i dinystrio yn lhvyr. Mynegir fod pedwar-ar ddeg o ber-onau wedi colli eu byvvydau, ac un-ar-bymtheg wedi eu niweidio yn beryglus. Y mae tua dwy fil o drigolion y lie wedi eu gwneyd yn ddigartref.

Y GOLEUNI GOGLEDDOL. Llewyrch byw hardd yn lluchio'i ben-hyd wybr, Fel drud daen rhyw Frein-len Lluniedydd celf ei elfen, Drwsia'i wen aur ar draws nen.

YR HAUL. Tywynol fyd duw anian,—ys cawr rhwysg Or-hardd nef ei hunan Ardeb o'r purdeb eirian Rwyma Duw wrth ei drem dan. TvwI.

WELSH TRANSLATION From Shakesp, are Ale)-cli,a;zt of Venice from the line — L'he quality of mercy," &c., to When mercy seasons justice." Hae! rin trugaredd nid dirdynol yw, Mae'n disgyn fel y tyner wlaw o'r nef, A'r ddaiar lawr, Dan ddyblyg fendith rydd Bendithio'r rhoddwr mae, a'r hwn sy'n cael Mae gryfaf yn y cryfaf gwedda hi'r Gor.^eddawg deyrn yn well na'i goron ef Ei wialen ddeugys rym tymhorol allu Sef priodoledd ofn a mawrhydi, Lle'r eistedda braw ac ofn brenhinoedd Oni hi trugaredd sydd goruwch awd'irdod, G irseddiwg ydyw hon ym mron brenhinoedd, M te'ii briotloledd y Duw mawr Ei hun Daiarol nerth sydd fwy fel Duw pan fydd Trugaredd yn tymheru iawnder. A. S. THOMAS ("AN ELLYI)D. Crugybar. Awst, 1892.

YMGAIS A,r LOFRUI)DIAETF-I DRI- PHLYG YN LEEDS. Yn Mhrawdlys Leeds, ddydd Mercher, cafodd un George Graves. 23 oed, "tarwr" rnnwn gefail, ei gyhuddo o saethu at ei wraig (Clara Graves) ac Albert Berry (ei frawd-yn-jzyfraith), yn Lockwood, ger Huddersfieid, ar yr 21ain o Fai diweddaf, y gyda b w riad maleisus i'w lladd. Cyhuddid er hefyd osa jthu at Luke Berry ei dad-yn-ngyfraih, yr un pryd. Yr oedd y carcharor a'i wraig wedi bod yn byw ar wahan, a phan ofynodd efe iddi ail fyw gydag ef hi a wrthododd. Ar unwaith tani- odd ° arni, ac at bawb a feiddiai ymyryd rhyngyddynt. Bu bywyd y personau archolledig am yspaid mewn perygl. Elai'r dystiolaeth i ddango» mai eiddi^edd a drwgdybiaeth disail oedd achofTy gyflafan, a dychwelodd v rheithwyr ddy- farniad o 44 Euog o ymgais at lofruddiaeth." Dedfrydwyd y carcharor i ddeng mlynedd benyd wasanaeth.

DEUDDENG MIL 0 FY\VYDAU WEDi EU COLLI. Gwefreb o Sydney, ddydd Llun, a ddywed fod newyddion wedi cyrhaedd am drychineb anhy- goel bron, a gymmerodd te yn Yuys Sangir. yr hon syd 1 yn gorwedd hanner y ffordd rhwng Min- danao, yr ynya fwyaf (iclieuol o Ynysoe td Phi- lipia, a phwynt mwyaf go^leddol Celebes. Edrydd cadbea y llestr Catterbun ystori erchyll. Pertly) a ei lestr ef i Gwmni y Dwyrain ac Aws ralia, a chyrhaeddwdd y llestr i Sydney o China a Japan. Galwodd y cadben yn Yuys Timor ar y 29ain o'r nns diweddaf. i no, efe a gofodd ager'ong Dutchaidd, cadben yr hon a ddywedai ei fod wedi gadael Sangir, y m wyaf o'r cyttwr Talaut?aidd o ynysoedd, ar y 7fed o'r mis o'r blaen. Ychylig oriau yn ddi weddarach, clywyd ffrwydrad- dychrynllyd, a disgynodd cawo lydd o ludvv ar fwrdd y Hong ac o gwmpas, a thywyllodd yr hull awyrgylch. Ar ol i'r cym- mylau o falurion ymchwalu, nid oed I dim yn weledig yn y gorwel ond cymmylau o fydgarth am filldiroedi lawer. Nis gellid gweled dim oddi wrth Ynys Sangir, yr hon, cyn y ffrwydrad, oedd mewn llawn olwg a dywedodd y cadben ei fod ef yn credu yn sicr fod yr ynys wedu cael ei chwythu yn ddarnau, ac fod yr ho'.l boblogaeth, rhyw ddeuddeg mil o eneidiau, wedi trengu yn y trychineb arswyd us. Efe a ddywidai fod chwech o lestri yn yr ynys pan adawodd efe hi, a rhaid fod y rhai hyn hefyd wedi cael eu dinyS-yrio. Pan ofynodd cadben y Catterbun iddo pa ham na buasai efe yn dychwelyd i fan y trychineb er mwyn bod yn sicr o'r ffjithiau, efe a ddywedodd fod yr awyr mor llawn o nwyon cryfion a gwen- wynig fel y bu raid idde) ef adiel y fan He yr oedd mor fuan ag yr oedd yn bosibl. Dywed cadben y Catterbun yn mhellach fod ynys fawr Luzen, y fwyaf o'r cyttwr Philipaidd, wedi dioddef yn erwin yn ddiweddar gall ffrwydradau llosgwyol, pa rai a roddasant ddarn mawr o'r ynys ar dan, gan ei difa. Bejwar diwrnod ar dd^g ar ol y trychineb ofnadwy uchod, yr oedd efe yn pasio Celebes, glanau yr hwn le oeddynt wedi cael eu gorchuddio a malurion.

LLANDYSSUL. At Olygydd Y JOURNAL. SYR,-Erfyniaf am ofod fechan o'ch newydd- iadur poblogaidd i draethu gair gylch y llythyr a ymddangosodd dan y penawd uchod ar ei dud- alenau Gorphenaf 22rin, gan ryw un a eilw ei hun yn 'Cymro.' Wel, fy anwati wrth ysgrifenu hyn o linellau yw, rhoi ar ddeall i'ch lluosog ddarIlenwyr sydd mewn gwahanol fanau o'r wlad, ac yn ddieithriaid i Llandyssul, nad oes un rhith o sail gan Cymro dros y camgyhuddiad a ddug yn erbyn ei ddau gymmyclog parchus, Deio Plasbach, a Tom Sar. Mae pawb yn Llaudyssul a'r ardal- oedd cylchynolyn gwybud pwy yw y Cymro, ac nid yw gymmaint syn gan neb am y llythyr hwn o'i eiddo mwy na llawer un arall bratiog a chelwyddog sydd wedi ymddangos. Nid oes yma neb Mr Gol., yn eich beio chwi, syr, am adael iddynt ymddangos, am y cred pawb yn gyffredinol nad ydych yn gwybud fod ynddynt y fath gelwyddau disail, neu na chawsent byth ym- ddangos genych. Ni raid i mi ddweyd wrth ddarllenwyr y JOURNAL mai nid dyma y tro cyntaf i enwau Deio Plasbach, a Tom Sar, a llawer gweithiwr arall o'r lie yma fod yn destynau gwawd i Cymro, a'i frodyr segur rhodresgar. Maent bellach, er ys mwy na dwy flynedd yn ceisio diraddio gweithwyr y lie, ceisio carcharu rhai o honynt pe gallent. Pa help oedd gan y gweithwyr druain i wneyd am i Cynghor Sirol Ceredigion withod eu dewis-ddyn hwy yn Brif- gwnstabl y sir dyuia ddechreuad y ffugenwau gwarthus, a'r llythyron dienw a anfonwyd i ddegau o weithwyr y plwyf. Yn wir, Mr Gol., mae'n rhyfedd fod yn rhaid i weithwyr caled, goncst, sydd yn talu ugain swllt y bunt i bawb oddef eu trafod gan segurwyr Llandyssul, am eu bod yn methu cael ffordd eu hunain. Beth all Dewi Plasbach, a Tom Sar wneyd, am fod Davisiaid Maengwyn yn fobi barchus yn y sir, a bod y wlad yn codi yn erbyn talu y degwm, Pa ham yn enw pob gallu oedd raid i Cymro i daflu ei lysnafedd gwawdus at y ddau a nodais heb un sail. Mae Deio Plasbach a Tom Sar, Mr Gol., yn ddau ddyn gallasai Llandyssul falchio pe bai rhagor o'i phreawylwyr yn debyg iddynt. Mae eu bywydau hyd yn hyn yu esampl i ddynion yn Llandyssul, sydd wedi cymmeryd swyddi arnynt ddylasai fod wedi dysgu rhywbeth yn amgenach iddynt nac y maent yn ac wedi wneyd yn ddiweddar. Gwybydded darllenwyr y JOURNAL mai prif aciios y celwyddau a daenir o ddydd i ddydd i am weithwyr Llandyssul yw, fod y rhod wedi troi yma yn ddiweddar. Yr ydym ni y gweithwyr wedi darfod capio a bod yn glytau llestri i bregethwyr, offeiriadoti, tafarnwyr, segurwyr ereill y lie yma, pob parch iddynt fel rhyw ddynion ereill ond nid ydym yn edrych yn uwch ar brgethwr neu offeiriad nac ydym ar dincer neu sweep simneu. Mae yn wir eu bod yn credu yn gryf yn y geiriau—'Fel yr oedd yn y dechreu y mae yr awr hon, ac y bydd yn wastad.' Ond mae y bobl wedi darfod a hyny. Cyn terfynu, dymunaf wneyd sylw o ymddiheuriad E. P. Jones y curad, sef beth a feddylia wrth y ddeadell fyr-gornaidd, gwn ei fod yn esboniwr glew, ac os rhyed foddlonnvydd i iiii o'r gair, mae yma lawer o enwau cyffelyb ar hyd y wlad yn ddiweddar, nad elliir eu cael mewn gelt-iadtiroti yn gyffredirt, ond ef allai fod gan Mr Jones y y geiritdur y gellir cael eu hystyr, byddaf yn ddiolchgar iddo am air ar hyn hefyd, pwy yw y dieithriaid hyny, pe cawsai Llandyssul wared o honynt, yffynii heddwch a chariad yn y lie. Pe rhoddai eu henwau, mae yn werth gwneyd tysteb iddynt am ffarwelio. Gcbeithio, serch hyny, nad yw ef ei hun yn un o honynt, am y cawsem golled annhraethol ar ei ol yma. Nid wyf wedi cael llawer o addysg Mr Gol., ni fum yn Rhydychen, Aberystwyth, Llanbedr, na Gwer- ddon ond os carai Cymro neu frodyr gohebol o'r lie, ddadleu a mi ar dir teg, hyny yw, dan eu henwau priodol. Yr wyf yn barod adeg a fynont i'w cyfarfod, a chymharu fy manteision addysg a hwynt, os byddaf ar lawr mewn iaith a dullwecld. Nid wyf yn eu hofni am ddweyd y gwir, gwn yr esgusodir fi gan eich lluosog ddarllenwyr. Ydwyf, &c. DEIO'R CYNNYDD.

(BRODOR), LLANGADOCK. At Olygydd Y JOURNAL. —Wrth ddarllen eich rhifyn diweddaf o'r JOURNAL, canfyddais fod rhywun am wrthwynebu a gwneyd gwawd o'r pennillion oedd wedi cael eu hargraffu yn y rhifyn blanorol. Am hyny, creraf ofod fechan y tro hwn yn eich newyddiadur i geisio goleuo yehydig ar Brodor.' Nid wyf yn gwybod beth yw yr achos ei fod yn diarhebu y gwaith gymmaint, os nad hyn yw y peth, ei fod wedi Hyncu uu o'r pils, a'i fod yn lied sychlyd yn myned i lawr drwy ei wddf. Y mae yn ym- ddangos i mi fod y brawd hwn wedi myned yn wanllyd ei gyflwr, cyn y buasai yn myned at fenyw i gael ei betrniadaeth hi ar y pwnc. Ciedaf hefyd nad yw y brawd hwn yn meddu ar yr awen o gwbl, onide, fe fuasai yn gosod ychydig bennillion i mewn yn esampl i rtii i ddilyn eu hoi hwynt ond er syndod i mi nid yw wedi medru clymu dwy linell wrth el) gilydd. Pa fodd gan hyny y gall dyn o'r fath hyn farnu gwaith un arall ? Fel y mae pawbyn gwybod, y rhai hyny sydd fynychaf yn gosod eu pigai mewn peth na wyddant ddim am dano. Dywedodd os y byddai i ddynion ddweyd neu wneuthur rhywhcth yn erbyn eu gilydd, mai eu priodol waith fyddai myned a siarad a hwynt yn bersonol. Y mae hyny yn eithaf gwir ond pe buaswn ni a'm cyfeillion yn gwrando ar y cynghor hwn, fe fyddai genym ddigon o waith bron heb feddwl am ddim arall, o herwydd hyn, fod llawer o wyr Llangadock yn byw bron ar gario cleci i'w gilydd, a'r oil o honynt heb sail iddynt. Pe buasent wedi dweyd cymmaint am y 4 Brodor' ag y maent wedi ddweyd am danaf fi a'm cyfeillion, ni a'lasai yntau fod yn dawel chwaith Mae yn ddrwg genyf o'r mwyaf fy mod yn gorfod dweyd hyn am dref fy nghenedigaeth; ond yr ydwyf yn awr yn gweled yn eglur nad oes gwell peth i wneyd a hwynt, na gosod eu hanes yn y newyddiadur. Cynghorwn chwi y Brodor I beidio bod mor ffraeth, A gwnenth ur peth na wyddoch Ddilu fawr am dano chwaith Nid ydych chwi yn meddu Ar ddim o'r awen gu, Neu p'am na roddech bennill I'm cyfarwyddo i. Pob parch i chwi er hyny, Mae Ilawer ilwn yn bod O'ch bath yn nhref Llangadock, Ond nid y w liytiy'n giod. Pob awel fechan deoeu Sydd yn eu troi r'wy'n siwr, Maent bron mor ddianwadal A'r ceiling ar y twr. Os gwelwch rywbryd eto Farddoniaeth mewn un man, Dan\»oswch ei gwroldeb Ac nid y manau gwan. Os y'ch yn medru barnu Gwnewch hyny wrth eich hun, N'ile rhede at fenywod A myn'd yn Ilai na dyn. Llangadock. SATURN.

YR HYDREF. (BUDDUGOL YN DRRFACH, LLANWENOG). Yr Hydref llwyd, gwywllyd, a'i oeraidd hin rhynllyd, A'i fyr ddydd anhyfryd, ddaeth eto ar fyd Ysbeilia'r ardd ffrwythlawn, a'r coedydd tal- gryfion, A'r dolydd breis gwyrddion, o'u harddwch i gyd; Myrdd ddail yr hardd goedwig, a'i anadl wenwynig Ef ladd 'does ond 'chydig sa'n wyrdd drwyll oer hin Sef eiddo'r werdd Focsen, a'r brydferth Gelynen, A'r gain eur-afallen, hwy safant yr un. Y ffrwythau melynion, a gaed gan haf tirion, A syrthiant yr awrhon o gangau y ywydd Bydd feirw'r gwull purlam, y ffermwr iach dyddan, Ei yd yn ei ydlan, yn ddiddos a rydd. Y swynol aderyn, rydd heibio ei delyn, Ni cheir un lion no lyn, drwy'r Hydref o'r llwyn; Ond ton brudd alams, y Frongoch gotid us, Llwm, troednoeth, ad fyd us wrth adi-odd eigwyn. Y Gog ymweliadol, y hithau'r fwyn Wenol, Eu cerddi dymunol drwy'r Hydref sy'n fud Y ddwy chwaer drwsiadus—adawodd ein hynys, Am le mwy c-ysurus mewn rhyw gwr o'r byd Y March bywiog heiny' i'w gynhes glyd letty, A'r Fnwch fras i'r beudy, a droir o'r waun Cynarach i'r gwely-y plant gant eu cyrchu, A hwyrach cyn codi pryd hyn bydd y rhain. Y gweithiwr blinedig, a'i dal ond ychydig I'w fwthgwyngalchedig, fy'n ragor o dan; Ac yno o'i ddeutn, bydd ef a'i hofl' deulu Yr Hydret, yn canu tlws emyn neu gan. A'r Hydref fel rheol yw adeg ddechreuol, Y cyrddau adlonol, gynnelir drwy'n gwlad Lie dygir talentau cuddiedig i'r goleu 0 ddifoes bydewau i fri a maw rhad, Er anhawdded goddef triniaethau yr Hydref, Rhaid ydyw cyfaddef ei fod o fawr les Gwnai heintiau ymledu, ac angeu ymhyfu Pe na chaeni ei oerni i leddcu y gwres. Tra'n heddyw gyd ieuenctyd mewn hawddfyd ac iechyd, Cyn del Hydref bywyd tradalio ein nerth Cydweithiwn yn wastad o blaid Crist ein Ceidwad, Cawn ganddo ad-daliad allfcidrol ei werth. 4 Medd Ef:—A gymmero fy iau esmwyth arno Yirieuanc, a'i chario yn ffyddlon i'w fedd, Caiff gartref clyd newydd, a gwlad iach ei thywydd,' Heb Hydref annedwydd i wywo eu gwedd A byw byth uwch digon o nefol ddanteithion Yng nghwmni angylion gylch Gorsedd fy Nhad; Yn awn aur delynau Cerubiaid a Seintiau, Uwch ingoedd erchangau mewn perffaith fwyn- had. Dyff yn Cerdin, Llandyssil. BEN DAVIES.

Y CREADUR DYCHYMYGOL. Yr hwn ni fu erioed, nid yw yn awr, a mwy na thebyg na fydd byth. BUDDUGOL YN EISTEDDFOD BEULAH, Y LLUNGWYN, MEHEFIN 6fed, 1892. Creadur od rhyfeddol yw Mae'n destyn syndod dynolryw, Ni welwyd fath anghentil mawr Erioed ar wyneb daiar lawr. Ar fynydd-dir Hiraethog draw Mae trigfan hwn mae ynom fraw, Wrth roi darluniad egwan iawn O'r cawrfil a'i esgeiriau llawn. Y mae aruthrol gorph y cawr Braidd fel yr Himalaia fawr, Mae'i fol fel hanner lleuad gron Ac hefyd bron 'r un liw a hon. Mae'i lygad fel yr huan ter, Ac uweh ei ael mae spots fel ser 'Run ffurf ei drwyn a'r erch faboon, A'i glust fel parachute baloon. Gan faint yw hyd ei goesau ef 'Rhydd gam o ben yr Wyddfa gref, I Gader yr hen Idris gawr 'Does achos ofni syrth i lawr Ei wddf mawr, hir, a'n syna'n lan, Fe syna bawb yn ddiwahan 0 ben hiraethog tyn heb fraw Ei ddwr o lyn y Bala draw. Mae penglog hwn fel Penmaen mawr Gwirionedd 'r wyf yn draethu nawr, Agora'i safn mewn newyn cas Am pang gae o erfin glas. Bwytiiwr mawr a chylla iach, Y mae yn union fel ei ach, Y mae ei ddanedd llymion cry' Fel assegais y Zulu du. Mae nerthoedd hwn yn rhyfedd iawn, Ni flina'r boreu na'r prydnawn Fe garia ond eu rhoi mewn trefn Rhyw ddeg milodfa ar ei gefn. 'Run ddull a chedrwydden fawr Yw cynffon hwn mae hyd y lIawr, Mae hon i gyd mewn prydferth style A'i fwng fel hesg yr afon Nile. Aiff pyramidiau'r Aifft yn ddioi Ac Eiffel dwr er maint 01 rym, Yn ymyl hwn yingolla'n llwyr Fel rhag y wawr ymgolla'r hwyr. Ar brogram creu y mwyaf yw Yn hwn ymffrostia cread Duw, Ond er ei fod y mwyaf un Mae eto'n llwyr dau rheol dyn. D'yw rlieoleiddio llew y niaes, Y teigr gwyllt a'r panther cas, Na holl fwystfilod ond yn grwn Ond llai na dim yo ymyl hwn. Galluog iawn yw hwn o hyd, Mae'n gallu rheoleiddio'r byd Gall drafod hwn'1' un awr a fyn 1 el trafod oenig ar y bryn. Eienw'n Nep un ieuanc yw, Daw'n fwy ei gorph os caiff ef fyw, Daw'n syndod hyd mae'n syndod nawr Os clyw angylion dont i lawr. Mae hwn yn gallu nofio'r Hi' Wel dyma chance am drip i ni, Awn ar ei gefn heb deimlo braw I 'eteddfod fawr Chicago draw. S.O.